ضوابط زیست محیطی فعالیتهای معدنی مصوب 1384/01/21

مجموعه مقررات مرتبط با ضوابط زیست محیطی فعالیتهای معدنی

مقررات مرجع ضوابط زیست محیطی فعالیتهای معدنی:

ماده 36 قانون معادن، اصلاح 1394/02/01 ـ آیین نامه اجرایی این قانون توسط وزارت معادن و فلزات با هماهنگی سایر وزارتخانه ها، سازمان ها و ارگان های ذیربط در مدت سه ماه تهیه و بـه تصویب هیات وزیران خواهد رسید.

متن ضوابط زیست محیطی فعالیتهای معدنی:

هیأت وزیران در جلسه مورخ 21/1/1384 بنابه پیشنهاد شماره 1024926 مورخ 1382/06/11 سازمان حفاظت محیط زیست و بـه استناد ماده 35 قانون معادن مصوب 1377 ضوابط زیست محیطی فعالیت های معدنی را بـه شرح زیر تصویب نمود:

ماده 1 ـ اصطلاحات مندرج در این تصویب نامه دارای معانی ذیل می باشند:

1 ـ فعالیت های معدنی: بـه کلیه اقداماتی کـه در مراحل اکتشاف، تجهیز، آماده سازی و بهره برداری از محدوده برداشت و کانه آرایی صورت می گیرد، اطلاق می گردد.

2 ـ بازسازی و احیاﺀ: بـه مجموعه ای از اقدامات اجرایی کـه سبب ترمیم آثار تخریبی محدوده معدن از جمله احیاﺀ پوشش گیاهی بومی منطقه می گردد نامیده می شود.

3 ـ کلیه تعاریف و طبقه بندی مواد معدنی بکار رفته در قانون معادن (موضوع بـه ترتیب مواد 1 و 3 قانون) عیناً در این ضوابط نیز معتبر می باشد.

4 ـ تعاریف مناطق چهارگانه تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست همان است کـه در آیین نامه اجرایی موضوع تبصره بند 3 ذیل ماده 3 قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست مصوب 1353 ارایه شده است.

5 ـ سد باطله: مخازن بزرگ مصنوعی و یا طبیعی هستند کـه جهت انباشت و نگهداری مواد زاید حاصل از فعالیت های معدنی مورد استفاده قرار می گیرند.

6 ـ تعاریف اراضی جنگلی و مراتع مشجر همان است کـه در قانون حفاظت و بهره برداری از جنگل ها و مراتع کشور مصوب 1346 و اصلاحات بعدی آن ارایه شده است. در صورت تغییر و تفسیر در مصادیق، نظر سازمان جنگل ها و مراتع ملاک عمل قرار خواهد گرفت.

7 ـ مراکز حساس منظور در این ضوابط بـه مراکزی از قبیل سکونتگاه های انسانی، درمانی، آموزشی، نظامی، منابع آب شرب (سفره های زیرزمینی، رودخانه ها و سدها) بزرگراه و جاده ترانزیتی و جاده اصلی، پارک ملی، تالاب، دریاچه، اثر طبیعی ملی، زیستگاه های حیات وحش، مناطق و رودخانه های حفاظت شده اطلاق می گردد.

8 ـ محدوده مصوب شهری آخرین محدوده طرح جامع یا هادی مصوب شهر و اصلاحات مصوب بعدی آن ها می باشد. در مورد شهر های فاقد طرح جامع و هادی تا زمان طرح جامع یا هادی، محدوده خدماتی شهر ملاک خواهد بود.

بیشتر بخوانید:

مجموعه مقررات مرتبط با ضوابط زیست محیطی فعالیتهای معدنی

ماده 2 ـ صدور، تجدید و تمدید پروانه های اکتشاف از معادن طبقه یک و دو و اقع در پارک های ملی و آثار طبیعی ملی، تالاب های موضوع کنوانسیون رامسر (فوریه 1971) و آن دسته از پناهگاه های حیات وحش و مناطق حفاظت شده مذکور در بند «الف» موافقتنامه فی مابین وزارت صنایع و معادن و سازمان حفاظت محیط زیست مورخ 1354/07/21 رودخانه های حفاظت شده، معادن رو باز (سطحی) در عرصه های جنگلی و مراتع مشجر و نیز داخل محدوده های مصوب شهری ممنوع می باشد.

ماده 3 ـ صدور پروانه اکتشاف و بهره برداری از مواد معدنی واقع در پناهگاه های حیات وحش و مناطق حفاظت شده جدید (بعد از موافقتنامه مورد اشاره در ماده (2) این ضوابط) موکول بـه توافق بین سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت صنایع و معادن و رعایت مفاد قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست مصوب 1353 انجام ارزیابی زیست محیطی و در چارچوب الگوی ارزیابی زیست محیطی و این ضوابط می باشد.

ماده 4 ـ وزارت صنایع و معادن مکلف است در موارد ذیل از سازمان حفاظت محیط زیست استعلام نماید و سازمان مذکور حداکثر ظرف یک ماه از تاریخ وصول استعلام نظر خود را اعلام نماید. عدم اعلام نظر بـه منزله موافقت است:

الف) صدور کلیه پروانه های اکتشاف

ب) تمدید پروانه بهره برداری معادن داخل مناطق چهارگانه

ج) صدور پروانه بهره برداری برای معادنی کـه نیاز بـه اکتشاف ندارند.

تبصره 1 ـ صدور پروانه اکتشاف برای مواد معدنی طبقه سه و چهار منوط بـه اخذ مجوز موردی از سازمان حفاظت محیط زیست می باشد و سازمان مذکور ظرف یک ماه از تاریخ وصول استعلام نظر خود را اعلام می نماید، عدم اعلام نظر بـه منزله موافقت است.

تبصره 2 ـ دفاتر فنی استانداری ها مکلفند قبل از صدور پروانه بهره برداری از معادن شن و ماسه رودخانه ای و خاک رس، موضوع رابه صورت کتبی از سازمان حفاظت محیط زیست استعلام نمایند. متقاضیان مربوط ضمن تکمیل پرسشنامه زیست محیطی همراه با مدارک مربوط بـه نقشه زمین شناسی بستر رودخانه و کناره های آن، راه های ارتباطی بـه معدن، پرو فیل عرضی رودخانه و مشخص نمودن عمق معدن را جهت بررسی بـه سازمان حفاظت محیط زیست ارایه نمایند. سازمان مکلف است ظرف مدت حداکثر یک ماه نظر خود را بـه دفاتر فنی استانداری ها اعلام نماید. عدم اعلام نظر بـه منزله موافقت است. بهره برداری از معادن شن، ماسه و خاک رس در محدوده بستر و حریم رودخانه ها، انهار و مسیل ها و حریم قانونی سواحل دریا ها و دریاچه ها پس از دریافت موافقت وزارت نیرو (سازمان های تابعه) می باشد.

ماده 5 ـ صدور پروانه بهره برداری و انجام فعالیت معدنی (کان کنی، کان آرایی و فرآوری) معادن ذیل منوط بـه تهیه و ارایه گزارش ارزیابی زیست محیطی براساس الگوی تعیین شده و تأیید گزارش یادشده توسط سازمان حفاظت محیط زیست با رعایت این ضوابط می باشد.

بیشتر بخوانید:

مجموعه مقررات مرتبط با ضوابط زیست محیطی فعالیتهای معدنی

ردیف	معادن فلزی	حداقل ظرفیت استخراجی (تن در سال)
1	سنگ مس	یک میلیون
2	سنگ آهن	ششصد هزار
3	سنگ طلا	با هر ظرفیتی
4	سرب و روی	یکصد هزار
5	سایر فلزات	یکصد هزار

ردیف	معادن غیر فلزی	حداقل ظرفیت استخراجی (تن در سال)
1	زغال سنگ	هشتاد هزار
2	نمک آبی	سطح بیش از چهارصد هکتار

ماده 6 ـ دارنده پروانه بهره برداری مکلف و متعهد بـه بازسازی و ترمیم محدوده اکتشاف یا بهره برداری در پایان عمر پروانه مربوط می باشند. چنانچه محدوده عملیات معدنی در منابع ملی و طبیعی واقع شده باشد سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور موظف است اعتبار لازم را از محل درآمد حاصل از اجرای ماده 25 قانون معادن جهت بازسازی محیط در اختیار سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور قرار دهد.

تبصره ـ در مورد طرح های اکتشافی معادن بزرگ طبق توافق وزارت صنایع و معادن و سازمان حفاظت محیط زیست عمل خواهد شد.

ماده 7 ـ بهره بردار موظف بـه رعایت این ضوابط و کلیه ضوابط و استاندارد های زیست محیطی کشور می باشد.

ماده 8 ـ در بهره برداری از معادن و تهیه گزارش ارزیابی زیست محیطی رعایت موارد مندرج در پیوست شماره 1 الزامی است.

ماده 9 ـ سازمان حفاظت محیط زیست هر دو سال یکبار فهرست کلیه مناطق ویژه زیستی مورد اشاره در این ضوابط را بـه وزارت صنایع و معادن ابلاغ خواهد نمود.

محمد رضا عارف ـ معاون او ل رئیس جمهور

بیشتر بخوانید:

مجموعه مقررات مرتبط با ضوابط زیست محیطی فعالیتهای معدنی

پیوست شماره 1:

مواردی کـه لازم است در بهره برداری از معادن و نیز تهیه گزارش ارزیابی زیست محیطی رعایت شود.

1 ـ رعایت حداقل فواصل فعالیت استخراج و بهره برداری از مواد معدنی، نسبت بـه مراکز حساس بـه جز جاده ها بدو ن استفاده از ناریه 500 متر و با استفاده از ناریه مطابق طرح آتشبازی (در هر صورت این فاصله نباید از 800 متر کمتر باشد)

2 ـ میله گذاری محدوده های بهره برداری از معادن توسط وزارت صنایع و معادن

3 ـ ایجاد کریدور مناسب جهت گدار و مهاجرت حیات وحش (مطابق با اطلاعات فنی ارایه شده توسط سازمان حفاظت محیط زیست) در مناطق حفاظت شده و پناهگاه های حیات وحش (در صورت لزوم).

4 ـ جمع آوری و خارج نمودن کلیه تأسیسات و تجهیزات معدنی ایجاد شده (به استثنای جاده های دسترسی، تأسیسات استحصال آب و آبرسانی در صورت نیاز منطقه برای استفاده مناسب از آن) در پایان عمر معدن و یا یکسال پس از پایان آخرین بهره برداری.

5 ـ رعایت حداکثر سطح و سینه کار مجاز بهره برداری و تعداد مجاز سینه کار در هر دو ره بهره برداری. این موارد در طرح بهره برداری مشخص و ملحوظ می گردد. (باطله برداری و بهره برداری بـه جز آنچه کـه در طرح مصوب ارایه شده از سینه کار جدید منوط با اتمام ذخیره معدنی سینه کار های قبلی می باشد. چنانچه استخراج از سینه کار های قبلی با تشخیص وزارت صنایع و معادن بـه لحاظ امکان فنی و یا اقتصادی بـه صرفه نباشد، بهره بردار مجاز است، نسبت بـه بهره برداری از سینه کار نوبت بعدی اقدام نماید.)

6 ـ عدم تغییر مسیر رودخانه و آبراهه های طبیعی، مگر در موارد ضروری با کسب نظر دستگاه های ذی ربط.

7 ـ تعیین محل انباشت و نگهداری باطله های معدنی با رعایت جنبه های حفظ اراضی مرغوب کشاورزی و مرتعی، پیشگیری از فرسایش و تولید زهاب های آلوده.

8 ـ استفاده از جاده های موجود روستایی و یا شهری (بجز جاده هایی کـه از داخل بافت های روستایی عبور می کند) در صورت نیاز بـه احداث جاده های اختصاصی، رعایت انتخاب کوتاهترین مسیر ممکن و با کمترین تخریب چشم اندازها، اراضی جنگلی، مراتع مشجر و اراضی مرغوب کشاورزی الزامی می باشد.

9 ـ هدایت جریان آب های سطحی بالادست محدوده معدن بـه خارج از آن.

10 ـ انجام عملیات زهکشی در پیرامون و داخل محدوده برداشت معادن کانی فلزی (به منظور پیشگیری و کاهش تولید زهاب های ناشی از تماس آب های زیرزمینی و یا سطحی با مواد معدنی، کنترل هرز آب های سطحی و جلوگیری از آلودگی آب های زیرزمینی).

11 ـ احداث حوضچه و یا تأسیسات رسوب گیری حسب شرایط در محل های مناسب.

12 ـ حصارکشی و علامت گذاری پیرامون سد های باطله.

13 ـ احداث سپتیک تانک برای معادن دارای 20 تا 100 نفر نیرو ی انسانی و احداث سیستم های مناسب تصفیه فاضلاب برای بالای 100 نفر در حد تأمین استاندارد های سازمان حفاظت محیط زیست.

14 ـ اتخاذ تدابیر لازم در جهت حفظ چشم انداز های طبیعی و هماهنگی عملیات معدنی با آن، نظیر احداث ابنیه مورد نیاز در مکان های دو ر از چشم انداز های عمومی و حتی الامکان با استفاده از مصالح طبیعی.

15 ـ رعایت حداکثر عمق مجاز بهره برداری از معادن رو باز با رعایت اصول پایداری شیب ها.

حداکثر عمق مجاز در گزارش ارزیابی زیست محیطی و یا طرح بهره برداری مشخص و ملحوظ می گردد.

16 ـ اتخاذ تدابیر لازم و مستمر جهت جلوگیری از انتشار گرد و غبار ناشی از استخراج و تردد وسایط نقلیه و حمل و نقل مواد معدنی و عملیات خردایش.

17 ـ تخصیص و احداث فضای سبز مشجر بـه میزان حداقل 10 درصد سطح بهره برداری معادن با گونه های بومی.

18 ـ استفاده از رو ش سیم الماسه یا رو ش چال موازی یا سیم بکسل در بهره برداری از معادن سنگ تزئینی (در این گونه از معادن عملیات انفجار صرفاً در حد باطله برداری و آماده سازی سینه کار و موارد استثناﺀ مطابق با طرح آتشبازی مجاز می باشد.)

19 ـ رعایت حداقل 500 متر فاصله از حوضچه های بهره برداری نمک دریایی تا چشمه ها و قنوات و محدوده آب های زیرزمینی قابل استحصال.

20 ـ ارایه طرح اجمالی مرمت، احیاﺀ و بازسازی محدوده معدن.

طرح مذکور در گزارش ارزیابی زیست محیطی و یا طرح بهره برداری مشخص و ملحوظ می گردد.

محمد رضا عارف ـ معاون او ل رئیس جمهور

بیشتر بخوانید:

مجموعه مقررات مرتبط با ضوابط زیست محیطی فعالیتهای معدنی