اساسنامه فرهنگستان علوم مصوب 1367/09/01

اساسنامه فرهنگستان علوم مشتمل بر 20 ماده و 7 تبصره مصوب 1367/09/01 شورایعالی انقلاب فرهنگی

شناسنامه اساسنامه فرهنگستان علوم مصوب 1367/09/01:

شماره روزنامه رسمی: 13069

تاریخ روزنامه رسمی: 1368/10/19

شماره ابلاغ: 3228/دش

تاریخ ابلاغ: 1368/09/13

مرجع تصویب: شورای عالی انقلاب فرهنگی 

تاریخ تصویب: 1367/09/01

بیشتر بخوانید:

اساسنامه و مقررات تاسیس

مجموعه مقررات مرتبط با اساسنامه فرهنگستان علوم (مقررات امور علمی و پژوهشی)

نظریات مشورتی مرتبط با موضوعات آموزش و پژوهش

مجموعه موضوعی آرای وحدت رویه قضایی 

آرای دیوان عدالت اداری مرتبط با آموزش و پژوهش

متن اساسنامه فرهنگستان علوم مصوب 1367/09/01:

به استناد بند ۴ قانون اهداف و وظایف شورایعالی انقلاب فرهنگی و مصوبه یکصد و سی و ششمین نشست مورخ 1366/10/15 آن شورا، فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران کـه به اختصار «فرهنگستان» نامیده میشود طبق این اساسنامه تشکیل میشود.

ماده ۱ ـ هدف

نیل به استقلال علمی و فرهنگی و توسعه علوم و فنون و تقویت روح پژوهش و ارتقای سطح علمی و فرهنگی کشور و دستیابی به آخرین یافته ها و نوآوری ها در عرصه دانش از طریق فعالیتهای جمعی و جذب و حمایت و تشویق دانشمندان و محققان برجسته.

ماده ۲ – وظایف:

۱ ـ کوشش در جهت گسترش مرزهای دانش و تلاش مستمر برای ارتقای سطح دانش و پژوهش در کشور.

۲ ـ بررسی و تحلیل وضعیت علمی و فنی و آموزشی و پژوهشی کشور و ارائه پیشنهاد در زمینه بهبود و ارتقای آن به مراجع ذیربط.

۳ ـ انجام دادن امور مشاوره علمی و تحقیقاتی اساسی و مسائل مربوط به تکنولوژی کـه از سوی دولت، شورای پژوهشهای علمی و مراکز علمی و تحقیقاتی از فرهنگستان درخواست می شود و ارائه پیشنهادهای لازم در این زمینه ها.

۴ ـ مطالعه تجربیات کشورها در کسب و توسعه علوم و تکنولوژی و همچنین بررسی آخرین یافته های علمی و نحوه استفاده از آنها با توجه به زمینه ها و امکانات موجود در کشور.

۵ ـ تشویق و ترغیب دانشمندان و پژوهشگران به خلق آثار علمی، ادبی و هنری از طریق حمایت مادی و معنوی ایشان.

۶ ـ ایجاد تسهیلات لازم در جهت مقابله اطلاعات و نتایج تحقیقات و تبادل نظر بین دانشمندان و محققان و مبادله متخصصان و پژوهشگران با فرهنگستانهای علوم سایر کشورها بویژه کشورهای اسلامی و جهان سوم با واگذاری بورس و استفاده از مسافرتهای علمی و فرصتهای مطالعاتی از طریق مراجع ذیربط.

۷ ـ بررسی و پیشنهاد ضوابط در خصوص ارتقای سطح علمی سمینارها و کنگره ها و کنفرانسهای علمی در سطح ملی و بین المللی و ارزیابی اینگونه مجامع.

8 ـ برگزاری سمینارها و کنفرانسها و کنگره ها و سمپوزیوم ها در زمینه جدیدترین یافته های علمی، فنی و فرهنگی.

۹ ـ اشاعه اطلاعات و دانسته های علمی از طریق انتشار مجلات و کتب علمی و پژوهشی بالاخص نتایج تحقیقات و یافته های جدید علمی و فرهنگی در سطح کشور و جهان.

۱۰ ـ اعطای پاداش و جایزه و نشان علمی به دانشمندان و پژوهشگران و مؤسساتی کـه خدمات علمی برجسته ای انجام داده اند از طریق مراجع قانونی.

۱۱ ـ پیشنهاد تخصیص اعتبارات و امکانات تحقیقاتی برای فعالیتهای دانشمندان برجسته.

۱۲ ـ بررسی و تصویب عضویت فرهنگستان در مجامع و سازمانهای بین المللی کـه وظایف و اهداف متناسب با وظایف و اهداف فرهنگستان دارند در چهار چوب قوانین و مقررات کشور.

ماده ۳ ـ ارکان فرهنگستان عبارت است از:

۱ ـ رئیس جمهور در مقام ریاست عالیه فرهنگستان.

۲ ـ منسوخ 1373 ـ هیأت امناء.

3 ـ مجمع عمومی (متشکل از اعضای علمی پیوسته).

۴ ـ رئیس فرهنگستان.

۵ ـ شورای علمی (رئیس فرهنگستان و رؤسای گروههای علمی).

۶ ـ دبیر.

7 ـ الحاق 1380 ـ هیئت امنای فرهنگستانهای جمهوری اسلامی ایران

4 ـ تمامی فرهنگستانها یک هیئت امنا خواهند داشت. ترکیب آن به این شرح خواهد بود:

1 ـ 1 معاون اول رییس جمهور به عنوان رییس هیئت امنا.

2 ـ 1 وزرای علوم، تحقیقات و فنّاوری، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و فرهنگ و ارشاد اسلامی.

3 – 1 رؤسای فرهنگستانها.

4 ـ 1 دو نفر از دانشمندان و صاحبنظران به پیشنهاد رییس هر فرهنگستان.

ماده 4 ـ اصلاح 1379/05/11 ـ هر سه فرهنگستان موجود یک هیأت امناء خواهد داشت. ترکیب هیأت امناء بدین شرح خواهد بود:

1 ـ معاون اول رئیس جمهور به عنوان رئیس هیأت امناء.

2 و 3 ـ وزرای فرهنگ و آموزش عالی و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی.

4 و 5 ـ رؤسای فرهنگستانها.

6 و 7 و 8 و 9 و 10 و 11 ـ شش نفر از دانشمندان و صاحب‌ نظران (از هر فرهنگستان 2 نفر به پیشنهاد رئیس فرهنگستان) با تأیید شورای عالی انقلاب فرهنگی

ماده ۵ ـ منسوخ 1373 ـ وظایف هیأت امناء:

۱ ـ انتخاب رئیس فرهنگستان از میان سه نفری کـه مجمع پیشنهاد می کند و معرفی وی به ریاست جمهوری برای صدور حکم.

۲ ـ تصویب سازمان اداری فرهنگستان.

3 ـ بررسی و تصویب خط مشی کلی.

۴ ـ بررسی و تصویب بودجه پیشنهادی.

۵ ـ تصویب حسابهای سالانه.

۶ ـ بررسی و تصویب بودجه تفصیلی براساس اعتبارات مصوب در بودجه سالانه کشور در چهارچوب اساسنامه.

۷ ـ تصویب آئیننامه های مالی، معاملاتی، استخدامی و همچنین آئیننامه های داخلی فرهنگستان.

۸ ـ جلب و قبول کمکها و هدایای اشخاص حقیقی و حقوقی.

۹ ـ تصویب ضوابط مربوط به اعطای پاداش و جوایز و بورس و نشان و مدال به افراد واجد شرایط.

۱۰ ـ پیشنهاد عضویت فرهنگستان در سازمانها و مجامع بین المللی به مراجع ذیصلاح.

ماده 6 ـ مجمع عمومی:

«مجمع» مرکب است از کلیه اعضای پیوسته فرهنگستان، جلسه این مجمع حداقل سالی یکبار تشکیل می شود.

تبصره ۱ ـ اعضای وابسته می توانند در مجمع بدون حق رأی شرکت کنند.

تبصره 2 ـ ریاست مجمع با رئیس فرهنگستان است.

ماده ۷ ـ وظایف مجمع عمومی:

۱ ـ تصویب سیاستها و برنامه های علمی فرهنگستان.

۲ ـ تصویب نظامنامه نحوه اجرای فعالیتهای علمی فرهنگستان.

۳ ـ تعیین دانشمندانی کـه شرایط دریافت پاداش یا جایزه یا بورس یا مدال یا نشان و یا فرصت مطالعاتی را دارند و معرفی ایشان به ریاست عالیه فرهنگستان.

4 ـ اصلاح 1373 ـ انتخاب سه نفر برای تعیین رئیس فرهنگستان.

5 ـ انتخاب اعضای پیوسته، وابسته و افتخاری.

ماده ۸ ـ شورای علمی:

شورای علمی مرکب است از:

ـ رئیس فرهنگستان، بعنوان رئیس شورا.

ـ رؤسای گروههای علمی.

ماده ۹ ـ وظایف شورای علمی:

۱ ـ بررسی سیاستها و برنامه های علمی فرهنگستان و پیشنهاد آن به مجمع برای تصویب.

۲ ـ تصویب و تدوین نظامنامه نحوه اجرای فعالیتهای علمی فرهنگستان و ارائه آن به مجمع برای تصویب.

۳ ـ تعیین وظایف گروههای علمی.

۴ ـ بررسی و اظهارنظر درمورد طرحهای علمی و ارجاع آن به گروههای علمی ذیربط.

۵ ـ تعیین اهم مسائل و موضوعاتی کـه لازم است مورد تحقیق قرار گیرد و پیشنهاد آنها به مراکز علمی ذیصلاح در کشور.

۶ ـ تهیه و تدوین ضوابط مربوط به اعطای پاداش و جوایز و بورس و نشان و مدال به افراد واجد شرایط و پیشنهاد آن به هیأت امناء جهت تصویب.

۷ ـ تعیین دانشمندانی کـه شرایط دریافت پاداش یا جایزه یا بورس یا مدال یا نشان و یا فرصت مطالعاتی را دارند و معرفی ایشان به مجمع برای تصویب.

۸ ـ بررسی و پیشنهاد ضوابط درخصوص ارتقای سطح علمی سمینارها و کنگره ها و کنفرانسهای علمی در سطح ملی و بین المللی و ارزیابی اینگونه مجامع.

۹ ـ انجام دادن سایر کارهایی کـه از سوی هیأت امناء، مجمع و ریاست فرهنگستان به این شورا ارجاع میشود.

ماده 10 ـ اصلاح 1373 ـ رئیس فرهنگستان برای مدت چهار سال انتخاب می شود و انتخاب مجدد وی برای یک بار دیگر بلامانع است.

ماده 10 ـ اصلاح 1388 ـ رئیس فرهنگستان از میان اعضای فرهنگستان، به پیشنهاد رئیس جمهور و تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی و با حکم ایشان برای یک دوره چهارساله انتخاب می شوند. تغییر رؤسای مزبور به علل مختلف از جمله فوت، کناره گیری، عزل و استعفاء قبل از پایان دوره نیز مطابق همین شیوه خواهد بود.

تبصره ـ الحاق 1388ـ انتخاب مجدد رئیس فرهنگستان بلامانع می باشد.

تبصره 1 ـ اصلاح 1368 ـ در صورتیکه «رئیس» از میان اعضای پیوسته فرهنگستان انتخاب نشود پس از انتصاب به این سمت ، عضو پیوسته فرهنگستان محسوب خواهد شد و نماینده فرهنگستان نزد کلیه مراجع دولتی و غیردولتی و اشخاص حقیقی و حقوقی خواهد بود.

تبصره 2 ـ اصلاح 1368 ـ در اولین دوره رئیس فرهنگستان با پیشنهاد وزیر فرهنگ و آموزش عالی و با حکم رئیس محترم جمهوری منصوب خواهد شد.

ماده ۱۱ ـ وظایف رئیس فرهنگستان:

۱ ـ منسوخ 1373 ـ پیشنهاد مصوبات شورای علمی و مجمع به هیأت امناء جهت بررسی و تصویب نهایی.

۲ ـ پیشنهاد سازمان اداری، بودجه و حسابهای سالانه به هیأت امناء جهت تصویب.

3 ـ اصلاح 1373 ـ پیشنهاد عضویت فرهنگستانها در مجامع بین المللی.

۴ ـ منسوخ 1373 ـ پیشنهاد انتصاب دبیر فرهنگستان در مجامع بین المللی به هیأت امناء.

5 ـ انتصاب رؤسای گروههای علمی.

6 ـ پیشنهاد افراد به عنوان اعضای پیوسته، وابسته و یا افتخاری فرهنگستان به مجمع جهت تصویب.

7 ـ پیگیری و نظارت بر حسن اجرای تصمیمات هیأت امناء مجمع و شورای علمی.

8 ـ اصلاح 1373 ـ دعوت از اعضای مجمع و شورای علمی برای تشکیل جلسه.

7ـ الحاق 1402/09/28 ـ بازآرایی، تغییر و تشکیل گروه های علمی جدید فرهنگستان

ماده 12 ـ اصلاح 1373 ـ دبیر فرهنگستان: دبیر فرهنگستان به انتخاب و حکم رئیس فرهنگستان منصوب می‌ شود.

ماده ۱۳ ـ وظایف دبیر فرهنگستان:

۱ ـ اداره کلیه امور دبیرخانه اعم از اداری و مالی.

۲ ـ تأمین کارکنان مورد نیاز فرهنگستان.

۳ ـ انجام دادن سایر اموری کـه از طرف هیأت امناء، مجمع، شورای علمی و ریاست فرهنگستان به وی محول میشود.

ماده ۱۴ ـ گروههای علمی:

گروههای علمی فرهنگستان عبارتند از:

۱ ـ گروه علوم و معارف اسلامی.

۲ ـ گروه علوم انسانی.

۳ ـ گروه علوم پایه.

۴ ـ گروه علوم مهندسی.

۵ ـ گروه علوم کشاورزی.

6 ـ الحاق 1373 ـ شاخة دامپزشکی (این شاخه از گروه کشاورزی جدا شود و به صورت گروه مستقل در فرهنگستان علوم درآید.)

تبصره ۱ ـ هرگروه علمی متشکل از تعدادی از اعضای پیوسته و یا وابسته فرهنگستان است کـه با توجه به نوع تخصص ایشان توسط رئیس فرهنگستان برای عضویت در گروه انتخاب شده اند هر گروه علمی رئیس خواهد داشت کـه توسط رئیس فرهنگستان منصوب می شود.

تبصره ۲ ـ وظیفه گروه تنظیم و ارائه برنامه های علمی به شورای عالی خواهد بود.

ماده ۱۵ ـ فرهنگستان مؤسسه ای است با شخصیت حقوقی مستقل کـه به وزارت فرهنگ و آموزش عالی وابسته است، اعتباراتی کـه برای فرهنگستان در بودجه سالانه کشور منظور میشود در ردیف خاص و به صورت کمک خواهد بود.

ماده ۱۶ ـ فرهنگستان جز در مورد ذیحسابی موضوع ماده ۳۱ قانون محاسبات عمومی از لحاظ امور مالی و معاملاتی تابع مقرراتی خواهد بود کـه از طرف هیأت امناء تصویب می شود.

ماده 17ـ اصلاح 1380 ـ فرهنگستان دارای اعضای پیوسته، وابسته و افتخاری خواهد بود کـه با پیشنهاد رییس فرهنگستان یا حداقل پنج تن از اعضای مجمع و با تصویب مجمع عمومی با حکم رییس فرهنگستان به عضویت فرهنگستان پذیرفته می‏ شوند. عضویت اعضای پیوسته و افتخاری مادام ‏العمر خواهد بود.

تبصره ۱ ـ اعضای پیوسته باید ایرانی و ملتزم به رعایت قوانین جمهوری اسلامی ایران باشند. همچنین این اعضاء باید حداقل دارای درجه دانشیاری با رهبری پژوهشی باشند. عضویت خبرگان بدون مدرک در صورتی کـه درجه علمی ایشان طبق مقررات مربوط معادل موارد فوق ارزیابی شده باشد بلامانع است.

تبصره ۲ ـ دانشمندان برجسته بین المللی به عضویت افتخاری فرهنگستان پذیرفته میشوند وظیفه ای در فرهنگستان ندارند و انتخاب ایشان به احترام مقام علمیشان است.

تبصره 3 ـ الحاق 1372 ـ هریک ازاعضای پیوسته فرهنگستان "علوم" کـه در طول یکسال، شش ماه متوالی یا بیش از دو سوم جلسات را بدون موافقت رئیس فرهنگستان غیبت داشته باشد مستعفی شناخته خواهد شد درمورد غیبت وابسته و افتخاری و مستعفی شناخته شدن آنها مقرر شد در مجمع عمومی فرهنگستان علوم تصمیم گیری شود.

تبصره 4ـ الحاق 1380 ـ عضویت اعضای وابسته برای مدت چهار سال خواهد بود و ادامه عضویت آنان به همان طریقی است کـه در اساسنامه پیش‏ بینی شده است.

ماده 16ـ اصلاح 1402/09/28ـ تعداد اعضای پیوسته فرهنگستان حداکثر 90 نفر خواهد بود و در تکمیل این اعضاء تا سقف مذکور، اولویت انتخاب از میان اعضای گروه های جدید است.

ماده 19 ـ اصلاح 1373 ـ آئین نامه چگونگی رسیدگی به حسابهای سالانه مؤسسه با هماهنگی نهاد ریاست جمهوری و وزارت امور اقتصادی و دارائی تهیه و به تصویب هیأت امناء می رسد.

ضمناً مقرر شد هیأت امنای فرهنگستانها نسبت به تهیه و ارائه یک اساسنامه مشترک برای فرهنگستانها اقدام کند.

ماده 20 ـ این اساسنامه مشتمل بر بیست ماده و هفت تبصره در جلسات 96، 97، 98، 99، 100 مورخ 1367/08/03، 1367/08/17، 1367/08/17، 1367/08/24، 1367/09/01 شورای مشترک کمیسیونهای شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسید.

رئیس شورایعالی انقلاب فرهنگی