آیین نامه قانون اصلاح موادی از قانون خدمت وظیفه عمومی مصوب 1391/09/22

آیین نامه قانون اصلاح موادی از قانون خدمت وظیفه عمومی، مستند بـه ماده 51 قانون اصلاح موادی از قانون خدمت وظیفه عمومی، مصوب 1391/09/22

شناسنامه آیین نامه قانون اصلاح موادی از قانون خدمت وظیفه عمومی:

شماره روزنامه رسمی: 19794

تاریخ روزنامه رسمی: 1391/11/26

شماره ابلاغ: 228065/ت48079ک

تاریخ ابلاغ: 1391/11/21

مرجع تصویب: هیات وزیران

تاریخ تصویب: 1391/09/22

بیشتر بخوانید:

مقررات مرتبط با آیین نامه قانون اصلاح موادی از قانون خدمت وظیفه عمومی (خدمت وظیفه عمومی)

خدمت نظام در آراء دیوان عدالت اداری

موضوعات نظامی در آراء وحدت رویه قضایی

خدمت وظیفه عمومی در نظریات مشورتی

متن آیین نامه قانون اصلاح موادی از قانون خدمت وظیفه عمومی:

وزیران عضو کمیسیون سیاسی و دفاعی در جلسه مورخ 1391/09/22 بنابه پیشنهاد مشترک وزارتخانه های دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و کشور و سازمان وظیفه عمومی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران و تایید ستاد کل نیروهای مسلح و بـه استناد ماده51 قانون اصلاح موادی از قانون خدمت وظیفه عمومی مصوب 1390 و با رعایت تصویب نامه شماره 164082/ت 373هـ مورخ 1386/10/10، آیین نامه اجرایی قانون خدمت وظیفه عمومی را بـه شرح زیر تصویب نمودند:

ماده 1 ـ در این آیین نامه، اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط بـه کار می روند:

الف ـ فرماندهی کل: مقام معظم فرماندهی کل قوا.

ب ـ ستاد کل: ستاد کل نیروهای مسلح.

ج ـ ارتش: ارتش جمهوری اسلامی ایران.

د ـ سپاه: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی.

هـ ـ وزارت دفاع: وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح.

و ـ نیروهای مسلح: ستاد کل، ارتش، سپاه، نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران، وزارت دفاع و سازمان های وابسته و تابع آنها.

ز ـ وزارت علوم: وزارت علوم، تحقیقات و فناوری.

ح ـ وزارت بهداشت: وزارت بهداشت، درمان و آموزشی پزشکی.

ط ـ سازمان: سازمان وظیفه عمومی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران.

ی ـ کارکنان وظیفه: افسران وظیفه، درجه داران وظیفه و سربازان عادی وظیفه.

ک ـ قانون: قانون خدمت وظیفه عمومی مصوب1363 و اصلاحات آن.

ل ـ مراکز آموزش: مراکز آموزش نیروهای مسلح.

م ـ شورای پزشکی: شورای پزشکی سازمان.

ماده 2 ـ مردانی کـه براساس حکم ماده 976 قانون مدنی مصوب 1307 تبعه دولت جمهوری اسلامی ایران محسوب می شوند، مشمول قانون می باشند.

تبصره 1 ـ اتباع خارجی کـه خدمت دوره ضرورت را مطابق قوانین کشور متبوع خود انجام داده باشند پس از تحصیل تابعیت ایران، از انجام خدمت دوره ضرورت معاف بوده، ولی در مراحل احتیاط و ذخیره تابع مقررات آیین نامه مربوط می باشند.

تبصره 2 ـ اتباع خارجی کـه مطابق قوانین و مقررات کشور متبوع خود از انجام خدمت دوره ضرورت معاف شده باشند، پس از تحصیل تابعیت ایران، از انجام خدمت دوره ضرورت در ایران نیز معاف می باشند، ولی در صورت لزوم در زمان جنگ یا بسیج همگانی بـه خدمت اعزام خواهند شد.

تبصره 3 ـ کسانی کـه کشور متبوع قبلی آنان فاقد مقررات خدمت وظیفه عمومی بوده است، باید ظرف شش ماه پس از تحصیل تابعیت ایران، خود را برای رسیدگی بـه وضع مشمولیت معرفی نمایند.

ماده 3 ـ هر مرد ایرانی از اول ماهی کـه طی آن ماه بـه سن هجده سال تمام می رسد تا پایان سن پنجاه سالگی، مشمول مقررات خدمت وظیفه عمومی است.

تبصره ـ در مواقع ضرورت و بسیج همگانی، ممکن است سن مشمولیت موضوع این ماده، تا شصت سالگی نیز افزایش یابد.

ماده 4 ـ سازمان ثبت احوال کشور موظف است سالانه صورت اسامی و مشخصات مردانی را کـه در سال بعد باید بـه وضع مشمولیت آنها رسیدگی شود، بـه تفکیک ماه و محل تولد و همچنین اسامی مشخصات متوفیان هر سال را مطابق روشی کـه سازمان اعلام می نماید، بـه سازمان تحویل نماید.

بیشتر بخوانید:

مجموعه مقررات مرتبط با آیین نامه اجرائی قانون اصلاح موادی از قانون خدمت وظیفه عمومی

نظریات مشورتی مرتبط با موضوعات نظامی و انتظامی

مجموعه موضوعی آرای وحدت رویه قضایی 

مجموعه موضوعی آرای دیوان عدالت اداری

ماده 5 ـ سن افرادی کـه مشمول، مدعی کفالت آنان می باشد یا کسانی کـه در ایجاد شرایط معافیت مشمول مؤثرند، ازنظر وظیفه عمومی تابع مندرجات اولیه اولین شناسنامه آنان بوده و هرگونه تغییر یا اصلاحی کـه بعداً بـه عمل آید، معتبر نخواهد بود.

ماده 6 ـ ابطال شناسنامه مشمول یا کسانی کـه وی مدعی کفالت آنان است یا کسانی کـه در ایجاد شرایط معافیت مشمول مؤثرند یا تغییر در انتساب فرزندان، صرفاً در مواردی کـه با حکم مراجع صالح قضایی صورت گرفته باشد، ملاک عمل خواهد بود.

ماده 7 ـ مشمولانی کـه فاقد شناسنامه بوده و از طریق سازمان ثبت احوال کشور اقدام بـه اخذ شناسنامه می نمایند، چنانچه شناسنامه آنان پس از ورود بـه سن مشمولیت صادر شده باشد، باید ظرف شش ماه پس از صدور شناسنامه، خود را برای رسیدگی بـه وضع مشمولیت، بـه سازمان یا مراکزی کـه از سوی سازمان تعیین می شود، معرفی نمایند.

ماده 8 ـ اشخاص حقوقی اعم از دستگاه های اجرایی و نهادهای عمومی و مؤسسات خصوصی کـه انجام امور موضوع ماده 10 قانون حسب مورد در زمره وظایف آنان بوده و یا در ارتباط با وظایف آنان قرار دارد، موظفند از مشمولان وظیفه عمومی، مدارک دال بر رسیدگی بـه وضع مشمولیت آنان را دریافت کرده و در پرونده مربوط منظور نمایند و در صورت عدم ارایه مدارک مذکور، از ارایه خدمات موضوع ماده یادشده بـه آنان خودداری نمایند.

تبصره ـ افرادی کـه سن آنان از پنجاه سال تمام بیشتر باشد، در زمان صلح مشمول حکم موضوع ماده 10 قانون نخواهند بود.

ماده 9 ـ مدارک تعیین وضعیت مشمولان خدمت وظیفه عمومی بـه شرح زیر می باشد: الف ـ کارت پایان خدمت دوره ضرورت. ب ـ کارت معافیت دایم. ج ـ برگ معافیت موقت (کفالت یا پزشکی) در مدت اعتبار آن. د ـ گواهی اشتغال بـه تحصیل دارای شماره معافیت تحصیلی در مدت اعتبار آن. هـ ـ گواهی صادره از نیروهای مسلح مبنی بر استخدام در نیروهای مذکور. و ـ گواهی صادره از نیروهای مسلح مبنی بر اشتغال بـه خدمت کارکنان وظیفه در نیروهای مذکور. ز ـ گواهی اشتغال بـه خدمت متعهدان خدمت در سازمان های دولتی صادره از سوی دستگاه های مربوط با درج شماره مجوز سازمان. ح ـ برگ آماده بـه خدمت بدون غیبت در مدت اعتبار آن. ط ـ گواهی های صادره از واحدهای سازمان.

تبصره ـ شناسنامه مردانی کـه سن آنان از پنجاه سال تمام بیشتر باشد، در صورتی کـه تغییر سنی نداشته باشد، برای این افراد ملاک عمل خواهد بود.

ماده 10 ـ ارزش و اعتبار هر یک از مدارک موضوع ماده 9 این آیین نامه از لحاظ انجام تمام یا قسمتی از امور موضوع ماده 10 قانون حسب مورد بـه شرح جدول پیوست کـه تایید شده بـه مهر "دفتر هیات دولت" می باشد تعیین می گردد.

ماده 11 ـ مشمولانی کـه بـه سن هجده سال تمام می رسند پس از انتشار آگهی احضار موظفند ظرف شش ماه، خود را برای رسیدگی بـه وضع مشمولیت یا اعزام بـه خدمت، بـه مراکزی کـه از سوی سازمان تعیین می گردد معرفی نمایند.

تبصره 1 ـ سازمان نسخه ای از آگهی احضار مشمولان را بـه وزارت امور خارجه ارسال می نماید و وزارت مذکور موظف است از طریق نمایندگی های کنسولی یا سیاسی ایران نسبت بـه احضار مشمولان ایرانی مقیم خارج از کشور اقدام نماید.

تبصره 2 ـ مشمولان ایرانی مقیم خارج از کشور می توانند علاوه بر موارد ذکر شده در قانون بـه مراکز تعیین شده از سوی سازمان در داخل کشور نیز مراجعه نمایند.

ماده 12 ـ اختصاص مشمولان بـه نیروهای مسلح در هر دوره اعزام، از سوی سازمان و برابر ترتیب تقدم و سهمیه تعیین شده از سوی ستاد کل صورت می گیرد.

تبصره 1 ـ تعیین نحوه تامین سهمیه هر یک از نیروهای مسلح از مشمولین هر دوره اعزام برابر ظرفیت پذیرش هریک از مراکز آموزش در آن دوره، برعهده کمیسیونی است کـه با حضور نمایندگان نیروهای مزبور بـه مسئولیت رییس سازمان یا نماینده وی تشکیل می گردد.

تبصره 2 ـ نیروهای مسلح موظفند اساس مشمولان خاص مورد نیاز خود (موضوع تبصره 3 ماده 5 قانون) را مطابق سهمیه تعیین شده از سوی ستاد کل، حداقل یک ماه قبل از تاریخ اعزام در هر دوره بـه سازمان اعلام نمایند. این مشمولان برای انجام خدمت وظیفه عمومی در اختیار سازمان درخواست کننده قرار می گیرند. نحوه انتخاب، درخواست و واگذاری مشمولان خاص برابر دستورالعملی است کـه توسط ستاد کل تهیه و ابلاغ می گردد.

تبصره 3 ـ نیروهای مسلح موظفند برابر سهمیه تعیین شده نسبت بـه پذیرش مشمولان کـه توسط سازمان اعزام می شوند، اقدام نمایند و مراکز آموزش مجاز بـه عودت مشمولان نمی باشند.

ماده 13 ـ سپاه موظف است فهرست اسامی مشمولان انتخاب شده از بین بسیجیان دارای برگ آماده بـه خدمت را کـه مطابق سهمیه تعیین شده از سوی ستاد کل، در هر دوره جذب می شوند، بـه ترتیبی کـه سازمان مشخص می نماید، حداقل یک ماه قبل از تاریخ اعزام، بـه سازمان اعلام نماید.

تبصره ـ سپاه مجاز بـه جذب مشمولان غایبی کـه در موعد اعزام تعیین شده قبلی خود را معرفی ننموده اند، نمی باشد.

بیشتر بخوانید:

مقررات مرتبط با آیین نامه قانون اصلاح موادی از قانون خدمت وظیفه عمومی (خدمت وظیفه عمومی)

خدمت نظام در آراء دیوان عدالت اداری

موضوعات نظامی در آراء وحدت رویه قضایی

خدمت وظیفه عمومی در نظریات مشورتی

ماده 14 ـ سازمان موظف است مشمولان اختصاصی یافته بـه هر یک از نیروهای مسلح را بـه مراکز آموزش تعیین شده اعزام نماید.

تبصره ـ هزینه رفت و آمد و جیره بین راهی مشمولان موضوع این ماده، از محل اعزام تا مرکز آموزش برعهده سازمان خواهد بود.

ماده 15 ـ مشمولان وظیفه از تاریخی کـه توسط واحدهای وظیفه عمومی برای اعزام بـه مراکز آموزش پذیرش می شوند بـه عنوان کارکنان وظیفه یگان تعیین شده محسوب می شوند و تاریخ مذکور بـه عنوان شروع بـه خدمت مشمول محاسبه می گردد. ضوابط اجرایی این ماده با پیشنهاد سازمان بـه تصویب ستاد کل خواهد رسید.

ماده 16 ـ نیروهای مسلح مجاز نیستند مشمولان را بدون معرفی از سوی سازمان بکارگیری نمایند.

ماده 17 ـ وسیله رفت وآمد و پذیرایی یا هزینه آن در هنگام اعزام کارکنان وظیفه بـه مرخصی استحقاقی (چهار نوبت در سال)، باید برابر ضوابطی کـه سالانه از سوی ستاد کل ابلاغ می گردد، توسط نیروهای مسلح تامین شود.

ماده 18 ـ ترخیص کارکنان وظیفه از سوی نیروهای مسلح صرفاً پس از پایان خدمت قانونی یا داشتن شرایط معافیت پزشکی با تشخیص و تایید شورای پزشکی نیروی مربوط، مجاز بوده و در سایر موارد، بنابه اعلام سازمان خواهد بود.

ماده 19 ـ صدور کارت پایان خدمت کارکنان وظیفه براساس دستورالعملی کـه از سوی سازمان تهیه و بـه تصویب ستاد کل می رسد، بـه اعلام سازمان خواهد بود.

تبصره ـ صدور کارت المثنی برای افرادی کـه بـه دلیل فقدان، سرقت و یا غیرقابل استفاده بودن کارت پایان خدمت، درخواست صدور المثنی دارند، توسط سازمان برابر ضوابط قانونی مربوط صورت می گیرد.

ماده 20 ـ نیروهای مسلح موظفند اساس مشمولان و کارکنان وظیفه ای را کـه بـه صورت پایور ثابت یا پیمانی (موضوع مواد13، 14 و 15 قانون) استخدام می شوند، ظرف دو ماه بـه سازمان اعلام نمایند.

تبصره 1 ـ نیروهای مسلح اسامی مشمولان موضوع این ماده را کـه قبل از اتمام تعهد یا انجام خدمت قانونی براساس مقررات مربوط، بـه صورت ارادی یا غیرارادی از خدمت مستعفی، بازخرید یا برکنار می شوند، ظرف دو ماه برای رسیدگی بـه وضع مشمولیت، بـه سازمان اعلام نمایند. مهلت معرفی مشمولان مذکور بـه سازمان جهت انجام خدمت دوره ضرورت حداکثر شش ماه پس از اعلام نیروی مسلح مربوط می باشد.

تبصره 2 ـ تشخیص ارادی یا غیرارادی بودن اعمالی کـه منجر بـه عدم صلاحیت و برکناری کارکنان می شود، از حیث نحوه برخورد قانونی با کارکنان یادشده، برعهده نیروی مسلح متبوع و مطابق قوانین و مقررات همان نیروی مسلح خواهد بود.

تبصره 3 ـ برای کارکنان نیروهای مسلح موضوع مواد 13 و 14 قانون کـه بـه دلایل مختلف ارادی یا غیرارادی بازخرید می گردند در صورت انجام خدمت قانونی، کارت پایان خدمت صادر می گردد.

ماده 21 ـ برای آن دسته از مشمولان و کارکنان وظیفه ای کـه در اجرای ماده 14 قانون بـه عنوان پایور اعم از نظامی و کارمند بـه استخدام نیروهای مسلح در می آیند پس از انجام خدمت مقرر در این ماده، کارت پایان خدمت صادر می گردد. مدت آموزش افراد یاد شده، جزو خدمت آنان محسوب می شود.

ماده 22 ـ در مواقع ضروری کـه مدت خدمت دوره ضرورت با کسب اجازه از فرماندهی کل، بـه بیشتر از 24 ماه افزایش می یابد، بـه میزان دو برابر خدمت اضافی، از ادوار خدمت مشمولان در دوره های احتیاط و ذخیره کسر می شود.

ماده 23 ـ مشمولان غایب موضوع بند 2 ماده 58 قانون کـه بـه خدمت اعزام می شوند علاوه بر اعمال شش ماه اضافه خدمت، در سه ماهه آخر خدمت (قبل از ترخیص) از سوی نیروی بـه کارگیرنده برای رسیدگی بـه جرم غیبت بـه مراجع صالح قضایی معرفی خواهند شد.

تبصره ـ صدور کارت پایان خدمت برای این دسته از کارکنان وظیفه، منوط بـه تعیین تکلیف وضعیت اضافه خدمت و رسیدگی بـه غیبت آنان می باشد.

بیشتر بخوانید:

مقررات مرتبط با آیین نامه قانون اصلاح موادی از قانون خدمت وظیفه عمومی (خدمت وظیفه عمومی)

خدمت نظام در آراء دیوان عدالت اداری

موضوعات نظامی در آراء وحدت رویه قضایی

خدمت وظیفه عمومی در نظریات مشورتی

ماده 24 ـ کارکنان وظیفه چنانچه قبل از اتمام آموزش عمومی (آموزش رزم مقدماتی) مرتکب غیبت غیرموجه یا فرار شوند، پس از معرفی یا دستگیری، تجدید دوره آموزش گردیده و مدت آموزش قبلی این افراد جزو خدمت آنان محسوب نمی شود.

تبصره 1 ـ این قبیل مشمولان موظفند خود را بـه همان مرکز آموزش و در صورت انحلال، بـه نیروی مسلح مربوط معرفی نمایند و در صورت دستگیری نیز بـه همان مرکز یا نیروی مسلح مربوط تحویل می گردند.

تبصره 2 ـ نوع غیبت از نظر موجه و غیر موجه بودن و همچنین مدت آن مطابق ضوابط آموزشی خواهد بود.

ماده 25 ـ کارکنان وظیفه ای کـه پس از پایان آموزش عمومی و یا در حین خدمت مرتکب فرار شوند، در صورت معرفی یا دستگیری بـه شرح زیر با آنان رفتار می شود: الف ـ چنانچه از مدت فرار آنان کمتر از دو سال سپری شده باشد، نیاز بـه تجدید دوره آموزش نبوده و ضمن بـه کارگیری در یگان قبلی، بـه جرم فرار آنان رسیدگی قانونی خواهد شد. ب ـ چنانچه از مدت فرار آنان بیش از دو سال سپری شده باشد، مجدداً بـه دوره آموزش عمومی اعزام و همزمان بـه جرم فرار آنان رسیدگی قانونی خواهد شد. مدت آموزش عمومی قبلی این افراد جزو خدمت آنان محسوب نمی شود.

تبصره ـ مدت آموزش تخصصی بمنزله حین خدمت تلقی می شود.

ماده 26 ـ کارکنان وظیفه ای کـه در مدت آموزش عمومی یا پایان آن یا در حین خدمت مرتکب فرار شوند، پس از معرفی یا دستگیری، حسب مورد ضمن تحویل بـه یگان خدمتی یا اعزام بـه دوره آموزش، بلافاصله توسط یگان مربوط برای رسیدگی بـه جرم فرار، بـه سازمان قضایی نیروهای مسلح معرفی خواهند شد.

تبصره ـ تعقیب و دستگیری کارکنان وظیفه فراری حسب مورد بر عهده دژبان نیروی مسلح مربوط یا ماموران انتظامی محل می باشد.

ماده 27 ـ. مرجع اعلام هزینه سالانه یک سرباز در خصوص مجازات متخلفان، موضوع و مواد 10 و 63 مکرر قانون، براساس قانون بودجه سالانه و نرخ اعلامی دولت، ستاد کل خواهد بود.

این تصویب نامه در تاریخ 1391/11/08 بـه تایید مقام محترم ریاست جمهوری رسیده است.

محمدرضا رحیمی معاون اول رییس جمهور

جدول موضوع ماده 10 آیین نامه اجرایی قانون خدمت وظیفه عمومی

تبصره: دارندگان هر یک از مدارک فوق بـه جزء ردیف 7 می توانند برابر مقررات مربوط در نیروهای مسلح استخدام شوند.