آیین نامه آموزش ایمنی کارگران مصوب 1389/03/05
آیین نامه آموزش ایمنی کارگران مستند به مواد 85، 91 ، 193، 196 قانون کار 1369، مصوب 1389/03/05 وزیر کار و امور اجتماعی
شناسنامه آیین نامه آموزش ایمنی کارگران:
شماره روزنامه رسمی: 19097
تاریخ روزنامه رسمی: 1389/07/01
مرجع تصویب: وزیر کار و امور اجتماعی
تاریخ تصویب: 1389/03/05
بیشتر بخوانید:
مقررات مرتبط با آیین نامه آموزش ایمنی کارگران (مقررات کار)
استخدام و کار در آرای وحدت رویه قضایی
مسائل قانون کار در آراء دیوان عدالت اداری
مقررات مرجع:
ماده 85 قانون کار مصوب 1369: برای صیانت نیروی انسانی و منابع مادی کشور رعایت دستورالعمل هایی که از طریق شورای عالی حفاظت فنی (جهت تامین حفاظت فنی) و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی (جهت جلوگیری از بیماری های حرفه ای و تامین بهداشت کار و کارگر و محیط کار) تدوین می شود، برای کلیه کارگاه ها، کارفرمایان، کارگران و کارآموزان الزامی است. تبصره ـ کارگاه های خانوادگی نیز مشمول مقررات این فصل بوده و مکلف به رعایت اصول فنی و بهداشت کار می باشند.
ماده 91 قانون کار مصوب 1369: کارفرمایان و مسئولان کلیه واحد های موضوع ماده 85 این قانون مکلفند براساس مصوبات شورای عالی حفاظت فنی برای تامین حفاظت و سلامت و بهداشت کارگران در محیط کار، وسایل و امکانات لازم را تهیه و در اختیار آنان قرار داده و چگونگی کاربرد وسایل فوق الذکر را به آنان بیاموزند و در خصوص رعایت مقررات حفاظتی و بهداشتی نظارت نمایند. افراد مذکور نیز ملزم به استفاده و نگهداری از وسایل حفاظتی و بهداشتی فردی و اجرای دستورالعمل های مربوطه کارگاه می باشند.
ماده 193 قانون کار مصوب 1369 ـ اصلاح 1390/04/08: وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی حسب مورد به منظور تامین کادر متخصص سرپرستی در صورت لزوم به افرادی که در واحد ها به عنوان سرپرست تعیین شده اند، آموزش های لازم را در زمینه مسائل ناظر به روابط انسانی، روابط کار و ایمنی و بهداشت کار خواهند داد. آیین نامه مربوط توسط شورای عالی کار تهیه و حسب مورد به تصویب وزرای تعاون، کار و رفاه اجتماعی و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می رسد.
ماده 196قانون کار مصوب 1369 ـ اصلاح 1390/04/08: وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مکلف است در جهت آگاهی و شکوفایی فکری بیشتر کارگران و رشد کار های علمی، عملی، تخصصی در زمینه های علم و صنعت، کشاورزی و خدماتی، فیلم، اسلاید و آموزش های لازم دیگر را تدارک ببیند و این امکانات را از طریق رادیو، تلویزیون و رسانه های گروهی و یا هر نحو دیگری که لازم باشد در اختیار آنان قرار دهد.
متن آیین نامه آموزش ایمنی کارگران:
هدف:
آموزش ایمنی به عنوان فراگردی است که طی آن مجموعه ای از دانش های مرتبط و منظم همراه با عادات و مهارت های حاصل از آن به فراگیر انتقال یافته و به همین سبب امروزه عدم توجه به آن عدم آگاهی از خطرات محیط کار را به طور حتمی و قطعی فراهم می آورد. در همین راستا این آیین نامه به منظور ارتقاء فرهنگ عمومی ایمنی مشمولین آن، ایمن سازی محیط کار، ارتقاء بهره وری، کاهش حوادث ناشی از کار و در نهایت صیانت از نیروی کار و منابع مادی کشور به استناد مواد 85، 91، 193و 196 قانون کار جمهوری اسلامی ایران تدوین گردیده است.
دامنه شمول
مفاد این آیین نامه برای کلیه کارفرمایان، کارگران و کارآموزان کارگاه های مشمول قانون کار و کارگاه های خانوادگی لازم الرعایه می باشد.
فصل اول: تعاریف
ایمنی: میزان یا درجه فرار از خطر را ایمنی گویند.
خطر: به شرایطی اطلاق می شود که دارای پتانسیل رساندن آسیب و صدمه به کارکنان، خسارات به وسایل، تجهیزات، ساختمان ها و از بین بردن مواد یا کاهش قدرت کارایی در اجرای یک عمل از قبل تعیین شده باشد.
حادثه: واقعه برنامه ریزی نشده و بعضا صدمه آفرین یا خسارت رسان که انجام، پیشرفت یا ادامه طبیعی یک فعالیت یا کار را مختل می سازد و همواره در اثر یک عمل یا کار نا ایمن یا شرایط نا ایمن و یا ترکیبی از آن دو به وقوع می پیوندد.
صاحب کار: شخصی است حقیقی یا حقوقی که مالک یا قائم مقام قانونی مالک کارگاه بوده و انجام یک یا چند نوع از عملیات یا فعالیت کارگاه را به یک یا چند پیمانکار محول می نماید و یا خود راسا یک یا چند کارگر را در کارگاه متعلق به خود بر طبق مقررات قانون کار به کار می گمارد که در حالت دوم کارفرما محسوب می گردد.
مرجع ذی صلاح ـ اصلاح 1401/08/01 ـ در این آیین نامه: مرکز تحقیقات، تعلیمات، حفاظت فنی و بهداشت کار ستادی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و گروه های تابعه می باشند.
تبصره ـ الحاق ـ 1401/08/01 ـ مرکز تحقیقات، تعلیمات، حفاظت فنی و بهداشت کار ستادی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی می تواند به منظور بسط و گسترش آموزش، از مجریان حقوقی مورد تایید مرکز ستادی استفاده نماید.
فصل دوم ـ مقررات
ماده 1 ـ کارفرما یا نماینده قانونی وی مکلف است پیش از راه اندازی کارگاه دوره های آموزش عمومی ایمنی متناسب با نوع کار را بگذارند.
ماده 2 ـ در مورد کارگاه هایی که قبل از تصویب این آیین نامه راه اندازی شده اند، کارگران و کارآموزان شاغل می بایست دوره های آموزش ایمنی را طی نموده و گواهینامه مربوطه را اخذ نمایند.
ماده 3 ـ در مورد کارگاه هایی که قبل از تصویب این آیین نامه راه اندازی شده اند، کارفرمایان مکلفند دوره های آموزش عمومی ایمنی را طی نمایند.
ماده 4 ـ در مواردی که کار از طریق پیمانکاری انجام می گیرد، کارفرما و یا صاحب کار مکلف است قبل از انعقاد قرارداد از پیمانکاران و کارگران تحت پوشش آن ها، مستندات آموزش ایمنی را اخذ نماید.
ماده 5 ـ کارفرما مکلف است پیش از بکار گماردن کارگران و کارآموزان نسبت به ارایه آموزش های ایمنی متناسب با نوع کار به آنان از طریق مراجع ذیصلاح اقدام نماید.
ماده 6 ـ کارفرما مکلف است با تایید مراجع ذیصلاح آموزش های ایمنی متناسب با نوع کار به کارگران شاغل و کارآموزان خود ارائه نماید.
ماده 7 ـ در کارگاه هایی که مشمول طرح طبقه بندی مشاغل می باشند، گذراندن دوره های آموزش ایمنی منطبق با این آیین نامه می بایستی در شناسنامه شغلی کارگران مربوطه لحاظ گردد.
ماده 8 ـ طی دوره های آموزشی مرتبط با ایمنی باید به عنوان یکی از ضروریات انتخاب و معرفی کارفرمایان و کارآفرینان و کارگران نمونه منظور گردد.
ماده 9 ـ اصلاح 1401/08/01 ـ دستورالعمل اجرایی این آیین نامه؛ تمامی مراحل فرآیند اجرا، نظارت و برگزاری دوره های آموزشی، احراز و تایید صلاحیت مجریان و مدرسان آموزش را شامل می شود، توسط کمیته ای متشکل از اعضای ذیل تدوین می گردد و دستورالعمل فوق با توجه به آیین اجرایی آموزش مورد تایید خواهد بود: ـ رییس مرکز تحقیقات، تعلیمات حفاظت فنی و بهداشت کار به عنوان رییس کمیته ـ معاون اجرایی مرکز تحقیقات، تعلیمات حفاظت فنی و بهداشت کار به عنوان دبیر کمیته ـ مدیر کل بازرسی کار یا نماینده تام الاختیار وی ـ یک نفر از اعضای هیات علمی دانشگاه ـ یک نفر نماینده انجمن صنفی مسوولین ایمنی کشور ـ یک نفر نماینده کارگران ـ یک نفر نماینده کارفرمایان ـ یک نفر بازرس کار از ادارات کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان ها به انتخاب مدیرکل بازرسی کار ـ یک نفر نماینده از گروه های تحقیقات و تعلیمات حفاظت فنی و بهداشت کار استان ها به انتخاب رئیس مرکز
ماده 10 ـ کلیه دوره های آموزش ایمنی در سراسر کشور از طریق مراجع ذیصلاح انجام خواهد گرفت.
ماده 11 ـ ادارات کل کار و امور اجتماعی استان ها مکلفند به موجب بند ج ماده 96 قانون کار از طریق بازرسان کار، نظارت های لازم را اعمال نمایند.
ماده 12 ـ اصلاح 1401/08/01 ـ چگونگی برگزاری و اجرای دوره آموزشی در تمامی مراحل از ابتدا تا انتها دوره آموزشی ایمنی کارفرمایان، کارگران و کارآموزان مانند احراز، تایید و ارائه گواهی صلاحیت مجریان و مدرسان آموزش ایمنی کار، برنامه ریزی و نظارت بر اجرای دوره، صدور گواهی نامه بر عهده مرکز تحقیقات تعلیمات حفاظت فنی و بهداشت ستادی می باشد.
این آیین نامه مشتمل بر 12 ماده و به استناد مواد 85، 91، 193 و 196 قانون کار جمهوری اسلامی ایران در جلسه مورخ 1388/12/03 شورای عالی حفاظت فنی تدوین و در تاریخ 1389/03/05 به تصویب وزیر کار و امور اجتماعی رسیده است.