آیین نامه شماره 90 بیمه مرکزی مصوب 1394/03/26

آیین نامه شماره 90 بیمه مرکزی با موضوع نحوه احراز صلاحیت حرفه ای کارکنان کلیدی و عملیاتی موسسات بیمه مصوب 1394/03/26

توضیح: اصلاحیه 90.1 و 90.2 و 90.3 و 90.4 اعمال شده است.

شماره ابلاغ: 94/100/14437

تاریخ ابلاغ: 1394/04/07

مرجع تصویب: شورایعالی بیمه

تاریخ تصویب: 1394/03/26

بیشتر بخوانید:

موضوعات بیمه در آراء دیوان عدالت اداری

ماده 17 قانون تاسیس بیمه مرکزی و بیمه گری: وظایف شورای عالی بیمه بشرح زیر است، 

۱ ـ رسیدگی و اظهار نظر نسبت به صدور پروانه تاسیس یا لغو پروانه موسسات بیمه طبق مقررات این قانون و پیشنهاد آن به مجمع عمومی. 

۲ ـ تصویب نمونه ترازنامه کـه باید مورد استفاده موسسات بیمه قرار گیرد. 

۳ ـ تعیین انواع معاملات بیمه و شرایط عمومی بیمه نامه ها و نظارت بر امور بیمه های اتکایی. 

۴ ـ تعیین میزان کارمزد و حق بیمه مربوط برشته های مختلف بیمه مستقیم. 

۵ ـ تصویب آیین نامه های لازم برای هدایت امر بیمه و فعالیت موسسات بیمه. 

۶ ـ رسیدگی و اظهار نظر نسبت به گزارش بیمه مرکزی ایران درباره عملیات و فعالیت های موسسات بیمه در ایران کـه حداقل هر شش ماه یکبار باید تسلیم شود. 

۷ ـ اظهار نظر درباره هر گونه پیشنهاد کـه از طرف رییس شورای عالی بیمه به آن ارجاع می شود. 

۸ ـ انجام سایر وظایفی کـه این قانون برای آن تعیین نموده است.

ماده ۳۸ قانون تأسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه گری ـ برای انجام عملیات بیمه در تمام رشته ها یا رشته ای معین باید قبلاً طبق مقررات این فصل از بیمه مرکزی ایران پروانه تحصیل گردد برای تحصیل پروانه مذکور متقاضی باید مدارک و اطلاعات زیر را به بیمه مرکزی ایران تسلیم کند:

۱ ـ اساسنامه موسسه

۲ ـ میزان سرمایه موسسه

۳ ـ صورت کامل اسامی شرکاء و مدیران و تابعیت و تعداد سهام هر یک از آنها

۴ ـ میزان سهام نقدی و غیر نقدی و نحوه پرداخت آنها

۵ ـ اسناد و مدارک و اطلاعات دیگری کـه بیمه مرکزی ایران برای احراز صلاحیت مالی و فنی موسسه و حسن شهرت مدیران لازم بداند.

ماده ۶۴ قانون تأسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه گری ـ اشخاصی کـه در ایران یا در خارجه بعلت ارتکاب جنایت یا دزدی یا خیانت در امانت یا کلاهبرداری یا صدور چک بی محل یا اختلاس یا معاونت در یکی از جرائم فوق محکوم شده باشند ورشکستگان به تقصیر نمی تواند جزو موسسین یا مدیران موسسات بیمه باشند. همچنین واگذاری نمایندگی به این اشخاص و اشتغال به دلالی از طرف آنان ممنوع است.

سیصد و نود و دومین جلسه شورای عالی بیمه مورخ 1394/03/26 در بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران تشکیل شد و پس از بحث و تبادل نظر پیرامون دستورات جلسه، به استناد ماده ۱۷ و در اجرای مواد ۳۸ و ۶۴ قانون تأسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه گری، «آیین نامه نحوه احراز صلاحیت حرفه ای کارکنان کلیدی و عملیاتی مؤسسات بیمه» را مشتمل بر ۱۵ ماده و ۶ تبصره به شرح ذیل تصویب نمود:

ماده ۱ ـ کلمات و اصطلاحات زیر صرف نظر از هر مفهوم دیگری کـه داشته باشند، در این آیین نامه با تعاریف زیر استفاده شده اند:

۱ ـ بیمه مرکزی: بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران

۲ ـ مؤسسه بیمه: مؤسسه بیمه دولتی و مؤسسه بیمه غیر دولتی داخلی در سرزمین اصلی (اعم از مستقیم و اتکایی) کـه مجاز به انجام عملیات بیمه در ایران بوده و یا متقاضی اخذ پروانه فعالیت از بیمه مرکزی می باشند.

3 ـ اصلاح 1401/08/23 ـ کارکنان کلیدی: اعضای هیئت مدیره، اعضای هیئت عامل، مسئول فنی و مسئول امور مالی یا کنترلی مؤسسه بیمه است کـه منتخبی از هر کدام به عنوان مدیر ارشد لحاظ می گردند. 

1 ـ 3 ـ اصلاح 1401/08/23 ـ اعضای هیئت مدیره: هیئت مدیره مؤسسه بیمه متشکل از حداقل 5 عضو واجد شرایط حقیقی/ حقوقی است کـه توسط مجمع عمومی مؤسسه یا عادی از بین صاحبان سهام به عنوان هیئت مدیره انتخاب می شوند.

2 ـ 3 ـ اصلاح 1401/08/23 ـ اعضای هیئت عامل: هیئت عامل مؤسسه بیمه طبق آخرین نمودار سازمانی مصوب هیئت مدیره متشکل از مدیرعامل، قائم مقام و معاونین مدیرعامل است کـه باید به صورت موظف و تمام وقت در مؤسسه بیمه اشتغال داشته باشند. ریاست هیئت عامل مؤسسه بیمه با مدیرعامل است. مدیرعامل بالاترین مقام اجرایی مؤسسه بیمه است کـه توسط هیئت مدیره مؤسسه بیمه انتخاب می شود.

3 ـ 3 ـ اصلاح 1401/08/23 ـ مسئول فنی: فردی است کـه به موجب ساختار سازمانی مؤسسه بیمه کـه به تصویب هیئت مدیره رسیده است، پس از معاون فنی مدیرعامل، مسئولیت کلیه امور مربوط به صدور یا پرداخت خسارت در یکی از رشته های بیمه مستقیم، بیمه اتکایی و اکچوئری داخلی مؤسسه بیمه را بر عهده دارد.

4 ـ 3 ـ  الحاق 1401/08/23 ـ مسئول امور مالی یا کنترلی: فردی است کـه به موجب ساختار سازمانی مؤسسه بیمه کـه به تصویب هیئت مدیره رسیده است، مسئولیت یکی از امور سرمایه گذاری، تطبیق مقررات، مالی، حسابرسی و کنترل داخلی یا مدیریت ریسک شرکتی مؤسسه بیمه را بر عهده دارد.

5 ـ 3 ـ الحاق 1401/08/23 ـ مدیر ارشد: افراد منتخب از بین کارکنان کلیدی کـه شامل: کلیه اعضای هیئت مدیره (عضو حقیقی یا نماینده عضو حقوقی) مدیرعامل، قائم مقام مدیرعامل و معاون/ معاونین فنی مدیرعامل مؤسسه بیمه (معاون اتکایی شرکت های اتکایی)، بالاترین مقام مستقیم سرمایه گذاری و اکچوئر است.

4 ـ اصلاح 1401/08/23 ـ کارکنان عملیاتی: سرپرست منطقه، رئیس مجتمع یا رئیس شعبه مؤسسه بیمه ،مدیریت امور شعب و سایر عناوین با مسئولیت های مشابه.

5 ـ اصلاح 1401/08/23 ـ فرد پیشنهادی: شخص حقیقی یا نماینده شخص حقوقی است کـه به منظور تأیید صلاحیت حرفه ای برای تصدی سمت مدیران ارشد حسب مورد توسط هیئت مدیره یا مدیرعامل مؤسسه بیمه به ترتیب مقرر در اساسنامه به بیمه مرکزی معرفی می شود.

۶ ـ صلاحیت عمومی: برخورداری فرد از حداقل الزامات قانونی جهت اشتغال در جمهوری اسلامی ایران کـه در قوانین و مقررات عام تعیین شده است.

7 ـ اصلاح 1401/08/23 ـ صلاحیت حرفه ای: برخورداری از حداقل الزامات قانونی مقرر در قوانین و مقررات بیمه ای، حداقل مدارک تحصیلی – آموزشی/ پژوهشی و تجربه حرفه ای مفید و قبولی در مصاحبه تخصصی کـه طبق ضوابط این آیین نامه تعریف شده است.

8 ـ اصلاح 1401/08/23 ـ تجربه حرفه ای مفید: برخورداری فرد از تجربه بیمه ای یا مدیریتی یا مدیریتی بیمه ای متناسب با سمت وی به تشخیص بیمه مرکزی برای مدیران ارشد یا به تشخیص مؤسسه بیمه برای سایر کارکنان کلیدی و کارکنان عملیاتی.

1 ـ 8 ـ الحاق 1401/08/23 ـ تجربه بیمه ای: سنوات تجربی فعالیت در صنعت بیمه در زمینه مرتبط با سمت پیشنهادی.

2 ـ 8 ـ الحاق 1401/08/23 ـ تجربه مدیریتی: سنوات تجربی فعالیت در سمت های کارکنان کلیدی یا عملیاتی مؤسسات بیمه در صنعت بیمه یا فعالیت در سمت مدیر عامل یا عضویت در هیئت مدیره مؤسسات مالی و اقتصادی.

3 ـ 8 ـ الحاق 1401/08/23 ـ تجربه مدیریتی بیمه ای: سنوات تجربی فعالیت در سمت های سطوح سرپرستی یا مدیریتی در زمینه بیمه به تشخیص بیمه مرکزی

9 ـ منسوخ  1401/08/23 ـ تجربه بیمه ای: سنوات تجربی فعالیت در صنعت بیمه در زمینه مرتبط با سمت پیشنهادی.

10 ـ منسوخ  1401/08/23 ـ تجربه مدیریتی: سنوات تجربی فعالیت در سمت های کارکنان کلیدی یا عملیاتی مؤسسات بیمه در صنعت بیمه یا فعالیت در سمت مدیر عامل یا عضویت در هیئت مدیره مؤسسات مالی و اقتصادی.

9 ـ اصلاح 1401/08/23 ـ تاییدیه: گواهی است کـه پس از تایید صلاحیت حرفه ای فرد پیشنهادی برای تصدی یکی از سمت های مدیران ارشد توسط بیمه مرکزی صادر می گردد.

ماده 2 ـ اصلاح 1401/08/23 ـ افراد موضوع این آیین نامه کارکنان کلیدی و عملیاتی باید از صلاحیت های عمومی و حرفه ای زیر برخوردار باشند:

1 ـ اصلاح 1401/08/23 ـ نداشتن سوء پیشینه کیفری و سابقه ارتکاب یا معاونت در یکی از جرائم ارتشاء، تصرف غیرقانونی در اموال دولتی و عمومی، جعل و تزویر، تدلیس، پولشویی، تبانی و یا مداخله در معاملات دولتی و اخلال در نظام اقتصادی و جرایم موضوع ماده 64 قانون تأسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه گری.

۲ ـ نداشتن سوء شهرت.

3 ـ اصلاح 1401/08/23 ـ نداشتن سابقه نقض قوانین و مقررات بیمه ای در صنعت بیمه یا نداشتن سابقه سوء مدیریت در وضعیت ثبات و سلامت مالی مؤسسه بیمه یا صنعت بیمه در چارچوب دستورالعملی تحت عنوان "کمیته ارزیابی عملکرد کارکنان کلیدی و عملیاتی صنعت بیمه" کـه با هدف ارزیابی عملکرد کلیه مدیران صنعت بیمه و اعمال نتایج آن در احراز صلاحیت حرفه ای تهیه و به تصویب هیئت عامل بیمه مرکزی خواهد رسید.

4 ـ اصلاح 1401/08/23 ـ داشتن حداقل مدرک تحصیلی کارشناسی از دانشگاه های مورد تایید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی.

5 ـ اصلاح 1401/08/23 ـ داشتن مدرک تحصیلی مرتبط و حداقل تجربه حرفه ای مفید به شرح جدول زیر:

تبصره 2 ـ اصلاح 1394/08/23 ـ چنانچه مدرک تحصیلی فرد پیشنهادی برای تصدی هر یک از سمت های کارکنان کلیدی و عملیاتی در رشته های تحصیلی غیرمرتبط باشد، حداقل تجربه حرفه ای مفید 5 /1 برابر حداقل های مقرر در جدول فوق می باشد.

تبصره 3  ـ الحاق 1401/08/23 ـ سنوات تجربه مدیریت بیمه ای 5/ 1 برابر تجربه حرفه ای محسوب می شود. 

تبصره 4 ـ الحاق 1401/08/23 ـ سوابق سرپرستی قبل از احراز شرایط تصدی پست های مدیریتی و قبل از اخذ تأییدیه بیمه مرکزی، سوابق مدیریتی قابل قبول محسوب نمی شود.

تبصره 5 ـ الحاق 1401/08/23 ـ حداکثر مدت تصدی به عنوان سرپرست در سمت کارکنان کلیدی و عملیاتی چهارماه و غیرقابل تمدید می باشد. 

تبصره 6 ـ الحاق 1401/08/23 ـ بیمه مرکزی می تواند گواهی صادره توسط مؤسسات آموزشی ـ پژوهشی و حرفه ای داخلی و بین المللی ذیصلاح مورد تأیید خود و پژوهشکده بیمه را به تناسب، جایگزین بخشی از الزامات احراز صلاحیت از قبیل سوابق تجربی نموده و به عنوان مقدمه ای بر مصاحبه تخصصی خود منظور نماید. همچنین بیمه مرکزی جهت احراز صلاحیت های حرفه ای مدیریتی از ظرفیت کانون های ارزیابی و توسعه مورد تأیید خود بهره مند می گردد.

6 ـ اصلاح 1401/08/23 ـ قبولی مدیران ارشد در طی فرآیند احراز صلاحیت حرفه ای و تخصصی و مصاحبه بیمه مرکزی.

تبصره ـ اصلاح 1401/08/23 ـ ضوابط، معیارهای مصاحبه و نحوه انجام و احراز صلاحیت های حرفه ای و تخصصی و مدارک مورد نیاز برای بررسی صلاحیت حرفه ای را بیمه مرکزی در قالب دستورالعمل نحوه بررسی صلاحیت حرفه ای مدیران تعیین و پس از تصویب هیئت عامل در پایگاه اطلاع رسانی خود منتشر خواهد کرد.

7 ـ الحاق 1401/08/23 ـ داشتن حداکثر 74 سال تمام برای مدیرعامل، قائم مقام مدیر عامل موسسه بیمه در زمان معرفی.

تبصره الحاق 1401/08/23 ـ شرکت های بیمه می توانند دو نفر از اعضای هیئت مدیره را تا حداکثر سن 70 سال انتخاب نمایند. 

ماده 3 ـ اصلاح 1401/08/23 ـ صلاحیت حرفه ای فرد پیشنهادی برای سمت مدیران ارشد در چارچوب ضوابط این آیین نامه توسط بیمه مرکزی بررسی و در صورت احراز شرایط مقرر در این آیین نامه تاییدیه صادر خواهد شد.

تبصره 1 ـ اصلاح 1401/08/23 ـ مسئولیت احراز صلاحیت عمومی، اصالت مدرک تحصیلی و مستندات تجربه حرفه ای مفید فرد پیشنهادی بر عهده مؤسسه بیمه است.

تبصره 2 ـ اصلاح 1401/08/23 ـ تاییدیه صادره برای فرد پیشنهادی صرفاً برای سمتی است کـه مؤسسه بیمه وی را برای تصدی آن معرفی نموده و اشتغال وی در سایر سمت های مدیران ارشد در آن مؤسسه بیمه یا در سایر مؤسسات بیمه منوط به اخذ تاییدیه مجدد از بیمه مرکزی است.

ماده 4 ـ اصلاح 1401/08/23 ـ انتصاب افراد به سمت مدیران ارشد قبل از صدور تاییدیه ممنوع است و مؤسسه بیمه موظف است قبل از انتصاب، صلاحیت حرفه ای آنها را به تایید بیمه مرکزی برساند.

ماده 5 ـ اصلاح 1401/08/23 ـ بیمه مرکزی حداکثر ظرف مدت 30 روز پس از تاریخ تکمیل مدارک، در خصوص صلاحیت حرفه ای فرد پیشنهادی اعلام نظر خواهد نمود.

ماده 6 ـ اصلاح 1401/08/23 ـ مسئولیت احراز صلاحیت عمومی و و تأیید صلاحیت حرفه ای و نداشتن سابقه سوء مدیریت افراد جهت تصدی سمت کارکنان کلیدی (به استثنای مدیران ارشد) و کارکنان عملیاتی در چارچوب اساسنامه مؤسسه و پس از اخذ مدرک آموزشی مرتبط از مراکز آموزشی/ پژوهشی/ حرفه ای مورد تأیید بیمه مرکزی از جمله پژوهشکده بیمه و ضوابط این آیین نامه بر عهده مؤسسه بیمه است و مؤسسه می بایست قبل از انتصاب، استعلام لازم از مراجع ذی ربط را بعمل آورد.

ماده 7 ـ اصلاح 1401/08/23 ـ بیمه مرکزی موظف است سامانه اطلاعات کارکنان کلیدی و عملیاتی موسسات بیمه را ایجاد و دسترسی لازم را برای ذینفعان فراهم نماید. موسسات بیمه موظفند در چارچوبی کـه بیمه مرکزی تعیین می کند نسبت به تهیه و به روز رسانی اطلاعات لازم در مورد کلیه مدیران را در قالب این سامانه اقدام نمایند. 

ماده 8 ـ اصلاح 1401/08/23 ـ مؤسسه بیمه موظف است امکان دسترسی به اطلاعات و مستندات مربوط به تایید صلاحیت حرفه ای کارکنان کلیدی (به استثنای مدیران ارشد و) کارکنان عملیاتی خود را برای بیمه مرکزی فراهم نماید. 

ماده 9  الحاق 1401/08/23 ـ مؤسسه بیمه موظف است ساختار سازمانی مصوب هیئت مدیره خود و تغییرات بعدی آن را بلافاصله برای اعمال نظارت پس از تصویب به بیمه مرکزی ارسال نماید. 

ماده 10 ـ اصلاح 1401/08/23 ـ هیئت عامل بیمه مرکزی می تواند در موارد زیر تاییدیه صلاحیت حرفه ای کارکنان کلیدی و عملیاتی مؤسسه بیمه را لغو نماید:

1 ـ اصلاح 1401/08/23 ـ در صورت احراز تخلف هر یک از کارکنان کلیدی و عملیاتی مؤسسه بیمه از قوانین و مقررات بیمه ای کـه به موجب مصوبات شورای عالی بیمه مشمول یا مستوجب سلب صلاحیت حرفه ای باشد.

2 ـ اصلاح 1401/08/23 ـ در صورتی کـه هر یک از کارکنان کلیدی و عملیاتی شرایط موضوع ماده 2 این آیین نامه را از دست بدهد یا مستنداتی کشف شود مبنی بر اینکه وی از ابتدا شرایط ماده مذکور را نداشته است.

3 ـ اصلاح 1401/08/23 ـ ارایه هر گونه اطلاعات کذب و خلاف واقع و یا گمراه کننده توسط کارکنان کلیدی و عملیاتی به بیمه مرکزی یا اکچوئر رسمی بیمه.

تبصره ـ اصلاح 1401/08/23 ـ در احکام لغو تاییدیه صلاحیت حرفه ای کارکنان کلیدی و عملیاتی مؤسسه بیمه، مدت محرومیت و همچنین سمت های مشمول محرومیت درج می شود.

ماده 11 ـ اصلاح 1401/08/23 ـ مؤسسه بیمه موظف است حداکثر ظرف مدت 30 روز از تاریخ ابلاغ لغو تاییدیه صلاحیت حرفه ای هر یک از مدیران ارشد، نسبت به معرفی فرد جایگزین اقدام نماید. در دوره مذکور مسئولیت سمت های بلاتصدی حسب مورد به عهده مدیرعامل، معاون فنی یا یکی از اعضای هیات مدیره مؤسسه بیمه خواهد بود. در هر حال چنانچه مؤسسه بیمه به هر علت ظرف مدت 60 روز نسبت به معرفی فرد جایگزین واجد شرایط در یکی از سمت های مدیران ارشد اقدام ننماید، بیمه مرکزی می تواند در اجرای قانون تأسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه‎ گری، موضوع را همراه با پیشنهاد مشخص در شورای عالی بیمه مطرح نماید.

ماده 12 ـ اصلاح 1401/08/23 ـ مؤسسه بیمه موظف است در صورت احراز تخلف هر یک از کارکنان کلیدی (به استثنای مدیران ارشد) و کارکنان عملیاتی از قوانین و مقررات بیمه ای و مصوبات شورای عالی بیمه یا از دست دادن هر یک از شرایط موضوع ماده (2) این آیین نامه، به تشخیص خود یا حسب اعلام بیمه مرکزی، ضمن جایگزینی وی با فرد واجد شرایط، مراتب را به بیمه مرکزی جهت درج در سامانه اعلام نماید.

ماده 13 ـ اصلاح 1401/08/23 ـ مسئولیت حسن اجرای تکالیف مؤسسه بیمه مصرح در این آیین نامه در خصوص کارکنان کلیدی و کارکنان عملیاتی با مدیر عامل و در خصوص مدیر عامل با هیات مدیره مؤسسه بیمه است. مدیر عامل یا هیات مدیره حسب مورد در مقابل مؤسسه بیمه یا اشخاص ثالث نسبت به تخلف از مقررات این آیین نامه و جبران خسارات وارده مسئول می باشند.

ماده 14 ـ اصلاح 1401/08/23 ـ بیمه مرکزی بر حسن اجرای این آیین نامه نظارت می کند. در صورت قصور یا تخلف مؤسسه بیمه در اجرای این آیین نامه، بیمه مرکزی می تواند متناسب با نوع، سابقه، تکرار و تعدد قصور یا تخلف صورت گرفته، به موجب تصمیم هیئت عامل هر یک از اقدامات زیر را به عمل آورد:

۱ ـ اخطار کتبی به مدیر عامل یا هیئت مدیره مؤسسه بیمه حسب مورد.

۲ ـ لغو تاییدیه صلاحیت حرفه ای مدیر عامل یا هیئت مدیره مؤسسه بیمه حسب مورد.

۳ ـ ایجاد محدودیت در جذب نماینده.

۴ ـ پیشنهاد تعلیق فعالیت مؤسسه بیمه در یک یا چند رشته بیمه ای معین به شورای عالی بیمه.

۵ ـ پیشنهاد لغو پروانه فعالیت مؤسسه بیمه برای تمام رشته­ها یا رشته بیمه ای معین به شورای عالی بیمه.

ماده 14 ـ اصلاح 1394/08/23 – افرادی کـه در زمان ابلاغ این آیین نامه تصدی یکی از سمت های کلیدی یا عملیاتی موضوع ماده 2 این آیین نامه را در یکی از مؤسسات بیمه عهده دار بوده اند، مشمول ضوابط قبلی بوده و صرفاً در صورت معرفی جهت تصدی سمت دیگر در آن مؤسسه بیمه یا سایر مؤسسات بیمه مشمول ضوابط این آیین نامه خواهند بود.

ماده 16 ـ اصلاح 1401/08/23 ـ این آیین نامه از تاریخ ابلاغ لازم الاجرا است و از تاریخ مذکور سایر مقررات مصوب شورای عالی بیمه مغایر با این آیین نامه لغو می گردد.