آیین نامه معاملات در شرکت بورس اوراق بهادار تهران مصوب 1385/05/01
آیین نامه معاملات در شرکت بورس اوراق بهادار تهران مشتمل بر 35 ماده مصوب 1385/05/01 شورای عالی بورس
شناسنامه آیین نامه معاملات در شرکت بورس اوراق بهادار تهران
تاریخ ابلاغ: 1385/05/01
مرجع تصویب: شورای عالی بورس
تاریخ تصویب: 1385/05/01
بیشتر بخوانید:
مجموعه مقررات مرتبط با آیین نامه معاملات در شرکت بورس اوراق بهادار تهران (مجموعه مقررات بورس)
بیمه، بورس و بانک در آرای وحدت رویه قضایی
موضوعات بورس در آراء دیوان عدالت اداری
متن آیین نامه معاملات در شرکت بورس اوراق بهادار تهران
ماده ۱ ـ تعاریف
۱ - منظور از "سازمان،" در این آیین نامه، سازمان بورس و اوراق بهادار و منظور از "بورس" شرکت بورس اوراق بهادار تهران سهامی عام است.
۲ - “معاملات،” خرید یا فروش اوراق بهاداری است کـه در بورس پذیرفته شده است. هر معامله درصورتی قطعیت می یابد کـه بـه تایید "بورس" برسد.
۳ - “تابلوی بورس” تابلویی است کـه برای ارائه اطلاعات طبقه بندی شده اوراق بهادار بـه کار می رود از قبیل تابلوی اصلی و فرعی، تابلو اوراق مشارکت دولتی و تابلوی اوراق مشارکت شرکت ها.
۴ - “عرضه،" عبارت است از اعلام آمادگی برای فروش اوراق بهادار از طرف کارگزار فروشنده.
۵ - “تقاضا،” عبارت است از اعلام آمادگی برای خرید اوراق بهادار از طرف کارگزار خریدار.
۶ - “مشتری،" شخصی است کـه متقاضی خرید (یا فروش) اوراق بهادار است. "مشتری" می تواند نماینده قانونی خریدار یا فروشنده باشد.
۷ - “سفارش،" درخواست خرید و یا فروش اوراق بهادار است کـه توسط "مشتری" بـه کارگزار ارائه می شود.
۸ - “قیمت پیشنهادی،” نرخی است کـه برای هر واحد اوراق بهادار از طرف کارگزار وارد سامانه معاملات می شود.
۹ - “قیمت باز،” نرخی است کـه اختیار تعیین آن از طرف "مشتری" بـه کارگزار واگذار می شود.
۱۰ - “قیمت محدود،” نرخی است کـه حداکثر یا حداقل آن از طرف "مشتری" بـه کارگزار اعلام می شود.
۱۱ - “قیمت معین،” نرخ ثابتی است کـه توسط "مشتری" برای انجام معامله بـه کارگزار اعلام می شود.
۱۲ - “واحد پایه معاملاتی متعارف،" حداقل میزان اوراق بهادار در هر معامله است کـه توسط "بورس" تعیین می شود.
۱۳ - “واحد پایه معاملاتی نامتعارف،" میزان اوراق بهاداری کـه از واحد پایه معاملاتی متعارف کمتر است.
۱۴ - “قیمت آغازین،” قیمتی است کـه در شروع جلسه رسمی معاملاتی برای هر ورقه بهادار در تابلو بورس اعلام می شود.
۱۵ - “قیمت پایانی،” قیمت هر ورقه بهادار در پایان هر جلسه رسمی معاملاتی بورس است کـه محاسبه و توسط "بورس" اعلام می شود.
۱۶ - “حجم مبنا،” تعداد اوراق بهادار از یک نوع است کـه هر روز باید مورد داد و ستد قرار گیرد تا کل درصد تغییر آن روز، در تعیین قیمت روز بعد ملاک باشد.
۱۷ - “سهم شناور آزاد” هر شرکت، بخشی از سهام آن شرکت است کـه دارندگان آن آماده عرضه و فروش آن سهام می باشند، و قصد ندارند با حفظ آن قسمت از سهام، در مدیریت شرکت مشارکت نمایند.
۱۸ - “دامنه نوسان قیمت،” پایین ترین تا بالاترین قیمتی است کـه در آن دامنه، طی یک یا چند جلسه رسمی معاملاتی بورس، قیمت می تواند نوسان داشته باشد.
۱۹ - “بستن نماد،" توقف معاملات هر یک از انواع اوراق بهادار طی دوره معین طبق دستورالعمل مربوطه می باشد.
۲۰ - “محدودیت حجمی،" حداکثر تعداد اوراق بهاداری است کـه در هر نماد معاملاتی طی هر سفارش در سامانه معاملات وارد می شود. این رقم مضرب صحیحی از "واحد پایه معاملاتی متعارف" است.
۲۱ - “سپرده گذاری،" عملیاتی است کـه طی آن اوراق بهاداری کـه در سامانه معاملات بـه ثبت رسیده است، قابلیت معامله پیدا می کند.
۲۲ - “تسویه و پایاپای،" مرحله پایانی انجام معامله است کـه طی آن مالکیت اوراق بهادار بـه خریدار و وجوه حاصل از معامله بـه فروشنده منتقل می شود.
۲۳ - “نماد معاملاتی،" شناسه ای است کـه برای هریک از اوراق بهادار بـه صورت منحصر بـه فرد در سامانه معاملات تعریف شده است. این شناسه می تواند بـه صورت حروف، عدد و یا ترکیبی از هر دو باشد.
۲۴ - “کد معاملاتی،" شناسه "مشتری" جهت انجام معامله اوراق بهادار در سامانه معاملات است. این شناسه بـه صورت حروف، عدد، و یا ترکیبی از هر دو می باشد.
۲۵ - “کد معاملاتی گروهی،" شناسه ای است کـه برای ورود سفارش های خرید و یا فروش گروهی برای هر شرکت کارگزاری در سامانه معاملات تعریف شده است. این شناسه بـه صورت حروف، عدد، و یا ترکیبی از هر دو می باشد.
۲۶ - “سامانه معاملاتی،" سیستم رایانه ای است کـه دریافت سفارش های خرید و فروش، تطبیق سفارش ها و در نهایت انجام معاملات از طریق آن انجام می شود.
۲۷ - “ایستگاه معاملاتی،" پایانه معاملاتی کارگزار است کـه با سامانه معاملاتی بورس در ارتباط می باشد. هر "ایستگاه معاملاتی" با کدی مشخص می شود کـه بـه آن "کد ایستگاه معاملاتی" گویند. ایستگاه های معاملاتی هر کارگزار با کدهای جداگانه تعریف می شود.
۲۸ - “معامله بلوک،" معاملاتی است کـه در آن قواعد مربوط بـه محدودیت حجمی و محدودیت قیمتی رعایت نمی شود.
۲۹ - “معامله ترجیحی،" انتقال سهام شرکت های دولتی بـه کارکنان واحدها بـه منظور اجرای برنامه های خصوصی سازی است کـه بـه نرخ معینی انجام می شود.
۳۰ - “معاملات اشخاص خارجی،” خرید و فروش اوراق بهادار اشخاص خارجی است کـه حسب مورد، پس از اخذ مجوز از مراجع ذی ربط، اقدام بـه معامله اوراق بهادار می کنند.
۳۱ - “معاملات دوطرفه،” معاملاتی است کـه کارگزار هم زمان نقش کارگزار خریدار و فروشنده را برعهده دارد.
۳۲ - “معاملات خوشه ای،” خرید یا فروش مجموعه ای از اوراق بهادار است کـه بـه طور یک جا معامله می شود.
۳۳ - “معاملات چرخشی،” معاملاتی است کـه با تکمیل چرخه آن ظرف یک جلسه معاملاتی، وضعیت مالکیت طرفین معامله تغییری نمی کند.
۳۴ - “معاملات مشروط،” معاملاتی است کـه برای انجام و یا نحوه تسویه آن، شرایطی برابر مقررات "بورس" تعیین شده باشد.
۳۵ - “معاملات با اقربا،” خرید و فروش اوراق بهادار با همسر و اقربای درجه یک (طبقه اول نسبی طبق تعریف قانون مدنی) است.
۳۶ - “معاملات اعتباری،” معاملاتی است کـه درصدی از ثمن معامله از طریق بانک و یا مؤسسه مالی یا اعتباری تأمین مالی شده باشد.
۳۷ - “معاملات تجدید ساختار،” انتقال اوراق بهادار از طرف شرکت مادر بـه شرکت های تابعه با هدف تجدید ساختار است.
۳۸ - “معاملات عمده،” معاملاتی است کـه تعداد سهام مورد معامله از درصد معینی از کل سهام آن شرکت، یا حجم معاملات آن طی دوره معین، و یا حجم معاملات کل بازار طی مدت معین، بیشتر باشد.
۳۹ - “خرید گروهی،” خرید اوراق بهادار توسط کارگزار با کد معین، و تخصیص آن بـه مشتریان است.
۴۰ - “فروش گروهی،” فروش اوراق بهادار تجمیع شده تعدادی از مشتریان با کد معین کارگزار می باشد.
۴۱ - “انتقال قهری،” انتقال اوراق بهاداری است کـه با فوت دارنده آن بـه وراث قانونی وی صورت می گیرد.
۴۲ - “انتقال قانونی،” انتقال اوراق بهاداری است کـه بـه موجب قوانین خاص و یا با حکم دادگاه صالحه بـه شخص دیگری صورت می گیرد.
۴۳ - “شاخص،” نماگری است کـه تغییرات قیمت یا بازده یک یا مجموعه ای از اوراق بهادار را طی دوره زمانی مشخص نشان می دهد.
۴۴ - “پذیرش مضاعف،” پذیرش اوراق بهاداری است کـه علاوه بر "بورس"در بورس دیگری نیز پذیرفته شده باشد.
۴۵ - “بازارگردان،” کارگزار/ معامله گری است کـه با اخذ مجوز لازم با تعهد بـه افزایش نقد شوندگی و تنظیم عرضه و تقاضای اوراق بهادار معین و تحدید دامنه نوسان قیمت آن، بـه داد و ستد آن اوراق می پردازد.
۴۶ - “عرضه اولیه،” منظور نخستین عرضه اوراق بهادار شرکت، پس از پذیرش آن در بورس است.
۴۷ - “کارگزار معرف،” کارگزاری کـه در پذیرش اوراق بهادار نقش مشاور و کارشناس را برای عرضه اولیه برعهده داشته باشد.
۴۸ - “کارگزار متعهد پذیره نویسی،” کارگزاری است کـه در عرضه اولیه اوراق بهادار بـه بورس، هماهنگی برای تأمین مالی خرید بخشی از اوراق را کـه بـه فروش نمی رسد، بـه عمل آورده باشد.
۴۹ - “حراج،” سازوکاری برای داد و ستد اوراق بهادار برپایه انطباق سفارش های خرید و فروش مشتریان با در نظرگرفتن اولویت قیمت و زمان است.
۵۰ - “جلسه رسمی معاملاتی،" ساعاتی پیوسته از یک نشست کاری است کـه معاملات اوراق بهادار در این ساعات انجام می پذیرد. "بورس" می تواند در یک شبانه روز بیش از یک نشست رسمی معاملاتی داشته باشد.
تبصره ـ تعاریف و اصطلاحات دیگری کـه برحسب ضرورت های کار با سامانه کامپیوترو یا پیاده سازی نرم افزارهای جدیدمورد نیاز باشد،توسط هیئت مدیره"بورس" تعیین واعلام می شود.
ماده ۲ ـ ساعت و روزهای انجام معامله انواع اوراق بهادار در بورس، بـه استثنای روزهای تعطیل رسمی توسط هیئت مدیره"بورس" تعیین و اعلام می شود.
تبصره ـ تغییرات ساعت و روزهای انجام معامله حداقل 15 روز قبل از انجام بایستی بـه اطلاع عموم برسد.
ماده ۳ ـ معاملات بورس، مگر در مواردی کـه در این آیین نامه آمده است، بـه طریقه حراج انجام می شود. کارگزاران پیشنهادهای خریدوفروش خود را با توجه بـه سفارش های خریداران و فروشندگان، تعداد اوراق بهادار و قیمت آن ها را در سامانه معاملاتی وارد خواهند نمود.
ماده ۴ ـ معاملات بورس با رعایت اولویت قیمت و زمان ورود سفارش بـه سامانه معاملاتی انجام می شود. جزییات نحوه انجام معاملات در "دستورالعمل نحوه انجام معاملات" خواهد آمد.
ماده ۵ ـ حدود و شیوه عملیات کارگزاران در خریدوفروش اوراق بهادار تابع "دستورالعمل نحوه انجام معاملات" خواهد بود.
ماده ۶ ـ هیئت مدیره "بورس" می تواند در مواردی کـه نوسان غیرعادی در قیمت پیشنهادی یا معاملاتی اوراق بهادار در هر جلسه مشاهده کند، از انجام معامله جلوگری نماید. چگونگی انجام کار در دستورالعمل "توقف معاملات" خواهد آمد. هیئت مدیره بورس می تواند اختیارات موضوع این ماده را بـه مدیرعامل تفویض نماید.
تبصره ـ در صورتی کـه کارگزار خریدار یا فروشنده نسبت بـه تصمیم جلوگیری از انجام معامله براساس این ماده معترض باشد، باید اعتراض خود را با ذکر دلایل، برای رسیدگی و تعیین تکلیف، بـه "سازمان" تسلیم نماید. رسیدگی بـه این اعتراض ظرف 48ساعت، بـه عمل می آید.
ماده ۷ ـ شرایط و چگونگی عرضه اولیه اوراق بهادار تابع دستورالعمل "عرضه اولیه اوراق بهادار" خواهد بود.
ماده ۸ ـ انواع معاملات اوراق بهادار، شرایط معامله، میزان اطلاعاتی کـه در زمان معامله می باید انتشار یابد، مراحل انجام سفارش خریدوفروش، و سایر شرایط انجام معامله در "دستورالعمل نحوه انجام معاملات" خواهد آمد. تسویه وجوه و پایاپای اوراق بهادار و شرایط تسویه خارج از اتاق پایاپای، بر طبق "دستورالعمل سپرده گذاری، تسویه، و پایاپای" انجام خواهد شد.
ماده ۹ ـ معاملات بورس باید در شرایط رقابتی و همواره بـه صورت حراج انجام شود. در صورتی کـه انجام معامله ای بـه صورت حراج ممکن نباشد، این معاملات با مصوبه شورای بورس خارج از جلسه رسمی معاملات قابل انجام است.
بیشتر بخوانید:
مجموعه مقررات مرتبط با آیین نامه معاملات در شرکت بورس اوراق بهادار تهران (مجموعه مقررات بورس)
بیمه، بورس و بانک در آرای وحدت رویه قضایی
موضوعات بورس در آراء دیوان عدالت اداری
ماده ۱۰ ـ در مواردی کـه کارگزاری برای اوراق بهادار خاصی بـه عنوان "کارگزار معرف" یا "کارگزار متعهد پذیره نویسی،" عمل کند، برطبق دستورالعمل "عرضه اولیه اوراق بهادار" حق تقدمی برای وی در نظر گرفته می شود.
ماده ۱۱ ـ وجوه مربوط بـه سهام معامله شده در بورس همراه با وکالتنامه فروش سهام و اصل سهام باید حداکثر تا ۷۲ساعت از تاریخ معامله بین کارگزاران خریدار و فروشنده ردوبدل گردد. کارگزار فروشنده، موظف است تشریفات مربوط بـه انتقال سهام معامله شده را ظرف ۷۲ ساعت (سه جلسه معاملاتی) از تاریخ معامله انجام داده و سهام را تحویل خریدار نماید. در صورتی کـه علل یا توافقی دیگر در مورد تحویل بعد از مهلتهای تعیین شده، وجود داشته باشد، مراتب باید حداکثر تا پایان نشست رسمی معاملاتی مربوط کتباً بـه اطلاع مدیرعامل "بورس" برسد. در هر صورت، معامله انجام شده، قطعی بـه شمار می رود. ساعات تسویه و یا مدت زمان مربوط بـه انتقال سهام، براساس "دستورالعمل سپرده گذاری، تسویه و پایاپای" انجام خواهد شد.
ماده ۱۱ مکرر (۱) ـ کلیه معاملات عمده ای کـه فروشنده برای انجام معامله با شرایط اعلام آمادگی نماید، صرفاً با موافقت مدیرعامل انجام می شود. بورس تسهیلات لازم را با رعایت موارد زیر توسط کارگزاران برای انتقال سهام فراهم می آورد:
۱ - کارگزار فروشنده مکلف است شرایط فروشنده را منطبق با مقررات بورس و براساس دستورالعمل معاملات عمده دریافت و بورس اعلام نماید.
۲ - کارگزار فروشنده، پس از احراز تحقق شرایط معامله بین خریدار و فروشنده، مکلف است سند تسویه خارج از پایاپای حصه غیرنقدی را بـه بورس تسلیم نماید. مهلت قطعی شدن معامله حداکثر ۹ روز کاری بعد خواهد بود.
۳ - کارگزار خریدار می تواند وجه نقد یا تضمین های دیگر را برای واریز و تأدیه حصه نقدی معامله و یا خسارتهای ناشی از انصراف خریدار از ایفای تعهدات خود، از وی دریافت کند.
۴ - کارگزار خریدار مکلف است حداکثر تا ۹ روز کاری پس از روز عرضه نسبت بـه تسویه حصه نقدی معامله از طریق پایاپای بورس اقدام نماید.
۵ - در صورتی کـه کارگزار فروشنده زمانی را طولانی تر از مدت مقرر در بند ۴ برای تأدیه حصه نقدی معامله تعیین کند، از نظر این آئین نامه حصه مزبور نیز غیرنقدی تلقی خواهد شد.
۶ - چنانچه کارگزاران فروشنده و خریدار حسب مورد و ظرف مهلت مقرر از امضاء و تسلیم سند خارج از پایاپای و تسویه حصه نقدی معامله خودداری نمایند، از نظر بورس معامله قعطی نمی باشد. در این صورت پرونده بـه هیئت مدیره بورس ارجاع و براساس مقررات رسیدگی بـه تخلفات کارگزاران اقدام خواهد شد.
ماده 11 مکرر (2) . کارگزار خریدار برای توزیع گسترده اوراق بهادار با موافقت مدیرعامل می تواند از مهلت حداکثر30 روز کاری برای تخصیص و ارائه فهرست نهایی خریداران استفاده نماید.
درصورت عرضه سهام جهت انجام معامله عمده از سوی سازمان خصوصی سازی افزایش مهلت تسویه حصه نقدی وارائه سند تسویه خارج از پایاپای از 9 روز بـه 30 روزبه درخواست آن سازمان وموافقت وزیرمحترم اموراقتصادی و دارایی بـه عنوان رئیس شورای عالی بورس و اوراق بهادار امکان پذیر می باشد.
خاتمه مهلت 9 روز مقرر در بند 2 ماده 11 مکرر (1) آیین نامه معاملات پس از سپری شدن 9 روز کاری پس از روز انجام معامله، آخرین ساعت کاری روز نهم خواهد بود. ساعت کاری در ایام ماه مبارک رمضان از ساعت 8 صبح تا 3 بعدازظهر و سایر ایام از ساعت 8 صبح تا 4 بعدازظهر می باشد.
ماده 12 ـ وجوه مربوط بـه معاملههای اوراق مشارکت باید حداکثر ظرف 24ساعت از تاریخ معامله، واریز شود. در صورتی کـه وجوه اوراق مشارکت پس از 24ساعت پرداخت نشود، کارگزار فروشنده می تواند درخواست ابطال معامله یا اخذ جریمه هر روزی کـه وجه دیرتر پرداخته می شود، اقدام نماید. در هر صورت، کارگزار خریدار نمی تواند تقاضای ابطال معامله انجام شده را نماید و موظف بـه پرداخت خسارت بـه کارگزار فروشنده، است. جزییات پایاپای و تسویه اوراق مشارکت براساس مفاد "دستورالعمل سپرده گذاری، تسویه، و پایاپای" خواهد بود.
ماده 13 ـ نحوه تکمیل اسناد مربوط بـه معاملات و تحویل آن ها بـه "بورس" و نیز نحوه تسویه وجه طبق دو دستورالعمل "نحوه انجام معاملات" و "سپرده گذاری، تسویه و پایاپای" انجام می شود.
ماده 14 ـ دستورهای خرید یا فروش اوراق مشارکت بانک مرکزی و دولت بدون توجه بـه محدودیت های مقرر در آیین نامه ها و دستورالعمل های بورس در "بورس" قابل معامله خواهد بود.
ماده 15 ـ انجام معاملات قهری، قانونی، اشخاص خارجی، گروهی، خوشه ای، مشروط، با اقربا، اعتباری، تجدید ساختار و ترجیحی طبق دستورالعمل های "نحوه انجام معاملات" و "سپرده گذاری، تسویه، و پایاپای" انجام خواهد شد.
ماده 16 ـ کارگزاران موظف اند از انجام معاملات چرخشی اجتناب کنند، و در صورتی کـه سهواً این نوع معاملات را انجام داده، و بعداً بـه ماهیت معامله پی بردند، مراتب را بلافاصله بـه مدیرعامل "بورس" اطلاع دهند. جزییات مربوطه در "دستورالعمل نحوه انجام معاملات" خواهد آمد.
ماده 17 ـ در مواقعی کـه اعلام خرید کارگزاران یا قطعیت معامله مورد تردید باشد، رأی مدیرعامل "بورس" یا نماینده وی قطعی و لازم الاتباع می باشد.
ماده 18 ـ معاملات عمده براساس "دستورالعمل معاملات عمده" انجام می شود.
ماده 19 ـ نحوه و چگونگی وثیقه گذاری اوراق بهادار بر طبق "دستورالعمل توثیق اوراق بهادار" انجام می شود.
ماده 20 ـ "بورس" موظف بـه رعایت قوانین پولی وبانکی، مصوبات بانک مرکزی و شورای پول واعتبار در مورد "معاملات اعتباری" و ابلاغ این مصوبات و مصوبات "شورا"، "سازمان " و هیئت مدیره بورس بـه کارگزاران است.
بیشتر بخوانید:
مجموعه مقررات مرتبط با آیین نامه معاملات در شرکت بورس اوراق بهادار تهران (مجموعه مقررات بورس)
بیمه، بورس و بانک در آرای وحدت رویه قضایی
موضوعات بورس در آراء دیوان عدالت اداری
ماده 21 ـ پذیرش اشتباهات سهوی کارگزاران درمورد معاملات تاحدی مجاز است کـه در دستورالعمل "توقف معاملات" تعیین شده است.
ماده 22 ـ کارگزاران موظف اند ضمن رعایت سفارش مشتریان از فرم هایی برای پذیرش سفارش های خریدوفروش مشتریان استفاده کنند کـه از طرف "بورس" طراحی شده است.
سفارشی کـه بـه صورت غیرحضوری از طریق تلفن، فاکس، و یا بـه شکل الکترونیک بـه کارگزار داده می شود، باید بـه نحوی انجام شود کـه در دستورالعمل "نحوه انجام معاملات" تصریح شده است.
ماده 23 ـ نحوه ادامه معاملات ناتمام اوراق بهادار در نشست معاملاتی بعدی، بر طبق "دستورالعمل نحوه انجام معاملات" انجام می شود.
ماده 24 ـ بازکردن و بستن نمادهای معاملاتی و صدور مجوز توقف نماد براساس "دستورالعمل توقف نمادها" انجام خواهد شد.
ماده 25 ـ "بورس" موظف است اطلاعات لازم از جمله قیمت آغازین و پایانی، شاخص و میزان سهم شناور آزاد را برای تحلیل بازار و انجام معاملات عادلانه و مبتنی بر عرضه وتقاضا بـه نحو مقتضی در اختیار بازار قرار دهد.
ماده 26 ـ نحوه انجام معاملات اوراق بهادار مختلف از جمله سهام، حق تقدم سهام، اوراق مشارکت، سبد سهام، و هر نوع اوراق بهاداری کـه در بورس پذیرش می شوند، براساس "دستورالعمل نحوه انجام معاملات" خواهد بود.
ماده ۲۷ ـ میزان کارمزد دریافتی کارگزاران از هر طرف معامله بـه شرح زیر محاسبه می گردد:
در معاملات سهام هر یک از طرفین معامله کارمزدی از قرار ۴ در هزار مبلغ معامله بـه کارگزاری کـه معامله را از طرف آنها انجام داده پرداخت خواهد کرد. در معاملات اوراق مشارکت هر یک از طرفین کارمزدی از قرار ۷۵/۰در هزار مبلغ معامله بـه کارگزار مربوط پرداخت خواهد کرد.
تبصره ـ حداقل کارمزد معاملات 15/000 ریال است. حداکثر کارمزد کارگزاران در یک معامله 100میلیون ریال است. در معاملات اوراق مشارکت حداقل مبلغ کارمزد کارگزاران 20/000 ریال و حداکثر آن 30 میلیون ریال است.
ماده ۲۸ ـ بـه منظور انجام پروژههای گسترش بورس بـه میزان 3/0 درصد از ارزش معامله سهام کـه ۱۵/۰ درصد آن را خریدار و ۱۵/۰ درصد آن را فروشنده پرداخت می کند، توسط سازمان وصول و مستقیماً بـه حساب بانکی خاصی بـه نام سازمان کارگزاران بورس واریز می شود. این وجوه منحصراً با تصویب شورای بورس بـه مصرف طرحها و پروژههای توسعه بورس خواهد رسید. هرگونه دخل وتصرف در موجودی حساب بانکی مذکور توسط سازمان، بدون تصویب شورای بورس ممنوع می باشد. درصد یادشده از معاملات اوراق مشارکت دریافت نخواهد شد. درمورد سایر ابزارهای موردمعامله در بورس، درهر مورد موضوع در آیین نامه اوراق بهادار یادشده خواهد آمد.
تبصره ـ حداکثر کارمزد موضوع این ماده در هر معامله 500 میلیون ریال می باشد کـه از هریک از طرفین معامله دریافت می شود.
ماده 29 ـ کارگزاران مکلف اند دفاتر سفارش های دریافتی خود را مطابق دستورالعمل های مربوطه ثبت و از فرمهایی کـه سازمان مقرر می دارد استفاده کنند. مسؤولیت حفظ فرم های سفارش مکتوب و الکترونیک و اطمینان از صحت سفارش های انجام شده با کارگزاران است.
ماده 30 ـ کارگزاران مکلف اند تمام وجوهی را کـه از مشتریان خود برای انجام معامله دریافت می دارند، در پایان هر روز در حساب جاری مخصوصی کـه نزد یکی از بانک ها و تحت عنوان "حساب جاری معاملاتی کارگزاری" بـه نام خود باز می کنند، منظور نمایند. در برگه مخصوصی کـه سازمان برای منظورنمودن وجه تهیه می کند، باید ذکر شود کـه وجوه مزبور بابت فروش یا خرید چه تعداد سهام یا اوراق مشارکت متعلق بـه فروشنده یا خریدار (با ذکر نام و مشخصات فروشنده یا خریدار) می باشد. کارگزاران مجاز نیستند بـه هیچ وجه وجوه مشتری را برای مدتی خارج از زمان تعیین شده در دستورالعمل نزد خود نگاه دارند، و یا هرگز از محل وجوه آن ها، برای سایر مشتریان و یا کارگزاری خود، معامله ای انجام دهند. جزییات امر در آیین نامه "نحوه نگهداری وجوه مشتریان" خواهد آمد.
بیشتر بخوانید:
مجموعه مقررات مرتبط با آیین نامه معاملات در شرکت بورس اوراق بهادار تهران (مجموعه مقررات بورس)
بیمه، بورس و بانک در آرای وحدت رویه قضایی
موضوعات بورس در آراء دیوان عدالت اداری
ماده ۳۱ ـ کارگزاران و نمایندگان آن ها کـه در امور مربوط بـه خریدوفروش سهام فعالیت دارند میتوانند تا میزان نصاب های مندرج در زیر برای خود و افراد تحت تکفل خود، سهام بـه قیمت تابلو خریداری نمایند:
الف ـ اعضای حقیقی و نمایندگان اشخاص حقوقی عضو هیئت مدیره و مدیرعامل و کارکنان شرکت های کارگزاری جمعاً تا سقف ۲۵۰ میلیون ریال (به قیمت خرید).
ب ـ شرکت های کارگزاری تا سقف صددرصد سرمایه ثبت و پرداخت شده و یا هفتاد درصد ارزش ویژه حقوق صاحبان سهام شرکت کارگزاری هرکدام کـه کمتر باشد.
تبصره کارگزاران عبارت اند از مدیران عامل و اعضای هیئت مدیره شرکتهای کارگزاری و نمایندگان کارگزاران عبارت اند از دارندگان گواهی های حرفه ای کـه در بورس فعالیت می کنند.
ماده 32 ـ درمورد انتقال سهام بـه مدیران و کارکنان واحدها، انتقال براساس مصوبه " انتقال سهام بـه کارکنان شرکت های پذیرفته شده در بورس" انجام خواهد شد.
ماده 33 ـ تسویه معاملات در خارج از اتاق پایاپای و سیستم تسویه بورس فقط محدود بـه مواردی است کـه در "دستورالعمل سپرده گذاری، تسویه، و پایاپای" می آید.
ماده 34 ـ کارگزاران موظف اند مفاد این آییننامه را رعایت و اجرا نمایند. درصورت عدم رعایت آن مشمول مقررات پیش بینی شده مربوطه خواهند شد.
ماده 35 ـ دستورالعمل های اجرایی این آیین نامه پس از تصویب هیئت مدیره "سازمان " و ابلاغ آن معتبر و لازم الاجراست.
توضیح: مواد ۲۷ و ۲۸ تا تصویب کارمزدهای جدید بـه قوت خود باقی خواهد بود.
الحاقی (مصوبه 1383/06/30 شورای بورس)
با انجام برخی از معاملات در خارج از وقت قانونی بـه شرح ذیل موافقت می نماید:
۱ - سهامی کـه بـه موجب قرادادهای منعقده مابین ارگانهای دولتی (مانند سازمان صنایع ملی ایران) و اشخاص حقوقی و حقیقی کـه بنابر رای حکم تعیین شده توسط ریاست جمهوری یا هیئت وزیران و تنفیذ ریاست جمهوری می باید انتقال یابد، بـه قیمت توافق شده انجام شود.
۲ - سهامی کـه بـه موجب مقررات قانونی بـه منظور تأدیه دیون دولت بـه سازمان تامین اجتماعی، سازمان بازنشستگی و غیره منتقل می شود، بـه قیمت تعیین شده یا قیمت تابلوی بورس انتقال یابد.
۳ - سهامی کـه بـه سرمایه گذاری مربوط است کـه بـه تصویب سازمان سرمایه گذاری خارجی رسیده است و از طریق آن مصوبه سهامداران خارجی اجازه یافته اند بـه قیمت تعیین شده در مصوبه آن سازمان سهام را خریداری نمایند.
الحاقی (مصوبه 1387/05/01 شورای بورس): ضوابط نقل و انتقال سهام خارج از ساعت معاملات
ماده ۱ ـ سازمان تأمین اجتماعی، سازمان بازنشستگی کشوری یا سایر اشخاص، نهادها و سازمانهای مشابه کـه سهامی را بابت طلب خود از دولت دریافت می کنند می توانند با رعایت مقررات بورس آن را بـه شرکت های تحت مالکیت و کنترل خود کـه حداقل ۹۵ درصد از سهام آنها را به صورت مستقیم یا غیرمستقیم در اختیار دارند، خارج از جلسه رسمی معاملات انتقال دهند.
ماده ۲ ـ در خصوص معاملاتی کـه قبلاً انجام شده است، سازمان ها یا نهادهای مذکور حداکثر ۳۰ روز پس از تاریخ ابلاغ این مصوبه می توانند نسبت بـه انتقال فوق الذکر و با قیمت پایانی روزانه سهم در تاریخ انتقال، اقدام نمایند.
ماده ۳ ـ در خصوص معاملاتی کـه پس از تاریخ این مصوبه انجام شود، انجام معامله انتقالی فوق الذکر حداکثر ۳۰ روز پس از انجام معامله انتقالی از دولت و با قیمت انتقال اولیه، امکان پذیر می باشد.
ماده ۴ ـ این معاملات در نماد معاملاتی اصلی سهم با پرداخت کلیه هزینه ها و کارمزدهای معاملاتی مانند معاملات عادی انجام می شود.
ماده ۵ ـ این ضوابط در ۵ ماده در مورخ 1387/05/01 بـه تصویب شورای عالی بورس رسید.