آیین نامه آرامستان های کشور مصوب ۱۴۰۳/۰۳/۲۳

متن آیین نامه آرامستان های کشور:

هیأت وزیران در جلسه 1403/03/23 بـه پیشنهاد شماره 270807 مورخ 1402/12/26 وزارت کشور و بـه استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، آیین نامه آرامستان های کشور را بـه شرح زیر تصویب کرد:

ماده 1 ـ در این آیین نامه، اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط بـه کار می روند:

1 ـ آرامستان: مکانی محدود جهت بـه خاک سپردن متوفی و جوارح انسانی کـه باید دارای امکانات کافی برای رفاه مراجعین و انجام امور شرعی و قانونی باشد.

2 ـ متوفی (درگذشته): فردی کـه بـه لحاظ پزشکی با تأیید اشخاص دارای صلاحیت دچار توقف غیرقابل برگشت قلب و تنفس شده است.

3 ـ غسال خانه: محلی برای تغسیل و تکفین متوفی کـه دارای امکانات لازم و موردنیاز باشد.

4 ـ غسال و غساله: مرد و زنی کـه وفق احکام شرعی، مسئولیت انجام تغسیل و تکفین متوفای مرد و زن را بـه عهده دارد.

5 ـ گواهی پزشکی فوت: برگه ای رسمی برای تأیید فوت در موارد مرگ های طبیعی یا دارای پرونده پزشکی کـه از طریق پزشکان و مراکز درمانی در قالب کاربرگ چاپ شده توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی صادر می شود.

6 ـ جواز دفن: بـه اجازه دفن متوفی اطلاق می گردد کـه در موارد مرگ های طبیعی یا دارای پرونده پزشکی توسط پزشکان دارای صلاحیت در ذیل برگه گواهی پزشکی فوت و در خصوص اقسام مرگ های موضوع فهرست پیوست این تصویب نامه کـه تأیید شده بـه مهر دفتر هیئت دولت است، در قالب چاپ برگه ای رسمی توسط اداره پزشکی قانونی صادر می گردد.

7 ـ مجوز محل دفن: برگه ای رسمی کـه توسط شهرداری/دهیاری چاپ و بـه منظور تعیین محل و مکان در نظر گرفته شده برای دفن متوفی صادر می شود.

8 ـ خودروی حمل متوفی: خودروی دارای مجوز از شهرداری/دهیاری منحصراً برای حمل متوفی و جوارح انسانی کـه عنوان «خودروی حمل متوفی» روی آن درج شده و کابین عقب آن از اتاق راننده جدا، سرپوشیده، قابل شست و شو و دارای امکانات موردنیاز از جمله ریل، تخت روان (برانکارد)، تابوت، پوشش (کاور) متوفی و سامانه (سیستم) تهویه هوا باشد.

9 ـ حمل متوفی: انتقال و جابه جایی متوفی از مکانی بـه مکان دیگر با خودروی حمل متوفی پس از اخذ مجوزهای قانونی تا زمان تدفین.

ماده 2 ـ هرگونه ساخت و ساز و نحوه خدمات رسانی در آرامستان و نیز اداره تشکیلات و انتظام امور آرامستان بر عهده شهرداری/دهیاری است.

تبصره 1 ـ آرامستان هایی کـه قبل از لازم الاجرا شدن این آیین نامه فعال بوده اند جهت ادامه فعالیت نیاز بـه اصلاح و تطبیق وضعیت موجود خود با مفاد این آیین نامه و کسب موافقت کتبی از شهرداری/دهیاری دارند.

تبصره 2 ـ صدور مجوز محل دفن و انجام مراحل تدفین در تمام آرامستان های هر شهر/روستا منوط بـه کسب مجوز کتبی از شهرداری/دهیاری تحت نظارت آن است.

تبصره 3 ـ مکان مورد نیاز جهت احداث آرامستان در داخل محدوده و حریم شهر توسط وزارت راه و شهرسازی و خارج از حریم شهر توسط وزارت جهاد کشاورزی تأمین خواهد شد.

تبصره 4 ـ ساخت و ساز، نگهداری و سامان دهی گلزار شهدا و یادمان ها و بقاع متبرکه منوط بـه رعایت قوانین و مقررات مربوط و هماهنگی با بنیاد شهید و امور ایثارگران و نهاد متولی بقاع مزبور (حسب مورد) است.

بیشتر بخوانید:

ماده 3 ـ حمل متوفی یا فردی کـه بنا بـه گزارش عوامل واحد امدادی فوریت های پزشکی (اورژانس) (کارشناس/ فن ورز (تکنسین) اورژانس) فاقد علائم حیاتی است، با اخذ مستندات معتبر از قبیل دستور قضایی، گواهی پزشکی فوت یا گزارش عوامل واحد امدادی فوریت های پزشکی (اورژانس) دائر بر فقدان علائم حیاتی، توسط خودروی حمل متوفی، انجام می پذیرد.

تبصره 1 ـ اشخاص مجهول الهویه کـه در اماکن و فضاهای عمومی و گذرگاه های شهری و روستایی فوت شده اند، با هماهنگی دستگاه قضایی یا انتظامی بـه منظور صدور جواز دفن، توسط خودروی حمل متوفی بـه اداره پزشکی قانونی انتقال داده می شوند.

تبصره 2 ـ اخذ گواهی بهداشت برای حمل متوفی از شهرستانی بـه شهرستان دیگر یا از داخل بـه خارج کشور بـه منظور جلوگیری از انتشار بیماری ضروری است.

تبصره 3 ـ بـه منظور انتقال متوفی از خارج بـه داخل کشور، داشتن گواهی بهداشت با تأیید وزارت امور خارجه کشور مبدأ و نمایندگی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در آن کشور و تأیید شبکه بهداشت مقصد الزامی است.

ماده 4 ـ شهرداری/دهیاری می تواند در صورت صلاحدید، امور حمل متوفی را با رعایت مفاد این آیین نامه و مقررات مربوط، بـه بخش خصوصی واگذار و بر عملکرد آنها نظارت نماید.

تبصره ـ کلیه مراکز درمانی، بیمارستان ها، منازل و سایر اماکنی کـه فرد در آنجا فوت می کند موظف بـه تحویل متوفی فقط بـه خودروی حمل متوفای شهرداری/دهیاری یا خودروی بخش خصوصی تحت نظارت همان محل هستند.

ماده 5 ـ حمل متوفی از شهری بـه شهر دیگر بـه صورت زمینی باید با خودروی ویژه حمل متوفی مجهز بـه سامانه (سیستم) خنک کننده متناسب با شرایط اقلیمی صورت پذیرد و متوفی در مقصد بـه آرامستان مورد تأیید شهرداری/دهیاری آن محل تحویل گردد.

تبصره ـ حمل اجساد متوفیان ناشی از تصادفات رانندگی در خارج از حریم شهرها بر عهده وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی (سازمان اورژانس کشور) است.

ماده 6 ـ تغسیل متوفی در غسال خانه های تحت نظر شهرداری/دهیاری انجام می شود.

تبصره ـ در صورت تمایل خانواده متوفی، امکان تغسیل در مکان های خارج از غسال خانه های تحت نظر شهرداری/دهیاری وجود دارد.

ماده 7 ـ تغسیل و تدفین متوفی قبل از ارائه جواز دفن ممنوع است.

ماده 8 ـ نگهداری متوفی در سردخانه های تحت نظر شهرداری/دهیاری با تشخیص مرجع قضایی یا درخواست خانواده متوفی امکان پذیر است.

ماده 9 ـ متصدیان تغسیل، تکفین و تدفین باید دارای گواهی انجام معاینات دوره ای و گواهی دوره آموزشی احکام شرعی مربوط و مجهز بـه تجهیزات حفاظت و بهداشت فردی باشند.

تبصره ـ برگزاری دوره آموزشی مربوط بـه احکام شرعی تغسیل، تکفین و تدفین بر عهده شهرداری/دهیاری است و شهرداری/دهیاری موظف است محتوای دوره آموزشی یادشده را بـه تأیید مرکز مدیریت حوزه های علمیه یا سازمان تبلیغات اسلامی برساند.

بیشتر بخوانید:

ماده 10 ـ تدفین هر متوفی در آرامستان ها صرفاً در صورت صدور مجوز توسط شهرداری/دهیاری امکان پذیر است.

تبصره 1 ـ تدفین متوفی در مجموعه بقاع متبرکه و آرامستان های موقوفه منوط بـه رعایت ضوابط ابلاغی سازمان اوقاف و امور خیریه و ضوابط اجرایی مربوط و اطلاع بـه شهرداری/دهیاری است.

تبصره 2 ـ نحوه و مکان تدفین شهدا بر اساس آیین نامه ای است کـه بـه پیشنهاد بنیاد شهید و امور ایثارگران و با همکاری ستادکل نیروهای مسلح بـه تصویب هیئت وزیران خواهد رسید.

ماده 11 ـ امانت گذاردن متوفی در آرامستان ها منوط بـه اخذ مجوز لازم از مرجع قضایی دارای صلاحیت است.

ماده 12 ـ آرامستان ها می توانند با رعایت موازین شرعی نسبت بـه دفن متوفی در یک قطعه بـه صورت طبقاتی براساس شرایط منطقه و محل اقدام نمایند.

ماده 13 ـ رعایت مقررات بهداشتی و محیط زیستی در سردخانه، غسال خانه، سرویس های بهداشتی، مراکز تهیه، توزیع و عرضه مواد غذایی، اماکن عمومی، انتقال متوفی، برگزاری مراسم خاکسپاری و سوگواری الزامی است. همچنین دسترسی بـه آب آشامیدنی سالم، جمع آوری و دفع بهداشتی فاضلاب و پسماند ضروری است.

تبصره ـ دستورالعمل مقررات بهداشتی و محیط زیستی آرامستان ها توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با همکاری وزارت کشور (سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور) و سازمان حفاظت محیط زیست ظرف شش ماه پس از تاریخ ابلاغ این آیین نامه، تدوین و ابلاغ می شود.

ماده 14 ـ زمین آرامستان موردنیاز هر شهر/روستا با اولویت مکان یابی درون محدوده و حریم آنها انتخاب می گردد.

ماده 15 ـ بـه منظور تسریع در ارائه خدمات بـه شهروندان، اداره ثبت احوال کشور مکلف است در محلی کـه توسط شهرداری کلان شهرها و مراکز استان ها در آرامستان تأمین می شود، نسبت بـه استقرار نماینده اقدام نماید.

تبصره ـ استقرار نماینده اداره ثبت احوال در آرامستان های سایر شهرها با توجه بـه ظرفیت های موجود، در صورت درخواست و تخصیص فضا از سوی شهرداری قابل انجام خواهد بود.

ماده 16 ـ آرامستان شهرداری/دهیاری موظف است برای ثبت و پردازش اطلاعات از نرم افزار رایانه ای و زیرسامانه یکپارچه جامع مناسب کـه توسط وزارت کشور (سازمان ثبت احوال کشور) حداکثر ظرف یک سال از تاریخ ابلاغ این آیین نامه راه اندازی می شود، استفاده و نسبت بـه ثبت مشخصات متوفی، محل فوت، علت فوت و سایر اطلاعات موردنیاز اقدام نماید.

بیشتر بخوانید: