برنامه ماده ۱۰ قانون مانع زدایی از توسعه صنعت برق ۱۴۰۳/۰۲/۰۹
برنامه ماده ۱۰ قانون مانع زدایی از توسعه صنعت برق با موضوع برنامه حذف تدریجی قیمت گذاری و یارانه انرژی در طول زنجیره تولید، انتقال و توزیع برق مصوب ۱۴۰۳/۰۲/۰۹ هیات وزیران
شناسنامه برنامه ماده ۱۰ قانون مانع زدایی از توسعه صنعت:
شماره روزنامه رسمی: 23063
تاریخ روزنامه رسمی: 1403/03/09
شماره ابلاغ: 27672/ت61889هـ
تاریخ ابلاغ: 1403/02/19
مرجع تصویب: هیات وزیران
تاریخ تصویب: ۱۴۰۳/۰۲/۰۹
بیشتر بخوانید:
مجموعه مقررات مرتبط با برنامه ماده ۱۰ قانون مانع زدایی از توسعه صنعت (مقررات صنعت برق)
آرای دیوان عدالت اداری مرتبط با تولید و صنعت
مجموعه موضوعی آرای وحدت رویه قضائی
مقررات مرجع:
ماده ۱۰ قانون مانع زدایی از توسعه صنعت برق مصوب ۱۴۰۱/۰۸/۱۵: وزارت نیرو مکلف است با همکاری وزارت نفت و سازمان برنامه و بودجه کشور برنامه حذف تدریجی قیمت گذاری انرژی در طول زنجیره تولید، انتقال و توزیع برق و انتقال تمام یارانه ها بـه انتهای زنجیره قبل از عرضه بـه مصرف کننده نهائی را ظرف سه ماه از تاریخ لازم الاجراء شدن این قانون تهیه کند و بـه تصویب هیأت وزیران برساند. صددرصد (۱۰۰%) منابع حاصل در قالب لوایح بودجه سنواتی ابتدا برای تسویه یارانه در پایان زنجیره و سپس برای حمایت از طرحهای بهره وری انرژی در صنعت برق هزینه خواهد شد.
متن برنامه ماده ۱۰ قانون مانع زدایی از توسعه صنعت:
ماده 1 ـ در این برنامه، اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوطه بـه کار می روند:
1 ـ قانون: قانون مانع زدایی از توسعه صنعت برق مصوب 1401.
2 ـ گواهی: گواهی سپرده کالایی قابل معامله در بورس کـه نشان دهنده حق مالکیت بر میزان مشخصی از سوخت می باشد و صدور آن و تحویل سوخت موضوع گواهی یا سوخت معادل آن بـه دارنده گواهی، توسط وزارت نفت تضمین می شود.
3 ـ شرکت های انتقال و توزیع: شرکت های برق منطقه ای یا شرکت های توزیع نیروی برق، حسب مورد.
4 ـ نیروگاه: نیروگاه حرارتی دولتی و خصوصی (بزرگ و کوچک مقیاس).
5 ـ سازمان: سازمان برنامه و بودجه کشور.
6 ـ نرخ گواهی سوخت: متوسط نرخ تالار مبادله اوراق گواهی در ماه قبل از تحویل حواله بـه نیروگاه یا شرکت های انتقال و توزیع می باشد. تا قبل از راه اندازی تالار مبادله اوراق گواهی، مبنای محاسبه نرخ گواهی سوخت، مطابق تبصره 3 ماده 5 آیین نامه اجرایی ماده 14 قانون موضوع تصویب نامه شماره 61198/142419هـ مورخ 1402/8/10 در ماه قبل از تاریخ تحویل گواهی می باشد.
7 ـ حساب تسویه یارانه و بهینه سازی: حسابی کـه توسط خزانه داری کل کشور بـه نام وزارت نیرو نزد بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران بـه منظور تسویه مبادلات مالی موضوع ماده (10) قانون ایجاد می شود.
8 ـ سوخت معادل: منظور سوخت گاز است و بـه حجمی تحویل می شود کـه ارزش ریالی آن با ارزش سوخت موضوع گواهی برابر می باشد. ارزش سوخت های یاد شده بر مبنای بندهای 1 و 2 تبصره 3 ماده 5 آیین نامه اجرایی ماده 14 قانون محاسبه می شود.
9 ـ مشترکان غیرحمایتی: مشترکان برق کـه بر اساس قانون، برق خود را بـه قیمت غیر یارانه ای خریداری می کنند.
بیشتر بخوانید:
مجموعه مقررات مرتبط با برنامه ماده ۱۰ قانون مانع زدایی از توسعه صنعت (مقررات صنعت برق)
آرای دیوان عدالت اداری مرتبط با تولید و صنعت
مجموعه موضوعی آرای وحدت رویه قضائی
ماده ۲ ـ وزارت نیرو موظف است با همکاری سازمان تا پایان شهریورماه هر سال نسبت بـه پیش بینی کل نیاز مصرف برق سال آتی کشور اقدام نماید. سازمان مکلف است سوخت مصرفی نیروگاه در سال آتی را بـه تفکیک برای کلیه سوخت های سبد سوخت نیروگاهی بر اساس رابطه زیر، محاسبه و بـه وزارت نفت بـه منظور تخصیص گواهی ابلاغ نماید:
پیش بینی حجم کل برق تحویلی بـه مشترکین داخلی در سال t ام (کیلووات ساعت) بر اساس اعلام وزارت نیرو حجم سوخت مصرفی نیروگاه ها در سال پایه (مترمکعب/لیتر) بر حجم کل برق تحویلی بـه مشترکین در سال پایه (کیلووات ساعت) حجم سوخت تخصیص یافته بـه وزارت نیرو در سال t ام (مترمکعب/لیتر)
تبصره 1 ـ گواهی سوخت معادل صرفه جویی شده/مصرف نشده آن دسته از نیروگاه هایی کـه پس از ابلاغ این آیین نامه بـه بهره برداری تجاری خواهند رسید و در چهارچوب ضوابط قانونی دیگر (از جمله ماده 12 قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی کشور) نسبت بـه دریافت سوخت صرفه جویی شده/مصرف نشده و یا ارزش معادل آن اقدام خواهند نمود، در سقف عملکرد ضوابط یاد شده (از جمله ماده 12 قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی کشور) در طول دوره قرارداد، از سرجمع گواهی تخصیص یافته موضوع این ماده کسر می گردد.
تبصره ۲ ـ رابطه فوق تا پایان برنامه هفتم معتبر بوده و پس از آن، مقدار گواهی قابل افزایش نیست و سوخت نیروگاهی مازاد بر سقف گواهی، با نرخ گواهی سوخت بـه متقاضیان تحویل می شود.
تبصره 3 ـ سوخت موضوع گواهی های صادره در هر سال بـه عنوان تعهدات شرکت های تابعه وزارت نفت بـه سازمان هدفمندی یارانه ها محسوب نمی شود.
تبصره 4 ـ ترکیب سوخت تحویلی بـه نیروگاه ها در هر سال مطابق ماده 2 قانون تعیین می شود.
تبصره 5 ـ سوخت مصرفی برای تولید برق صادراتی نیروگاه های موضوع ماده 17 قانون با نرخ صادراتی محاسبه و دریافت می شود.
ماده ۳ ـ وزارت نفت موظف است تا پایان فروردین ماه هر سال گواهی بـه میزان سوخت های محاسبه شده بر اساس رابطه مندرج در ماده 2 این برنامه را صادر و برای مبادلات مالی در زنجیره تولید تا مصرف برق در اختیار وزارت نیرو قرار دهد.
تبصره ـ با توجه بـه میزان واقعی برق تحویلی بـه مشترکین و سبد سوخت تحویلی بـه نیروگاه ها و ارزش حرارتی واقعی آن ها در پایان اردیبهشت ماه سال بعد، با اعلام کتبی وزارت نیرو بـه سازمان، سقف تخصیص، اصلاح و توسط سازمان بـه وزارت نفت برای صدور مابقی گواهی یا ابطال مازاد آن ابلاغ و تسویه می گردد.
ماده ۴ ـ وزارت نیرو موظف است ظرف دو ماه پس از ابلاغ این بر نامه، نحوه محاسبه میزان گواهی سالانه مجاز جهت تحویل بـه هر نیروگاه بابت تولید هر کیلووات ساعت برق، نحوه محاسبه میزان گواهی سالانه مجاز جهت تحویل بـه هر یک از شرکت های انتقال و توزیع بابت تحویل هر کیلووات ساعت برق بـه مشترکین و نحوه محاسبه میزان گواهی سالانه مجاز جهت دریافت از شرکت های انتقال و توزیع بابت هر کیلووات ساعت برق تحویل شده بـه آنها را با توجه بـه وضعیت فعلی بازدهی هر نیروگاه، تلفات هر یک از شرکت های انتقال و توزیع و عوامل مؤثر بر آنها (بازدهی و تلفات)، برای بازه زمانی بعد از ابلاغ این برنامه تا پایان سال 1407 تعیین کند.
تبصره ـ ساز و کار تعیین میزان گواهی مجاز موضوع این ماده برای سال 1408 و بعد از آن، توسط وزارت نیرو با همکاری سازمان، تدوین و توسط وزارت نیرو ابلاغ می شود.
بیشتر بخوانید:
مجموعه مقررات مرتبط با برنامه ماده ۱۰ قانون مانع زدایی از توسعه صنعت (مقررات صنعت برق)
آرای دیوان عدالت اداری مرتبط با تولید و صنعت
مجموعه موضوعی آرای وحدت رویه قضائی
ماده 5 ـ بـه منظور انتقال یارانه بـه انتهای زنجیره تولید، انتقال و توزیع نیروی برق و با لحاظ سایر مفاد این برنامه اقدامات زیر صورت می گیرد:
1 ـ وزارت نیرو موظف است در ابتدای هر فصل بـه صورت علی الحساب گواهی های موضوع ماده 4 این برنامه را متناسب با میزان برقی کـه هر یک از شرکت های انتقال و توزیع بـه مشترکین تحویل داده اند، در اختیار آنها قرار دهد.
2 ـ شرکت های انتقال و توزیع موظف هستند در پایان هر فصل، متناسب با میزان برقی کـه تحویل گرفته اند، گواهی موضوع ماده 4 این برنامه را در اختیار وزارت نیرو قرار دهند.
تبصره ـ چنانچه میزان گواهی تحویلی بـه وزارت نیرو توسط هر یک از شرکت های انتقال و توزیع کمتر از گواهی معادل مقدار برق تحویل داده شده بـه آنها باشد، آن شرکت موظف است میزان مابه التفاوت را با نرخ گواهی سوخت بـه حساب تسویه یارانه و بهینه سازی واریز نماید.
3 ـ وزارت نیرو موظف است ماهانه، گواهی های موضوع ماده 4 این برنامه را متناسب با میزان برق تحویلی بـه شبکه توسط هر نیروگاه در اختیار آنها قرار دهد.
4 ـ نیروگاه ها موظفند ماهانه بـه ازای هر واحد سوخت مصرفی، گواهی بـه شرکت ملی گاز و یا شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی تحویل نمایند.
تبصره 1 ـ چنانچه میزان گواهی تحویلی بـه شرکت ملی گاز و یا شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی توسط هر یک از نیروگاه ها کمتر از میزان سوخت مصرفی بـه ایشان باشد، شرکت ملی گاز و یا شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی موظفند هزینه سوخت مصرفی مازاد را با نرخ گواهی سوخت محاسبه و دریافت نمایند.
تبصره 2 – شیوه نامه اجرایی این ماده ظرف سه ماه پس از ابلاغ این بر نامه توسط وزارت نیرو با همکاری وزارت نفت، وزارت امور اقتصادی و دارایی و سازمان تدوین و توسط وزیر نیرو ابلاغ می شود.
ماده 6 ـ وزارت نفت مکلف است با همکاری وزارت نیرو ظرف دو ماه پس از ابلاغ این برنامه، نسبت بـه ارایه درخواست پذیرش گواهی بـه بورس اقدام نماید. نیروگاه ها و شرکت های انتقال و توزیع، مجاز بـه فروش مازاد گواهی های در اختیار خود در تالار موضوع این ماده می باشند.
تبصره 1 ـ دوره معاملاتی گواهی، دو سال است و هزینه انبارداری برای سال دوم با اعلام وزارت نفت و طبق مقررات بورس دریافت می گردد.
تبصره 2 ـ شرکت ملی گاز ایران و شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران مکلف بـه پذیرش گواهی موضوع این برنامه برای تسویه بهای سوخت و خوراک مصرف کنندگان می باشند.
تبصره 3 ـ سازمان مکلف است مانده گواهی های مصرف نشده در پایان هر سال را از مجموع منابع سوخت در اختیار شرکت ملی گاز ایران و شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران برای سال بعد کسر نماید و تسویه گواهی های مذکور را در تنظیم و ارایه پیشنهاد بودجه سال بعد پیش بینی نماید.
ماده ۷ ـ خزانه داری کل کشور موظف است با درخواست وزارت نیرو، حسابی را تحت عنوان حساب تسویه یارانه و بهینه سازی بـه نام وزارت نیرو و نزد بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران افتتاح نماید. واریز منابع و برداشت مبالغ از این حساب، بر اساس مفاد این برنامه و در چهارچوب قوانین و مقررات مربوطه صورت می پذیرد.
تبصره 1 ـ صد درصد منابع حساب تسویه یارانه و بهینه سازی در قالب لوایح بودجه سنواتی ابتدا برای تسویه یارانه برق در انتهای زنجیره و سپس صرف حمایت از طرح های بهره وری انرژی در صنعت برق از جمله با اولویت ارتقاء بازدهی (راندمان) نیروگاه های حرارتی و توسعه نیروگاه های تجدیدپذیر می شود.
تبصره 2 ـ وزارتخانه های نیرو و نفت مکلفند گزارش عملکرد حساب تسویه یارانه و بهینه سازی را سالانه بـه وزارت امور اقتصادی و دارایی و سازمان ارایه نمایند.
بیشتر بخوانید:
مجموعه مقررات مرتبط با برنامه ماده ۱۰ قانون مانع زدایی از توسعه صنعت (مقررات صنعت برق)
آرای دیوان عدالت اداری مرتبط با تولید و صنعت
مجموعه موضوعی آرای وحدت رویه قضائی
ماده 8 ـ نرخ سوخت نیروگاه هایی کـه تمام یا بخشی از برق خود را بـه شبکه سراسری برق تحویل می نمایند بـه تدریج و با تأیید هیئت وزیران بـه نرخ گواهی سوخت می رسد. کلیه منابع حاصل از فروش سوخت موضوع این ماده بـه حساب تسویه یارانه و بهینه سازی واریز می شود.
تبصره 1 ـ نرخ سوخت مولّدهای خود تأمین کـه بدون اتصال بـه شبکه برای مصارف اختصاصی تأمین برق می نمایند در هر سال متناسب با تعرفه برق مصرف کننده خودتأمین و هزینه های واقعی تولید برق محاسبه و منابع حاصل از آن بـه حساب هدفمندسازی یارانه ها واریز می شود.
تبصره 2 ـ میزان و ساز و کار اعمال نرخ سوخت نیروگاهی در قبوض مشترکین، سالانه با پیشنهاد وزارت نیرو بـه تصویب هیأت وزیران می رسد.
ماده 9 ـ وزارت نیرو موظف است ساز و کار عرضه برق نیروگاه ها بـه صورت غیریارانه ای بـه مشترکین غیرحمایتی را در قالب بورس انرژی تدوین و با همکاری وزارت امور اقتصادی و دارایی نسبت بـه پیاده سازی آن اقدام نماید. نرخ سوخت نیروگاه های موضوع این ماده متناسب با نرخ برق صنایع انرژی بر موضوع ماده 4 قانون، تعیین و درآمد حاصل از آن معادل برق معامله شده نیروگاه در بورس انرژی، بلافاصله پس از انجام معاملات، مستقیماً بـه حساب تسویه یارانه و بهینه سازی واریز می شود.
ماده 10 ـ مالیات و عوارض سوخت مصرفی نیروگاه ها کـه بـه عنوان ماده اولیه اصلی در فرآیند تولید برق بـه کار برده می شوند بـه عنوان اعتبار مالیاتی واحدهای تولید کننده محسوب می شود.
ماده 11 ـ در راستای حصول اطمینان از پایداری و امنیت تولید، انتقال و توزیع برق و تعیین سال پایه موضوع ماده 2 این برنامه، کارگروهی متشکل از وزارتخانه های نیرو (رییس کارگروه)، نفت، امور اقتصادی و دارایی و سازمان بـه منظور تعیین نحوه محاسبه میزان گواهی ماده 4 و نظارت بر حسن اجرای برنامه تشکیل می شود.
محمد مخبر ـ معاون اول رییس جمهور