آیین نامه ماده 26 قانون مالیاتهای مستقیم مصوب 1395/01/15
آیین نامه ماده 26 اصلاحی قانون مالیاتهای مستقیم 1366، با موضوع ارائه اظهارنامه ماترک توسط وراث مشتمل بر 9 ماده مصوب 1395/01/15
شناسنامه آیین نامه ماده 26 قانون مالیاتهای مستقیم :
شماره روزنامه رسمی: 20710
تاریخ روزنامه رسمی: 1395/01/25
شماره ابلاغ: 3862/ت52804هـ
تاریخ ابلاغ: 1395/01/21
مرجع تصویب: هیات وزیران
تاریخ تصویب: 1395/01/15
بیشتر بخوانید:
مجموعه مقررات مرتبط با آیین نامه ماده 26 قانون مالیاتهای مستقیم 1366 (مقررات مالیاتی)
نظریات مشورتی مرتبط با موضوعات مالیاتی
آرای دیوان عدالت اداری مرتبط با موضوعات مالیاتی
آرای وحدت رویه قضائی مرتبط با موضوعات مالیاتی
مقررات مرجع آیین نامه ماده 26 قانون مالیاتهای مستقیم :
ماده 26 اصلاحی قانون مالیاتهای مستقیم (اصلاح 1380/11/27 و 1394/04/31) ـ وراث متوفی (منفردا یا مجتمعا) یا ولی یا امین یا قیم یا نماینده قانونی آنها موظفند بـه منظور کسر هزینه های کفن و دفن در حدود عرف و عادات و واجبات مالی و عبادی در حدود قواعد شرعی و دیون محقق متوفی از ماترک موضوع ماده 17 این قانون، ظرف مدت یک سال از تاریخ فوت متوفی اظهارنامه ای حاوی کلیه اقلام ماترک با تعیین ارزش روز زمان فوت و تصریح مطالبات و بدهی ها طبق فرم نمونه مخصوصی کـه از طرف سازمان امور مالیاتی کشور تهیه می شود بـه انضمام مدارک زیر بـه اداره امور مالیاتی صلاحیت دار تسلیم نماید:
1 ـ رونوشت یا تصویر گواهی شده اسناد مربوط بـه بدهی ها و مطالبات متوفی
2 ـ رونوشت یا تصویر گواهی شده کلیه اوراقی کـه مثبت حق مالکیت متوفی نسبت بـه اموال و حقوق مالی است.
3 ـ رونوشت یا تصویر گواهی شده آخرین وصیت نامه متوفی اگر وصیت نامه موجود باشد.
4 ـ در صورتی کـه اظهارنامه از طرف وکیل یا قیم یا ولی داده شود رونوشت یا تصویر گواهی شده وکالت نامه یا قیم نامه
5 ـ رونوشت یا تصویر گواهی فوت از مراجع ذی ربط
اداره امور مالیاتی مربوط مکلف است اظهارنامه تسلیمی در مهلت مقرر را رسیدگی و بـه شرح زیر اقدام کند:
الف ـ الحاق 1394/04/31 ـ در صورتی کـه ارزش روز کلیه ماترک متوفی کمتر از دیون محقق متوفی، واجبات مالی و عبادی و هزینه کفن و دفن باشد، اموال و دارایی های متوفی مشمول مالیات موضوع ماده 17 این قانون نخواهد شد و مالیات های پرداختی ماده مذکور با ارائه اسناد و مدارک مثبته بـه پرداخت کننده مسترد خواهد شد.
ب ـ الحاق 1394/04/31 ـ در صورتی کـه ارزش روز ماترک بیشتر از دیون محقق متوفی، واجبات مالی و عبادی و هزینه های کفن و دفن باشد، در این صورت موارد مزبور بـه ترتیب از ارزش روز اموال و دارایی های موضوع بندهای (1)، (2)، (3)، (4) و (5) ماده 17 این قانون کسر و مازاد ماترک حسب مورد بـه ماخذ مقرر در ماده مزبور مشمول مالیات خواهد شد و اضافه مالیات های پرداختی موضوع ماده 17 این قانون با ارائه اسناد و مدارک مثبته بـه پرداخت کننده مسترد خواهد شد.
ج ـ الحاق 1394/04/31 ـ در صورتی کـه کل ماترک یا بخشی از آن مطابق بندهای (الف) و (ب) مشمول مالیات نباشد، اداره امور مالیاتی موظف است گواهی لازم مبنی بر بلامانع بودن ثبت یا انتقال یا پرداخت یا تحویل اموال و دارایی غیر مشمول متوفی بـه وراث را حسب موارد مذکور در ماده 17 این قانون بـه عنوان مراجع ذی ربط صادر نماید.
تبصره 1 ـ الحاق 1394/04/31 ـ در صورتی کـه بدهی متوفی مستند بـه مدارک و اسناد مثبته قانونی بوده و اصالت آن مورد تایید اداره امور مالیاتی صلاحیتدار قرار گیرد قابل کسر از ماترک خواهد بود.
تبصره 2 ـ الحاق 1394/04/31 ـ آیین نامه اجرایی این ماده درمورد نحوه رسیدگی، ارزیابی اموال و دارایی ها و صدور گواهی توسط وزارت امور اقتصادی و دارایی تهیه می شود و بـه تصویب هیأت وزیران می رسد.
متن آیین نامه ماده 26 قانون مالیاتهای مستقیم :
هیات وزیران در جلسه 1395/01/15 بـه پیشنهاد شماره 200/19738/196570 مورخ 1394/10/20 وزارت امور اقتصادی و دارایی و بـه استناد تبصره (2) ماده 26 اصلاحی قانون مالیات های مستقیم مصوب 1394 آیین نامه اجرایی ماده یاد شده را بـه شرح زیر تصویب کرد:
بیشتر بخوانید:
مجموعه مقررات مرتبط با آیین نامه ماده 26 قانون مالیاتهای مستقیم 1366 (مقررات مالیاتی)
نظریات مشورتی مرتبط با موضوعات مالیاتی
آرای دیوان عدالت اداری مرتبط با موضوعات مالیاتی
آرای وحدت رویه قضائی مرتبط با موضوعات مالیاتی
ماده 1 ـ در این آیین نامه اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط بـه کار می روند:
الف ـ قانون: قانون مالیات های مستقیم مصوب 1366 و اصلاحیه های بعدی آن.
ب ـ تابعیت: بـه ترتیب مقرر در قانون مدنی.
پ ـ اقامتگاه: بـه ترتیب مقرر در قانون مدنی.
ت ـ اداره امور مالیاتی صلاحیت دار: اداره امور مالیاتی کـه آخرین اقامتگاه قانونی متوفی در محدوده آن واقع شده است. اگر متوفی در ایران مقیم نبوده، اداره امور مالیاتی مربوط در تهران خواهد بود.
ث ـ فوت فرضی: مطابق تعاریف و شرایط مقرر در قانون مدنی و قانون امور حسبی.
ج ـ مؤدی: اشخاص موضوع صدر ماده 26 قانون (وراث متوفی (منفرداً یا مجتمعاً) یا ولی یا امین یا قیم یا نماینده قانونی آنها).
چ ـ اظهارنامه: نمونه کاربرگی (فرمی) کـه حداقل شامل اطلاعات هویتی و مکانی متوفی و وراث و اموال و دارایی ها و بدهی ها، هزینه های کفن و دفن و واجبات مالی و عبادی و دیون محقق متوفی کـه توسط سازمان امور مالیاتی کشور تهیه و در دسترس مؤدیان قرار می گیرد.
ماده 2 ـ اداره امور مالیاتی صلاحیت دار مکلف است اظهارنامه هایی کـه در موعد مقرر (حداکثر یکسال از تاریخ فوت متوفی) تسلیم شده باشد، رسیدگی و نسبت بـه ارزیابی اموال، دارایی ها و بررسی بدهی های متوفی بشرح زیر اقدام نماید:
الف ـ مبنای ارزیابی اموال و دارایی ها، ارزش روز آنها در زمان فوت می باشد.
ب ـ مرجع اعلام ارزش سهام متوفی در شرکت های پذیرفته شده در بورس و بازارهای خارج از بورس، سازمان بورس و اوراق بهادار می باشد. در مورد سهام و سهم الشرکه و حقوق مالی متوفی در سهام و سهم الشرکه سایر اشخاص حقوقی ارزش آن بر اساس رسیدگی اداره امور مالیاتی صلاحیت دار تعیین خواهد شد.
پ ـ مبنای ارزیابی ارزش روز اموال و دارایی ها بـه تاریخ فوت متوفی بر اساس تحقیقات اداره امور مالیاتی صلاحیت دار است. در مورد ساختمان هایی کـه با توجه بـه نوع مصالح یا طرز معماری خاص دارای ارزش فوق العاده هستند و همچنین در ارزیابی جواهر و اشیای نفیس و سایر موارد خاص، از نظر کارشناس یا کارشناسان رسمی و متخصص یا متخصصین امر استفاده می شود. در این صورت هزینه مربوط توسط سازمان امور مالیاتی کشور پرداخت خواهد شد.
ت ـ در مورد سپردهای نزد بانک ها و موسسات مالی و اعتباری و اوراق مشارکت و سایر اوراق بهادار، اصل مبلغ سپرده یا اوراق و سود متعلقه پرداخت نشده تا تاریخ فوت متوفی ملاک می باشد.
ث ـ در مورد اموال و دارایی هایی کـه بصورت اجاره بـه شرط تملیک می باشد مبلغ بدهی بابت اصل تسهیلات و سود و کارمزد معوق تا زمان فوت در صورتی کـه مستند بـه مدارک و اسناد مثبته قانونی باشد بـه عنوان بدهی پذیرفته می شود.
ج ـ واجبات مالی و عبادی در حدود قواعد شرعی با ارایه تأییدیه و تسویه مربوط از مراجع ذی ربط و همچنین هزینه های کفن و دفن در حدود عرف و عادت.
چ ـ سایر بدهی های متوفی مستند بـه مدارک و اسناد مثبته قانونی کـه اصالت آن مورد تایید اداره امور مالیاتی صلاحیت دار قرار گیرد.
تبصره1 ـ در مواردی کـه برای یک پرونده چند اظهارنامه از طرف مؤدی در موعد مقرر قانونی تسلیم شده باشد و یا مؤدی نسبت بـه تسلیم اظهارنامه اصلاحی در موعد مقرر قانونی اقدام نموده باشد، اداره امور مالیاتی صلاحیت دار مکلف بـه رسیدگی و ارزیابی کلیه اظهارنامه های مذکور با رعایت مقررات مربوط می باشد.
تبصره 2 ـ ارایه گواهی حصر وراثت، توسط مؤدی، برای رسیدگی بـه پرونده مالیاتی ضروری است. در صورت دسترسی بـه گواهی مذکور از طریق سامانه الکترونیکی مرجع صادر کننده، ضرورتی بـه تسلیم آن توسط مؤدی نمی باشد.
تبصره 3 ـ اداره امور مالیاتی صلاحیت دار رسیدگی کننده بـه اظهارنامه مؤدی موظف است با رعایت قوانین و مقررات مربوط، اموال و دارایی اظهارنشده متوفی را شناسایی و نسبت بـه ارزیابی آنها اقدام نماید.
تبصره 4 ـ دیون، واجبات مالی و عبادی و هزینه کفن و دفن متوفی حداکثر تا سقف ارزش اموال و دارایی های ابراز شده در اظهارنامه تسلیمی در موعد مقرر با رعایت ترتیبات مقرر در بند (ب) ماده 26 قانون (اعم از اموال و دارایی های ابراز شده یا شناسایی شده توسط اداره امور مالیاتی صلاحیت دار) کسر می گردد.
تبصره 5 ـ موارد مصرح در صدر ماده (21) و مواد (24) و (25) قانون، از شمول ارزیابی ماترک خارج می باشد.
تبصره 6 ـ اداره امور مالیاتی صلاحیت دار موظف است نتیجه رسیدگی و ارزیابی خود را طی کاربرگ (فرم) ارزیابی اموال و دارایی ها و بدهی های موضوع ماده 26 قانون کـه توسط سازمان امور مالیاتی کشور تهیه می گردد بـه مؤدی ابلاغ نماید.
بیشتر بخوانید:
مجموعه مقررات مرتبط با آیین نامه ماده 26 قانون مالیاتهای مستقیم 1366 (مقررات مالیاتی)
نظریات مشورتی مرتبط با موضوعات مالیاتی
آرای دیوان عدالت اداری مرتبط با موضوعات مالیاتی
آرای وحدت رویه قضائی مرتبط با موضوعات مالیاتی
ماده 3 ـ گواهی بند (ج) موضوع ماده 26 قانون، بـه درخواست مؤدی و پس از ارزیابی و رسیدگی اداره امور مالیاتی صلاحیت دار، بـه شرح زیر صادر می گردد:
الف ـ در مواردی کـه ارزش اموال و دارایی های ارزیابی شده کمتر و یا مساوی دیون محقق متوفی، واجبات مالی و عبادی و هزینه کفن و دفن باشد در این صورت اموال و دارایی هایی کـه مورد ارزیابی واقع شده اند، مشمول مالیات موضوع ماده 17 قانون نبوده و گواهی موضوع بند (ج) این ماده بـه عنوان مراجع ذی ربط صادر خواهد شد.
ب ـ در مواردی کـه ارزش اموال و دارایی های ارزیابی شده بیشتر از دیون محقق متوفی، واجبات مالی و عبادی و هزینه کفن و دفن باشد در این صورت جمع کل دیون محقق متوفی، واجبات مالی و عبادی و هزینه کفن و دفن بـه ترتیب از ارزش روز (ارزش ارزیابی شده) اموال و دارایی های موضوع بند های (1)، (2)، (3)، (4) و (5) ماده 17 قانون کسر و نسبت بـه آن بخش از اموال و دارایی هایی کـه بـه ترتیب مذکور معادل ارزش دیون محقق متوفی، واجبات مالی و عبادی و هزینه کفن و دفن می باشد، گواهی موضوع بند (ج) این ماده بـه عنوان مراجع ذی ربط صادر خواهد شد.
تبصره 1 ـ در مواردی کـه کسر دیون محقق متوفی، واجبات مالی و عبادی و هزینه کفن و دفن با رعایت بندهای مذکور در ماده 17 قانون بخشی از یک بند از اموال دارایی های موضوع ماده یاد شده باشد، در این صورت انتخاب اموال و دارایی مورد نظر برای کسر موارد مذکور در آن ردیف با مؤدی می باشد.
تبصره 2 ـ نمونه کاربرگ (فرم) گواهی موضوع ماده 26 قانون توسط سازمان امور مالیاتی کشور تهیه می گردد. در گواهی صادره باید حداقل اطلاعات مربوط بـه نوع اموال و دارایی ها، مشخصات متمایز کننده آن دارایی و ارزش آنها در روز فوت درج گردد.
تبصره 3 ـ چنانچه پس از صدور گواهی، اطلاعاتی مبنی بر وجود اموال و دارایی هایی کـه در اظهارنامه ابراز نشده و یا در رسیدگی اداره امور مالیاتی صلاحیت دار منظور نگردد، بـه دست آید، اداره امور مالیاتی صلاحیت دار موظف است گزارش رسیدگی اصلاحی با رعایت ترتیبات مقرر در بند (ب) ماده 26 قانون تنظیم و گواهی اصلاحی مربوط را مطابق مقررات صادر نماید.
تبصره 4 ـ در صورتی کـه مؤدی در اجرای ماده 17 قانون نسبت بـه پرداخت مالیات اقدام نموده باشند و پس از رسیدگی بـه اظهارنامه مالیاتی مشخص شود، بابت کل ماترک یا بخشی از آن مشمول مالیات نباشد، مالیات های پرداختی با ارایه اسناد و مدارک مثبته مطابق قانون مسترد خواهد شد.
ماده 4 ـ دیون محقق متوفی، واجبات مالی و عبادی و هزینه کفن و دفن قابل کسر از اموال و دارایی های متعلق بـه متوفای ایرانی کـه در خارج از کشور واقع شده است (موضوع بند (6) ماده 17 قانون) نخواهد بود.
ماده 5 ـ در موارد فوت فرضی و همچنین در صورتی کـه تاریخ فوت متوفی بـه طور دقیق مشخص نباشد تاریخ صدور گواهی فوت توسط مراجع قضایی ملاک عمل خواهد بود.
ماده 6 ـ چنانچه اظهارنامه مالیات بر ارث بـه غیر از اداره امور مالیاتی صلاحیت دار اقامتگاه قانونی متوفی تسلیم شده باشد، ادارات مذکور مکلفند مراتب را بـه همراه اسناد و مدارک مربوط بـه اداره امور مالیاتی صلاحیت دار ارسال نمایند و مراتب را بـه طور مقتضی بـه تسلیم کننده اظهارنامه اعلام نمایند.
بیشتر بخوانید:
مجموعه مقررات مرتبط با آیین نامه ماده 26 قانون مالیاتهای مستقیم 1366 (مقررات مالیاتی)
نظریات مشورتی مرتبط با موضوعات مالیاتی
آرای دیوان عدالت اداری مرتبط با موضوعات مالیاتی
آرای وحدت رویه قضائی مرتبط با موضوعات مالیاتی
ماده 7 ـ کسر دیون محقق، واجبات مالی و عبادی و هزینه کفن و دفن متوفی از ماترک موضوع ماده 17 قانون مستلزم تسلیم اظهارنامه مالیات بر ارث در موعد مقرر قانونی (ظرف یکسال از تاریخ فوت متوفی) با رعایت سایر مقررات مربوط می باشد.
ماده 8 ـ در صورتی کـه در تعیین ارزش اموال و دارایی ها و بدهی های متوفی اختلافی بین اداره امور مالیاتی صلاحیت دار و مؤدیان ایجاد گردد، با اعتراض مؤدی موضوع خارج از نوبت در مراجع حل اختلاف مالیاتی موضوع قانون مطرح و ارزش تعیین شده مطابق رأی قطعی مراجع مذکور (موضوع فصل سوم از باب پنجم قانون) ملاک عمل قرار می گیرد.
ماده 9 ـ عدم تسلیم اظهارنامه مالیاتی موضوع ماده 26 قانون یا تسلیم اظهارنامه خارج از موعد مقرر موجب تعلق جریمه ماده 192 قانون نخواهد بود.
معاون اول رئیس جمهور - اسحاق جهانگیری