آیین نامه جلوگیری از تخریب و آلودگی غیرقابل جبران تالاب ها مصوب 1397/11/17

آیین نامه جلوگیری از تخریب و آلودگی غیرقابل جبران تالاب ها به استناد تبصره ماده (1) قانون حفاظت، احیا و مدیریت تالاب های کشور 1396، مصوب 1397/11/17 هیات وزیران

شناسنامه آیین نامه جلوگیری از تخریب و آلودگی غیرقابل جبران تالاب ها:

شماره روزنامه رسمی: 21543

تاریخ روزنامه رسمی: 1397/12/06

شماره ابلاغ: 157408/ت55096هـ

تاریخ ابلاغ: 1397/11/27

مرجع تصویب: هیات وزیران 

تاریخ تصویب: 1397/11/17 

بیشتر بخوانید: 

مقررات جنگلها و مراتع

مجموعه مقررات مرتبط با آیین نامه جلوگیری از تخریب و آلودگی غیرقابل جبران تالاب ها (مقررات محیط زیست)

نظریات مشورتی مرتبط با موضوعات محیط زیست و منابع طبیعی

آرای وحدت رویه قضایی مرتبط با موضوعات محیط زیست و منابع طبیعی

آرای دیوان عدالت اداری مرتبط با موضوعات محیط زیست و منابع طبیعی

متن آیین نامه جلوگیری از تخریب و آلودگی غیرقابل جبران تالاب ها:

هیات وزیران در جلسه 1397/11/17 به پیشنهاد سازمان حفاظت محیط زیست و به استناد تبصره ماده (1) قانون حفاظت، احیا و مدیریت تالاب های کشور مصوب 1396 آیین نامه جلوگیری از تخریب و آلودگی غیرقابل جبران تالاب ها را به شرح زیر تصویب کرد:

ماده 1 ـ اصلاح 1400/10/29 ـ در این آیین نامه اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می روند:

الف ـ قانون: قانون حفاظت، احیا و مدیریت تالاب های کشور مصوب 1396

ب ـ سازمان: سازمان حفاظت محیط ‌زیست.

پ ـ ستاد: ستاد ملی هماهنگی و مدیریت تالاب های کشور.

ت ـ تالاب: تالاب های موضوع جدول شماره (1) پیوست این آیین نامه کـه تأیید شده به مهر دفتر هیأت دولت است و تمامی صخره های مرجانی، علف های دریایی، خورها، پهنه های گلی، سواحل صخره ای، جنگل های حرا و مصب رودخانه های حوضه خلیج فارس و دریای عمان و مصب رودخانه های حوضه دریای خزر.

ث ـ نیاز آبی محیط زیستی: آب مورد نیاز برای حفظ ویژگی های تنوع زیستی و تأمین پایداری کارکردها و خدمات زیست بومی هر تالاب.

ج ـ حریم تالاب: حریم موضوع بند (ج) ماده (1) آیین نامه اجرایی تبصره (2) ماده (2) قانون اراضی مستحدث و ساحلی موضوع تصویب نامه شماره 3279/ ت36256ک مورخ 1387/01/19

چ ـ حریم بوم شناختی تالاب: زیستگاه های بلافصل تالاب کـه حیات وحش تالابی بخشی از فعالیت خود را در آن انجام می دهد یا در تعیین اصلی ترین خدمات تالاب نقش اساسی دارد.

ح ـ تخریب و آلودگی غیرقابل جبران تالاب: هرگونه فعالیت های انسانی در بستر و حریم بوم شناختی کـه منجر به تنزل برگشت ناپذیر ارزش های بوم شناختی و کارکردهای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و زیستگاهی تالاب شود.

خ ـ پیت زار: بخشی از بستر تالاب کـه مخلوط ناهمگنی از مواد و بقایای گیاهی تجزیه شده را تشکیل می دهد.

د ـ پایداری تالاب: حفظ مستمر ویژگی های محیطی و تنوع زیستی تالاب و ارائه خدمات و کارکردهای متنوع آن برای جوامع انسانی.

ذ ـ راهبردها و برنامه عمل ملی حفاظت و احیای تالاب‌ها: سند راهبردی بالادستی و برنامه عمل جامعی کـه استفاده از رویکرد زیست بومی را در راستای پایداری تالاب ها نهادینه نموده و اهداف کلی برای حفاظت و احیای تالاب ها و اقدامات اولویت دار و شیوه‌ همکاری بین دستگاه های اجرایی ذی ربط و ذی نفعان را مشخص می سازد.

ماده 2 ـ به منظور ایجاد هماهنگی در دستگاه های اجرایی ذی ربط و جلوگیری از خسارات ناشی از توسعه ناهماهنگ و ناپایدار بر تالاب ها و تضمین کارکرد پایدار تالاب ها، ستاد ملی هماهنگی و مدیریت تالاب‌های کشور به ریاست معاون اول رییس جمهور و عضویت رییس سازمان (دبیر)، وزیران نیرو، کشور، جهاد کشاورزی، صنعت، معدن و تجارت، راه و شهرسازی و امور خارجه و رییس سازمان برنامه ‌و بودجه کشور، رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، استانداران استان های ذی ربط حسب مورد، رییس کمیته ملی کنوانسیون رامسر، مرجع ملی کنوانسیون بین المللی مبارزه با بیابان زایی، یک نماینده از شبکه سمن های تالابی و دو نفر صاحب نظر با معرفی سازمان و تصویب ستاد تشکیل می شود.

ماده 3 ـ اصلاح 1400/10/29 ـ وظایف ستاد به شرح زیر است:

الف ـ هماهنگی بین دستگاه های ذی ربط و سایر ذی نفعان با هدف جلوگیری از تخریب و آلودگی تالاب ها و بهبود وضعیت تالاب های آسیب دیده.

ب ـ نظارت بر تأمین نیاز آب محیط زیستی تالاب ها.

پ ـ تأیید نقشه راه و راهبردها و برنامه عمل ملی حفاظت و احیای تالاب ها کـه توسط سازمان و با هدف حفظ و احیای تالاب های کشور تهیه می شود.

ت ـ پیشنهاد اصلاح و تکمیل الزامات قانونی جهت عملیاتی شدن سند راهبردها و برنامه عمل ملی حفاظت و احیای تالاب ها به مراجع ذی ربط.

ث ـ ارزیابی عملکرد دستگاه ها در جهت اقدامات پیش بینی شده در سند راهبردها و برنامه عمل ملی حفاظت و احیای تالاب ها. ج ـ نظارت عالی بر اجرای برنامه های مدیریت زیست بومی تالاب ها و تعیین الزامات آن جهت رعایت در طرح های جامع، تفصیلی و هادی. چ ـ تصویب دستورالعمل تعیین حریم بوم شناختی تالاب ها.

ح ـ تصویب دستورالعمل نحوه تشکیل و اداره جلسات ستاد.

تبصره ـ اصلاح 1400/10/29 ـ شیوه نامه تعیین حریم بوم شناختی تالاب ها ظرف سه ماه پس از ابلاغ این آیین نامه، توسط سازمان با همکاری وزارت جهاد کشاورزی تهیه و بعد از تصویب ستاد، ابلاغ می گردد. حریم موضوع ماده (2) آیین نامه اجرایی تبصره (2) ماده (2) قانون اراضی مستحدثات و ساحلی مصوب 1354 موضوع تصویب نامه شماره 3279 /ت36256ک مورخ 1387/01/19 به قوت خود باقی است. تعیین حد بستر و حریم صخره های مرجانی و علف های دریایی و خورها بر عهده سازمان است.

ماده 4 ـ اصلاح 1398/01/28 ـ وزارت نیرو به منظور تأمین نیاز آبی محیط زیستی تالاب ها کـه توسط سازمان اعلام می شود، میزان سهم تالاب از ظرفیت آبی حوضه آبریز را با کمیت و کیفیت مناسب و متناسب با شرایط اقلیمی مختلف، با توزیع زمانی معین و در اولویت دوم پس از تأمین آب شرب تخصیص می دهد کـه با همکاری دستگاه های ذی ربط و نظارت سازمان تأمین می شود.

ماده 5 ـ هرگونه بهره برداری و اقدامی کـه به تشخیص سازمان منجر به تخریب و آلودگی غیرقابل جبران تالاب ها شود، ممنوع است و سازمان موظف است ضمن اخطار کتبی اصلاح یا توقف فعالیت در مهلت مشخص کـه برابر دستورالعمل ابلاغی سازمان تعیین می شود، نسبت به اعمال ماده (4) قانون در پایان مهلت مذکور با رعایت مفاد این آیین نامه اقدام کند.

تبصره 1 ـ اصلاح 1400/10/29 ـ صدور پروانه اکتشاف و بهره برداری معدنی در تالاب های موضوع بند (الف) ماده (3) قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست مصوب 1353 با رعایت بند (چ) ماده (24) اصلاحی قانون معادن مصوب 1390 مستلزم مجوز شورای عالی حفاظت محیط زیست می باشد و در مورد سایر تالاب ها الزاماً منوط به اخذ تاییدیه سازمان می باشد.

تبصره 2 ـ اصلاح 1400/10/29 ـ صدور پروانه جدید چرای دام در تالاب و حریم بوم شناختی تالاب هایی کـه در پارک های ملی و آثار طبیعی ملی قرار دارند، ممنوع است و در سایر تالاب ها، تجدید ممیزی و صدور پروانه جدید چرای دام در تالاب و حریم بوم شناختی آن توسط سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور منوط به تأیید سازمان است.

تبصره 3 ـ دستگاه های اجرایی در انجام فعالیت ها و اقدامات قانونی خود مکلف به رعایت مفاد قانون و این آیین نامه هستند.

ماده 6 ـ نحوه محاسبه خسارات ناشی از تخریب و آلودگی غیرقابل جبران تالاب ها موضوع ماده (4) قانون به شرح زیر است:

الف ـ اصلاح 1400/10/29 ـ خسارت آلودگی ماهانه ناشی از تخلیه فاضلاب در تالاب و آب های پذیرنده از حاصل ضرب عوامل زیر برای آلاینده ترین عامل به تشخیص سازمان محاسبه می شود:

1 ـ حجم کل خروجی فاضلاب واحد آلاینده در ماه بر اساس نمونه مرکب برحسب متر مکعب

2 ـ میزان آلودگی کـه برابر است با غلظت هریک از آلاینده های اندازه گیری شده منهای حد مجاز تقسیم ‌بر حد مجاز مذکور هر آلاینده (مطابق جدول شماره (2) پیوست کـه تأیید شده به مهر دفتر هیأت دولت است.)

3 ـ ضریب ریالی (مطابق جدول شماره (2) پیوست)

4 ـ درجه حساسیت (مطابق جدول شماره (3) پیوست کـه تأیید شده به مهر دفتر هیأت دولت است.)

ب ـ اصلاح 1400/10/29 ـ میزان خسارت آلودگی ماهانه ناشی از دفع غیر صحیح مواد زاید جامد یا مایع از حاصل ضرب عوامل زیر به دست می آید:

1 ـ و‌زن پسماند آلاینده برحسب کیلوگرم

2 ـ ضریب ریالی (مطابق جدو‌ل شماره (4) پیوست کـه تایید شده به مهر دفتر هیات دولت است.)

3 ـ ضریب حساسیت تالاب (مطابق جدو‌ل شماره (3) پیوست)

پ ـ میزان خسارت تخریب حاصل از خاک برداری و خاک ریزی، برداشت غیرمجاز آب یا ممانعت از ورود آب به تالاب، زهکشی، چرای غیرمجاز و برداشت غیرمجاز علوفه، برداشت پیت، وارد کردن گونه های غیربومی مضر گیاهی و جانوری، اقدامات منجر به مرگ و میر حیات وحش و آبزیان و از بین رفتن رستنی ها، ایجاد حریق، از حاصل ضرب هر یک از عوامل تعیین شده در جدول شماره (5) پیوست کـه تأیید شده به مهر دفتر هیأت دولت است (فهرست اقدامات منجر به تخریب غیرقابل جبران تالاب ها و ضریب ریالی متناسب آنها) و ضریب حساسیت تالاب (مطابق جدول شماره (3) پیوست) تعیین می شود.

تبصره 1 ـ اصلاح 1400/10/29 ـ تمامی خسارات در رابطه با آلاینده های ناشی از تخلیه فاضلاب و پسماند در حوضه آبخیز تالاب محاسبه می شود.

تبصره 2 ـ در صورت اصلاح استانداردهای آلودگی منابع آب (موضوع جدول شماره (2) پیوست)، استانداردهای مصوب جدید ملاک محاسبه خسارات خواهد بود.

تبصره 3 ـ ضریب ریالی موضوع جداول شماره (2)، (4) و (5) پیوست، هر دو سال بر اساس نرخ رسمی تورم اعلامی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و بررسی های کارشناسی از سوی سازمان تعدیل و اعلام می شود.

معاون اول رئیس جمهور - اسحاق جهانگیری

جدول شماره 1 –فهرست طبقه بندی شده تالاب های آیین نامه جلوگیری از تخریب و آلودگی غیرقابل جبران تالاب ها