قانون استخدام کشوری مصوب 1345/03/31

قانون استخدام کشوری مشتمل بر یازده فصل و 149 ماده و 108 تبصره مصوب 1345/03/31 کمیسیون مشترک مجلسین

شناسنامه قانون استخدام کشوری:

شماره روزنامه رسمی: 6226

تاریخ روزنامه رسمی: 1345/04/18

مرجع تصویب: کمیسیون مشترک مجلسین

تاریخ تصویب: 1345/03/31

بیشتر بخوانید:

مجموعه مقررات مرتبط با قانون استخدام کشوری

استخدام و کار در آرای وحدت رویه قضایی

موضوعات استخدام و کار در آرای دیوان عدالت اداری

موضوعات استخدام و کار در نظریات مشورتی

متن قانون استخدام کشوری:

فصل اول ـ کلیات

‌ماده 1 ـ تعاریف:

الف ـ اصلاح 1353 ـ استخدام دولت عبارت از پذیرفتن شخصی بـه خدمت دولت در یکی از وزارتخانه‌ ها یا شرکت ها یا موسسات دولتی است.

ب ـ خدمت دولت عبارت از اشتغال بـه کاری است کـه مستخدم بـه موجب حکم رسمی مکلف بـه انجام آن می‌ گردد.

پ ـ اصلاح 1353 ـ حکم رسمی عبارت از دستور کتبی مقامات صلاحیت دار وزارتخانه‌ ها و شرکت ها یا موسسات دولتی در حدود قوانین و مقررات مربوط است.

ت ـ اصلاح 1353 ـ وزارتخانه واحد سازمانی مشخصی است کـه بـه موجب قانون بـه این عنوان شناخته شده است.

ث ـ اصلاح 1353 ـ موسسه دولتی واحد سازمانی مشخصی است کـه بـه موجب قانون ایجاد و بوسیله دولت اداره می شود.

ج ـ الحاق 1353 ـ شرکت دولتی واحد سازمانی مشخصی است کـه با اجازه قانون بـه صورت شرکت ایجاد شود و بیش از پنجاه درصد سرمایه آن متعلق بـه دولت ‌باشد. هر شرکت تجارتی کـه از طریق سرمایه‌ گذاری شرکت های دولتی ایجاد شود تا زمانی کـه بیش از پنجاه درصد سهام آن متعلق به شرکت های دولتی است ‌شرکت دولتی تلقی می شود.

ماده 2 ـ اصلاح 1353 ـ امور استخدامی وزارتخانه ها و موسسات دولتی مشمول مقررات این قانون خواهد بود مگر در موارد زیر:

بیشتر بخوانید: مقررات استخدامی شرکت های دولتی موضوع بند پ ماده ۲ قانون استخدام کشوری مصوب ۱۳۵۲/۰۳/۰۵

الف ـ وزارت دربار شاهنشاهی.

امور استخدامی وزارت دربار شاهنشاهی طبق آییننامه ای خواهد بود کـه بـه تصویب وزارت دربار شاهنشاهی خواهد رسید. وزارت دربار شاهنشاهی می تواند بدون رعایت محدودیت های مندرج در این قانون از وجود مستخدمین وزارتخانه ها و موسسات دولتی استفاده کند.

ب ـ سازمان اطلاعات و امنیت کشور.

پ ـ موسسات دولتی کـه طبق اساسنامه مربوط بـه آن ها بـه صورت یکی از شرکت های مندرج در قانون تجارت اداره شوند:

مقررات استخدامی شرکت های مذکور باید حداکثر تا یک سال پس از اجرای این قانون توسط سازمان امور اداری و استخدامی کشور تدوین و جهت تصویب کمیسیون های استخدام مجلسین تقدیم شود.

ج ـ دارندگان رتبه های قضایی و استادی و دانشیاری.

ت ـ شهرداری ها و موسسات تابع آن ها و انجمن های بهداری و سازمان هایی کـه جنبه محلی داشته و هزینه آن ها از درآمد های خاص محلی تامین شود.

ث ـ مستخدمین تابع مقررات قانون استخدام نیرو های مسلح شاهنشاهی:

1 – آن عده از مستخدمین مورد نیاز وزارت جنگ کـه مشمول قانون استخدام نیرو های مسلح شاهنشاهی نیستند مشمول مقررات این قانون خواهند بود ولی وزارت جنگ از نظر تشریفات استخدامی کارمندان مورد نیاز خود تابع قانون مربوط بـه معافیت وزارت جنگ از محدودیت های استخدام سازمان های کشوری مصوب دوم آبان 1343 خواهد بود.

2 ـ اجرای تمام یا قسمتی از وظایفی کـه بـه موجب این قانون بـه عهده سازمان امور اداری و استخدامی کشور محول است در نیرو های مسلح شاهنشاهی با تصویب هیات وزیران بـه وسیله سازمان های تابعه پس از طی تشریفات مقرر معمول خواهد شد.

چ ـ مستخدمین مجلسین

تبصره ـ مستخدمین مشمول بند های (ج) و (چ) در هر مورد کـه قانونی برای تعیین تکلیف آنان وجود نداشته باشد یا طبق قوانین مربوط تابع احکام عمومی قوانین استخدام کشوری شده باشند مشمول مقررات این قانون خواهند بود.

ح ـ سازمان بیمه های اجتماعی.

مقررات استخدامی سازمان مزبور باید حداکثر تا شش ماه پس از تصویب این قانون توسط سازمان امور اداری و استخدامی کشور تدوین و جهت تصویب کمیسیون های استخدام مجلسین تقدیم شود.

تبصره 1 ـ الحاق 1353 ـ مستخدمین مشمول بند های (ج) و (چ) در هر مورد کـه قانونی برای تعیین تکلیف آنان وجود نداشته باشد یا طبق قوانین مربوط تابع احکام عمومی قوانین استخدام کشوری شده باشند مشمول مقررات این قانون خواهند بود.

تبصره 2 ـ الحاق 1353 ـ امور استخدامی سایر وزارتخانه ها و موسسات دولتی مشمول مقررات این قانون خواهد بود.

ماده 3 ـ نخست وزیر و وزراء و معاونان نخست وزیر و معاونان وزراء و سفرا و استانداران و مدیرعامل سازمان برنامه و دبیرکل سازمان امور اداری و استخدامی کشور و روسای دفاتر نخست وزیر و وزراء مشمول مقررات این قانون نیستند ولی در صورتی کـه مستخدمین رسمی بـه این مقامات منصوب یا بـه نمایندگی مجلسین انتخاب یا منصوب شوند مدت خدمت آنان در این مقامات از هر لحاظ جزء سابقه خدمت رسمی محسوب شده و مقررات این قانون تا آنجا کـه با قوانین خاص آنان مغایرتی نداشته باشد شامل حال آن ها خواهد بود.

تبصره ـ منسوخ 1346 ـ مستخدمین رسمی کـه بـه مقامات مذکور در این ماده منصوب یا انتخاب شده اند پس از خاتمه اشتغال در مقامات مذکور در صورتی کـه در وزارتخانه یا موسسه مربوط پستی متناسب با وضع استخدامی آنان وجود نداشته باشد می توانند در موسسات دولتی غیر مشمول این قانون بـه خدمت اشتغال ورزند مدت خدمت آنان در این قبیل موسسات جزء سابقه خدمت رسمی محسوب و حقوق و مزایای آن ها فقط از محل خدمت جدید پرداخت خواهد شد.

ماده 4 ـ مستخدمین وزارتخانه ها و موسسات دولتی مشمول این قانون از دو نوع خارج نخواهند بود رسمی و پیمانی.

تبصره ـ افرادی کـه طبق مقررات قانون کار بـه خدمت دولت مشغول میشوند کارگر شناخته شده و با آنان طبق مقررات قانون کار رفتار خواهد شد

افرادی کـه طبق قوانین خاص خود کارگر شناخته شده اند مشمول مقررات این قانون نیستند.

تشخیص مشاغل کارگری در وزارتخانه ها و موسسات دولتی مشمول این قانون به عهده سازمان امور اداری و استخدامی کشور است.

ماده 5 ـ اصلاح 1353 ـ مستخدم رسمی کسی است کـه بـه موجب حکم رسمی در یکی از گروه های جداول حقوق موضوع ماده 30 برای تصدی یکی از پست های سازمانی وزارتخانه ها یا موسسات دولتی مشمول این قانون استخدام شده باشد.

تبصره ـ اصلاح 1353 ـ واگذاری پست های سازمانی بـه اشخاص غیر از مستخدمین رسمی ممنوع است ولی در صورتی کـه برای تصدی برخی از پست های تخصصی نتوان از مستخدمین رسمی استفاده نمود ممکن است با تصویب سازمان امور اداری و استخدامی کشور مستخدمین شرکت ها و موسسات دولتی مستثنی شده از این قانون را بـه عنوان مامور بـه تصدی پست های سازمانی مذکور منصوب نمود و با آنان مانند مستخدم پیمانی رفتار کرد و در صورتی کـه در موسسات مزبور هم شخص مورد نیاز یافت نشود با تصویب سازمان امور اداری و استخدامی کشور می توان مستخدم مورد احتیاج را بـه عنوان مستخدم پیمانی برای تصدی پست مزبور استخدام نمود. حقوق و مزایای مستخدمین شرکت های مذکور در فوق با توافق سازمان های ذی ربط از اعتبارات سازمان متبوع یا محل خدمت پرداخت می شود.

ماده 6 ـ مستخدم پیمانی کسی است کـه بـه موجب قرارداد بطور موقت برای مدت معین و کار مشخص استخدام می شود.

تبصره ـ شرایط استخدام این قبیل مستخدمین بـه موجب آییننامه ای خواهد بود کـه توسط سازمان امور اداری و استخدامی کشور تهیه و بـه تصویب هیات وزیران می رسد.

بیشتر بخوانید: آیین نامه استخدام پیمانی موضوع تبصره ماده 6 قانون استخدام کشوری مصوب 1368/06/01

ماده 7 ـ شغل عبارت از مجموع وظایف و مسئولیت های مرتبط و مستمر و مشخصی است کـه از طرف سازمان امور اداری و استخدامی کشور به عنوان کار واحد شناخته شده باشد.

رسته عبارت از مجموع رشته های مشاغلی است کـه از لحاظ نوع کار و حرفه و رشته تحصیلی و تجربی وابستگی نزدیک داشته باشد.

ماده 8 ـ پست ثابت سازمانی عبارت از محلی است کـه در سازمان وزارت خانه ها و موسسات دولتی بطور مستمر برای یک شغل و ارجاع آن بیک مستخدم در نظر گرفته شده اعم از اینکه دارای متصدی یا بدون متصدی باشد.

تبصره 1 ـ پست هایی کـه جنبه استمرار ندارد به عنوان پست موقت شناخته شده و استخدام افراد بطور رسمی برای تصدی این پست ها ممنوع است.

تبصره 2 ـ منسوخ 1353 ـ دولت مکلف است ظرف یک سال از تاریخ تصویب این قانون لایحه سازمان اساسی وزارتخانه ها و موسسات دولتی مشمول این قانون را تهیه و بـه مجلسین تقدیم کند.

تبصره 2 ـ اصلاح 1351 ـ وزارتخانه ها و موسسات دولتی مشمول این قانون مکلفند سازمان تفصیلی خود را با قید تعداد پست هاﻯ ثابت سازمانی کلیه واحد هاﻯ تابع خود تهیه و بـه سازمان امور اداری و استخدامی کشور تسلیم کنند. سازمان موظف است بعد از دریافت طرح سازمان هاﻯ تفصیلی نظر خود را مشعر بر موافقت یا اصلاح آن ها بـه وزرات خانه ها یا سازمان هاﻯ دولتی اعلام کند. هر نوع تغییرات در سازمان تفصیلی وزارتخانه ها و موسسات دولتی مشمول این قانون منوط به موافقت سازمان امور اداری و استخدامی کشور خواهد بود. در صورت بروز اختلاف نظر در این مورد بین وزارتخانه یا موسسه مربوط با سازمان امور اداری و استخدامی کشور هیات وزیران تصمیم مقتضی اتخاذ خواهد کرد.

ماده 9 ـ ترفیع عبارتست از احراز یک پایه بالاتر.

ماده 10 ـ انتقال عبارت از آن است کـه مستخدم رسمی از خدمت یک وزارتخانه یا موسسه دولتی مشمول این قانون بدون آنکه جریان خدمت وی قطع گردد با حفظ گروه و پایه و پیشینه خدمت خود بـه خدمت وزارتخانه یا موسسه دولتی دیگر مشمول این قانون درآید.

ماده 11 ـ اصلاح 1350 ـ ماموریت عبارت است از:

الف ـ محول شدن وظیفه موقت بـه مستخدم غیر از وظیفه اصلی کـه در پست ثابت سازمانی خود دارد.

ب ـ اعزام مستخدم بطور موقت بـه وزارتخانه ها و موسساتی کـه فهرست آن ها بـه تصویب هیات وزیران میرسد و همچنین اعزام بـه سازمان هاﻯ بین المللی کـه دولت شاهنشاهی ایران عضویت آن ها را پذیرفته یا سازمان هایی کـه دولت شاهنشاهی ایران شرکت در آن ها را مقتضی بداند.

پ ـ اعزام مستخدم برای طی دوره های آموزشی یا کارآموزی در داخل یا خارج کشور.

ماده 12 ـ حقوق و مزایای مستخدمین در مدت ماموریت منحصراً از طریق یک صندوق قابل پرداخت است.

تبصره ـ اصلاح 1351 ـ آیین نامه نحوه اجرای مواد 11 و 12 همچنین ترتیب اعزام مستخدم رسمی مشمول قانون استخدام کشورﻯ برای اشتغال در پست هاﻯ ثابت سازمانی خارج از کشور و تعیین مدت آن بوسیله سازمان امور اداری و استخدامی کشور تهیه می شود و بـه تصویب هیات وزیران میرسد.

فصل دوم ـ در ورود بـه خدمت و انتصابات

ماده 13 ـ اصلاح 1353 ـ استخدام اشخاص بـه خدمت رسمی دولت از طریق امتحان یا مسابقه انجام می شود.

تبصره 1 ـ اصلاح 1353 ـ وزارتخانه ها و موسسات دولتی مشمول این قانون می توانند با موافقت سازمان امور اداری و استخدامی کشور در قبال داوطلبان یا دانشجویان آموزشگاه های اختصاصی یا دوره های ترتیبی مربوط و دانشگاه ها و موسسات عالی آموزشی تعهد استخدامی به عمل آورند.

تبصره 2 ـ اصلاح 1353ـ وزارتخانه ها و موسسات دولتی مشمول قانون استخدام کشورﻯ می توانند مستخدمین پیمانی را کـه در تاریخ تصویب این اصلاحیه در استخدام دارند با رعایت مقررات مربوط از طریق امتحان بطور رسمی استخدام کنند. مشروط بر آنکه سن آنان در تاریخ بیست و چهارم اسفند ماه 1351 از حداکثر مقرر در ماده 14 این قانون تجاوز نکرده باشد.

تبصره 3 ـ اصلاح 1351 ـ آیین نامه مربوط بـه طرز اجرای این ماده از طرف سازمان امور اداری و استخدامی کشور تهیه و بـه تصویب شورا خواهد رسید.

تبصره 4 ـ منسوخ 1353 ـ سوابق خدمت پیمانی مشمولین تبصره 2 این ماده در وزارتخانه ها و موسسات دولتی مشمول این قانون از تاریخ 1345/03/31 بـه بعد در مورد مستخدمین گروه های 1 و 2 و 3 بـه شرط پرداخت 8/5 درصد اجرت و فوق العاده مخصوص دریافتی و در مورد مستخدمین گروه های 4 و بالاتر بـه شرط پرداخت 8/5 درصد اجرت و فوق العاده مخصوص دریافتی بـه عنوان سهم خود و معادل آن بـه عنوان سهم وزارتخانه یا موسسه دولتی متبوع از لحاظ تعیین گروه و بازنشستگی و وظیفه محسوب خواهد شود سوابق خدمت سایر کارکنان فعلی راه آهن دولتی ایران از 1345/03/31 ببعد در موسسه مزبور در صورتی که طبق مقررات بـه صورت رسمی استخدام شده یا بشوند با پرداخت 8/5 درصد حقوق و دستمزد دریافتی از لحاظ تعیین گروه بازنشستگی و وظیفه محسوب خواهد شد.

ماده 14 ـ اصلاح 1351 و منسوخ 1399/08/05 ـ برای ورود بـه خدمت رسمی شرایط ذیل لازم است:

الف ـ حداقل داشتن 18 سال تمام و نداشتن بیش از 40 سال تمام.

ب ـ تابعیت ایران.

پ ـ انجام خدمت زیر پرچم یا معافیت قانونی در صورت مشمول بودن.

ت ـ نداشتن سابقه محکومیت جزایی موثر.

ث ـ عدم محکومیت بـه فساد عقیده و معتاد نبودن بـه استعمال افیون.

ج ـ حداقل داشتن گواهینامه پایان دوره ابتدایی.

چ ـ داشتن توانایی انجام کاری کـه برای آن استخدام می شود.

تبصره 1 ـ اصلاح 1351 ـ افرادی کـه مجدداً بـه استخدام رسمی پذیرفته می شوند مشمول محدودیت مربوط بـه حداکثر سن مذکور در بند الف این ماده نخواهند بود.

تبصره 2 ـ اصلاح 1351 ـ حداکثر سن مذکور در بند الف این ماده در مورد افرادﻯ کـه داوطلب استخدام در مشاغل تخصصی کـه فهرست آن با پیشنهاد سازمان امور اداری و استخدامی کشور بـه تصویب شورا میرسد هستند 45 سال تمام می باشد.

ماده 15 ـ استخدام و تعیین حقوق و مدت خدمت اتباع بیگانه بـه موجب قوانین مصوب مجلسین خواهد بود.

ماده 16 ـ امتحان و مسابقه ورودی داوطلبان استخدام رسمی بـه وسیله سازمان امور اداری و استخدامی کشور صورت میگیرد.

تبصره ـ سازمان امور اداری و استخدامی کشور در صورت اقتضا می تواند اجرای امتحان و مسابقه را با حفظ حق نظارت بـه دستگاه استخدام کننده محول دارد.

ماده 17 ـ اصلاح 1353 ـ کسانی کـه در امتحان یا مسابقه ورودی استخدام رسمی قبول شده اند قبل از ورود بـه خدمت رسمی یک دوره آزمایشی را طی خواهند کرد.

تبصره 1 ـ انتصاب موقت افرادی کـه دوره آزمایشی را طی می کنند بـه پست های ثابت سازمانی بلامانع است.

تبصره 2 ـ افراد مذکور در این ماده در طول دوره آزمایشی در حکم مستخدم رسمی محسوب میشوند.

ماده 18 ـ مدت خدمت آزمایش داوطلبان ورود بـه استخدام رسمی توسط وزارتخانه یا موسسه استخدام کننده تعیین می شود ولی در هیچ مورد از شش ماه کمتر و از دو سال بیشتر نخواهد بود.

تبصره 1 ـ اصلاح 1357 ـ حقوق دوره آزمایشی برابر مقررات این قانون تعیین و پرداخت میگردد و در صورتی کـه مستخدم بـه استخدام رسمی پذیرفته شود مدت خدمت آزمایشی جزو سابقه خدمت وی محسوب می شود.

تبصره 2 ـ فوق العاده و هزینه های مستخدم آزمایشی مطابق فوق العاده ها و هزینه های مستخدم رسمی تعیین و پرداخت خواهد شد.

ماده 19 ـ اصلاح 1346 ـ افرادی کـه در دوره آزمایشی لیاقت و کاردانی و علاقه بکار از خود نشان بدهند در پایان دوره آزمایشی بـه موجب حکم وزارتخانه یا موسسه استخدام کننده و تایید سازمان امور اداری و استخدامی کشور از لحاظ تطبیق با مقررات استخدامی در عداد مستخدمین رسمی منظور و از حقوق و مزایای قانونی آن برخوردار خواهند شد.

ماده 20 ـ افرادی کـه در طی یا در پایان دوره آزمایشی صالح برای ابقاء در خدمت مورد نظر تشخیص داده نشوند بدون هیچگونه تعهد حکم بر کناری آنان از طرف وزارتخانه یا موسسه استخدام کننده صادر و جریان بـه سازمان امور اداری و استخدامی کشور اطلاع داده می شود.

تبصره ـ بـه افرادی کـه طبق این ماده از خدمت بر کنار میشوند حقوق مرخصی استحقاقی پرداخت خواهد شد.

ماده 21 ـ کسانی کـه طبق ماده 20 بـه استخدام رسمی پذیرفته نمیشوند تا یکسال از تاریخ بر کناری حق شرکت مجدد در مسابقات ورودی استخدام رسمی برای همان شغل را نخواهند داشت.

ماده 22 ـ پس از اتمام دوره آزمایشی انتصاب قطعی افراد بـه پست های سازمانی با توجه بـه شرایط احراز شغل و با رعایت تحصیلات و امتیازات حاصله از امتحانات و مسابقات و نحوه کار در دوره آزمایشی و تجارب ایشان در قبل از ورود بـه استخدام رسمی صورت می گیرد.

ماده 23 ـ انتصابات و ترفیعات مستخدمین رسمی باید بر اساس لیاقت و شایستگی و کاردانی و استعداد و رشد فکری و تجارب آنان در مشاغل قبلی صورت گیرد.

ماده 24 ـ سازمان امور اداری و استخدامی کشور مکلف است کلیه مشاغل وزارتخانه ها و موسسات دولتی مشمول این قانون را مورد بررسی قرار داده و با کسب نظر مشورتی آن ها وظائف و مسئولیت های هر کدام را مشخص و بر این اساس شرایط احراز هر شغل را معین کند و در هر مورد کـه این شرایط تعیین شد وزارتخانه ها و موسسات دولتی مکلفند در انتصابات خود شرایط احراز آن مشاغل را رعایت کنند.

ماده 25 ـ سازمان امور اداری و استخدامی کشور مکلف است هر یک از مشاغل وزارتخانه ها و موسسات دولتی مشمول این قانون را در یکی از رسته ها قرار دهد.

تبصره 1 ـ مستخدمین رسمی بـه اقتضای شغلی کـه برای تصدی آن استخدام شده یا می شوند در یکی از رسته های شغلی قرار خواهند گرفت.

تبصره 2 ـ سازمان امور اداری و استخدامی کشور می تواند با کسب نظر وزارتخانه ها یا موسسات دولتی مربوط در داخل هر یک از رسته ها بـه اقتضای نوع شغل رشته های تخصصی تشخیص دهد.

ماده 26 ـ اصلاح 1350 ـ انتصاب مستخدمین رسمی بـه پست هایی کـه مشاغل مربوط بـه آن ها در رسته مربوط مستخدم قرار ندارد ممنوع است مگر با داشتن شرایط لازم احراز آن پست و رضایت مستخدم.

تبصره ـ اصلاح 1350 ـ روسای ادارات و مقامات بالاتر در صورت اقتضا می توانند با تصویب وزیر یا رییس موسسه دولتی مربوط مستخدم را با داشتن شرایط لازم در رسته دیگر بـه خدمت بگمارند.

ماده 27 ـ سازمان امور اداری و استخدامی کشور در هر مورد کـه ضروری تشخیص دهد از طریق امتحان و مسابقه فهرستی از افراد صلاحیت دار برای تصدی مشاغل تهیه و در اختیار وزارتخانه ها و موسسات دولتی مشمول این قانون خواهد گذاشت و وزارتخانه ها و موسسات دولتی مشمول این قانون مکلفند در مواردیکه فهرست مذکور از طرف سازمان امور اداری و استخدامی کشور تهیه گردیده احتیاجات استخدامی مربوط خود را از میان افراد مذکور در فهرست تامین کند.

ماده 28 ـ وزارت خانه ها و موسسات دولتی مکلفند در فواصل معین شایستگی و استعداد مستخدمین رسمی را مورد بررسی قرار داده و نتیجه را در پرونده استخدامی مستخدم منعکس سازند این سنجش بـه نحوی صورت خواهد گرفت کـه موجب ارشاد و معرف استحقاق مستخدم برای تصدی مقامات یا ترفیع یا تغییر شغل و یا لزوم گذرانیدن دوره کارآموزی جدید باشد.

تبصره ـ اجرای مفاد این ماده طبق آیین نامه ای خواهد بود کـه توسط سازمان امور اداری و استخدامی کشور تهیه و بـه تصویب هیات وزیران میرسد.

ماده 29 ـ وزارتخانه ها و موسسات دولتی مشمول این قانون مکلفند رونوشت احکام استخدام مستخدمین رسمی را در بدو ورود بـه خدمت همچنین رونوشت احکام ترفیع و تغییر گروه و خروج از خدمت آنان را بـه سازمان امور اداری و استخدامی کشور ارسال دارند.

فصل سوم ـ در حقوق و مزایای مستخدمین رسمی

ماده 30 ـ اصلاح 1353 ـ كليه مشاغل وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتي مشمول اين قانون در دوازده گروه قرار مي‌گيرد. سازمان امور اداري و استخدامي كشور‌مكلف است كليه مشاغل را بر اساس اهميت وظايف و مسئوليت‌ها و شرايط تصدي از لحاظ معلومات و تجربه طبقه‌بندي و براي تخصيص به يكي از‌گروه‌هاي دوازده گانه مزبور به شورا پيشنهاد كند.

تبصره 1 ـ الحاق 1353 ـ تطبیق حقوق فعلی مستخدمین رسمی مشمول این قانون با جداول موضوع این ماده براساس آیین نامه ای کـه از طرف سازمان امور اداری و استخدامی کشور تنظیم و بـه تایید شورا میرسد بـه عمل خواهد آمد ولی در هیچ مورد با اجرای این تبصره از حقوق گروه و پایه استحقاقی مستخدم فوق در حین تطبیق وجهی کسر نخواهد شد.

تبصره 2 ـ الحاق 1353 ـ از تاریخ تصویب این اصلاحیه معاونان استاندار در صورت داشتن حداقل مدرک لیسانس و دارا بودن سایر شرایطی کـه از طرف سازمان امور اداری و استخدامی کشور تعیین می شود از حقوق و مزایای معاون وزارتخانه استفاده خواهند نمود. تعداد معاونان هر استانداری کـه مشمول حکم این تبصره میشوند بـه پیشنهاد استاندار و تایید سازمان امور اداری و استخدامی کشور و موافقت وزیر کشور تعیین می شود و در هیچیک از استان ها از دو نفر تجاوز نخواهد کرد.

تبصره 3ـ الحاق 1353 ـ جمع حقوق و فوق العاده شغل مستشاران دیوان محاسبات بـه پیشنهاد وزیر امور اقتصادی و دارایی توسط شورای حقوق و دستمزد تعیین می شود.

ماده 31 ـ اصلاح 1350 ـ استخدام رسمی فقط برای تصدی مشاغل یکی از گروه های جداول حقوق مذکور در ماده 30 بـه عمل خواهد آمد و در هر مورد وزارتخانه یا موسسه مربوط با توجه بـه شغلی کـه استخدام برای آن صورت میگیرد گروهی را مستخدم جدید در آن قرار میگیرد تعیین می کند.

ماده 32 ـ اصلاح 1353 ـ حقوق ماهانه مستخدمین رسمی مشمول این قانون بـه موجب جدول واحد بر مبنای عدد صد بشرح زیر تعیین می شود:

تبصره 1 ـ اصلاحی 1359 ـ حقوق ماهانه متصدیان مقامات دولتی مذکور در ماده 3 کـه در جدول موضوع این ماده قرار نمی گیرد بـه استثنای رییس دفتر نخست وزیر و رییس دفتر وزیر با توجه بـه جدول حقوق مندرج در این ماده و عدد صد کـه مبنای آن قرار داده شده است بـه شرح زیر تعیین می شود:

الف ـ معاون وزارتخانه 1000

ب ـ استاندار ـ سفیر ـ معاون نخست وزیر 1100

پ ـ وزیر ـ دبیر کل سازمان امور اداری و استخدامی کشور 1250

ت ـ نخست وزیر 1400

تبصره 2 ـ الحاقی 1359 ـ حقوق و مزایای افرادی کـه بعد از انقلاب ـ 1357/11/22 ـ در مقام سرپرست وزارتخانه ها انجام وظیفه نموده اند معادل حقوق و مزایای وزیر تعیین میگردد و از محل اعتبار مربوط قابل پرداخت است.

ماده 33 ـ ضریب جدول حقوق موضوع ماده 32 چهل ریال تعیین می شود. سازمان امور اداري و استخدامي كشور مكلف است در موردي كه به‌علت افزايش هزينه زندگي و عوامل ديگر تغيير ضريب جدول حقوق ضروري باشد تغيير ضريب را براي تصويب مجلسين به دولت پيشنهاد كند.

تبصره ـ اصلاح 1353 ـ بمنظور استقرار نظام هماهنگ در تعیین حقوق و مزایاﻯ مستخدمین دولت شورای حقوق و دستمزد از وزیر دارایی و یکی از وزراء بانتخاب نخست وزیر و دبیر کل سازمان امور اداری و استخدامی کشور تشکیل می شود. وزارتخانه ها و کلیه موسسات و شرکت های دولتی اعم از اینکه مشمول مقررات این قانون باشند یا نباشند همچنین موسسات موضوع بند (ت) ماده 2 مکلفند قبل از هر نوع تغییر میزان حداقل و حداکثر حقوق و مزایای مستخدمین خود قبلاً موافقت شورای مذکور را کسب کنند. کلیه موسسات دولتی کـه بـه موجب قانون خاص خود شمول قوانین و مقررات عمومی نسبت بـه آن ها مستلزم ذکر نام آن موسسات در قانون مربوط می باشد با تصویب هیات وزیران مشمول حکم این تبصره خواهند بود و قوانین و مقررات کلیه موسسات دولتی در مواردی کـه با مقررات این تبصره مغایر است ملغی خواهد بود. وظایف دبیرخانه شورای حقوق و دستمزد بـه عهده سازمان امور اداری و استخدامی کشور خواهد بود. آیین نامه اجرایی این تبصره بـه وسیله شورای مذکور تهیه می شود و بـه تصویب هیات وزیران میرسد.

ماده 34 ـ اصلاح 1357 ـ مستخدم رسمی بـه استناد شغلی کـه برای آن استخدام می شود در پایه یک گروه مربوط وارد خدمت میگردد و در صورتی کـه این قبیل مستخدمین دارای سابقه خدمت دولتی باشند بازای هر دو سال سابقه خدمت دولتی آنان یک پایه در گروه شغل مورد تصدی بـه آنان اعطاء می شود. مدت خدمت زیر پرچم و خدمات اجتماعی زنان جزو سابقه خدمت دولتی مستخدم محسوب می شود. حکم این ماده شامل کلیه مستخدمینی کـه طبق مقررات این قانون بـه استخدام رسمی پذیرفته شده اند نیز می باشد.

ماده 35 ـ اصلاح 1349 ـ در صورت رضایت بخش بودن خدمات هر یک از مستخدمین رسمی مشمول این قانون وزارتخانه ها و موسسات دولتی در ازاء هر دو سال خدمت یک پایه ترفیع بـه آنان اعطاء می کنند. بـه مستخدمی کـه خدمات برجسته ای انجام داده باشد بجای یک پایه می توان دو پایه اعطاء کرد خدمات برجسته با ضوابطی کـه در آیین نامه موضوع تبصره ماده 28 تعیین می شود تشخیص خواهد شد.

تبصره ـ الحاق 1349 ـ در نقاطی از کشور کـه سازمان امور اداری و استخدامی کشور پیشنهاد می کند و بـه تصویب هیات وزیران میرسد هر یکسال اشتغال مستخدمین رسمی از لحاظ ترفیع هجده ماه تا دو سال محسوب می شود.

ماده 36 ـ تغییر گروه مستخدم رسمی با رعایت شرایط زیر امکان پذیر است:

الف ـ در گروه جدید پست سازمانی بدون متصدی وجود داشته باشد.

ب ـ مستخدم واجد شرایط لازم برای تصدی شغل گروه جدید باشد.

پ ـ از لحاظ معلومات مورد لزوم برای تصدی شغل گروه جدید از عهده امتحانات مقرر بر آید.

تبصره 1 ـ اصلاح 1351 ـ مستخدمینی کـه ارتقاء گروه یافته یا مییابند در پایه ای از گروه جدید قرار میگیرند کـه در گروه قبلی دارا بوده اند. در مواردی کـه پایه قبلی مستخدم در گروه جدید وجود نداشته باشد آخرین پایه گروه جدید بـه آنان عطاء می شود.

تبصره 2 ـ اصلاح 1351 ـ در صورت ضرورت و با رضایت مستخدم می توان پستی در گروه پایین تر بـه او ارجاع کرد و در این صورت مستخدم در پایه ای از گروه جدید قرار خواهد گرفت کـه در گروه قبلی دارا بوده است و تفاوت حقوق پایه گروه قبلی با پایه گروه جدید را دریافت خواهد کرد و در تعیین حقوق آمادگی بـه خدمت و حقوق بازنشستگی و وظیفه او مبنای محاسبه قرار می گیرد و در غیر این صورت مستخدم آماده بـه خدمت خواهد شد.

تبصره 3 ـ الحاق 1353 ـ مستخدمین رسمی کـه در دوران خدمت وظیفه بـه مقامات مذکور در تبصره ماده 32 نائل شده باشند یا بـه موجب قانون ضمن اشتغال در وزارتخانه ها یا موسسات دولتی مشمول این قانون از حقوق مقامات مزبور استفاده کرده باشند در صورتی کـه بـه شغل دیگری کـه حقوق کمتری بـه آن تعلق می گیرد منصوب یا آماده بـه خدمت شوند حقوق مقام مربوط کماکان بـه آنان پرداخت خواهد شد و در تعیین حقوق بازنشستگی و وظیفه آنان حقوق مذکور با رعایت مفاد تبصره 3 ماده 78 مبنای محاسبه قرار میگیرد. حکم اخیر در مورد شرکت های دولتی و موسسات غیر مشمول در صورتی کـه اجرا می شود کـه مستخدم رسمی در تاریخ پایان تصدی شغل مربوط دارای 15 سال سابقه خدمت دولتی باشد.

تبصره 3 ـ اصلاح 1361 ـ استفاده مستخدم رسمی از حقوق شغل مورد تصدی، بر اساس جدول حقوق موضوع ماده 32 در موقع تنزل گروه و یا تغییر شغل در دوران آمادگی بـه خدمت و بازنشستگی یا در برقراری حقوق وظیفه از کارافتادگی و فوت مشروط بر آن ست کـه حداقل شش ماه تمام تصدی پست مربوطه را داشته باشد. این حکم در مورد مستخدمین موضوع تبصره 2 این ماده کـه بعلت عدم قبول پست در گروه پایین تر آماده بـه خدمت شده یا می شوند نیز جاری است.

ماده 37 ـ آیین نامه اجرایی مواد 30 و 35 و 36 بـه وسیله سازمان امور اداری و استخدامی کشور تهیه می شود و بـه تصویب شورا خواهد رسید.

ماده 38 ـ در صورتی کـه نوع کار و وظایف و مسئولیت های بعضی از مشاغل وزارتخانه ها و موسسات دولتی مشمول این قانون اقتضاء نماید کـه مبالغی علاوه بر حقوق بـه مستخدمین رسمی شاغل آن پرداخت شود مبلغی بـه عنوان فوق العاده شغل بـه شاغلین آن مشاغل پرداخت خواهد شد تعیین مشاغل مستحق دریافت فوق العاده مزبور و میزان این فوق العاده و همچنین ازدیاد یا تقلیل یا حذف این فوق العاده در مورد مشاغل مختلف بنا بـه پیشنهاد سازمان امور اداری و استخدامی کشور و تصویب هیات وزیران صورت خواهد گرفت.

تبصره 1 ـ اصلاح 1353 ـ جمع حقوق و فوق العاده شغل نمی تواند از دو برابر بالاترین حقوق جدول مربوط تجاوز کند.

تبصره 2 ـ فوق العاده شغل فقط در مدتی قابل پرداخت است کـه مستخدم رسمی در شغلی کـه فوق العاده مزبور بـه آن تعلق می گیرد انجام وظیفه کند.

تبصره 3 ـ مستخدم رسمی هنگام مرخصی استحقاقی از فوق العاده شغل مورد تصدی خود استفاده خواهد کرد.

تبصره 4 ـ مستخدم رسمی طی مرخصی استعلاجی حداکثر تا چهار ماه در هر دوازده ماه خدمت متوالی می تواند از فوق العاده شغل مورد تصدی خود استفاده کند.

تبصره 5 ـ میزان اعتبار فوق العاده شغل همه ساله ضمن بودجه کل کشور پیش بینی خواهد شد و جمع پرداختی های فوق العاده شغل هر سال از مبلغ اعتبار منظور در بودجه مصوب نباید تجاوز کند.

تبصره 6 ـ فوق العاده شغل مقامات دولتی مذکور در ماده 3 از یک برابر حقوق آنان نباید تجاوز کند.

ماده 39 ـ اصلاح 1363 ـ وزارتخانه ها و موسسات دولتی می توانند علاوه بر فوق العاده شغل مذکور در ماده 38 این قانون فوق العاده هایی بـه شرح زیر بـه مستخدمین پرداخت کنند.

بیشتر بخوانید:

ـ آیین نامه بندهای ب، پ و ت ماده 39 قانون استخدام کشوری 1345، مصوب 1373/12/28

ـ آیین نامه اجرایی بندهای (چ) و (ح) ماده (39) قانون استخدام کشوری مصوب 1374/12/13

الف ـ فوق العاده اضافه کار کـه فقط در قبال ساعات کار اضافی برای انجام وظایف مشخص بـه طور غیر مستمر قابل پرداخت است.

ب ـ فوق العاده بدﻯ آب و هوا بـه مستخدمینی کـه در نقاط بد آب و هوا انجام وظیفه میکنند قابل پرداخت است.

پ ـ فوق العاده محرومیت از تسهیلات زندگی بـه مستخدمینی کـه در نقاطی خدمت میکنند کـه فاقد تسهیلات لازم زندگی است قابل پرداخت است.

ت ـ فوق العاده محل خدمت کـه فقط بـه مستخدمینی کـه محل جغرافیایی خدمت آنان تغییر می کند حداکثر بمدت پنجسال در هر محل قابل پرداخت است.

ث ـ فوق العاده روزانه کـه فقط در قبال روز هایی کـه مستخدم خارج از محل خدمت خود انجام وظیفه می کند قابل پرداخت است.

ج ـ فوق العاده اشتغال خارج از کشور فقط بـه مستخدمینی کـه در خارج از کشور انجام وظیفه می کنند قابل پرداخت است.

چ ـ فوق العاده کسر صندوق کـه فقط بـه تحویل داران و تحصیل داران و مامورین پرداخت قابل پرداخت است.

ح ـ فوق العاده تضمین کـه فقط بـه صاحب جمعان نقدی یا جنسی قابل پرداخت است.

خ ـ فوق العاده سختی شرایط محیط کار فقط بـه مستخدمینی کـه در شرایط غیر متعارف محیط کار بـه تشخیص سازمان اداری و استخدامی مجبور بـه انجام وظیفه می باشند قابل پرداخت است.

د ـ فوق العاده نوبت کاری بـه مستخدمینی کـه در نوبت های غیر متعارف مجبور بـه انجام وظیفه می باشند قابل پرداخت است.

تبصره ـ الحاق 1351 ـ حداکثر مدتی کـه مستخدم در طول خدمت خود در یک نقطه بد آب و هوا خدمت خواهد کرد نباید از پنجسال تجاوز کند مگر با رضایت مستخدم کـه در هر حال فوق العاده هاﻯ موضوع بند هاﻯ ب و پ این ماده طبق مقررات مربوط بـه او پرداخت خواهد شد. دولت مکلف است ترتیبات و ضوابطی برای تغییر محل جغرافیایی خدمت مستخدمین تعیین کند.

تبصره 2 ـ الحاق 1367/03/05 ـ مستخدمینی کـه بنا بـه ضرورت و تشخیص وزارتخانه ها و موسسات دولتی مشمول این قانون و شرکت های دولتی بیش از پنج سال در نقاط محروم و بد آب و هوا خدمت نمایند، مشمول محدودیت زمانی موضوع بند «ت» نخواهند بود و فوق العاده محل خدمت طبق مقررات مربوط بـه آنان پرداخت خواهد شد. ضمناً در صورتی کـه در مقررات مورد عمل سایر موسسات و شرکت های دولتی کـه دارای مقررات استخدامی خاص می باشند و یا شمول قانون بر آن ها مستلزم ذکر نام است برای پرداخت فوق العاده محل خدمت در نقاط محروم و بد آب و هوا، از لحاظ زمانی محدودیت پیش بینی شده باشد، مشمول حکم این قانون خواهند بود.

نقاط محروم و بد آب و هوا توسط سازمان امور اداری و استخدامی کشور، با همکاری وزارت برنامه و بودجه تهیه و بـه تصویب هیات وزیران خواهد رسید.

ماده 40 ـ وزارتخانه ها و موسسات دولتی مشمول این قانون می توانند مبالغی برای جبران هزینه های زیر بـه مستخدمین خود پرداخت کنند:

الف ـ هزینه ایاب و ذهاب کـه فقط بـه مشاغل خاصی کـه تصدی آن ها نوعا مستلزم رفت و آمد هایی برای انجام وظایف مربوط است تعلق می گیرد.

ب ـ هزینه سفر کـه فقط بـه مستخدمینی کـه بـه خارج از محل خدمت خود اعزام یا منتقل می شوند قابل پرداخت است.

پ ـ هزینه نقل و مکان کـه فقط در موقع تغییر محل خدمت مستخدمین دولت قابل پرداخت است.

بیشتر بخوانید: آیین نامه اجرایی موضوع بندهای «ب» و «پ» ماده 40 قانون استخدام کشوری مصوب 1368/03/27

ماده 41 ـ اصلاح 1346 ـ وزارتخانه ها و موسسات دولتی مشمول این قانون می تواند بـه مستخدمینی کـه منشاء برجسته شوند پاداش پرداخت کنند جمع پاداش های پرداختی بیک مستخدم در هر سال نباید از یک برابر مجموع حقوق و مزایای یکماه او تجاوز کند ولی با تصویب هیات وزیران تا دو برابر مجموع حقوق و مزایای یکماه مجاز خواهند بود.

ماده 42 ـ آیین نامه اجرای مواد 39 و 40 بـه وسیله سازمان امور اداری و استخدامی کشور تهیه می شود و بـه تصویب هیات وزیران خواهد رسید.

ماده 43 ـ مستخدم رسمی نمی تواند تصدی بیش از یک پست سازمانی را داشته باشد. وزارتخانه ها و موسسات دولتی نمی توانند غیر از حقوق و مزایای پست سازمانی مورد تصدی و فوق العاده ها و هزینه ها و پاداش مندرج در این فصل تحت هیچ عنوان وجهی بـه مستخدمین خود پرداخت کنند.

تبصره 1 ـ حق کشف قاچاق موضوع قوانین منع کشت خشخاش و مجازات مرتکبین قاچاق و مقررات الحاقی آن ها از شمول این ماده مستثنی است.

تبصره 2 ـ پرداخت حق تدریس ـ حق تالیف و تصنیف و ترجمه ـ حق تحقیق حق تهیه و تنظیم و رهبری و گویندگی و اجرای برنامه های آموزشی و فرهنگی و هنری ـ حق حضور در جلسه ـ حق الزحمه کارشناس ـ حق العلاج و حق الزحمه صاحبان حرف پزشکی مشروط بر آنکه امور راجعه بـه آن ها در غیر ساعات اداری و علاوه بر وظیفه مستخدم انجام شود. همچنین پرداخت هزینه پذیرایی و عیدی پایان سال و کمک خواربار از شمول این ماده مستثنی است.

آیین نامه اجرایی موضوع این تبصره بـه وسیله سازمان امور اداری و استخدامی کشور تهیه می شود و پس از تصویب هیات وزیران قابل اجرا است.

فصل چهارم ـ در تنظیم و اجرای برنامه های آموزشی

ماده 44 ـ وزارتخانه ها و موسسات دولتی مکلفند با رعایت مقررات این قانون ادامه یا اجرای برنامه های آموزشی و یا کارآموزی مستخدمین خود را بـه تصویب سازمان امور اداری و استخدامی کشور برسانند.

تبصره 1 ـ سازمان امور اداری و استخدامی کشور می توانند با توجه بـه احتیاجات وزارتخانه ها و موسسات دولتی و همکاری آن ها برنامه های آموزشی و کارآموزی لازم را تنظیم کند.

تبصره 2 ـ سازمان امور اداری و استخدامی کشور می تواند برنامه های مصوب موضوع این ماده را راساً یا بوسیله وزارتخانه ها و موسسات مربوط یا موسسات صلاحیت دار دیگر اجرا کند.

تبصره 3 ـ سازمان امور اداری و استخدامی کشور مکلف است طبق ضوابط و برنامه ای کـه تنظیم خواهد نمود موسسه ای برای آموزش مدیریت و فنون اداری مستخدمین دولت تاسیس کند. موسسه مزبور می تواند برای این منظور در حدود قوانین و مقررات مربوط بابت آموزش کمک و یا شهریه دریافت کرده و آنرا طبق تصویب نامه هیات وزیران بمصرف برساند.

ماده 45 ـ وزارتخانه ها و موسسات دولتی مشمول این قانون نمی توانند بـه تشکیل هیچگونه موسسه آموزشی کلاس دوره تعلیماتی و نظایر آن کـه هر نوع تعهد استخدامی برای دولت بـه وجود آورد مبادرت ورزند مگر آنکه قبلا موافقت سازمان امور اداری و استخدامی کشور را در این مورد جلب کرده باشند.

تبصره ـ الحاق 1351 ـ دوره تحصیلات عالی کـه طبق برنامه هاﻯ رسمی بمنظور خدمت در رشته هاﻯ مربوط بـه رسته آموزشی وزارت آموزش و پرورش طی می شود از لحاظ بازنشستگی و وظیفه با پرداخت کسور مربوط جزو سابقه خدمت مستخدم محسوب می گردد.

ماده 46 ـ استفاده از بورس های آموزشی خارج از کشور کـه بـه مستخدمین وزارتخانه ها و موسسات دولتی مشمول این قانون تخصیص داده می شود موکول بـه موافقت سازمان امور اداری و استخدامی کشور است آییننامه اجرای این ماده توسط سازمان امور اداری و استخدامی کشور تهیه و بـه تصویب شورا خواهد رسید.

فصل پنجم ـ در تامین آسایش و حفظ سلامت مستخدمین رسمی

ماده 47 ـ مستخدمین رسمی دولت سالی یک ماه مرخصی با استفاده از حقوق و فوق العاده های مربوط دارند.

ماده 48 ـ منسوخ 1399/08/05 ـ مستخدمین رسمی و صورت ابتلا بـه بیماری هایی کـه مانع از انجام خدمت آنان باشد از مرخصی استعلاجی استفاده خواهند کرد.

تبصره ـ جز در موارد بیماری های صعب العلاج حداکثر مدت استفاده از مرخصی استعلاجی چهار ماه در سال خواهد بود.

ماده 49 ـ مستخدم رسمی می تواند با موافقت وزارتخانه یا موسسه متبوع از مرخصی بدون حقوق استفاده کند.

تبصره 1 ـ مدت مرخصی بدون حقوق از لحاظ بازنشستگی جزء سوابق خدمت محسوب نخواهد شد.

تبصره 2 ـ اصلاح 1350 ـ حداکثر مدتی کـه مستخدم رسمی در طول مدت خدمت خود می تواند از مرخصی بدون حقوق با موافقت سازمان متبوع استفاده نماید سه سال خواهد بود.

تبصره 3 ـ محفوظ ماندن پست سازمانی مستخدم رسمی در مدتی کـه از مرخصی بدون حقوق استفاده می نماید الزامی نیست در صورتی کـه پس از پایان دوران مرخصی پست سازمانی مناسب برای ارجاع بـه مستخدم مذکور موجود نباشد بحال آماده بـه خدمت در می آید.

تبصره 4 ـ الحاق 1357 ـ مدت مرخصی بدون حقوق مستخدم برای ادامه تحصیلات عالی و تخصصی در رشته های مورد نیاز وزارتخانه یا موسسه مربوط مشروط بـه اینکه منجر بـه اخذ مدرک تحصیلی بشود از لحاظ بازنشستگی و وظیفه با پرداخت کسور مربوط جزو سابقه خدمت رسمی مستخدم محسوب می شود.

تبصره 5 ـ الحاق 1371 ـ آن دسته از مستخدمین رسمی کـه همسر آنان در مشاغل حساس دولتی در داخل کشور اشتغال دارد بـه تبعیت از محل کار همسر می توانند حداکثر تا 6 سال از مرخصی بدون حقوق استفاده نمایند.

تشخیص مشاغل حساس با پیشنهاد دستگاه مربوطه و تایید سازمان امور اداری و استخدامی کشور خواهد بود.

ماده 50 ـ ترتیب تحصیل مرخصی های موضوع مواد 47 و 48 و 49 قانون بـه موجب آییننامه ایکه از طرف سازمان امور اداری و استخدامی کشور تهیه و بـه تصویب هیات وزیران می رسد معین می شود.

بیشتر بخوانید: آیین ‌نامه مرخصی ها مصوب 1346/07/22

ماده 51 ـ دولت مکلف است بـه طرق مقتضی وسایل بهداشت و درمان مستخدمین رسمی و خانواده آنان را فراهم کند.

ماده 52 ـ دولت مکلف است تاسیس موسسات تعاونی مستخدمین رسمی را تشویق و با موسسات مذکور همکاری و نسبت بـه آن ها کمک لازم را بنماید نحوه همکاری و کمک دولت بـه موسسات مذکور طبق آییننامه ای خواهد بود کـه بوسیله سازمان امور اداری و استخدامی کشور تهیه و بـه تصویب هیات وزیران خواهد رسید.

ماده 53 ـ وزارتخانه ها و موسسات دولتی مکلفند در تامین شرایط بهداشتی و ایمنی و ایجاد محیط مناسب کار برای مستخدمین اقدامات لازم را بـه عمل آورند. سازمان امور اداری و استخدامی کشور موظف است در این مورد نظارت و هدایت لازم را معمول دارد.

فصل ششم ـ در تکالیف عمومی مستخدمین

ماده 54 ـ مستخدم مکلف است در حدود قوانین و مقررات احکام و اوامر روسای مافوق خود را در امور اداری اطاعت نماید. اگر مستخدم حکم یا امر مقام مافوق را بر خلاف قوانین و مقررات تشخیص دهد مکلف است کتباً مغایرت دستور را با قوانین و مقررات بـه مقام مافوق اطلاع دهد. در صورتی کـه بعد از این اطلاع مقام مافوق کتبا اجرای دستور خود را تایید کرد مستخدم مکلف بـه اجرای دستور صادره خواهد بود.

ماده 55 ـ مستخدم دولت از هر نوع عملی کـه موجب ایجاد وقفه در امور اداری کشور شود ممنوع است.

ماده 56 ـ قبول القاب و نشان های دول بیگانه کـه بـه مستخدم دولت داده می شود موکول بـه اجازه دولت است.

ماده 57 ـ خروج از تابعیت ایران و یا قبول تابعیت کشور بیگانه بـه شرط گواهی وزارت امور خارجه موجب انفصال از خدمت دولت خواهد بود.

ماده 58 ـ رسیدگی بـه تقصیر و تخلف اداری و یا قصور مستخدمین در انجام وظیفه و تعیین مجازات آن ها بـه عهده دادگاه اداری است.

تبصره 1 ـ تشخیص تقصیر و تخلف و قصور مستخدمین و چگونگی تشکیل دادگاه اداری و رسیدگی بـه موجب آیین نامه ای خواهد بود کـه بـه وسیله سازمان امور اداری و استخدامی کشور تهیه و بـه تصویب هیات وزیران خواهد رسید.

تبصره 2 ـ مستخدمین مشمول این قانون کـه در وزارت جنگ و یا ژاندارمری کل کشور و یا شهربانی کل کشور شاغل خدمت هستند از لحاظ تقصیر و تخلف اداری و قصور تابع حکم تبصره ماده 5 قانون استخدام نیرو های مسلح شاهنشاهی خواهند بود.

ماده 59 ـ انواع مجازات های اداری بـه قرار زیر است:

الف ـ توبیخ کتبی با درج در پرونده خدمت.

ب ـ کسر حقوق و فوق العاده های ماهانه مستخدم تا یک سوم از یک ماه تا سه ماه.

پ ـ کسر حقوق و فوق العاده های ماهانه مستخدم تا یک سوم از سه ماه تا شش ماه.

ت ـ برکنارﻯ از خدمت از سه ماه تا یک سال.

ث ـ انفصال موقت از سه ماه تا یک سال.

ج ـ اخراج از خدمت وزارتخانه یا موسسه دولتی متبوع.

چ ـ انفصال دائم از خدمت دولت.

تبصره 1 ـ روسای ادارات و مقامات بالاتر آنان می توانند بـه تشخیص خود بدون مراجعه بـه دادگاه اداری کتباً با ذکر دلیل مجازات بند الف این ماده را در مورد مستخدم متخلف ادارات تابعه خود معمول دارند.

تبصره 2 ـ اصلاح 1351 ـ وزراء و روساﻯ موسسات دولتی می توانند بـه تشخیص خود بدون مراجعه بـه دادگاه اداری مجازات هاﻯ مندرج در بند هاﻯ الف ـ ب ـ پ و ت این ماده را در مورد مستخدم خاطی وزارتخانه یا موسسه دولتی تابع خود معمول دارند.

تبصره 3 ـ اصلاح 1351 ـ در مورد مستخدمینی کـه طبق مقررات مذکور در این ماده بـه مجازات های مندرج در شقوق ث ـ ج و چ محکوم می شوند در صورتی کـه دارای فرمان انتصاب یا نشان باشند وزیر مربوط استدعای مسترد داشتن فرمان انتصاب یا نشان را از مقام سلطنت خواهد نمود. هر گاه استدعای مزبور مورد قبول ملوکانه واقع گردد مراتب بـه مستخدم ابلاغ خواهد شد و از تاریخ ابلاغ حق نگاهداری فرمان و نشان و استفاده از آنرا نداشته و مکلف است آنرا بـه وزارت خانه مربوط مسترد دارد و در صورت تخلف مدام کـه مستخدم بـه وظیفه مزبور عمل نکرده است حق اخذ هیچگونه وجهی از خزانه دولت بـه عنوان حقوق یا فوق العاده و مزایا و امثال آنرا نخواهد داشت.

مقررات مذکور در این تبصره شامل مستخدمین مذکور در شقوق ب ـ پ ـ ت ـ ج ـ چ ـ ح ـ خ و د ماده 2 قانون استخدام کشوری نیز می باشد و در صورت محکومیت بـه مجازات های مشابه طبق مقررات فوق الذکر درباره آن ها عمل خواهد شد.

تبصره 4 ـ اصلاح 1351 ـ هر گاه مستخدم رسمی متهم بـه ارتکاب عملی شود کـه عنوان یکی از بزه های مندرج در بند (د) ماده 19 قانون مجازات عمومی و خطای اداری را تواماً دارا باشد دادگاه اداری مستخدم مذکور را پس از صدور کیفرخواست دادستان اداری از خدمت معلق و دادرسی اداری را تا صدور حکم نهایی یا قرار موقوفی تعقیب از مراجع کیفری متوقف میدارد.

حکم دادگاه کیفری در این مورد از حیث تشخیص بزهکاری یا بی گناهی مستخدم برای دادگاه اداری لازم الاتباع است. در موردی کـه تعقیب در مرجع کیفری بـه جهتی از جهات موقوف گردد و دادگاه اداری هم مستخدم را در این مورد بیکی از مجازات های مندرج در بند هاﻯ ث یا ج یا چ محکوم ننماید مدت تعلیق جزء سابقه خدمت مستخدم محسوب و حقوق ایام تعلیق باو پرداخت خواهد شد.

تبصره 5 ـ الحاق 1349 ـ وزراء و روسای موسسات دولتی می توانند مستخدمینی را کـه بـه اتهام تقصیر تخلف و قصور بـه موجب کیفرخواست دادستان اداری تحت تعقیب دادگاه اداری قرار می گیرند آماده بـه خدمت نمایند. مستخدمی کـه از اتهام منتسب برائت حاصل نماید در پست های ثابت سازمانی وزارتخانه یا موسسه متبوع بکار گمارده خواهد شد.

تبصره 6 ـ الحاق 1351 ـ در مواردﻯ کـه مستخدم طبق بند (ت) این ماده از خدمت برکنار می شود وزارتخانه یا موسسه دولتی مربوط در خاتمه مدت برکنارﻯ در صورت وجود پست سازمانی بلامتصدﻯ او را منصوب می کند و اگر مستخدم مذکور در محل خدمت خود حاضر نشود طبق ماده 65 این قانون با او رفتار خواهد شد و در صورت نبودن پست سازمانی بلا متصدﻯ مستخدم مذکور بحال آماده بـه خدمت در می آید. دوران برکنارﻯ از خدمت با پرداخت کسور مربوط بـه ماخذ تمام حقوق فقط از لحاظ بازنشستگی وظیفه جزو سابقه خدمت مستخدم محسوب می شود. حقوق دوران برکنارﻯ از خدمت بـه تشخیص وزیر یا رییس موسسه دولتی از نصف حقوق دریافتی قبل از برکنارﻯ کمتر نخواهد بود ولی در مواردﻯ کـه مدت برکنارﻯ از خدمت بیش از شش ماه باشد برای مدت زائد بر آن در هر حال تمام حقوق پرداخت می شود.

تبصره 7 ـ اصلاح 1359 ـ مستخدمینی کـه بـه موجب حکم قطعی دادگاه اداری بـه مجازات هاﻯ مذکور در بند هاﻯ ج و چ این ماده محکوم شوند در صورتی کـه در تاریخ محکومیت دارای بیست سال تمام سابقه خدمت قابل قبول از لحاظ بازنشستگی باشند از نصف حقوق بازنشستگی مقرر در این قانون استفاده خواهند کرد. در مورد مستخدمینی کـه بـه موجب حکم قطعی دادگاه اداری بـه مجازات مذکور در بند ج این ماده محکوم شوند و بـه سن پنجاه و پنج سالگی نرسیده باشند هر گاه مجدداً در وزارتخانه یا موسسه دولتی دیگری بـه استخدام رسمی پذیرفته شوند نصف سوابق خدمت آنان از لحاظ بازنشستگی و وظیفه و تعیین پایه محسوب خواهد شد.

فصل هفتم ـ در حفظ حقوق استخدامی مستخدمین

ماده 60 ـ منسوخ 1360 ـ مستخدمین رسمی و مستخدمین مشمول مقررات استخدامی موضوع بند پ ماده 2 قانون استخدام کشوری می توانند در مورد تضییع حقوق استخدامی خود بـه شورای دولتی و در غیاب آن بـه دادگاه استان تهران شکایت کنند. مرجع رسیدگی یک نسخه از شکایت مستخدم را بـه سازمان متبوع او ارسال می دارد و مهلت یک ماهه ای با رعایت مسافت برای وصول پاسخ تعیین و پس از انقضای مهلت بـه موضوع رسیدگی و رای مقتضی صادر خواهد کرد و این رای قطعی است.

تبصره 1 ـ منسوخ 1358 ـ مرجع رسیدگی بـه شکایت دارندگان رتبه های قضایی در مورد این مواد دیوان عالی کشور است.

تبصره 2 ـ منسوخ 1358 ـ بـه شکایات مطروحه در هیات های رسیدگی بـه شکایات استخدامی سازمان امور اداری و استخدامی کشور و نیز تقاضا های تجدید نظر از آراء هیات های مذکور کـه تا تاریخ این قانون در دیوان عالی کشور منتهی بـه صدور رای نشده باشد در دادگاه استان تهران رسیدگی خواهد شد.

تبصره 3 ـ منسوخ 1358 ـ آرایی کـه تاکنون از طرف هیات رسیدگی بـه شکایات مستخدمین دولت در سازمان امور اداری و استخدامی صادر شده است، در صورتی کـه مورد موافقت مستخدم باشد قطعیت دارد.

ماده 61 ـ منسوخ 1358 ـ شکایات استخدامی باید قبل از تقدیم بـه شورای دولتی و در غیاب آن بـه دیوان عالی کشور بـه سازمان اداری و استخدامی کشور تقدیم شود.

ماده 62 ـ منسوخ 1358 ـ مرجع رسیدگی بـه شکایات استخدامی مستخدمین مذکور در ماده 60 هیات رسیدگی بـه شکایات استخدامی موضوع ماده 106 این قانون است. دبیر کل سازمان امور اداری و استخدامی کشور می تواند نظر مشورتی هیات رسیدگی بـه شکایات استخدامی را در مسائل مربوط بـه اجرای قانون و مقررات استخدامی کشوری استفسار نماید.

تبصره 1 ـ منسوخ 1353 ـ هیات رسیدگی بـه شکایات استخدامی می تواند رسیدگی بـه شکایات موضوع این ماده را تحت نظر خود بـه هیات هایی محول دارد.

تبصره 2 ـ ترتیب تشکیل هیات های مذکور در تبصره 1 این ماده و عزل و نصب اعضای آن ها و همچنین ترتیب دریافت شکایات و ارجاع آن ها بـه هیات های مذکور و رسیدگی هر هیات بـه شکایات و رسیدگی بـه تخلفات اعضای هیات ها طبق آیین نامه ای خواهد بود کـه بـه وسیله سازمان امور اداری و استخدامی کشور پیشنهاد و بـه تصویب هیات وزیران خواهد رسید.

تبصره 3 ـ سازمان امور استخدامی کشور می تواند در صورت لزوم تا پنج سال از تاریخ تصویب این قانون برای هر یک از هیات های مذکور در این ماده یک نفر از قضات بازنشسته دادگستری را بـه کار بگمارد و فوق العاده ای حداکثر معادل نصف حقوق بازنشستگی بـه آن ها بپردازد.

ماده 63 ـ منسوخ 1358 ـ هرگاه راﻯ به نفع مستخدم شاکی صادر شود در مورد وزارتخانه یا موسسه مربوط قطعی و لازم الاجرا است و هرگاه شاکی بـه راﻯ صادره معترض باشد می تواند ظرف ده روز از تاریخ ابلاغ راﻯ به شورای دولتی و در غیاب شورای دولتی به دیوان عالی کشور شکایت کند.

تبصره ـ منسوخ 1358 ـ قانون مربوط بـه قابل تجدید نظر بودن احکام شعبه دیوان عالی کشور در مورد شکایت استخدامی مصوب نوزدهم بهمن هزار و سیصد و سی و هفت ملغی است. ولی شکایاتی کـه تا تاریخ اجرای این قانون بـه دیوان عالی کشور تقدیم شده باشد طبق مقررات قانون سابق مورد رسیدگی قرار خواهد گرفت.

ماده 64 ـ مستخدم رسمی می تواند با یک ماه اعلام قبلی از خدمت دولت استعفا کند در هیچ مورد استعفای مستخدم رافع تعهدات او در برابر دولت نخواهد بود استعفا از تاریخی تحقق می یابد کـه وزارتخانه یا موسسه دولتی مربوط مستخدم بـه موجب حکم رسمی با آن موافقت کند. وزارتخانه یا موسسه دولتی مکلف است ظرف یکماه از تاریخ وصول استعفا رد یا قبول استعفا را کتبا اعلام دارد. اگر تا پایان یکماه مذکور رد یا قبول استعفا ابلاغ نگردد این امر در حکم عدم قبول استعفا تلقی خواهد شد. مستخدم می تواند در صورت قبول نشدن استعفا طبق ماده 60 شکایت کند.

ماده 65 ـ اصلاح 1359 ـ در صورتی کـه مستخدم رسمی مدت دو ماه بدون اطلاع و عذر موجه در محل خدمت خود حاضر نشود از تاریخ ترک خدمت از خدمت وزارتخانه یا موسسه دولتی اخراج می شود مگر آنکه مشمول مقررات مواد 74 یا 75 این قانون باشد کـه در آنصورت بازنشسته خواهد شد. مستخدمین مشمول این ماده حق استخدام مجدد در همان وزارتخانه یا موسسه دولتی را نخواهند داشت و در صورتی کـه مجدداً در سایر وزارتخانه ها و موسسات دولتی مشمول این قانون بـه استخدام رسمی پذیرفته شوند در مورد احتساب سوابق خدمت آنان برابر مقررات مندرج در این قانون رفتار خواهد شد.

تبصره ـ اصلاح 1349 ـ هر گاه مستخدم مذکور مدعی شود بـه عللی کـه خارج از حدود قدرت و اختیار او بوده نتوانسته است در محل خدمت حاضر شود و یا عدم حضور خود را اطلاع دهد و ادعای او مورد قبول وزارتخانه یا موسسه متبوع قرار نگیرد می تواند شکایت خود را بـه ضمیمه مدارک مورد استناد بـه دادگاه اداری وزارتخانه یا موسسه متبوع خود تسلیم کند. دادگاه اداری مکلف است در اسرع وقت بـه شکایت مزبور رسیدگی و حکم مقتضی صادر کند در صورتی کـه حکم دادگاه اداری حاکی از موجه بودن عذر مشارالیه باشد بـه خدمت مراجعت و حقوق غیبت بـه وی پرداخت خواهد شد و اگر پست سازمانی او بـه دیگری داده شده باشد از تاریخی کـه اخراج یا بازنشسته شده آماده بـه خدمت محسوب و مانند مستخدم آماده بـه خدمت با وی رفتار می شود.

حکم دادگاه بدوی در این مورد چنانچه بر رد شکایت صادر شده باشد ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ قابل رسیدگی پژوهشی در دادگاه تجدید نظر اداری خواهد بود و حکم دادگاه تجدید نظر اداری در این مورد قطعی است.

ماده 66 ـ وجوهی کـه مستخدم مستعفی بابت کسور بازنشستگی بـه صندوق بازنشستگی پرداخت کرده است بـه او مسترد خواهد شد.

ماده 67 ـ اصلاح 1349 ـ استخدام مجدد مستخدم رسمی کـه استعفا کرده است در صورت احتیاج بـه وجود او مانعی ندارد. سوابق خدمت این قبیل مستخدمین از لحاظ بازنشستگی منظور و محسوب خواهد شد بـه شرط آن کـه وجوهی را کـه طبق ماده 66 دریافت داشته اند یک جا بـه صندوق بازنشستگی مسترد دارند.

ماده 68 ـ هر گاه مستخدمی کـه طبق مفاد ماده 64 از خدمت استعفا نموده است داوطلب خدمت در گروه مورد اشتغال سابق خود یا گروه پایین تر باشد وزارتخانه یا موسسه دولتی استخدام کننده می تواند داوطلب را از گذرانیدن امتحان و دوره آزمایش معاف دارد.

ماده 69 ـ هر گاه مستخدمی کـه طبق مفاد ماده 64 از خدمت استعفا نموده است داوطلب خدمت در گروهی بالاتر از گروه مورد اشتغال سابق خود باشد استخدام او مشروط بـه گذراندن امتحان خواهد بود ولی وزارتخانه یا موسسه دولتی استخدام کننده می تواند او را از گذراندن دوره آزمایشی معاف دارد.

فصل هشتم ـ در بازنشستگی و وظیفه

ماده 70 ـ از اول سال 1354 صندوق بازنشستگی کشوری بـه صورت موسسه ای مستقل وابسته بـه سازمان امور اداری و استخدامی کشور تاسیس و بـه موجب اساسنامه ای کـه بـه تصویب کمیسیون های استخدام و امور اقتصادی و دارایی مجلسین می رسد اداره خواهد شد. اداره کل بازنشستگی فعلی و صندوق بازنشستگی و وظیفه مستخدمین شرکت های دولتی با کلیه وظایف و دارایی و موجودی و اسناد و اوراق و بودجه و تعهدات و مستخدمین خود بـه صندوق بازنشستگی کشوری منتقل می شود.

تبصره 1 ـ الحاق 1353 ـ حقوق بازنشستگی و وظیفه از کارافتادگی و وظیفه وراث مستخدمینی کـه تا آخر سال 1353 بازنشسته یا از کارافتاده شده یا بشوند همچنین وظیفه وارث مستخدمینی کـه تا آخر سال 1353 فوت شده یا بشوند از محل اعتبار خاصی کـه بـه عنوان کمک بـه صندوق بازنشستگی هر سال در بودجه کل کشور منظور می شود پرداخت خواهد شد.

تبصره 2 ـ اصلاح 1368 ـ کسور بازنشستگی متعلق بمدت خدمت گذشته مستخدمین رسمی کـه در اول فروردین ماه سال 1354 بـه خدمت اشتغال دارند بـه میزان و ترتیبی کـه از طرف سازمان امور اداری و استخدامی کشور با جلب نظر وزارت امور اقتصادی و دارایی و سازمان برنامه و بودجه پیشنهاد و بـه تصویب هیات وزیران خواهد رسید از محل اعتباری کـه در قوانین بودجه کل کشور منظور می گردد بـه صندوق بازنشستگی کارکنان دولت و رفاه بازنشستگان پرداخت خواهد شد.

تبصره 3 ـ اصلاح 1368 ـ از اول سال 1354 مستخدمین پیمانی وزارتخانه ها و موسسات دولتی مشمول قانون استخدام کشوری و آن دسته از مستخدمین موقت شرکت ها و موسسات دولتی مستثنی شده از قانون استخدام کشوری کـه مشمول مقررات بازنشستگی و وظیفه خاصی نمی باشند مشمول مقررات قانون حمایت کارمندان در برابر اثرات ناشی از پیری و از کارافتادگی و فوت خواهند بود و صندوق بازنشستگی کارکنان دولت و رفاه بازنشستگان عهده دار وظایف صندوق حمایت مستخدمین مزبور خواهد بود.

تبصره 4 ـ اصلاح 1368 ـ اجازه داده می شود کـه اداره امور صندوق بازنشستگی شهرداری ها بـه پیشنهاد سازمان امور اداری و استخدامی کشور و موافقت وزیر کشور بـه عهده صندوق بازنشستگی کارکنان دولت و رفاه بازنشستگان قرار گیرد.

ماده 71 ـ اصلاح 1374 ـ وزارتخانه ها و موسسات دولتی مکلفند هر ماه هشت و نیم درصد از جمع حقوق و تفاوت تطبیق حقوق و مزایای مستمر و فوق العاده های مستخدمین رسمی و مستخدمین آزمایشی را بـه استثناء فوق العاده تضمین و اضافه کار و کسر صندوق و روزانه و کارانه موضوع ماده (5) قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت مصوب 1370 کم کرده و بابت سهم مستخدمین بـه صندوق بازنشستگی کارکنان دولت و رفاه بازنشستگان بپردازند.

تبصره 1 ـ اصلاح 1368 ـ در مورد مستخدمین رسمی کـه در موسسات موضوع بند (ب) ماده 11 این قانون بـه خدمت مشغولند هشت و نیم درصد مذکور در این ماده از جمع حقوق و مزایای ایشان بـه استثنای فوق العاده های تضمین و اضافه کار و کسر صندوق و روزانه کم شده بـه صندوق بازنشستگی کارکنان دولت و رفاه بازنشستگان تحویل می شود.

تبصره 2 ـ اصلاح 1368 ـ کسور بازنشستگی مستخدمین آماده بـه خدمت بر مبنای تمام حقوق و تفاوت تطبیق حقوق ایشان احتساب و برداشت خواهد شد.

تبصره 3 ـ اصلاح 1368 ـ در مورد مستخدمین رسمی کـه بـه نمایندگی مجلسین شورا و سنا انتخاب یا منصوب شوند کسور بازنشستگی آنان در دوران نمایندگی معادل کسور آخرین پایه مربوط و بـه تفاوت تطبیق حقوق هر ماه از مقرری آنان کسر و بـه صندوق بازنشستگی کارکنان دولت و رفاه بازنشستگان پرداخت خواهد شد.

ماده 72 ـ اصلاح 1368 ـ وزارتخانه ها و موسسات دولتی مشمول این قانون مکلفند حقوق و فوق العاده شغل اولین ماه کسانی را کـه دوره آزمایشی را طی کرده و بـه استخدام رسمی پذیرفته می شوند برداشت کنند و بـه صندوق بازنشستگی کارکنان دولت و رفاه بازنشستگان بپردازند.

ماده 73 ـ اصلاح 1368 ـ وزارتخانه ها و موسسات دولتی مشمول این قانون مکلفند علاوه بر کسور موضوع ماده 71 هر ماه مبلغی برابر هشت و نیم درصد حقوق مستخدمین رسمی و مستخدمین آزمایشی خود را بـه صندوق بازنشستگی کارکنان دولت و رفاه بازنشستگان بپردازند.

تبصره 1 ـ اصلاح 1368 ـ موسساتی کـه خارج از شمول این قانون بوده و مستخدمین آنان از صندوق بازنشستگی کارکنان دولت و رفاه بازنشستگان استفاده خواهند کرد باید مبلغی معادل کسور پرداختی مستخدمین خود از بودجه موسسه مربوط بـه صندوق بازنشستگی کارکنان دولت و رفاه بازنشستگان پرداخت کنند.

تبصره 2 ـ اصلاح 1368 ـ وزارتخانه ها و شرکت ها و موسسات دولتی کـه مستخدمین رسمی آن ها بـه یکی از مقامات مذکور در ماده 3 این قانون انتخاب یا منصوب شوند مکلفند تا زمانی کـه مستخدمین مزبور متصدی آن مقامات هستند هر ماه مبلغی معادل کسور پرداختی آنان از بودجه خود بـه صندوق بازنشستگی کارکنان دولت و رفاه بازنشستگان پرداخت کنند.

ماده 74 ـ مستخدم رسمی می تواند طبق شرایط زیر تقاضای بازنشستگی کند و دولت مکلف بـه قبول آن است.

الف ـ داشتن حداقل شصت سال سن با هر قدر سابقه خدمت.

ب ـ داشتن حداقل پنجاه و پنج سال سن با لااقل سی سال سابقه خدمت.

تبصره 1 ـ اصلاح 1365 ـ کلیه وزارتخانه ها، شرکت ها و موسسات دولتی، شهرداری ها، بانک ها، موسسات و شرکت ها و سازمان هایی کـه شمول قانون بر آن ها مستلزم ذکر نام است، می توانند مستخدمین رسمی یا ثابت یا دارای عناوین مشابه خود را (بجز مشمولان قانون کار و تامین اجتماعی)، در مشاغل غیر تخصصی بر اساس درخواست کتبی آنان و موافقت بالاترین مقام دستگاه اجرایی مشروط بـه آنکه بیش از بیست سال سابقه خدمت داشته باشند بر اساس سنوات خدمت بازنشسته و در صورتی کـه سابقه خدمت آنان کمتر از بیست سال باشد، بازخرید نمایند. بـه افرادی کـه بر اساس این قانون بازخرید می شوند، مبلغی معادل 45 روز حقوق و مزایای مستمر در ازاء هر سال سابقه خدمت قابل قبول (در صورتی کـه کسر یکسال بیش از شش ماه باشد، یکسال تمام محسوب خواهد شد) بعلاوه کسور بازنشستگی یا حق بیمه پرداختی سهم مستخدم و حقوق و مزایای مرخصی های استحقاقی استفاده نشده وی پرداخت خواهد شد.

تبصره 2 ـ اصلاح 1365 ـ مفاد تبصره یک در مشاغل تخصصی نیز با درخواست کتبی مستخدم و موافقت بالاترین مقام دستگاه اجرایی و تصویب شورایی مرکب از نمایندگان تام الاختیار وزیر برنامه و بودجه و دبیر کل سازمان امور اداری و استخدامی کشور و دستگاه اجرایی مربوط قابل اجراء خواهد بود.

تبصره 3 ـ الحاق 1365 ـ مستخدمینی کـه بیش از یکسال از آمادگی بـه خدمت آنان بگذرد، در صورتی کـه در این مدت با توجه بـه معرفی سازمان امور اداری و استخدامی کشور در مشاغلی کـه شرایط احراز آنرا دارند، جذب دستگاه های دولتی نگردند طبق شرایط این قانون بازخرید یا بازنشسته می شوند.

تبصره 4 ـ الحاق 1365 ـ هر نوع استخدام جدید بجای افرادی کـه بـه موجب این قانون بازخرید یا بازنشسته می شوند، ممنوع است. و همچنین اشتغال مجدد افراد مزبور کـه خدمتشان بازخرید شده و یا بازنشسته گردیده اند در کلیه دستگاه های دولتی ممنوع است و در صورتی کـه ثابت شود افراد فوق بـه خدمت یکی از دستگاه های دولتی درآمده اند، علاوه بر مجازات مقرر در قوانین، کلیه وجوه پرداختی بـه ایشان بـه استثنای وجوه بازنشستگی و یا حق بیمه پس گرفته خواهد شد و دولت در قبال سوابق خدمت آنان تعهدی نخواهد داشت.

ماده 75 ـ مستخدمین رسمی کـه در تاریخ تصویب این قانون بیش از یازده سال سابقه خدمت دارند می توانند طبق شرایط زیر تقاضای بازنشستگی کنند و دولت مکلف بـه قبول آن است:

الف ـ مستخدمین رسمی کـه در تاریخ تصویب این قانون بیش از یازده سال سابقه خدمت دارند بـه شرط دارا شدن بیست و نه سال خدمت و رسیدن بـه پنجاه و چهار سالگی.

ب ـ مستخدمین رسمی کـه در تاریخ تصویب این قانون بیش از دوازده سال سابقه خدمت دارند بـه شرط دارا شدن بیست و هشت سال خدمت و رسیدن بـه پنجاه و سه سالگی.

پ ـ مستخدمین رسمی کـه در تاریخ تصویب این قانون بیش از سیزده سال سابقه خدمت متوالی دارند بـه شرط دارا شدن بیست و هفت سال خدمت متوالی و رسیدن بـه پنجاه و دو سالگی.

ت ـ مستخدمین رسمی کـه در تاریخ تصویب این قانون بیش از چهارده سال سابقه خدمت دارند بـه شرط دارا شدن بیست و شش سال خدمت و رسیدن بـه پنجاه و یک سالگی.

ث ـ مستخدمین رسمی کـه در تاریخ تصویب این قانون بیش از پانزده سال سابقه خدمت دارند بـه شرط دارا شدن بیست و پنج سال خدمت و رسیدن بـه پنجاه سالگی.

ج ـ مستخدمین رسمی کـه در تاریخ تصویب این قانون بیش از شانزده سال سابقه خدمت دارند بـه شرط دارا شدن بیست و چهار سال خدمت و رسیدن بـه چهل و نه سالگی.

چ ـ مستخدمین رسمی کـه در تاریخ تصویب این قانون بیش از هفده سال سابقه خدمت دارند بـه شرط دارا شدن بیست و سه سال خدمت و رسیدن بـه چهل و هشت سالگی.

ح ـ مستخدمین رسمی کـه در تاریخ تصویب این قانون بیش از هیجده سال سابقه خدمت دارند بـه شرط دارا شدن بیست و دو سال خدمت و رسیدن بـه چهل و هفت سالگی.

خ ـ مستخدمین رسمی کـه در تاریخ تصویب این قانون بیش از نوزده سال سابقه خدمت دارند بـه شرط دارا شدن بیست و یکسال خدمت و رسیدن بـه چهل و شش سالگی.

د ـ مستخدمین رسمی کـه در تاریخ تصویب این قانون حداقل بیست سال سابقه خدمت متوالی دارند بـه شرط رسیدن بـه چهل و پنج سالگی:

ماده 76 ـ وزارتخانه ها و موسسات دولتی مشمول این قانون می توانند مستخدمین رسمی را کـه شصت سال سن و لااقل بیست سال سابقه خدمت دارند بازنشسته کنند.

ماده 77 ـ وزارتخانه ها و موسسات دولتی مشمول این قانون مکلفند کلیه مستخدمین رسمی را کـه شصت و پنج سال سن دارند بازنشسته کنند.

ماده 78 ـ میزان حقوق بازنشستگی مستخدمین رسمی عبارت است از متوسط حقوق پایه آنان ضرب در سنوات خدمت مشروط بر این کـه حقوق بازنشستگی آنان از آخرین حقوق دریافتی قبل از بازنشستگی تجاوز نکند.

تبصره 1 ـ اصلاح 1351 ـ متوسط حقوق از لحاظ این قانون عبارت از معدل حقوق پایه مستخدم رسمی در سه سال آخر خدمت است ولی در صورتی کـه مجموع سنوات خدمت رسمی مستخدم از سه سال کمتر باشد متوسط حقوق معدل سنوات خدمت رسمی خواهد بود. در مورد مستخدمی کـه بر اساس حقوق گروه و پایه موضوع ماده 30 این قانون بازنشسته شده یا می شود در صورتی کـه مدت استفاده از حقوق گروه و پایه مذکور از سه سال کمتر باشد معدل حقوق این مدت متوسط حقوق محسوب می شود. برای تعیین میزان بدهی بازنشستگی موضوع تبصره 70 قانون بودجه سال 1342 کل کشور متوسط حقوق مبناﻯ محاسبه قرار می گیرد.

تبصره 2 ـ اصلاح 1351 ـ تفاوت تطبیق حقوق (بدون احتساب مدد معاش همسر و فرزند) در احتساب متوسط حقوق بـه منظور برقرارﻯ حقوق بازنشستگی و وظیفه منظور و محسوب می شود.

تبصره 3 ـ اصلاح 1346 ـ میزان حقوق بازنشستگی مستخدمین رسمی کـه در دوران خدمت بـه مقامات دولتی مذکور در ماده 3 منصوب شده یا می شوند اعم از شاغل یا بازنشسته عبارت است از یک سی ام آخرین حقوق مربوط طبق جدول ذیل تبصره ماده 32 ضرب در سنوات خدمت مشروط بر اینکه از حقوق مقام مربوط تجاوز نکند. برقراری حقوق بازنشستگی بـه ترتیب فوق درباره استاندار و معاون نخست وزیر و معاون وزیر در مورد مستخدمینی کـه از تاریخ 1349 بـه بعد در مقامات مزبور خدمت نمایند منوط بر آن است کـه مستخدم در دوران خدمت خود حداقل دو سال تصدی مقامات دولتی مذکور را بـه عهده داشته و یا قبل از تصدی مقامات مزبور یکی از مشاغل مندرج در گروه ه های یازده یا دوازده را عهده دار بوده باشد و در صورتی کـه شغل مزبور جزو مشاغل گروه های دوازده گانه نباشد تشخیص هم طراز بودن آن با مشاغل گروه های یازده و دوازده با شورای سازمان امور اداری و استخدامی کشور است. اگر متصدیان مقامات مزبور مشمول مقررات خاص استخدامی باشند در این صورت مخیرند فقط از یکی از دو حقوق بازنشستگی استفاده کنند.

این درخواست در صورتی مورد قبول واقع خواهد شد کـه مستخدم رسمی متقاضی در مدت دهسال تمام طبق ضرایب قانونی کسور بازنشستگی را بـه تناسب حقوق مورد درخواست خود پرداخته باشد و یا تعهد پرداخت آنرا طی پنج سال بنماید در صورتی کـه نسبت بـه قسمتی از حقوق مورد تقاضا در مدت دهسال مورد نظر کسور بازنشستگی را پرداخت کرده و نسبت بـه قسمتی از آن پرداخت نکرده باشد تعهد پرداخت کسور فقط نسبت بـه مابه التفاوت کافی است.

تبصره 4 ـ اصلاح 1346 ـ مستخدمین رسمی کـه در دوران بازنشستگی بـه مقامات دولتی مذکور در ماده 3 نائل شده اند مشروط بر آنکه تاریخ تصدی مقامات مزبور قبل از تاریخ تصویب این اصلاحیه باشد و همچنین وزرای مختاری کـه فرمان همایونی داشته و بـه عنوان رییس ماموریت مستقل سیاسی اعزام و تا تاریخ مذکور بازنشسته شده اند مشمول تبصره فوق خواهند بود.

مبنای محاسبه حقوق بازنشستگی این قبیل وزرای مختار بر اساس حقوق معاون وزیر خواهد بود.

تبصره 5 ـ اصلاح 1351 ـ در تعیین حقوق بازنشستگی مستخدمین رسمی مشمول قانون استخدام کشورﻯ کـه در دوران خدمت بـه نمایندگی یکی از مجلسین انتخاب یا منصوب شده و بشوند بـه ازاء هر دوره نمایندگی حقوق یک گروه بالاتر از حقوق پایه گروه مربوط بـه بالاترین شغلی کـه قبل از نمایندگی تصدﻯ آن را داشته اند مبناﻯ محاسبه قرار می گیرد و مبناﻯ مزبور بـه جاﻯ متوسط حقوق موضوع تبصره یک این ماده محسوب می شود. هر گاه مستخدمین مزبور مشمول حکم این ماده یا تبصره 3 آن نیز باشند مخیرند فقط از یکی از دو حقوق بازنشستگی مربوط استفاده کنند. حقوق بازنشستگی مستخدمین رسمی کـه برابر مدت یک دوره کامل قانونگذاری بریاست یا نیابت ریاست مجلسین انتخاب شده یا میشوند اعم از شاغل و بازنشسته بـه ترتیب بر اساس بند های ت و پ تبصره ماده 32 قانون استخدام کشوری و با رعایت مقررات این قانون تعیین می شود

ماده 79 ـ منسوخ 1399/08/05 ـ هر گاه مستخدم رسمی علیل یا بـه علت حادثه ای ناقص شود بـه نحوی کـه از کارکردن باز بماند حقوق وظیفه ای برابر با یک سی ام متوسط حقوق ضرب در سنوات خدمت دریافت خواهد کرد مشروط بر اینکه از متوسط حقوق او تجاوز نکند.

تبصره 1 ـ در صورتی کـه سنوات خدمت مستخدم موضوع این ماده از پانزده سال کمتر باشد مدت خدمت او پانزده سال منظور خواهد گردید.

تبصره 2 ـ در صورتی کـه مستخدم مذکور در این ماده فوت شود نصف حقوق وظیفه او با رعایت شرایط قانونی بـه وراث وی تعلق می گیرد.

ماده 80 ـ اصلاح 1368 ـ منسوخ 1399/08/05 ـ هر گاه مستخدم رسمی بـه علت حادثه ناشی از کار یا بـه سبب انجام وظیفه علیل یا ناقص شود بـه نحوی کـه از کار کردن باز بماند تمام حقوق و تفاوت تطبیق حقوق و فوق العاده شغل او بـه عنوان حقوق وظیفه در مورد وی بر قرار می گردد.

تبصره ـ اصلاح 1379 ـ در صورتی کـه مستخدم موضوع این ماده فوت شود تمام حقوق وظیفه او با رعایت شرایط مقرر بـه وراث قانونی وی تعلق می گیرد ولی اگر فوت او در اثر همان حادثه باشد مقررات ماده 83 این قانون درباره وراث قانونی اجراء خواهد شد.

ماده 81 ـ اصلاح 1379 ـ هر گاه مستخدم رسمی فوت شود خواه بـه حد بازنشستگی رسیده یا نرسیده در تاریخ فوت بازنشسته محسوب و تمام حقوق بازنشستگی او بـه وراث قانونی وی پرداخت خواهد شد.

تبصره ـ در صورتی کـه سنوات خدمت مستخدم موضوع این ماده از پانزده سال کمتر باشد مدت خدمت او پانزده سال محسوب خواهد شد.

ماده 82 ـ اصلاح 1379 ـ هر گاه مستخدم بازنشسته فوت شود تمام حقوق بازنشستگی او بـه عنوان حقوق وظیفه طبق مقررات این قانون بـه وراث قانونی وی پرداخت خواهد شد.

ماده 83 ـ اصلاح 1368 ـ هر گاه مستخدم رسمی بـه سبب انجام وظیفه فوت شود تمام حقوق و تفاوت تطبیق حقوق و فوق العاده شغل او بـه عنوان حقوق وظیفه بـه وراث قانونی وی پرداخت خواهد شد.

ماده 84 ـ برقراری حقوق وظیفه موضوع مواد 79 و 80 و 83 با تصویب شورا صورت خواهد گرفت.

تبصره ـ الحاق 1353 ـ اعاده بـه خدمت مستخدمین از کار افتاده در صورتی کـه بهبودی حاصل نمایند و توانایی اشتغال یافته باشند قبل از رسیدن بـه سن شصت سالگی بلامانع است.

ماده 85 ـ اصلاح 1368 ـ آن قسمت از سوابق خدمت دولتی مستخدمین رسمی کـه کسور بازنشستگی مربوط بـه آن بـه صندوق بازنشستگی کارکنان دولت و رفاه بازنشستگان پرداخت نشده باشد خدمت غیر رسمی تلقی می گردد و مدت مذکور با توجه بـه تبصره های زیر از لحاظ بازنشستگی و وظیفه جزو سابقه خدمت آنان محسوب و منظور خواهد شد.

تبصره 1 ـ اصلاح 1368 ـ مستخدم موضوع این ماده می تواند وجهی بابت کسور بازنشستگی سنوات خدمت غیر رسمی خود بـه صندوق بازنشستگی پرداخت نکند در اینصورت حقوق بازنشستگی و یا حقوق وظیفه موضوع ماده 79 او بر اساس یک چهلم حقوق و تفاوت تطبیق حقوق و فوق العاده شغل ضربدر سنوات خدمت غیر رسمی بعلاوه یک سی ام متوسط حقوق ضربدر سنواتی کـه با عنوان مستخدم رسمی خدمت کرده است احتساب خواهد شد و فقط آن مدت از خدمت غیر رسمی مستخدم محاسبه می شود کـه بعلاوه مدت خدمت او در استخدام رسمی بـه 30 سال برسد و زائد بر آن مورد احتساب واقع نخواهد شد.

تبصره 2 ـ اصلاح 1368 ـ مستخدمینی کـه طبق مقررات این قانون تطبیق یا تبدیل وضع یافته اند در صورتی کـه کسور بازنشستگی مدت خدمت غیر رسمی موضوع این ماده را بر مبنای 5/8 درصد حقوق پایه رسمی کـه در تاریخ اول فروردین ماه 1347 بـه آنان تعلق داشته است پرداخت کنند سوابق مذکور از لحاظ بازنشستگی و وظیفه جزو سابقه خدمت رسمی آنان محسوب خواهد شد. و در مورد مستخدمینی کـه بعد از تاریخ 1345/03/31 بـه استخدام رسمی پذیرفته شده یا شوند اولین حقوق گروه و پایه رسمی و تفاوت تطبیق و فوق العاده شغل کـه در بدو خدمت رسمی بـه آنان تعلق می گیرد ملاک پرداخت کسور بازنشستگی موضوع این تبصره خواهد بود.

تبصره 3 ـ اصلاح 1351 ـ سابقه خدمت مستخدمین در کادر ثابت نیرو های مسلح شاهنشاهی در صورتی کـه کسور بازنشستگی مربوط بـه این خدمت طبق مقررات قانون استخدام نیرو هاﻯ مسلح شاهنشاهی بـه صندوق بازنشستگی کشورﻯ قابل انتقال باشد جزو خدمت رسمی محسوب و در غیر اینصورت در حکم خدمت غیر رسمی تلقی می شود و تابع حکم این ماده خواهد بود.

ماده 86 ـ اصلاح 1351 ـ وراث قانونی از لحاظ این قانون عبارتند از: فرزندان و زوج یا زوجه دائمی و مادر و پدری کـه در کفالت متوفی بوده اند همچنین نوادگانی کـه پدرشان فوت شده و در کفالت مستخدم متوفی بوده اند با دارا بودن شرایط زیر:

الف ـ فرزندان و نوادگان ذکور از بیست سال کمتر داشته باشند مگر این کـه بـه موجب مدارک مثبته در یکی از دانشگاه ها یا موسسات آموزشی رسمی عالی مشغول تحصیل باشند و در این صورت نیز حقوق وظیفه آن ها در پایان بیست و پنجمین سال عمر آنان قطع خواهد شد.

ب ـ فرزندان و نوادگان اناث تا بیست سالگی بـه شرط نداشتن شوهر ولی اگر بـه موجب مدارک مثبته در یکی از دانشگاه ها یا موسسات آموزشی رسمی عالی مشغول تحصیل باشند و شوهر نداشته باشند حقوق وظیفه آنان در پایان بیست و پنجمین سال عمر آنان قطع خواهد شد.

پ ـ مادر متوفی بـه شرط نداشتن شوهر.

ت ـ عیال دائمی متوفی

ث ـ شوهر در صورتی کـه علیل و از کار افتاده و تحت کفالت عیال متوفای خود بوده باشد.

ج ـ فرزندان و نوادگان علیل یا ناقص العضو مستخدم متوفی کـه قادر بـه انجام کار نباشند مادام العمر.

ماده 87 ـ اصلاح 1349 ـ حقوق وظیفه بـه تساوی بین وراث قانونی مستخدم تقسیم می شود و سهم هر یک از وراث قانونی کـه قطع می شود بـه تساوی بـه سهام بقیه وراث افزوده می شود.

تبصره 1 ـ اصلاح 1379 ـ از اول سال 1354 حقوق وظیفه وراث مستخدمین رسمی در هر موردیکه در مواد مختلف قانون استخدام کشوری نصف حقوق وظیفه یا حقوق بازنشستگی تعیین شده است. جز در مورد حقوق وظیفه کـه بعلت انفصال یا محرومیت از حقوق اجتماعی مستخدم برقرار می شود بـه تمام حقوق وظیفه یا حقوق بازنشستگی اصلاح می شود. این حکم شامل وراث وظیفه بگیر فعلی جز در مواردی کـه حقوق وظیفه بعلت انفصال یا محرومیت از حقوق اجتماعی مستخدم برقرار شده است نیز خواهد بود. حکم این تبصره شامل مشمولین قانون استخدام نیرو های مسلح شاهنشاهی نیز خواهد بود

تبصره 2 ـ الحاق 1353 ـ از اول سال 1354 حقوق وظیفه وراث قانونی مستخدمین رسمی موضوع تبصره 3 ماده 78 کـه قبل از 31 خرداد ماه 1345 فوت شده اند بـه میزان (4/5) حقوق بازنشستگی مقام مربوط ترمیم و پرداخت می شود.

ماده 88 ـ اصلاح 1379 ـ دریافت بیش از یک حقوق بازنشستگی یا حقوق وظیفه یا مستمری یا بازخرید خدمت برای ایام واحد خدمت از سازمان ها و صندوق های مربوط بـه وزارتخانه ها، موسسات، شرکت های دولتی، شهرداری ها و موسسات تابعه و یا وابسته بـه آن ها و همچنین موسسات غیر دولتی کـه بیش از بیست و پنج درصد سرمایه یا بودجه سالانه آن ها بـه تشخیص هیات وزیران از محل درآمد عمومی تامین می شود ممنوع است.

ماده 89 ـ مستخدم رسمی کـه در شرکت های دولتی و موسسات دولتی خارج از شمول این قانون خدمت می کند می تواند نسبت بمدت خدمت خود در موسسات مذکور از مقررات بازنشستگی و وظیفه همان موسسه استفاده کند و در اینصورت مشمول پرداخت کسور بازنشستگی بـه صندوق بازنشستگی کشورﻯ نخواهد بود. حقوق بازنشستگی یا وظیفه چنین مستخدمی بـه تناسب ایام خدمت در هر یک از موسسات مشمول یا موسسات مستثنی شده از این قانون کـه در آن خدمت کرده است طبق مقررات مربوط بـه آن موسسات پرداخت می شود و برای صندوق بازنشستگی کشورﻯ از لحاظ تعیین میزان حقوق بازنشستگی و وظیفه این گونه مستخدمین زائد بر سی سال خدمت قابل احتساب نیست.

ماده 90 ـ اشتغال بازنشستگان در وزارتخانه ها و موسسات دولتی مشمول این قانون ممنوع است و پرداخت هرگونه وجه از این بابت از طرف وزارتخانه ها و موسسات مزبور بـه بازنشستگان در حکم تصرف غیرقانونی در وجوه دولتی است.

ماده 91 ـ منسوخ 1395/02/20 ـ از تاریخ تصویب این اصلاحیه اشتغال مستخدمین رسمی بازنشسته در مقامات مذکور در تبصره ماده 32 یا ریاست موسسات و شرکت های دولتی کـه انتصاب آن مستلزم صدور فرمان همایونی است مشروط بـه آنکه بـه سن بازنشستگی اجباری نرسیده باشند اعاده بـه خدمت تلقی و مدت اشتغال بـه شرط پرداخت کسور بازنشستگی مقرر جزو مدت خدمت رسمی محسوب می گردد. وزراء و نخست وزیران کـه از تاریخ 22 بهمن ماه 1357 بـه این مقامات منصوب شده اند بدون رعایت شرط سن بازنشستگی اجباری اعاده بـه خدمت خواهند شد.

ماده 92 ـ هر گاه مستخدم رسمی کـه بیش از ده سال سابقه خدمت دارد اصالتاً یا تبعاً بـه محرومیت از حقوق اجتماعی محکوم شود در صورتی کـه محکومیت او از لحاظ ارتکاب جرائم خدمتی نباشد و بـه سن پنجاه و پنج سالگی نرسیده باشد معادل آنچه بـه عنوان کسور بازنشستگی تا تاریخ محکومیت پرداخته بـه عنوان کمک بـه عائله وی پرداخت خواهد شد و در صورتی کـه در تاریخ محرومیت از حقوق اجتماعی حداقل پنجاه و پنج سال داشته باشد بـه عائله او حقوق وظیفه ای برابر با نصف حقوق بازنشستگی کـه در تاریخ محرومیت از حقوق اجتماعی بـه او تعلق می گرفته پرداخت خواهد شد و پس از اعاده حیثیت شخصاً از تمام حقوق بازنشستگی خود استفاده می کند.

ماده 93 ـ هر گاه شخصی کـه بـه موجب این قانون از حقوق بازنشستگی استفاده می کند بـه موجب حکم دادگاه صلاحیت دار اصالتاً یا تبعاً بـه محرومیت از حقوق اجتماعی محکوم شود تا زمانی کـه از حقوق اجتماعی محروم است شخصاً از دریافت حقوق بازنشستگی محروم خواهد بود در صورتی کـه محکومیت مربوط بـه دوره خدمت وی باشد با عائله او همان رفتاری می شود کـه در مورد وراث بازنشستگان متوفی می شود و اگر جرم و محکومیت مربوط بـه دوره بازنشستگی باشد در مدت حیات مستخدم تمام حقوق بازنشستگی بـه عائله او پرداخت خواهد شد.

تبصره ـ منظور از عائله افرادی است کـه طبق ماده 86 و با رعایت شرایط مقرر در آن از حقوق وظیفه استفاده خواهند کرد.

ماده 94 ـ هر گاه مستخدمینی کـه طبق مقررات این قانون مستحق دریافت حقوق بازنشستگی شناخته شده اند بـه موجب حکم قطعی دادگاه صلاحیت دار از حقوق اجتماعی و بـه تبع آن از دریافت حقوق بازنشستگی محروم شوند و بعدا برائت ایشان از اتهام منتسبه در محکمه صلاحیت دار بـه ثبوت برسد مستحق دریافت حقوق بازنشستگی مدت محرومیت خواهند بود.

ماده 95 ـ هر گاه مستخدمی کـه طبق مقررات این قانون از حقوق بازنشستگی یا حقوق وظیفه استفاده می کند مفقودالاثر شود و مدت یکسال حقوق بازنشستگی و یا وظیفه خود را مطالبه نکند وراث قانونی او در صورتی کـه طبق شرایط ماده 86 حقوق وظیفه بـه آنان تعلق گیرد حق دارند موقتاً حقوق وظیفه قانونی خود را تقاضا کنند. اگر بعداً معلوم شود مستخدم مذکور فوت شده حقوق وظیفه موقت از تاریخ فوت بطور دائم برقرار می شود و در صورتی کـه معلوم شود در حال حیات است وضع حقوق او بحالت اول اعاده می گردد.

ماده 96 ـ اصلاح 1346 ـ توقیف حقوق بازنشستگی یا وظیفه در قبال مطالبات دولت یا محکومیت حقوقی یا عناوین دیگر از این قبیل فقط تا میزان یک چهارم حقوق یا عناوین دیگر از این قبیل فقط تا میزان یک چهارم حقوق بازنشستگی یا وظیفه جایز است.

ماده 97 ـ ترک تابعیت موجب قطع حقوق بازنشستگی و حقوق وظیفه خواهد شد.

ماده 98 ـ اصلاح 1368 ـ حقوق بازنشستگان و وظیفه بگیران فعلی بر اساس قوانین و مقررات سابق کماکان از محل صندوق بازنشستگی کارکنان دولت و رفاه بازنشستگان پرداخت خواهد شد و در صورتی کـه ضریب جدول مستخدمین رسمی شاغل تغییر یابد دولت مکلف است بـه نسبتی کـه هزینه زندگی موجب این تغییر شده است حقوق بازنشستگان و وظیفه بگیران را ترمیم کند.

ماده 99 ـ ملاک تشخیص سن مستخدمینی کـه در تاریخ تصویب این قانون در خدمت دولت هستند شناسنامه ایست کـه در تاریخ سوم تیر ماه هزار و سیصد و سی و هفت در دست داشته اند و در مورد مستخدمینی کـه بعد از تصویب این قانون بـه استخدام دولت پذیرفته می شوند شناسنامه ایست کـه در بدو استخدام ارائه خواهند کرد. در صورتی کـه ماه تولد یا ماه تاریخ ورود بـه خدمت مستخدمین از روی مدارک رسمی مشخص نباشد اول مهرماه محسوب خواهد شد.

ماده 100 ـ اصلاح 1368 ـ درآمد صندوق بازنشستگی از وجوهی کـه از حقوق و تفاوت تطبیق حقوق و فوق العاده شغل مستخدمین رسمی و آزمایشی کسر می شود منحصر است بـه وجوه مذکور در مواد 71 و 72 و تبصره 5 ماده 137 این قانون و مبلغ ماه اول هرگونه حقوق و تفاوت تطبیق حقوق و فوق العاده شغل مستخدم. در صورت عدم کفایت وجوه صندوق بازنشستگی دولت مکلف است کمبود آنرا در بودجه کل کشور از محل درآمد عمومی تامین و پرداخت کند.

تبصره ـ اصلاح 1351 ـ فوق العاده هاﻯ موضوع بند هاﻯ ب و پ و ت اصلاحی ماده 39 از تاریخ 1349/01/01 و فوق العاده موضوع بند (ج) اصلاحی ماده مزبور از تاریخ اجرای مرحله اول قانون استخدام کشورﻯ بـه مستثنیات مندرج در ماده 71 اضافه می شود و تا زمانیکه آیین نامه اجرایی بند هاﻯ ب و پ و ت اصلاحی ماده 39 بـه تصویب نرسیده است فوق العاده اشتغال خارج از مرکز و بدﻯ آب و هوا بـه ترتیبی کـه در مقررات سابق پیش بینی شده است قابل پرداخت و مشمول معافیت موضوع این تبصره خواهد بود.

ماده 101 ـ اصلاح 1368 ـ نحوه بهره برداری و استفاده از وجوه صندوق بازنشستگی کارکنان دولت و رفاه بازنشستگان در اساسنامه صندوق تعیین خواهد شد.

صندوق می تواند راساً یا با مشارکت بخش دولتی بانک تاسیس نماید. اساسنامه بانک بـه تصویب شورای پول و اعتبار خواهد رسید.

تبصره ـ اصلاح 1368 ـ استفاده غیر مجاز از وجوه صندوق بازنشستگی کارکنان دولت و رفاه بازنشستگان در حکم اختلاس اموال دولتی می باشد.

ماده 102 ـ ترتیب و تشریفات مربوط بـه تقاضای بازنشستگی و صدور احکام و برقراری حقوق بازنشستگی و وظیفه و ترتیب وصول و پرداخت وجوه بازنشستگی و وظیفه مستخدمین رسمی و همچنین ترتیب نگهداری حساب ها طبق آیین نامه ای خواهد بود کـه توسط سازمان امور اداری و استخدامی کشور تهیه و بـه تصویب شورا می رسد.

فصل نهم ـ در تشکیل سازمان امور اداری و استخدامی کشور

ماده 103 ـ بـه موجب این قانون بجای شورای عالی اداری کشور سازمان امور اداری و استخدامی کشور وابسته بـه نخست وزیری تاسیس می شود. کلیه اوراق و اسناد و دارایی همچنین مستخدمین شورای عالی اداری کشور بـه سازمان امور اداری و استخدامی کشور منتقل می شوند. آیین نامه های فعلی شورای عالی اداری کشور تا تصویب آییننامه های مذکور در این قانون مورد عمل سازمان امور اداری و استخدامی کشور خواهد بود.

ماده 104 ـ وظایف سازمان امور اداری و استخدامی کشور بـه قرار زیر است:

الف ـ در زمینه امور استخدامی.

(1) مراقبت در حسن اجرای قوانین و مقررات استخدامی کشور در وزارتخانه ها و موسسات دولتی مشمول این قانون.

(2) دادن دستور های لازم درباره نحوه اجرای مقررات و قوانین استخدامی کشور بـه منظور ایجاد هم آهنگی.

(3) رسیدگی بـه شکایات استخدامی مستخدمین رسمی.

(4) انجام مطالعات و تحقیقات لازم در امور استخدامی و دادن پیشنهاد ها و نظر های مشورتی بـه دولت.

(5) اداره امور بازنشستگی مستخدمین رسمی و وظیفه بگیران.

(6) اداره امور استخدامی مستخدمین آماده بـه خدمت.

(7) اظهارنظر درباره مقررات استخدامی موسسات دولتی خارج از شمول این قانون.

ب ـ در زمینه امور تشکیلاتی و روش ها و تشریفات اداری

1 ـ بررسی و تهیه پیشنهاد درباره هدف ها و وظائف وزارتخانه ها و موسسات و شرکت های دولتی.

2 ـ بررسی و پیشنهاد تفکیک وظائف وزارتخانه ها و موسسات و شرکت های دولتی بـه منظور تمرکز امور مشابه در وزارتخانه ها و موسسات دولتی ذی صلاحیت.

(3) تجدید نظر در سازمان داخلی وزارت خانه ها و موسسات دولتی مشمول این قانون.

(4) بررسی و تهیه پیشنهاد درباره حذف تشریفات زائد بـه منظور تسهیل و بهبود جریان کار ها.

(5) بررسی و تهیه پیشنهاد درباره طرز تنظیم بودجه و روش های حسابداری و ممیزی و خزانه داری و مقررات مالی و کارپردازی و انبارداری و بایگانی و سایر مسائل اداری.

6 ـ ارزشیابی کارآیی و عملکرد در دستگاه های اجرایی کشوری (موضوع بند 8 ماده 4 قانون برنامه و بودجه کشور مصوب اسفند 1351) بمنظور ارشاد و راهنمایی آن ها در جهت برقراری روش های صحیح اداری و اصول مدیریت و گزارش آن بـه نخست وزیر. آییننامه اجرایی این بند بـه پیشنهاد سازمان امور اداری و استخدامی کشور بـه تصویب هیات وزیران خواهد رسید.

ماده 105 ـ اصلاح 1353 ـ سازمان امور اداری و استخدامی کشور دارای ارکان زیر است:

الف ـ شورای امور اداری و استخدامی کشور کـه در این قانون بـه اختصار شورا نامیده می شود.

ب ـ هیات رسیدگی بـه شکایات استخدامی.

پ ـ دبیر کل.

ماده 106 ـ اصلاح 1353 ـ هیات رسیدگی بـه شکایات استخدامی مرکب از پنج نفر خواهد بود کـه از بین مستخدمین رسمی شاغل یا بازنشسته کـه لااقل پانزده سال سابقه خدمت دولتی و سابقه وزارت یا معاونت وزارت یا سفارت یا استانداری یا سابقه خدمت قضایی در دیوان عالی کشور داشته باشند بـه پیشنهاد نخست وزیر و تصویب هیات وزیران برای مدت سه سال بنا بـه فرمان همایونی منصوب می شوند.

اعضای هیات رسیدگی بـه شکایات استخدامی بـه طور تمام وقت موظفاً انجام وظیفه می کنند و جز این وظیفه حق ندارند هیچ نوع شغل موظف دیگری داشته باشند.

تبصره 1 ـ اصلاح 1353 ـ در صورتی کـه مستخدم بازنشسته بـه عضویت هیات رسیدگی بـه شکایات استخدامی منصوب شود فقط می تواند از یکی از دو حقوق بازنشستگی یا عضویت هیات رسیدگی بـه شکایات استخدامی استفاده کند.

تبصره 2 ـ اصلاح 1353 ـ انتصاب مجدد اعضای هیات رسیدگی بـه شکایات استخدامی بلامانع است و در صورت فوت و یا استعفای هر یک از اعضای هیات رسیدگی بـه شکایات استخدامی یک نفر دیگر کـه دارای شرایط مقرر باشد برای بقیه مدت بـه جانشینی وی برگزیده می شود.

تبصره 3 ـ اصلاح 1353 ـ اعضای هیات رسیدگی بـه شکایات استخدامی در هر دوره یک نفر را از میان خود بـه ریاست هیات رسیدگی بـه شکایات استخدامی بر می گزینند.

تبصره 4 ـ اصلاح 1353 ـ طرز کار و رسیدگی هیات رسیدگی بـه شکایات استخدامی نسبت بـه مسائل مطروحه بر طبق آیین نامه ای خواهد بود کـه توسط هیات رسیدگی بـه شکایات استخدامی تهیه و بـه وسیله سازمان امور اداری و استخدامی کشور پیشنهاد و بـه تصویب هیات وزیران می رسد.

تبصره 5 ـ اصلاح 1353 ـ بر کناری هر یک از اعضای هیات رسیدگی بـه شکایات استخدامی پس از رسیدگی بـه دلائل لزوم بر کناری فقط با تصویب هیات وزیران صورت خواهد گرفت.

تبصره 6 ـ اصلاح 1346 ـ حقوق اعضای هیات رسیدگی بـه شکایات استخدامی معادل با حقوق معاون وزیر تعیین می شود.

ماده 107 ـ دبیرکل سازمان امور اداری و استخدامی کشور از بین مستخدمینی کـه اقلا ده سال سابقه خدمت داشته و صاحب بصیرت و سابقه در امور اداری و دارای تحصیلات عالیه باشند بـه پیشنهاد نخست وزیر و بـه فرمان همایونی برای مدت پنج سال منصوب می شود و انتصاب مجدد دبیرکل بترتیب مذکور در این ماده بلامانع است.

ماد 108 ـ ترکیب اعضای شورا و ترتیب تشکیل جلسات و نحوه انجام وظایف آن بـه پیشنهاد سازمان امور اداری و استخدامی کشور و با تصویب هیات وزیران تعیین می شود.

شورا دارای وظایف و اختیارات زیر است:

الف ـ رسیدگی و تصویب آییننامه هایی کـه بـه موجب قانون در صلاحیت شورا است.

ب ـ اظهار نظر نسبت بـه مسائلی کـه از نظر دبیر کل بـه شورا ارجاع می شود.

ماده 109 ـ دبیرکل بـه واحد های تابعه سازمان امور اداری و استخدامی کشور ریاست دارد و عالیترین مرجع اداری سازمان است و در حدود قوانین و مقررات موضوعه مسئول کلیه امور سازمان امور اداری و استخدامی کشور است.

ماده 110 ـ اصلاح 1353 ـ دبیر کل در حدود قوانین از کلیه حقوق و اختیارات برای اداره امور سازمان امور اداری و استخدامی کشور بهره مند است و نصب و عزل کلیه مستخدمین سازمان بنا بـه دستور وی بـه عمل می آید همچنین کلیه پرداخت های سازمان امور اداری و استخدامی کشور در حدود بودجه مصوب بـه دستور دبیر کل صورت می گیرد.

ماده 111 ـ دبیرکل در اجرای وظائف قانونی خود مسئول نخست وزیر است.

تبصره ـ الحاق 1349 ـ دبیر کل می تواند قسمتی از وظایف خود را بـه معاونان خود تفویض نماید.

معاونان دبیر کل و معاونان وزراء مشاور مشمول مقررات مربوط بـه معاونان وزارتخانه ها خواهند بود.

ماده 112 ـ دستور های سازمان امور اداری و استخدامی کشور در زمینه امور استخدامی موضوع قسمت های (1) و (2) و (5) بند الف و قسمت (3) بند ب ماده 104 این قانون در حدود قوانین و مقررات مربوط برای تمام وزارتخانه ها و موسسات دولتی مشمول این قانون لازم الاجرا است.

تبصره ـ اصلاح 1353 ـ وزارتخانه ها و شهرداری ها و کلیه موسسات دولتی اعم از آن کـه مشمول مقررات این قانون باشند یا نباشند مکلفند نسبت بـه کلیه لوایح استخدامی و هر نوع وضع و اصلاح و تغییر تشکیلات و مقررات استخدامی قبلاً موافقت سازمان امور اداری و استخدامی کشور را جلب نمایند. تشکیلات شرکت های دولتی با رعایت ضوابطی کـه از طرف سازمان امور اداری و استخدامی کشور پیشنهاد و بـه تصویب هیات وزیران می رسد بـه تصویب مراجع مقرر در اساسنامه مربوط خواهد رسید

ماده 113 ـ اصلاح 1353 ـ وزارتخانه ها و موسسات و شرکت های دولتی و موسسات مذکور در بند ت ماده 2 موظفند کلیه اطلاعات و اسناد و اوراق و مدارک مربوط بـه وظایف سازمان امور اداری و استخدامی کشور را در موارد لازم در اختیار آن سازمان قرار دهند.

فصل دهم ـ در مقررات مختلف

ماده 114 ـ وزارتخانه ها و موسسات دولتی مشمول این قانون نمی توانند جز در موارد مطرح در این قانون مستخدم رسمی را از پست سازمانی وی بر کنار کنند مگر اینکه بلافاصله او را بـه پست سازمانی دیگری منصوب نمایند.

ماده 115 ـ اصلاح 1346 ـ حذف و یا ایجاد پست سازمانی فقط بـه پیشنهاد وزارتخانه یا موسسه دولتی مربوط و تایید سازمان امور اداری و استخدامی کشور بـه عمل خواهد آمد مشروط بر اینکه اعتبار لازم برای ایجاد پست سازمانی جدید موجود باشد.

ماده 116 ـ اصلاح 1353 ـ در صورتی کـه بـه علت حذف پست سازمانی یا انحلال وزارتخانه یا شرکت یا موسسه دولتی بـه وجود یک عده ای از مستخدمین رسمی احتیاج نباشد مستخدم یا مستخدمین مزبور بـه حال آماده بـه خدمت در می آیند.

تبصره 1 ـ منسوخ 1350 ـ در مورد حذف پست سازمانی مستخدمین آماده بـه خدمت مدت شش ماه با اطلاع سازمان امور اداری و استخدامی کشور در اختیار وزارتخانه یا موسسه دولتی متبوع خود خواهند بود چنان چه ظرف شش ماه مذکور برای این قبیل مستخدمین پست سازمانی دیگر در آن وزارتخانه یا موسسه دولتی یافت نشود در خاتمه مدت مزبور با محل حقوقی خود در اختیار سازمان امور اداری و استخدامی کشور قرار خواهند گرفت تا سازمان پست سازمانی دیگری برای آنان در وزارتخانه ها یا موسسات دولتی فراهم کند.

تبصره 2 ـ اصلاح 1350 ـ در مورد انحلال موسسه دولتی مستخدمین آماده بـه خدمت آن موسسه در اختیار وزارتخانه مربوط قرار می گیرند.

تبصره 3 ـ اصلاح 1353 ـ در مورد انحلال وزارتخانه مستخدمین آماده بـه خدمت آن وزارتخانه بلافاصله در اختیار سازمان امور اداری و استخدامی کشور قرار خواهند گرفت تا سازمان مزبور پست سازمانی دیگری برای آنان در وزارتخانه ها و یا شرکت یا موسسه دولتی فراهم کند.

تبصره 4 ـ الحاق 1349 ـ هر گاه پست ثابت سازمانی مستخدم رسمی کـه در اختیار وزارتخانه یا موسسه دولتی متبوع خود نیست بـه دیگری واگذار شده باشد و مستخدم مجدداً در اختیار آن وزارتخانه یا موسسه دولتی قرار گیرد تا زمانی کـه بـه پست ثابت سازمانی منصوب نشده است آماده بـه خدمت خواهد بود.

ماده 117 ـ اصلاح 1351 ـ بـه مستخدمین رسمی کـه بحال آماده بـه خدمت در می آیند شش ماه اول تمام حقوق گروه و پایه مربوط و تفاوت تطبیق حقوق و پس از آن تا پایان دوران آمادگی بـه خدمت نصف مبلغ مزبور پرداخت خواهد شد و در هیچ مورد حقوق دوران آمادگی بـه خدمت از حقوق پایه یک گروه یک جدول حقوق ماده 32 کمتر نخواهد بود.

تبصره ـ اصلاح 1368 ـ دوران آمادگی بـه خدمت با پرداخت کسور بازنشستگی بـه ماخذ حقوق و تفاوت تطبیق حقوق جزء سابقه خدمت مستخدمین رسمی محسوب خواهد شد.

تبصره 2 ـ منسوخ 1353 ـ مستخدم رسمی کـه بیکی از مقامات دولتی موضوع ماده 3 منصوب شده یا بشود اگر پس از تصدﻯ مقام مذکور متصدﻯ پستی نشود و یا پست ارجاعی را نپذیرد آماده بـه خدمت محسوب و در دوران آمادگی بـه خدمت از تمام حقوق مقام مورد تصدﻯ استفاده خواهد کرد. و هرگاه پس از تصدﻯ پست دیگری نیز آماده بـه خدمت شد در هیچ مورد حقوق آمادگی بـه خدمت وی از حقوق مذکور در این تبصره کمتر نخواهد بود.

تبصره 3 ـ منسوخ 1353 ـ مستخدمین رسمی کـه بـه نمایندگی مجلسین انتخاب یا منصوب شوند در صورتی کـه پس از پایان نمایندگی متصدﻯ پستی نشوند آماده بـه خدمت محسوب شده و در دوران آمادگی بـه خدمت از تمام حقوق پایه رسمی یا حقوق مقام موضوع تبصره ماده 32 این قانون استفاده خواهند کرد. در مورد مستخدمین رسمی مشمول قانون استخدام کشورﻯ کـه موضوع این تبصره قرار می گیرند ابتدا گروه بالاترین شغل قبل از نمایندگی آنان تعیین سپس بازاء هر دوره نمایندگی یک گروه ارتقاء می یابند و حقوق گروه و پایه مربوط ملاک محاسبه حقوق آمادگی بـه خدمت آنان قرار می گیرد و در دوران آمادگی بـه خدمت از تمام آن استفاده خواهند کرد و در هیچ مورد حقوق آمادگی بـه خدمت آنان از حقوق مذکور در این تبصره کمتر نخواهد بود. در اجرای این تبصره کسانی کـه بـه بالاترین گروه جدول حقوق موضوع ماده 32 و یا بالاترین پایه قضایی و یا یکی از مقامات مذکور در تبصره ماده 32 این قانون نائل شده یا می شوند بازای هر دوره نمایندگی بـه ترتیب از آخرین گروه بـه مقام مذکور در بند (الف) و از هر مقام بـه مقام بالاتر و حداکثر تا بند (پ) تبصره مذکور ارتقاء می یابند. حقوق گروه و پایه یا مقامی کـه بـه ترتیب فوق در مورد مستخدمین مذکور در این تبصره تعیین می شود در صورت اشتغال و بازنشستگی و همچنین در مورد تعیین حقوق وظیفه آنان نیز ملاک محاسبه قرار می گیرد. گروه قطعی مستخدمین رسمی مذکور در دوران نمایندگی نیز بـه ترتیب مندرج در این تبصره تعیین می شود.

تبصره 4 ـ الحاق 1351 ـ مستخدمین رسمی کـه بـه مستشارﻯ دیوان محاسبات انتخاب می شوند در پایان دوره عضویت در صورتی کـه مجدداً بـه عضویت دیوان مذکور انتخاب نشوند بـه پست سازمانی دیگری منصوب می شوند و هر گاه پست سازمانی بلامتصدﻯ موجود نباشد آماده بـه خدمت خواهند شد و در دوران آمادگی بـه خدمت از تمام حقوق پایه گروه مربوط استفاده خواهند کرد.

ماده 118 ـ اصلاح 1350 ـ وزارتخانه ها و موسسات دولتی مشمول این قانون مکلفند تا زمانی کـه مستخدم آماده بـه خدمت در اختیار دارند برای تصدی پست هایی کـه جدیداً ایجاد می شود و یا بدون متصدی است از مستخدمین مزبور استفاده نمایند و فقط در صورتی مجاز بـه استخدام هستند کـه یا مستخدم آماده بـه خدمت واجد شرایط نداشته باشند یا نتوانند از مستخدمین آماده بـه خدمت واجد شرایط در سایر وزارتخانه ها و موسسات دولتی استفاده کنند.

تبصره ـ اصلاح 1351 ـ استفاده از مستخدمین آماده بـه خدمت در پستهایی کـه جدیداً ایجاد می شود یا بدون متصدﻯ است مشروط بـه آن است کـه پست مزبور از لحاظ رسته و گروه مشاغل و شرایط احراز با سوابق و تحصیلات مستخدم متناسب و در سلسله مراتب اداری لااقل هم طراز آخرین پست مورد تصدﻯ مستخدم مزبور باشد. ولی در صورتی کـه پست سازمانی بلامتصدﻯ در همان گروه یا گروه بالاتر برای ارجاع بوی موجود نباشد می توان با وی طبق تبصره 2 ماده 36 رفتار کرد.

ماده 119 ـ با مستخدم آماده بـه خدمتی کـه تا دو ماه از تاریخ ابلاغ حکم رسمی انتصاب مجدد کـه با رعایت مقررات تبصره ماده 118 صادر شده باشد در محل خدمت خود حاضر نشود طبق حکم ماده 65 این قانون رفتار خواهد شد.

ماده 120 ـ دولت می تواند بـه تقاضای مستخدم آماده بـه خدمت سابقه خدمت او را بازخرید و مستخدم مزبور را از خدمت دولت معاف کند.

تبصره 1 ـ اصلاح 1368 ـ وجهی کـه در ازاء بازخرید خدمت مستخدم بـه او پرداخت خواهد شد عبارت خواهد بود از کلیه وجوهی کـه بـه صندوق بازنشستگی کارکنان دولت و رفاه بازنشستگان پرداخته بـه اضافه یک ماه آخرین حقوق پایه مستخدم در ازاء هر سال خدمت کسر یک سال بـه نفع مستخدم محسوب خواهد شد.

تبصره 2 ـ چنانچه مستخدم مرخصی استحقاقی استفاده نشده داشته باشد حقوق ایام مرخصی نیز بـه وجوه مذکور در تبصره فوق اضافه خواهد شد.

تبصره 3 ـ اصلاح 1353 ـ استخدام مجدد افرادی کـه خدمتشان باز خرید شده است در وزارتخانه ها و موسسات و شرکت های دولتی و موسسات و شرکت های موضوع بند ت ماده 2 این قانون ممنوع است و در صورتی کـه ثابت شود افراد مزبور بـه خدمت یکی از موسسات و شرکت های مذکور در آمده اند کلیه وجوه پرداختی بـه ایشان بـه استثنای وجوه بازنشستگی پس گرفته خواهد شد و دولت در قبال سوابق خدمت آنان هیچ گونه تعهدی نخواهد داشت.

ماده 121 ـ دولت می تواند مستخدمین آماده بـه خدمت را کـه بـه سن 60 سالگی می رسند با هر قدر سابقه خدمت بازنشسته کند.

ماده 122 ـ اصلاح 1353 ـ در صورت اشتغال مستخدمین آماده بـه خدمت در یکی از وزارتخانه ها و شرکت ها یا موسسات دولتی حقوق دوران آماده بـه خدمت قطع خواهد شد و در صورتی کـه مستخدمین مزبور در یکی از شرکت ها یا موسسات دولتی مستثنی شده از شمول این قانون مشغول خدمت شوند طبق مفاد ماده 144 با آنان رفتار خواهد شد.

ولی در کلیه مواردی کـه در این قانون پرداخت تمام حقوق در دوران آمادگی بـه خدمت بیش از شش ماه تجویز شده است در صورتی کـه مستخدم با اشتغال در موسسه دیگری غیر از موسسات موضوع این ماده در مدت زائد بر شش ماه از تاریخ آمادگی بـه خدمت وجهی دریافت نماید دریافت حقوق آمادگی بـه خدمت ممنوع است.

ماده 123 ـ آیین نامه مربوط بـه طرز اجرای مواد 116 و 118 و 119 و تبصره 3 ماده 120 توسط سازمان امور اداری و استخدامی کشور تهیه و بـه تصویب شورا خواهد رسید.

ماده 124 ـ وضع استخدامی مستخدمین رسمی منحصراً یکی از حالات زیر را خواهد داشت و نمی توان مستخدم را در حال استخدامی دیگری قرار داد:

الف ـ حال اشتغال و آن وضع مستخدمی است کـه در پست معینی انجام وظیفه می کند.

ب ـ حال مرخصی و آن وضع مستخدمی است کـه از مرخصی استحقاقی موضوع ماده 47 یا مرخصی بدون حقوق موضوع ماده 49 این قانون استفاده می کند.

پ ـ حال معذوریت و آن وضع مستخدمی است کـه از مرخصی استعلاجی موضوع ماده 48 این قانون استفاده می کند.

ت ـ حال آمادگی بـه خدمت و آن وضع مستخدمی است کـه طبق این قانون تصدی شغلی را بـه عهده نداشته و در انتظار ارجاع خدمت است.

ث ـ حال ماموریت و آن وضع مستخدمی است کـه بطور موقت مامور انجام وظیفه ای غیر از وظیفه اصلی پست ثابت سازمانی خود گردیده یا از طرف وزارتخانه یا موسسه متبوع برای طی دوره آموزشی یا کار آموزشی یا خدمت در یکی از موسسات موضوع بند ب ماده 11 این قانون اعزام شده باشد.

ج ـ حال خدمت زیر پرچم و آن وضع مستخدمی است کـه طبق قوانین مربوط بـه خدمت زیر پرچم مشغول است.

چ ـ حال خدمت آزمایشی و آن وضع مستخدمی است کـه امتحانات ورودی بـه استخدام کشوری را گذرانیده و در حال طی دوره آزمایشی موضوع ماده 17 این قانون است.

ح ـ حال بازنشستگی و آن وضع مستخدمی است کـه طبق قانون بـه موجب حکم رسمی مراجع صلاحیت دار از حقوق بازنشستگی استفاده می کند.

خ ـ حال از کار افتادگی و آن وضع مستخدمی است کـه طبق مفاد مواد 79 یا 80 قادر بـه کارکردن نبوده و از حقوق وظیفه مصرح در این قانون استفاده می کند.

د ـ حال تعلیق و آن وضع مستخدمی است کـه طبق حکم مقامات صلاحیت دار بعلت صدور کیفر خواست از طرف مقامات قضایی یا بعلت تصمیم دادگاه اداری در حدود تبصره چهار ماده 59 این قانون از ادامه خدمت ممنوع می شود.

ذ ـ حال انفصال موقت و آن وضع مستخدمی است کـه بـه موجب حکم قطعی دادگاه اداری یا کیفری اصالتاً یا تبعاً برای مدت معینی از اشتغال بـه خدمت ممنوع است.

ر ـ حال انفصال دائم و آن وضع مستخدمی است کـه بـه موجب حکم قطعی دادگاه اداری یا کیفری اصالتاً یا تبعاً برای همیشه از خدمت دولت محروم است.

حال استعفا و آن وضع مستخدمی است کـه طبق ماده 64 این قانون از خدمت مستعفی شده است.

ژ ـ حال غیبت موجه و آن وضع مستخدمی است کـه بـه عللی خارج از حدود قدرت و اختیار خود نتوانسته است در محل خدمت حاضر شود و موجه بودن عذر او طبق تبصره ماده 65 این قانون محرز شده باشد.

س ـ حال اخراج و آن وضع مستخدمی است کـه بـه موجب حکم قطعی دادگاه اداری بـه مجازات مقرر در بند (ج) ماده 59 محکوم یا طبق ماده 65 اخراج شده باشد.

ش ـ حال برکنارﻯ و آن وضع مستخدمی است کـه مجازات مقرر در بند (ت) ماده 59 درباره او اجرا شده باشد.

ماده 125 ـ در صورتی کـه مستخدم رسمی بـه خدمت زیر پرچم احضار شود مدت خدمت زیر پرچم جزء سابقه خدمت او محسوب می شود.

تبصره ـ مستخدمی کـه بـه خدمت زیر پرچم احضار شود مکلف است حداکثر ظرف دو ماه پس از اتمام خدمت زیر پرچم خود را بـه وزارتخانه یا موسسه دولتی مربوط معرفی و آمادگی خود را برای خدمت اعلام دارد و وزارتخانه ها و موسسات دولتی مکلفند مستخدمین مذکور را بـه خدمت بگمارند و در صورتی کـه پست سازمانی مناسب برای ارجاع بـه مستخدمین مذکور موجود نباشد اینگونه مستخدمین بحال آماده بـه خدمت در خواهند آمد.

ماده 126 ـ مستخدم رسمی کـه طبق قانون بحال تعلیق درآمده است پس از احراز برائت قطعی از اتهام یا اتهامات منتسبه بـه خدمت گمارده خواهد شد و مدت تعلیق جزء سابقه خدمت او محسوب و حقوق مدت تعلیق وی پرداخت خواهد گردید ولی چنانچه برای مستخدم رسمی کـه از حال تعلیق خارج می شود پست سازمانی موجود نباشد بـه صورت آماده بـه خدمت در خواهد آمد.

ماده 127 ـ مستخدم رسمی کـه بـه موجب حکم قطعی دادگاه اداری یا کیفری اصالتاً یا تبعاً بـه انفصال موقت محکوم شود بعد از اتمام مدت انفصال بـه خدمت گمارده می شود ولی چنانچه پستی برای وی موجود نباشد بحال آماده بـه خدمت در می آید.

مدت انفصال موقت در هیچ حال جزء سابقه خدمت محسوب نخواهد شد.

ماده 128 ـ هیچ مستخدمی بـه شغل تحویلداری یا تحصیلداری نقدی یا جنسی دولت گمارده نخواهد شد مگر اینکه قبلاً وجه الضمان و یا ضامن معتبری بـه وزارتخانه یا موسسه مربوط بدهد میزان وجه الضمان و شرایط ضامن طبق آییننامه ای خواهد بود کـه بپیشنهاد وزارت دارایی بـه تصویب هیات وزیران خواهد رسید.

ماده 129 ـ انتصاب مستخدمی کـه در پست صاحب جمعی انجام وظیفه مینماید بـه پست سازمانی دیگر تا موقعی کـه حساب دوره عملیات او تسویه نشده است ممنوع است.

ماده 130 ـ اصلاح 1351 ـ در صورتی کـه مستخدم رسمی فوت شود و استحقاق مرخصی داشته باشد حداکثر چهار ماه حقوق و فوق العاده هاﻯ مربوط بـه او بابت مرخصی استحقاقی بـه وراث قانونی وی پرداخت خواهد شد.

فصل یازدهم ـ در تطبیق وضع مستخدمین با مواد این قانون

ماده 131 ـ مستخدمین دولت کـه در تاریخ تصویب این قانون مشمول پرداخت کسور بازنشستگی کشوری هستند مستخدم رسمی محسوب می شوند.

ماده 132 ـ دولت مکلف است وضع استخدامی مستخدمین رسمی را بـه استثنای مستخدمین مذکور در بند ج ماده 2 با مقررات این قانون تطبیق کند.

ماده 133 ـ اصلاح 1346 ـ گروه و پایه مستخدمین رسمی کـه در تاریخ تصویب این قانون در خدمت دولت هستند پس از اجرای ماده 30 با توجه بـه شغل مورد تصدی تعیین می شود ولی تا هنگامی کـه گروه و پایه قطعی آنان معین نشده است برای تعیین محل حقوق مستخدمین مزبور و انطباق آن با جدول حقوق مندرج در این قانون سازمان امور اداری و استخدامی کشور مستخدمین رسمی را بـه طور موقت در یکی از گروه های هفت گانه زیر قرار خواهد داد و حکم موقت برای آنان صادر خواهد شد و پایه آنان در گروه مربوط با احتساب کلیه سنوات خدمت دولتی آن ها بـه ازاء هر دو سال یک پایه تعیین می شود پس از اجرای مفاد ماده 30 نیز مستخدمین در گروهی پایین تر از گروه موقت قرار نخواهند گرفت:

گروه یک ـ مستخدمین جزء کـه عملا متصدی مشاغل خدمتگزاری جزء هستند و متصدیان مشاغل نظیر خدمتگزاری جزء بـه تشخیص سازمان امور اداری و استخدامی کشور با هر قدر تحصیل.

گروه دو ـ مستخدمینی کـه دارای تحصیلات مقدماتی قدیمه یا تحصیل رسمی تا پایان دوره اول متوسطه هستند.

گروه سه ـ مستخدمینی کـه احراز رتبه آنان طبق قوانین خاص مربوط مستلزم داشتن گواهی نامه سوم متوسطه و گذراندن یک دوره آموزشی بوده کـه معادل دیپلم کامل شناخته نشده است.

گروه چهار ـ مستخدمینی کـه دارای دیپلم دوره کامل متوسطه یا گواهی نامه از هنرستان ها یا آموزشگاه های حرفه ای یا فنی باشند کـه معادل تحصیلات دوره کامل متوسطه شناخته شده باشد.

گروه پنج ـ دارندگان رتبه دبیری غیر لیسانسیه و همچنین مستخدمینی کـه علاوه بر داشتن گواهینامه دوره کامل متوسطه یک دوره تخصصی گذرانده باشند و ارزش دوره مذکور از طرف شورای عالی آموزش و پرورش یا شورای مرکزی دانشگاه ها عالی یا فوق دیپلم شناخته شده باشد.

گروه شش ـ مستخدمینی کـه دارای دانشنامه لیسانس هستند یا ارزش تحصیلی آن ها لیسانس شناخته شده باشد.

گروه هفت ـ مستخدمینی کـه دوره تحصیلات دانشگاهی را تمام کرده و دانشنامه دکترا یا فوق لیسانس داشته باشند.

تبصره 1 ـ اصلاح 1351 ـ مستخدمین رسمی مشمول این قانون در موقع تغییر گروه موقت بـه گروه قطعی در پایه ای از گروه قطعی قرار می گیرند کـه در گروه موقت دارا بوده اند و چنانچه پایه مزبور در گروه قطعی وجود نداشته باشد آخرین پایه گروه جدید بـه آنان اعطاء می شود.

تبصره 2 ـ منسوخ 1353 ـ سنوات خدمت غیر رسمی مستخدمین رسمی از لحاظ بازنشستگی و وظیفه با رعایت تبصره هاﻯ ماده 85 این قانون جزو سابقه خدمت آن ها منظور می شود و در مورد مستخدمین رسمی مشمول این قانون در مرحله تطبیق فقط سوابق خدمت بلاانقطاع غیر رسمی آنان برای تخصیص پایه محسوب می شود.

تبصره 2 ـ اصلاح 1351 ـ مستخدمین رسمی کـه بمنظور اشتغال بـه مشاغل مدیریت عامل یا بازرس (حسابرس) یا عضویت در هیات هاﻯ مدیره و یا هیات ها و شورا هاﻯ قانونی دیگر بطور موظف و تمام وقت بـه شرکت های دولتی و موسسات دولتی غیر مشمول مامور می شوند مشاغل مورد تصدﻯ آنان با مشاغل گروه هاﻯ جداول حقوق موضوع ماده 30 این قانون تطبیق و گروه شغل آنان بر این اساس تعیین می شود. تشخیص هم طراز بودن مشاغل موضوع این تبصره با مشاغل گروه هاﻯ دوازده گانه این قانون با شورا است.

ماده 134 ـ دولت مکلف است اجرای مرحله یک موضوع ماده 133 را پس از اجرای مفاد تبصره 3 ماده 8 در مورد هر یک از وزارتخانه ها و موسسات دولتی مشمول این قانون بـه انجام رساند.

ماده 135 ـ در صورتی کـه مبلغ حقوق مستخدم رسمی پس از تطبیق وضع استخدامی او با مقررات این قانون از مجموع مبلغ حقوق حق تاهل و مدد معاش اولاد وی کـه طبق قانون مستحق دریافت آن است کمتر شود تفاوت این دو مبلغ را بـه عنوان تفاوت تطبیق حقوق دریافت خواهد کرد و تا زمانیکه مبلغ حقوق اینگونه مستخدمین با جمع مبلغ حقوق حق تاهل و مدد معاش اولاد کـه قبل از تطبیق وضع دریافت می کرده اند برابر یا از آن بیشتر نشده باشد تا مدت 4 سال هر نوع ترفیع بابت تفاوت مذکور محسوب خواهد شد ولی پس از انقضاء این مدت ترفیعات خود را باضافه تفاوت مذکور دریافت خواهند کرد مشروط بر آنکه مجموع حقوق و تفاوت تطبیق حقوق آنان در مرحله موقت تطبیق موضوع ماده 133 از حداکثر حقوق نوع رتبه مستخدم قبل از تطبیق و در مرحله قطعی موضوع همان ماده از حقوق حداکثر پایه گروه شغل تجاوز نکند.

تبصره ـ در صورتی کـه مستخدم مبلغی تفاوت تطبیق حقوق داشته باشد ولی فوق العاده شغل وی از مجموع مزایا و فوق العاده های مذکور در ماده 136 زیادتر شود اگر تفاوت این دو مبلغ بیشتر از تفاوت تطبیق حقوق باشد در اینصورت بـه مستخدم فوق العاده شغل پس از کسر تفاوت تطبیق حقوق پرداخت می شود در صورتی کـه تفاوت دو مبلغ مذکور از تفاوت تطبیق حقوق کمتر و یا برابر باشد بـه مستخدم از بابت فوق العاده شغل مبلغی معادل مجموع مزایای مذکور در ماده 136 پرداخت خواهد شد.

ماده 136 ـ اصلاح 1357 ـ مستخدم رسمی کـه در تاریخ تطبیق وضع استخدامی او با مقررات این قانون بـه اقتضای پست مورد تصدی مزایای مستمری دریافت می دارد کـه جزء فوق العاده ها و هزینه های مذکور در این قانون منظور نشده است کماکان مبلغی را کـه تحت آن عناوین دریافت می داشته است دریافت خواهد کرد و در صورتی کـه مبلغ دریافتی از مبلغ فوق العاده شغلی کـه بـه استناد این قانون بـه او تعلق می گیرد بیشتر باشد تفاوت این دو مبلغ را بـه عنوان تفاوت تطبیق مزایا دریافت خواهد کرد.

تبصره 1 ـ در صورتی کـه مستخدم رسمی مبلغی تفاوت تطبیق مزایا داشته باشد ولی حقوق وی پس از تطبیق وضع استخدامی با مقررات این قانون از مجموع حقوق و حق تاهل و مدد معاش اولاد وی بیشتر شود اگر تفاوت این دو مبلغ از تفاوت تطبیق مزایا بیشتر و یا برابر با آن باشد در اینصورت مستخدم رسمی از مقررات این ماده استفاده نخواهد کرد ولی در صورتی کـه تفاوت دو مبلغ مذکور از تفاوت تطبیق مزایا کمتر شود بـه مستخدم تفاوت تطبیق مزایا پس از کسر تفاوت مبلغ دو حقوق پرداخت می شود.

تبصره 2 ـ مستخدمین رسمی کـه طبق مقررات قانون مربوط حقوق بیشتری از حقوق رتبه قانونی خود دریافت میکنند مابه التفاوت بـه عنوان مزایای مذکور در این ماده محسوب می شود و نسبت بـه آن طبق مفاد این ماده رفتار خواهد شد.

تبصره 3 ـ از تاریخ تصویب این قانون بـه هیچ یک از مستخدمین رسمی بابت حقوق و مزایای مستمر و تفاوت تطبیق نمی توان بیش از حداکثر حقوق و فوق العاده شغل مذکور در فصل سوم این قانون پرداخت کرد.

تبصره 4 ـ انواع مزایای مستمر مذکور در این ماده بـه پیشنهاد سازمان امور اداری و استخدامی کشور و تصویب هیات وزیران تعیین خواهد شد.

تبصره 5 ـ منسوخ 1349 ـ تا زمانی کـه فوق العاده شغل مذکور در ماده 38 معین نشده است اضافه ای کـه در بدو مرحله اول از بابت تطبیق وضع مستخدمین رسمی با جدول حقوق این قانون بـه آنان تعلق گیرد از مزایای مستمر مذکور در این ماده کـه دریافت می دارند کسر خواهد شد.

ماده 137 ـ اصلاح 1349 ـ وزارتخانه ها و موسسات دولتی مشمول این قانون مکلفند طبق سازمان و پست های ثابت سازمانی مصوب خود بـه مستخدمین غیر رسمی از قبیل دون پایه، حکمی، پیمانی و روزمزد را کـه در تاریخ 31ر3ر45 در استخدام دارند و همچنین افرادی را کـه طبق قوانین خاص خود کارگر شناخته شده و در تاریخ مذکور بـه مشاغل غیر کارگری اشتغال داشته اند با رعایت تبصره های زیر بـه مستخدم رسمی تبدیل کنند.

تبصره 1 ـ وزارتخانه ها و موسسات دولتی مشمول این قانون نمی توانند تا زمانیکه مستخدم رسمی واجد شرایطی در اختیار دارند کـه شاغل پست سازمانی نیست پست های ثابت سازمانی را بـه مستخدمین غیررسمی ارجاع و وضع استخدامی آنان را تبدیل کنند.

تبصره 2 ـ

الف ـ تا هنگامی که گروه و پایه قطعی مستخدمین غیر رسمی بر اساس ماده 30 معین نشده است مستخدمین غیر رسمی کـه متصدی پست ثابت سازمانی هستند بطور موقت در یکی از گروه های هفت گانه مشروحه ذیل قرار خواهند گرفت و حکم موقت برای آنان صادر خواهد شد و پایه آنان در گروه مربوط با احتساب کلیه سنوات خدمت دولتی آنان بـه ازاء هر دو سال یک پایه تشخیص می گردد.

گروه یک. مستخدمین جزء کـه عملا متصدی مشاغل خدمتگزاری جزء هستند و متصدیان مشاغل نظیر خدمتگزاری جزء بـه تشخیص سازمان امور اداری و استخدامی کشور با هر قدر تحصیل.

گروه 2 ـ مستخدمینی کـه دارای تحصیلات مقدماتی قدیمه یا تحصیل رسمی تا پایان دوره اول متوسطه هستند.

گروه 3 ـ مستخدمینی کـه استخدام آنان طبق قوانین خاص مربوط مستلزم داشتن گواهینامه دوره اول متوسطه و گذراندن یک دوره آموزشی بوده کـه ارزش تحصیلی آن معادل دیپلم کامل شناخته نشده باشد.

گروه 4 ـ مستخدمینی کـه دارای گواهینامه دوره کامل متوسطه یا گواهی نامه از هنرستان ها یا آموزشگاه های حرفه ای یا فنی باشند کـه معادل تحصیلات دوره کامل متوسطه شناخته شده باشد.

گروه 5 ـ مستخدمینی کـه دارای گواهینامه دوره کامل متوسطه هستند و یک دوره تخصصی گذرانده اند کـه ارزش آن از طرف شورای عالی آموزش و پرورش یا شورای مرکزی دانشگاه ها عالی یا فوق دیپلم شناخته شده باشد.

گروه 6 ـ مستخدمینی کـه دارای دانشنامه لیسانس هستند یا ارزش تحصیلی آن ها لیسانس شناخته شده باشد.

گروه 7 ـ مستخدمینی کـه دوره تحصیلات دانشگاهی را تمام کرده و دانشنامه دکترا یا فوق لیسانس داشته باشند.

ب ـ در مرحله دوم گروه و پایه قطعی مستخدمین مزبور مانند سایر مستخدمین رسمی تعیین و با آنان بهمان طریق رفتار خواهد شد.

تبصره 3 ـ اصلاح 1349 ـ شرط تحصیلی مذکور در گروه های فوق مانع از آن نخواهد بود کـه در اجرای ماده 30 و تعیین شرایط احراز مشاغل و تخصیص آن ها بـه گروه های دوازده گانه در موارد لزوم تجربه جانشین تحصیلات گردد. همچنین در رشته های مشاغل دبیری و آموزگاری و پزشکی و مشاغل نظیر کـه سلسله مراتب اداری در آن ها ملحوظ نیست تجربه و تخصص بر اساس آیین نامه ای کـه از طرف سازمان امور اداری و استخدامی کشور تهیه و بـه تصویب شورا خواهد رسید ملاک طبقه بندی قرار می گیرد و متصدیان اینگونه مشاغل در صورت احراز شرایط بدون تغییر شغل با رعایت ماده 30 بـه گروه های بالاتر ارتقاء خواهند یافت.

تبصره 4 ـ اصلاح 1351 ـ حقوق گروه و پایه ای کـه بـه ترتیب فوق بـه مستخدم غیر رسمی تعلق می گیرد اگر از مجموع حقوق ثابت و مزایای مستمری کـه مستخدم بـه اقتضای پست مورد تصدی دریافت می دارد کـه جزء فوق العاده ها و هزینه های مذکور در این قانون منظور نشده کمتر باشد مابه التفاوت بـه عنوان مزایای شغل بطور موقت تا زمانی کـه متصدﻯ پست مزبور باشد بـه وی پرداخت می شود.

تبصره 5 ـ اصلاح 1368 ـ حقوق اولین ماه خدمت رسمی مستخدمین غیر رسمی کـه بـه ترتیب مذکور در این ماده بـه مستخدم رسمی تبدیل می شوند بـه صندوق بازنشستگی کارکنان دولت و رفاه بازنشستگان پرداخت می گردد.

تبصره 6 ـ اصلاح 1351 ـ از تاریخ تصویب این قانون بـه هیچ یک از مستخدمین غیر رسمی از بابت حقوق و مزایای مستمر و مزایاﻯ موقت شغل نمی توان بیش از حداکثر حقوق و فوق العاده شغل مذکور در فصل سوم این قانون پرداخت کرد.

تبصره 7 ـ اصلاح 1346 ـ ترفیعات مستخدمین غیر رسمی پس از تبدیل وضع فقط تا مدت چهار سال بابت مزایای شغل آنان محسوب خواهد شد ولی پس از انقضاء این مدت ترفیعات خود را بر اساس این قانون دریافت خواهند داشت.

تبصره 8 ـ حقوق و مزایای پرداختی بـه مستخدمین غیررسمی نمی تواند پس از تبدیل از حداکثر حقوق و مزایای مستخدمین رسمی کـه در مشاغل مشابه قرار دارند تجاوز نماید.

تبصره 9 ـ مستخدمین غیررسمی کـه بـه موجب این قانون وضع استخدامی آن ها بـه رسمی تبدیل می شود مکلفند تکالیف خاص استخدامی را کـه در مورد مستخدمین رسمی مجرا است انجام دهند.

تبصره 10 ـ اصلاح 1349 ـ ملاک تعیین گروه موقت مستخدمین رسمی و غیر رسمی موضوع دو ماده 133 و 137 بالاترین مدرک تحصیلی است کـه در تاریخ تطبیق یا تبدیل دارا می باشند و هر گاه قبل از اجرای ماده 30 این قانون مدرک تحصیلی بالاتری اخذ و ارائه کنند گروه موقت آنان بر اساس مدرک تحصیلی جدید تغییر خواهد کرد.

تبصره 11 ـ الحاق 1349 ـ آثار مالی مترتب بر اجرای این اصلاحیه بـه استثنای تبصره الحاقی بـه ماده 100 از تاریخ تصویب این اصلاحیه معتبر و قابل اجرا خواهد بود.

ماده 138 ـ در صورتی کـه پس از تصویب سازمان تفصیلی وزارتخانه ها و موسسات دولتی مشمول این قانون و ارجاع پست های ثابت سازمانی بـه مستخدمین تعدادی از مستخدمین رسمی متصدی پستی نشوند آماده بـه خدمت محسوب و با آنان بـه طریق زیر رفتار خواهد شد:

الف ـ بـه مستخدمینی کـه در زمان تطبیق موضوع ماده 133 منتظر خدمت باشند نصف حقوق پایه و گروهی کـه بـه موجب این قانون برای آنان معین می شود پرداخت خواهد شد ولی در هر حال حقوق آمادگی بـه خدمت اینگونه مستخدمین از حقوق انتظار خدمت آنان کمتر نخواهد شد.

ب ـ با سایر مستخدمین طبق ماده 117 رفتار خواهد شد.

ماده 139 ـ اصلاح 1346 ـ وزارتخانه ها و موسسات دولتی مشمول این قانون با آن عده از مستخدمین غیر رسمی کـه در تاریخ تصویب قانون در خدمت دارند و بر اساس این قانون تبدیل وضع نمی یابند صرفاً از نظر پرداخت حقوق مانند مستخدم آماده بـه خدمت رفتار خواهند کرد و هر موقع بـه پست سازمانی گمارده شوند طبق مقررات این قانون بـه مستخدم رسمی تبدیل وضع می یابند.

تبصره 2 ـ اصلاح 1346 ـ دولت می تواند سوابق خدمت آن عده از مستخدمین غیر رسمی را کـه تبدیل وضع نمی یابند بـه تقاضای آنان با پرداخت یکماه آخرین حقوق در ازاء هر سال خدمت بـه اضافه حقوق ایام مرخصی استحقاقی استفاده نشده آنان باز خرید نماید.

تبصره 1 ـ الحاق 1349 ـ مستخدمین غیررسمی موضوع این ماده را کـه در اختیار وزارتخانه ها و موسسات دولتی هستند می توان بـه پست های موقت منصوب نمود مشروط بر اینکه حقوق پست موقت آنان کمتر از حقوق آماده بـه خدمت نباشد کـه در اینصورت در مدت تصدی تابع مقررات مربوط بـه مستخدمین پیمانی خواهند بود و حقوق آماده بـه خدمت دریافت نخواهند داشت.

ماده 140 ـ مستخدمین رسمی و غیررسمی کـه در تاریخ تصویب این قانون در مقامات مذکور در ماده 3 اشتغال دارند طبق مفاد مواد 133 و 137 تطبیق یا تبدیل وضع می یابند.

تبصره 1 ـ اصلاح 1346 ـ مستخدمین غیر رسمی کـه در یکی از مقامات مذکور در ماده 3 خدمت کنند در مرحله اول بر اساس مدرک تحصیلی طبق بند الف تبصره 2 ماده 137 و در صورتی کـه در شرکت های دولتی یا موسسات دولتی غیر مشمول این قانون متصدی شغلی بوده اند با توجه بـه مدرک تحصیلی کـه در دست دارند با رعایت ماده 133 تبدیل وضع مییابند

تبصره 2 ـ خدمت مستخدمین غیررسمی وزارتخانه ها و موسسات دولتی مشمول این قانون کـه در تاریخ تصویب این قانون تصدی مقامات مذکور در ماده 3 را بـه عهده دارند جزء سوابق خدمت دولتی آنان محسوب خواهد شد.

تبصره 3 ـ اصلاح 1349 ـ گروه قطعی مستخدمین رسمی کـه پس از اجرای ماده 30 تصدی یکی از مقامات غیر دولتی ماده 3 را بـه عهده دارند بر اساس بالاترین شغلی کـه قبل از تصدی آن مقامات داشته اند تعیین خواهد شد.

ماده 141 ـ تا زمانی کـه ماده 30 اجراء نشده است استخدام رسمی برای تصدی پست های ثابت سازمانی طبق مقررات این قانون بـه عمل خواهد آمد و گروه موقت مستخدمین جدید با رعایت حداقل مدارک تحصیلی لازم برای احراز شغل مورد نظر بشرح زیر تعیین و حقوق آنان بر اساس جدول مندرج در این قانون پرداخت خواهد شد و پس از اجرای مفاد ماده 30 با آنان مانند سایر مستخدمین رسمی رفتار می شود.

گروه 1 ـ متصدیان مشاغلی کـه حداقل شرط تحصیلی لازم برای احراز آن ها داشتن گواهی نامه ششم ابتدایی است.

گروه 2 ـ متصدیان مشاغلی کـه حداقل شرط تحصیلی لازم برای احراز آن ها داشتن گواهی نامه سوم متوسطه است.

گروه 3 ـ متصدیان مشاغلی است کـه حداقل شرط تحصیلی لازم برای احراز آن ها طبق قوانین خاص مربوط داشتن گواهینامه دوره اول متوسطه و گذراندن یک دوره آموزشی بوده کـه ارزش تحصیلی آن معادل دیپلم کامل شناخته نشده باشد.

گروه 4 ـ متصدیان مشاغلی کـه حداقل شرط تحصیلی لازم برای احراز آن ها داشتن دیپلم دوره کامل متوسطه یا گواهینامه از هنرستان ها یا آموزشگاه های حرفه ای یا فنی باشد کـه معادل تحصیلات دوره کامل متوسطه شناخته شده باشد.

گروه 5 ـ متصدیان مشاغلی کـه حداقل شرط تحصیلی لازم برای احراز آن ها داشتن گواهینامه دوره کامل متوسط و گذراندن یک دوره تخصصی است کـه ارزش آن از طرف شورای عالی آموزش و پرورش یا شورای مرکزی دانشگاه ها عالی یا فوق دیپلم شناخته شده باشد.

گروه 6 ـ متصدیان مشاغلی کـه حداقل شرط تحصیلی لازم برای احراز آن ها داشتن دانشنامه لیسانس باشد.

گروه 7 ـ متصدیان مشاغلی کـه حداقل شرط تحصیلی لازم برای احراز آن ها داشتن دانشنامه دکترا یا فوق لیسانس باشد.

ماده 142 ـ اصلاح 1350 ـ انتقال مستخدمین مذکور در بند ج ماده 2 و مستخدمین مشمول قانون استخدام نیرو های مسلح شاهنشاهی بـه وزرات خانه ها و موسسات دولتی مشمول این قانون بـه شرط دارا بودن شرایط احراز شغل مورد نظر با تقاضای وزارتخانه یا موسسه دولتی و رضایت مستخدم و موافقت وزارتخانه یا موسسه مربوط بـه عمل خواهد آمد و گروه و پایه آنان با توجه بـه شغل ارجاعی و سنوات خدمت طبق مقررات این قانون تعیین خواهد شد. نسبت بـه مستخدمین بند ج ماده 2 نیز بر اساس مفاد همین ماده عمل خواهد شد.

تبصره ـ اصلاح 1368 ـ کسور بازنشستگی این گونه مستخدمین اعم از سهم مستخدم و سهم دولت باید بـه صندوق بازنشستگی کارکنان دولت و رفاه بازنشستگان منتقل شود.

ماده 143 ـ اصلاح 1346 ـ مستخدمین رسمی مشمول این قانون کـه بـه یکی از موسسات موضوع بند ب ماده 11 مامور شده یا بشوند تا وقتی کـه از طرف وزارتخانه و موسسه دولتی مربوط خود احضار و دعوت بکار نشده و یا از طرف موسسه ای کـه در آن مشغول خدمت هستند عدم احتیاج بـه وجود آنان اعلام نشده است بـه خدمت خود در آن موسسات ادامه خواهند داد و تا زمانی کـه خدمت ایشان در آن موسسات ادامه دارد اشتغال آن در موسسات مذکور در حکم خدمت رسمی تلقی شده و جزء سابقه خدمت رسمی آنان محسوب خواهد شد. در صورت اعلام عدم احتیاج بـه وجود این قبیل مامورین و نبودن پست ثابت سازمانی در وزارتخانه یا موسسه دولتی متبوع مستخدم بحال آماده در خواهد آمد.

تبصره ـ اصلاح 1351 ـ تعیین گروه قطعی مستخدمین موضوع این ماده موکول بـه اشتغال آنان در یکی از وزارتخانه ها و موسسات دولتی مشمول این قانون است. هر گاه اینگونه مستخدمین قبل از اشتغال در یکی از سازمان هاﻯ مشمول این قانون بازنشسته یا از کار افتاده یا فوت شوند آخرین شغل قبل از بازنشستگی یا از کار افتادگی یا فوت آن ها با مشاغل گروه هاﻯ جداول حقوق این قانون مقایسه و حقوق گروه و پایه تعیین شده بدون رعایت تبصره 1 ماده 78 مبناﻯ تعیین حقوق بازنشستگی یا وظیفه اﻯ کـه بـه آنان یا وراث قانونی آن ها تعلق میگیرد خواهد بود. تشخیص هم طراز بودن شغل مورد تصدﻯ چنین مستخدمی با مشاغل گروه هاﻯ جداول حقوق قانون استخدام کشورﻯ با شورا است.

ماده 144 ـ اصلاح 1351 ـ مستخدمین رسمی مشمول این قانون کـه در یکی از شرکت ها و موسسات دولتی مستثنی شده یا موسسات مذکور در بند (ت) ماده 2 این قانون بـه صورت رسمی استخدام شده و یا طبق مقررات قانونی مربوط بـه آن موسسات منتقل شده یا بشوند بـه خدمت در آن موسسات ادامه خواهند داد و مدت خدمت اینگونه مستخدمین جزو سابقه خدمت رسمی آنان محسوب خواهد شد. گروه و پایه این مستخدمین فقط در مرحله اول اجرای قانون استخدام کشورﻯ تعیین می شود و تعیین گروه قطعی آنان موکول بـه اشتغال در یکی از وزارتخانه ها یا شرکت ها و موسسات دولتی مشمول قانون خواهد بود.

تبصره 1 ـ اصلاح 1351 ـ مستخدمین موضوع این ماده از نظر تعیین گروه و پایه جدول حقوق ماده 32 و بازنشستگی و وظیفه همچنین در هر مورد کـه در مقررات استخدامی موسسه مربوط حکمی برای تعیین تکلیف آنان وجود نداشته باشد مشمول مقررات این قانون خواهند بود.

تبصره 2 ـ اصلاح 1351 ـ گروه و پایه قطعی مستخدمین موضوع این ماده طبق مقررات استخدامی موسسات مربوط آنان کـه از جدول حقوق ماده 32 و تغییرات بعدﻯ آن تبعیت خواهند کرد بر اساس طبقه بندﻯ مشاغل مقررات استخدامی مربوط کـه بـه تایید سازمان امور اداری و استخدامی کشور رسیده باشد تعیین خواهد شد. و در موردی کـه مستخدم قبل از اجرای طبقه بندی مشاغل موسسه بازنشسته یا از کار افتاده یا فوت شود همچنین نسبت بـه مستخدمین موضوع این ماده در سایر موسسات آخرین شغل قبل از بازنشستگی یا از کارافتادگی یا فوت آن ها در موسسه محل خدمت با مشاغل گروه های جدول حقوق مربوط مذکور در ماده 30 مقایسه و حقوق گروه و پایه تعیین شده بدون رعایت تبصره یک ماده 78 مبنای تعیین حقوق بازنشستگی یا وظیفه ای کـه بـه آنان یا وراث قانونی آن ها تعلق می گیرد خواهد بود.

تشخیص هم طراز بودن شغل مورد تصدی چنین مستخدمی با مشاغل گروه های جدول مربوط با شورا می باشد.

تبصره 3 ـ الحاق 1351 ـ مستخدم موضوع این ماده در صورت تمایل می تواند درخواست کند مشمول مقررات بازنشستگی موسسه محل خدمت خود شود کـه در اینصورت صندوق بازنشستگی کشورﻯ مکلف است کلیه کسور بازنشستگی پرداختی مستخدم را بـه صندوق بازنشستگی مربوط واریز کند. سوابق خدمت قابل احتساب چنین مستخدمی از لحاظ بازنشستگی و وظیفه در حکم سوابق خدمت در موسسه مربوط منظور می شود و بـه شرط آنکه حقوق بازنشستگی از حداکثر حقوق بازنشستگی مقرر در قانون استخدام کشورﻯ تجاوز نکند مشمول مقررات بازنشستگی و وظیفه موسسه محل خدمت خواهد بود. هر گاه صندوق بازنشستگی موسسه محل خدمت بابت پرداخت حقوق بازنشستگی و وظیفه مربوط بـه اینگونه مستخدمین با کسرﻯ مواجه شود دولت کمبود آن را تامین و پرداخت خواهد نمود.

ماده 145 ـ تا زمانیکه برای پرداخت حقوق طبق جدول حقوق این قانون و برای فوق العاده ها یا هزینه ها یا تفاوت تطبیق طبق مقررات این قانون در بودجه کل کشور برای کلیه وزارتخانه ها و موسسات دولتی مشمول این قانون اعتبار لازم تامین نشده است حقوق و مزایای مستمر مستخدمینی کـه در تاریخ تصویب این قانون در خدمت دولت هستند و مزایای مستخدمینی کـه جدیداً استخدام میشوند طبق قوانین و آییننامه های خاص استخدامی و مقررات سابق کماکان قابل پرداخت است.

تبصره 1 ـ دولت مکلف است نسبت بـه تامین اعتبار حقوق مستخدمین گروه های مختلف از پایین ترین گروه شروع و بـه ترتیب نسبت بـه حقوق مستخدمین گروه های بالاتر اقدام کند.

تبصره 2 ـ موسسات دولتی مشمول این قانون کـه از حقوق واحد استفاده می کنند تا زمانیکه فوق العاده شغل موضوع ماده 38 معین نشده است حقوق مستخدم جدید خود را طبق مفاد ماده 141 معین می کنند و مابه التفاوت حقوق مزبور را با حقوق واحدی کـه بـه موجب آییننامه و مقررات خاص بـه وی تعلق می گرفته است بـه عنوان مزایا بـه مستخدم خواهند پرداخت.

ماده 146 ـ اصلاح 1353 ـ تامین اعتبار لازم برای پرداخت کلیه تعهدات ناشی از اجرای این قانون در موسسات مذکور در بند ت ماده 2 و شرکت ها و موسسات دولتی خارج از شمول این قانون بـه عهده موسسات مربوط خواهد بود.

ماده 147 ـ آییننامه های اجرایی این فصل بوسیله سازمان امور اداری و استخدامی کشور تهیه و بـه تصویب هیات وزیران خواهد رسید.

ماده 148 ـ پس از تصویب این قانون آن قسمت از قوانین و مقررات استخدامی کـه در مقام اجرا با مقررات این قانون مغایر باشد ملغی خواهد بود.

تبصره ـ تا زمانیکه آییننامه های اجرایی مذکور در این قانون بـه تصویب مقامات مذکور در این قانون نرسیده است آییننامه های فعلی معتبر و لازم الاجراء خواهد بود.

ماده 149 ـ دولت می تواند از تاریخ تصویب این قانون ظرف 3 سال اصلاحاتی را کـه ضمن اجرای آن ضروری تشخیص دهد جهت تصویب بـه کمیسیون های استخدام مجلسین تقدیم کند.

مقررات این قانون و اصلاحاتی کـه بـه تصویب کمیسیون های استخدام مجلسین میرسد تا تقدیم لایحه نهایی بـه مجلسین و تعیین تکلیف آن از طرف مجلسین لازم الاجراء است.

تبصره ـ دولت مکلف است در اجرای این ماده نسبت بـه ترمیم حقوق مستخدمین بازنشسته و وظیفه بگیر ها و در متناسب ساختن آن با حقوق مستخدمین شاغل اقدام لازم بـه عمل آورد.

ماده 150 ـ الحاق 1357 ـ وزارتخانه ها و سازمان ها و موسسات دولتی مشمول این قانون مکلفند بر اساس پست های سازمانی مصوب مستخدمین پیمانی و همچنین کارکنانی را کـه برای انجام خدمت تمام وقت در مقابل دریافت دستمزد بکار گمارده شده اند و در تاریخ تصویب این اصلاحیه در خدمت دارند بنا بـه درخواست آنان با حفظ سابقه خدمت دولتی بـه رسمی تبدیل کنند.

گروه شغلی آنان بر اساس طرح طبقه بندی مشاغل تعیین و پایه آن ها بـه ازاء هر دو سال سابقه خدمت دولتی یک پایه تعیین خواهد شد.

تبصره ـ اصلاح 1368 ـ آیین نامه لازم برای اجرای این ماده و همچنین ترتیب انتقال کسور بازنشستگی مربوط بـه این گونه کارکنان از سایر صندوق های مربوط بـه صندوق بازنشستگی کارکنان دولت و رفاه بازنشستگان بـه پیشنهاد سازمان امور اداری و استخدامی کشور بـه تصویب هیات وزیران خواهد رسید.

ماده 151 ـ اصلاح 1359 ـ خدمت تمام وقت در وزارتخانه ها و سازمان ها و موسسات و شرکت های دولتی و شهرداری ها در اجرای مقررات این قانون از لحاظ تعیین پایه و بازنشستگی و وظیفه جزو خدمت دولتی محسوب و منظور خواهد شد. احتساب سنوات تمام وقت بازخرید شده مستخدمین در دستگاه های موضوع این ماده بـه استثنای مستخدمین مشمول ماده 120 این قانون کـه دولت در قبال سنوات خدمت آنان هیچ گونه تعهدی ندارد از لحاظ تعیین پایه و بازنشستگی و وظیفه مشروط بر این است کـه کلیه وجوه دریافتی مربوط بـه بازخرید سنوات مزبور را بـه صندوق بازنشستگی کشوری پرداخت نمایند.

تبصره ـ الحاق 1357 ـ مدت خدمت مستخدمین رسمی در مدارس غیر دولتی مشمول فرمان آموزش رایگان با رعایت ضوابطی کـه در آیین نامه اجرایی قانون تعیین تکلیف وضع استخدامی کارکنان مدارس مذکور مصوب 19 مرداد ماه 1356 پیش بینی شده است از لحاظ پایه و بازنشستگی جزو سابقه خدمت آنان محسوب می شود.

لایحه قانونی بالا مشتمل بر یازده فصل و 149 ماده و 108 تبصره کـه بـه استناد ماده واحده مصوبه بیست و چهارم آذر ماه 1343 در تاریخ روز 3 شنبه سی و یکم خرداد ماه یکهزار و سیصد و چهل و پنج شمسی بـه تصویب کمیسیون خاص مشترک مجلسین رسیده است صحیح بوده و قابل اجرا می باشد.

رییس مجلس شورای ملی / مهندس عبدالله ریاضی

رییس مجلس سنا / مهندس شریف امامی