بررسی اقسام شرط و آثار آن (با تکیه بر نقض تعهد)
مشخصات انتشار مقاله بررسی اقسام شرط و آثار آن (با تکیه بر نقض تعهد):
مجله آموزه های فقه مدنی / دوره 4، شماره 5 - شماره پیاپی 5 / مرداد 1391 / صفحه 25-54
نویسندگان:
محسن جهانگیری / استادیار دانشگاه علوم اسلامی رضوی
غلامرضا یزدانی / دانشجوی دکتری حقوق خصوصی
چکیده مقاله بررسی اقسام شرط و آثار آن (با تکیه بر نقض تعهد):
فقه امامیه و قانون مدنی شرط را به سه قسم تقسیم کرده‌اند. شرط صفت، نتیجه و فعل. نقض و تخلف شرط نتیجه ممکن نیست لذا سخن از ضمانت اجرای آن جایی ندارد، اما در تخلف از شرط صفت و فعل چطور؟ در صورتی که مشروط علیه نقض شرط نمود راهی برای الزام او به شرط وجود دارد یا خیر؟ اگر به مشروط له خسارتی وارد شد در فقه و قانون راهی برای جبران خسارت او دیده شده است یا خیر؟
در این مقاله اثبات می‌کنیم که در تخلف از شرط صفت، قانون مدنی حق فسخ را برای مشروط له پیش‌بینی کرده است، در عین حالی که علاوه بر حق فسخ، امکان الزام متعهد به شرط نیز وجود دارد. اما در تخلف از شرط فعل، اگر شرط فعل مادی باشد، قانون‌گذار دو ضمانت اجرایی در نظر گرفته است، اجرای اجباری و یا نیابتی و حق فسخ؛ و اگر شرط فعل، فعل حقوقی منفی باشد از طرفی امکان تخلف وجود دارد و از طرفی هم برای مشروط له حق فسخ ایجاد می‌شود.