دستورالعمل ساماندهی نظارت و هماهنگی بازرسی از مراجع قضایی مصوب 1402/04/11
دستورالعمل ساماندهی نظارت و هماهنگی بازرسی از مراجع قضایی مشتمل بر ۱۹ ماده و ۳ تبصره مصوب 1402/04/11 رییس قوه قضاییه
شناسنامه دستورالعمل ساماندهی نظارت و هماهنگی بازرسی از مراجع قضایی:
شماره روزنامه رسمی: 22801
تاریخ روزنامه رسمی: 1402/04/14
شماره ابلاغ: 100/22445/9000
تاریخ ابلاغ: 1402/04/11
مرجع تصویب: رییس قوه قضاییه
تاریخ تصویب: 1402/04/11
بیشتر بخوانید:
مجموعه مقررات مرتبط با دستورالعمل ساماندهی نظارت و هماهنگی بازرسی از مراجع قضایی (مقررات قوه قضائیه)
مجمـوعه موضوعی آرای وحدت رویه قضایی
مجموعه موضوعی آرای دیوان عدالت اداری
متن دستورالعمل ساماندهی نظارت و هماهنگی بازرسی از مراجع قضایی:
در اجرای اصل ۱۶۱ قانون اساسی، بند ۸ سیاست های کلی قضایی مصوب ۱۳۸۱ مقام معظم رهبری (مدظله العالی)، ماده ۲۸۸ قانون آئین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲، ماده ۱۱ قانون نظارت بر رفتار قضات مصوب ۱۳۹۰، الزامات مقرر در سند تحول قضایی، آیین نامه وظایف و اختیارات دیوان عالی کشور مصوب ۱۳۹۹، آیین نامه اجرایی نحوه نظارت دیوان عالی کشور بر اجرای صحیح قوانین در محاکم مصوب ۱۳۸۹، آیین نامه اجرایی قانون نظارت بر رفتار قضات مصوب ۱۳۹۲ و آیین نامه نحوه بازرسی، نظارت و ارزشیابی رفتار و عملکرد قضات مصوب ۱۳۹۲ و بـه منظور ارتقاء کارآمدی، هماهنگی و انسجام بخشی مراجع نظارتی قوه قضاییه، "دستورالعمل ساماندهی نظارت و هماهنگی بازرسی از مراجع قضائی" بـه شرح زیر ابلاغ می شود:
ماده ۱ ـ عبارات و اصطلاحات مذکور در این دستورالعمل در معانی زیر بـه کار می رود:
الف) مراجع نظارتی مشمول: دیوان عالی کشور، دادستانی کل کشور، دادسرای انتظامی قضات، معاونت راهبردی قوه قضائیه، مرکز حفاظت و اطلاعات قوه قضائیه، دفتر بازرسی ویژه حقوق شهروندی قوه قضائیه؛
ب) شورای عالی: شورای عالی هماهنگی نظارت و بازرسی موضوع ماده ۴ این دستورالعمل؛
پ) کارگروه مشترک: کارگروه مشترک نظارت و بازرسی موضوع ماده ۶ این دستورالعمل.
ماده ۲ ـ هدف از تنظیم این دستورالعمل، سیاست گذاری، ساماندهی و هدفمندسازی امر نظارت و بازرسی از مراجع قضایی، پیشگیری از بازرسی های موازی مراجع نظارتی مشمول از مراجع قضایی، برنامه ریزی و هماهنگی برای اعزام هیات های بازرسی مشترک و یا هیات های مستقل بـه صورت همزمان بـه منظور صرفه جویی در زمان و هزینه ها، پیشگیری از ارائه گزارش های متناقض توسط مراجع نظارتی مشمول و ایجاد سازکار تبادل اطلاعات و یافته ها توسط مراجع نظارتی مشمول است.
ماده ۳ ـ هر یک از مراجع نظارتی مشمول در چارچوب قوانین و مقررات مربوط بـه خود، وظیفه و حق نظارت و بازرسی از مراجع قضایی را دارد. لیکن، با هدف هماهنگی و هم افزایی و جلوگیری از تداخل وظایف در بازرسی های مستمر و دوره ای مطابق این دستورالعمل اقدام می کند. این دستورالعمل مانع از بازرسی های داخلی معاونت ها، سازمان ها و مراکز تابعه قوه قضائیه از مجموعه های تابعه آن ها نمی باشد.
ماده ۴ ـ بـه منظور سیاستگذاری و هماهنگی در راستای تحقق اهداف مذکور در ماده ۲ و انجام سایر وظایف مقرر در این دستورالعمل و بررسی گزارش های مستمر و دوره ای بازرسی مراجع نظارتی مشمول، بهره گیری از تجارب و یافته ها و رفع موانع بازرسی بهینه هر یک از مراجع مذکور، شورای عالی متشکل از اعضای زیر تشکیل می شود:
الف) معاون اول قوه قضاییه (رئیس شورا)؛
ب) رئیس دیوان عالی کشور؛
پ) دادستان کل کشور؛
ت) معاون راهبردی قوه قضائیه؛
ث) دادستان انتظامی قضات (دبیر شورا)؛
ج) رئیس مرکز حفاظت و اطلاعات قوه قضاییه؛
چ) رئیس دفتر بازرسی ویژه و حقوق شهروندی قوه قضاییه.
ماده ۵ ـ جلسات شورای عالی هر سه ماه یک بار تشکیل می شود و دبیر شورا دعوتنامه اعضا و مصوبات را تنظیم و ابلاغ می کند. دعوت از معاونان و مسئولان عالی قوه قضاییه، رؤسای کل دادگستری ها، دادستان ها یا سایر اشخاص مرتبط در شورای عالی با تشخیص رئیس شورا بلامانع است.
ماده ۶ ـ بـه منظور هماهنگی مراجع نظارتی مشمول در انجام بازرسی های آشکار و دوره ای و اعزام هیات های بازرسی بـه مراجع قضایی و اجرای مصوبات شورای عالی، کارگروه مشترک با ترکیب اعضای زیر تشکیل می شود:
الف) معاون نظارت دیوان عالی کشور(رئیس کارگروه)؛
ب) معاون دادستان کل کشور در امور نظارت بر دادسراها؛
پ) معاون نظارت و ارزشیابی قضات از دادستانی انتظامی قضات (دبیر کارگروه)؛
ت) یکی از معاونان مرکز حفاظت و اطلاعات قوه قضائیه بـه انتخاب رئیس این مرکز؛
ث) مدیر کل هماهنگی امور استان های معاونت اول؛
ج) مدیر کل نظارت و ارزیابی معاونت راهبردی؛
چ) معاون رئیس دفتر بازرسی ویژه و حقوق شهروندی.
ماده ۷ ـ وظایف کارگروه مشترک بـه شرح زیر است:
الف) تنظیم تقویم زمانی بازرسی آشکار و دورهای هر یک از هیات های بازرسی بـه طور سالانه و اعلام بـه شورای عالی و هر یک از مراجع نظارتی مشمول؛
ب) برنامه ریزی برای بازرسی های مشترک میان چند مرجع نظارتی مشمول با رعایت استقلال ذاتی و عدم تداخل وظایف آن ها؛
پ) بررسی گزارش های هیات های اعزامی هر یک از مراجع نظارتی مشمول و ارسال بـه مراجع ذی ربط و شورای عالی؛
ت) تشکیل بانک اطلاعاتی مشترک با قابلیت دسترسی هر یک از اعضای کارگروه؛
ث) ارائه گزارش های فصلی و سالانه از نحوه انجام بازرسی ها بـه شورای عالی؛
ج)آسیب شناسی و اعلام موانع، خلاها و موارد موازی کاری بـه شورای عالی؛
چ) تعیین محورهای بازرسی و تقسیم کار بین اعضاء هیات های بازرسی مشترک، بـه منظور تسریع درکار و پیشگیری از تداخل موضوعات نظارتی؛
ح) تهیه استاندارد کاربرگ ها و چک لیست های بازرسی؛
خ) انجام مطالعات و بررسی های اولیه و استخراج موضوعات مهم هر استان کـه در بازرسی ها باید مورد توجه قرار گیرد.
تبصره ۱ ـ محتوای داده ها و سطح دسترسی هر یک از اعضای کارگروه و سایر اشخاص بـه بانک اطلاعاتی با تصویب شورای عالی مشخص خواهد شد.
تبصره ۲ ـ مرکز حفاظت و اطلاعات مکلف است ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ این دستورالعمل، پیوست حفاظتی برای گزارش ها و داده های موضوع این ماده را تهیه و بـه شورای عالی پیشنهاد کند.
ماده ۸ ـ دبیرخانه کارگروه مشترک در دادسرای انتظامی قضات مستقر است و ماهانه حداقل یک جلسه برگزار می کند. دبیر کارگروه مسئولیت دعوت از اعضاء، ابلاغ مصوبات، جمع بندی و ارسال گزارش ها را بر عهده دارد.
ماده ۹ ـ کارگروه مشترک تا ۱۵ اسفند ماه هر سال برنامه بازرسی های آشکار و دوره ای سال بعد هر یک از مراجع قضایی مشمول و نیز بازرسی های مشترک را تنظیم و پس از طرح در شورای عالی و تصویب بـه مراجع مذکور ابلاغ می کند.
ماده ۱۰ ـ رئیس هیات اعزامی از سوی مراجع نظارتی مشمول، ظرف یک ماه پس از اتمام بازرسی مستمر یا دوره ای، نسخه ای از گزارش را بـه دبیرخانه کارگروه مشترک و بالاترین مقام مرجع نظارتی متبوع خود ارسال می کند. بالاترین مقام مرجع نظارتی مشمول حسب مورد یک نسخه از گزارش را برای شورای عالی ارسال می نماید تا طبق ماده ۱۳ این دستورالعمل اقدام شود.
بیشتر بخوانید:
مجموعه مقررات مرتبط با دستورالعمل ساماندهی نظارت و هماهنگی بازرسی از مراجع قضایی (مقررات قوه قضائیه)
مجمـوعه موضوعی آرای وحدت رویه قضایی
مجموعه موضوعی آرای دیوان عدالت اداری
ماده ۱۱ ـ گزارش های ارسالی در قالب واحد شامل سرفصل های زیر تنظیم می شود:
الف ـ مقدمه و تاریخچه بازرسی های قبلی؛
ب ـ مشروح وضعیت موجود یا محتوای اصلی؛
پ ـ درج نقاط ضعف و قوت؛
ت ـ ارائه راهکارهای پیشنهادی و تبیین الزامات و نیازمندی های مراجع تحت بازرسی؛
ث ـ تعیین مشوق ها با رعایت ضوابط و دستورالعمل های مربوطه؛
ج ـ ضمائم و پیوست ها.
تبصره ـ حکم این ماده شامل بخش های دارای طبقه بندی گزارش ها نمی شود.
ماده ۱۲ ـ ضوابط و مصادیق گزارش ها و داده های دارای طبقه بندی موضوع این دستورالعمل، با رعایت قوانین و مقررات، ظرف حداکثر سه ماه توسط کارگروه مشترک تعیین و بـه تصویب شورای عالی می رسد.
ماده ۱۳ ـ گزارش های بازرسی در شورای عالی مطرح و ضمن تصمیم گیری در خصوص راهکارهای پیشنهادی، نسخه ای از آن بـه همراه مصوبه شورای عالی، برای رئیس قوه قضاییه ارسال می شود.
ماده ۱۴ ـ مراجع نظارتی مشمول مکلفند حتی الامکان از سامانه ها و ابزارهای الکترونیکی در بازرسی ها استفاده کنند و در مواردی کـه انجام بازرسی از طریق سامانه ها و ابزارهای مذکور وجود دارد، از اعزام هیات بازرسی خودداری نمایند.
ماده ۱۵ ـ مرکز آمار و فناوری اطلاعات مکلف است ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ این دستورالعمل، با رعایت ضوابط و ملاحظات حفاظتی و نیز مصوبات شورای عالی، زیرساخت های لازم را برای ایجاد و تقویت سامانه ها و بانک های اطلاعاتی با هدف تسهیل بازرسی های الکترونیکی، تبادل داده ها و گزارش ها، تشکیل بانک های اطلاعاتی و دسترسی بـه آنها را فراهم کند.
ماده ۱۶ ـ بازرسی های موردی یا فوق العاده یا پنهان هر یک از مراجع نظارتی مشمول و نیز گزارش های موردی دارای طبقه بندی مشمول این دستورالعمل نمی باشد و مراجع نظارتی مشمول، در این موارد مطابق قوانین و مقررات و وظایف ذاتی خود اقدام می کنند. مصادیق بازرسی موضوع این ماده با پیشنهاد کارگروه مشترک و تصویب شورای عالی تعیین می شود.
ماده ۱۷ ـ مرکز حفاظت و اطلاعات و دفتر بازرسی ویژه و حقوق شهروندی، مراجع یا حوزه های قضایی را کـه بر اساس وضعیت آنها نیاز بـه اعزام هیات بازرسی است، با قید فوریت بـه دبیر کارگروه مشترک اعلام می کنند و در این موارد و در کلیه مواردی کـه خارج از برنامه بازرسی سالانه نیاز بـه اعزام هیات بازرسی مشترک متشکل از نمایندگان مراجع نظارتی مشمول وجود داشته باشد، حسب مورد هیات بازرسی مشترک یا مستقل مربوط اعزام خواهد شد.
ماده ۱۸ ـ مواردی کـه رئیس قوه قضائیه راساً مبادرت بـه صدور دستور بازرسی یا اعزام بازرسی یا مطالبه گزارش می کند، مشمول این دستورالعمل نیست.
ماده ۱۹ ـ معاون اول قوه قضاییه مسئول نظارت بر حسن اجرای این دستورالعمل است.
این دستورالعمل مشتمل بر ۱۹ ماده و ۳ تبصره در تاریخ 1402/04/10 بـه تصویب رئیس قوه قضاییه رسید.
رئیس قوه قضاییه ـ غلامحسین محسنی اژیه