اساسنامه جامعه حسابداران رسمی ایران مصوب 1378/06/28

مجموعه مقررات مرتبط با اساسنامه جامعه حسابداران رسمی ایران

ج ـ قانون: قانون استفاده از خدمات تخصصی و حرفه ای حسابداران ذی صلاح به عنوان حسابداران رسمی مصوب ۱۳۷۲.

مقررات مرجع:

تبصره 2 قانون استفاده از خدمات تخصصی و حرفه ای حسابداران ذی صلاح به عنوان حسابداران رسمی مصوب ۱۳۷۲: به منظور تنظیم امور و اعتلای حرفه حسابداری و حسابرسی و نظارت حرفه ای بر کار حسابداران رسمی، نخستین گروه حسابداران رسمی با نصاب حداقل ده نفر می توانند به عنوان هیات موسس، «جامعه حسابداران رسمی ایران» را به صورت موسسه ای غیر دولتی، غیر انتفاعی و دارای استقلال مالی و شخصیت حقوقی مستقل تشکیل دهند. اساسنامه جامعه مزبور توسط هیات موسس، تهیه و به تصویب هیات وزیران می رسد.

متن اساسنامه جامعه حسابداران رسمی ایران:

هیأت وزیران در جلسه مورخ 1378/06/28 بنا به پیشنهاد شماره ۲۵۸۹۷ مورخ 1357/07/30 وزارت امور اقتصادی و دارایی و به استناد تبصره (۲) ماده واحده قانون استفاده از خدمات تخصصی و حرفه ای حسابداران ذی صلاح به عنوان حسابداران رسمی مصوب ۱۳۷۲ اساسنامه جامعه حسابداران رسمی ایران را به شرح زیر تصویب نمود:

فصل اول ـ کلیات

ماده ۱ ـ در این اساسنامه اصطلاحات زیر به جای عبارات مشروح مربوط به کار می رود:

الف ـ آیین نامه تعیین صلاحیت: آیین نامه تعیین صلاحیت حسابداران رسمی و چگونگی انتخاب آنان موضوع تصویب نامه شماره ۹۰۴۵ /ت۱۳۸۷۵ه ـ مورخ 1374/07/23 هیأت وزیران.

بهیأت تشخیص صلاحیت: هیأت تشخیص صلاحیت حسابداران رسمی موضوع ماده (۱) آیین نامه تعیین صلاحیت.

پ ـ جامعه: جامعه حسابداران رسمی ایران.

ت ـ خدمات تخصصی و حرفه ای: خدمات یاد شده به امور ذیل اطلاق می شود:

انواع حسابرسی؛

بازرسی قانونی؛

مشاوره مدیریت مالی؛

طراحی و پیاده سازی سیستم مالی؛

خدمات مالی و حسابداری و مالیاتی؛

نظارت بر تصفیه؛

ارزیابی سهام و سهم الشرکه؛

داوری مالی؛

خدماتی که توسط دادگاه ها و مراجع قضایی در چارچوب موارد فوق الذکر ارجاع و توسط حسابدار رسمی پذیرفته می شود.

تبصره ـ تشخیص سایر موارد در چارچوب مقررات این اساسنامه و قوانین بر عهده شورای عالی جامعه است.

ث ـ حسابداران رسمی شاغل و غیرشاغل: آن دسته از حسابداران رسمی که تمام وقت خود را به خدمات حسابرسی و بازرسی قانونی و سایر خدمات تخصصی و حرفه ای (موضوع بند (ت) فوق الذکر) تخصیص دهند و دارای مشاغل دیگری اعم از موظف و غیرموظف (به استثنای اعضای هیأت علمی دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی و پژوهشی و سایر مشاغل آموزشی با رعایت مقررات استخدامی مربوط) نباشند، حسابدار رسمی شاغل نامیده می شوند و در غیر این صورت حسابدار رسمی غیر شاغل شناخته خواهند شد.

چ ـ نظارت حرفه ای: نظارت حرفه ای بر فعالیت مؤسسات حسابرسی و حسابداران رسمی ایران.

ح ـ مؤسسه یا مؤسسات حسابرسی: مؤسسه یا مؤسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران

تبصره ـ اصلاح 1379 و 1390 ـ خدمات پنج گانه (مشاوره مدیریت مالی / طراحی و پیاده سازی سیستم مالی / خدمات مالی و حسابداری و مالیاتی / ارزیابی سهام و سهم الشرکه / داوری مالی) و نیز موارد تبصره بند (ت) این ماده برای تنظیم امور حرفه حسابداری و حسابرسی است و مشمول موارد استفاده دولت از خدمات اشخاص تحت عنوان حسابدار رسمی موضوع این قانون نمی باشد. ضمناً حسابدار رسمی نمی تواند به طور همزمان هیچ یک از خدمات سه گانه را به اشخاص حقیقی و حقوقی که مسئولیت حسابداری رسمی موضوع قانون را در آن بر عهده دارد انجام دهد.

ماده ۲ ـ هدف از تشکیل جامعه عبارت است از تنظیم امور و اعتلای حرفه حسابداری و حسابرسی در کشور و نظارت حرفه ای بر کار حسابداران رسمی از طریق:

ـ الف ـ تشکیل حسابداران رسمی.

ـ ب ـ بهبود و گسترش خدمات حرفه ای از طریق کمک در تهیه، تدوین، اشاعه و ارتقای اصول و استانداردهای حسابداری، حسابرسی، خدمات مالی و آیین نامه رفتار حرفه ای.

ـ پ ـ بالا بردن دانش تخصصی حسابداران رسمی حرفه ای از طریق گسترش و بهبود آموزش، انجام تحقیقات و انتشار نشریات تخصصی و حرفه ای.

ـ ت ـ حمایت از حقوق حرفه ای اعضاء.

ـ ث ـ برقراری ارتباط مستمر فنی و حرفه ای بین اعضاء.

ـ ج ـ ارتباط با مؤسسات و تشکل های حرفه ای منطقه ای و بین المللی و در صورت نیاز عضویت در آنها.

ماده ۳ ـ اشخاصی که در اجرای آیین نامه تعیین صلاحیت به عنوان حسابدار رسمی انتخاب می گردند با رعایت مقررات این اساسنامه عضو جامعه می باشند.

تبصره ۱ ـ اشخاصی که عنوان حسابدار رسمی آنها لغو می شود، مجاز به استفاده از عنوان یاد شده نیستند و عضویت آنها در جامعه منتفی است.

تبصره ۲ ـ مؤسسات حسابرسی موضوع تبصره (۳) قانون، عضو جامعه هستند.

فصل دوم ـ ارکان

ماده 4 ـ اصلاح 1390/04/05 ـ ارکان جامعه به شرح زیر تعیین می شود:

الف ـ مجمع عمومی

ب ـ شورایعالی

پ ـ هیأت مدیره

ت ـ هیأت عالی نظارت

الف ـ شورای عالی

ماده 5 ـ الحاق 1390/04/05 ـ مجمع عمومی از اجتماع اعضای جامعه تشکیل و وظایف و اختیارات آن به عنوان بالاترین رکن جامعه به شرح زیر تعیین می شود:

1- انتخاب اعضای شورای عالی

2- تصویب گزارش سالانه شورای عالی

3- تعیین حق حضور اعضای شورای عالی بنا به پیشنهاد هیأت رئیسه مجمع

4- تعیین روزنامه کثیرالانتشار برای درج آگهی های رسمی جامعه بنا به پیشنهاد هیأت رئیسه مجمع.

تبصره 1 ـ الحاق 1390/04/05 ـ مسئولیت اجرائی برگزاری مجمع عمومی و دعوت اعضا با دبیرکل جامعه است. چنانچه دبیرکل، اعضای مجمع را در موعد مقرر که حداکثر لغایت شهریور ماه هر سال خواهد بود، دعوت نکند، رئیس هیأت عالی نظارت مجمع عمومی را دعوت می کند.

تبصره 2 ـ الحاق 1390/04/05 ـ دستورالعمل مربوط به نحوه برگزاری مجمع عمومی مشتمل بر طرز تشکیل جلسه و انتخاب هیأت رئیسه جلسه، چگونگی اداره جلسه، حد نصاب اعتبار جلسه، طرق اخذ آرا و شیوه نظارت بر برگزاری مجمع عمومی به تصویب وزیر امور اقتصادی و دارائی می رسد.

تبصره 3 ـ الحاق 1390/04/05 ـ صحت انتخابات اعضای شورای عالی بر اساس گزارش هیأت عالی نظارت پس از تائید وزیر امور اقتصادی و دارائی معتبر است و احکام عضویت آنان توسط وزیر امور اقتصادی و دارائی صادر می شود.

ماده 6 ـ اصلاح 1390/04/05 ـ تعداد اعضای شورای عالی یازده نفر است که از بین اعضای جامعه توسط مجمع عمومی انتخاب می شوند.

تبصره 1 ـ الحاق 1390/04/05 ـ حداقل چهار نفر از اعضای شورای عالی، شاغل و حداقل چهار نفر، غیرشاغل خواهند بود.

تبصره 2 ـ الحاق 1390/04/05 ـ دستورالعمل مربوط به نحوه برگزاری انتخابات شورای عالی شامل نحوه تشکیل جلسه و انتخابات هیأت رییسه جلسه، نحوه داوطلب شدن برای عضویت در شورای مذکور، چگونگی اداره جلسه، حد نصاب اعتبار جلسه، طرق اخذ آرا و شیوه نظارت بر برگزاری انتخابات، برای اولین دوره با پیشنهاد هیأت مؤسس (موضوع تبصره (2) قانون) به تصویب وزیر امور اقتصادی و دارایی می رسد.

تبصره 3 ـ الحاق 1390/04/05 ـ بعد از تشکیل شورای عالی هرگونه تغییر در دستورالعمل یاد شده بنا به پیشنهاد شورای مذکور و تصویب وزیر امور اقتصادی و دارایی صورت خواهد گرفت.

ماده 7 ـ اصلاح 1390/04/05 ـ شرایط داوطلبان برای عضویت در شورای عالی به شرح زیر تعیین می شود:

• الف ـ دارا بودن شرایط موضوع بندهای (ب، ت، ث و ج) ماده (16)

• ب ـ داشتن حداقل ده سال سابقه کار در سطح مدیریت در رشته های حسابرسی، خدمات مالی، طراحی سیستم یا مدیریت مالی بعد از اخذ مدرک کارشناسی (لیسانس).

• پ ـ حسن شهرت و تعهد عملی به احکام دین مبین اسلام و نظام جمهوری اسلامی ایران در مورد اقلیت های دینی موضوع اصل سیزدهم قانون اساسی، تعلیمات دینی ایشان حاکم خواهد بود.

تبصره 1 ـ الحاق 1390/04/05 ـ تشخیص انطباق صلاحیت داوطلبان عضویت در شورای عالی با شرایط مذکور در این ماده بر عهده وزیر امور اقتصادی و دارایی است.

تبصره 2 ـ الحاق 1390/04/05 ـ مدت عضویت اعضای شورای عالی سه سال است و انتخاب مجدد آنها به صورت متوالی تنها برای یک دوره بلامانع است و هر عضو در زمان عضویت در جامعه می تواند در مجمع برای سه دوره انتخاب شود. اعضای قبلی تا انتخاب اعضای جدید موظف به ادامه کار هستند و در صورت فوت، استعفا یا لغو عنوان حسابدار رسمی آنها، عضو جدید از میان اعضای علی البدل برای مدت باقیمانده، جایگزین می شود.

تبصره 3 ـ الحاق 1390/04/05 ـ علاوه بر رییس هیأت عالی نظارت و در غیاب وی یکی از اعضای هیأت یاد شده، سه نفر نماینده به ترتیب زیر بدون حق رای در جلسات شورای عالی شرکت خواهند کرد:

1- نماینده وزیر امور اقتصادی و دارایی.

2- یک نفر به انتخاب رییس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.

3- یک نفر به انتخاب رییس سازمان بورس و اوراق بهادار.

ماده 8 ـ اصلاح 1390/04/05 و 1402/02/24 ـ وظایف و اختیارات شورای عالی به شرح زیر تعیین می شود:

1- انتخاب اعضای هیأت مدیره.

2- تعیین خط مشی و تصویب برنامه های جامعه.

3- اصلاح شماره ردیف 1402/02/24 ـ تصویب آیین نامه های مالی، معاملاتی، اداری و استخدامی جامعه.

4- اصلاح شماره ردیف 1402/02/24 ـ تصویب صورت های مالی و گزارش عملکرد سالانه هیأت مدیره.

5- اصلاح شماره ردیف 1402/02/24 ـ تایید صلاحیت اعضای کارگروه های تخصصی.

6- اصلاح شماره ردیف 1402/02/24 ـ تصویب آیین نامه مربوط به چگونگی تشکیل، وظایف و اختیارات کارگروه های تخصصی.

7- اصلاح شماره ردیف و متن 1402/02/24 ـ تعیین حقوق و مزایای اعضای هیأت مدیره و کارگروه های تخصصی به استثنای کارگروه‌ های پایش(کنترل) کیفیت، آیین رفتار حرفه ای و هیأت های انتظامی بدوی.

8- اصلاح شماره ردیف 1402/02/24 ـ تصویب تشکیلات تفصیلی جامعه.

9- اصلاح شماره ردیف 1402/02/24 ـ تصویب رهنمودها و دستورالعمل های فنی و حرفه ای در چارچوب استانداردهای اعلام شده توسط مراجع ذی صلاح قانونی.

10- اصلاح شماره ردیف 1402/02/24 ـ تعیین مبلغ ورودیه و حق عضویت ثابت و متغیر اعضا.

11- اصلاح شماره ردیف 1402/02/24 ـ تهیه گزارش سالانه شورا برای ارائه به وزیر امور اقتصادی و دارایی و مجمع عمومی.

12- اصلاح شماره ردیف 1402/02/24 ـ تعیین مدیر مسئول نشریه تخصصی جامعه.

13- اصلاح شماره ردیف 1402/02/24 ـ اعمال نظارت حرفه ای از طریق کارگروه های تخصصی (به استثنای کارگروه های پایش(کنترل) کیفیت و آیین رفتار حرفه ای) برای پایش(کنترل) وضعیت مؤسسات حسابرسی و پایش(کنترل) کیفیت کار شاغلین انفرادی.

14- اصلاح شماره ردیف و متن 1402/02/24 ـ تصمیم گیری در خصوص سایر مواردی که برای ایفای وظایف جامعه لازم است و در این اساسنامه وظایف سایر ارکان جامعه تعیین نشده است با تایید وزارت امور اقتصادی و دارایی.

15- اصلاح شماره ردیف 1402/02/24 ـ تصمیم گیری در مورد تشکیل مراکز آموزشی و تحقیقاتی موضوع فعالیت های جامعه با اخذ مجوز از مراجع صلاحیتدار.

16- اصلاح شماره ردیف 1402/02/24 ـ پیشنهاد سایر دستورالعمل های مورد نیاز جامعه به مراجع ذی ربط برای تصویب.

17- اصلاح شماره ردیف 1402/02/24 ـ تصمیم گیری در مورد نحوه همکاری با استفاده کنندگان از خدمات اعضای جامعه در چارچوپ مقررات این اساسنامه

تبصره 2 ـ الحاق 1390/04/05 ـ وزیر امور اقتصادی و دارایی می تواند در موارد زیر نسبت به تجدید انتخابات شورای عالی تصمیم گیری نماید:

الف ـ در مواردی که صحت انتخابات بر اساس گزارش هیأت عالی نظارت تایید نشود.

ب ـ در صورتی که گزارش سالیانه شورای عالی بر اساس گزارش هیأت عالی نظارت در مجمع عمومی سالانه جامعه تصویب نشود.

پ ـ در مواردی که بر اساس گزارش هیأت عالی نظارت، شورای عالی، وظایف تعیین شده در این اساسنامه را انجام نداده یا در انجام آن قصور نموده است.

ماده 9 ـ اصلاح 1390/04/05 ـ تعیین حق حضور اعضای شورای عالی بر عهده وزیر امور اقتصادی و دارایی خواهد بود.

ماده 10 ـ الحاق 1390/04/05 ـ جلسات شورای عالی با حضور حداقل هشت (8) نفر از اعضاء رسمیت می یابد و تصمیمات گرفته شده با آرای حداقل موافق شش (6) نفر از حاضران معتبر است.

بهیأت مدیره

ماده 11 ـ اصلاح 1390/04/05 ـ هیأت مدیره جامعه مرکب ازسه نفر عضو تمام وقت است که از بین اعضای جامعه توسط شورای عالی برای مدت سه سال انتخاب و با حکم رییس شورای عالی منصوب می شوند. چنانچه برخی از اعضای هیأت مدیره در اثنای مدت یاد شده تغییر یابد، عضو جدید برای مدت باقیمانده انتخاب خواهد شد.

تبصره 1 ـ اصلاح 1390/04/05 ـ چنانچه اعضای هیأت مدیره از بین حسابداران رسمی شاغل انتخاب شوند، وضعیت آنها در دوران تصدی مشاغل مذکور، از شاغل به غیرشاغل تبدیل می شود.

تبصره ۲ ـ انتخاب اعضای هیأت مدیره از بین اعضای شورای عالی جامعه مجاز نیست.

تبصره 3 ـ اصلاح 1390/04/05 ـ انتخاب مجدد اعضای هیأت مدیره با رعایت مقررات این اساسنامه برای دوره های بعدی بلامانع است.

ماده 12 ـ اصلاح 1390/04/05 ـ شورای عالی از بین اعضای هیأت مدیره، یک نفر را به عنوان رییس هیأت مدیره و دبیرکل جامعه تعیین می کند.

تبصره ۱ ـ رییس هیأت مدیره و دبیرکل جامعه اداره امور اجرایی جامعه را به جز در مواردی که بر عهده ارکان قرار دارد و مسئولیت اجرای مصوبات هیأت مدیره را بر عهده خواهد داشت.

تبصره 2 ـ اصلاح 1390/04/05 ـ تغییر هیأت مدیره و دبیرکل قبل از انقضای دوره سه ساله با موافقت وزیر امور اقتصادی و دارایی بر عهده شورای عالی است.

تبصره 3 ـ الحاق 1390/09/12 ـ چنانچه براساس گزارش هیأت عالی نظارت هر یک از اع ـ ضای هیأت مدیره در انجام وظایف مقرر در این اساسنامه و آیین نامه های مربوط قصور و یا تخلف نماید، وزیر امور اقتصادی و دارایی می تواند لزوم برکناری عضو مذکور از عضویت هیأت مدیره جامعه را به رییس شورای عالی اعلام دارد. شورای یادشده موظف است در اسرع وقت (حداکثر دو هفته) نسبت به تعیین جانشین وی طبق شرایط مقرر در این اساسنامه اقدام نماید. عضویت شخص مورد نظر در هیأت مدیره جامعه پس از انقضای مدت یادشده لغو شده تلقی می گردد.

ماده 13 ـ اصلاح 1390/04/05 و 1402/02/24 ـ وظایف و اختیارات هیأت مدیره به شرح زیر است:

1- اجرای مصوبه های شورای عالی.

2- تهیه و تنظیم برنامه های جامعه در چارچوب خط مشی تعیین شده توسط شورای عالی.

3- اصلاح 1402/02/24 ـ تهیه و تنظیم و بروز رسانی آیین‌ نامه‌ ها و دستورالعمل‌ های موضوع این اساسنامه از جمله آیین رفتار حرفه‌ ای و آیین‌ نامه‌ های مالی، معاملاتی، اداری و استخدامی.

4- ارجاع دعاوی به داوری و هرگونه صلح و سازش با تصویب شورای عالی و نمایندگی جامعه در طرح و دفاع از دعاوی له و علیه جامعه در مراجع قضایی و شبه قضایی و سایر مراجع قانونی با حق توکیل به غیر ولو کراراً.

5- تهیه و تنظیم بودجه سالانه. 6- هیه صورت های مالی و گزارش فعالیت سالانه هیأت مدیره و ارایه آنها به هیأت عالی نظارت و شورای عالی.

6- اصلاح 1402/02/24 ـ تشکیل کارگروه های تخصصی و انتخاب اعضای کارگروه های یاد شده پس از تایید صلاحیت توسط شورای عالی با رعایت بند (چ) ماده (۱۷) این اساسنامه.

7- اصلاح 1402/02/24 ـ تهیه آیین نامه مربوط به چگونگی تشکیل، وظایف و اختیارات کارگروه های تخصصی با رعایت بند (ج) ماده (۱۷) این اساسنامه.

8- عزل و نصب کارکنان و تعیین حقوق و مزایای آنها.

9- تهیه و تنظیم تشکیلات تفصیلی جامعه.

10- اداره امور مالی، معاملاتی و استخدامی.

11- پیشنهاد مبلغ ورودیه و حق عضویت ثابت و متغیر اعضاء.

12- عقد هرگونه قرارداد اعم از خرید، فروش، اجاره، اخذ تسهیلات مالی و هر نوع معامله دیگر در حدود فعالیت و بودجه مصوب جامعه.

13- افتتاح حساب های بانکی.

14- تهیه و تصویب دستورالعمل های مورد نیاز برای اجرای وظایف محول شده.

15- منسوخ 1390/04/05.

16- الحاق 1402/02/24 ـ رتبه بندی مؤسسات حسابرسی و حسابداران رسمی شاغل انفرادی عضو جامعه، بر مبنای پایش(کنترل) کیفیت کار و پایش(کنترل) وضعیت. امتیاز پایش(کنترل) کیفیت کار مؤسسات حسابرسی توسط هیأت عالی نظارت جامعه تعیین می شود.

ماده 14 ـ اصلاح 1390/04/05 ـ جلسات هیأت مدیره با حضور اکثریت اعضاء رسمیت می یابد و تصمیمات گرفته شده با رای موافق اکثریت اعضای هیأت مدیره معتبر است. آیین نامه داخلی هیأت مدیره توسط هیأت یاد شده تهیه و به تصویب شورای عالی می رسد.

ماده 15 ـ اصلاح 1390/04/05 و 13402/02/24 ـ کارگروه های تخصصی که با عضویت اعضای جامعه تشکیل می شوند مشتمل بر موارد زیر هستند:

1 - کنترل کیفیت.

2 - فنی.

3- قوانین و مقررات.

4 - آیین رفتار حرفه ای.

5 - آموزش و کارآموزی.

6 - مؤسسات حسابرسی.

7- ستانداردهای حسابداری و حسابرسی.

8- الحاق 1402/02/24 ـ نظارت حرفه ای.

9- اصلاح شماره بند 1402/02/24 ـ سایر کارگروه های مورد نیاز به پیشنهاد هیأت مدیره و تصویب شورای عالی.

تبصره 1 ـ اصلاح 1382/11/01 و 1402/02/24 ـ رئیس هیأت یاد شده و اعضای آن تا تعیین اعضای جدید به انجام وظیفه ادامه می دهند.

تبصره ۲ ـ اعضای کارگروه های تخصصی پایش(کنترل) کیفیت و آیین رفتار حرفه‌ ای نباید از دو سال گذشته تا تاریخ انتخاب، مسئولیتی از منظر حسابرسی و یا بازرسی قانونی شرکت‌ ها در مؤسسات حسابرسی داشته باشند. همچنین این اعضا نباید سهام‌ دار یا از شرکای مؤسسات حسابرسی باشند.

تبصره ۳ ـ اعضای کارگروه‌ های تخصصی پایش(کنترل) کیفیت و آیین رفتار حرفه‌ ای، در صورت وجود موارد زیر، نمی ‎ توانند اقدام به رسیدگی به موضوع نمایند:

الف ـ بین عضو کارگروه با یکی از مدیران، شرکا و حسابرسان مؤسسات حسابرسی یا شاغل انفرادی، قرابت نسبی یا سببی تا درجه سوم از هر طبقه وجود داشته باشد.

ب ـ عضو کارگروه، قیم یا مخدوم یکی از مدیران، شرکا و حسابرسان مؤسسات حسابرسی یا شاغل انفرادی باشد و یا یکی از آنها مباشر یا متکفل امور عضو کارگروه یا همسر او باشد.

پ ـ عضو کارگروه یا همسر یا فرزندان او، وارث یکی از مدیران، شرکا و حسابرسان مؤسسات حسابرسی یا شاغل انفرادی باشد.

ت ـ عضو کارگروه یا همسر یا فرزندان او دارای نفع شخصی در موضوع مطرح باشند.

ث ـ ‌عضو کارگروه دارای رابطه استخدامی اعم از دائم، موقت، مشاوره و غیره با مؤسسات حسابرسی باشد.

پ ـ هیأت عالی نظارت

ماده 16 ـ اصلاح 1390/04/05 ـ هیأت عالی نظارت مرکب از یک نفر رییس و دو نفر عضو است که بر اساس شرایط ذیل از بین حسابداران رسمی عضو جامعه توسط وزیر امور اقتصادی و دارایی برای مدت دو سال تعیین می شوند و به صورت تمام وقت انجام وظیفه می نماید و انتخاب مجدد آنها برای دوره های بعدی بلامانع است:

الف ـ حسن شهرت و تعهد عملی به احکام دین مبین اسلام؛

ب ـ وفاداری به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران؛

پ ـ داشتن حداقل ده سال سابقه در سطح مدیریت در رشته ها ی حسابرسی، مالی، خدمات مالی و طراحی سیستم.

ث ـ نداشتن محکومیت کیفری مؤثر یا موجب محرومیت از حقوق اجتماعی.

ث ـ نداشتن محکومیت کیفری مؤثر؛

ج ـ نداشتن سوابق سوء حرفه ای، مالی و اداری؛

چ ـ الحاق 1402/02/24 ـ از امتیاز معافیت از آزمون، موضوع بند (ز) ماده (۳) آیین‌ نامه تعیین صلاحیت، مربوط به مدیران دستگاه‌ های اجرایی استفاده نکرده باشد.

ح ـ الحاق 1402/02/24 ـ اعضای هیأت یا همسر یا فرزندان وی، دارای نفع شخصی در موضوع مطرح نباشند.

خ ـ الحاق 1402/02/24 ـ اعضای هیأت دارای رابطه استخدامی اعم از دائم یا موقت، مشاوره و غیره با مؤسسه حسابرسی نباشند.

تبصره ۱ ـ الحاق 1402/02/24 ـ سه نفر از اعضای هیأت به شرح صدر ماده (۱۶) این اساسنامه باید از دو سال قبل تا تاریخ انتخاب، مسئولیتی از بابت حسابرسی و بازرسی قانونی در مؤسسات حسابرسی نداشته باشند و همچنین نباید با سهامداران یا شرکا، مدیران و حسابرسان مؤسسات حسابرسی یا شاغل انفرادی قرابت سببی و نسبی داشته باشند.

تبصره ۲ ـ الحاق 1402/02/24 ـ کلیه اعضای هیأت ‌عالی نظارت در حین مسئولیت و تا دو سال پس از اتمام مسئولیت در هیأت مذکور نمی توانند به عنوان حسابرس و یا بازرس قانونی شرکت‌ ها و یا سهامداران یا شرکا، مدیران و حسابرسان مؤسسات حسابرسی یا شاغل انفرادی باشند و یا با آنها قرابت سببی و نسبی داشته باشند.

تبصره 3 ـ اصلاح 1382/11/01 و 1402/02/24 ـ رئیس هیأت یاد شده و اعضای آن تا تعیین اعضای جدید به انجام وظیفه ادامه می دهند.

ماده 17 ـ اصلاح 1390/04/05 و 1402/02/24 ـ به منظور حصول اطمینان از رعایت مقررات مربوط و احراز کفایت نظارت حرفه ای، هیأت عالی نظارت دارای وظایف ذیل می باشد:

الف ـ رسیدگی و اظهارنظر درباره درستی اطلاعات مندرج در گزارش عملکرد سالانه شورای عالی و هیأت مدیره.

ب ـ رسیدگی و اظهارنظر در خصوص صورتهای مالی و گزارش عملکرد سالانه جامعه که توسط هیأت مدیره تهیه می شود.

پ ـ نظارت بر فعالیت های جامعه برای حصول اطمینان از حسن اجرای امور.

ت ـ نظارت بر فعالیت های حرفه ای اعضای جامعه حسب مورد با ارجاع وزیر امور اقتصادی و دارایی یا شورای عالی جامعه و یا به تشخیص هیأت عالی نظارت به منظور حصول اطمینان از کیفیت مناسب خدمات حرفه ای

ث ـ نظارت بر برگزاری انتخابات شورای عالی جامعه و مجامع عمومی جامعه

ج ـ تهیه، تنظیم و به روز رسانی آیین نامه های انضباطی و نظارت حرفه ای و آیین رفتار حرفه ای در چهارچوب استانداردهای اعلام‌ شده توسط مراجع ذی صلاح قانونی.

چ ـ تعیین اعضای هیأت های انتظامی بدوی و اعضای کارگروه‌ های پایش(کنترل) کیفیت و آیین رفتار حرفه ای.

ح ـ پایش(کنترل) کیفیت پرونده های حسابرسی مؤسسات حسابرسی و بررسی شکایات ارکان جامعه و نظارت بر امتیازات رتبه‌ بندی مؤسسات حسابرسی.

خ ـ تعیین حق الزحمه اعضای هیأت های انتظامی بدوی، کارگروه‌ های پایش(کنترل) کیفیت و آیین رفتار حرفه ای.

تبصره 1 ـ الحاق 1390/04/05و اصلاح 1402/03/03 ـ چنانچه هیأت عالی نظارت در راستای انجام وظایف خود به مواردی از تخلف توسط اعضای جامعه و همچنین عدم رعایت آیین نامه های جامعه برخورد کند، موظف است ظرف ده روز موضوع را حسب مورد به هیأت های بدوی یا عالی انتظامی برای رسیدگی و صدور رای ارجاع دهد.

تبصره 2 ـ الحاق 1390/04/05 و منسوخ 1402/02/24 ـ در صورت امتناع دبیرکل از ارجاع موضوع به هیأت های انتظامی ظرف مهلت مقرر، هیأت عالی نظارت راساً مراتب را به هیأت انتظامی مربوط اعلام و تخلف دبیرکل را به منظور رسیدگی به هیأت عالی انتظامی گزارش می نماید.

تبصره 2 ـ الحاق 1390/04/05 و اصلاح شماره 1402/02/24 ـ درخواست تجدیدنظر در آرای صادره توسط هیأت های بدوی انتظامی برای اعضای جامعه، موضوع تبصره (1) این ماده، پس از تایید وزیر امور اقتصادی و دارایی قابل طرح در هیأتهای هم عرض و یا هیأت عالی انتظامی می باشد.

ماده 18 ـ اصلاح 1390/04/05 و 1402/02/24 ـ هیأت عالی نظارت می تواند در اجرای وظایف خود از خدمات حسابداران رسمی ـ شاغل و غیرشاغل ـ و مؤسسات حسابرسی عضو و سایر کارشناسان غیرمالی استفاده کند. ضوابط حق الزحمه اشخاص یاد شده به پیشنهاد هیأت عالی نظارت و تصویب وزیر امور اقتصادی و دارایی مشخص می شود.

ماده 19 ـ اصلاح 1390/04/05 ـ حقوق و مزایای رییس و اعضای هیأت عالی نظارت به ترتیب معادل حقوق و مزایای دبیرکل و اعضای هیأت مدیره خواهد بود.

تبصره ـ منسوخ 1390/04/05 ـ حق الزحمه اعضاء غیرموظف هیأت عالی نظارت توسط شورای عالی جامعه تعیین می شود.

ماده 20 ـ اصلاح 1390/04/05 ـ دبیرخانه هیأت عالی نظارت زیر نظر رییس آن اداره می شود. تشکیلات دبیرخانه به پیشنهاد هیأت عالی نظارت به تصویب وزیر امور اقتصادی و دارایی می رسد.

بیشتر بخوانید:

مجموعه مقررات مرتبط با اساسنامه جامعه حسابداران رسمی ایران

ماده 21 ـ اصلاح 1390/04/05 ـ کلیه هزینه های هیأت عالی نظارت و هزینه های موضوع مواد (18) و (20) این اساسنامه از محل بودجه جامعه تامین و پرداخت می شود. هیأت مدیره موظف است هر سال ضمن بودجه تنظیمی خود، هزینه های هیأت عالی نظارت را با نظر هیأت یاد شده پیش بینی و در بودجه جامعه منظور و جهت تصویب تقدیم به وزیر امور اقتصادی و دارایی کند.

ماده 22 ـ اصلاح 1390/04/05 ـ هیأت مدیره، رییس هیأت مدیره و دبیرکل جامعه، حسابداران رسمی و مؤسسات حسابرسی عضو مکلفند امکانات و تسهیلات لازم را برای انجام وظایف هیأت عالی نظارت فراهم کنند و کلیه اطلاعات، اسناد و مدارک مورد درخواست را در اختیار آنها یا نمایندگانشان قرار دهند.

ماده 23 ـ اصلاح 1390/04/05 و 1402/02/24 ـ هیأت عالی نظارت موظف است به طور مستمر گزارش فعالیت‌های خود را علاوه بر ارسال به وزیر امور اقتصادی و دارایی، در تارنمای عمومی جامعه حسابداران رسمی ایران منتشر نماید.

ماده 24 ـ اصلاح 1390/04/05 ـ آیین نامه چگونگی انجام وظایف هیأت عالی نظارت توسط هیأت یاد شده تهیه و به تصویب وزیر امور اقتصادی و دارایی می رسد.

فصل سوم ـ مؤسسه حسابرسی ـ اصلاح 1390/04/05

ماده 25 ـ اصلاح 1390/04/05 ـ مؤسسه حسابرسی، مؤسسه ای است که به منظور انجام خدمات حسابرسی، بازرسی قانونی و سایر خدمات تخصصی و حرفه ای مندرج در بند (ت) ماده (1) این اساسنامه، توسط حداقل سه نفر حسابدار رسمی شاغل و بر اساس شرایط زیر تشکیل می شود:

1- مؤسسه حسابرسی پس از صدور مجوز تاسیس توسط جامعه، باید بر طبق مقررات به عنوان مؤسسه انتفاعی غیرتجاری ثبت شود.

2- در نام هر مؤسسه حسابرسی باید عبارت «مؤسسه حسابرسی» و به دنبال نام مؤسسه، عبارت «حسابداران رسمی» قید شود.

3- شرکای یک مؤسسه حسابرسی باید به طور تمام وقت منحصرا در همان مؤسسه به کار حرفه ای اشتغال داشته باشند. شرکای یاد شده باید حداقل سه سال سابقه کار تمام وقت در سطح مدیر حسابرسی در مؤسسات عضو جامعه یا سازمان حسابرسی داشته باشند. حسابداران رسمی که سوابق آنها در سطح مدیر حسابرسی کمتر از میزان مقرر در این ماده باشد، می توانند به صورت استخدام تمام وقت در مؤسسات حسابرسی، کسری سوابق مذکور را تکمیل نمایند. ضوابط مربوط به احراز شرایط مدیر حسابرسی و استخدام آنها توسط شورای عالی تعیین می گردد.

4- شرکای مؤسسه حسابرسی در مقابل فعالیت های مؤسسه و اشخاص ثالث مسئولیت تضامنی دارند.

تبصره 1 ـ اصلاح 1391/10/20 ـ فعالیت مؤسسات حسابرسی شامل ارایه خدمات یاد شده در این ماده و ارزیابی سهام، سهم الشرکه و داوری مالی با رعایت قوانین و مقررات مربوط می باشد و انجام هرگونه فعالیت دیگر توسط آنها ممنوع است.

تبصره 2 ـ اصلاح 1394/04/14 ـ شرط مالکیت خصوصی شرکاء، استثنائاً در مورد حسابرسی مفید راهبر و موسسه حسابرسی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح (موسسه غیردولتی زیر نظر ستاد کل نیروهای مسلح) مشروط به رعایت کلیه ضوابط دیگر و انجام امور حرفه ای از طریق حسابداران رسمی اعمال نخواهد شد.

تبصره 3 ـ اصلاح 1397/09/25 ـ انجام فعالیت کارشناس رسمی دادگستری در رشته مرتبط در مورد اعضای جامعه که کارشناس رسمی دادگستری می باشند از محدودیت خدمت تمام وقت در مؤسسه حسابرسی موضوع صدر بند (3) این ماده مستثنی می باشد.

تبصره 4 ـ الحاق 1390/04/05 ـ شرکای مؤسسه، شاغلین انفرادی، شاغلین در مؤسسات حسابرسی و حسابداران رسمی غیرشاغل، حق هیچ گونه مشارکت یا دارا بودن منافعی به طور مستقیم یا غیرمستقیم در مؤسسه حسابرسی دیگری را که به خدمات تخصصی و حرفه ای یا سایر خدمات مرتبط با موضوع ماده (1) این اساسنامه اشتغال دارند، ندارند.

تبصره 5 ـ الحاق 1390/04/05 ـ انعقاد قرارداد واگذاری کار موضوع بند «ت» ماده (1) این اساسنامه به صورت دست دوم توسط مؤسسات حسابرسی عضو جامعه و اعضای شاغل انفرادی ممنوع می باشد. انعقاد این گونه قراردادها توسط سازمان حسابرسی در چارچوب مفاد اساسنامه قانونی آن با اشخاص حقیقی و حقوقی یاد شده، قرارداد دست اول محسوب می شود.

ماده 26 ـ اصلاح 1390/04/05 ـ اساسنامه هر یک از مؤسسات حسابرسی با رعایت کلیه موارد پیش بینی شده در اساسنامه نمونه ای که بنا به پیشنهاد هیأت مدیره جامعه به تصویب شورای عالی می رسد، تنظیم و پس از تایید دبیرکل جامعه به ثبت خواهند رسید. مرجع ثبت مؤسسات، تنها مؤسساتی را به نام «مؤسسه حسابرسی» ثبت می کند که از جامعه حسابداران رسمی ایران اجازه تصویب دارند.

تبصره ـ الحاق 1390/04/05 ـ صورت های مالی مؤسسات حسابرسی باید توسط یکی از مؤسسات حسابرسی دیگر رسیدگی و ظرف چهار ماه پس از پایان سال مالی، توسط مؤسسه مورد رسیدگی به جامعه تسلیم گردد. انتخاب مؤسسات به عنوان حسابرس به صورت متقابل و برای بیش از دو سال مالی متوالی مجاز نمی باشد. دستورالعمل حق الزحمه حسابرسی موضوع این تبصره توسط هیأت مدیره تهیه و برای اجرا ابلاغ می گردد.

ماده 27 ـ اصلاح 1390/04/05 و 1402/02/24 ـ مؤسسات حسابرسی موظفند کلیه مقررات مرتبط با قانون و مقرراتی را که توسط جامعه در مورد تشکیل، اداره و نحوه فعالیت مؤسسات حسابرسی وضع می‌ شوند، رعایت کنند.

تبصره 1 ـ الحاق 1390/04/05 ـ مؤسسات حسابرسی عضو جامعه و همچنین اعضای شاغل انفرادی موظفند ظرف یک هفته پس از انعقاد قرارداد، اطلاعات مربوط به قراردادهای منعقد شده در ارتباط با فعالیت های موضوع ماده (1) را به ترتیبی که شورای عالی جامعه تعیین می کند، به دبیرخانه جامعه تحویل و رسید دریافت کنند.

تبصره 2 ـ الحاق 1390/04/05 ـ حسابداران رسمی شاغل انفرادی نیز موظفند، مقرراتی که در مورد نحوه فعالیت آنان توسط جامعه وضع می شود، رعایت کنند. اشخاص یاد شده نمی توانند در مؤسسات حسابرسی اعم از عضو یا غیرعضو جامعه، به عنوان شریک یا تحت استخدام مشغول فعالیت باشند.

تبصره 3 ـ الحاق 1390/04/05 ـ انعقاد قرارداد همکاری حرفه ای بین مؤسسات حسابرسی عضو جامعه با یکدیگر و مؤسسات عضو جامعه با مؤسسات حسابرسی بین المللی تابع آیین نامه اجرائی موضوع ماده (28) این اساسنامه خواهد بود.

تبصره 4 ـ الحاق 1390/04/05 ـ در راستای اعمال نظارت حرفه ای، اعضای شاغل انفرادی و مؤسسات حسابرسی عضو جامعه موظفند یک نسخه از گزارش های حسابرسی (به صورت کاغذی یا الکترونیکی) خود، از جمله حسابرسی صورت های مالی، حسابرسی مالیاتی و حسابرسی ویژه و ارزیابی سهام را ظرف یک هفته، پس از تاریخ صدور به صورت مستمر به جامعه ارسال کنند.

تبصره 5 ـ الحاق 1390/04/05 ـ هیأت مدیره جامعه مکلف است بانک اطلاعاتی قابل دسترس عموم شامل نام بنگاه اقتصادی، سال مالی، نام حسابرس و بازرس قانونی و اطلاعات کلی و عمومی مربوط به گزارش های مالی قابل انتشار را در سامانه الکترونیکی جامعه مستقر و اطلاعات یاد شده را بروز رسانی نماید، به گونه ای که قابل دسترس برای همه کاربران باشد.

ماده 28 ـ اصلاح 1390/04/05 ـ آیین نامه اجرایی این فصل توسط هیأت مدیره تهیه و به تصویب شورای عالی جامعه می رسد.

فصل چهارم ـ نظارت حرفه ای

ماده 29 ـ اصلاح 1390/04/05 ـ به منظور اطمینان از ارتقای کیفیت خدمات حرفه ای اعضاء، هماهنگی در روش های انجام امور حسابرسی و بازرسی قانونی، افزایش کیفیت گزارش های حسابداران رسمی و مؤسسات حسابرسی، پیشگیری از رفتار ناسازگار با شئون حرفه ای و ضرورت گذراندن دوره های بازآموزی توسط اعضاء، همچنین رعایت مقررات قانونی مربوط شامل مفاد این اساسنامه و آیین نامه ها و دستورالعمل های اجرایی آن، جامعه بر کار حرفه ای حسابداران رسمی و مؤسسات حسابرسی نظارت مستمر دارد. کارگروه های تخصصی و هیأت عالی نظارت می توانند پرونده ها، اطلاعات و مدارک مؤسسات حسابرسی و شاغلان انفرادی را در محل استقرار آنها یا در محل جامعه بررسی کنند.

تبصره ۱ ـ نظارت جامعه بر فعالیت حرفه ای اعضاء از طریق کارگروه های تخصصی ذی ربط با نظارت ارکان صلاحیتدار جامعه انجام می گیرد. حسابداران رسمی و مؤسسات حسابرسی موظفند پرونده ها، اطلاعات و مدارک مورد نیاز را برای بررسی در اختیار کارگروه ها قرار دهند. کارگروه های تخصصی یاد شده وظیفه بررسی، رسیدگی، اظهارنظر و ارایه گزارش مقتضی به ارکان ذی صلاح جامعه را انجام خواهند داد.

تبصره ۲ ـ کلیه اطلاعات، مدارک و پرونده های یاد شده در این ماده جزو اسناد طبقه بندی شده تلقی می شود و به صورت امانت در اختیار اعضای کارگروه ها و ماموران آنها قرار می گیرد و افشای مطالب آنها منحصراً در مراجع ذی صلاح مجاز است.

تبصره ۳ ـ الحاق 1402/02/24 ـ نظارت هیأت عالی نظارت جامعه مانع از نظارت سایر ارکان برای اعضای جامعه نیست.ماده 30 ـ اصلاح 1390/04/05 ـ رعایت مقررات جامعه و پیروی از رهنمودها و تذکرات ابلاغ شده از سوی ارکان ذی صلاح جامعه در مورد رفع نارسایی های خدمت حرفه ای اعضاء توسط آنها الزامی است. عدم توجه اعضاء به موارد اعلام شده در این فصل، مستلزم احاله نتیجه رسیدگی به هیأت های انتظامی است.

ماده 31 ـ اصلاح 1390/04/05 و 1402/02/24 ـ هیأت‌ مدیره موظف است هر سال حداقل یک بار بر اساس آیین‌ نامه نظارت حرفه‌ ای، نتایج نظارت بر فعالیت حرفه‌ ای اعضای شاغل را طبق نظر هیأت عالی نظارت در پایگاه اطلاع‌ رسانی جامعه منتشر نماید. این بررسی شامل پایش(کنترل) وضعیت (در مورد مؤسسات حسابرسی) و پایش(کنترل) کیفیت حسابرسی می‌ باشد.

فصل پنجم ـ هیأت های انتظامی

ماده 32 ـ اصلاح 1390/04/05 ـ به منظور رسیدگی به تخلفات انتظامی اعضای جامعه از مقررات مربوط، هیأت های انتظامی بدوی و هیأت عالی انتظامی تشکیل می شوند.

تبصره ـ هیأت های انتظامی بدوی به تعداد مورد نیاز تشکیل می گردند.

ماده 33 ـ اصلاح 1390/04/05 ـ هر یک از هیأت های انتظامی بدوی دارای سه عضو اصلی و یک عضو علی البدل است که توسط هیأت عالی نظارت تعیین و برای مدت سه سال منصوب می شوند. تغییر هر یک از اعضای هیأت های یاد شده قبل از پایان دوره تصدی آنها منحصراً با تصمیم دو رای از سه رای اعضای هیأت عالی نظارت عالی انجام می شود.

تبصره ۱ ـ عضو علی البدل در غیاب هر یک از اعضای اصلی، به جای آن انجام وظیفه می کند و همان وظایف و اختیارات و مسئولیت های عضو اصلی را بر عهده دارد.

تبصره ۲ ـ اعضای هیأت های انتظامی بدوی باید از بین حسابداران رسمی غیرشاغل انتخاب شوند و هیچ یک از آنها نمی توانند در بیش از یک هیأت انتظامی عضویت داشته باشند.

تبصره 3 ـ اصلاح 1390/04/05 و 1402/02/24 ـ رییس هر یک از هیأت های انتظامی بدوی توسط هیأت عالی نظارت عالی تعیین می شود.

تبصره ۴ ـ انتخاب مجدد اعضای هیأت های مذکور بلامانع است.

تبصره ۵ ـ اصلاح 1402/02/24 ـ جلسات هیأت‌ ها با حضور کلیه اعضا رسمیت می یابد و تصمیمات با نظر اکثریت معتبر است. نظر اقلیت باید در صورت جلسه درج شود.

تبصره ۶ ـ الحاق 1402/02/24 ـ اعضای هیأت‌ های انتظامی مشمول تبصره (۳) ماده (۱۵) این اساسنامه می‌ باشند.

ماده 34 ـ اصلاح 1390/04/05 و 1402/02/24 ـ هیأت عالی انتظامی مرکب از سه عضو اصلی و سه عضو علی البدل است. هیأت یاد شده با ترکیب زیر تشکیل می شود:

1- یک نفر حسابدار رسمی غیر شاغل (عدم داشتن مسئولیت حسابرسی و یا بازرس قانونی در مؤسسات حسابرسی و همچنین عدم شراکت و یا سهام‌ داری در مؤسسات حسابرسی از دو سال گذشته تا تاریخ انتخاب) به انتخاب هیأت عالی نظارت،

2- یک نفر حسابدار رسمی غیرشاغل (عدم داشتن مسئولیت حسابرسی و یا بازرس قانونی در مؤسسات حسابرسی و همچنین عدم شراکت و یا سهام‌ داری در مؤسسات حسابرسی از دو سال گذشته تا تاریخ انتخاب) به انتخاب وزیر امور اقتصادی و دارایی،

3- یک نفر متخصص رشته حقوق به انتخاب وزیر دادگستری.

تبصره 1 ـ اصلاح 1402/02/24 ـ وزیر امور اقتصادی و دارایی و وزیر دادگستری و هیأت عالی نظارت هر کدام یک نفر را برحسب مورد ذی ربط با همان شرایط مقرر در بندهای بالا برای عضو اصلی، به عنوان عضو علی البدل تعیین خواهند نمود.

تبصره 2 ـ عضو علی البدل در غیاب هر یک از اعضای اصلی به جای آنها انجام وظیفه می کند و همان اختیارات و مسئولیت های عضو اصلی را بر عهده دارد. هر عضو علی البدل، بر حسب مورد، به جای عضو اصلی مربوط فعالیت می نماید.

تبصره ۳ ـ اعضای حسابدار رسمی هیأت عالی انتظامی نمی توانند در هیأت های انتظامی بدوی عضویت داشته باشند.

تبصره ۴ ـ رییس و نایب رییس هیأت عالی انتظامی توسط وزیر امور اقتصادی و دارایی تعین می شود.

تبصره 5 ـ الحاق 1390/04/05 ـ مدت تصدی اعضای هیأت عالی انتظامی (اصلی و علی البدل) سه سال است و انتخاب مجدد آنها بلامانع است. هیأت یاد شده تا انتخاب اعضای جدید به کار خود ادامه می دهد.

تبصره ۶ ـ الحاق 1402/02/24 ـ اعضای هیأت عالی انتظامی یا همسر یا فرزندان وی، دارای نفع شخصی در موضوع مطرح نباشند.

تبصره ۷ ـ الحاق 1402/02/24 ـ اعضای هیأت عالی انتظامی دارای رابطه استخدامی اعم از دائم یا موقت، مشاوره و غیره با مؤسسه حسابرسی نباشند.

ماده 35 ـ اصلاح 1390/04/05 ـ اعضای شورای عالی، هیأت مدیره، هیأت عالی نظارت، کارگروه های تخصصی موضوع ماده (15) این اساسنامه نمی توانند به عضویت هیأت عالی انتظامی و هیأت های انتظامی بدوی درآیند.

ماده 36 ـ اصلاح 1390/04/05 ـ تنبیه های انضباطی اعضاء به شرح زیر است:

1- اخطار بدون درج در پرونده.

2- توبیخ با درج در پرونده.

3- ممنوعیت انعقاد هرگونه قرارداد خدمات حرفه ای و تخصصی و پذیرش بازرسی قانونی و حسابرسی در دوره معین.

4- تعلیق عضویت تا یک سال.

5- تعلیق عضویت از یک تا پنج سال.

6- لغو عنوان حسابدار رسمی.

تبصره 1 ـ اصلاح 1390/04/05 ـ هیأت های انتظامی بدوی با دعوت از متهم و انجام بررسی های لازم رای مقتضی صادر می نمایند. آرای صادر شده توسط هیأت های انتظامی بدوی در مورد تنبیهات ردیف های (1) و (2) قطعی است و قابل تجدیدنظر نمی باشند.

تبصره ۲ ـ در خصوص تنبیه های انضباطی موضوع ردیف های (۳) تا (۶) این ماده پس از صدور رای توسط هیأت انتظامی بدوی، مفاد آن توسط دبیرکل به متهم ابلاغ می شود. متهم می تواند ظرف مدت یک ماه از تاریخ ابلاغ، درخواست تجدیدنظر نماید و دفاعیات خود را کتباً به هیأت عالی انتظامی تسلیم کند.

تبصره ۳ ـ دبیرکل جامعه نیز می تواند ظرف مهلت مقرر در تبصره (۲)، از رای یاد شده تقاضای تجدیدنظر نماید و آن را به طور کتبی به هیأت عالی انتظامی تسلیم کند.

تبصره ۴ ـ هیأت عالی انتظامی با دعوت از متهم و انجام بررسی های لازم، رای مقتضی را صادر می کند. این رای در خصوص تنبیه های انضباطی ردیف های (۳) و (۴) این ماده قطی و لازم الااجراست و عدم تسلیم به موقع دفاعیه یا عدم حضور متهم در جلسات رسیدگی، مانع از صدور رای نیست. قطعی شدن رای صادره در مورد تنبیه های انضباطی ردیف های (۵) و (۶) منوط به تایید وزیر امور اقتصادی و دارایی می باشد. چنانچه وزیر امور اقتصادی و دارایی رای هیأت عالی انتظامی را در موارد یاد شده نقض نماید، موضوع و پرونده مربوط را به هیأت تشخیص صلاحیت برای اتخاذ رای نهایی ارجاع می دهد.

تبصره ۵ ـ بندهای (ج) و (د) ماده (۲) آیین نامه تعیین صلاحیت تنها پس از ارجاع وزیر امور اقتصادی و دارایی (مذکور در تبصره (۴) بالا) اجرا می شود.

تبصره 6 ـ اصلاح 1390/04/05 ـ چنانچه متهم یا دبیرکل جامعه ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ رای، به آرای صادر شده توسط هیأت انتظامی بدوی ـ موضوع تنبیه های ردیف های (3) تا (6) ماده 36 این اساسنامه ـ کتباً اعتراض کند، موضوع قابل طرح در مرجع تجدیدنظر است، در غیر این صورت آرای صادره پس از انقضای مهلت یاد شده قطعی و لازم الاجراست. در صورت انجام اعتراض در ظرف مهلت یاد شد پرونده مربوط به هیأت عالی انتظامی ارسال خواهد شد.

تبصره 7 ـ الحاق 1390/04/05 ـ هیأت های انتظامی موظفند در آرای صادر شده مرتبط با موضوع ردیف های (3) تا (6) این ماده، تکلیف کارهای در جریان عضو متخلف را مشخص نمایند. در صورتی که رای بر تکمیل کارهای در جریان توسط متخلف باشد، دبیرکل جامعه موظف است نظارت خاص بر فرآیند تکمیل کارهای در جریان اعمال نماید.

تبصره 8 ـ الحاق 1390/04/05 ـ دبیرکل جامعه موظف است اساس اشخاصی را که تنبیهات انضباطی موضوع ردیف های (3) تا (6) این ماده در مورد آنها اعمال می شود، بلافاصله و علاوه بر موارد مندرج در قسمت اخیر ماده (58) این اساسنامه از طریق پست سفارشی به اطلاع سازمان امور مالیاتی کشور، سازمان بورس و اوراق بهادار و اشخاص طرف قرارداد عضو متخلف (که قرارداد آنها به جامعه ارسال شده است) برساند.

تبصره 9 ـ الحاق 1390/04/05 ـ چنانچه دبیرکل جامعه، هیأت عالی نظارت و هیأت عالی انتظامی در راستای انجام وظایف خود و رسیدگی به فعالیت حرفه ای حسابداران رسمی، از وقوع جرم مرتبطی مطلع شوند، موظفند علاوه بر سایر اقدامات مقرر در این اساسنامه، مراتب را از طریق دبیرکل جامعه به مراجع قضایی منعکس نمایند.

ماده 37 ـ اصلاح 1390/04/05 ـ رسیدگی به تخلفات انتظامی اعضای شورای عالی جامعه تنها در صلاحیت هیأت عالی انتظامی است و هیأت مذکور راساً به آن رسیدگی و رای قطعی و نهایی را صادر می نماید.

ماده 37 مکرر ـ اصلاح 1392/04/30 و 1402/02/24 ـ مصوبات خلاف مقررات شورای عالی و هیأت‌ مدیره با اعلام هیأت عالی نظارت و موافقت وزیر امور اقتصادی و دارایی ابطال می‌شوند.

تبصره 1 ـ الحاق 1390/09/12 و منسوخ 1402/02/24 ـ در صورتی که به تشخیص هیأت ویژه رسیدگی موضوع این ماده بر اثر اقدام یا گزارش خلاف واقع حسابرس عضو جامعه حسابداران رسمی ایران، حقوق عمومی تضییع شده باشد، موضوع توسط رییس هیأت یاد شده همراه با مستندات مربوط برای اعلام به مرجع قضایی صلاحیتدار به وزارت امور اقتصادی و دارایی منعکس می شود.

تبصره 2 ـ الحاق 1390/09/12 منسوخ 1402/02/24 ـ هیأت ویژه رسیدگی موضوع این ماده و همچنین هیأتهای انتظامی موضوع مواد (33) و (34) این اساسنامه می توانند تنبیه های انضباطی شش گانه مذکور در ماده 36 این اساسنامه را در مورد مؤسسه حسابرسی متخلف و شرکای مؤسسه حسابرسی که طبق بند (4) ماده (25) این اساسنامه در مقابل فعالیت های مؤسسه، مسئولیت تضامنی دارند، تواماً اعمال نمایند.

تبصره 3 ـ الحاق 1392/04/30 منسوخ 1402/02/24 ـ رسیدگی به تخلفات کلیه اعضای جامعه به شرح این ماده و صدور رای توسط هیأت های انتظامی بدوی و عالی، نافی صلاحیت هیأت ویژه رسیدگی نخواهد بود.

تبصره 4 ـ الحاق 1392/04/30 منسوخ 1402/02/24 ـ مصوبات خلاف مقررات شورای عالی و هیأت مدیره، بنا به گزارش هیأت عالی نظارت و تایید هیأت ویژه رسیدگی توسط وزیر امور اقتصادی و دارایی ابطال می شوند.

ماده 38 ـ اصلاح 1390/04/05 ـ انصراف اعضاء از عضویت در جامعه، مانع از رسیدگی و اعمال تنبیه های انضباطی عضو متخلف نیست.

ماده 39 ـ اصلاح 1390/04/05 ـ آن دسته از اعضای جامعه که به تنبیه های مقرر در ردیفهای (4)، (5) و (6) ماده 36 این اساسنامه به طور قطعی محکوم می شوند، به ترتیب برای مدت (4) سال، (10) سال و به طور دایم در ارکان جامعه نمی توانند عضویت داشته باشند.

ماده 40 ـ اصلاح 1390/04/05 ـ درخواست پذیرش مجدد اشخاصی که عنوان حسابدار رسمی آنها لغو می شود تا مدت (5) سال در هیأت تشخیص صلاحیت قابل طرح نیست.

بیشتر بخوانید:

مجموعه مقررات مرتبط با اساسنامه جامعه حسابداران رسمی ایران

ماده 41 ـ اصلاح 1390/04/05 ـ آیین نامه اجرایی این فصل مشتمل بر نحوه رسیدگی هیأت ها، تعیین انواع تخلفات انتظامی متناسب با تنبیهات و سایر موارد مربوط با پیشنهاد هیأت عالی نظارت و به تصویب مشترک وزرای امور اقتصادی و دارایی و دادگستری خواهد رسید.

فصل ششم ـ مقررات مالی

ماده 42 ـ اصلاح 1390/04/05 ـ درآمدهای جامعه به شرح زیر است:

1- ورودیه اعضاء

2- حق عضویت (ثابت و متغیر)

3- درآمد برگزاری برنامه های آموزشی و پژوهشی، همایش ها و انتشارات.

4- کمک های داوطلبانه و هدایای اشخاص.

تبصره 1 ـ اصلاح 1390/04/05 ـ مبلغ ورودیه و حق عضویت، پس از اعمال نظارت مندرج در مواد 51، 52 و 53 قابل وصول است.

تبصره ۲ ـ دریافت کمک های داوطلبانه و هدایا پس از تصویب شورای عالی مجاز است.

تبصره ۳ ـ وجوه پرداختی موضوع این ماده توسط اعضاء و دیگر اشخاص، از نظر مالیاتی جزو هزینه های قابل قبول آنها به حساب می آید.

ماده 43 ـ اصلاح 1390/04/05 ـ هزینه ها و پرداخت های جامعه در چارچوب بودجه مصوب و با رعایت مقررات این اساسنامه و آیین نامه های مربوط انجام می شود.

ماده 44 ـ اصلاح 1390/04/05 ـ کلیه اسناد و اوراق مالی و تعهدآور، افتتاح حساب های بانکی و برداشت از آنها مشترکاً با امضای دبیرکل و یکی از اعضای هیأت مدیره خواهد بود و در غیاب دبیرکل به امضای مشترک دو نفر از اعضای هیأت مدیره ـ که یکی از آنها توسط دبیرکل معرفی می شود ـ معتبر می باشد.

ماده 45 ـ اصلاح 1390/04/05 ـ سال مالی جامعه از تاریخ اول فروردین ماه هر سال شروع و در پایان اسفندماه همان سال خاتمه می یابد. اولین دوره مالی جامعه، از تاریخ تشکیل آن شروع می شود.

ماده 46 ـ اصلاح 1390/04/05 ـ در صورت انحلال جامعه، مازاد دارایی بر بدهی آن، مطابق نظر وزیر امور اقتصادی و دارایی، به مؤسسات علمی ـ فرهنگی غیرانتفاعی کشور واگذار می شود.

فصل هفتم ـ صورت های مالی و گزارش های سالانه جامعه

ماده 47 ـ اصلاح 1390/04/05 ـ هیأت مدیره موظف است صورت های مالی جامعه و گزارش سالانه خود را حداکثر دو ماه پس از پایان سال مالی به هیأت عالی نظارت وزیر امور اقتصادی و دارایی ارایه نماید.

ماده 48 ـ اصلاح 1390/04/05 ـ هیأت عالی نظارت مکلف است ظرف یک ماه از تاریخ دریافت صورت های مالی و گزارش هیأت مدیره، گزارش رسیدگی خود را مطابق مقررات ردیف های (الف) و (ب) ماده (17) این اساسنامه، به شورای عالی و وزیر امور اقتصادی و دارایی ارایه کند.

ماده 49 ـ اصلاح 1390/04/05 ـ شورای عالی موظف است حداکثر ظرف مدت یک ماه از تاریخ دریافت گزارش هیأت عالی نظارت، در خصوص صورت های مالی و گزارش هیأت مدیره تصمیم گیری کند.

ماده 50 ـ اصلاح 1390/04/05 ـ خلاصه تصمیمات شورای عالی و هیأت مدیره باید به نحو مقتضی به اطلاع اعضای جامعه و وزیر امور اقتصادی و دارایی برسد.

فصل هشتم ـ نظارت عمومی

ماده 51 ـ اصلاح 1390/04/05 و 1402/02/24 ـ شورای عالی و هیأت عالی نظارت باید موارد زیر را حسب مورد برای تصویب به وزیر امور اقتصادی و دارایی ارسال نمایند:

الف ـ اصلاح 1402/02/24 ـ آیین‌ نامه‌ نظارت حرفهای و آیین رفتار حرفه ای با رعایت بند (ج) ماده (۱۷) این اساسنامه.

ب ـ مبلغ ورودیه و حق عضویت ثابت و متغیر اعضاء موضوع بند (13) ماده (8) این اساسنامه.

ماده 52 ـ اصلاح 1390/04/05 و 1402/02/24 ـ وزیر امور اقتصادی و دارایی موارد یاد شده در ماده 51 را ظرف حداکثر مدت یک ماه از تاریخ وصول آنها، مورد بررسی قرار داده و موارد مغایرت آنها را با قوانین و مقررات جاری کشور تعیین و با ذکر دلیل به شورای عالی جامعه اعلام می نماید. در صورت نبودن مغایرت های یاد شده، موضوع عدم مغایرت توسط وزیر ظرف مهلت مذکور برای شورای عالی ارسال می گردد و چنانچه ظرف مهلت مزبور اعلام نظر ننماید، در حکم موافقت وی تلقی خواهد شد و مصوبه شورای عالی قابل اجراست.

ماده 53 ـ اصلاح 1390/04/05 ـ هیأت عالی نظارت یا شورای عالی موظف است مغایرت های اعلامی توسط وزیر امور اقتصادی و دارایی را رفع کند و آن را برای وی جهت بررسی مجدد برابر با ماده 52 ارسال نماید. در هر صورت رفع مغایرت های یاد شده توسط شورای عالی الزامی است.

ماده 54 ـ اصلاح 1390/04/05 ـ در مواردی که وزیر امور اقتصادی و دارایی در امور مربوط به وظایف و مسئولیت های اعضای هیأت مدیره، اعضای هیأت های انتظامی، اعضای شورای عالی، اعضای هیأت عالی نظارت و یا سایر اعضای جامعه، تخلف مالی، اداری و انتظامی و یا سایر تخلفات حرفه ای مشاهده و یا احراز نماید رسیدگی به امر را به مراجع قانونی ذی صلاح ارجاع و پی گیری خواهد نمود.

فصل نهم ـ صدور پروانه حسابداری رسمی

ماده 55 ـ اصلاح 1390/04/05 ـ هیأت تشخیص صلاحیت بعد از تایید صلاحیت حسابداران رسمی، فهرست آنان را برای صدور کارت شناسایی عکسدار به دبیرکل جامعه به طور کتبی معرفی خواهد کرد.

ماده 56 ـ اصلاح 1390/04/05 ـ حسابداران رسمی باید دارای کارت شناسایی عکسدار باشند. اشتغال هر حسابدار رسمی به خدمات تخصصی و حرفه ای موضوع بند (ت) ماده (1) منوط به دارا بودن پروانه کار صادر شده توسط جامعه است.

تبصره ـ منسوخ 1390/04/05 ـ در صورتی که کارت حسابداران رسمی شاغل برابر مقررات به غیرشاغل تبدیل شود، فهرست آنان توسط هیأت تشخیص برای دبیرکل جامعه ارسال خواهد شد.

ماده 57 ـ اصلاح 1390/04/05 ـ دبیرکل جامعه موظف است برای هر یک از حسابداران رسمی موضوع ماده (55) کارت شناسایی عکسدار صادر نماید. مدت اعتبار کارت شناسایی و پروانه کار موضوع ماده (56) چهار سال است و هر چهار سال یک بار تمدید می شود.

تبصره 1 ـ اصلاح 1390/04/05 ـ هیأت تشخیص صلاحیت مکلف است در اجرای بند (ب) ماده (2) آیین نامه تعیین صلاحیت، از جامعه کسب نظر نماید و بر اساس و به استناد آن اقدام نماید.

تبصره 2 ـ اصلاح 1390/04/05 ـ چنانچه با انجام مفاد تبصره (1) این ماده هیأت تشخیص صلاحیت اشخاصی از حسابداران رسمی را تایید ننمود، فهرست آنان را به طور کتبی به دبیرکل جامعه اعلام خواهد نمود.

ماده 58 ـ اصلاح 1390/04/05 ـ دبیرکل جامعه در دی ماه هر سال صورت اسامی کلیه حسابداران رسمی را با قید شاغل و غیرشاغل در روزنامه رسمی و حداقل یکی از روزنامه های کثیرالانتشار منتشر خواهد نمود. اسامی اشخاصی که طی هر سال عنوان حسابدار رسمی آنان لغو یا تعلیق می گردد باید بلافاصله از راه های یاد شده به اطلاع عموم، وزیر امور اقتصادی و دارایی و ارکان جامعه و هیأت تشخیص صلاحیت برسد.

تبصره ـ منسوخ 1390/04/05 ـ مراجع ذی ربط مقرر در این اساسنامه موظفند مشخصات اعضایی را که عنوان حسابدار رسمی آنان لغو یا تعلیق می شوند و یا به سایر تنبیه های انضباطی محکوم می گردند برای دبیرکل جامعه و هیأت تشخیص صلاحیت به طور کتبی ارسال دارند.

فصل دهم ـ مقررات متفرقه

ماده 59 ـ اصلاح 1390/04/05 ـ جامعه حسابداران رسمی ایران جامعه ای حرفه ای و غیرسیاسی است و از مجامع حرفه ای موضوع بند (4) ماده (2) قانون مالیات های مستقیم مصوب 1366 به حساب می آید.

ماده 60 ـ اصلاح 1390/04/05 ـ مسئولیت جبران هرگونه خساراتی که از ارایه خدمات تخصصی و حرفه ای اعضاء به اشخاص ثالث وارد شود بر عهده عضو ذی ربط است. در خصوص مؤسسات حسابرسی در صورتی که دارایی های مؤسسه برای جبران خسارات کافی نباشد، شرکای مؤسسه حسابرسی متضامناً مسئول تادیه مانده خسارات هستند.

بیشتر بخوانید:

مجموعه مقررات مرتبط با اساسنامه جامعه حسابداران رسمی ایران