قانون الحاق به کنوانسیون جلوگیری از اعمال علیه امنیت هواپیمایی کشوری مصوب 1352/03/07

مجموعه مقررات مرتبط با قانون الحاق بـه کنوانسیون جلوگیری از اعمال علیه امنیت هواپیمایی کشوری (مقررات صنایع هوایی)

آرای دیوان عدالت اداری مرتبط با موضوعات صنعت و تولید

متن قانون الحاق بـه کنوانسیون جلوگیری از اعمال علیه امنیت هواپیمایی کشوری:

ماده واحده ـ کنوانسیون جلوگیری از اعمال غیر قانونی علیه امنیت هواپیمایی کشوری مشتمل بر یک مقدمه و شانزده ماده کـه در تاریخ 23 سپتامبر1971 (اول مهر ماه 1350) در مونترال منعقد گردیده است تصویب و اجازه تسلیم اسناد الحاق آن داده می شود.

قانون فوق مشتمل بر یک ماده و متن کنوانسیون ضمیمه پس از تصویب مجلس شورای ملی در جلسه روز یکشنبه 1351/12/13 در جلسه روز دوشنبه هفتم خرداد ماه یک هزار و سیصد و پنجاه و دو شمسی بـه تصویب مجلس سنا رسید.

رئیس مجلس سنا، جعفر شریف امامی

کنوانسیون راجع بـه جلوگیری از اعمال غیر قانونی علیه امنیت هواپیمایی کشوری

دول طرف این کنوانسیون:

با توجه بـه اینکه اعمال غیر قانونی علیه امنیت هواپیمایی کشوری امنیت افراد و اموال را بـه مخاطره انداخته و بهره برداری سرویس های هوائی را شدیداً مختل و اعتماد مردم جهان را نسبت بـه امنیت هواپیمایی کشوری متزلزل می سازد، و با توجه بـه اینکه وقوع این قبیل اعمال موجب نهایت نگرانی می باشد. با توجه بـه اینکه برای جلوگیری از این اعمال اتخاذ سریع تدابیر مقتضی جهت مجازات مرتکبین ضروری است.

به شرح زیر توافق نمودند:

ماده 1 ـ

1 ـ هر کس بر خلاف قانون و عامداً مرتکب اعمال زیر گردد مجرم شناخته می شود:

الف ـ علیه سرنشین هواپیمای در حال پرواز بـه عمل عنف آمیزی مبادرت کند کـه طبیعت آن عمل امنیت هواپیما را بـه مخاطره افکند.

ب ـ هواپیمای در حال خدمت را از بین ببرد یا بـه این هواپیما خساراتی وارد سازد کـه پرواز آنرا غیر مقدور ساخته و یا طبیعت آن اعمال امنیت هواپیما را حین پرواز بـه مخاطره افکند.

ج ـ بـه نحوی از انحاء، دستگاه یا موادی در هواپیمای در حال خدمت قرار دهد یا وسیله قرار دادن آن بشود، کـه موجب از بین رفتن هواپیما شده یا مسبب خساراتی گردد کـه پرواز آنرا غیر مقدور ساخته و یا طبیعت اعمال مزبور امنیت هواپیمای در حین پرواز را بـه مخاطره افکند.

د ـ تأسیسات یا سرویس های هوانوردی را از بین برده یا آسیب برساند یا کار آنها را مختل سازد و یا طبیعت هر یک از این اعمال امنیت هواپیمای در حال پرواز را بـه مخاطره اندازد.

هـ ـ با علم بـه مجعول بودن اطلاعاتی را در دسترس بگذارد کـه در اثر آن امنیت هواپیمای در حال پرواز بـه مخاطره افتد.

2 ـ اصلاح بـه موجب قانون پذیرش پروتکل منع اعمال غیر قانونی علیه امنیت هواپیمایی کشوری مصوب 1379/12/22 ـ همچنین هر کس بـه اعمال زیر مبادرت کند مرتکب جرم می شود:

الف ـ ارتکاب هر یک از جرائم مذکور در بند 1 یا بند 1 مکرر ماده حاضر را شروع کند.

ب ـ شریک جرم شخصی باشد کـه این اعمال را مرتکب شود و یا ارتکاب آنها را شروع نماید.

بند 1 مکرر ـ الحاق بـه موجب قانون پذیرش پروتکل منع اعمال غیر قانونی علیه امنیت هواپیمایی کشوری مصوب 1379/12/22 ـ هر شخصی کـه مرتکب جرم شود چنانچه بـه طور غیرقانونی و عامداً با استفاده از هر وسیله، ماده یا اسلحه:

الف ـ عملی خشونت آمیز علیه شخصی در فرودگاهی کـه در خدمت هواپیمایی کشوری بین المللی است انجام دهد کـه منجر به، یا احتمالاً منجر بـه جراحات جدی یا مرگ شخص گردد؛ یا

ب ـ تأسیسات فرودگاهی کـه در خدمت هواپیمایی کشوری بین المللی است یا هواپیمایی را کـه در سرویس نیست و در آن مستقر است نابود سازد یا آسیب جدی بـه آن وارد نماید یا خدمات فرودگاه را مختل کند؛

اگر چنین عملی امنیت آن فرودگاه را بـه خطر، یا احتمالاً بـه خطر اندازد؛

بیشتر بخوانید:

آرای دیوان عدالت اداری مرتبط با موضوعات صنعت و تولید

ماده 2 ـ از لحاظ این کنوانسیون:

الف ـ هواپیما از زمانیکه درهای خروجی آن پس از سوار شدن مسافرین و بارگیری بسته شود ـ تا زمانیکه یکی از درهای مزبور بمنظور پیاده شدن مسافرین یا تخلیه بار باز گردد، در حال پرواز تلقی می شود، در مورد فرود اجباری، حالت پرواز تا زمانی کـه مقامات ذی صلاحیت مسئولیت هواپیما و مسافرین و اموال داخل هواپیما را بـه عهده گیرند، ادامه خواهد داشت.

ب ـ هواپیما از آغاز عملیات آماده سازی قبل از پرواز توسط مأموران زمینی یا کارکنان هواپیما برای یک پرواز معین تا 24 ساعت بعد از هر فرود در حال خدمت تلقی میشود و بهر ترتیب زمان در حال خدمت شامل تمام مدت زمانی است کـه هواپیما بـه شرح بند الف ماده حاضر در حال پرواز می باشد.

ماده 3 ـ هر یک از دول متعاهد، تعهدی می نماید برای جرائم مذکور در ماده 1 کیفرهای شدید مقرر دارد.

ماده 4 ـ

1 ـ این کنوانسیون در مورد هواپیماهائی کـه برای مقاصد نظامی یا گمرکی یا پلیسی مورد استفاده قرار می گیرد، اجرا نمی شود.

2 ـ این کنوانسیون در موارد پیش بینی شده در بندهای فرعی الف و ب و ج و هـ از بند 1 ماده 1 اعم از اینکه هواپیما در حال پرواز داخلی یا بین المللی باشد مجری خواهد بود بـه شرط آنکه:

الف ـ محل واقعی یا پیش بینی شده برخاست یا فرود هواپیما خارج از سرزمین دولت ثبت کننده هواپیما باشد.

ب ـ جرم در سرزمین دولتی غیر از دولت ثبت کننده هواپیما وقوع یافته باشد.

3 ـ علاوه بر مفاد بند 2 این ماده در موارد پیش بینی شده در بندهای فرعی الف ـ ب ـ ج و هـ بند 1 ماده 1 کنوانسیون حاضر در صورت پیدا شدن مرتکب یا مظنون بـه ارتکاب جرم در سرزمین دولتی غیر دولت ثبت کننده هواپیما نیز مجری خواهد بود.

4 ـ در مورد دولت هائی کـه مشمول ماده 9 و موارد پیش بینی شده در بندهای فرعی الف ـ ب ـ ج ـ هـ بند 1 ماده 1 می باشند در صورتی کـه محل های مذکور در بند فرعی الف از بند 2 این ماده فقط در سرزمین یکی از دول مذکور در ماده 9 واقع باشد مجری نخواهد بود مگر آنکه جرم در سرزمین دولت دیگری ارتکاب یافته و عامل جرم یا مظنون بـه ارتکاب جرم در سرزمین دولت دیگری کشف شده باشد.

5 ـ در موارد پیش بینی شده در بند فرعی د از بند 1 ماده 1 کنوانسیون حاضر مجری نخواهد بود مگر آنکه تأسیسات و سرویسهای هوانوردی در پروازهای بین المللی بکار برده شوند.

6 ـ مفاد بندهای 2 و 3 و 4 و 5 این ماده در موارد پیش بینی شده در بند 2 ماده 1 نیز مجری خواهد بود.

ماده 5 ـ

1 ـ هر یک از دول متعاهد تدابیر لازم جهت اعمال صلاحیت خود برای رسیدگی بـه جرائم در موارد زیر اتخاذ خواهد نمود.

الف ـ اگر جرم در سرزمین آن دولت ارتکاب یافته باشد.

ب ـ اگر جرم علیه هواپیما یا در هواپیمایی کـه نزد آن دولت بـه ثبت رسیده است ارتکاب یافته باشد.

ج ـ اگر هواپیمایی کـه جرم در آن ارتکاب یافته است در سرزمین آن دولت فرود آید و مظنون بـه ارتکاب جرم هنوز در هواپیما باشد.

د ـ چنانچه جرم در هواپیما یا علیه هواپیمایی ارتکاب یافته است کـه بدون خدمه پرواز بـه شخصی اجاره داده شده باشد کـه محل اصلی فعالیت او و یا در صورت نداشتن محل اصلی فعالیت، محل اقامت دائمی او، در سرزمین آن دولت باشد.

2 ـ هر یک از دول متعاهد نیز برای اعمال صلاحیت خود جهت رسیدگی بـه جرائم مذکور در بند 1 بندهای فرعی الف و ب و ج ماده 1 و همچنین جرائم مذکور در بند 2 ماده 1 تا آنجا کـه مربوط بـه این جرائم باشد، در مواردیکه مظنون بـه ارتکاب جرم در سرزمین یکی از دول متعاهد باشد و این دولت طبق ماده 8 او را بـه هیچ یک از دول موضوع بند 1 این ماده مسترد ندارد، تدابیر لازم اتخاذ خواهد نمود.

بند 2 مکرر ـ اصلاح بـه موجب قانون پذیرش پروتکل منع اعمال غیر قانونی علیه امنیت هواپیمایی کشوری مصوب 1379/12/22 ـ هر دولت متعاهد در مواردی کـه متهم مورد ادعا در قلمرو آن حضور داشته باشد و او را بـه موجب ماده (8) بـه دولت موضوع جزء (الف) بند (1) این ماده مسترد نکند در صورت لزوم اقداماتی را جهت تعیین صلاحیت قضائی خود نسبت بـه جرائم موضوع ماده (1)، بند (1) مکرر و بند (2) ماده (1)، تا آنجا کـه آن بند در ارتباط با این جرائم باشد نیز اتخاذ خواهد نمود.

3 ـ کنوانسیون حاضر سالب هیچیک از صلاحیت های کیفری کـه طبق قوانین ملی اعمال میگردد، نخواهد بود.

بیشتر بخوانید:

آرای دیوان عدالت اداری مرتبط با موضوعات صنعت و تولید

ماده 6 ـ

1 ـ هر یک از دول متعاهد کـه عامل یا مظنون بـه ارتکاب جرم در سرزمین او باشد در صورتیکه اوضاع و احوال را موجه تشخیص دهد مشارالیه را توقیف یا اقدامات دیگری برای مراقبت و اطمینان از حضور او معمول می نماید. توقیف یا اقدامات مذکور طبق قوانین آن دولت انجام خواهد گرفت و پیش از مدتی کـه برای تعقیب کیفری یا انجام تشریفات استرداد لازم باشد، ادامه نخواهد یافت.

2 ـ دولت مذکور بلافاصله بمنظور کشف واقعیات بـه تحقیقات مقدماتی خواهد پرداخت.

3 ـ بـه شخص توقیف شده بـه موجب بند 1 این ماده امکان داده خواهد شد فوراً با نزدیکترین نماینده صلاحیت دار دولت متبوع خود تماس بگیرد.

4 ـ هر گاه دولتی طبق مقررات این ماده شخصی را توقیف نماید بلافاصله مراتب توقیف و اوضاع و احوال موجهه را بـه دول مذکور در بند 1 ماده 5 دولت متبوع شخص توقیف شده و در صورتی کـه مقتضی بداند بهر دولت ذینفع دیگر اعلام خواهد نمود. دولتی کـه بـه موجب بند 2 این ماده بـه تحقیقات مقدماتی می پردازد نتایج تحقیق و قصد خود را دایر بـه اعمال یا عدم اعمال صلاحیت سریعاً بـه دول مذکور اعلام خواهد نمود.

ماده 7 ـ دولت متعاهدی کـه مظنون بـه ارتکاب جرم در سرزمین او باشد در صورت عدم استرداد مورد را اعم از اینکه جرم در سرزمین آن دولت ارتکاب یافته است یا نه برای تعقیب کیفری بـه مقامات صالحه خود ارجاع خواهد نمود. این مقامات تصمیم خود را با همان شرایطی کـه در مورد جرائم مهمه عمومی طبق قوانین این دولت مقرر است، اتخاذ خواهند نمود.

ماده 8 ـ

1 ـ جرائم مورد بحث در کلیه معاهدات استرداد موجود بین دول متعاهد بخودی خود از جمله جرائم قابل استرداد تلقی خواهد گردید. دول متعاهد تعهد می نمایند در معاهدات استردادی کـه منعقد می نمایند این جرائم را از جمله جرائم قابل استرداد محسوب بدارند.

2 ـ چنانچه دولت متعاهدی کـه استرداد را مشروط بـه وجود معاهده می کند از دولت متعاهد دیگری کـه با آن معاهده استرداد ندارد تقاضای استرداد مجرمی را دریافت دارد، مختار خواهد بود کنوانسیون حاضر را در مورد جرائم مورد بحث اساس قانونی استرداد بشناسد. استرداد تابع سایر شرایط مقرر در قوانین دولت متقاضی عنه خواهد بود.

3 ـ دول متعاهدی کـه استرداد را منوط بـه وجود معاهده نمی دانند در حدود شرایط پیش بینی شده در قانون دولت متقاضی عنه، جرم را فی مابین خود قابل استرداد خواهند شناخت.

4 ـ بین دول متعاهد از لحاظ استرداد ـ چنین تلقی خواهد گردید کـه جرائم نه تنها در محل ارتکاب آن، بلکه در سرزمین های دولی کـه طبق بندهای فرعی (ب) و (ج) و (د) از بند 1 ماده 5 موظف بـه اعمال صلاحیت می باشند نیز واقع شده است.

ماده 9 ـ دول متعاهدی کـه سازمانهای بهره برداری حمل و نقل هوائی مشترک یا مؤسسات بهره برداری بین المللی تأسیس می نمایند و هواپیماهائی کـه این سازمانها و مؤسسات بـه کار می برند دارای ثبت مشترک یا بین المللی باشند برای هر هواپیما طبق موازین مقرر دولتی را کـه از لحاظ این کنوانسیون اعمال صلاحیت می نماید و اختیارات دولت ثبت کننده را بـه عهده خواهد داشت. از میان خود تعیین میکنند و بـه سازمان بین المللی هواپیمایی کشوری اعلام میدارند و سازمان اخیر مراتب را بـه اطلاع کلیه دول طرف این کنوانسیون می رساند.

ماده 10 ـ

1 ـ طرفین متعاهد طبق مقررات حقوق بین الملل و قوانین ملی تعهد خواهند نمود در اخذ تدابیر معقول برای جلوگیری از ارتکاب جرائم مذکور در ماده 1 اهتمام نمایند.

2 ـ هر گاه بعلت ارتکاب یکی از جرائم مذکور در ماده 1 در پرواز تأخیر و یا وقفه ای روی دهد هر یک از دول متعاهد کـه هواپیما و مسافرین و خدمه پرواز در سرزمین او می باشد، هر چه زودتر تسهیلات لازم را برای ادامه مسافرت سرنشینان و خدمه پرواز فراهم خواهد نمود و بلافاصله هواپیما و محمولات آن را بـه اشخاصی کـه قانوناً حق تصرف آنرا دارند مسترد خواهد داشت.

بیشتر بخوانید:

آرای دیوان عدالت اداری مرتبط با موضوعات صنعت و تولید

ماده 11 ـ

1 ـ دول متعاهد حداکثر معاضدت قضائی را در مورد رسیدگی های کیفری مربوط بـه جرائم نسبت بـه یکدیگر معمول خواهند داشت. قانون قابل اجرا در کلیه موارد، قانون دولت متقاضی عنه خواهد بود.

2 ـ مع هذا مقررات بند 1 این ماده، در تعهدات ناشیه از سایر معاهدات دو یا چند جانبه فعلی یا آتی کـه کلا یا بعضاً ناظر بـه تعاون قضائی کیفری باشد مؤثر نخواهد بود.

ماده 12 ـ هر یک از دول متعاهد کـه بـه دلایلی معتقد باشد کـه یکی از جرائم مذکور در ماده 1 در شرف وقوع است، طبق قوانین ملی خود کلیه اطلاعات مفیدی را کـه در دست دارد، در اختیار دولی کـه بـه نظر او، بند 1 ماده 5 این کنوانسیون ناظر بر آنها است، خواهد گذارد.

ماده 13 ـ هر یک از دول متعاهد طبق مقررات قانونی خود کلیه اطلاعات مفیدی را کـه در خصوص موارد مشروحه ذیل در دست دارد هر چه زودتر در اختیار شورای سازمان بین المللی هواپیمایی کشوری خواهد گذارد.

الف ـ موارد جرم.

ب ـ تدابیر متخذه در اجرای بند 2 ماده 10

ج ـ تدابیری کـه علیه مرتکب جرم یا مظنون بـه ارتکاب آن اتخاذ شده و بخصوص نتیجه هر اقدام مربوط بـه تقاضای استرداد یا سایر اقدامات قضائی دیگر.

ماده 14 ـ

1 ـ اختلافات بین دو یا چند دولت متعاهد مربوط بـه تفسیر یا اجرای کنوانسیون حاضر کـه از طریق مذاکره حل و فصل نشود. طبق تقاضای هر یک از آن دول بـه داوری ارجاع خواهد شد و چنانچه ظرف شش ماه از تاریخ تقاضای داوری، طرف های دعوی نتوانند در مورد ترتیب داوری توافق نمایند هر یک از آنها میتواند دعوی را طبق اساسنامه دیوان دادگستری بین المللی بـه آن دیوان ارجاع نماید.

2 ـ هر یک از دول می تواند در موقع امضاء یا تصویب این کنوانسیون یا الحاق بـه آن اعلام نماید کـه خود را در مورد بند فوق ملزم نمیداند. سایر دول متعاهد در برابر هر دولتی کـه چنین قیدی (رزرو) را قائل شده باشد، در مورد این مقررات الزامی نخواهند داشت.

3 ـ هر یک از دول متعاهد کـه طبق مفاد بند قبل قید نموده باشد می تواند در هر موقع با اعلام امر بـه دولت های نگهدارنده این قید را مرتفع نماید.

ماده 15 ـ

1 ـ این کنوانسیون در تاریخ 23 سپتامبر 1971 در مونترال جهت امضای دول شرکت کننده در کنفرانس بین المللی حقوق هوائی کـه از هشتم تا 23 سپتامبر 1971 در مونترال تشکیل گردید و از این پس «کنفرانس مونترال» نامیده می شود و بعد از تاریخ 10 اکتبر 1971 برای امضاء کلیه دول در لندن و مسکو و واشنگتن مفتوح خواهد بود. هر دولتی کـه این کنوانسیون را بـه موجب بند 3 این ماده قبل از لازم الاجراء شدن آن امضاء ننماید، می تواند در هر زمان بـه آن ملحق گردد.

2 ـ کنوانسیون حاضر بـه تصویب دول امضاء کننده خواهد رسید اسناد تصویب و اسناد الحاق نزد دولت های بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی و اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی و ممالک متحده آمریکا کـه بدینوسیله بـه عنوان دولت های نگهدارنده اسناد تعیین می گردند سپرده خواهد شد.

3 ـ این کنوانسیون سی روز پس از تسلیم اسناد تصویب توسط ده دولت امضاء کننده کـه در کنفرانس لاهه شرکت کرده اند، بـه مرحله اجراء در خواهد آمد.

4 ـ برای سایر دول این کنوانسیون طبق بند 3 این ماده از تاریخ لازم الاجرا شدن آن یا سی روز پس از تسلیم اسناد تصویب یا الحاق، هر کدام مؤخر باشد. بـه مرحله اجراء در خواهد آمد.

5 ـ دولت های نگهدارنده اسناد تاریخ امضاء یا تاریخ تسلیم اسناد تصویب یا الحاق و تاریخ لازم الاجرا شدن این کنوانسیون و سایر اعلامات را سریعاً بـه اطلاع کلیه دول امضاء کننده یا ملحق شونده بـه این کنوانسیون خواهند رسانید.

6 ـ این کنوانسیون ـ بلافاصله پس از لازم الاجرا شدن توسط دولتهای نگهدارنده، طبق ماده 102 منشور ملل متحد و ماده 83 کنوانسیون مربوط بـه هواپیمایی کشوری بین المللی (شیکاگو 1944) بـه ثبت خواهد رسید.

بیشتر بخوانید: