دفاع استفاده آزمایشی اختراع در دعوای نقض حق اختراع

مشخصات انتشار مقاله جایگاه دفاع استفادۀ آزمایشی از اختراع در دعوای نقض حق اختراع: استثنایی مطلق یا مقید؟:

مجله فصلنامه تحقیقات حقوقی / دوره 20، شماره 80 / بهمن 1396 / صفحه 157-186

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان:

زینب غفوری / گروه حقوق مالکیت فکری، دانشکده حقوق، دانشگاه شهید بهشتی

میرقاسم جعفرزاده / گروه حقوق مالکیت فکری، دانشکده حقوق، دانشگاه شهید بهشتی

لینک فایل مقاله

چکیده مقاله جایگاه دفاع استفادۀ آزمایشی از اختراع در دعوای نقض حق اختراع: استثنایی مطلق یا مقید؟:

یکی از دفاعیات متهم به نقض حق اختراع، استفادۀ آزمایشی از آن است. این استثنا در قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری سال 1386 نیز مورد پذیرش قرار گرفته است. اما این قانون نسبت به معیار تجویز این استثنا ساکت است. در رویۀ قضایی نیز تاکنون دعوایی مطرح نشده است تا بتوان رویکرد دادگاه های ایرانی را در این امر ملاحظه کرد. در مقابل، در برخی از نظام های حقوقی، از جمله دو نظام مورد بحث در این تحقیق (آلمان و امریکا)، تفکیک هدف و انگیزه از انجام آزمایش ها به دو دستۀ تجاری و غیرتجاری به عنوان ملاک تعیین عمل مجاز از نقض در نظر گرفته شده است. بدین ترتیب، علی القاعده باید آزمایش هایی که انگیزۀ غیرتجاری دارند، تجویز شوند و در مقابل، آزمایش هایی که با اهداف تجاری صورت می گیرند، نقض حق اختراع محسوب شوند. لیکن رویۀ قضایی این دو نظام حقوقی به سمت و سویی دیگر سوق یافته است. این تحقیق ضمن بررسی انواع این آزمایش ها، نشان می دهد که تفکیک مزبور همواره کارآمد نیست، به ویژه در مواردی که انگیزۀ آزمایش، غیرتجاری است، اما از اختراع در مقیاس انبوه استفاده می شود یا برعکس، هدف تجاری است، اما در تجویز استثنا، نفعی برای عموم وجود دارد، نمی توان صرفاً به این معیار اکتفا کرد.

کلیدواژه ها

اختراعات دارویی

استثنائات حق اختراع

استفادۀ آزمایشی

انگیزۀ تجاری

سازمان های غیرانتفاعی