اساسنامه بانک تجارت مصوب 1359/02/10

مجموعه مقررات مرتبط با اساسنامه بانک تجارت (مقررات تاسیس و فعالیت بانکها)

متن اساسنامه بانک تجارت:

ماده 1 ـ نام بانک، بانک تجارت است.

بانک تجارت کـه بـه موجب مصوبه مورخ 1358/09/29 مجمع عمومی بانک ها با اجازه حاصل از ماده (17) لایحه قانونی اداره امور بانک ها از ادغام بانک های ایران و انگلیس، اعتبارات ایران، ایران و خاورمیانه، تجارتی ایران و هلند، بازرگانی ایران، ایران شهر، صنایع ایران، شهریار، ایرانیان، کار و بین المللی ایران و ژاپن تشکیل گردیده طبق قانون ملی شدن بانک ها، لایحه قانونی اداره امور بانک ها و مقررات مندرج در این اساسنامه اداره می شود. بانک تجارت جانشین بانک های مذکور می باشد.

ماده 2 ـ هدف بانک: بانک تجارت بـه منظور ارائه خدمات بانکی در سراسر کشور ایجاد می گردد این بانک در تسهیل امور بازرگانی داخلی و خارجی و همچنین در رشته های تولیدی در خدمت بـه اقتصاد کشور فعالیت خواهد داشت.

ماده 3 ـ مدت بانک: بانک برای مدت نامحدود تشکیل شده است.

ماده 4 ـ مرکز اصلی بانک: مرکز اصلی بانک در تهران است بانک می تواند با رعایت قوانین و مقررات جاری شعب یا نمایندگی هایی تاسیس نماید.

ماده 5 ـ موضوع بانک

1 ـ افتتاح و نگهداری حساب جاری، پس انداز و سایر حساب های مشابه.

2 ـ قبول سپرده های دیداری، ثابت، پس انداز و مشابه آنها و صدور گواهی سپرده.

3 ـ اعطای وام و اعتبار.

4 ـ خرید اوراق و اسناد بازرگانی از قبیل سفته و برات و انجام سایر معاملات مربوط بـه آنها با یا بدون حق رجوع.

5 ـ تحصیل وام یا اعتبار از داخل یا خارج.

6 ـ نقل و انتقال وجوه.

7 ـ انجام معاملات ارزی.

8 ـ افتتاح اعتبارنامه و ابلاغ اعتبارنامه اعم از نقدی یا غیر آن و انجام هر نوع عملیات مربوط بـه آنها.

9 ـ صدور اعتبارنامه و چک های مسافرتی و انجام معاملات مربوط بـه آنها.

10 ـ صدور تایید و قبول هر گونه ضمانت نامه بانکی.

11 ـ خرید و فروش اوراق قرضه و سایر اوراق بهادار.

12 ـ پذیره نویسی و انجام کلیه عملیات مربوط بـه آن.

13 ـ قبول امانات و نگهداری سهام و اوراق بهادار و اشیا قیمتی مشتریان.

14 ـ اجاره صندوق امانات.

15 ـ مشارکت یا سرمایه گذاری.

16 ـ قبول کارگزاری بانک ها و مؤسسات مالی و اعتباری.

17 ـ افتتاح حسابجاری بـه نام خود و تودیع وجوه دیداری یا مدت دار در بانک ها و مؤسسات مالی و اعتباری در داخل و خارج از کشور.

18 ـ انجام معاملات طلا و نقره با رعایت قوانین و مقررات مربوط.

19 ـ انجام وظایف قیمومت، وصایت وکالت و نمایندگی.

20 ـ ترخیص کالا از گمرکات و حمل و نقل کالا از بنادر و گمرکات بـه حساب بانک یا مشتریان و معامله قبوض انبارهای عمومی.

21 ـ انجام هر گونه عملیات بیمه مربوط بـه بانک و یا بـه حساب مشتریان نزد شرکت ها و مؤسسات بیمه.

22 ـ انجام سایر عملیات بانکی و معاملات بازرگانی کـه بـه موجب قوانین و مقررات برای بانک ها ممنوع نباشد.

ماده 6 ـ سرمایه: سرمایه بانک 37/870/000/000 ریال است کـه متعلق بـه دولت بوده و تماماً پرداخت شده است.

ماده 7 ـ ارکان بانک:

الف ـ مجمع عمومی بانک ها مذکور در لایحه اداره امور بانک ها.

ب ـ شورای عالی بانک ها مذکور در لایحه اداره امور بانک ها.

بند ج ـ هیات مدیره و مدیرعامل.

بند هـ ـ بازرسان قانونی (حسابرسان).

قسمت اول ـ مجمع عمومی

ماده 8 ـ مجمع عمومی بانک ها از وزیر امور اقتصادی و دارایی، وزیر صنایع و معادن، وزیر بازرگانی، وزیر کشاورزی و عمران روستایی، وزیر مسکن و شهرسازی، وزیر مشاور و رئیس سازمان برنامه و بودجه تشکیل می شود. ریاست مجمع عمومی بانک ها با وزیر امور اقتصادی و دارایی است و در غیاب وی با وزیر بازرگانی است.

ماده 9 ـ مجمع عمومی بانک ها بـه دو صورت تشکیل می شود:

9 ـ 1 ـ مجمع عمومی عادی

9 ـ 2 ـ مجمع عمومی فوق العاده

ماده 10 ـ مجمع عمومی عادی و فوق العاده بانک ها بـه دعوت وزیر امور اقتصادی و دارایی و در غیاب وی بـه دعوت وزیر بازرگانی تشکیل می شود.

بیشتر بخوانید:

مجموعه مقررات مرتبط با اساسنامه بانک تجارت (مقررات تاسیس و فعالیت بانکها)

ماده 11 ـ وظایف مجمع عمومی عادی

11 ـ 1 ـ استماع گزارش سالانه هر بانک و رسیدگی بـه ترازنامه و حساب سود و زیان سال مالی قبل و صورت دارایی و دیون و صورت حساب دوره عمل سالانه و تصویب ترازنامه و بودجه آن.

11 ـ 2 ـ رسیدگی و اتخاذ تصمیم درباره اندوخته هر یک از بانک ها و تصویب سود ویژه.

11 ـ 3 ـ انتخاب اعضای هیات مدیره بانک ها بنا بـه پیشنهاد شورای عالی بانک ها.

11 ـ 4 ـ انتخاب مدیران عامل بانک های تخصص بـه پیشنهاد وزیر مربوط و انتخاب مدیران عامل بانک های تجاری بـه پیشنهاد وزیر بازرگانی با نظر مشورتی شورای عالی بانک ها.

11 ـ 5 ـ احکام مدیران عامل و اعضای هیات مدیره بانک ها بـه اعضای وزیر امور اقتصادی و دارایی صادر خواهد شد.

11 ـ 6 ـ انتخاب بازرسان قانونی هر یک از بانک ها.

11 ـ 7 ـ تصویب اساسنامه هر یک از بانک ها.

11 ـ 8 ـ تصویب آیین نامه های استخدامی، مالی، اداری و معاملاتی.

11 ـ 9 ـ اتخاذ تصمیم نسبت بـه هر گونه مسائل دیگر مربوط بـه عملیات بانکی کـه از طرف شورای عالی بانک ها بـه مجمع عمومی پیشنهاد می شود.

ماده 12 ـ جلسات مجمع عمومی عادی بانک ها حداقل سالی یک مرتبه تا پایان تیرماه هر سال تشکیل خواهد شد.

ماده 13 ـ برای مذاکره و اخذ تصمیم در جلسات مجمع عمومی عادی و فوق العاده بانک ها حضور 5 نفر از اعضا ضروری خواهد بود و مصوبات مجمع حداقل با رای موافق 4 نفر معتبر می باشد.

ماده 14 ـ وظایف مجمع عمومی فوق العاده هر گونه تغییر در مواد اساسنامه هر یک از بانک ها، کاهش یا افزایش سرمایه هر یک از آنها، تاسیس، انحلال یا ادغام آنها منحصراً در صلاحیت مجمع عمومی فوق العاده بانک ها خواهد بود.

قسمت دوم ـ شورای عالی بانک ها

ماده 15 ـ شورای عالی بانک ها از 8 نفر عضو بـه شرح زیر تشکیل می شود:

1 ـ رئیس کل بانک مرکزی ایران

2 ـ مدیرکل بانک ملی ایران

3 ـ نماینده وزارت امور اقتصادی و دارایی

4 ـ نماینده وزیر مشاور و رئیس سازمان برنامه و بودجه

5 ـ نماینده وزارت مسکن و شهرسازی

6 ـ نماینده وزارت کشاورزی و عمران روستایی

7 ـ نماینده وزارت بازرگانی

8 ـ نماینده وزارت صنایع و معادن در انتخاب نمایندگان فوق جنبه های صلاحیت و تخصص در امور اقتصادی و بانکی و مدیریت باید رعایت شود.

تبصره 1 ـ ریاست شورای عالی بانک ها با رئیس کل بانک مرکزی ایران خواهد بود.

تبصره 2 ـ مدت عضویت افراد مذکور در ردیف های 2 تا 8 در شورای عالی بانک ها 2 سال می باشد و انتخاب مجدد آنان بلامانع است.

ماده 16 ـ جلسات شورای عالی بانک ها حداقل هر هفته یک مرتبه بـه دعوت رئیس شورا و یا سه نفر از اعضا شورا تشکیل خواهد شد.

ماده 17 ـ جلسات شورای عالی بانک ها وقتی رسمیت خواهد داشت کـه حداقل 6 نفر از اعضا در جلسه حضور داشته باشند و مصوبات شورا با 5 رای موافق معتبر خواهد بود.

ماده 18 ـ وظایف و اختیارات شورای عالی بانک ها بـه شرح زیر می باشد:

18 ـ 1 ـ پیشنهاد اعضای هیات مدیره بانک ها بـه مجمع عمومی.

18 ـ 2 ـ اظهار نظر مشورتی در مورد انتخاب مدیران عامل بانک ها.

18 ـ 3 ـ ایجاد هماهنگی در امور بانک ها.

18 ـ 4 ـ تهیه آیین نامه استخدامی و سایر آیین نامه های مالی، اداری و معاملاتی مربوط بـه امور بانک ها برای تصویب مجمع عمومی.

18 ـ 5 ـ رسیدگی بـه بودجه هر یک از بانک ها برای تصویب مجمع عمومی.

18 ـ 6 ـ اظهار نظر نسبت بـه ترازنامه و حساب سود و زیان و گزارش سالانه هر یک از بانک ها برای تقدیم بـه مجمع عمومی.

18 ـ 7 ـ اظهار نظر نسبت بـه افزایش یا کاهش سرمایه هر یک از بانک ها.

18 ـ 8 ـ کسب اطلاعات لازم در امور بانک ها از بانک ها و بررسی گزارشهایی کـه هیات مدیره هر یک از بانک ها بـه شورای عالی ارسال می دارد.

18 ـ 9 ـ اتخاذ سیاست کلی در مورد تاسیس و تعطیل یا هر واحد بانکی دیگر در هر نقطه از ایران یا خارج از کشور.

18 ـ 10 ـ اظهار نظر نسبت بـه تغییر مواد اساسنامه هر یک از بانک ها و پیشنهاد آن بـه مجمع عمومی بانک ها.

18 ـ 11 ـ اتخاذ تصمیم درباره سیاست های کلی اقتصادی و اعتباری و اداری بانک ها و سایر مسائل مربوط بـه اداره امور بانک ها.

18 ـ 12 ـ کوشش و ابتکار در حسن اداره و بهره وری بانک ها و بهبود مستمر وضع آنها در جهت خدمت بـه مردم و بـه اقتصاد کشور و افزایش درآمدها بر طبق موازین اسلام.

قسمت سوم ـ مدیرعامل و هیات مدیره

ماده 19 ـ هیات مدیره بانک از 7 نفر بـه شرح زیر تشکیل می شود:

الف ـ مدیرعامل بنا بـه پیشنهاد وزیر بازرگانی و نظر مشورتی شورای عالی بانک ها و تصویب مجمع عمومی بانک ها.

ب ـ 5 نفر اعضای هیات مدیره بـه پیشنهاد شورای عالی بانک ها و تصویب مجمع عمومی بانک ها.

ج ـ یک نفر از کارمندان بانک بـه پیشنهاد شورای کارکنان بانک.

د ـ احکام مدیرعامل و سایر اعضای هیات مدیره توسط وزیر امور اقتصادی و دارایی صادر و ابلاغ می گردد.

هـ ـ مدیرعامل ریاست جلسات هیات مدیره را بر عهده خواهد داشت.

و ـ دوره خدمت مدیرعامل و سایر اعضای هیات مدیره 3 سال و انتخاب مجدد آنان بلامانع است.

ماده 20 ـ اختیارات و وظایف مدیرعامل: مدیرعامل بالاترین مقام اداری و اجرایی بانک است و اختیارات و وظایف وی بـه شرح زیر است:

1 ـ نمایندگی بانک در برابر اشخاص ثالث، ادارات و مؤسسات دولتی و مؤسسات خصوصی.

2 ـ نصب و عزل ماموران و کارکنان بانک و تعیین شغل و ترفیع و تنبیه و اجرای سایر شرایط استخدامی با رعایت مقررات استخدامی و اداری بانک ها و آیین نامه های مربوط.

3 ـ افتتاح حساب جاری و سپرده و سایر حسابهای مشابه نزد بانک ها و استفاده از آن بـه نام بانک.

4 ـ وصول مطالبات بانک و پرداخت دیون آن.

5 ـ قبول تعهد، ظهرنویسی، قبولی، پرداخت و واخواست اوراق تجاری.

6 ـ انجام هر نوع معامله و انعقاد کلیه قراردادها و تغییر و تبدیل یا فسخ و اقاله و ابطال و واگذاری و اجرای آنها نسبت بـه اموال منقول و غیر منقول و حقوق و اسناد و اوراق بهادار بـه هر شکل و با هر شخص حقیقی و حقوقی و تحت هر گونه شرایط در حدود موضوع بانک.

7 ـ اجاره و استیجاره و واگذاری و فسخ اجاره و تقاضای تعدیل اجاره بها و دفاع از آن در تمام مراحل و مراجع و تخلیه عین مستاجره و تقاضای صدور اجراییه و تقاضای تجدید نظر در رای صادره یا اجرای آن.

8 ـ رهن گذاردن اموال بانک اعم از منقول و غیر منقول و فک آن ولو کراراً.

9 ـ اقامه و تعقیب و دفاع از هر گونه دعوی یا انصراف از آن یا داشتن تمام اختیارات راجع بـه امر دادرسی در کلیه مراجع و دادگاه ها و در کلیه مراحل اعم از مراحل بدوی، پژوهشی، فرجامی با حق مصالحه و سازش، تعیین وکیل با حق توکیل غیر، ادعای جعل نسبت بـه سند طرف و استرداد سند، تعیین جاعل، ارجاع دعوی بـه داوری و تعیین داور با یا بدون اختیار صلح و بـه طور کلی استفاده از کلیه حقوق و اجرای کلیه تکالیف ناشی از قانون داوری تعیین وکیل برای دادرسی و غیره با یا بدون حق توکیل و توکیل در توکیل غیر ولو کراراً، تعیین میزان حل الوکاله وکیل، تعیین مصدق و کارشناس، اقرار خواه در ماهیت دعوی و خواه بـه امری کـه کاملاً قاطع باشد، دعوی خسارت، استرداد دعوی، جلب شخص ثالث و دفاع از دعوی ثالث، اقدام بـه دعوی متقابل و دفاع از آن، تامین مدعی بـه تقاضای توقیف اشخاص و اموال از دادگاهها، اعطای مهلت برای پرداخت مطالبات بانک، درخواست صدور برگ اجرایی و تعقیب عملیات اجرایی و اخذ محکوم بـه به نفع بانک، چه در دادگاهها و چه در ادارات و دوایر ثبت اسناد و املاک.

10 ـ اجرای کلیه تصمیمات شورای عالی بانک ها و مجمع عمومی بانک ها.

11 ـ صدور دستور اجرای کلیه تصمیمات هیات مدیره.

12 ـ مدیرعامل می تواند قسمتی از اختیارات و همچنین حق امضای خود را بـه یک یا چند نفر از اعضای هیات مدیره و یا سایر کارمندان بانک واگذار نماید.

بیشتر بخوانید:

مجموعه مقررات مرتبط با اساسنامه بانک تجارت (مقررات تاسیس و فعالیت بانکها)

ماده 21 ـ وظایف و اختیارات هیات مدیره: هیات مدیره دارای کلیه اختیارات لازم برای اداره امور بانک با توجه بـه موضوع و هدف مندرج در اساسنامه می باشد مگر در مواردی کـه بـه موجب قانون و یا اساسنامه اخذ تصمیم در مورد آنها در صلاحیت مجامع عمومی و یا شورای عالی بانک ها و یا مدیرعامل بانک باشد از جمله اختیارات هیات مدیره موارد زیر است:

1 ـ تهیه پیش نویس آیین نامه ها و پیشنهاد آن بـه شورای عالی بانک ها برای تصویب مجمع عمومی بانک ها.

2 ـ تصویب آیین نامه های داخلی بانک.

3 ـ تهیه و تنظیم ترازنامه و حساب سود و زیان و گزارش سالیانه بانک.

4 ـ تهیه و تنظیم بودجه بانک.

5 ـ بررسی و تصویب برنامه های استخدامی و آموزشی بانک.

6 ـ تنظیم خلاصه صورت داراییها و بدهی های بانک هر 6 ماه یک بار و تسلیم آن بـه بازرسان قانونی.

7 ـ بررسی طرح سازمانی و تصویب آن.

8 ـ پیشنهاد تاسیس و یا تعطیل شعب و نمایندگی ها در نقاط مختلف کشور و خارج از کشور طبق قوانین و مقررات مربوط.

9 ـ پیشنهاد اصلاح اساسنامه در مواقعی کـه لازم باشد بـه شورای عالی بانک ها.

10 ـ تعیین سیاست اعتباری بانک.

11 ـ اتخاذ تصمیم در مورد خرید و فروش سهام و اوراق قرضه و مشارکت در شرکت ها.

12 ـ صدور اجازه خرید و احداث هر گونه ساختمان کـه مورد نیاز بانک باشد.

13 ـ تحصیل وام و اعتبار از دولت و مؤسسات و بانک ها و شرکتهای دولتی یا وابسته بـه دولت و شهرداری ها با رعایت مقررات مربوط.

ماده 22 ـ مدیرعامل و سایر اعضای هیات مدیره بـه طور موظف و تمام وقت در بانک انجام وظیفه می نمایند.

ماده 23 ـ هر یک از اعضای هیات مدیره بنا بـه تشخیص مدیرعامل مسؤولیت اداره قسمتی از امور بانک را بر عهده خواهند گرفت.

ماده 24 ـ مدیرعامل و سایر اعضای هیات مدیره در مدت تصدی خود نمی توانند هیچ گونه فعالیت بازرگانی یا شغل دولتی دیگری داشته باشند.

ماده 25 ـ جلسات هیات مدیره با حضور حداقل 5 نفر رسمیت خواهد داشت و تصمیمات متخذه با اکثریت آرا معتبر خواهد بود.

ماده 26 ـ مدیرعامل و سایر اعضای هیات مدیره نمی توانند در زمان تصدی خود هیچ گونه خرید و فروش با بانک انجام دهند و همچنین نمی توانند جز وام کارمندی از بانک وام و یا اعتبار دریافت دارند.

قسمت چهارم ـ بازرسان قانونی (حسابرسان)

ماده 27 ـ مجمع عمومی بانک در هر سال دو حسابرس را برای مدت یک سال بـه سمت بازرس قانونی انتخاب می نماید. عزل یا تجدید انتخاب بازرسان قانونی (حسابرسان) با مجمع عمومی است.

ماده 28 ـ وظایف بازرس (حسابرس) علاوه بر وظایف مندرج در لایحه قانونی اصلاح قانون تجارت بـه قرار زیر است:

الف ـ نظارت در اجرای مقررات اساسنامه و آیین نامه بانک و سایر مقررات.

ب ـ رسیدگی و اظهار نظر نسبت بـه حساب ها و ترازنامه سالیانه بانک و حساب سود و زیان با گواهی صحت ارقام و تهیه گزاش های لازم جهت تقدیم بـه شورای عالی بانک ها.

پ ـ رسیدگی بـه دفاتر و حساب های بانک و گواهی خلاصه حساب هایی کـه بانک هر ماه باید بـه بانک مرکزی ایران بفرستد.

ماده 29 ـ بازرسان قانونی (حسابرسان) حق مداخله مستقیم در امور اداری و معاملات بانک را ندارند، ولی می توانند نظریات خود را کتباً بـه مدیرعامل یا هیات مدیره اطلاع دهند.

ماده 30 ـ بازرسان قانونی (حسابرسان) می توانند برای انجام وظایف خود در هر موقع بـه کلیه دفاتر و اسناد و دارایی بانک رسیدگی نموده و در این مورد اطلاعات و مدارک لازم را از هیات مدیره بخواهند. هیات مدیره تسهیلات لازم را در این خصوص فراهم خواهند نمود.

ماده 31 ـ بازرسان قانونی (حسابرسان) می توانند در جلسات مجامع عمومی بدون حق رای شرکت نمایند.

ماده 32 ـ در مواردی کـه بازرسان قانونی (حسابرسان) برای انجام وظایف خود مراجعه بـه متخصص و کارشناس را لازم بدانند می توانند پس از جلب موافقت شورای عالی بانک ها بـه هزینه بانک یک یا چند نفر را موقتاً بـه کار دعوت نمایند.

ماده 33 ـ تصمیمات و اقدامات بازرسان قانونی (حسابرسان) بایستی در دفتر مخصوصی با قید تاریخ ثبت و امضا شود. هیات مدیره در مواقع لزوم می تواند بازرسان قانونی (حسابرسان) را دعوت نمایند تا برای بررسی مسائلی تشکیل جلسه دهند.

ماده 34 ـ هر گونه ایرادی کـه بازرسان (حسابرسان) نسبت بـه امور مالی بانک داشته باشند کتباً بـه نظر مدیرعامل و هیات مدیره بانک خواهد رسید و هر گاه در رفع آن از طرف مدیرعامل یا هیات مدیره اقدام لازم بـه عمل نیاید مراتب را در گزارش خود بـه عنوان شورای عالی بانک ها درج خواهند کرد.

ماده 35 ـ حق الزحمه بازرسان قانونی (حسابرس قانونی) از طرف مجمع عمومی تعیین می گردد.

قسمت پنجم ـ سال مالی، ترازنامه و حساب سود و زیان

ماده 36 ـ سال مالی بانک از اول فروردین ماه هر سال تا پایان اسفند ماه همان سال خواهد بود.

ماده 37 ـ ترازنامه و حساب سود و زیان و پیوستهای آن توسط هیات مدیره باید لااقل 20 روز قبل از انعقاد جلسه مجمع عمومی عادی بـه شورای عالی بانک ها تسلیم گردد.

ماده 38 ـ ارزیابی ارقام دارایی بانک در ترازنامه بـه طریق زیر خواهد بود:

الف ـ سهام و اوراق بهادار بـه بهای خریداری یا قیمت روز، هر یک پایین تر باشد.

ب ـ اموال منقول و غیر منقول بـه بهای خرید یا بهای تمام شده، پس از وضع هزینه استهلاک.

ج ـ سود سالیانه بانک کـه عبارت است از درآمد بانک پس از وضع هزینه و استهلاک و ذخایر.

تبصره ـ مطالبات بانک بـه ارزش احتمالی روز ترازنامه محسوب می شود. مطالبات غیر قابل وصول نباید جزو دارایی بانک منظور گردد. برای مطالبات مشکوک الوصول باید ذخیره کافی در نظر گرفته شود تا اگر مطالبات مذکور غیر قابل وصول تشخیص گردد از محل ذخیره مزبور تامین گردد.

ماده 39 ـ چگونگی تنظیم ترازنامه و حساب سود و زیان و میزان استهلاک اموال بانک و همچنین نحوه و اصول حسابداری و دفترداری بانک طبق مقررات قانون پولی و بانکی کشور انجام خواهد گرفت.

بیشتر بخوانید:

مجموعه مقررات مرتبط با اساسنامه بانک تجارت (مقررات تاسیس و فعالیت بانکها)