آیین نامه شماره 80 بیمه مرکزی مصوب 1391/11/03
آیین نامه شماره 80 بیمه مرکزی با موضوع شرایط عمومی بیمه مسئولیت کارفرما در قبال کارکنان مصوب 1391/11/03 شورایعالی بیمه
شناسنامه آیین نامه شماره 80 بیمه مرکزی:
شماره ابلاغ: 48994/91
تاریخ ابلاغ: 1391/11/15
مرجع تصویب: شورایعالی بیمه
تاریخ تصویب: 1391/11/03
بیشتر بخوانید:
مجموعه مقررات مرتبط با آیین نامه شماره 80 بیمه مرکزی (مقررات بیمه مرکزی)
موضوعات بیمه در آراء وحدت رویه قضایی
موضوعات بیمه در آراء دیوان عدالت اداری
مقررات مرجع:
ماده ۱۷ قانون تاسیس بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران و بیمه گری: وظایف شورای عالی بیمه بشرح زیر است:
۱ ـ رسیدگی و اظهار نظر نسبت بـه صدور پروانه تاسیس یا لغو پروانه موسسات بیمه طبق مقررات این قانون و پیشنهاد آن بـه مجمع عمومی.
۲ ـ تصویب نمونه ترازنامه کـه باید مورد استفاده موسسات بیمه قرار گیرد.
۳ ـ تعیین انواع معاملات بیمه و شرایط عمومی بیمه نامه ها و نظارت بر امور بیمه های اتکایی.
۴ ـ تعیین میزان کارمزد و حق بیمه مربوط برشته های مختلف بیمه مستقیم.
۵ ـ تصویب آیین نامه های لازم برای هدایت امر بیمه و فعالیت موسسات بیمه.
۶ ـ رسیدگی و اظهار نظر نسبت بـه گزارش بیمه مرکزی ایران درباره عملیات و فعالیت های موسسات بیمه در ایران کـه حداقل هر شش ماه یکبار باید تسلیم شود.
۷ ـ اظهار نظر درباره هر گونه پیشنهاد کـه از طرف رییس شورای عالی بیمه بـه آن ارجاع می شود.
۸ ـ انجام سایر وظایفی کـه این قانون برای آن تعیین نموده است.
متن آیین نامه شماره 80 بیمه مرکزی:
شورای عالی بیمه در اجرای ماده 17 قانون تاسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه گری، در جلسه مورخ 1391/11/03 "شرایط عمومی بیمه مسئولیت مدنی حرفه ای کارفرما درقبال کارکنان" را مشتمل بر 27 ماده و 4 تبصره بـه شرح ذیل تصویب نمود:
فصل اول - کلیات
ماده 1 - اساس بیمه نامه: این بیمه نامه براساس قانون بیمه مصوب اردیبهشت ماه، سال 1316 و سایر قوانین و مقررات مرتبط و پیشنهاد کتبی بیمه گذار (که جزء لاینفک این بیمه نامه می باشد) تنظیم گردیده و مورد توافق طرفین می باشد. آن قسمت از پیشنهاد بیمه گذار کـه مورد قبول بیمه گر نبوده و همزمان با صدور بیمه نامه یا قبل از آن کتباً بـه بیمه گذار اعلام گردیده است، جزء تعهدات بیمه گر محسوب نمی شود.
ماده 2 - تعاریف و اصطلاحات: اصطلاحات زیر در این شرایط عمومی با تعریف مقابل آن بـه کار رفته است:
1 - بیمه گر: موسسه بیمه ای است کـه دارای پروانه فعالیت از بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران بوده و مجاز بـه انجام عملیات بیمه در این رشته است.
2 - حق بیمه: وجهی کـه بیمه گذار در برابر اخذ پوشش و تعهد بیمه گر برای جبران خسارت ناشی از وقوع یا بروز حادثه تحت پوشش بیمه نامه می پردازد.
3 - بیمه گذار: هر شخص حقیقی یا حقوقی کـه قرارداد بیمه را با بیمه گر منعقد می کند و متعهد بـه پرداخت حق بیمه می باشد.
4 - کارکنان: افرادی کـه در ازای انجام کار موضوع بیمه از بیمه گذار حق العمل اعم از حقوق و مزد، سهم سود و سایر مزایا دریافت می نمایند و یا مشخصات آنها در شرایط خصوصی بیمه نامه درج شده است.
تبصره - در صورتی کـه بیمه گذار شخص حقوقی باشد، اعضای هیات مدیره و مدیرعامل شرکت نیز می توانند جزء کارکنان تحت پوشش بیمه نامه باشند.
5 – زیان دیده/گان: کارکنانی در اثر وقوع حادثه دچار صدمه جسمی، نقص عضو (کلی یا جزئی) و یا فوت گردیده اند.
6 - کار موضوع بیمه: هر نوع وظیفه شغلی کـه برحسب ارجاع کارفرما، کارکنان موظف بـه انجام آن هستند.
7 - حادثه موضوع بیمه: رویدادی است کـه حین و بـه مناسبت انجام کار موضوع بیمه و در مدت اعتبار بیمه نامه اتفاق افتد و منجر بـه صدمه جسمی، نقص عضو، از کارافتادگی یا فوت کارکنان گردد و بیمه گذار مسئول جبران خسارت یا پرداخت غرامت ناشی از آن شناخته شود.
تبصره - کلیه حوادثی کـه در جریان امور روزمره و جاری و در محل استراحت و غذاخوری و نظافت و امثال آن در محدوده مکانی و موضوع بیمه بری کارکنان اتفاق می افتد، حادثه موضوع بیمه تلقی گردد.
8 - محدوده مکانی موضوع بیمه: محدوده ای است کـه کارکنان حسب درخواست کارفرما یا نماینده او در آنجا کار می کنند و از طریق درج نشانی یا تعیین حدود در شرایط خصوصی بیمه نامه مشخص می گردد.
9 - نقص عضو: قطع، تغییر شکل و یا از دست دادن توانایی انجام کار عضوی از اعضای بدن کـه ناشی از حادثه موضوع بیمه بوده و وضعیت دائم و قطعی داشته باشد.
10 - غرامت فوت و نقص عضو: وجهی است کـه بیمه گر متعهد می گردد در صورت بروز صدمات جسمی یا فوت کارکنان ناشی از حادثه مشمول بیمه طبق شرایط این بیمه نامه بـه زیان دیده یا ذی نفع بپردازد.
11 - موضوع بیمه: عبارت است از مسئولیت مدنی حرفه ای بیمه گذار در قبال پرداخت هزینه های پزشکی و غرامت صدمه جسمی، نقص عضو و فوت کارکنان بیمه گذار ناشی از حادثه موضوع بیمه.
ماده 3 - مدت بیمه نامه: شروع و انقضای مدت بیمه نامه بـه ترتیبی خواهد بود کـه در شرایط خصوصی بیمه نامه مشخص می گردد.
فصل دوم - وظایف و تعهدات بیمه گذار
ماده 4 - بیمه گذار مکلف است با رعایت دقت و صداقت در پاسخ بـه پرسش های بیمه گر همه اطلاعات راجع بـه موضوع بیمه را در اختیار وی قرار دهد. اگر بیمه گذار در پاسخ بـه پرسش های بیمه گر بـه عمد از اظهار مطلبی خودداری نماید و یا بـه عمد برخلاف واقع اظهاری بنماید بیمه نامه باطل خواهد بود ولو مطلبی کـه کتمان شده یا برخلاف واقع اظهار شده است هیچگونه تاثیری در وقوع حادثه نداشته باشد. بـه علاوه نه فقط وجوه پرداختی بیمه گذار بـه وی مسترد نخواهد شد بلکه بیمه گر می تواند اقساط حق بیمه را کـه تا آن تاریخ عقب افتاده است نیز از بیمه گذار مطالبه نماید.
ماده 5 – هر گاه در طول مدت بیمه تغییراتی در کیفیت و وضعیت کار موضوع بیمه بـه وجود آید کـه موجب تشدید خطر شود و یا تغییری در محدوده مکانی موضوع بیمه و یا کارکنان بـه وجود آید ولو آنکه منجر بـه تشدید خطر نشود بیمه گذار موظف است بلافاصله موضوع را بـه اطلاع بیمه گر برساند. اگر تشدید خطر یا تغییر وضعیت موضوع بیمه در نتیجه عمل بیمه گذار نباشد مشارالیه باید مراتب را ظرف 10 روز از تاریخ اطلاع خود رسماً بـه بیمه گر اعلام کند. در صورت تشدید خطر قبل از وقوع خسارت، بیمه گر می تواند حق بیمه اضافی را متناسب با خطر برای مدت باقیمانده مطالبه و در صورت عدم پرداخت آن توسط بیمه گذار بیمه نامه را فسخ نماید. هر گاه بعد از وقوع حادثه معلوم شود کـه خسارت ناشی از تشدید خطر بوده است بیمه گر می تواند خسارت را بـه نسبت حق بیمه تعیین شده بـه حق بیمه متناسب با خطر مشدد، پرداخت نماید.
ماده 6 - بیمه گذار موظف است حسب مورد مقررات مصوب شورای عالی حفاظت فنی را رعایت نماید و اقدامات لازم و متعارف را برای جلوگیری از وقوع حوادث و توسعه خسارت بـه عمل آورد.
ماده 7 - بیمه گذار موظف است از تاریخ اطلاع خود از وقوع هر گونه حادثه موضوع این بیمه نامه و همچنین دریافت هر نوع ادعا و یا مطالبه کارکنان علیه خود کـه با این بیمه نامه مربوط می شود (اعم از کتبی یا شفاهی) اقدامات زیر را انجام دهد:
1 - حداکثر ظرف پنج روز کاری بـه یکی از شعب بیمه گر مراجعه و با تکمیل فرم اعلام خسارت، وقوع حادثه و یا ادعای مطروحه را اعلام نماید و یا مراتب را ظرف مدت مذکور از طریق پست سفارشی بـه اطلاع بیمه گر برساند.
2 - خواسته یا موضوع دعوا، نام و نشانی خواهان و یا اقامه کننده دعوا و عنوانی کـه بـه موجب آن مطالبه خسارت و یا اقامه دعوا شده است، مشخصات زیان دیده، نام نشانی شهود احتمالی، مبلغ مورد ادعا و هر گونه اطلاعات، مشخصات و نکات دیگر مربوط بـه موضوع را کـه بر آن وقوف دارد و هر نوع اسناد و مدارکی را کـه در این باره در اختیار دارد بـه بیمه گر تسلیم و بیمه گر را در تحقیقات و رسیدگی و دفاع کمک نماید.
3 - برای بازدید از محل حادثه و انجام امور کارشناسی همکاری لازم را با بیمه گر بـه عمل آورد.
ماده 8 - بیمه گر قائم مقام بیمه گذار با حق واگذاری بـه غیر، در دعاوی مربوط بـه این بیمه نامه محسوب می شود کـه بتواند پرونده های مربوط را در مراجع قضایی تا میزان تعهد این بیمه نامه تعقیب نماید. بیمه گذار در طول مدت جریان دعوی نباید اقدامی بـه عمل آورد کـه بـه حقوق بیمه گر در تعقیب دعوا لطمه وارد آورد ولی نسبت بـه مازاد تعهدات این بیمه نامه بیمه گذار حق هرگونه اقدامی خواهد داشت.
ماده 9 - چناچه بیمه گذار بـه تشخیص مراجع ذی صلاح سهواً وظایف مندرج در این بیمه نامه را انجام ندهد و باعث افزایش تعهد بیمه گر و یا مانع تشخیص علت یا ماهیت حادثه شود بیمه گر می تواند بـه نسبت تاثیر قصور بیمه گذار از میزان خسارت قابل پرداخت بکاهد. حکم این ماده نافی حقوق زیان دیده نخواهد بود.
بیشتر بخوانید:
مجموعه مقررات مرتبط با آیین نامه شماره 80 بیمه مرکزی (مقررات بیمه مرکزی)
موضوعات بیمه در آراء وحدت رویه قضایی
موضوعات بیمه در آراء دیوان عدالت اداری
ماده 10 - بیمه گذار موظف است تعداد واقعی کارکنان را بـه بیمه گر اعلام نماید. چنانچه بعد از وقوع حادثه معلوم گردد کـه آخرین تعداد اظهار شده کارکنان کمتر از تعداد واقعی است تعهدات بیمه گر بـه نسبت تعداد اظهار شده بـه تعداد واقعی کاهش می یابد. در اینصورت پرداخت مابه التفاوت خسارت برعهده بیمه گذار خواهد بود.
ماده 11 - بیمه نامه با تقاضای بیمه گذار و قبول بیمه گر صادر می شود ولی شروع پوشش بیمه ای و اجرای تعهدات بیمه گر منوط بـه پرداخت حق بیمه بـه ترتیبی است کـه در بیمه نامه پیش بینی شده است. چنانچه پرداخت حق بیمه بـه صورت قسطی باشد و بیمه گذار هر یک از اقساط موعد رسیده را بـه هر دلیل پرداخت نکند بیمه گر می تواند بیمه نامه را با رعایت ماده 23 این آیین نامه فسخ نماید.
چنانچه بیمه گر بیمه نامه را فسخ نکرده باشد در صورت وقوع حادثه، خسارت بـه نسبت حق بیمه پرداخت شده بـه حق بیمه ای کـه تا زمان وقوع حادثه باید پرداخت می شد پرداخت خواهد شد مگر آنکه در شرایط خصوصی بیمه نامه شرایط دیگری درج شده باشد.
ماده 12 - نشانی و اقامتگاه قانونی همان است کـه در پیشنهاد بیمه و متن این بیمه نامه درج گردیده است. بیمه گذار موظف است تغییر نشانی و اقامتگاه قانونی خود را بـه صورت کتبی بـه اطلاع بیمه گر برساند. در غیر این صورت نشانی و اقامتگاه قبلی بیمه گذار معتبر شناخته می شود.
ماده 13 – هر گاه مفاد بیمه نامه اوراق الحاقی با موافقت هایی کـه بین طرفین بـه عمل آمده است مطابقت نداشته باشد بیمه گذار موظف است ظرف 15 روز از تاریخ دریافت بیمه نامه یا الحاقیه بطور کتبی تقاضای اصلاح نماید و گرنه اوراق مذکور قطعی تلقی خواهد شد.
فصل سوم - وظایف و تعهدات بیمه گر
ماده 14 - پوشش های اصلی: موارد زیر با صدور بیمه نامه در تعهد بیمه گر خواهد بود:
1 - غرامت فوت، صدمه جسمی و نقص عضو دائم اعم از کلی و جزئی برای هر نفر در هر حادثه موضوع بیمه حداکثر بـه میزان مندرج در شرایط خصوصی بیمه نامه.
2 - هزینه های پزشکی برای هر نفر در هر حادثه موضوع بیمه پس از تایید پزشک معتمد و حداکثر بـه میزان مندرج در شرایط خصوصی بیمه نامه.
تبصره - غرامت فوت، صدمه جسمی یا نقص عضو با توافق بیمه گر و بیمه گذار یا بر مبنای درصد مسئولیت بیمه گذار در مراجع قضائی تعیین می شود و اعمال آن بر روی معادل ریالی ارزان ترین دیه رایج روز محاسبه می شود. در هر صورت حداکثر مبلغ قابل پرداخت در هر حادثه موضوع بیمه برای هر نفر از مبلغ مندرج در شرایط خصوصی بیمه نامه بیشتر نخواهد بود.
ماده 15 - پوشش های اضافی: با درخواست بیمه گذار و موافقت بیمه گر با اخذ حق بیمه اضافی براساس شرایط اختصاصی بیمه نامه می تواند تحت پوشش قرار گیرد.
ماده 16 - در مواردی کـه پرداخت خسارت بـه صورت توافقی انجام نشده و موکول بـه ارائه رای دادگاه شده است، حسب مورد زیان دیده یا ذینفع یا قائم مقام قانونی آنها مکلفند ظرف پانزده روز از تاریخ ابلاغ رای قطعی یا ظرف پانزده روز پس از قطعی شدن رای ابلاغی با مدارک لازم برای دریافت خسارت بـه بیمه گر مراجعه و درخواست خود را تسلیم نمایند.
بیمه گر مکلف است بـه محض وصول درخواست، آن را ثبت و ضمن دریافت رسیدی بـه متقاضی مشتمل بر نام متقاضی، تاریخ تسلیم و شماره ثبت، نقصان یا کامل بودن مدارک را در حضور متقاضی بررسی کند. چنانچه مدارک در زمان تقاضا کامل باشد بیمه گر موظف است حداکثر ظرف سی روز از تاریخ تقاضا، خسارت متعلقه را پرداخت نماید و چنانچه مدارک تسلیمی ناقص باشد، مراتب را حضوراً و بـه صورت کتبی بـه متقاضی اعلام تا نسبت بـه رفع نقص حداکثر ظرف یک هفته اقدام کند.
تبصره - عدم مراجعه اشخاص مذکور ظرف مهلت مقرر و یا تاخیر در تکمیل مدارک موجب افزایش تعهدات بیمه گر نخواهد بود.
ماده 17 - بیمه گر خسارت موضوع این بیمه نامه را با اطلاع بیمه گذار بـه زیان دیده یا ذینفع بیمه نامه پرداخت خواهد کرد و بـه محض پرداخت خسارت، در مقابل بیمه گذار و شخص یا اشخاص زیان دیده بری الذمه می گردد. سایر هزینه های تحت پوشش، حسب مورد بـه بیمه گذار یا زیان دیده پرداخت خواهد شد. چنانچه پس از تکمیل مدارک لازم، بیمه گر در پرداخت خسارت تاخیر کند افزایش خسارت ناشی از افزایش احتمالی مبلغ دیه برعهده بیمه گر خواهد بود.
ماده 18 - درصورتی کـه مسئولیت بیمه گذار همزمان تحت پوشش سایر بیمه گران باشد بیمه گر موظف است بر مبنای این بیمه نامه تعهدات خود را ایفا نماید و سپس می تواند برای بازیافت سهم سایر بیمه گران بـه آنها مراجعه نماید.
ماده 19 - در مواردی کـه مسئولیت بیمه گذار با توجه بـه اسناد و مدارک ارائه شده از نظر بیمه گر محرز باشد می تواند قبل از صدور رای مراجع قانونی ذی صلاح، در صورت توافق با بیمه گذار و اخذ رضایت از مدعی یا مدعیان، خسارت و یا غرامت مربوط را پرداخت کند. در این صورت بیمه گر در برابر هر گونه ادعای بعدی تعهدی نخواهد داشت.
ماده 20 - در صورت صدور رای قطعی مبنی بر مسئولیت کارفرما، موسسه بیمه مکلف بـه پرداخت خسارت تا سقف تعهدات بیمه نامه براساس مفاد رای صادره خواهد بود.
فصل چهارم - خسارت های خارج از تعهد بیمه گر
ماده 21 - خسارتهای خارج از تعهد بیمه گر: خسارت های زیر تحت پوشش این بیمه نامه نیست مگر آنکه بیمه نامه یا الحاقیه آن بـه نحو دیگری توافق شده باشد:
1 - کلیه امراضی کـه شخص در برابر امراض عادی و بـه مرور زمان بـه آن دچار گردیده باشد مگر در مواردی کـه بنابه رای مراجع ذی صلاح بیمه گر مسئول شناخته باشد.
2 – خسارت های ناشی از حوادث وسایل نقلیه موتوری.
3 – خسارت های مستقیم و یا غیرمستقیم ناشی از تشعشعات رادیواکتیو.
4 - حوادث ناشی از جنگ، اعتصاب، شورش، اغتشاش، بلوا و تعطیلی کار.
بیشتر بخوانید:
مجموعه مقررات مرتبط با آیین نامه شماره 80 بیمه مرکزی (مقررات بیمه مرکزی)
موضوعات بیمه در آراء وحدت رویه قضایی
موضوعات بیمه در آراء دیوان عدالت اداری
ماده 22 - خسارت های غیرقابل جبران: در موارد زیر جبران خسارت در تعهد بیمه گر نخواهد بود:
1 - خسارت های ناشی از عمد و تقلب بیمه گذار و کارکنان وی در ایجاد حادثه موضوع بیمه با تشخیص مراجع ذی صلاح در طول مدت اعتبار بیمه نامه.
2 - حوادث ناشی از درگیری و نزاع.
3 - حوادث ناشی از مصرف مسکرات، مواد مخدر یا روان گردان توسط کارکنان.
4 - محکومیت بـه جزای نقدی بـه نفع دولت و مجازات های قابل خرید.
5 - غرامت و خسارات وارده بـه کارکنانی کـه سن آنها کمتر از پانزده سال تمام باشد.
6 - غرامت و خسارت وارد بـه اتباع خرجی فاقد مجوز معتبر کار از مراجع ذی صلاح.
7 - خسارتهای مستقیم و یا غیر مستقیم ناشی از انفجار هسته ای.
8 - کلیه حوادثی کـه طبق نظر مراجع ذی صلاح بیمه گذار مسئول آن شناخته نمی شود.
فصل پنجم: سایر موارد
ماده 23 - نحوه فسخ بیمه نامه: در موارد زیر هر یک از طرفین بیمه نامه می تواند با اخطار کتبی 20 روزه بیمه نامه را فسخ نماید:
1 - موارد فسخ از سوی بیمه گر:
- عدم پرداخت حق بیمه در سررسید های مندرج در اعلامیه های بدهکار صادره.
- تشدید خطر و عدم موافقت بیمه گذار بـه پرداخت حق بیمه اضافی مربوط.
- فوت بیمه گذار و انجام وظایف بیمه گذار توسط ورثه یا منتقل الیه.
2 - موارد فسخ از سوی بیمه گذار:
- در صورتی کـه خطر برطرف شده یا کاهش یابد و بیمه گرنه تخفیف حق بیمه راضی نشود.
- متوقف شدن فعالیت بیمه گر بـه هر دلیل.
- عدم تمایل بیمه گذار بـه ادامه پوشش.
ماده 24 - در صورت فسخ از طرف بیمه گر، باید حق بیمه مدتی کـه باقی مانده است بـه صورت روزشمار محاسبه و بـه بیمه گذار برگشت داده شود. در صورت فسخ بیمه نامه از طرف بیمه گذار حق بیمه مدت بیمه براساس تعرفه کوتاه مدت بـه شرح ذیل محاسبه و بقیه آن مسترد خواهد شد:
مدت اعتبار |
حق بیمه بر مبنای حق بیمه یکساله |
تا 5 روز |
5 درصد حق بیمه سالانه |
از 6 روز تا 15 روز |
10 درصد
حق بیمه سالانه |
از 16 روز تا 30 روز |
20 درصد
حق بیمه سالانه |
از 31 روز تا 60روز |
30 درصد حق
بیمه سالانه |
از 61 روز تا 90 روز |
40 درصد
حق بیمه سالانه |
از 91 روز تا 120 روز |
50 درصد
حق بیمه سالانه |
از 121روز تا 150 روز |
60 درصد حق
بیمه سالانه |
از 151 روز تا 180 روز |
60 درصد
حق بیمه سالانه |
از 181 روز تا 270 روز |
85 درصد حق
بیمه سالانه |
از 270 روز بـه بالا |
100 درصد
حق بیمه سالانه |
ماده 25 - مرور زمان: تعهدات بیمه گر منحصر بـه مسئولیت بیمه گذار برای حوادثی است کـه در مدت اعتبار بیمه نامه رخ دهد و ادعای خسارت حداکثر دو سال پس از انقضای بیمه نامه بـه بیمه گر اعلام شود. هرگونه اقدام بیمه گذار یا کارکنان وی بـه منظور مطالبه خسارت قاطع مرور زمان خواهد بود.
ماده 26 - نحوه حل و فصل اختلاف: هرگونه اختلاف ناشی از تفسیر و یا اجرای این بیمه نامه، در صورتی کـه از طریق مذاکره حل و فصل نشود بـه داور مرضی الطرفین ارجاع خواهد شد و رای داور مزبور قطعی و برای طرفین لازم الاتباع است. در صورتی کـه طرفین در مورد انتخاب داور مرضی الطرفین بـه توافق نرسند موضوع بـه هیات داوری ارجاع و بـه ترتیب زیر عمل خواهد شد:
1 - هر یک از طرفین یک نفر داور اختصاصی تعیین و بـه طرف دیگر معرفی می نماید.
2 - داوران اختصاصی قبل از بحث درمورد موضوع مورد اختلاف بـه اتفاق، داور دیگری را بـه عنوان سرداور انتخاب خواهند نمود.
3 - رای هیات داوری با اکثریت آرا، معتبر و برای طرفین لازم الاتباع خواهد بود.
4 - در صورتی کـه هر یک از طرفین تا 30 روز بعد از انتخاب و معرفی داور طرف مقابل، داور اختصاصی خود را تعیین نکند و یا داوران اختصاصی تا 30 روز در مورد تعیین سرداور بـه توافق نرسند هر یک از طرفین می توانند حسب مورد از دادگاه ذی صلاح درخواست تعیین داور یا سرداور بنماید.
ماده 27 - موارد پیش بینی نشده: در مواردی کـه در این بیمه نامه ذکر نشده است براساس قانون بیمه، عرف بیمه و سایر قوانین جاری کشور جمهوری اسلامی ایران عمل خواهد شد.