آیین نامه فعالیت صندوق ذخیره ارزی مصوب 1397/10/23
آیین نامه فعالیت صندوق ذخیره ارزی مستند بـه ماده 17 قانون احکام دائمی برنامه های توسعه کشور مصوب 1397/10/23 شورای عالی رفاه و تامین اجتماعی
شناسنامه آیین نامه فعالیت صندوق ذخیره ارزی:
شماره روزنامه رسمی:21920
تاریخ روزنامه رسمی:1399/04/13
شماره ابلاغ:42985
تاریخ ابلاغ:1399/03/21
مرجع تصویب: شورای عالی رفاه و تامین اجتماعی
تاریخ تصویب:1398/06/24
بیشتر بخوانید:
مجمـوعه موضوعی آرای وحدت رویه قضایی
مجموعه موضوعی آرای دیوان عدالت اداری
مقررات مرجع آیین نامه فعالیت صندوق ذخیره ارزی:
ماده 17 قانون احکام دائمی برنامه های توسعه کشور مصوب 1395- فعالیت حساب ذخیره ارزی حاصل از عواید نفت با شرایط زیر تداوم می یابد:
الف - معادل مانده حساب ذخیره ارزی حاصل از عواید نفت خام، در پایان سال ۱۳۹۴ و همچنین مانده مطالبات دولت از اشخاص ناشی از تسهیلات اعطائی از محل موجودی حساب مذکور در ابتدای سال ۱۳۹۵ با رعایت ماده (۱۸) قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی کشور جزء موجودی حساب مذکور تلقی می شود.
ب - عواید حاصل از صادرات نفت اعم از نفت خام و میعانات گازی بـه صورت نقدی و تهاتری و درآمد دولت از خالص صادرات گاز پس از کسر مصارف ارزی پیش بینی شده در جداول قانون بودجه کل کشور بـه حساب ذخیره ارزی واریز می شود.
پ - تأمین کسری بودجه عمومی دولت ناشی از کاهش منابع ارزی حاصل از صادرات نفت خام، گاز و میعانات گازی نسبت بـه ارقام پیش بینی شده در قوانین بودجه سنواتی
ت - پیگیری وصول اقساط و سود تسهیلات اعطائی از محل حساب ذخیره ارزی و واریز آن بـه حساب مزبور از طریق بانکهای عامل بـه عهده بانکها است.
ث - ایفای باقیمانده تعهدات حساب ذخیره ارزی بـه بخشهای غیردولتی، خصوصی و تعاونی و پرداخت تسهیلات مورد نیاز صنایع دفاعی بـه عهده همین حساب است و ایجاد هرگونه تعهد جدید ممنوع می باشد.
تبصره - آیین نامه اجرائی این ماده بـه پیشنهاد سازمان برنامه و بودجه کشور، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و وزارت امور اقتصادی و دارایی ظرف مدت شش ماه پس از ابلاغ این قانون تهیه می شود و بـه تصویب هیأت وزیران می رسد.
متن آیین نامه فعالیت صندوق ذخیره ارزی:
هیأت وزیران در جلسه 1397/10/23 بـه پیشنهاد مشترک سازمان برنامه و بودجه کشور، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و وزارت امور اقتصادی و دارایی و بـه استناد تبصره ماده (17) قانون احکام دائمی برنامه های توسعه کشور مصوب 1395 آیین نامه اجرایی ماده یاد شده را بـه شرح زیر تصویب کرد:
ماده 1 - در این آیین نامه، اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط بـه کار می روند:
الف - سازمان: سازمان برنامه و بودجه کشور.
ب - بانک مرکزی: بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.
پ - حساب ذخیره ارزی: حساب ذخیره ارزی موضوع ماده (60) اصلاحی قانون برنامه سوم توسعه، ماده (1) قانون برنامه چهارم توسعه، ماده (85) قانون برنامه پنجم توسعه و ماده (17) قانون احکام دائمی برنامه های توسعه کشور.
ت - هیأت امنا: هیأت امنای حساب ذخیره ارزی.
ث - بودجه سالانه: قوانین بودجه سنواتی کشور.
ج - بانک عامل: بانک های ایرانی کـه عاملیت اعطای تسهیلات از محل حساب ذخیره ارزی را عهده دار می باشند.
چ - پوشش: وجوه تخصیص یافته از محل منابع حساب ذخیره ارزی بابت طرح های تسهیلاتی کـه توسط بانک مرکزی قابل پرداخت می باشد.
ح - دوره تأمین مالی: مجموع دوره های استفاده، تنفس و بازپرداخت طرح های استفاده کننده از تسهیلات حساب ذخیره ارزی.
خ - تعهدات: تعهدات ایجاد شده از محل حساب ذخیره ارزی بـه موجب قوانین و مقررات مربوط.
د - تسهیلات اعطایی: تسهیلات اعطایی از محل حساب ذخیره ارزی بـه عاملیت بانک های عامل بـه بخش های دولتی و غیردولتی، خصوصی و تعاونی.
ماده 2 - هیأت امنای حساب ذخیره ارزی متشکل از اعضای کمیسیون اقتصاد و دبیرخانه آن نیز دبیرخانه کمیسیون اقتصاد است.
ماده 4 - عواید حاصل از صادرات نفت اعم از نفت خام و میعانات گازی بـه صورت نقدی و تهاتری و درآمد دولت از خالص صادرات گاز پس از کسر مصارف ارزی پیش بینی شده در جداول بودجه سالانه، با رعایت قوانین مربوط، بـه حساب ذخیره ارزی واریز می شود.
ماده 5 - بانک مرکزی بـه موجودی حساب ذخیره ارزی با نرخی کـه شورای پول و اعتبار تعیین می نماید، هر سه ماه یکبار بـه ارز مربوط سود پرداخت می نماید.
ماده 6 - مصارف و تعهدات حساب ذخیره ارزی پس از کسر منابع لازم برای اجرای تبصره ماده (22) آیین نامه اجرایی ماده (20) قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی کشور و ایفای باقیمانده تعهدات قبلی دارای پوشش بـه طرح های تسهیلاتی بخش های دولتی، غیردولتی، خصوصی و تعاونی در طول دوره تأمین مالی مطابق ضوابط مربوط، شامل موارد زیر است:
الف - تأمین کسری بودجه عمومی دولت ناشی از کاهش منابع ارزی حاصل از صادرات نفت خام، گاز و میعانات گازی نسبت بـه ارقام پیش بینی شده در بودجه سالانه.
تبصره - چنانچه معادل ریالی درآمد ارزی حاصل از نفت خام، گاز و میعانات گازی کمتر از رقم پیش بینی شده در بودجه سالانه باشد، بانک مرکزی موظف است بلافاصله مطابق با اعلام سازمان برنامه و بودجه کشور، تمام یا بخشی از کسری یاد شده را از موجودی نقدی حساب ذخیره ارزی برداشت و معادل ریالی آن را بـه نرخ ارز روز (رسمی) اعلامی بانک مرکزی تا سقف درآمد مصوب ردیف مربوط در بودجه سالانه، بـه حساب درآمد عمومی نزد خزانه داری کل کشور واریز نماید.
ب - اعطای تسهیلات مورد نیاز صنایع دفاعی کشور.
پ - تعهدات موضوع ماده (18) قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی کشور (موضوع افزایش سرمایه بانک های دولتی از محل وصولی های حساب ذخیره ارزی) و آیین نامه اجرایی مربوط.
ت - تعهدات موضوع بند (ج) ماده (33) قانون برنامه ششم توسعه (موضوع افزایش سرمایه بانک کشاورزی از محل بازپرداخت تسهیلات پرداخت شده از محل حساب ذخیره ارزی).
ث - واریز پنجاه درصد (50 ٪) مانده نقدی حساب در پایان هر سال بـه حساب صندوق توسعه ملی (موضوع جزء (4) بند (ح) ماده (16) قانون احکام دائمی برنامه های توسعه کشور).
ج - اختصاص معادل ریالی مبلغ سه میلیارد دلار در طول اجرای قانون برنامه ششم توسعه از محل حساب ذخیره ارزی پس از کسر سهم صندوق توسعه ملی با اولویت طرح های (پروژه های) نیمه تمام آموزشی، پرورشی و تربیت بدنی آموزش و پرورش بـه منظور افزایش ایمنی و مقاوم سازی مدارس و فضاهای پرورشی و ورزشی وزارت آموزش و پرورش (موضوع بند (ث) ماده (63) قانون برنامه ششم توسعه).
چ - سایر تکالیف محوله قانونی.
ماده 7 - انجام مصارف و تعهدات موضوع ماده (6) این آیین نامه تا سقف موجودی نقدی حساب ذخیره ارزی می باشد.
ماده 8 - درخواست تسهیلات مورد نیاز صنایع دفاعی از محل حساب ذخیره ارزی، از طرف وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و از طریق یکی از بانک های عامل (به انتخاب وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح) پس از بررسی و ارزیابی گزارش های توجیه فنی، مالی و اقتصادی طرح توسط بانک عامل، بـه هیأت امنا جهت اتخاذ تصمیم منعکس می شود. ضمانت بازپرداخت تسهیلات فوق بر عهده بانک عامل خواهد بود.
ماده 9 - طرح های قبلی مصوب هیأت وزیران و هیأت امنا کـه فاقد پوشش از محل حساب ذخیره ارزی می باشند بـه شرح جدول پیوست کـه تأیید شده بـه مهر دفتر هیأت دولت است، لغو می شوند. موارد استثناء مجدداً بـه تصویب هیأت امنا خواهد رسید.
تبصره ـ الحاق 1402/12/13 ـ مانده مسدودی های حساب ذخیره ارزی کـه مطابق اعلام بانک مرکزی بلا استفاده می باشند ابطال می شود.
ماده 10 - حسابداری و نگهداری منابع و مصارف حساب ذخیره ارزی بر عهده بانک مرکزی می باشد.
تبصره - بانک مرکزی موظف است گزارش گردش عملیات سالانه حساب ذخیره ارزی را پس از رسیدگی و اظهارنظر نسبت بـه آن توسط سازمان حسابرسی بـه تفکیک بانکهای عامل بـه هیئت امنا ارایه نماید.
ماده 11 - پیگیری وصول اقساط تسهیلات اعطایی از محل حساب ذخیره ارزی (اعم از اصل، سود، وجه التزام تأخیر تأدیه دین) و واریز آن بـه حساب مزبور بـه عهده بانک های عامل است. بانک های عامل مکلفند نتیجه پیگیری های انجام شده در خصوص وصول اقساط تسهیلات اعطایی از محل حساب ذخیره ارزی را هر شش ماه یکبار بـه تفکیک بـه بانک مرکزی اعلام نمایند.
ماده 12 - بانک مرکزی مکلف است گردش عملیات حساب ذخیره ارزی را در پایان هر ماه بـه تفکیک بخش های دولتی و غیردولتی و بـه تفکیک بانک های عامل بـه هیأت امنا ارایه نماید.
ماده 13 ـ اصلاح 1397/10/23 ـ تعیین اولویت و سقف انجام مصارف و تعهدات ماده (6) این آیین نامه، تصمیم گیری در خصوص درخواست ها و ابهامات طرح های استفاده کننده از تسهیلات حساب ذخیره ارزی از جمله دوره تأمین مالی (دوره استفاده، تنفس و بازپرداخت) و نیز تعیین شرایط و ضوابط تسهیلات اعطایی بـه صنایع دفاعی و مسئولیت حسن اجرای این آیین نامه و موارد تعیین شده در این آیین نامه بر عهده هیأت امنا می باشد.
معاون اول رئیس جمهور - اسحاق جهانگیری