اساسنامه دانشگاه آزاد اسلامی مصوب 1389/01/24
اساسنامه دانشگاه آزاد اسلامی در سه فصل مشتمل بر 25 ماده و 22 تبصره مصوب 1389/01/24 شورایعالی انقلاب فرهنگی
شناسنامه اساسنامه دانشگاه آزاد اسلامی:
شماره روزنامه رسمی: 18974
تاریخ روزنامه رسمی: 1389/02/05
شماره ابلاغ: 89/626/دش
تاریخ ابلاغ: 1389/01/28
مرجع تصویب: شورایعالی انقلاب فرهنگی
تاریخ تصویب: 1389/01/24
بیشتر بخوانید:
مجموعه مقررات مرتبط با اساسنامه دانشگاه آزاد اسلامی (مقررات دانشگاه ها)
موضوعات علمی، پژوهشی و آموزشی در آرای دیوان عدالت اداری
موضوعات علمی و آموزشی در نظریات مشورتی
مجموعه موضوعی آرای وحدت رویه قضایی
متن اساسنامه دانشگاه آزاد اسلامی:
مصوب جلسات 597، 636، 651، 652، 654، 656 و 660 مورخ 1385/10/19، 1387/09/05، 1388/08/05، 1388/08/19، 1388/09/17 1388/10/29 و 1389/01/24 شورای عالی انقلاب فرهنگی:
فصل اول ـ کلیات
ماده 1 ـ در جهت تحقق اهداف مندرج در کلیات آیین نامه تاسیس موسسات آموزش عالی غیردولتی غیرانتفاعی مصوب چهل و یکمین جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی، دانشگاه آزاد اسلامی که از این پس در این اساسنامه به اختصار «دانشگاه» نامیده می شود، تاسیس می گردد.
ماده 2 ـ دانشگاه یک موسسه آموزشی و پژوهشی با تابعیت ایرانی است که برای مدت نامحدود تاسیس می گردد و مرکز آن در تهران است. تغییر این محل، با پیشنهاد هیات موسس موضوع ماده 8 این اساسنامه و تصویب وزارتین علوم، تحقیقات و فن آوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی امکان پذیر است.
ماده 3 ـ حدود فعالیت آموزشی و پژوهشی دانشگاه از حیث مقطع و رشته تحصیلی و از حیث ایجاد واحدهای وابسته، به تناسب رشته با توجه به مجوز شوراهای گسترش آموزش عالی وزارتین علوم، تحقیقات و فن آوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تعیین می گردد.
ماده 4 ـ دانشگاه از تاریخ صدور جواز تاسیس توسط شوراهای گسترش آموزش عالی وزارتین علوم، تحقیقات و فن آوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی رسمیت می یابد و رییس دانشگاه نماینده قانونی دانشگاه خواهد بود.
ماده 5: اصلاح 1389/08/11 ـ دانشگاه موسسه ای غیر خصوصی و غیردولتی است و اعضای هیات موسس، هیات امنا و مدیران دانشگاه هیچ گونه حق مالکیت و حق انتفاع شخصی از اموال موسسه فوق را ندارند و اموال و منافع مزبور منحصراً با رعایت مفاد این اساسنامه و مقررات حاکم و با رعایت مصلحت دانشگاه، صرف هزینه ها و پیشرفت و توسعه فعالیت های دانشگاه خواهد شد.
تبصره 1: الحاق 1389/08/11 ـ در صورت انحلال دانشگاه با رعایت مفاد ماده 23 این اساسنامه و تبصره آن، کلیه اموال دراختیار ولی فقیه قرار می گیرد.
تبصره 2: الحاق 1389/08/11 ـ تصرف در اموال دانشگاه با تصویب هیات امنا و توسط رییس دانشگاه در چارچوب آیین نامه ای که به تصویب هیات امنا دانشگاه می رسد انجام می پذیرد. این بند در ذیل ماده 14 اساسنامه جدید دانشگاه آزاد اسلامی در خصوص اختیارات رییس دانشگاه منظور می گردد.
ماده 6 ـ دانشگاه تابع کلیه ضوابط و مقررات مربوط به موسسات آموزش عالی غیردولتی غیرانتفاعی مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی و اصلاحات بعدی آن و حسب مورد مقررات وزارتین علوم، تحقیقات و فن آوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی خواهد بود.
فصل دوم ـ ارکان دانشگاه
ماده 7 ـ ارکان دانشگاه عبارتند از:
1 ـ هیات موسس.
2 ـ هیات امناء.
3 ـ رییس دانشگاه.
4 ـ شورای دانشگاه.
ماده 8 ـ هیات موسس مرکب از 9 نفر شامل آقایان: اکبر هاشمی رفسنجانی، سیدعبدالکریم موسوی اردبیلی، عبدالله جاسبی، علی اکبر ولایتی، حسن حبیبی، سید حسن خمینی، محسن قمی و حمید میرزاده می باشد و چنانچه اعضاء هیات موسس به علل مختلف مانند فوت، استعفاء، بیماری، برکناری، ناتوانی و یا هر علت دیگر به 6 نفر کاهش یابد، هیات موسس می باید افراد جایگزین به تعداد مورد نیاز را ظرف مدت 3 ماه برای عضویت در هیات موسس به شورای عالی انقلاب فرهنگی پیشنهاد نماید.
تبصره 1 ـ چنانچه هر یک از اعضای هیات موسس در 3 جلسه متوالی یا 5 جلسه غیر متوالی و بطور غیر موجه شرکت نکنند مستعفی تلقی می شوند و طبق مفاد ماده فوق جایگزین آنها تعیین می شود.
تبصره 2 ـ چنانچه هیات موسس طبق حکم قسمت اخیر ماده فوق و ظرف مدت 3 ماه افراد جایگزین را برای عضویت در هیات موسس به شورای عالی انقلاب فرهنگی پیشنهاد ندهد، شورا راساً اقدام به معرفی و تصویب افراد جایگزین خواهد نمود.
ماده 9 ـ وظایف و اختیارات هیات موسس:
الف ـ کسب امتیاز تاسیس از وزارتین علوم، تحقیقات و فن آوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سایر مراجع ذیصلاح.
ب ـ معرفی اعضاء پیشنهادی برای تکمیل هیات موسس طبق ماده 8 فوق و براساس اکثریت دوسوم آراء اعضای باقی مانده از هیات موسس.
تبصره ـ ترکیب اعضای هیات موسس باید در هر حال مشتمل بر تعداد دو سوم اعضاء یعنی 6 نفر باشد.
ج ـ نظارت مستمر بر فعالیت های دانشگاه در جهت نیل به اهداف تعیین شده موضوع ماده 1 و ارائه گزارش سالیانه از نظارت و بازرسی خود به شورای عالی انقلاب فرهنگی.
د ـ تنظیم و تصویب آیین نامه داخلی هیات موسس با رعایت مفاد این اساسنامه.
تبصره ـ یک نسخه از صورت جلسات هیات موسس، حسب مورد توسط رییس دانشگاه به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه می شود.
ماده 10 ـ اصلاح 1389/11/26 ـ اعضاء هیات امناء عبارتند از:
1 ـ سه نفر از اعضاء هیات علمی تمام وقت دانشگاه ها در مرتبه دانشیاری و یا بالاتر که هیچ گونه سمت مدیریتی و حکومتی از جمله عضویت در مجامع و شوراهای دولتی و حکومتی غیر از تدریس و پژوهش نداشته باشند به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی
2 ـ سه نفر از اعضای هیات موسس که حتماً یک نفر از آنها روحانی باشد.
3 ـ وزرای علوم، تحقیقات و فن آوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و یا نمایندگان آنها
4 ـ رییس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها یا معاون وی
5 ـ رییس دانشگاه (دبیر هیات امناء)
تبصره 1 ـ مدت عضویت هیات امناء چهار سال بوده و در اولین جلسه از بین اعضاء یک نفر به ریاست هیات انتخاب می شود.
تبصره 2 ـ در صورت استعفاء هر یک از اعضاء هیات امناء یا فوت یا برکناری یا ناتوانی و یا هر علت دیگر، جایگزین او طبق مقررات این اساسنامه و برای باقیمانده مدت دوره انتخاب خواهد شد.
تبصره 3 ـ اصلاح 1389/11/26 ـ اعضای مصرح در بند های 1 و 2 این ماده حداکثر تا دو هفته به شورای عالی پیشنهاد می شوند.
ماده 11 ـ هیات امناء حداقل هر دو ماه یک بار به دعوت رییس هیات تشکیل جلسه می دهد. جلسات با حضور اکثریت کل اعضاء رسمیت می یابد و تصمیمات با اکثریت آراء اعضای حاضر در جلسه معتبر خواهد بود.
تبصره 1 ـ در صورت لزوم به پیشنهاد رییس دانشگاه یا نمایندگان وزارتخانه های علوم، تحقیقات و فن آوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و یا سه نفر از اعضاء، جلسه فوق العاده هیات امناء تشکیل می گردد.
تبصره 2 ـ اداره جلسات هیات امناء طبق آیین نامه ای خواهد بود که با رعایت مفاد این اساسنامه به تصویب هیات امناء می رسد.
تبصره 3 ـ رییس دانشگاه به عنوان دبیر هیات امناء مکلف است یک نسخه از صورت جلسات را برای هر یک از اعضاء هیات امناء، هیات موسس و شورای عالی انقلاب فرهنگی ارسال نماید.
تبصره 4 ـ چنانچه هر یک از اعضای هیات امناء در 3 جلسه متوالی یا 5 جلسه غیر متوالی و بطور غیر موجه شرکت نکنند مستعفی تلقی می شوند و طبق مفاد این اساسنامه جایگزین آنها تعیین می شود.
ماده 12 ـ وظایف و اختیارات هیات امناء:
الف ـ تصویب سازمان و تشکیلات دانشگاه و آیین نامه های مالی و اداری که از طرف رییس دانشگاه پیشنهاد می شود.
ب ـ تصویب بودجه دانشگاه و پیشنهاد طرحهای توسعه آن به وزارتین علوم، تحقیقات و فن آوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی.
ج ـ تعیین خزانه دار دانشگاه و همچنین تعیین اشخاصی که حق گشایش حساب های بانکی به نام دانشگاه و حق برداشت از حساب های آن را دارند و تعیین حسابرس برای دانشگاه.
د ـ تایید و تصویب حساب ها و ترازنامه سالانه دانشگاه با توجه به گزارش حسابرسی و سپس تقدیم گزارش به وزارتین علوم، تحقیقات و فن آوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی.
هـ ـ پیشنهاد رییس دانشگاه به شورای عالی انقلاب فرهنگی و صدور حکم توسط رییس هیات امناء پس از تصویب توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی.
تبصره ـ هیات امناء پس از رسمیت یافتن طبق این اساسنامه، ظرف مدت یک ماه فرد پیشنهادی برای احراز ریاست دانشگاه را به شورای عالی انقلاب فرهنگی معرفی می نماید.
تبصره ـ الحاق 1390/11/25 ـ رییس هیات امنا موظف است پس از تصویب انتخاب رییس دانشگاه آزاد اسلامی در شورای عالی انقلاب فرهنگی، حداکثر ظرف مدت یک ماه از تاریخ تصویب، حکم وی را صادر نماید و در صورتی که در مدت مقرر حکم رییس دانشگاه از سوی رییس هیات امنا صادر نشود حکم مزبور توسط رییس شورای عالی انقلاب فرهنگی و یا با حق تفویض به وزیر علوم، تحقیقات و فن آوری صادر و ابلاغ می شود.
و ـ عزل رییس دانشگاه.
ز ـ جلب کمک های مالی و امکانات.
ح ـ تصویب مقررات مربوط به اعضاء هیات علمی و کارکنان اداری دانشگاه و تعرفه حقوق و دستمزد و مزایا.
تبصره ـ مقررات ناظر بر جذب و تبدیل وضعیت هیات علمی دانشگاه، تابع حکم مقرر در ماده 19 این اساسنامه خواهد بود.
ط ـ پیشنهاد هر نوع تاسیس، توسعه یا انحلال واحدهای دانشگاه به وزارتین علوم، تحقیقات و فن آوری و بهداشت، درمان آموزش پزشکی.
س ـ تنظیم آیین نامه مالی و معاملاتی و ارائه آن به وزارتین علوم، تحقیقات و فن آوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی موضوع ماده 15 کلیات آیین نامه تاسیس موسسات آموزش عالی غیردولتی غیرانتفاعی.
ک ـ پیشنهاد میزان شهریه دانشجویان و آیین نامه چگونگی دریافت آن جهت تصویب حسب مورد به وزارتین علوم، تحقیقات و فن آوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی.
گ ـ تنظیم و تصویب آیین نامه داخلی هیات امناء.
ف ـ تصویب اخذ وام.
ل ـ تعیین نحوه اداره واحدهای تولیدی دانشگاه
م ـ تصویب آیین نامه تشکیل شورای دانشگاه.
ن ـ تصویب ظرفیت پذیرش دانشجویان که از طرف رییس دانشگاه پیشنهاد می گردد.
ی ـ انتخاب رییس بزرگ ترین واحد مرکز استان به پیشنهاد رییس دانشگاه آزاد اسلامی و تصویب شورای عالی فرهنگی و انتخاب رییس واحدهای دیگر استان به پیشنهاد رییس دانشگاه آزاد اسلامی و تایید هیات امنای استان می باشد.
تبصره 1 ـ هر نوع توسعه، ایجاد رشته جدید، ایجاد ظرفیت و سایر موارد مربوط با پیشنهاد هیات امناء و طبق ماده 3 این اساسنامه با تایید وزارتین علوم، تحقیقات و فن آوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می باشد.
تبصره 2 ـ هیات امناء در انجام وظایف خود، مقررات و ضوابط قانونی کشور و به ویژه مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی را رعایت خواهد کرد.
تبصره 3 ـ به منظور ارتقاء خلاقیت و مدیریت کیفی دانشگاه، در هر یک از استان های کشور هیات امنای استانی دانشگاه آزاد اسلامی برای انجام ماموریتهای محوله تشکیل می شود. نحوه تشکیل، ترکیب اعضاء و شرح وظایف این هیاتها، توسط هیات امناء مرکزی دانشگاه تهیه و به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی خواهد رسید.
بیشتر بخوانید:
مجموعه مقررات مرتبط با اساسنامه دانشگاه آزاد اسلامی
موضوعات علمی، پژوهشی و آموزشی در آرای دیوان عدالت اداری
موضوعات علمی و آموزشی در نظریات مشورتی
مجموعه موضوعی آرای وحدت رویه قضایی
ماده 13 ـ رییس دانشگاه: اداره امور دانشگاه با رییس دانشگاه است که به پیشنهاد هیات امناء و تایید شورای عالی انقلاب فرهنگی و حکم رییس هیات امناء برای مدت 4 سال منصوب می شود.
تبصره 1 ـ پذیرش استعفا و یا عزل رییس دانشگاه پس از تصویب هیات امناء با حکم رییس هیات امناء خواهد بود.
تبصره 2 ـ پس از استعفا و یا عزل رییس دانشگاه هیات امناء موظف است ضمن تعیین سرپرست برای دانشگاه، طی یک مهلت سه ماهه نسبت به معرفی گزینه پیشنهادی برای احراز ریاست دانشگاه به شورای عالی انقلاب فرهنگی اقدام نماید. در صورت انقضاء مهلت سه ماهه، شورای عالی انقلاب فرهنگی راساً نسبت به تعیین سرپرست دانشگاه اقدام نموده تا زمانی که هیات امناء، گزینه پیشنهادی را معرفی نماید.
تبصره 3 ـ در صورتی که بیش از دوسوم اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی، قائل به فقدان صلاحیت رییس دانشگاه باشند، هیات امناء مکلف به عزل وی و معرفی فرد جایگزین می باشد.
ماده 14 ـ وظایف و اختیارات رییس دانشگاه:
الف ـ اجرای مفاد اساسنامه، مقررات و ضوابط و سیاست های شورای عالی انقلاب فرهنگی و مقررات و آیین نامه های مصوب وزارتین علوم، تحقیقات و فن آوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی.
ب ـ نظارت بر حسن اجرای کلیه امور دانشگاه و ایجاد هماهنگی میان مسئولان آموزشی و پژوهشی و دانشجویی و سایر واحدهای تحت مدیریت و ارسال گزارش سالانه به وزارتین علوم، تحقیقات و فن آوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و شورای عالی انقلاب فرهنگی.
ج ـ شرکت در جلسات هیات امناء به عنوان دبیر.
د ـ نصب و عزل روسای واحدها و مسئولانی که مستقیماً زیر نظر رییس دانشگاه انجام وظیفه می نمایند.
تبصره ـ نصب روسای واحدهای مراکز استان و واحدهایی که دارای 5000 دانشجو به بالا می باشد طبق مفاد بند ی ماده 12 این اساسنامه خواهد بود.
ه ـ تهیه و تنظیم بودجه سالانه دانشگاه و واحدهای تابعه و ارائه آن به هیات امناء برای تصویب.
و ـ ارائه پیشنهادهای مربوط به تاسیس، توسعه، انحلال و ادغام واحدها و موسسات تابعه به هیات امناء.
ز ـ تهیه و تنظیم سازمان و تشکیلات دانشگاه و آیین نامه های مربوط و ارائه آن به هیات امناء برای تصویب.
ح ـ ایجاد هماهنگی لازم در بهره وری از امکانات علمی، آموزشی، پژوهشی و فنی و جذب نیروهای مورد نیاز برای نیل به اهداف دانشگاه.
تبصره ـ رییس دانشگاه می تواند به مسئولیت خود قسمتی از اختیارات خود را به قائم مقام و یا هر یک از معاونان و روسای واحدهای تابعه تفویض نماید.
ماده 15 ـ شوراها و کمیسیون ها: تشکیل شورای دانشگاه و شورای دانشکده ها و کمیسیون های آموزشی، پژوهشی و دانشجویی حسب مورد طبق ضوابط معمول در دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی تابع وزارتین علوم، تحقیقات و فن آوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی خواهد بود.
فصل سوم ـ سایر مقررات
ماده 16 ـ ایجاد دانشکده ها منوط به احراز شرایط و ضوابط تعیین شده حسب مورد توسط شوراهای گسترش آموزش عالی وزارتین علوم، تحقیقات و فن آوری یا بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می باشد.
ماده 17 ـ ظرفیت پذیرش دانشجویان برای هر سال تحصیلی موضوع بند "ن" ماده 12 این اساسنامه باید براساس نیازهای کشور و حسب مورد به تصویب نهایی وزارتین علوم، تحقیقات و فن آوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی برسد.
ماده 18 ـ گزینش عمومی دانشجویان این دانشگاه براساس ضوابط معمول در سایر دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی و با نظارت هیات های مرکزی گزینش انجام شود.
ماده 19 ـ جذب اعضاء هیات علمی دانشگاه براساس ضوابط معمول در کلیه دانشگاه های کشور و با نظارت هیات عالی جذب هیات علمی و حسب مورد در هیات های مرکزی جذب وزارتین علوم، تحقیقات و فن آوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی انجام شود.
ماده 20 ـ استفاده از عناوین مرتبه های دانشگاهی مشتمل بر مربی ـ آموزشیار، مربی، استادیار، دانشیار و استاد باید مطابق ضوابط به تصویب هیات های ممیزه دانشگاه برسد. چارچوب فعالیت و ترکیب هیات های مزبور حسب مورد به تایید هیات ممیزه مرکزی وزارتین علوم، تحقیقات و فن آوری و یا بهداشت، درمان و آموزش پزشکی خواهد رسید.
ماده 21 ـ اصلاح 1391/08/17 ـ عضویت در هیات موسس و هیات امناء دانشگاه قائم به شخص است و قابل واگذاری به غیر نیست.
ماده 22 ـ در کلیه موارد مندرج در این اساسنامه که هر یک از ارکان دانشگاه موظف به ارائه گزارش به شورای عالی انقلاب فرهنگی و وزارتین علوم، تحقیقات و فن آوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می باشند، گزارش مزبور بایستی در چارچوب محورها و موضوعات مورد نظر شورای عالی و وزارتین مزبور ارائه شود.
ماده 23 ـ انحلال دانشگاه به پیشنهاد دوسوم اعضای هیات موسس و تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی امکان پذیر خواهد بود. پس از تصویب انحلال دانشگاه، هیات تصفیه ای مرکب از 9 نفر (دو نفر به انتخاب هیات موسس و دو نفر نماینده وزارتین علوم، تحقیقات و فن آوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و پنج نفر نماینده شورای عالی انقلاب فرهنگی ـ با رعایت مقررات قانونی امر تصفیه را برعهده خواهند داشت.
تبصره ـ در صورت تصویب انحلال، هیات تصفیه موظف است کلیه تعهدات مربوط به دانشجویان موجود را تا اتمام دوره تحصیلات آنان به نحو مطلوب به انجام رساند. این امر در مورد واحدهای تابعه به عهده تشکیلات مرکزی دانشگاه خواهد بود.
ماده 24 ـ هرگونه تغییر و اصلاح این اساسنامه مطابق راهکارهای ذیل انجام می شود:
1 ـ بنا به پیشنهاد هر یک از هیات های موسس و امناء دانشگاه و حسب مورد تایید شورای گسترش آموزش عالی وزارتین علوم، تحقیقات و فن آوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی.
2 ـ بنا به پیشنهاد و تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی.
ماده 25 ـ این اساسنامه در 25 ماده و 22 تبصره در جلسات 597، 636، 651، 652، 654، 656 و 660 مورخ 1385/10/19، 1387/09/05، 1388/08/05، 1388/08/19، 1388/09/17، 1388/10/29 و 1389/01/24 شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسید و اساسنامه قبلی مصوب 12/8/1366 شورای عالی انقلاب فرهنگی و همچنین سایر مقررات مغایر با آن، منسوخ می باشد.
رییس جمهور و رییس شورای عالی انقلاب فرهنگی ـ محمود احمدی نژاد