دستورالعمل شفاف سازی تراکنشهای بانکی اشخاص مصوب 1401/12/27

مجموعه مقررات مرتبط با دستورالعمل شفاف سازی تراکنشهای بانکی اشخاص

متن دستورالعمل شفاف سازی تراکنشهای بانکی اشخاص مصوب 1401/12/27:

جهت اطلاع مدیران عامل محترم بانکهای دولتی غیر دولتی شرکت دولتی پست بانک، موسسات اعتباری غیربانکی و بانک مشترک ایران ـ ونزوئلا ارسال می شود

پیرو بخشنامه شماره ۰۰/۳۲۲٤٣٢ مورخ ۱٤۰۰/۱۱/۱۱ موضوع ابلاغ اصلاحیه «دستورالعمل شفاف سازی تراکنش های بانکی اشخاص» مصوب جلسه مورخ ۱٤۰۰/۱۰/۲۱ شورای پول و اعتبار، بـه استحضار می رساند آن شورا در یک هزار و سیصد و پنجاه و پنجمین جلسه مورخ ١٤۰۱/۱۲/۲۷، یا پیشنهاد الحاق یک تبصره بـه شرح ذیل بـه ماده (۸) دستورالعمل مذکور موافقت نمود:

تبصره ۳ ـ تراکنش های انتقال وجه غیر حضوری کـه مبدا و مقصد آن یکسان و از نوع انفرادی متعلق بـه یک شخص حقیقی است، از رعایت حدود مقرر در این ماده مستثنی میباشد.

بر این اساس، انتقال وجه از حساب سپرده یک شخص حقیقی بـه سایر حساب های سپرده آن شخص بـه هر میزان، منوط بـه آن کـه هر دو سپرده، انفرادی و نه مشترک باشند، در آستانه های مذکور در ماده (۸) دستورالعمل یادشده، مورد احتساب قرار نخواهد گرفت. همانگونه کـه مستحضرند، بـه موجب بند (۱۰) جدول مندرج در ماده (٦) اصلاحیه «دستورالعمل نحوه اخذ مستندات موضوع تبصره (۲) ماده (۱۱) و تبصره (۱) ماده (۱۲) دستورالعمل شفاف سازی تراکنش های بانکی اشخاص» ابلاغی طی بخشنامه شماره ٠٢/٥٧٤٦ مورخ ١٤٠١/٠١/١٦ نیز، انتقال وجه بین حساب های سپرده اشخاص مستلزم اخذ مستند نمی باشد.

با عنایت بـه مراتب مذکور ضمن ایفاد یک نسخه تنقیح شده از دستورالعمل شفاف سازی تراکنش های بانکی اشخاص خواهشمند است دستور فرمایند مراتب بـه قید تسریع و با لحاظ مفاد بخشنامه شماره ٩٦/١٤٩١٥٣ مورخ ١٣٩٦/٥/١٦ بـه تمامی واحدهای ذی ربط آن مؤسسه اعتباری ابلاغ و نسخه ای از آن بـه مدیریت کل مقررات، مجوزهای یانکی و میارزه با پولشویی بانک مرکزی ارسال گردد و بر حسن اجرای آن نیز نظارت مؤثر بـه عمل آید.

مدیریت کل مقررات مجوزهای بانکی و مبارزه با پولشویی اداره مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم حمیدرضا غنی آبادی محمد حسین دهقان

بیشتر بخوانید:

مجموعه مقررات مرتبط با دستورالعمل شفاف سازی تراکنشهای بانکی اشخاص

دستورالعمل شفاف سازی تراکنش های بانکی اشخاص

امروزه با استفاده از فن آوری های نوین در صنعت بانکداری، عملیات بانکی بـه طور سریع و بدون محدودیت در هر لحظه قابل انجام بوده و امکان جابجایی مبالغ کلان در نقل و انتقالات الکترونیکی و غیر حضوری در کوتاه ترین زمان ممکن فراهم می باشد.

در اجرای تکالیف مقرر در جزء (۳) بند «ج» تبصره (١٦) قانون بودجه سال ۱۳۹۸ کل کشور و تبصره (۱) ماده (۱۱۲) آیین نامه اجرایی ماده (١٤) الحاقی قانون میارزه با پولشویی مصوب جلسه مورخ ۱۳۹۸/۰۷/۲۱ هیأت محترم وزیران و اصلاحات و الحاقات بعدی آن و در چارچوب احکام مقرر در قانون مبارزه با پولشویی و آیین نامه اجرایی آن و قانون مبارزه با تأمین مالی تروریسم و یا استناد بـه ماده (١٤) قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و با عنایت بـه اهمیت و حساسیت ریسک های نقل و انتقالات الکترونیکی در حوزه مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم و بـه منظور جلوگیری از سوء استفاده های احتمالی و نیز اتخاذ تدابیر پیشگیرانه، دستورالعمل «شفاف سازی تراکنش های بانکی اشخاص بـه شرح زیر تدوین می گردد:

فصل اول ـ تعاریف

ماده ۱ ـ در این دستورالعمل، اصطلاحات و عبارات بـه کار رفته بـه شرح زیر تعریف می شود:

۱ ـ ۱ ـ بانک مرکزی: بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران؛

۲ ـ ۱ ـ مؤسسه اعتباری: عبارت است از بانک ها و مؤسسات اعتباری غیربانکی تحت نظارت بانک مرکزی، شعب بانک های خارجی در ایران نیز در شمول مؤسسه اعتباری محسوب می شوند؛

۳ ـ ۱ ـ مرکز: مرکز اطلاعات مالی و میارزه با پولشویی موضوع تبصره (۲) ماده (۷) مکرر قانون اصلاح قانون مبارزه با پولشویی و آیین نامه اجرایی ماده (١٤) الحاقی قانون میارزه با پولشویی ابلاغی طی مصوبه شماره ٩٢٩٨٦ت ٥٧١٠١هـ مورخ ۱۳۹۸/۰۷/۲۲ هیأت محترم وزیران

4 ـ 1 ـ پذیرنده: شخص حقیقی یا حقوقی کـه با پذیرش ابزار پرداخت و یا استفاده از ابزار پذیرش نسبت بـه فروش کالا و یا ارائه خدمات بـه دارندگان کارت اقدام می نماید؛

۵ ـ ۱ ـ مشتری (ارباب رجوع): شخص حقیقی یا حقوقی اعم از اصیل، وکیل یا نماینده قانونی وی کـه در مؤسسه اعتباری دارای حساب سپرده بوده و یا بـه نام وی حساب سپرده افتتاح شده است؛

6 ـ 1 ـ مشتری: حقیقی شخص حقیقی غیر محجور؛

۷ ـ ۱ ـ سامانه نهاب: نظام هویت سنجی الکترونیکی بانکی حاوی اطلاعات هویتی مشتری

۸ ـ ۱ ـ شناسه شهاب: شناسه هویت الکترونیکی بانکی تخصیص یافته توسط سامانه نهاب؛

۹ ـ ۱ ـ اشخاص محجور: اشخاص محجور اشخاصی هستند کـه بـه موجب مواد (۱۲۰۷) و (۱۲۱۰) قانون مدنی و ماده واحده قانون راجع بـه رشد متعاملین از تصرف در اموال و حقوق مالی خود ممنوع می باشند در این دستورالعمل، اشخاص محجور مشتمل بر موارد ذیل است:

اشخاص کمتر از (۱۸) سال تمام شامل اشخاص صغیر و اشخاص بالغ غیر رشید کـه رشد آنها از سوی دادگاه صالحه تشخیص داده نشده است

اشخاص غیر رشید و مجنون شامل اشخاص غیر رشید بالاتر از (۱۸) سال تمام و اشخاص مجنون کـه شناسه یکتای هویتی آنها بـه علت قرار داشتن در شرایط حجر، تعلیق شده است:

۱۰ ـ ۱ ـ شناسه یکتای هویتی: شناسه ای منحصر بـه فرد کـه برای هر یک از اشخاص حقیقی و حقوقی، اعم از ایرانی و خارجی تعیین و اختصاص داده می شود. شماره ملی اشخاص حقیقی ایرانی، شناسه ملی اشخاص حقوقی ایرانی و شماره اختصاصی اشخاص خارجی، شناسه یکتای هویتی محسوب می شوند؛

۱۱ ـ ۱ ـ برداشت: هر نوع تراکنشی کـه بـه ازای آن موجودی حساب سپرده مشتری نزد مؤسسه اعتباری بدهکار می شود، از جمله برداشت وجوه نقد، انتقال وجوه (واریز به)، خرید و پرداخت قبوض؛

۱۲ ـ ۱ ـ خدمات حضوری: مراجعه مشتری بـه مؤسسه اعتباری برای اخذ خدمات بانکی از متصدیان آن مؤسسه اعتباری؛

۱۳ ـ ۱ ـ خدمات غیر حضوری: بکارگیری انواع ابزارهای پذیرش توسط مشتری و اخذ خدمت بانکی بدون مراجعه حضوری بـه مؤسسه اعتباری؛

۱۴ ـ ۱ ـ درگاه پرداخت: مجموعه ای از سخت افزار و نرم افزار کـه امکان انتقال اطلاعات بین یک ابزار پذیرش با مؤسسه اعتباری را فراهم می آورد؛

۱۵ ـ ۱ ـ درگاه پرداخت حضوری: بـه درگاه هایی گفته می شود کـه اخذ خدمات بانکی با مراجعه حضوری مشتری بـه متصدی مؤسسه اعتباری انجام می شود؛

١ ـ ١٦ ـ درگاه پرداخت غیر حضوری: بـه درگاه هایی گفته می شود کـه اخذ خدمات بانکی بدون مراجعه حضوری مشتری بـه متصدی مؤسسه اعتباری انجام می شود؛

۱۷ ـ ۱ ـ ابزار پذیرش: دستگاهی فیزیکی یا سامانه های الکترونیکی کـه میتوان با استفاده از ابزار پرداخت نسبت بـه انجام عملیات دریافت پرداخت و یا انتقال وجه اقدام کرد؛

۱۸ ـ ۱ ـ ابزار پرداخت: انواع کارت های فیزیکی یا مجازی یا هر روش و ابزاری کـه مؤسسه اعتباری در اختیار مشتری قرار می دهد و برای وی امکان دریافت پرداخت و یا انتقال وجه را بـه شخص دیگر فراهم می سازد؛

۱۹ ـ ۱ ـ نقل و انتقالات الکترونیکی: هر گونه عملیات بانکی کـه از طریق ابزارهای الکترونیکی انجام شود و بـه ازای آن مبلغی از حساب سپرده مشتری نزد مؤسسه اعتباری بـه حساب ذی نفع در آن مؤسسه اعتباری یا مؤسسه اعتباری دیگر منتقل گردد؛

۲۰ ـ ۱ ـ اشخاص غیر مجاز اشخاصی کـه واجد شرایط برای دریافت درگاه های پرداخت یا ابزارهای پذیرش نمی باشند. برخی مصادیق این گونه اشخاص عبارتند از شخص محجور، شخص حقیقی فاقد حساب سپرده تجاری و شخص حقیقی کـه بـه موجب حکم مرجع قضایی مجاز بـه دریافت درگاه های پرداخت یا ابزارهای پذیرش نمی باشند.

بیشتر بخوانید:

مجموعه مقررات مرتبط با دستورالعمل شفاف سازی تراکنشهای بانکی اشخاص

فصل دوم ـ شناسایی مشتری از طریق سامانه نهاب

ماده ۲ ـ انجام کلیه عملیات بانکی مبتنی بر حساب اعم از حضوری و غیر حضوری در مؤسسه اعتباری برای مشتری منوط بـه اخذ شناسه شهاب از طریق سامانه نهاب می باشد.

ماده ۳ ـ مؤسسه اعتباری موظف است از ارائه خدمات بانکی بـه مشتری فاقد شناسه شهاب خودداری نموده و در چارچوب زمانی ابلاغی از سوی بانک مرکزی نسبت بـه مسدود نمودن برداشت از حساب های متعلق بـه وی تا دریافت شناسه شهاب اقدام نماید.

تبصره ۱ ـ اخذ شناسه شهاب نافی سایر مسئولیت های مؤسسه اعتباری در زمینه اجرای الزامات شناسایی مشتری نمی باشد.

تبصره ۲ ـ مؤسسه اعتباری در مواردی کـه بانک مرکزی اعلام می نماید مکلف است اعتبار شناسه شهاب را مطابق رویه های اعلامی از سوی بانک مرکزی استعلام نماید.

ماده ۴ ـ افتتاح حساب سپرده در مؤسسه اعتباری با مراجعه حضوری و با ارائه مدارک شناسایی معتبر قابل انجام است.

تبصره ــ افتتاح هرگونه حساب سپرده بـه صورت غیر حضوری و ارائه خدمات بانکی بـه آن حساب صرفاً با رعایت دستورالعملی کـه بـه تصویب شورای عالی مقابله و پیشگیری از جرائم پولشویی و تامین مالی تروریسم خواهد رسید، مجاز می باشد.

فصل سوم ـ نقل و انتقالات الکترونیکی وجوه مشتری

ماده ۵ ـ مؤسسه اعتباری ملزم بـه طراحی و درج قسمت (فیلد) شرح «بابت در تمامی درگاه های پرداخت متصل بـه شبکه درون بانکی و بین بانکی و همچنین فرمهای واریز برداشت و انتقال وجه می باشد.

تبصره ـ درگاه های خودپرداز کارت خوان کیوسک و عملیات مربوط بـه پرداخت قبوض از شمول حکم مقرر در این ماده مستثنی می باشند.

ماده ۶ ـ انتقال وجوه بیش از آستانه مجاز مقرر از حساب های سپرده مشتری در مؤسسه اعتباری منوط بـه حضور وی و یا نماینده قانونی وی در مؤسسه اعتباری میباشد.

ماده ۷ ـ مؤسسه اعتباری با استفاده از اطلاعات مأخوذه از مشتری و با توجه بـه سطح فعالیت مورد انتظار وی، مکلف بـه بررسی تناسب بین موضوع مندرج در شرح «بابت و تراکنش های انجام شده بوده و در صورت مشاهده عدم تناسب و یا مغایرت اطلاعات مذکور و نیز انجام هر گونه معاملات و عملیات مشکوک دیگر در این ارتباط مراتب را بدون اطلاع مشتری بـه عنوان گزارش معاملات و عملیات مشکوک بـه شرح بند (۱۲) ماده (۱) آیین نامه اجرایی ماده (١٤) الحاقی قانون مبارزه با پولشویی بـه مرکز ارسال نماید. تبصره ـ موارد قابل قبول درج در قسمت (فیلد) بابت و شاخص های عدم تناسب ظرف شش ماه از سوی بانک مرکزی اعلام خواهد شد.

بیشتر بخوانید:

مجموعه مقررات مرتبط با دستورالعمل شفاف سازی تراکنشهای بانکی اشخاص

فصل چهارم ـ تعیین آستانه در تراکنش های برداشت از حساب های سپرده مشتری

ماده ۸ ـ مؤسسه اعتباری موظف است آستانه مجاز مجموع مبالغ برداشت از طریق درگاه های پرداخت غیر حضوری از کلیه حساب های سپرده متعلق بـه مشتری حقیقی در آن مؤسسه اعتباری را بـه روزانه مبلغ یک میلیارد ریال محدود نماید.

تبصره ۱ ـ آستانه مجاز مجموع مبالغ برداشت از طریق درگاه های پرداخت غیر حضوری برای مشتری حقیقی فاقد سپرده تجاری، ماهانه مبلغ پنج میلیارد ریال می باشد.

تبصره ۲ ـ آستانه مجاز مجموع مبالغ برداشت از طریق درگاه های پرداخت غیر حضوری در مورد اشخاص حقوقی بر مبنای سطح ریسک پولشویی توسط هیأت عامل بانک مرکزی تعیین می شود.

تبصره ۳ ـ تراکنش های انتقال وجه غیر حضوری کـه مبدا و مقصد آن یکسان و از نوع انفرادی متعلق بـه یک شخص حقیقی است از رعایت حدود مقرر در این ماده مستثنی می باشد.

ماده ۹ مشتری حقیقی کـه از حساب سپرده خود استفاده تجاری می نماید پس از تایید سازمان امور مالیاتی کشور مشمول ماده (۱۲) این دستورالعمل می باشد.

تبصره ۱ ـ احراز وجود پرونده مالیاتی فعال برای مشتری حقیقی و انطباق هویت دارنده پرونده مالیاتی با هویت صاحب حساب سپرده از طریق ارتباط با سازمان امور مالیاتی کشور و یا سایر روشهایی کـه مورد تایید بانک مرکزی و سازمان امور مالیاتی کشور می باشد بر عهده مؤسسه اعتباری می باشد.

تبصره ۲ ـ در صورتی کـه فعالیت حساب سپرده مشتری متناسب با فعالیت مورد انتظار وی نباشد، مراتب باید در قالب گزارش معاملات و عملیات مشکوک بـه مرکز ارسال شود.

ماده ۱۰ ـ مؤسسه اعتباری موظف است در کلیه نقل و انتقالات الکترونیکی وجوه بالاتر از دو میلیارد ریال درون بانکی و بین بانکی روزانه مشتری حقیقی انتقال وجه را منوط بـه تکمیل قسمت (فیلد) بابت در فرمهای مربوط و ارایه استاد مثبته دال بر انجام معامله قرارداد و یا علت انتقال وجه نموده و تصویری از اسناد مثبته مربوط بـه انتقال وجه در پرونده تراکنش مذکور را نگهداری نماید.

تبصره ۱ ـ تراکنش های بین یک میلیارد ریال تا دو میلیارد ریال از شمول حکم مقرر در این ماده مستثنی می باشند. تبصره ۲ موارد قابل قبول درج در قسمت (فیلد) بابت و حداقل مستندات مورد نیاز در قالب پیوست دستورالعمل از سوی بانک مرکزی اعلام خواهد شد.

ماده ۱۱ ـ مؤسسه اعتباری موظف است در کلیه نقل و انتقالات الکترونیکی وجوه بالاتر از ده میلیارد ریال درون بانکی و بین بانکی مشتری حقوقی و حساب های سپرده تجاری مشتری ،حقیقی انتقال وجه را منوط بـه تکمیل قسمت (فیلد) بابت در فرم های مربوط و ارایه اسناد مثبته دال بر انجام معامله قرارداد و یا علت انتقال وجه نموده و تصویری از استاد مثبته مربوط بـه انتقال وجه در پرونده تراکنش مذکور را نگهداری نماید.

تبصره ـ موارد قابل قبول درج در قسمت (فیلد) بابت و حداقل مستندات مورد نیاز در قالب پیوست دستورالعمل از سوی بانک مرکزی اعلام خواهد شد.

ماده ۱۲ ـ حداکثر تراکنش خرید از هر کارت متعلق بـه مشتری ،حقیقی مبلغ پانصد میلیون ریال و مجموع تراکنش های انجام شده کارتی برای وی در کل شبکه بانکی روزانه مبلغ یک میلیارد ریال می باشد بانک مرکزی تمهیدات لازم برای اجرای دقیق محدودیت های موضوع این ماده را فراهم می نماید.

تبصره ـ فهرست پذیرندگانی کـه از حدود مقرر در این ماده مستثنی می باشند توسط هیأت عامل بانک مرکزی تعیین و متناسباً بروز رسانی می شود.

ماده ۱۳ ـ مؤسسه اعتباری صادر کننده کارت موظف بـه ثبت کلیه کارتهای صادره بـه همراه اطلاعات مشتریان خود در سامانه متمرکز بانک مرکزی (مانا) میباشد.

ماده ۱۴ ـ حدود و آستانه های مجاز مجموع مبالغ برداشت از حساب های سپرده اشخاص محجور از طریق درگاه های پرداخت حضوری و غیر حضوری در کل شبکه بانکی و نحوه اخذ مستندات مرتبط با تراکنش های مربوط بـه آن اشخاص در چارچوب آستانه های تعیین شده برای اشخاص حقیقی در این دستورالعمل توسط هیأت عامل بانک مرکزی تعیین می گردد.

بیشتر بخوانید:

مجموعه مقررات مرتبط با دستورالعمل شفاف سازی تراکنشهای بانکی اشخاص

فصل پنجم ـ سایر

ماده ۱۵ ـ درگاه های پرداخت یا ابزارهای پذیرش صرفاً بـه مشتری حقیقی تعلق می گیرد کـه دارای پرونده مالیاتی فعال نزد سازمان امور مالیاتی کشور و حساب سپرده تجاری باشد.

تبصره ۱ ـ شرکت های خدمات پرداخت موظفند پس از گذشت شش ماه از لازم الاجرا شدن این ضوابط پایانه های فروش اشخاص حقیقی کـه فاقد پرونده مالیاتی فعال نزد سازمان امور مالیاتی کشور بوده و نسبت بـه معرفی حساب تجاری خود بـه مؤسسه اعتباری اقدام ننموده باشند را غیر فعال نمایند. در صورت تأیید رئیس کل بانک مرکزی مهلت مذکور تا سه ماه دیگر قابل تمدید است.

تبصره ۲ ـ تخصیص درگاه های پرداخت یا ابزارهایی نظیر دستگاه خودپرداز یا کارت خوان بـه اشخاص غیر مجاز ممنوع است.

ماده ۱۶ ـ مؤسسه اعتباری موظف میباشد در صورت اطلاع از اینکه مشتری با استفاده از حساب های سپرده متعدد، بیش از آستانه های مقرر در این دستورالعمل تراکنش غیر حضوری نامتعارف انجام دهد بـه عنوان مشتری دارای تراکنش های مشکوک بـه مرکز گزارش نماید بانک مرکزی بر حسن اجرای این ماده نظارت مقتضی بـه عمل می آورد.

ماده ۱۷ ـ افزایش آستانه های مقرر مندرج در این دستورالعمل بیش از رشد شاخص بهای کالا و خدمات مصرفی (نرخ تورم اعلامی توسط بانک مرکزی) صرفاً با موافقت شورای پول و اعتبار امکان پذیر است. کاهش و یا افزایش آستانه های مذکور حداکثر معادل شاخص بهای کالا و خدمات (نرخ تورم اعلامی توسط بانک مرکزی) توسط رئیس کل بانک مرکزی و با اطلاع رسانی بـه شورای پول و اعتبار مجاز است.

ماده ۱۸ ـ تخلف از اجرای مفاد این دستورالعمل موجب اعمال مجازاتهای انتظامی مقرر در قوانین و مقررات مربوط می شود.

«دستورالعمل شفاف سازی تراکنش های بانکی اشخاص » کـه در (۱۹) ماده و (۱۷) تبصره در یک هزار و دویست و هشتاد و نهمین جلسه مورخ ۱۳۹۸/۱۱/۲۹ شورای پول و اعتبار بـه تصویب رسیده و ابلاغ شده بود در یک هزار و سیصد و پنجاه و پنجمین جلسه مورخ 1401/۱۲/۲۷ شورای پول و اعتبار در (۱۸) ماده و (١٦) تبصره مورد بازنگری قرار گرفت و از تاریخ ابلاغ لازم الاجرا می باشد.

بیشتر بخوانید: