تقابل قاعده لا‌ضرر و قاعده احسان در مسئولیت مدنی دولت

مشخصات انتشار مقاله تقابل قاعده لا ضرر و قاعده احسان در مسئولیت مدنی دولت:

مجله اندیشه های حقوق عمومی، سال یازدهم، شماره اول، پیاپی 19، بهار و تابستان 1400، صفحات 35 - 44

نوع مقاله: ترویجی

نویسندگان:

سید محمد مهدی غمامی / استادیار دانشکده حقوق دانشگاه امام صادق (ع)

وحید حیدری / دانشجوی دکتری حقوق عمومی دانشگاه امام صادق علیه السلام

لینک فایل مقاله

چکیده مقاله تقابل قاعده لا ضرر و قاعده احسان در مسئولیت مدنی دولت:

مبانی مسئولیت مدنی دولت در قبال اعمالی که به نام و نمایندگی از آن صورت می گیرد و ادلّه ناظر به ضامن دانستن این شخص حقوقی، در مقابل اشخاص حقیقی و حقوقی جامعه، از جمله مباحثی است که می توان نشانه هایی از آنها را در منابع فقهی یافت. دراین باره سؤالی مطرح می شود مبنی بر اینکه اگر ضرری از سوی دولت به مردم وارد شود و قابلیت انتساب به دولت داشته باشد، آیا دولت که فاعل ضرر است، باید بر اساس قاعده لا ضرر مسئول و ضامن جبران خسارت باشد، یا اینکه بر مبنای قاعده احسان، باید وی را مصداق محسن دانسته و ضمان را از او منتفی بدانیم؟ این نوشته درصدد پاسخگویی به این سؤال است و با بررسی ادلّه سایر نظرات و نقد هر یک، روشن نموده که در پرتو قاعده فقهی لا ضرر، ضمان برای دولت در جامعه پذیرفته شده است، البته نه به دلالت اولیه آن، بلکه به دلالت ثانویه و تقیید لا ضرر به خود لا ضرر.

کلمات کلیدی:

ضمان حاکمیت دولت

مسئولیت مدنی دولت

قاعده احسان

قاعده لا ضرر