آیین نامه نظارت بر ارایه خدمات ناوبری هوایی غیرنظامی مصوب 1401/06/16
آیین نامه نظارت بر ارایه خدمات ناوبری هوایی غیرنظامی مشتمل بر 23 ماده مصوب 1401/06/16 هیأت وزیران
شناسنامه آیین نامه نظارت بر ارایه خدمات ناوبری هوایی غیرنظامی:
شماره روزنامه رسمی: 22577
تاریخ روزنامه رسمی: 1401/06/31
شماره ابلاغ: 107463/ت60098هـ
تاریخ ابلاغ: 1401/06/19
مرجع تصویب: هیأت وزیران
تاریخ تصویب: 1401/06/16
بیشتر بخوانید:
مجموعه مقررات مرتبط با آیین نامه نظارت بر ارایه خدمات ناوبری هوایی غیرنظامی
نظریات مشورتی مرتبط با موضوعات صنعت و تولید
مجموعه موضوعی آرای وحدت رویه قضایی
آرای دیوان عدالت اداری مرتبط با موضوعات صنعت و تولید
متن آیین نامه نظارت بر ارایه خدمات ناوبری هوایی غیرنظامی:
هیأت وزیران در جلسه 1401/06/16 بـه پیشنهاد شماره 56944/100/02 مورخ 1401/04/14 وزارت راه و شهرسازی و بـه استناد اصل یک صد و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، آیین نامه نظارت بر ارایه خدمات ناوبری هوایی غیر نظامی را بـه شرح زیر تصویب کرد:
ماده ۱ ـ در این آیین نامه، اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط بـه کار می روند:
1- سازمان: سازمان هواپیمایی کشوری.
2- ایکائو: سازمان بین المللی هواپیمایی کشوری.
3- پیمان: کنوانسیون بین المللی هواپیمایی کشوری 1944.
4- ستاد کل: ستاد کل نیروهای مسلح.
5- استانداردها و توصیه های پیمان: کلیه الزامات و توصیه های ایکائو کـه در قالب ضمائم پیمان ارایه شده است.
6- وسیله پرنده: هر وسیله پرنده کـه بتواند در نتیجه عکس العمل هوا، بـه جز عکس العمل هوا در سطح زمین خود را در هوا نگاه دارد.
7- خدمات ناوبری هوایی: ارایه خدمات واپایش (کنترل) و مدیریت آمد و شد (ترافیک) هوایی، خدمات مخابرات هوانوردی، خدمات هواشناسی هوانوردی، خدمات جستجو و نجات هوانوردی، خدمات مدیریت اطلاعات هوانوردی، خدمات طراحی و دستورالعمل های پروازی، خدمات مدیریت جریان آمد و شد (ترافیک) هوایی می باشد.
8- اصلاح 1401/08/08 ـ نشریه اطلاعات هوانوردی: نشریه ای حاوی اطلاعات معتبر، لازم و ضروری کـه مطابق قوانین و مقررات مربوط منتشر می شود.
9- منطقه ارایه اطلاعات پروازی: قلمرو هوایی با ابعاد و حدود مشخص کـه در آن خدمات اطلاعات پرواز و خدمات هشدار پرواز ارایه می شود. حدود و ثغور منطقه ارایه اطلاعات پروازی در نشریه اطلاعات هوانوردی منتشر می گردد.
10- آمد و شد (ترافیک) هوایی عمومی: آمد و شد (ترافیک) هوایی غیرنظامی کـه تحت قوانین پیمان و یا مقررات عملیاتی ملی کشور اداره می شوند.
11- آمد و شد (ترافیک) هوایی عملیاتی: آمد و شد (ترافیک) هوایی از قبیل آمد و شد (ترافیک) های نظامی، عملیات خاص پروازهای پزشکی، آمبولانس جستجو و نجات کـه مشمول قوانین تدوین شده توسط پیمان نبوده و مقررات آن بـه صورت مشترک توسط سازمان و ستاد کل تدوین و ابلاغ می گردد.
ماده ۲ ـ کلیه بهره برداران مشمول مقررات آمد و شد (ترافیک) هوایی عمومی بـه شرح زیر کـه از منطقه ارایه اطلاعات پروازی استفاده می نمایند، ملزم بـه رعایت مقررات این آیین نامه می باشند:
1- عملیات وسایل پرنده در داخل منطقه ارایه اطلاعات پروازی ایران و یا در حال خروج یا ورود از/ بـه آن.
2- وسایل پرنده کـه دارای تابعیت و علامت ثبت از کشور ایران یا در اختیار شرکت های ایرانی هستند، مادامی کـه با مقررات حاکم بر پرواز بر فراز منطقه ارایه اطلاعات پروازی در تعارض نباشند.
3- ارایه دهنده خدمات ناوبری هوایی بـه آمد و شد (ترافیک) هوایی عمومی، بهره برداران فرودگاهی و کارکنان (پرسنل) فعال در عملیات وسایل پرنده.
بیشتر بخوانید:
مجموعه مقررات مرتبط با آیین نامه نظارت بر ارایه خدمات ناوبری هوایی غیرنظامی
نظریات مشورتی مرتبط با موضوعات صنعت و تولید
مجموعه موضوعی آرای وحدت رویه قضایی
آرای دیوان عدالت اداری مرتبط با موضوعات صنعت و تولید
ماده ۳ ـ وسایل پرنده الگو (مدل) و اسباب بازی مشمول مقررات این آیین نامه نیستند.
تبصره ـ بـه منظور حصول اطمینان از بـه حداقل رسیدن خطرات احتمالی ناشی از عملیات وسیله پرنده الگو (مدل) و اسباب بازی بر ایمنی هواپیمایی کشوری، عملیات وسایل پرنده دیگر و افراد و دارایی آنها، هرگونه فعالیت این وسایل باید مطابق با دستورالعمل مصوب شورای امنیت کشور باشد.
ماده ۴ ـ اولویت ارایه خدمات ناوبری هوایی نسبت بـه آمد و شد (ترافیک) هوایی عمومی و عملیاتی بـه ترتیب پروازهای زیر است:
1- پرواز رهگیر (scramble)/ مأموریت ویژه نظامی.
2- پروازهای سازمان اورژانس کشور و فوریت های پزشکی و امدادی.
3- جستجو و نجات.
4- مأموریت های حفاظت محیط زیست و کشاورزی.
5- تخلیه تجهیزات پزشکی، دارو و مجروحین.
6- اطفای حریق.
7- وارسی پروازی.
8- پرواز مقامات وی آی پی (VIP).
ماده ۵ ـ بـه منظور سیاستگذاری، برنامه ریزی، هماهنگی، نظارت، مدیریت یکپارچه، نظم پروازها و اعمال حاکمیت در ارایه خدمات ناوبری هوایی بـه آمد و شد (ترافیک) هوایی عمومی در چهارچوب قوانین، سازمان بـه عنوان نماینده دولت در امور حمل و نقل هوایی و خدمات ناوبری و هوانوردی می باشد.
تبصره ـ سازمان می تواند در صورت بروز هرگونه اختلال در امور هوانوردی حسب ضرورت ارایه خدمات ناوبری را در چهارچوب قوانین محدود و یا تعلیق نماید.
ماده ۶ ـ سازمان می تواند حسب تشخیص در مواقع خاص بـه منظور حفظ ایمنی هوانوردی غیرنظامی در چهارچوب مقررات این آیین نامه، بخشنامه صادر کند.
ماده ۷ ـ سازمان باید تمامی اختلاف عملکردهای این آیین نامه و دستورالعمل های مربوط را با استانداردها و توصیه های ایکائو، بـه ایکائو اعلام و همچنین اختلاف عملکردهای اساسی را از طریق نشریه اطلاعات هوانوردی (AIP)، منتشر کند.
ماده ۸ ـ ارایه خدمات ناوبری هوایی و پرواز بر فراز آب های آزاد مطابق مقررات مندرج در ضمیمه 2 و 11 پیمان با در نظر گرفتن مصالح حاکمیتی کشور، بدون هیچ استثنا اجرا می شود.
ماده ۹ ـ سازمان بـه منظور مقررات گذاری و سیاستگذاری هوانوردی غیرنظامی، در چهارچوب قوانین کلیه مقررات، استانداردها، قواعد و ضوابط فنی ارایه خدمات ناوبری هوایی را بر اساس پیمان و استانداردها و توصیه های ایکائو، در کشور تدوین و بر نحوه اجرای آن نظارت می کند.
تبصره ۱ ـ سازمان می تواند در انجام امور بازرسی و ممیزی از ارایه دهنده خدمات ناوبری هوایی بـه صورت کلی یا جزیی از خدمات اشخاص حقیقی و حقوقی صاحب صلاحیت مطابق با مقررات موجود استفاده نماید.
تبصره ۲ ـ بازرسان سازمان می توانند در راستای اختیارات مندرج در این آیین نامه و قوانین و مقررات مربوط هوانوردی بـه منظور نظارت بر تأمین و حفظ ایمنی، بدون هیچ گونه محدودیت و قید و شرطی، بـه اماکن، تجهیزات و امکانات و اسناد و مدارک مربوط ارایه دهنده خدمات ناوبری هوایی بـه آمد و شد (ترافیک) هوایی عمومی دسترسی داشته باشند.
ماده ۱۰ ـ سازمان تنها مرجع ذی صلاح جهت صدور و نظارت، اعمال محدودیت، لغو و تعلیق مجوز یا گواهینامه عملیاتی در زمینه خدمات ذیل بـه آمد و شد (ترافیک) هوایی عمومی در منطقه ارایه اطلاعات پروازی ایران می باشد:
1- خدمات مدیریت آمد و شد (ترافیک) هوایی.
2- خدمات مخابرات هوانوردی.
3- خدمات هواشناسی هوانوردی.
4- خدمات جستجو و نجات هوانوردی.
5- خدمات مدیریت اطلاعات هوانوردی.
6- خدمات طراحی و دستورالعمل های پروازی.
7- خدمات جریان آمد و شد (ترافیک) هوایی و اجازه پروازها.
ماده ۱۱ ـ ارایه هرگونه خدمات ناوبری هوایی بـه آمد و شد (ترافیک) هوایی عمومی منوط بـه اخذ مجوز یا گواهینامه عملیاتی از سازمان می باشد.
ماده ۱۲ ـ انجام پرواز با وسیله پرنده صرفاً در مناطق پروازی از قبل تعیین شده و با رعایت محدودیت های تعیین شده توسط کمیته دائمی اداره امور فضای کشور مجاز است.
ماده ۱۳ ـ ارایه دهنده خدمات ناوبری هوایی بـه آمد و شد (ترافیک) هوایی موظف بـه رعایت الزامات تعیین شده توسط سازمان از جمله تأیید تجهیزات و صلاحیت نیروی انسانی می باشد.
تبصره ـ بـه منظور نظارت بر رعایت مقررات این آیین نامه و ارتقای ایمنی، تأیید صلاحیت فنی و تخصصی مدیران ذیل قبل از انتصاب برعهده سازمان می باشد:
1- مدیر واپایش (کنترل) آمد و شد (ترافیک) هوایی.
2- مدیر ارایه دهنده خدمات مخابرات هوانوردی.
3- مدیر ارایه دهنده خدمات جستجو و نجات هوایی.
4- مدیر ارایه دهنده خدمات مدیریت اطلاعات هوانوردی.
5- مدیر ارایه دهنده خدمات طراحی و دستورالعمل های پروازی.
6- معاون/ مدیر عملیات هوانوردی فرودگاه.
7- مدیران و مسئولین عملیاتی فرودگاهی.
8- مدیر ایمنی و تضمین کیفیت.
ماده 14 ـ ایجاد، توسعه، بهره برداری و نگهداری زیرساخت های خدمات ناوبری هوایی از قبیل سامانه های ارتباطی، ناوبری، مخابراتی، نظارتی و سامانه های مدیریت آمد و شد (ترافیک) هوایی در کل فرودگاه های غیرنظامی و منطقه ارایه اطلاعات پروازی ایران توسط ارایه دهنده خدمات ناوبری هوایی بـه آمد و شد (ترافیک) هوایی عمومی باید در چهارچوب قوانین و مقررات باشد.
بیشتر بخوانید:
مجموعه مقررات مرتبط با آیین نامه نظارت بر ارایه خدمات ناوبری هوایی غیرنظامی
نظریات مشورتی مرتبط با موضوعات صنعت و تولید
مجموعه موضوعی آرای وحدت رویه قضایی
آرای دیوان عدالت اداری مرتبط با موضوعات صنعت و تولید
ماده 15 ـ سازمان می تواند در موارد تخلف از مقررات این آیین نامه، متناسب با تخلف ارتکابی و در چهارچوب قوانین مجوز یا گواهینامه متخلف را محدود، لغو یا تعلیق نماید.
ماده 16 ـ کارگروه دائمی اداره امور فضای کشور مکلف است در راستای ارتقای هماهنگی در مدیریت قلمرو هوایی کشور و بهره برداری از زیرساخت های هوانوردی، احداث فرودگاه ها و راه های هوایی تصمیمات لازم را اتخاذ نماید.
ماده 17 ـ سازمان مکلف است پس از اعلام علل امنیتی و دفاعی از سوی مقامات ذی صلاح امنیتی و نظامی ارایه خدمات ناوبری هوایی را بـه وسایل پرنده غیرنظامی بر فراز قسمتی یا کل منطقه اطلاعات پروازی کشور محدود یا ممنوع نماید. دستورالعمل مربوط توسط سازمان با همکاری ستاد کل تدوین و ابلاغ می گردد.
ماده 18 ـ انجام هرگونه فعالیت نظامی کـه برای پرواز وسایل پرنده غیرنظامی مخاطره آمیز می باشد، مستلزم اعلام قبلی نهاد نظامی مربوط بـه سازمان است.
ماده 19 ـ اصلاح 1401/08/08 ـ در مواردی کـه وزارتخانه ها و دستگاه های دولتی اقدام بـه تهیه و تدوین مقررات، ضوابط و الزامات مرتبط با هوانوردی در فضای کشور و فرودگاه ها می نمایند کـه ممکن است بـه هر نحوی از انحا هوانوردی غیرنظامی را دچار محدودیت و یا متأثر نماید، موظفند قبلاً نظر شورای عالی هواپیمایی کشوری را جلب نمایند.
ماده 20 ـ سازمان با همکاری ستاد کل، مطابق ماده 25 پیمان، مساعدت و اقدامات مقتضی نسبت بـه هواپیمایی کـه در قلمرو هوایی آن دچار مخاطره یا مفقود شده است را بـه عمل می آورد. همچنین مالک و مقامات کشور ثبت کننده می توانند تحت نظر سازمان تدابیر لازم برای مساعدت بـه هواپیما را معمول دارند.
ماده 21 ـ بـه منظور مساعدت با هواپیمایی کـه در قلمرو هوایی ایران دچار مخاطره یا مفقود شده است، سازمان اقدامات و مساعدت لازم را بر اساس پیمان و ضمائم آن بـه عمل می آورد.
تبصره ـ سند ملی جستجو و نجات هوایی با پیشنهاد وزارت راه و شهرسازی (سازمان) با همکاری ستاد کل و سازمان مدیریت بحران کشور ظرف هجده ماه از تاریخ ابلاغ این آیین نامه تدوین و بـه تصویب هیئت وزیران می رسد.
بیشتر بخوانید:
مجموعه مقررات مرتبط با آیین نامه نظارت بر ارایه خدمات ناوبری هوایی غیرنظامی
نظریات مشورتی مرتبط با موضوعات صنعت و تولید
مجموعه موضوعی آرای وحدت رویه قضایی
آرای دیوان عدالت اداری مرتبط با موضوعات صنعت و تولید
ماده 22 ـ فرودگاه ها، ایستگاه های بی سیم، وسایل ارتباطاتی، رمزها و علائم مخابراتی، چراغ ها، نقشه ها، اطلاعات هوانوردی، ایستگاه های هواشناسی و سایر تسهیلات و تجهیزات خدمات ناوبری هوایی برای ارائه خدمات بـه پروازهای بین المللی باید الزامات ماده 28 پیمان را بـه صورت متحدالشکل رعایت نمایند.
ماده 23 ـ کلیه دستورالعمل های مورد نیاز برای اجرای این آیین نامه در موضوعات در صلاحیت سازمان با رعایت قوانین و مقررات مربوط توسط سازمان تصویب و ابلاغ می شود.
محمد مخبر ـ معاون اول رییس جمهور