تقسیم مسؤلیت مدنی
مشخصات انتشار مقاله تقسیم مسئولیت مدنی:
تحقیقات حقوقی بین المللی / دوره 3، 10،9،8 - شماره پیاپی 10 / اسفند 1389 / صفحه 156-167
نویسنده:
بختیار عباسلو / عضو هئیت علمی دانشگاه ازاد اسلامی واحد تهران مرکز
چکیده مقاله تقسیم مسئولیت مدنی:
تقسیم مسئولیت مدنی وقتی مطرح میگردد که دو یا چند شخص در حادثه زیانبار دخیل باشند. با توجه به اینکه مسئولیت در هر حادثه بر اساس قواعد مسئولیتی تعیین میگردد؛ بنابراین, در کلیه حوادث زیانبار از جمله حوادثی که ناشی از اجتماع اسباب است و تقسیم مسئولیت در آن مطرح است, باید قواعد مذکور شناسایی شود. قواعد مذکور در حقوق ایران در این مورد ممکن است تحت یکی از این عناوین مطرح شود: اجتماع دو سبب در عرض یکدیگر، دو سبب با تأثیر جداگانه، دو مباشر اشتراکی، دو مباشر با تأثیر جداگانه و دو سبب و یا دو مباشر به نحو مجمل. وقتی دو یا چند شخص مشترکاً به عنوان سبب زمینه حادثه زیانبار را ایجاد نموده باشند, اصطلاحاً چند سبب در عرض یکدیگر محسوب می گردند و به نسبت مساوی مسئول جبران خسارت خواهند بود دو سبب ممکن است موجب حوادث زیانبار جداگانه به زیاندیده ی واحدی گردند, در این صورت اصطلاحاً چند سبب با تأثیر جداگانه نامیده می شوند و در این مورد اصولاً هر شخص مسئول خساراتی است که خود وارد نموده, ولی هر گاه میزان خسارت وارده توسط هر یک نامشخص باشد هر دو به طور مساوی عهده دار مسئولیت خواهند بود. در صورتی که دو شخص به طور مستقیم (بدون واسطه) در حادثه زیانبار دخالت داشته باشند, گاهی ممکن است تحت عنوان دو مباشر اشتراکی در حادثه زیانبار دخالت داشته باشند که در این صورت به طور تساوی عهده دار مسئولیت خواهند بود.گاهی به عنوان دو مباشر با تأثیر جداگانه در حادثه نقش خواهند داشت که در این صورت هر یک مسئول خساراتی است که خود وارد کرده است. مگر در مواردی که تأثیر هر یک از جهت میزان خسارت نامشخص باشد که در این صورت به طور تساوی مسئولیت خواهند داشت. هر گاه حادثه زیانبار ناشی از فعل واحدی است که مردد بین چند عامل است؛ یعنی قراینی وجود دارد که اجمالاً فعل یکی از دو یا چند شخص منجر به حادثه شده است ولی فاعل فعل زیانبار به نحو دقیق مشخص نمیباشد در این صورت در خصوص توزیع مسئولیت نظرات مختلفی مطرح شده که نظر برگزیده تقسیم مسئولیت به نسبت مساوی بین آنها میباشد
کلیدواژهها:
تقسیم مسؤلیت
اجتماع دو سبب
اجتماع دو مباشر
دو مباشر به نحو مجمل