آیین نامه ماده 1 قانون نفت مصوب 1367/01/24
آیین نامه ماده 1 قانون نفت با موضوع تفکیک وظایف وزارت صنایع و وزارت نفت در ارتباط با صنایع پتروشیمی شامل 4 ماده و 5 تبصره مصوب 1367/01/24
شناسنامه آیین نامه:
شماره روزنامه رسمی: 12573
تاریخ روزنامه رسمی: 1367/02/08
شماره ابلاغ: 2236/ت 23
تاریخ ابلاغ: 1367/02/02
مرجع تصویب: هیات وزیران
تاریخ تصویب: 1367/01/24
بیشتر بخوانید:
مجموعه مقررات مرتبط با آیین نامه ماده 1 قانون نفت (صنعت نفت)
نظریات مشورتی مرتبط با موضوعات تولید و صنعت
مجموعه موضوعی آرای وحدت رویه قضایی
آرای دیوان عدالت اداری مرتبط با موضوعات تولید و صنعت
مقررات مرجع:
ماده 1 قانون نفت مصوب 1366/07/09: اصطلاحات این قانون در معانی مشروح ذیل بـه کار می رود: 1ـ نفت: هیدورکربورهایی کـه بـه صورت نفت خام، میعانات گازی، گاز طبیعی، قیر طبیعی، پلمه سنگ های نفتی و ماسه های آغشته بـه نفت بـه حالت طبیعی یافت شده و یا طی عملیات بالادستی بـه دست می آید. 2ـ گاز طبیعی: هیدروکربورهایی کـه در سازندهای گازی مستقل، گنبدهای گازی و یا محلول در نفت در شرایط متعارف بـه حالت گاز موجود است و یا طی عملیات بالادستی همراه با نفت خام بـه دست آید. 3ـ منابع نفتی: هر یک از منابع و یا مخازن زیرزمینی یا روزمینی در تقسیمات داخل سرزمین، آبهای داخلی، ساحلی، فلات قاره و بین المللی مجاور مرزهای کشور و آبهای آزاد بین المللی کـه احتمال وجود نفت در آن است و مشخصات فنی و مختصات جغرافیایی آن توسط وزارت نفت مشخص می گردد. 4ـ عملیات بالادستی نفت: کلیه مطالعات، فعالیت ها و اقدامات مربوط بـه اکتشاف، حفاری، استخراج، بهره برداری و صیانت از منابع نفتی، انتقال، ذخیره سازی و صادرات آن مانند پی جویی، نقشه برداری، زمین شناسی، ژئوفیزیک، ژئوشیمی، حفر و خدمات فنی چاه ها، تزریق گاز، آب، هوا و یا هر فعالیتی کـه منجر بـه برداشت بهینه و حداکثری از منابع نفتی گردد و نیز احداث و توسعه تاسیسات و صنایع وابسته، تحدید حدود، حفاظت و حراست آنها برای عملیات تولید و قابل عرضه کردن نفت در حد جداسازی اولیه، صادرات، استفاده و یا عرضه برای عملیات پایین دستی را شامل شود. مواردی نظیر مدیریت و نظارت بر تامین کالاها و مواد صنعتی، آموزش و تامین نیروی انسانی، ایجاد و حفظ شرایط ایمنی، بهداشت و محیط زیست و انجام کلیه فعالیت های لازم جهت ایجاد، ارتقاء و انتقال فناوری برای پشتیبانی عملیات فوق جزء عملیات بالادستی محسوب می شود. 5 ـ عملیات پایین دستی نفت: بـه کلیه مطالعات، فعالیت ها و اقدامات مربوط بـه عملیات تصفیه و پالایش در تاسیسات پالایشی جهت تولید فرآورده های نفتی و استفاده از آنها برای تولید محصولات پتروشیمیایی و انتقال، ذخیره سازی، توزیع، فروش داخلی، صادرات و واردات فرآورده های نفتی و محصولات پتروشیمیایی اطلاق می شود. مواردی نظیر تامین کالاها و مواد صنعتی، آموزش و تامین نیروی انسانی، ایجاد و حفظ شرایط ایمنی، بهداشت و محیط زیست و انجام کلیه فعالیت های لازم جهت ایجاد، ارتقاء و انتقال فناوری برای پشتیبانی عملیات فوق جزء عملیات پایین دستی محسوب می شود. 6 ـ واحد عملیاتی: هر واحد، سازمان، مؤسسه یا شرکتی کـه عملیات بالادستی یا پایین دستی نفت را بـه صورت اصلی، فرعی، تخصصی، عمومی و خدمات جنبی نفتی بر اساس قوانین و مقررات مربوط عهده دار است. 7ـ تولید صیانت شده از منابع نفت: کلیه عملیاتی کـه منجر بـه برداشت بهینه و حداکثری ارزش اقتصادی تولید از منابع نفتی کشور در طول عمر منابع مذکور می شود و باعث جلوگیری از اتلاف ذخایر در چرخه تولید نفت بر اساس سیاست های مصوب می گردد. 8 ـ فرآورده های نفتی: کلیه محصولاتی کـه در تاسیسات فرآوری و پالایش نفت بـه دست می آید و می تواند بـه طور مستقیم مصرف و یا در سایر واحدهای عملیاتی و پتروشیمیایی بـه محصول نهایی تبدیل شود. 9ـ محصولات پتروشیمیایی: کلیه محصولاتی کـه در تاسیسات پتروشیمیایی از نفت و فرآورده های نفتی بـه دست می آید و می تواند بـه طور مستقیم مصرف و یا برای تولید محصول نهایی در عملیات استفاده شود. 10ـ محصولات نهایی: محصولاتی کـه پس از تولید، امکان تولید محصول دیگری از آنها نیست و بـه طور مستقیم قابلیت مصرف دارند. 11ـ انتقال نفت: کلیه اقدامات و عملیاتی کـه برای ارسال نفت استخراج شده یا استحصال شده از منابع نفتی بـه تاسیسات پالایشی و پتروشیمیایی و پایانه های صادراتی انجام می گیرد. این تعریف، ارسال نفت از مبادی وارداتی بـه تاسیسات پالایشی و پتروشیمیایی را نیز شامل می گردد. 12ـ انتقال فرآورده های نفتی: کلیه اقدامات و عملیاتی کـه برای ارسال فرآورده های نفتی از تاسیسات پالایشی، مبادی وارداتی و انبارهای اصلی و تدارکاتی، مبادی توزیع، تاسیسات پتروشیمیایی و یا پایانه های صادراتی انجام می گیرد. 13ـ خطوط لوله: کلیه خطوط انتقال منابع نفتی بـه تاسیسات پالایشی و پتروشیمیایی و یا مبادی صادرات و واردات و همچنین خطوط انتقال فرآورده های نفتی و محصولات پتروشیمیایی بـه انبارهای اصلی و مبادی توزیع داخلی و پایانه های صادراتی کـه از طریق لوله انجام می شود. 14ـ تجارت نفت، فرآورده های نفتی و محصولات پتروشیمیایی: بـه اقدامات و عملیات بازاریابی، قیمت گذاری و عقد قرارداد خرید و فروش، صادرات و واردات، انتقال (ترانزیت)، مبادله و معاوضه نفت، فرآورده های نفتی و محصولات پتروشیمیایی اطلاق می شود. 15ـ ذخیره سازی نفت و فرآورده های نفتی: کلیه اقدامات و عملیات مربوط بـه ذخیره سازی و بازآوری نفت، فرآورده های نفتی و محصولات پتروشیمیایی در مخازن سطحی فلزی، بتنی، زیرزمینی اعم از مغاره های سنگی و نمکی و مخازن تخلیه شده نفت و معادن متروکه است کـه جهت تحویل بـه پایانه های صادراتی، تامین خوراک واحدهای پالایشی و پتروشیمیایی بـه منظور جلوگیری از توقف فعالیت واحدهای عملیاتی، همسان نمودن و افزایش کیفیت نفت و فرآورده های نفتی و ایجاد توازن بین تولید و مصرف انجام می شود. 16ـ قرارداد نفتی: توافق دو یا چند جانبه بین وزارت نفت یا هر یک از شرکت های اصلی تابعه آن یا هر واحد عملیاتی با یک یا چند واحد عملیاتی یا اشخاص حقیقی یا حقوقی در داخل یا خارج از کشور کـه بر اساس قوانین موضوعه، انجام تمام یا قسمتی از عملیات بالادستی و پایین دستی و یا تجارت نفت، فرآورده های نفتی و محصولات پتروشیمیایی، مورد تعهد قرار می گیرد. 17ـ امور حاکمیتی صنعت نفت: اعمال حق حاکمیت و مالکیت عمومی از طرف جمهوری اسلامی ایران بر منابع نفتی و سیاستگذاری، برنامه ریزی، هدایت و راهبری و نظارت عالیه بر اقدامات اجرائی در صنعت نفت و پتروشیمی اعم از عملیات بالادستی و پایین دستی است. 18ـ شرکت های اصلی تابعه وزارت نفت: شرکت های ملی نفت، گاز، پتروشیمی و پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران کـه تابع وزارت نفت می باشند. 19ـ شرکت های فرعی تابعه وزارت نفت: شرکت هایی کـه بیش از پنجاه درصد (50%) سهام آنها متعلق بـه شرکت های اصلی تابعه وزارت نفت است.
متن آئین نامه ماده 1 قانون نفت:
هیات وزیران در جلسه مورخ 1367/01/24 بنا بـه پیشنهاد شماره 827 – 1/33 مورخ 1367/01/23 وزارت نفت و تاییدیه وزارت صنایع و بـه استناد ماده 1 قانون نفت مصوب 1366/07/09 مجلس شورای اسلامی آئین نامه نحوه هماهنگی و تفکیک وظایف وزارت صنایع و وزارت نفت در ارتباط با صنایع پتروشیمی را بشرح زیر تصویب نموند.
بیشتر بخوانید:
مجموعه مقررات مرتبط با آیین نامه ماده 1 قانون نفت (صنعت نفت)
نظریات مشورتی مرتبط با موضوعات تولید و صنعت
مجموعه موضوعی آرای وحدت رویه قضایی
آرای دیوان عدالت اداری مرتبط با موضوعات تولید و صنعت
ماده 1ـ صنایع پتروشیمی عبارتست از صنایع تولیدکننده کلیه فرآورده های شیمیایی تا مرحله پائین دستی کـه از نفت (طبق تعریف قانون نفت) بـه عنوان خوراک استفاده می نمایند. فرآورده هایی از قبیل. ـ پلیمرهای مصنوعی مانند پلاستیک ها و لاستیک های مصنوعی ـ کودهای شیمیایی و سموم دفع آفات ـ مواد اولیه اصلی پودرهای شوینده و مواد اولیه اصلی الیاف مصنوعی ـ سایر مواد شیمیایی و حلال های منطبق با تعریف فوق فرآورده های پتروشیمی محسوب میشوند.
تبصره 1 ـ کلیه فعالیت های مربوط بـه سیاست گزاری، ارشاد، برنامه ریزی، ایجاد، توسعه، بهره برداری، نگاهداری و خرید و فروش فرآورده های پتروشیمی و در مورد تولیدات وابسته بـه آن در حد مصرف داخل صنعت پتروشیمی و فروش محصولات مازادی کـه از روش تولیدی اصلی حاصل میشود بـه عهده شرکت ملی صنایع پتروشیمی (وابسته بـه وزارت نفت) میباشد.
تبصره 2 ـ تولیدات وابسته بـه صنایع پتروشیمی عبارتست از کلیه تولیداتی کـه در جریان تولید فرآورده های پتروشیمی طبق مفاد ماده یک بـه آنها نیاز می باشد و یا اینکه بصورت محصولات جانبی و بازیافتی بـه وجود میآید.
ماده 2 ـ صنایع پائین دستی، عبارتست از صنایعی کـه در آن فرآورده های نهایی پتروشیمی (طبق مفاد ماده یک) طی یک یا چند مرحله بـه محصولات مصرفی تبدیل میشود.
تبصره 1 ـ ارشاد، سیاست گزاری، برنامه‌ریزی و صدور مجوزهای مربوطه در صنایع پائین دستی پتروشیمی بعهده وزارت صنایع میباشد. بدیهی است جهت تامین خوراک صنایع پائین دستی فوق الذکر هماهنگی های لازم یا شرکت ملی صنایع پتروشیمی صورت خواهد گرفت.
تبصره 2 ـ نمونه های لیست محصولات پتروشیمی مذکور در مفاد ماده یک این آئیننامه در جدول پیوست آمده است و در آینده نیز هماهنگی های لازم و تبادل نظر در کمیته ای متشکل از معاون وزیر نفت در امور پتروشیمی و معاون وزیر صنایع در طرح و برنامه حداقل سالی یکبار بعمل خواهد آمد در صورت نیاز این هماهنگی ین دو وزیر ذیربط و نهایتاً در هیئت وزیران خواهد بود.
تبصره 3 ـ شرکت ملی صنایع پتروشیمی میتواند تولید برخی از فرآورده های نهایی را بـه تشخیص خود از طریق وزارت صنایع بـه سایر بخش ها واگذار نماید. در این موارد، هماهنگی های لازم از طریق کمیته هماهنگی (موضوع تبصره 2) اعمال گردیده و نهایتاً مجوزهای لازم در اینگونه موارد از طرف وزارت صنایع صادر خواهد شد. بدیهی است شرکت ملی صنایع پتروشیمی جهت بخش خارج از صنعتی نفت راساً اقدام بـه صدور مجوز نخواهد کرد.
ماده 3: واحدهای عملیاتی و طرح های در دست اجرای موضوع این آئیننامه زیر پوشش دو وزارتخانه بر اساس توافق موردی حاصله در کمیته موضوع تبصره 2ماده 2 ادامه فعالیت خواهند داد.
ماده 4: این آئین نامه شامل چهار ماده، 5 تبصره و یک جدول پیوست حاوی نمونه های لیست محصولات پتروشیمی مذکور در مفاد ماده یک آئیننامه میباشد.
میر حسین موسوی ـ نخست‌وزیر
بیشتر بخوانید:
مجموعه مقررات مرتبط با آیین نامه ماده 1 قانون نفت (صنعت نفت)
نظریات مشورتی مرتبط با موضوعات تولید و صنعت