تحلیل وضعیت حقوقی معاملات مشتری نسبت به مورد شفعه

مشخصات انتشار مقاله تحلیل وضعیت حقوقی معاملات مشتری نسبت به مورد شفعه:

مجله آموزه های فقه مدنی / دوره 7، شماره 11 - شماره پیاپی 11 / خرداد 1394 / صفحه 3-22

نویسندگان:

سیدمصطفی محقق داماد / استاد دانشگاه شهید بهشتی

سیدمحمدمهدی قبولی درافشان / دانشیار دانشگاه فردوسی مشهد

علی ساعت چی / دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشگاه شهید بهشتی

لینک فایل مقاله

چکیده مقاله تحلیل وضعیت حقوقی معاملات مشتری نسبت به مورد شفعه:

در مواردی به حکم قانون برای شخصی نسبت به مبیع، حق شفعه پدید می آید و او می تواند با پرداخت معادل ثمن به خریدار، مبیع را تملّک نماید. گاه قبل از اِعمال حق شفعه توسط شفیع، خریدار نسبت به مبیع معامله ای انجام داده و آن را از مالکیت خویش خارج می نماید. حال سؤال این است که قبل از اِعمال حق شفعه، وضع حقوقی معامله چگونه بوده و اِعمال حق شفعه چه تأثیری بر آن دارد. در پاسخ به این سؤال، در مورد وضع حقوقی معاملات مشتری قبل از اِعمال حق شفعه، نظر مشهور، صحت معاملات مشتری است. در عین حال نظریۀ عدم نفوذ نیز طرفدارانی دارد. دربارۀ تأثیر اعمال حق شفعه بر معاملات پیش گفته نیز باید گفت در میان کسانی که معاملات مزبور را قبل از اِعمال حق شفعه صحیح می دانند، گروهی اِعمال حق شفعه را سبب انفساخ معاملات مشتری دانسته اند. دستۀ دیگر امکان ابطال معاملات را مطرح کرده و گروهی نیز از عدم قابلیت استناد معاملات مشتری در مقابل شفیع سخن گفته اند. جستار حاضر ضمن طرح دیدگاه های مختلف و نقد و بررسی آن ها، به این نتیجه دست یافته که نظریۀ وضعیت مراعی راه حل مناسب تری برای بیان وضع حقوقی معاملات مشتری قبل از اِعمال حق شفعه و نیز تبیین تأثیر اِعمال آن بر معاملات مزبور است.

کلیدواژه ها

معاملات مشتری

اخذ به شفعه

بطلان

عدم قابلیت استناد

وضعیت مراعی