ممنوعیت وضع عوارض کسر فضای آزاد
ممنوعیت وضع عوارض کسر فضای آزاد / رای شماره 446 مورخ 1396/05/10 هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شماره دادنامه: ۴۴۶
تاریخ دادنامه: 1396/05/10
کلاسه پرونده: ۹۵/۴۰۱
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
موضوع شکایت و خواسته: ابطال ماده ۸ تعرفه عوارض سال ۱۳۹۴ شورای اسلامی شهر اردبیل تحت عنوان «بهای خدمات بیش از سطح اشغال مجاز»
گردش کار:
سازمان بازرسی کل کشور به موجب شکایت نامه شماره ۲۸۸۵۸ -- 1395/02/18 اعلام کرده است که:
"حضرت حجت الاسلام والمسلمین جناب آقای بهرامی
رئیس محترم دیوان عدالت اداری
سلام علیکم
احتراما به پیوست تصویری از گزارش اداره کل بازرسی استان اردبیل و مستندات مرتبط با آن راجع به مغایرت مصوبه شورای شهر اردبیل با قوانین و مقررات موضوعه که در کمیسیون تطبیق مصوبات دستگاههای اداری با قانون این سازمان مورد بررسی و تایید قرار گرفته است، ارسال می گردد به حکایت گزارش مزبور:
شورای شهر مزبور بـه موجب مـاده ۸ تعرفـه عـوارض شهرداری اردبیل بـرای سـال ۱۳۹۴ (جهت انجام تخلفات ساختمانی بیش از سطح اشغال مجاز) اقدام به وضع عوارض کرده است که به موجب آن برای کمتر از ۲۰ مترمربع، هر مترمربع حداکثر شش میلیون ریال و بین ۲۰ تا ۲۵ مترمربع حداکثر پنج میلیون ریال به ازای هر مترمربع و بین ۲۵ تا ۵۵ مترمربع ۱۲ برابر ارزش منطقه ای تعیین گردیده است در حالی که عدم رعایت مراتب و مقررات گرفتن پروانه احداث بنا یا احداث بنا مازاد بر پروانه ساختمانی مستلزم بررسی در کمیسیون ماده ۱۰۰ قانون شهرداری و تصمیم اعضای سه گانه کمیسیون بر باقی ماندن بنا با اخذ پروانه و یا قلع بنای احداثی می باشد.
بنا به مراتب و با عنایت به اینکه اخذ هر گونه مبلغ مازاد بر میزان جریمه مقرر در رای کمیسیون اخیرالذکر مغایر با مقررات قانونی است و با امعان نظر به رای شماره ۱۵۲۹ -- 1393/09/24 هیات عمومی دیوان عدالت اداری که اخذ عوارض تحت عنوان عوارض کسر فضای آزاد (ماده ۸ تعرفه عوارض شهرداری اردبیل برای اجرا در سال ۱۳۹۱) را ابطال کرده است، وضع ماده ۸ تعرفه عوارض شهرداری اردبیل (برای اجرا در سال ۱۳۹۴) توسط شورای شهر یاد شده مغایر با ماده ۱۰۰ قانون شهرداری و تبصره های ذیل آن و خارج از حدود و اختیارات واضع تشخیص می گردد.
خواهشمند است دستور فرمایید در اجرای تبصره (۲) ماده (۲) قانون تشکیل این سازمان موضوع در هیات عمومی آن دیوان مطرح و به طور فوق العاده و خارج از نوبت مورد رسیدگی قرار گیرد. موجب امتنان است که از تصمیم متخذه این سازمان را مطلع فرمایند."
متن ماده ۸ از تعرفه عوارض شهرداری اردبیل در سال ۱۳۹۴ به قرار زیر است:
"ماده ۸: بهای خدمات بیش از سطح اشغال مجاز
۱ -- مبنای بهای خدمات بیش از سطح اشغال مجاز در زمان صدور پروانه در قالب چهار واحد و کمتر برای هر واحد ۲۰ مترمربع و در قالب پنج واحد و بیشتر برای هر واحد ۵۵ مترمربع می باشد.
جدول شماره (۱ -- ۹) ...
۱ -- بهاء خدمات بیش از سطح اشغال مجاز (در زمان برخلاف یا بدون پروانه بعد از رای کمیسیون ماده صد) در تمامی ردیفهای جداول فوق به عدد ۵/۱ ضرب خواهد شد. مشروط بر اینکه برای هر مترمربع از مقادیر جدول شماره (۱ -- ۹) و ردیف ۲ از جدول (۲ -- ۹) مبلغ 7/500/000 ریال و در ردیف ۱ از جدول شماره (۲ -- ۹) از مبلغ 9/000/000 ریال بیشتر نباشد.
۲ -- برای احداثی های از سال ۱۳۶۶ تا ۱۳۸۲ بهای خدمات بیش از سطح اشغال مجاز اخذ نخواهد شد.
۳ -- برای احداثی های از سال ۱۳۸۲ تا پایان سال ۱۳۸۴، ۵۰ درصد بهای خدمات بیش از سطح اشغال مجاز وصول و برای احداثی های از ابتدای سال ۱۳۸۵ به بعد طبق همین ماده اخذ می شود.
۴ -- برای عرصه های کمتر از ۱۰۰ مترمربع (در مناطق مربوط به بند ۱ ماده ۲۹) در صورت احداث یک طبقه مفید با پروانه و یا بدون پروانه، بهای خدمات بیش از سطح اشغال مجاز اخذ نخواهد شد و برای طبقات بالا طبق مقررات این ماده اقدام خواهد شد.
۵ -- برای املاک دارای سند مالکیت واقع در تعریض معابر زیر ۱۲ متری که غرامت پرداخت نمی شود طبق اصلاحیه ضوابط و مقررات احـداث بناء ۵۰ درصد مساحت عـرصه واقع در تعریض جزء فضای بـاز مورد نیاز محسوب شده و بهای خدمات بیش از سطح اشغال مجاز اخذ نخواهد شد (به استثناء تبصره ۱ ماده ۱۹ و بند ۴ ماده ۲۹)."
علی رغم ارسال نسخه ثانی شکایت و ضمایم آن برای طرف شکایت تا زمان رسیدگی به پرونده در هیات عمومی دیوان عدالت اداری پاسخی از طرف شکایت واصل نشده است.
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 1396/05/10 با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.
رای هیات عمومی
نظر به اینکه ردیف ۲ بند ب ماده ۸ تعرفه عوارض و بهای خدمات، مصوب سال ۱۳۹۱ شورای اسلامی شهر اردبیل با عنوان «عوارض کسری فضای آزاد» به شرح دادنامه شماره ۱۵۲۹ -- 1393/09/24 هیات عمومی دیوان عدالت اداری و با این استدلال که «مطابق ماده ۱۰۰ قانون شهرداری و تبصره های ذیل آن، عدم رعایت الزامات مقرر برای اخذ پروانه احداث بنا یا احداث بنای زاید بر مندرجات پروانه ساختمانی مستلزم رسیدگی به موضوع در کمیسیون ماده ۱۰۰ و اتخاذ تصمیم آن کمیسیون برای ابقای بنا با اخذ جریمه یا قلع بنای مستحدثه با رعایت ضوابط مربوط است. نظر به اینکه اخذ مبالغ دیگر علاوه بر میزان جریمه مقرر در رای کمیسیون ماده ۱۰۰ تحت عنوان عوارض کسر فضای آزاد خلاف قانون است» ابطال شده است و در ماده ۸ تعرفه عوارض سال ۱۳۹۴ عوارض مشابه با عوارض ابطال شده فوق الذکر تحت عنوان «بهای خدمات بیش از سطح اشغال مجاز» توسط شورای اسلامی شهر اردبیل به تصویب رسیده است، لذا با توجه به استدلال مندرج در دادنامه شماره ۱۵۲۹ -- 1393/09/24 هیات عمومی دیوان عدالت اداری، ماده ۸ تعرفه مورد شکایت، خلاف قانون و خارج از حدود اختیارات مرجع تصویب تشخیص می شود و به استناد بند ۱ ماده ۱۲ و ماده ۸۸ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ ابطال می شود.
هیات عمومی دیوان عدالت اداری