قانون حمایت از نشانه های جغرافیایی مصوب 1383/11/07
قانون حمایت از نشانه های جغرافیایی مشتمل بر شانزده ماده و سه تبصره مصوب 1383/11/07 مجلس شورای اسلامی
شناسنامه قانون حمایت از نشانه های جغرافیایی:
شماره روزنامه رسمی: 17539
تاریخ روزنامه رسمی: 1384/02/28
مرجع تصویب: مجلس شورای اسلامی
تاریخ تصویب: 1384/11/07
بیشتر بخوانید:
مجموعه مقررات مرتبط با آئین نامه قانون حمایت از نشانه های جغرافیایی (مقررات صادرات و واردات)
نظریات مشورتی مرتبط با موضوعات واردات و صادرات
آرای وحدت رویه قضایی مرتبط با موضوعات اقتصادی و تجاری
آرای دیوان عدالت اداری مرتبط با موضوعات اقتصادی و تجاری
متن قانون حمایت از نشانه های جغرافیایی:
فصل اول ـ تعاریف
ماده 1 ـ اصطلاحات بـه کار برده شده در این قانون دارای معانی زیر می باشند:
الف ـ نشانه جغرافیایی نشانه ای است کـه مبدا کالایی را بـه قلمرو، منطقه یا ناحیه ای از کشور منتسب می سازد، مشروط بر این کـه کیفیت و مرغوبیت، شهرت یا سایر خصوصیات کالا اساساً قابل انتساب بـه مبدا جغرافیایی آن باشد.
ب ـ کالا، یعنی هرگونه محصول طبیعی و کشاورزی و یا فرآورده های آن یا صنایع دستی و یا تولیدات صنعتی.
ج ـ کنوانسیون پاریس، یعنی مصوبه مورخ 1261 هجری شمسی (1883 میلادی) اتحادیه عمومی بین المللی معروف بـه پاریس برای حمایت از مالکیت صنعتی و تغییرات بعدی آن کـه بـه تصویب جمهوری اسلامی ایران رسیده است.
د ـ تولیدکننده یعنی هر شخصی کـه بـه تولید و فرآوری محصولات کشاورزی دامی و غذایی یا ساخت و تولید ابزار صنعتی و مصنوعات دستی اشتغال دارد یا از مواد طبیعی بـه منظور تولید بهره برداری می کند یا در تجارت محصولات مذکور فعالیت می کند.
فصل دوم ـ حمایت از نشانه های جغرافیایی
ماده 2 ـ هر شخص یا هر گروه ذی نفع می تواند در خصوص نشانه های جغرافیایی بـه منظور جلوگیری از اعمال زیر یا مطالبه ضرر و زیان ناشی از آنها در دادگاه اقامه دعوی نماید:
الف ـ معرفی و انتساب غیرواقعی و گمراه کننده مبدا جغرافیایی کالا.
ب ـ هر گونه استفاده از نشانه های جغرافیایی کـه مطابق ماده (10 مکرر) کنوانسیون پاریس مصداق رقابت نامشروع باشد.
ماده 3 ـ
الف ـ نشانه جغرافیایی اعم از اینکه ثبت شده یا نشده باشد اگر دارای شرایط بند (الف) ماده (1) باشد، مورد حمایت قرار می گیرد و در دعاوی موضوع این قانون، هرگاه نشانه ای بـه ثبت رسیده باشد، موجد این اماره قانونی است کـه نشانه ثبت شده، با تعریف بند (الف) ماده (1) انطباق دارد.
ب ـ نشانه جغرافیایی مطابق با تعریف بند (الف) ماده (1) در مقابل نشانه جغرافیایی کـه مبدا کالاهای آن بـه درستی قید شده است ولی بـه طور نادرست بـه عموم اعلام شود کـه مبدا آنها محل دیگری است، مورد حمایت قرار خواهد گرفت.
ماده 4 ـ نشانه های جغرافیایی هم نام اگر واقعی و منطبق با موازین بند (الف) ماده (1) باشند با رعایت بند (ب) ماده (3) بـه طور مساوی مورد حمایت قرار می گیرند.
سازمان ثبت اسناد و املاک برای گمراه نشدن مصرف کنندگان و تضمین رفتار برابر و منصفانه با تولیدکنندگان مربوط، شرایطی را تعیین خواهد کرد کـه بر طبق آنها نشانه های هم نام از یکدیگر ممتاز گردند.
ماده 5 ـ نشانه های جغرافیایی زیر مورد حمایت نیستند:
الف ـ نشانه هایی کـه با تعریف بند (الف) ماده (1) منطبق نباشند.
ب ـ نشانه هایی کـه برخلاف موازین شرعی، اخلاق حسنه و یا نظم عمومی باشند.
ج ـ نشانه هایی کـه در کشور مبدا خود حمایت نمی شوند یا حمایت از آنها متوقف شده است یا متروک گردیده اند، در چارچوب معاهداتی کـه کشور ایران بـه آنها ملحق شده است.
ماده 6 ـ اصلاح 1399/11/08 و 1403/03/20 ـ هر شخصی کـه مرتکب اعمال مندرج در ماده (2) شود علاوه بر جبران خسارت بـه جزای نقدی از 330.000.000 تا 660.000.000 ریال یا حبس تعزیری از نود و یک روز تا شش ماه و یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد. (مصوب 1399: 100.000.000 تا 200.000.000)
تبصره ـ در صورت لزوم، دادگاه می تواند بـه درخواست مدعی خصوصی دستور موقت مناسب صادر کند.
بیشتر بخوانید:
مجموعه مقررات مرتبط با آئین نامه قانون حمایت از نشانه های جغرافیایی (مقررات صادرات و واردات)
نظریات مشورتی مرتبط با موضوعات واردات و صادرات
آرای وحدت رویه قضایی مرتبط با موضوعات اقتصادی و تجاری
آرای دیوان عدالت اداری مرتبط با موضوعات اقتصادی و تجاری
فصل سوم ـ ثبت نشانه های جغرافیایی
ماده 7 ـ اظهارنامه ثبت نشانه جغرافیایی، توسط اشخاص زیر بـه سازمان ثبت اسناد و املاک کشور تسلیم می شود:
الف ـ هر شخص حقیقی یا حقوقی و همچنین گروه هایی از این اشخاص کـه در مکان جغرافیایی مندرج در اظهارنامه بـه تولید کالای مذکور در آن مشغولند.
ب ـ هر مرجع صلاحیتدار در امر تولید، توزیع و سیاستگذاری کالای مورد ثبت.
ماده 8 ـ موارد زیر باید در اظهارنامه قید شود:
الف ـ نام، نشانی، تابعیت و سمت قانونی تسلیم کننده.
ب ـ نشانه جغرافیایی کـه ثبت آن درخواست شده است.
ج ـ مکانی کـه نشانه جغرافیایی بـه آن مربوط است.
د ـ کالایی کـه نشانه جغرافیایی بـه آن مربوط است.
هـ ـ کیفیت، مرغوبیت، شهرت و سایر خصوصیات کالایی کـه نشانه جغرافیایی برای آن بـه کار می رود. تبصره ـ هزینه های ثبت اظهارنامه از متقاضی ثبت دریافت خواهد شد.
ماده 9 ـ نحوه و مراحل ثبت اظهارنامه بـه قرار زیر است:
الف ـ سازمان ثبت اسناد و املاک کشور اظهارنامه را از نظر مطابقت با بند (ب) ماده (5) و مواد (7) و (8) این قانون و آیین نامه اجرایی آن بررسی کرده، درصورت دارا بودن شرایط، آن را آگهی می کند.
ب ـ درصورت عدم رعایت شرایط مقرر در بند (الف) ذی نفع یا مقام صلاحیتدار می تواند بر طبق آیین نامه اجرایی این قانون، اعتراض خود را نسبت بـه تقاضای ثبت نشانه جغرافیایی بـه سازمان ثبت اسناد و املاک کشور تسلیم نماید.
ج ـ سازمان ثبت اسناد و املاک کشور نسخه ای از اعتراضیه را بـه متقاضی ثبت ابلاغ می کند. متقاضی مکلف است ظرف مهلت مقرر بـه آن پاسخ دهد، عدم ارسال پاسخ از سوی متقاضی در موعد مقرر بـه منزله انصراف از تقاضای ثبت است.
د ـ هر گاه متقاضی متقابلاً پاسخی ارسال دارد، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور نسخه ای از آن را دراختیار معترض قرار می دهد و پس از بررسی نظرات طرفین، درمورد وارد بودن یا نبودن اعتراض تصمیم می گیرد.
هـ ـ هر گاه سازمان ثبت اسناد و املاک کشور تشخیص دهد کـه شرایط مندرج در بند (الف) این ماده رعایت شده و بـه تقاضای ثبت نیز اعتراض نشده یا اعتراض رد گردیده، نشانه جغرافیایی را ثبت کرده و آگهی لازم را در این خصوص منتشر می کند و گواهینامه ثبت را بـه نام متقاضی ثبت صادر خواهد کرد.
ماده 10 ـ تولیدکنندگان درصورت تحقق شرایط زیر مجازند از نشانه های جغرافیایی ثبت شده استفاده کنند:
الف ـ کالا دارای کیفیت، مرغوبیت، شهرت و سایر خصوصیات مذکور در گواهینامه ثبت مربوطه باشد.
ب ـ محل فعالیت تولیدکننده منطقه جغرافیایی مذکور در گواهینامه ثبت باشد.
ماده 11 ـ هر ذی نفع یا مقام صلاحیتدار می تواند موارد زیر را از دادگاه بخواهد:
الف ـ ابطال ثبت نشانه جغرافیایی کـه شرایط مقرر در ماده (5) درمورد آن رعایت نشده است.
ب ـ اصلاح ثبت نشانه، بـه این علت کـه نشانه موجود در گواهینامه ثبت با نشانه مورد نظر مطابقت ندارد و یا این کـه کیفیت، مرغوبیت، شهرت و یا سایر خصوصیات کالایی کـه نشانه مبدا جغرافیایی برای آن استفاده می شود، در گواهینامه مربوط ذکر نشده یا ناقص است.
در هر دعوی کـه بر طبق این ماده اقامه می شود، دادخواست ابطال یا اصلاح بـه (مالک نشانه) یا قائم مقام قانونی او ابلاغ می شود و بـه هزینه خواهان از طریق آگهی در روزنامه رسمی و یکی از روزنامه های محلی بـه اطلاع عموم اشخاص ذی نفع می رسد.
ماده 12 ـ سازمان ثبت اسناد می تواند درصورت وجود اشتباهات شکلی با اطلاع ذی نفع پس از بررسی دلائل و مدارک مستند نسبت بـه تصحیح اشتباه تصمیم گیری و اقدام کند.
تبصره ـ چنانچه رفع اشتباه مستلزم تغییر در ثبت نشان باشد این امر تابع مقررات مواد (7)، (8)، (9) و بند (ب) ماده (5) این قانون خواهد بود.
ماده 13 ـ رسیدگی بـه اختلافاتی کـه بـه موجب این قانون و آیین نامه اجرایی آن باید بـه دادگاه ارجاع شود در صلاحیت دادگاه عمومی و انقلاب تهران می باشد.
ماده 14 ـ سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، از ثبت هر علامت تجارتی برای کالایی کـه بـه طور غیر واقعی منسوب بـه مبدا جغرافیایی شده است یا موجب گمراهی عموم نسبت بـه مبدا اصلی کالا می گردد خودداری می نماید. هر ذی نفع می تواند ابطال ثبت این گونه علامت های تجارتی را از دادگاه بخواهد.
بیشتر بخوانید:
مجموعه مقررات مرتبط با آئین نامه قانون حمایت از نشانه های جغرافیایی (مقررات صادرات و واردات)
نظریات مشورتی مرتبط با موضوعات واردات و صادرات
آرای وحدت رویه قضایی مرتبط با موضوعات اقتصادی و تجاری
آرای دیوان عدالت اداری مرتبط با موضوعات اقتصادی و تجاری
ماده 15 ـ استثنائات مربوط بـه استفاده کننده قبلی:
الف ـ این قانون مانع از استفاده مستمر یا مشابه از نشانه جغرافیایی برای کالا و خدمات متعلق بـه کشور دیگر توسط اتباع یا اشخاص مقیم ایران کـه از آن نشانه جغرافیایی بـه صورت مستمر برای همان کالاها یا خدمات بـه مدت حداقل ده سال قبل از تصویب این قانون با حسن نیت استفاده کرده اند، نخواهد بود.
ب ـ هرگاه علامت تجارتی در ایران با حسن نیت تقاضا یا ثبت شده باشد و یا حقوق مربوط بـه علامت تجارتی از طریق استفاده با حسن نیت تحصیل شده باشد چنانچه موارد مذکور قبل از تاریخ اجرای این قانون یا قبل از حمایت از مبدا جغرافیایی در کشور مبدا باشد، این قانون بـه قابلیت ثبت یا اعتبار ثبت علامت تجارتی، یا حق استفاده از علامت تجارتی براساس این کـه این علامت تجارتی عین یا مشابه نشانه جغرافیایی است، لطمه ای وارد نخواهد کرد.
ج ـ این قانون درمورد نشانه جغرافیایی متعلق بـه کشور دیگری برای نوعی کالاها یا خدمات کـه عین واژه متداول در زبان رایج در ایران بـه عنوان نامی متداول برای آن کالاها و خدمات باشد قابل اعمال نخواهد بود.
د ـ درخواست مقرر در فصل دوم این قانون، علیه استفاده یا ثبت علامت تجارتی، باید ظرف مدت پنج سال پس از این کـه استفاده سوء از نشان مورد حمایت برای عموم در ایران معلوم شد یا پنج سال پس از تاریخ ثبت علامت تجارتی در ایران، تسلیم گردد مشروط بر این کـه علامت تجارتی ثبت شده تا آن تاریخ منتشر شده و تاریخ مذکور زودتر از تاریخی باشد کـه استفاده سوء برای عموم در ایران معلوم شده است و همچنین مشروط بر این کـه نشانه جغرافیایی با سوء نیت استفاده یا ثبت نشده باشد.
هـ ـ این قانون بـه هیچ وجه بـه حقوق اشخاص در خصوص استفاده از نام خود یا نام سلف خود در تجارت لطمه ای نخواهد زد بـه استثناء مواردی کـه نام مذکور بـه طریقی استفاده شود کـه سبب گمراهی عموم گردد.
ماده 16 ـ آیین نامه اجرایی این قانون شامل موارد و تعرفه هزینه های مربوط بـه اظهارنامه های ثبت نشانه های مبدا جغرافیایی ظرف شش ماه از تاریخ تصویب با رعایت مفاد این قانون و کنوانسیون های مربوط کـه دولت ایران بـه آنها ملحق شده توسط سازمان ثبت اسناد و املاک کشور تهیه می شود و بـه تصویب رییس قوه قضاییه می رسد. موارد تعرفه های مذکور هر سه سال یکبار قابل تجدیدنظر است.
بیشتر بخوانید: آیین نامه موضوع ماده 16 قانون حمایت از نشانه های جغرافیایی مصوب 1384/09/14
قانون فوق مشتمل بر شانزده ماده و سه تبصره در جلسه علنی روز چهارشنبه مورخ هفتم بهمن ماه یک هزار و سیصد و هشتاد و سه مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ 1384/01/31 بـه تایید شورای نگهبان رسید.
رییس مجلس شورای اسلامی - غلامعلی حدادعادل