آیین نامه بند (الف) ماده ۱۰۷ قانون برنامه هفتم پیشرفت مصوب ۱۴۰۳/۰۹/۰۴

آیین نامه بند (الف) ماده ۱۰۷ قانون برنامه هفتم پیشرفت با موضوع بر اتصال دستگاه های اجرایی و انتقال داده به زیرساخت یکپارچه ابری دولت هوشمند مشتمل بر 11 ماده مصوب ۱۴۰۳/۰۹/۰۴ هیات وزیران

شناسنامه آیین نامه بند الف ماده ۱۰۷ قانون برنامه هفتم پیشرفت:

شماره ابلاغ: ۱۴۰۱۴۷

تاریخ ابلاغ: ۱۴۰۳/۰۹/۱۲

مرجع تصویب: ۱۴۰۳/۰۹/۰۴

تاریخ تصویب: هیات وزیران

بیشتر بخوانید:

موضوعات قوه مجریه در آراء وحدت رویه قضایی  

موضوعات قوای سه گانه و حاکمیتی در نظریات مشورتی

مقررات مرجع:

ماده ۱۰۷ قانون برنامه هفتم پیشرفت مصوب 1403: بـه منظور هوشمندسازی و تحقق دولت الکترونیک، دستگاه های اجرائی مکلفند با رعایت مواد 7 و 10 قانون مدیریت داده ها و اطلاعات ملی و قانون تسهیل صدور مجوزهای کسب وکار اقدامات زیر را انجام دهند:

الف ـ مراکز داده اصلی و پشتیبان خود را بـه زیرساخت یکپارچه ابری دولت هوشمند متصل نمایند. آئین نامه اجرائی این بند مشتمل بر اتصال دستگاه های مذکور و انتقال داده دستگاه های زیر مجموعه قوه مجریه و نیز انتقال داده سایر دستگاه ها در صورت موافقت آنها و زمان بندی و شیوه انجام آن توسط وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات با همکاری وزارت اطلاعات تهیه می شود و بـه تصویب هیأت وزیران می رسد.

تبصره ۱ ـ وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مکلف است تا پایان سال اول برنامه با اولویت استفاده از الگوی مشارکت عمومی ـ خصوصی نسبت بـه ایجاد، تقویت و استقرار زیرساخت یکپارچه ابری دولت هوشمند اقدام نماید.

تبصره ۲ ـ سازمان انرژی اتمی ایران، وزارت اطلاعات و نیروهای مسلح از شمول حکم این بند مستثنی هستند.

متن آیین نامه بند الف ماده ۱۰۷ قانون برنامه هفتم پیشرفت:

هیئت وزیران در جلسه 4/9/1403 به پیشنهاد وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات (با همکاری وزارت اطلاعات) و به استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و بند (الف) ماده (107) قانون برنامه پنج ساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران مصوب 1403، آیین نامه اجرایی بند یادشده را به شرح زیر تصویب کرد:

ماده 1 ـ در این آیین نامه، اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می روند:

1 ـ دستگاه های اجرایی: دستگاه های اجرایی موضوع بند (پ) ماده (1) قانون برنامه پنج ساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران مصوب 1403 و سایر دستگاه ها در صورت موافقت آنها به استثنای وزارت اطلاعات، سازمان انرژی اتمی ایران و نیروهای مسلح.

2 ـ وزارت: وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات.

3 ـ خدمات ابری: انواع خدماتی کـه بر مبنای الگوی (مدل) رایانش ابری و براساس سه الگوی (مدل) اصلی زیر ارائه می شوند:

الف ـ زیرساخت به عنوان خدمت (آی اِی اِی اِس): در این الگو (مدل)، زیرساخت به عنوان یک خدمت در اختیار کاربران قرار می گیرد و کاربران می توانند ماشین های مجازی، شبکه ها و خدمات مختلف را بر روی این زیرساخت ایجاد کرده و از منابع محاسباتی و شبکه های موردنیاز خود در این ارتباط استفاده کنند. در این الگو (مدل)، کاربران، مسئولیت مدیریت زیرساخت های موردنیاز خود را برعهده دارند.

ب ـ سکو به عنوان خدمت (پی اِی اِی اِس): در این الگو (مدل)، سکو به عنوان یک خدمت در اختیار کاربران قرار می گیرد و کاربران می توانند برنامه های خود را بر روی این سکو اجرا کرده و از منابع محاسباتی و شبکه ای موردنیاز خود در این ارتباط استفاده کنند. در این الگو (مدل)، کاربران، مسئولیت مدیریت زیرساخت های موردنیاز برنامه های خود را برعهده ندارند.

پ ـ نرم افزار به عنوان خدمت (اِس اِی اِی اِس): در این الگو (مدل)، نرم افزار به عنوان یک خدمت در اختیار کاربران قرار می گیرد و کاربران از آن برای انجام امور خود استفاده می کنند. در این الگو (مدل)، کاربران نیازی به مدیریت زیرساخت های موردنیاز نداشته و فقط به دسترسی نرم افزار از طریق شبکه نیاز دارند. برنامه های نرم افزار به عنوان خدمت از طریق یک رابط وب و از دستگاه ها و سامانه (سیستم) عامل های مختلف قابل دسترسی هستند.

4 ـ زیرساخت یکپارچه ابر دولت هوشمند: مجموعه ای یکپارچه و متصل با معماری چندلایه مشتمل بر زیرساخت های ارتباطی، اطلاعاتی، امنیتی، پردازش سریع و محاسباتی، سکوی ارائه خدمات و فضای کسب و کار و ابزارهای نظارتی کـه به صورت استاندارد، پایدار و مقرون به صرفه، خدمات ابری را به صورت امن، قابل ارائه می نماید. این زیرساخت یکپارچه شامل زیرساخت پردازش هوش مصنوعی به معنای مجموعه سخت افزارها، سامانه های نرم افزاری و شبکه ها، به منظور اجرا و آموزش الگو (مدل) های هوش مصنوعی نیز می باشد. این زیرساخت به عنوان بستر ارائه دهنده خدمات ابری با موافقت نامه تضمین سطح خدمات (اِس اِل اِی) مشخص در اختیار دستگاه های اجرایی قرار می گیرد و مستقر بر مراکز داده یکپارچه و متصل دولت و زیرساخت های ارتباطی اختصاصی دستگاه های اجرایی است کـه در راستای اقدامات دولت الکترونیکی و هوشمندسازی در کشور، مورد بهره برداری قرار می گیرد.

5 ـ مراکز داده: کلیه مراکز داده اصلی و پشتیبان کـه به هر نحو داده های مرتبط با دستگاه اجرایی را نگهداری و یا پشتیبانی می کنند.

6 ـ دستورالعمل ارزیابی مراکز داده: دستورالعمل ضوابط فنی طراحی، اجرا و بهره برداری مراکز داده موضوع بند (الف) ماده (34) قانون احکام دائمی برنامه های توسعه کشور مصوب 1395 کـه توسط سازمان برنامه و بودجه کشور تدوین و ابلاغ گردیده است (نشریه شماره (75) سازمان برنامه و بودجه کشور).

ماده 2 ـ دستگاه های اجرایی موظفند ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ این آیین نامه، فهرست مراکز داده خود به همراه مستندات مرتبط با سرفصل های اعلامی دستورالعمل ارزیابی مراکز داده، فهرست منابع در حال استفاده اعم از ذخیره سازی، پردازشی و ارتباطی، خدمات و سامانه های اطلاعاتی در حال بهره برداری از مرکز داده و برنامه توسعه آتی آنها به منظور انجام فرآیند ارزیابی را با رعایت قوانین و مقررات مربوط به اطلاعات طبقه بندی شده و اسناد دولتی به وزارت ارائه نمایند.

تبصره ـ مراکز داده موضوع بند (2 ـ 5 ـ 4) سند تبیین الزامات شبکه ملی اطلاعات (شبکه اختصاصی امن و ارتباط دستگاه ها) موضوع مصوبه جلسه سی و پنجم شورای عالی فضای مجازی مصوب 1395 با اعلام دستگاه اجرایی و تأیید وزارت، مشمول اتصال و انتقال مراکز داده نمی باشند.

ماده 3 ـ وزارت موظف است مراکز داده معرفی شده هر دستگاه اجرایی را ظرف سه ماه از زمان دریافت فهرست مراکز داده و اسناد مورد نیاز موضوع ماده (2) این آیین نامه، ارزیابی نموده و با تعیین نوع مراکز داده ارزیابی شده مطابق دستورالعمل ارزیابی مراکز داده، نتیجه را براساس موارد زیر به سازمان برنامه و بودجه کشور، وزارت اطلاعات، مرکز ملی فضای مجازی و بالاترین مقام دستگاه اجرایی مربوط اعلام نماید:

1 ـ مرکز داده با رده حداقل (3) در تمامی ابعاد تصریح شده در دستورالعمل ارزیابی مراکز داده.

2 ـ مرکز داده قابل اصلاح جهت اخذ رده حداقل (3).

3 ـ مرکز داده فاقد استانداردهای موردنیاز و غیرقابل اصلاح.

ماده 4 ـ دستگاه های اجرایی کـه مراکز داده آنها نوع (1) ماده (3) این آیین نامه ارزیابی شده است، موظفند با رعایت مواد (۷) و (۱۰) قانون مدیریت داده ها و اطلاعات ملی مصوب 1401 و قانون تسهیل صدور مجوزهای کسب و کار مصوب 1401 و ماده (8) این آیین نامه، ظرف شش ماه پس از اعلام نتیجه توسط وزارت، مراکز داده خود را به ابر دولت متصل نمایند.

تبصره ـ دستگاه های اجرایی مشمول این ماده موظفند ظرف سه ماه پس از ابلاغ ضوابط موضوع ماده (8) این آیین نامه، برنامه عملیاتی خود مشتمل بر بهره برداری از خدمات ابری قابل ارائه در زیرساخت یکپارچه ابر دولت هوشمند و ارتقای ویژگی های فنی و کیفی مراکز داده خود را جهت تأیید به وزارت ارائه نمایند. وزارت موظف است ظرف یک ماه، برنامه تأییدشده را به دستگاه اجرایی مربوط اعلام نماید.

ماده 5 ـ دستگاه های اجرایی کـه مراکز داده آنها نوع (2) موضوع ماده (3) این آیین نامه، ارزیابی شده است، ظرف یک سال فرصت دارند تا با ارتقای مراکز داده مذکور، استاندارد حداقل رده (3) بر مبنای دستورالعمل ارزیابی مراکز داده را کسب نمایند. در صورت ارتقا به نوع (1) ماده (3) این آیین نامه مطابق فرآیند مندرج در ماده (4) این آیین نامه عمل می شود. در غیر این صورت و با ابلاغ وزارت، مشمول ماده (6) این آیین نامه می شوند.

ماده 6 ـ دستگاه های اجرایی کـه مراکز داده آنها نوع (3) موضوع ماده (3) این آیین نامه ارزیابی شده است، موظفند ظرف یک سال پس از اعلام نتیجه ارزیابی، با رعایت مفاد ماده (8) این آیین نامه نسبت به انتقال مراکز داده خود به ابر دولت اقدام نمایند.

تبصره ـ دستگاه های اجرایی مشمول این ماده موظفند ظرف سه ماه پس از ابلاغ ضوابط موضوع ماده (8) این آیین نامه، برنامه عملیاتی انتقال به زیرساخت یکپارچه ابر دولت هوشمند را جهت تأیید به وزارت ارائه نمایند. وزارت موظف است برنامه تأییدشده را به دستگاه اجرایی مربوطه اعلام نماید.

ماده 7 ـ وزارت موظف است تا پایان سال اول برنامه با اولویت استفاده از الگوی مشارکت عمومی ـ خصوصی و با رعایت مواد (13) و (20) قانون برنامه پنج ساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران و با اولویت خدمات موضوع آیین نامه اجرایی بند (ج) ماده (107) قانون یادشده، نسبت به ایجاد، تقویت و استقرار زیرساخت یکپارچه ابری دولت هوشمند با حداقل رده (3) براساس دستورالعمل ارزیابی مراکز داده و با رعایت ماده (8) این آیین نامه اقدام نماید. وزارت موظف است سالیانه حداقل بیست درصد (20%) استقرار زیرساخت یکپارچه ابری دولت هوشمند را محقق نماید.

تبصره ـ هرگونه اتصال و توسعه در بستر ابر دولت و مراکز داده، منوط به رعایت ضوابط و استانداردهای ابلاغی موضوع ماده (8) این آیین نامه است.

ماده 8 ـ وزارت موظف است با همکاری وزارت اطلاعات ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ این آیین نامه نسبت به تدوین و ابلاغ مشترک دستورالعمل های زیر اقدام نماید:

1 ـ معماری کلان، الزامات، استانداردها، ضوابط کیفی، فنی و امنیتی خدمات ابر دولت.

2 ـ شاخص های کلیدی عملکرد مراکز داده و نحوه ارزیابی بلوغ آنها با رعایت دستورالعمل ارزیابی مراکز داده.

3 ـ الزامات و ضوابط نحوه استقرار سامانههای اطلاعاتی و ایمنی آنها و حفاظت از داده و اطلاعات.

4 ـ استانداردها، ضوابط کیفی و فنی و امنیتی نحوه اتصال یا انتقال مراکز داده دستگاه های اجرایی به ابر دولت و بهره برداری از آن.

5 ـ نقشه راه و برنامه عملیاتی استقرار و راه اندازی ابر دولت.

ماده 9 ـ ایجاد هرگونه مرکز داده جدید کـه در قالب ماده (1) این آیین نامه توسط دستگاه اجرایی به وزارت اعلام نشده است و توسعه مراکز داده ای کـه نوع (3) ماده (3) این آیین نامه، ارزیابی شده اند، ممنوع است. موارد استثنا با تأیید وزارت صورت می گیرد.

ماده 10 ـ تعرفه خدمات ارائه شده بر بستر ابر دولت در چهارچوب ماده (20) قانون برنامه پنجساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران تعیین می شود.

ماده 11 ـ مسئولیت پیگیری، نظارت بر حسن اجرا و ارائه گزارش های دوره ای شش ماهه اجرای این آیین نامه به هیئت وزیران بر عهده وزارت است.

محمدرضا عارف ـ معاون اول رئیس جمهور