دستورالعمل ماده ۱۶ قانون تامین مالی تولید و زیرساخت ها مصوب ۱۴۰۴/۰۳/۰۳

دستورالعمل ماده ۱۶ قانون تامین مالی تولید و زیرساخت ها با موضوع تعیین نرخ اسمی بدون مخاطره عرضه اوراق مالی در سال 1404 مشتمل بر 10 ماده مصوب ۱۴۰۴/۰۳/۰۳ شورای ملی تأمین مالی

شناسنامه دستورالعمل ماده ۱۶ قانون تامین مالی تولید و زیرساخت ها:

شماره روزنامه رسمی: 
تاریخ روزنامه رسمی: 
شماره ابلاغ: ۸۰/۳۶۲۵۵
تاریخ ابلاغ: ۱۴۰۴/۰۳/۰۳
مرجع تصویب: شورای ملی تأمین مالی
تاریخ تصویب: ۱۴۰۴/۰۳/۰۳

بیشتر بخوانید:
+  مقررات تامین مالی تولید و زیرساختها 
+  مقررات بورس                   

مقررات مرجع:

ماده ۱۶ قانون تامین مالی تولید و زیرساخت ها  1401: در راستای تسهیل تأمین مالی شرکتی از بازار بدهی، شرکتهای متقاضی انتشار اوراق صکوک، می توانند در چهارچوب دستورالعملی کـه بـه منظور ایجاد تناسب نرخ سود با صرف مخاطره (ریسک) با رعایت مصوبات شورای عالی بورس و بر اساس رتبه اعتباری شرکت و نوع اوراق بدهی با پیشنهاد وزارت امور اقتصادی و دارایی بـه تصویب شورا می رسد، نرخ سود اسمی یا سود دوره ای (کوپن) اوراق بدهی غیردولتی را تعیین نمایند.
تبصره  ـ دستورالعمل تعیین شرایط خریداران اوراق پُرمخاطره توسط شورا تعیین می شود.

متن دستورالعمل ماده ۱۶ قانون تامین مالی تولید و زیرساخت ها:

شورای ملی تأمین مالی در جلسه مورخ ۱۴۰۴/۲/۲۴ با استناد به ماده (۱۶) قانون تأمین مالی تولید و زیرساختها مصوب ۱۴۰۲/۱۲/۲۲ مجلس شورای اسلامی و تبصره آن دستورالعمل این ماده را به شرح ذیل تصویب نمود:

ماده ۱- اصطلاحات و واژههایی که در قانون بازار اوراق بهادار مصوب آذرماه ۱۳۸۴ و قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید به منظور تسهیل اجرای سیاستهای کلی اصل چهل و چهارم قانون اساسی مصوب دی ماه ۱۳۸۸ تعریف شده اند به همان مفاهیم در این دستورالعمل به کار رفته اند. سایر اصطلاحات و عبارات مطابق تعاریف زیر است:
1 ـ  اوراق: اوراق مالی اسلامی نظیر اوراق مشارکت و انواع صکوک اسلامی از جمله اجاره وکالت مرابحه عام و منفعت که در چارچوب عقود اسلامی و منطبق با قوانین و مقررات مربوط، برای مدت معین منتشر میشوند.
2 ـ نرخ سود اسمی اوراق: نرخ سود سالانه هر ورقه که مبنای محاسبه و پرداخت سودهای دوره ای (کوین) اوراق است.
3 ـ اوراق بدون مخاطره (ریسک): اوراق منتشره توسط وزارت امور اقتصادی و دارایی به نمایندگی از دولت که بازپرداخت آن توسط سازمان برنامه و بودجه کشور، تضمین شده است.
4 ـ نرخ سود اسمی بدون مخاطره (ریسک): نرخ سود اسمی سالانه اوراق بدون مخاطره ریسک دارای سود دوره ای کوپندار) 
5 ـ متقاضی تأمین مالی: شخص حقوقی غیردولتی است که اوراق مالی اسلامی برای تأمین مالی وی در قالب عقود اسلامی منتشر میشود 
6 ـ مؤسسه اعتباری: بانکها و مؤسسات اعتباری ،غیربانکی موضوع بند (ج) ماده 1 قانون بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۴۰۲/۸/۱۷ مجلس شورای اسلامی با اصلاحات و الحاقات بعدی
7 ـ مؤسسه رتبه بندی: مؤسسات رتبه بندی اعتباری موضوع بند (۲۱) ماده (۱) قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۳۸۴/۹/۱ با اصلاحات و الحاقات بعدی دارای مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار است.
8 ـ مرکز: مرکز تسهیل تأمین مالی تولید وزارت امور اقتصادی و دارایی
9 ـ رتبه اعتباری متقاضی تأمین مالی: رتبه ای که توسط مؤسسه رتبه بندی به متقاضی تأمین مالی تخصیص داده میشود.
10 ـ رتبه اعتباری اوراق: رتبه تخصیص داده شده توسط مؤسسه رتبه بندی به اوراق که با در نظر گرفتن موارد مختلف از جمله رتبه اعتباری متقاضی تأمین مالی دارایی مبنای انتشار نوع ضمانت و نوع اوراق و نوع پروژه تخصیص داده میشود. 
11 ـ ضامن شخص ثالث: شخص حقوقی غیر از سازمان برنامه و بودجه کشور و مؤسسات اعتباری است
12 ـ سرمایه گذاران نهادی: سرمایه گذاران نهادی شامل مؤسسات اعتباری بیمه ها و صندوق های بازنشستگی، هلدینگ ها، شرکتهای سرمایه گذاری صندوق های سرمایه گذاری و شرکتهای تأمین سرمایه ثبت شده نزد سازمان بورس و اوراق بهادار، سازمانها و نهادهای دولتی و عمومی و شرکتهای دولتی است.
۱۳ ـ عرضه خصوصی: فروش مستقیم اوراق بهادار توسط ناشر به سرمایه گذاران نهادی است.
14 ـ هر یک از رتبه ها با معانی زیر تعریف میشوند:
ـ  اوراق با رتبه بالاترین سطح (AAA): اوراق با ظرفیت ایفای تعهدات مالی در بالاترین سطح؛
ـ  اوراق با رتبه طبقه سطح بسیار بالا (AA, +AA, AA, -AA): اوراق با ظرفیت ایفای تعهدات مالی در سطح بسیار بالا
ـ  اوراق با رتبه طبقه سطح بالا (A, +A, A, -A): اوراق با ظرفیت ایفای تعهدات مالی در سطح بالا،
-  اوراق با رتبه طبقه سطح قابل قبول یا خوب (BBB، +BBB، BBB، -BBB): اوراق با ظرفیت ایفای تعهدات مالی در سطح قابل قبول (خوب) است. با این حال این ظرفیت با احتمال بیشتری نسبت به طبقات بالاتر در آینده تقلیل می یابد 
-  اوراق پر مخاطره (ریسک): اوراق با رتبه های کمتر از -BBB شامل طبقات BB ،B ، همچنین رتبه های CCC، CC، C، DDD، DD، D

ماده ۲ ـ نرخ سود اسمی بدون مخاطره (ریسک) در سال ۱۳۰۴، بر اساس بند (ر) تبصره 2 ماده واحده قانون بودجه ۱۴۰۴ تعیین می شود. 
تبصره: در سالهایی که سازوکار تعیین نرخ سود اسمی بدون مخاطره (ریسک) در قوانین بودجه سنواتی تعیین نشده باشد. شورای ملی تأمین مالی نسبت به تعیین آن اقدام می نماید.

ماده 3- حداکثر نرخ سود اسمی اوراق، بر اساس فرمول ذیل محاسبه میشود که ضریب a با توجه به رتبه بندی یا عدم رتبه بندی اعتباری اوراق، توثیق یا عدم توثیق اوراق بهادار و ارایه ضامن موسسه اعتباری و ضامن شخص ثالث به شرح جدول 1 ماده 4 و جدول 2 ماده 7 این دستورالعمل تعیین می شود.
حداکثر نرخ سود اسمی اوراق = نرخ سود اسمی بدون مخاطره (ریسک) ضربدر (a+1)

ماده 4- در صورت ارایه رتبه اعتباری اوراق، ضریب a (موضوع ماده 3 دستورالعمل) با توجه به رتبه اعتباری اوراق و در صورت توثیق اوراق بهادار و ارایه ضامن مؤسسه اعتباری و ضامن شخص ثالث به شرح جدول 1 تعیین می شود.

جدول 1: ضریب a با توجه به رتبه اعتباری اوراق و در صورت توثیق اوراق بهادار و ارایه ضامن مؤسسه اعتباری و ضامن شخص ثالث:

ـ  بدون وثیقه:
رتبه AAA: ./15
رتبه طبقه AA: ./2
رتبه طبقه A  : ./25
رتبه طبقه BBB: ./3

- با توثیق اوراق بهادار:
رتبه طبقه AAA: ./1
رتبه طبقه AA: ./15
رتبه طبقه A: ./2
رتبه طبقه BBB: ./25
-  با ضامن مؤسسه به اعتباری / ضمانت نامه موسسه اعتباری:
رتبه AAA: ./1
رتبه طبقه AA: ./15
رتبه طبقه A: ./15
رتبه طبقه BBB: ./2
رتبه طبقه AAA: ./15

-  با ضامن شخص ثالث:
رتبه AAA: ./1
رتبه طبقه AA: ./15
رتبه طبقه A: ./2
رتبه طبقه BBB: ./25

(در پیوست 1، نرخ سود اسمی اوراق مطابق جدول 1 با فرض نرخ سود اسمی بدون مخاطره (ریسک) 23 درصد ارائه شده است)

ماده 5 - در صورت عدم ارایه رتبه اعتباری اوراق جهت بررسی درخواست ضمانت اوراق توسط ضامن شخص ثالث، ارایه حداقل رتبه اعتباری BBB- ضامن از مؤسسات رتبه بندی اعتباری به همراه صورتهای مالی دو سال مالی ضامن ضروری است. به نحوی که صورت های مالی آخرین سال مالی منتهی به درخواست ضمانت اوراق توسط مؤسسات حسابرسی معتمد سازمان بورس و اوراق بهادار حسابرسی شده باشد.

ماده ۶ ـ بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران جهت ایفای رکن ضامن توسط مؤسسات اعتباری این مؤسسات را در سه طبقه (A ,B ,C) به صورت سالانه رتبه بندی و به مرکز اعلام می نماید. ضریب a در اوراق فاقد رتبه بندی اعتباری با ضمانت مؤسسات اعتباری در سه طبقه اعلامی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران مطابق جدول 2 ماده 7 این دستورالعمل است. 
ماده 7 - در اوراق فاقد رتبه بندی اعتباری ضریب a (موضوع ماده 3 دستورالعمل) با توجه به نوع تضمین و رتبه ضامن به شرح جدول 2 تعیین می شود:

جدول 2: ضریب a با توجه به نوع تضمین و رتبه ضامن در اوراق فاقد رتبه بندی اعتباری:

-  با ضامن مؤسسه اعتباری ضمانت نامه مؤسسه اعتباری:
A : 0.1
B : 0.15
C : 0.2

-  رتبه ضامن شخص ثالث:
رتبه AAA : 0.15
رتبه طبقه AA : 0.2
رتبه A : 0.25
رتبه BBB : 0.3

(در پیوست 2 نرخ سود اسمی اوراق مطابق جدول 2 با فرض نرخ سود اسمی بدون مخاطره (ریسک) ۲۳ درصد ارایه شده است)

ماده 8 - اوراق فاقد رتبه بندی اعتباری بدون ضمانت اشخاص ثالث و مؤسسات اعتباری و اوراق پر مخاطره (ریسک) می بایست به صورت عرضه خصوصی و با نرخ توافقی عرضه شوند.

ماده 9 ـ عرضه اوراق با رعایت مقررات شورای عالی بورس و اوراق بهادار و سازمان بورس و اوراق بهادار انجام می گردد. خریداران اوراق متناسب جميع شرایط اوراق از جمله رتبه اعتباری متقاضی تأمین مالی و اوراق نرخ سود اسمی اوراق و ارزیابی ها و برآوردهای خود از شرایط متقاضی تأمین مالی، نوع اوراق و نوع ضمانت پشتوانه اوراق می توانند اوراق عرضه شده جهت پذیره نویسی را به کمتر (کسر)، بیشتر (صرف) و یا معادل قیمت اسمی ورقه (1.000.000 ریال) خریداری نمایند. 

ماده ۱۰ ـ انتشار اوراق برای مؤسسات اعتباری به عنوان متقاضی تأمین مالی براساس ضوابط و مقررات اعلامی از سوی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و سازمان بورس و اوراق بهادار است.
پیوست 1:
نرخ سود اسمی اوراق در جدول 1 دستورالعمل با فرض نرخ سود اسمی بدون مخاطره (ریسک) ۲۳ درصد با توجه به رتبه اعتباری اوراق و در صورت توثیق اوراق بهادار و ارایه ضامن مؤسسه اعتباری و ضامن شخص ثالث به شرح جدول 3 است.

جدول 3- نرخ سود اسمی اوراق، با فرض نرخ سود اسمی بدون مخاطره (ریسک)،
۲۳ درصد با توجه به رتبه اعتباری اوراق و در صورت توثیق اوراق بهادار و ارائه ضامن موسسه اعتباری و ضامن شخص ثالث – (اعداد داخل جدول - درصد)

ـ  نرخ سود اسمی بدون مخاطره (ریسک): 23 درصد

ـ  بدون وثیقه:
رتبه AAA: 26.5
رتبه طبقه AA: 27.6
رتبه طبقه A : 28.8
رتبه طبقه BBB: 29.9

- با توثیق اوراق بهادار:
رتبه طبقه AAA: 25.3
رتبه طبقه AA: 26.5
رتبه طبقه A: 27.6
رتبه طبقه BBB: 28.8

-  با ضامن مؤسسه به اعتباری / ضمانت نامه موسسه اعتباری:
رتبه AAA: 25.3
رتبه طبقه AA: 26.5
رتبه طبقه A: 26.5
رتبه طبقه BBB: 27.6

-  با ضامن شخص ثالث:
رتبه AAA: 25.3
رتبه طبقه AA: 26.5
رتبه طبقه A: 27.6
رتبه طبقه BBB: 28.8

پیوست 2: نرخ سود اسمی اوراق در جدول 2 دستورالعمل با فرض نرخ سود اسمی بدون مخاطره (ریسک) ۲۳ درصد با توجه به نوع تضمین و رتبه ضامن در اوراق فاقد رتبه بندی اعتباری به شرح جدول (4) است:

جدول شماره 4: نرخ سود اسمی اوراق،  با فرض نرخ سود اسمی بدون مخاطره (ریسک)، 23 درصد با توجه به نوع تضمین و رتبه ضامن در اوراق رتبه بندی اعتباری ـ (اعداد داخل جدول ـ درصد)
ـ با ضامن مؤسسه اعتباری / ضمانت نامه مؤسسه اعتباری
A : 25.3
B : 27.6
C : 29.9

ـ  رتبه ضامن شخص ثالث
رتبه AAA: 26.5
رتبه AA: 27.6
رتبه A: 28.8
رتبه BBB: 29.9

سید رحمت .... اکرمی