قانون الحاق به کنوانسیون حفاظت از میراث فرهنگی زیر آب مصوب 1387/09/13
قانون الحاق به کنوانسیون حفاظت از میراث فرهنگی زیر آب مشتمل بر ماده واحده منضم به متن موافقتنامه مصوب 1387/09/13 مجلس شورای اسلامی
شناسنامه قانون الحاق به کنوانسیون حفاظت از میراث فرهنگی زیر آب:
شماره روزنامه رسمی: 18606
تاریخ روزنامه رسمی: 1387/10/24
شماره ابلاغ: 185421
تاریخ ابلاغ: 1387/10/21
مرجع تصویب: مجلس شورای اسلامی
تاریخ تصویب: 1387/09/13
بیشتر بخوانید:
مقررات کنوانسیون های بین المللی
مجموعه مقررات مرتبط با قانون الحاق به کنوانسیون حفاظت از میراث فرهنگی زیر آب (مقررات میراث فرهنگی)
مجمـوعه موضوعی آرای وحدت رویه قضایی
مجموعه موضوعی آرای دیوان عدالت اداری
متن قانون الحاق به کنوانسیون حفاظت از میراث فرهنگی زیر آب:
ماده واحده ـ کنوانسیون حفاظت از میراث فرهنگی زیر آب مورخ 1380/08/11 هجری شمسی برابر 2 نوامبر 2001 میلادی مشتمل بر (35) ماده و یک ضمیمه به شرح پیوست تصویب می گردد و با توجه به بند (5) ماده (25) آن به دولت جمهوری اسلامی ایران اجازه داده می شود با انتخاب روش داوری موضوع جزء (پ) بند 1 ماده (287) کنوانسیون حقوق دریاها (1982) میلادی مطابق با (1360) هجری شمسی اسناد تصویب کنوانسیون را تودیع نماید.
تبصره 1 ـ ارجاع به داوری موضوع ماده واحده توسط دولت جمهوری اسلامی ایران منوط به رعایت قوانین مربوط می باشد.
تبصره 2 ـ سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با هماهنگی دستگاههای ذی ربط روش گزارش دهی موضوع جزء (ب) بند (1) ماده (9) کنوانسیون را هنگام تودیع اسناد مشخص و اعلام خواهد نمود.
تبصره 3 ـ سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با همکاری وزارت دادگستری درمورد تهیه لایحه توسط قوه قضاییه برای وضع مجازاتهای موضوع ماده) 17) کنوانسیون و نیز ضمانت اجراء جلوگیری از ورود غیرقانونی موضوع ماده (14) کنوانسیون پیگیری لازم را معمول خواهد داشت.
بسم الله الرحمن الرحیم
کنوانسیون حفاظت از میراث فرهنگی زیر آب
مقدمه کنفرانس عمومی سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) کـه سی و یکمین اجلاس خود را از روز 15 اکتبر تا 3 نوامبر سال 2001 میلادی (23 مهر تا 12 آبان 1380هجری شمسی) در شهر پاریس برگزار کرد؛ با تایید اهمیت میراث فرهنگی زیر آب، به عنوان بخش جدایی ناپذیر از میراث فرهنگی بشری و عاملی فوق العاده مهم در تاریخ آدمیان، ملتها و در روابط شان با یکدیگر در زمینه میراث مشترک خود؛ با درک اهمیت حفظ و نگهداری میراث فرهنگی زیر آب و مسئولیتی کـه در این مورد بر عهده تمامی دولتها است؛ با توجه به علاقه روزافزون جامعه به میراث فرهنگی زیر آب و ارجی کـه برای آن قائل است؛ با اعتقاد به اهمیت تحقیق، اطلاعات و آموزش در زمینه حفظ و نگهداری میراث فرهنگی زیر آب و نیز حق جامعه برای بهره مندی از منافع آموزشی و تفریحی دسترسی مسئولانه و غیر مداخله گرایانه به میراث فرهنگی زیر آب و ارزش آموزش عمومی برای کمک به آگاهی، ارج نهادن و حفظ میراث مزبور؛ با آگاهی از این حقیقت کـه میراث فرهنگی زیر آب بر اثر فعالیتهای غیرمجازی کـه متوجه آن است، در مخاطره است و اتخاذ اقداماتی شدیدتر برای جلوگیری از چنین فعالیت هایی ضروری است؛ با آگاهی از ضرورت عکس العملی مناسب در برابر اثرات منفی احتمالی فعالیت هایی قانونی کـه ممکن است به طور تصادفی بر میراث فرهنگی زیر آب مؤثر باشد؛ با نگرانی عمیق در مورد بهره برداری تجاری روزافزون از میراث فرهنگی زیر آب و مخصوصاً نسبت به آن دسته از فعالیتهای معینی کـه با هدف فروش، دستیابی یا معامله پایاپای میراث فرهنگی زیر آب انجام می شود با علم به وجود فناوری پیشرفته کـه می تواند کشف و دسترسی به میراث فرهنگی زیر آب را افزایش دهد؛ با اعتقاد به این کـه همکاری بین دولتها، سازمانهای بین المللی، مؤسسات علمی، سازمانهای حرفه ای، باستان شناسان، غواصان، دیگر افراد علاقمند و عموم مردم تا حد بسیار زیادی برای حفاظت از میراث فرهنگی زیر آب ضروری است؛ با توجه به این کـه نقشه برداری، حفاری و حفاظت از میراث فرهنگی زیر آب لزوم وجود و کاربرد روشهای خاص علمی و استفاده از فنون و تجهیزات مناسب و نیز سطح بالایی از تخصص حرفه ای کـه همگی نیاز به شاخصهای هماهنگی حاکم را مشخص می نماید؛ با وقوف بر نیاز به تدوین و تعمیم تدریجی قواعد مربوط به حفاظت و نگهداری از میراث فرهنگی زیر آب مطابق با عرف و حقوق بین الملل از جمله کنوانسیون یونسکو جهت اتخاذ تدابیر لازم برای ممنوع کردن و جلوگیری از ورود و صدور و انتقال مالکیت غیرقانونی اموال فرهنگی مصوب 14نوامبر1970میلادی (1340/08/23 هجری شمسی)، کنوانسیون یونسکو جهت حمایت میراث فرهنگی و طبیعی جهان، مصوب 16 نوامبر 1972 میلادی (1350/08/25 هجری شمسی (و نیز کنوانسیون حقوق دریاهای سازمان ملل متحد، مصوب 10 دسامبر 1982 میلادی (1361/09/19 هجری شمسی)؛ با تصمیم بر تقویت کارایی اقدامات حفاظتی از این آثار به صورت طبیعی خود، یا در صورت لزوم با اهداف علمی و حفاظتی، بازیابی دقیق میراث فرهنگی زیر آب در سطوح بین المللی، منطقه ای و ملی؛ و با توجه به تصمیم اجلاس بیست و نهم خود مبنی بر این کـه این امر باید موضوع یک کنوانسیون بین المللی را به وجود آورد؛ در روز دوم نوامبر 2001 میلادی (1380/08/11 هجری شمسی (این کنوانسیون را تصویب می نماید:
ماده 1 ـ تعاریف: از نظر این کنوانسیون
1 ـ الف) "میراث فرهنگی زیر آب" به تمامی نشانه های زندگی بشری اطلاق می شود کـه دارای مشخصه فرهنگی، تاریخی یا باستان شناسی باشد و برای دوره ای خاص یا همیشه، حداقل صد سال، تمامی یا بخشی از آنها در زیر آب وجود داشته باشد، از قبیل:
1) محل ها، سازه ها، بناها، مصنوعات بشری و بقایای انسانی، به همراه شرایط باستان شناسی و طبیعی آنها؛
2) کشتی ها، هواپیماها، دیگر وسایل نقلیه یا بخشی از آنها، محموله یا محتوای آنها به همراه شرایط طبیعی و باستان شناسی آنها
3) اشیایی با ماهیت ماقبل تاریخ. ب) لوله ها و کابل های موجود در بستر دریا به عنوان میراث فرهنگی زیر آب تلقی نخواهد شد. پ) تاسیسات دیگری به غیر از لوله ها و کابلهای موجود در بستر دریا کـه هنوز هم مورد استفاده قرار می گیرد به عنوان میراث فرهنگی زیر آب محسوب نمی گردد.
2 ـ
الف) "کشورهای عضو" به کشورهایی اطلاق می شود کـه توافق کرده اند به این کنوانسیون ملزم باشند و این کنوانسیون برای آنها لازم الاجراء می باشد.
ب) این کنوانسیون در مورد سرزمینهای موضوع جزء (ب) بند 2 ماده (26) کـه طبق شرایط مندرج در آن بند به عضویت این کنوانسیون درمی آیند و تا میزانی کـه "کشورهای عضو" به آن سرزمین ها اطلاق می شود، با اعمال تغییرات لازم اعمال می شود.
3 ـ "یونسکو" به سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد اطلاق می شود.
4 ـ "مدیرکل" به مدیرکل یونسکو اطلاق می شود.
5 ـ "منطقه" به بستر دریا و کف اقیانوس و زیر بستر آنها، کـه خارج از صلاحیت ملی باشد اطلاق می شود.
6 ـ "فعالیتهای معطوف به میراث فرهنگی زیر آب" به آن دسته از فعالیت هایی اطلاق می شود کـه هدف عمده آنها میراث فرهنگی زیر آب بوده و می تواند به طور مستقیم یا غیرمستقیم از لحاظ فیزیکی یا به شکل دیگری به میراث فرهنگی زیر آب آسیب برساند.
7 ـ "فعالیت هایی کـه به طور تصادفی میراث فرهنگی زیر آب را تحت تاثیر قرار می دهد" به آن دسته از فعالیت هایی اطلاق می شود کـه علی رغم این کـه میراث فرهنگی زیر آب به عنوان هدف یا اهداف اصلی آنان نمی باشد، اما می تواند به طور فیزیکی یا به صورتی دیگر به میراث فرهنگی زیر آب آسیب برساند.
8 ـ "کشتی ها و هواپیماهای کشوری" به کشتی های جنگی یا کشتی ها و هواپیماهای دیگری اطلاق می شود کـه در هنگام غرق شدن در تملک یک کشور بوده یا توسط آن بهره برداری می شده یا تنها برای اهداف غیر بازرگانی دولتی توسط آن کشور مورد استفاده قرار می گرفته است و به همان صورت شناسایی می شوند و در دایره تعریف میراث فرهنگی زیر آب قرار می گیرند.
9 ـ "قواعد" به قواعد مربوط به فعالیتهای معطوف به میراث فرهنگی زیر آب موضوع ماده (33) این کنوانسیون اطلاق می شود.
ماده 2 ـ اهداف و اصول کلی
1 ـ هدف این کنوانسیون تضمین و تقویت نحوه حفاظت از میراث فرهنگی زیر آب است.
2 ـ کشورهای عضو در جهت حفاظت از آثار فرهنگی زیر آب همکاری خواهند نمود.
3 ـ کشورهای عضو طبق مفاد این کنوانسیون از میراث فرهنگی زیر آب در جهت منافع بشریت حفاظت خواهند نمود.
4 ـ کشورهای عضو در صورت اقتضاء به طور مشترک یا مستقل، تمامی اقدامات مناسب را طبق این کنوانسیون و حقوق بین الملل کـه جهت حفاظت از میراث فرهنگی زیر آب ضروری است، اتخاذ خواهند نمود و در این راه از عملی ترین ابزارهایی کـه در اختیار دارند و طبق توانایی های خویش استفاده خواهند نمود.
5 ـ قبل از اجازه یا اقدام به هر فعالیتی کـه معطوف به میراث فرهنگی زیر آب باشد، حفاظت این میراث به حالت طبیعی خود به عنوان اولویت اول لحاظ خواهد شد.
6 ـ آن دسته از میراث فرهنگی زیر آب کـه بازیابی می شوند باید به صورتی ذخیره، نگهداری و مدیریت شوند کـه نگهداری آنها در درازمدت تضمین گردد.
7 ـ میراث فرهنگی زیر آب به صورت تجاری مورد بهره برداری قرار نخواهد گرفت.
8 ـ هیچ یک از مفاد این کنوانسیون طبق عرف کشوری و حقوق بین الملل از جمله کنوانسیون سازمان ملل متحد درمورد حقوق دریاها به عنوان تغییردهنده قواعد حقوق بین الملل و عرف کشوری مربوط به مصونیت های حاکمیتی با حقوق یک کشور در ارتباط با کشتی ها و هواپیماهای آن تفسیر نخواهد شد.
9 ـ کشورهای عضو تضمین می نمایند به تمامی بقایای انسانی کـه در آبهای دریایی، موجود می باشند، احترام شایسته گذاشته خواهد شد.
10 ـ دسترسی مسئولانه و غیر مداخله گرایانه جهت مشاهده یا مستند نمودن میراث فرهنگی زیر آب کـه به صورت طبیعی قرار دارد باید جهت آگاهی، توجه و حفاظت عموم از آن میراث انجام گیرد، به جز در مواردی کـه این دسترسی با حفاظت و مدیریت آن میراث همخوانی نداشته باشند.
11 ـ هیچ اقدام یا فعالیتی کـه بر اساس این کنوانسیون انجام می گیرد، نباید زمینه اقامه ادعا، مخالفت یا تردید در مورد حاکمیت یا صلاحیت ملی را فراهم آورد.
ماده 3 ـ رابطه بین این کنوانسیون و کنوانسیون سازمان ملل متحد در مورد حقوق دریاها هیچ یک از مفاد این کنوانسیون لطمه ای به حقوق، صلاحیت و مسئولیت های کشورها به موجب حقوق بین الملل از کنوانسیون سازمان ملل متحد در مورد حقوق دریاها نخواهد زد. این کنوانسیون با سیاق و به صورتی کـه منطبق با حقوق بین الملل از جمله کنوانسیون سازمان ملل متحد در مورد حقوق دریاها باشد، تفسیر و اعمال خواهد شد.
ماده 4 ـ رابطه با قانون نجات و قانون کشفیات: هر فعالیت مرتبط با میراث فرهنگی زیر آب کـه این کنوانسیون در مورد آن اعمال می شود مشمول قانون نجات یا قانون کشفیات نخواهد بود، مگر این که: الف) مقامات صلاحیتدار آن را تجویز نموده باشند؛ و ب) با این کنوانسیون تطابق کامل داشته باشد؛ و پ) تضمین نماید کـه بازیابی میراث فرهنگی زیر آب حداکثر حفاظت را برای این میراث به همراه خواهد آورد.
ماده 5 ـ فعالیت هایی کـه به طور تصادفی میراث فرهنگی زیر آب را تحت تاثیر قرار می دهد: هر کشور عضو مؤثرترین ابزار خود را به کار خواهد گرفت تا از اثرات سوء احتمالی ناشی از فعالیتهای تحت حوزه صلاحیت خود کـه به طور تصادفی میراث فرهنگی زیر آب را تحت تاثیر قرار می دهد، پیشگیری نماید یا آنها را کاهش دهد.
ماده 6 ـ موافقت نامه های دوجانبه، منطقه ای یا چند جانبه
1 ـ کشورهای عضو ترغیب می شوند تا موافقتنامه های دوجانبه، منطقه ای یا چند جانبه را به منظور حفاظت از میراث فرهنگی زیر آب منعقد نمایند یا موافقتنامه های موجود را توسعه دهند. تمامی این موافقتنامه ها باید با مفاد این کنوانسیون در تطابق کامل باشد و مشخصه جهانی آن را کم رنگ ننماید. در چنین موافقتنامه هایی کشورها می توانند قواعد و مقرراتی را وضع نمایند کـه موجبات حفاظت بهتر میراث فرهنگی زیر آب را نسبت به مقررات مندرج در این کنوانسیون فراهم نماید.
2 ـ طرفهای چنین موافقتنامه های دوجانبه، منطقه ای یا چند جانبه می توانند کشورهایی را کـه دارای پیوند قابل تایید می باشند به ویژه پیوند فرهنگی، تاریخی یا باستان شناسی با میراث فرهنگی زیر آب مربوط به پیوستن به موافقتنامه های مشترک مزبور دعوت نمایند.
3 ـ این کنوانسیون حقوق و تعهدات کشورهای عضو در ارتباط با حفاظت از کشتی غرق شده را کـه حاصل از دیگر موافقت نامه های دوجانبه، منطقه ای یا چند جانبه منعقده پیش از اتخاذ این کنوانسیون و بویژه مواردی را کـه در راستای اهداف این کنوانسیون می باشند، تغییر نخواهد داد.
ماده 7 ـ میراث فرهنگی زیر آب در آب های داخلی، آبهای مجمع الجزایری و آب های سرزمینی:
1 ـ کشورهای عضو در اعمال حاکمیت خود، این حق انحصاری را خواهند داشت تا هرگونه فعالیتهای معطوف به میراث فرهنگی زیر آب را کـه در آبهای داخلی، آبهای مجمع الجزایری و آبهای سرزمینی آنها انجام می گیرد، تنظیم و تجویز نمایند.
2 ـ کشورهای عضو بدون لطمه زدن به موافقتنامه های بین المللی و قواعد حقوقی بین الملل مربوط به حفاظت از میراث فرهنگی زیر آب، مقرر خواهند نمود کـه "قواعد"، در مورد فعالیت های معطوف به میراث فرهنگی زیر آب در آبهای داخلی، آبهای مجمع الجزایری و آبهای سرزمینی آنها اعمال شود.
3 ـ کشورهای عضو در حوزه آبهای مجمع الجزایری و آبهای سرزمینی خود و در اعمال حاکمیت خود و نیز در شناسایی عرف عمومی در بین کشورها توجه به همکاری در مورد بهترین روشهای حفاظت از کشتی ها و هواپیماهای کشوری، درصورت کشف چنین کشتی ها و هواپیماهای کشوری قابل شناسایی، مراتب را به کشور عضو صاحب پرچم و درصورتی کـه عملی باشد به کشورهای دیگری کـه پیوندی قابل تایید به ویژه پیوندی فرهنگی، تاریخی یا باستان شناسی دارند اطلاع خواهند داد.
ماده 8 ـ میراث فرهنگی زیر آب در مناطق هم مرز: علاوه بر مواد (9) و (10) و بدون لطمه ای به آنها و طبق بند (2) ماده (303 (کنوانسیون سازمان ملل متحد درمورد حقوق دریاها، کشورهای عضو می توانند فعالیت های معطوف به میراث فرهنگی زیر آب را کـه در منطقه هم مرز آنها وجود دارد تنظیم و تجویز نمایند. در انجام این امر، آنها مقرر خواهند کرد کـه "قواعد" اعمال گردد.
ماده 9 ـ گزارش و اطلاع دهی در منطقه اقتصادی انحصاری و در فلات قاره
1 ـ تمامی کشورهای عضو مسئول حفاظت از میراث فرهنگی زیر آب در منطقه اقتصادی انحصاری و فلات قاره طبق این کنوانسیون می باشند، بر همین اساس:
الف) هر کشور عضو مقرر خواهد کرد چنانچه تبعه آن یا کشتی کـه پرچم آن را برافراشته، میراث فرهنگی زیر آب واقع در منطقه اقتصادی انحصاری و فلات قاره آن را کشف کند یا قصد دارد اقدام به فعالیتهای معطوف به میراث فرهنگی زیر آب مزبور نماید، تبعه مزبور یا فرمانده کشتی مذکور آن کشور را از کشف یا اقدام مزبور مطلع نماید.
ب) در منطقه اقتصادی انحصاری یا فلات قاره کشور عضو دیگر:
(1) کشورهای عضو مقرر خواهند کرد تبعه یا فرمانده کشتی، کشف یا فعالیت مزبور را به آنها و آن کشور عضو دیگر اطلاع دهد.
(2) به صورت جایگزین، یک کشور عضو مقرر خواهد کرد تبعه یا فرمانده کشتی، کشف یا فعالیت مزبور را به آن اطلاع دهد و از انتقال سریع و مؤثر چنین گزارشهایی به تمامی کشورهای عضو دیگر اطمینان حاصل خواهد کرد.
2 ـ یک کشور عضو در هنگام تودیع اسناد تنفیذ، پذیرش، تصویب یا الحاق خود، نحوه انتقال گزارش های موضوع جزء (ب) بند (1) این ماده را اعلام خواهد کرد.
3 ـ کشور عضو کشفیات یا فعالیت های گزارش شده به آن به موجب بند (1) این ماده را به اطلاع مدیرکل خواهد رساند.
4 ـ مدیرکل تمامی اطلاعات ارسال شده به وی به موجب بند (3) این ماده را بدون درنگ به اطلاع تمامی کشورهای عضو خواهد رساند.
5 ـ هر کشور عضو می تواند به کشوری کـه میراث فرهنگی زیر آب در حوزه منطقه اقتصادی انحصاری یا فلات قاره آن وجود دارد اظهار نماید کـه مایل به ارائه مشاوره در ارتباط با نحوه تضمین حفاظت مؤثر از میراث فرهنگی زیر آب مزبور است. چنین اظهارنامه ای بر اساس یک پیوند قابل تایید بویژه پیوند فرهنگی، تاریخی یا باستان شناسی با میراث فرهنگی زیر آب مزبور خواهد بود.
ماده 10 ـ حفاظت از میراث فرهنگی زیر آب در منطقه اقتصادی انحصاری و فلات قاره
1 ـ هیچ گونه اجازه نامه ای برای فعالیت معطوف به میراث فرهنگی زیر آب کـه در محدوده منطقه اقتصادی انحصاری یا فلات قاره قرار دارد جز طبق مفاد این ماده داده نخواهد شد.
2 ـ هر کشور عضوی کـه در محدوده منطقه اقتصادی انحصاری یا فلات قاره آن میراث فرهنگی زیر آب قرار دارد، حق دارد تا هرگونه فعالیت معطوف به میراث مزبور را ممنوع یا تجویز نماید تا از هرگونه دخالت در حقوق حاکمیتی یا صلاحیت خود کـه در حقوق بین الملل از جمله کنوانسیون سازمان ملل متحد درمورد حقوق دریاها پیش بینی شده است ممانعت نماید.
3 ـ هر گاه کـه در محدوده منطقه اقتصادی انحصاری یا فلات قاره یک کشور عضو میراث فرهنگی زیر آب کشف گردد یا قصد انجام فعالیتی بر روی آن میراث وجود داشته باشد، آن کشور عضو: الف) درمورد بهترین نحوه حفاظت از آن میراث فرهنگی زیر آب، با تمام کشورهای عضو دیگری کـه به موجب بند (5) ماده (9) اظهار علاقه نموده اند مشورت خواهد نمود ب) چنین مشاوره هایی را به عنوان یک "کشور هماهنگ کننده" هماهنگ خواهد کرد، مگر این کـه صریحاً اظهار کند کـه مایل به انجام این کار نمی باشد، کـه در این صورت کشورهای عضوی کـه به موجب بند (5) ماده (9) اظهار علاقه نموده اند یک کشور هماهنگ کننده را انتخاب خواهند نمود.
4 ـ بدون هیچ لطمه ای به وظیفه تمامی کشورهای عضو در ارتباط با حفاظت از میراث فرهنگی زیر آب با استفاده از تمامی اقدامات عملی اتخاذ شده طبق حقوق بین الملل جهت پیشگیری از هرگونه خطر قریب الوقوع نسبت به میراث فرهنگی زیر آب از جمله غارت آن، کشور هماهنگ کننده می تواند تمامی اقدامات عملی را انجام دهد و یا مجوزهای لازم را طبق این کنوانسیون و درصورت لزوم پیش از مشاوره های مذکور صادر نماید تا از هرگونه خطر قریب الوقوع نسبت به میراث فرهنگی زیر آب جلوگیری نماید، چه این خطر حاصل از فعالیتهای بشری باشد یا به هر دلیل دیگری از جمله غارت آن باشد. در انجام چنین اقداماتی، می توان از دیگر کشورهای عضو درخواست مساعدت نمود.
5 ـ کشور هماهنگ کننده:
الف) اقدامات حفاظتی مورد توافق کشورهای مشاوره دهنده، کـه شامل کشور هماهنگ کننده نیز می باشد را انجام خواهد داد، مگر این کـه کشورهای مشاوره دهنده کـه شامل کشور هماهنگ کننده نیز می باشد توافق نمایند کـه کشور عضو دیگری چنین اقداماتی را اتخاذ نماید.
ب) تمامی مجوزهای لازم را جهت اتخاذ اقدامات توافق شده طبق "قواعد" صادر خواهد نمود، مگر این کـه کشورهای مشاوره دهنده کـه شامل کشور هماهنگ کننده نیز می باشد توافق نمایند کـه کشور عضو دیگری مجوزهای مزبور را صادر نماید.
پ (می تواند هرگونه تحقیقات اولیه لازم را درمورد میراث فرهنگی زیر آب انجام دهد و تمامی مجوزهای لازم را برای آن صادر خواهد نمود و بدون درنگ نتایج را به اطلاع مدیرکل خواهد رساند کـه وی نیز به نوبه خود اطلاعات مذکور را بدون درنگ به اطلاع دیگر کشورهای عضو خواهد رساند.
6 ـ کشور هماهنگ کننده در هنگام هماهنگ نمودن مشاوره ها، اتخاذ اقدامات، انجام تحقیقات اولیه و یا صدور مجوزها بر اساس این ماده، کلاً از طرف کشورهای عضو و نه از سوی خود اقدام خواهد نمود. هرگونه اقدام مزبور به خودی خود مبنایی برای ادعای حقوق ترجیحی یا صلاحیتی کـه در حقوق بین الملل از جمله کنوانسیون سازمان ملل متحد درمورد حقوق دریاها پیش بینی نشده است نخواهد بود.
7 ـ با رعایت مفاد بندهای (2) و (4) این ماده، هیچ گونه اقدامی کـه معطوف به کشتی ها و هواپیمای کشوری می باشد نباید بدون موافقت کشور صاحب پرچم و رایزنی کشور هماهنگ کننده انجام گیرد.
ماده 11 ـ گزارش و اطلاع دهی در منطقه
1 ـ کشورهای عضو مسئول خواهند بود تا از میراث فرهنگی زیر آب در منطقه طبق این کنوانسیون و ماده (149) کنوانسیون سازمان ملل متحد درمورد حقوق دریاها محافظت نمایند. بر این اساس هر گاه یک تبعه یا کشتی کـه پرچم کشور عضو را برافراشته است میراث فرهنگی زیر آب را کشف نماید یا بر آن باشد تا به اقدامات معطوف به میراث فرهنگی زیر آب کـه در منطقه وجود دارد اشتغال بورزد، آن کشور عضو مقرر خواهد کرد تبعه یا فرمانده کشتی، کشف یا فعالیت مزبور را به آن اطلاع دهد.
2 ـ کشورهای عضو، کشفیات یا فعالیتهای گزارش شده مزبور به آنها را به اطلاع مدیرکل و دبیرکل مرجع بین المللی بستر دریاها خواهد رساند. 3 ـ مدیرکل اطلاعات ارائه شده مزبور توسط کشورهای عضو را بلافاصله به اطلاع تمامی کشورهای عضو خواهد رساند.
4 ـ هر کشور عضو می تواند علاقه خود را نسبت به ارائه مشاوره در زمینه نحوه حصول اطمینان از حفاظت مؤثر از آن میراث فرهنگی زیر آب به مدیرکل اعلام نماید. اظهارنامه مزبور باید بر اساس یک پیوند قابل تایید با میراث فرهنگی زیر آب مزبور باشد کـه در این راستا توجه خاصی به حقوق ترجیحی کشورهایی می شود کـه دارای پیشینه فرهنگی، تاریخی یا باستان شناسی باشند.
ماده 12 ـ حفاظت از میراث فرهنگی زیر آب در منطقه
1 ـ هیچ گونه مجوزی برای فعالیت های معطوف به میراث فرهنگی زیر آب کـه در منطقه قرار داشته باشد جز طبق مفاد این ماده داده نخواهد شد.
2 ـ مدیرکل از تمامی کشورهای عضوی کـه به موجب، بند (4) ماده (11) اظهار علاقه کرده اند دعوت خواهد نمود تا درمورد بهترین روش حفاظت از میراث فرهنگی زیر آب مشورت نمایند و یکی از کشورهای عضو را به عنوان "کشور هماهنگ کننده" جهت هماهنگ نمودن مشاوره های مزبور انتخاب نمایند. مدیرکل از مرجع بین المللی بستر دریاها نیز دعوت خواهد نمود تا در چنین مشاوره هایی شرکت نماید.
3 ـ تمامی کشورهای عضو تمامی اقدامات عملی را کـه طبق این کنوانسیون باشد درصورت نیاز پیش از مشاوره ها اتخاذ خواهند نمود تا از هرگونه خطر قریب الوقوع درمورد میراث فرهنگی زیر آب کـه ناشی از فعالیت های بشری یا عوامل دیگر از قبیل غارت باشد جلوگیری نمایند.
4 ـ کشور هماهنگ کننده:
الف) اقدامات حفاظتی مورد توافق کشورهای مشاوره دهنده کـه شامل کشور هماهنگ کننده نیز می باشد را اتخاذ خواهد نمود مگر این کـه کشورهای مشاوره دهنده کـه شامل کشور هماهنگ کننده نیز می باشد توافق نمایند کـه کشور عضو دیگری آن اقدامات را اتخاذ نماید؛ و
ب) تمامی مجوزهای لازم برای چنین اقدامات توافق شده ای را طبق این کنوانسیون صادر خواهد نمود مگر آن کـه کشورهای مشاوره دهنده کـه شامل کشور هماهنگ کننده نیز می باشد، کشور عضو دیگری این مجوزها را صادر نماید.
5 ـ کشور هماهنگ کننده می تواند هرگونه تحقیقات لازم اولیه را در رابطه با میراث فرهنگی زیر آب انجام دهد و تمامی مجوزهای لازم را برای این کار صادر و مدیرکل را بدون درنگ از نتیجه این تحقیقات آگاه خواهد نمود کـه مدیرکل نیز به نوبه خود این اطلاعات را به اطلاع سایر کشورهای عضو خواهد رساند.
6 ـ کشور هماهنگ کننده هنگام هماهنگ نمودن مشاوره ها، انجام اقدامات، انجام تحقیقات اولیه و یا صدور مجوزها بر اساس این ماده، به طور کلی به نفع بشریت به نیابت از تمامی کشورهای عضو، اقدام خواهد نمود. باید به حقوق ترجیحی کشورهایی کـه دارای خاستگاه فرهنگی، تاریخی یا باستان شناسی در رابطه با میراث فرهنگی زیر آب مربوط می باشند توجه خاصی مبذول شود.
7 ـ هیچ کشور عضوی، فعالیت هایی را کـه معطوف به کشتی ها و هواپیمای کشوری در منطقه باشند بدون رضایت کشور صاحب پرچم تقبل یا تجویز نخواهد نمود.
ماده 13 ـ مصونیت دولت: کشتی های جنگی و دیگر کشتی های دولتی یا هواپیماهای نظامی کـه دارای مصونیت دولتی می باشند و با اهداف غیرتجاری مورد بهره برداری قرار می گیرند و حالت عادی عملیات خود را انجام می دهند و فعالیت هایی را کـه معطوف به میراث فرهنگی زیر آب باشند انجام نمی دهند، ملزم نیستند کشفیات میراث فرهنگی زیر آب به موجب مواد (9)، (10)، (11) و (12) این کنوانسیون را گزارش دهند. با این حال کشورهای عضو با اتخاذ اقدامات مناسب و بدون لطمه ای به عملیات یا توانایی های عملیاتی کشتی های جنگی یا دیگر کشتی های دولتی یا هواپیماهای نظامی خود کـه دارای مصونیت دولتی می باشند و برای اهداف غیرتجاری به کار گرفته می شوند، مادامی کـه منطقی و عملی باشد، تضمین خواهند نمود کـه مواد (9)، (10)، (11) و (12) این کنوانسیون را رعایت می نمایند.
ماده 14 ـ کنترل ورود به قلمرو، معامله و تملک: کشورهای عضو اقدامات لازم را به عمل خواهند آورد تا از ورود به قلمرو خود، معامله یا تملک میراث فرهنگی زیر آب کـه به صورت غیرقانونی صادر و یا بازیابی شده اند، درصورتی کـه بازیابی مغایر با این کنوانسیون باشد، جلوگیری نمایند.
ماده 15 ـ عدم استفاده از مناطق تحت صلاحیت کشورهای عضو کشورهای عضو اقداماتی را به عمل خواهند آورد تا از استفاده از سرزمین آنها از جمله بندرهای دریایی، جزیره های مصنوعی، تاسیسات و سازه های آنها کـه در محدوده کنترل یا صلاحیت انحصاری آنها می باشد جهت فعالیت معطوف به میراث فرهنگی زیر آب، کـه طبق این کنوانسیون نیست جلوگیری گردد.
ماده 16 ـ اقدامات مربوط به اتباع و کشتی ها: کشورهای عضو تمام اقدامات عملی را انجام خواهند داد تا اطمینان حاصل کنند کـه اتباع آنها و کشتیهایی کـه پرچم آنها را برافراشته اند به فعالیت معطوف به میراث فرهنگی زیر آب به صورتی کـه طبق مفاد این کنوانسیون نباشد اشتغال نورزند.
ماده 17 ـ مجازاتها
1 ـ هر کشور عضو در مورد نقض اقداماتی کـه برای اجراء این کنوانسیون به عمل آورده است، مجازات هایی را وضع خواهد نمود.
2 ـ مجازاتهای قابل اعمال در قبال نقض اقدامات مذکور باید آنقدر شدید باشد کـه در تضمین رعایت این کنوانسیون مؤثر باشد و از بروز نقض جلوگیری نماید و خاطیان را از هرگونه منافع حاصل از فعالیتهای غیرقانونی آنها محروم نماید.
3 ـ کشورهای عضو برای حصول اطمینان از اجراء مجازاتهای وضع شده به موجب این ماده همکاری خواهند نمود.
ماده 18 ـ توقیف و فروش میراث فرهنگی زیر آب
1 ـ هر کشور عضو اقداماتی را برای توقیف میراث فرهنگی زیر آب در قلمرو خود کـه به نحو مغایر با این کنوانسیون بازیابی شده است، اتخاذ خواهد
نمود. 2 ـ هر کشور عضو تمامی اقدامات متعارف جهت تثبیت میراث فرهنگی زیر آب توفیف شده به موجب این کنوانسیون را ثبت، کنترل و اتخاذ خواهد نمود.
3 ـ هر کشور عضو هرگونه توقیف میراث فرهنگی زیر آب را کـه به موجب این کنوانسیون انجام داده است، به اطلاع مدیرکل و هر کشور دیگری کـه دارای یک پیوند قابل اثبات به ویژه پیوند فرهنگی، تاریخی یا باستان شناسی با میراث مزبور می باشد خواهد رساند.
4 ـ کشور عضوی کـه میراث فرهنگی زیر آب را توقیف کرده است، اطمینان حاصل خواهد نمود کـه فروش آن با توجه به نیاز به مرمت و تحقیق، نیاز به جمع آوری مجدد یک مجموعه پراکنده و نیاز به دسترسی عموم به آن، نمایش و آموزش و منافع هر کشوری کـه دارای پیوند قابل تایید فرهنگی، تاریخی یا باستان شناسی با میراث فرهنگی زیر آب مزبور است، به نفع عموم است.
ماده 19 ـ همکاری و به اشتراک گذاردن اطلاعات
1 ـ کشورهای عضو جهت حفاظت و مدیریت میراث فرهنگی زیر آب به موجب این کنوانسیون از جمله در صورت امکان از طریق تشریک مساعی در تحقیق، خاک برداری، مستندسازی، مرمت، مطالعه و ارائه این میراث با یکدیگر همکاری و به یکدیگر کمک خواهند کرد.
2 ـ هر کشور عضو تا حدی کـه طبق اهداف این کنوانسیون باشد، تعهد می نماید تا اطلاعات مربوط به میراث فرهنگی زیر آب از جمله کشف میراث، محل میراث، میراث خاک برداری یا بازیابی شده مغایر با این کنوانسیون یا با نقض حقوق بین الملل، روش و تکنولوژی علمی مربوط و توسعه های قانونی مربوط به میراث مزبور را به کشورهای عضو دیگر به اشتراک گذارد.
3 ـ مادامی کـه افشاء اطلاعات به اشتراک گذاشته شده بین کشورهای عضو یا بین یونسکو و کشورهای عضو کـه مربوط به کشف یا محل میراث فرهنگی زیر آب است، ممکن است نگهداری میراث مذکور را تهدید کند یا به گونه دیگری به خطر اندازد، این اطلاعات باید توسط مقامات صلاحیت دار کشورهای عضو تا حدی کـه سازگار با قوانین داخلی باشد به صورت محرمانه نگهداری و ضبط شوند.
4 ـ هر کشور عضو تمامی اقدامات عملی را جهت انتشار اطلاعات مربوط به میراث فرهنگی زیر آب کـه مغایر با این کنوانسیون یا با نقض حقوق بین الملل، استخراج یا بازیابی شده اند، از جمله چنانچه عملی باشد از طریق بانکهای اطلاعاتی بین المللی مناسب، اتخاذ خواهد نمود.
ماده 20 ـ آگاهی عمومی: هر کشور عضو تمامی اقدامات عملی را اتخاذ خواهد نمود تا آگاهی عموم را در رابطه با ارزش و اهمیت میراث فرهنگی زیر آب و اهمیت حفاظت از آن به موجب این کنوانسیون، افزایش دهد.
ماده 21 ـ آموزش در زمینه باستان شناسی زیر آب: کشورهای عضو در ارائه آموزش در زمینه باستان شناسی زیر آب، فنون مرمت میراث فرهنگی زیر آب و بر اساس شرایط مورد توافق در خصوص انتقال فناوری میراث فرهنگی زیر آب همکاری خواهند نمود.
ماده 22 ـ مقام های صلاحیتدار
1 ـ کشورهای عضو به منظور حصول اطمینان از اجراء مناسب این کنوانسیون، با هدف ایجاد، نگهداری و به روز کردن موجود میراث فرهنگی زیر آب، حفاظت مؤثر، مرمت، ارائه و مدیریت میراث فرهنگی زیر آب و نیز پژوهش و آموزش، مقام های صلاحیتداری را ایجاد نموده یا درصورت اقتضاء مقامات موجود را تقویت خواهند نمود.
2 ـ کشورهای عضو نام و نشانی مقامهای صلاحیتدار خود را کـه مرتبط با میراث فرهنگی زیر آب می باشند، به اطلاع مدیرکل خواهند رساند.
ماده 23 ـ گردهمایی های کشورهای عضو:
1 ـ مدیرکل، گردهمایی کشورهای عضو را ظرف مدت یک سال از تاریخ لازم الاجراء شدن این کنوانسیون و پس از آن حداقل هر دو سال یک بار برگزار خواهد نمود. مدیرکل به درخواست اکثریت کشورهای عضو، گردهمایی فوق العاده کشورهای عضو را برگزار خواهد نمود.
2 ـ گردهمایی کشورهای عضو در رابطه با وظایف و مسئولیتهای خود تصمیم گیری خواهد نمود.
3 ـ گردهمایی کشورهای عضو آیین کار خود را تصویب خواهد نمود.
4 ـ گردهمایی کشورهای عضو می تواند هیات مشاوره فنی و علمی مرکب از متخصصانی را کـه توسط کشورهای عضو معرفی می شوند با توجه به اصل توزیع جغرافیایی برابر و ضرورت تعادل جنسیت ایجاد نماید.
5 ـ هیات مشاوره فنی و علمی در رابطه با مسائل مربوط به ماهیت علمی یا فنی اجراء قواعد به طور مقتضی به گردهمایی کشورهای عضو یاری خواهد رساند.
ماده 24 ـ دبیرخانه کنوانسیون
1 ـ مدیرکل مسئول وظایف دبیرخانه ای این کنوانسیون خواهد بود.
2 ـ وظایف دبیرخانه عبارت خواهد بود از
الف) سازماندهی گردهمایی های کشورهای عضو به نحوی کـه در بند (1) ماده (23) پیش بینی شده است؛ و
ب) کمک به کشورهای عضو در اجراء تصمیمات گردهمایی های کشورهای عضو.
ماده 25 ـ حل و فصل دوستانه اختلافات
1 ـ هر گونه اختلاف بین دو یا چند کشور عضو در ارتباط با تفسیر یا اجراء این کنوانسیون منوط به مذاکره با حسن نیت یا سایر ابزارهای حل و فصل دوستانه به انتخاب خود آنها خواهد بود.
2 ـ هر گاه مذاکرات مذکور اختلاف مزبور را در ظرف مدت زمانی متعارفی برطرف ننماید، اختلاف می تواند با توافق کشورهای عضو مربوط جهت میانجی گری به یونسکو ارجاع شود
3 ـ اگر میانجیگری مذکور توسط یونسکو انجام نگیرد یا از طریق این میانجیگری اختلاف مذکور رفع نشود آن گاه مفاد مربوط به حل و فصل اختلافات مندرج در بخش (15) کنوانسیون سازمان ملل متحد در مورد حقوق دریاها با اعمال اصلاحات لازم در مورد هرگونه اختلاف بین کشورهای عضو این کنوانسیون در ارتباط با تفسیر یا اجراء این کنوانسیون اعمال خواهد شد، اعم از این کـه آنها عضو کنوانسیون سازمان ملل متحد در مورد حقوق دریاها باشند یا نباشند.
4 ـ هر روشی کـه توسط کشور عضو این کنوانسیون یا کنوانسیون سازمان ملل متحد در مورد حقوق دریاها به موجب ماده (287) کنوانسیون اخیر انتخاب شود، در رابطه با حل و فصل اختلافات به موجب این ماده اعمال خواهد شد، مگر این کـه کشور عضو مزبور در هنگام تنفیذ، پذیرش، تصویب یا الحاق به این کنوانسیون یا هر زمان پس از آن، روش دیگری را براساس ماده (287) به منظور حل و فصل اختلافات ناشی از این کنوانسیون انتخاب نماید.
5 ـ هر کشور عضو این کنوانسیون کـه عضو کنوانسیون سازمان ملل متحد در مورد حقوق دریاها نیست، آزاد خواهد بود تا در هنگام تنفیذ، پذیرش، تصویب یا الحاق به این کنوانسیون یا هر زمان پس از آن از طریق اظهارنامه کتبی، یک یا چند روش مندرج در بند (1) ماده (287) کنوانسیون سازمان ملل متحد در مورد حقوق دریاها را در مورد حل و فصل اختلافات به موجب این ماده انتخاب نماید. ماده (287) در مورد اظهارنامه مزبور و نیز هرگونه اختلافی کـه کشور مذکور یک طرف آن باشد و مشمول اظهارنامه لازم الاجرایی نباشد، اعمال خواهد شد. به منظور مصالحه و داوری طبق پیوستهای (5) و (7) کنوانسیون سازمان ملل متحد در مورد حقوق دریاها، کشور مزبور حق خواهد داشت سازش دهندگان و داورانی را جهت قید شدن در فهرست های موضوع ماده (2) پیوست (5) و ماده (2) پیوست (7) برای حل و فصل اختلافات ناشی از این کنوانسیون معرفی نماید.
ماده 26 ـ تنفیذ، پذیرش، تصویب یا الحاق
1 ـ این کنوانسیون منوط به تنفیذ، پذیرش یا تصویب کشورهای عضو یونسکو است.
2 ـ این کنوانسیون منوط به الحاق در موارد زیر است:
الف) کشورهایی کـه عضو یونسکو نمی باشند اما عضو سازمان ملل متحد یا یک آژانس تخصصی در نظام سازمان ملل متحد یا آژانس بین المللی انرژی اتمی هستند و نیز کشورهای عضو اساسنامه دیوان بین المللی دادگستری و هر کشور دعوت شده توسط کنفرانس عمومی یونسکو جهت الحاق به این کنوانسیون؛
ب) سرزمینهایی کـه دارای دولت کاملاً خودگردان داخلی مورد شناسایی توسط سازمان ملل متحد می باشند اما مطابق با قطعنامه شماره (15) 1514 مجمع عمومی به استقلال کامل دست نیافته اند و در قبال موارد موضوع این کنوانسیون دارای صلاحیت از جمله صلاحیت جهت انعقاد پیمان در ارتباط با آن موارد می باشند.
3 ـ اسناد تنفیذ، پذیرش، تصویب یا الحاق نزد مدیرکل تودیع خواهد شد.
ماده 27 ـ لازم الاجراء شدن: این کنوانسیون سه ماه پس از تاریخ تودیع بیستمین سند موضوع ماده (26) تنها در ارتباط با بیست کشور یا سرزمینهایی کـه اسناد خود را تودیع کرده اند، لازم الاجراء خواهد شد. این کنوانسیون برای هر کشور یا سرزمین دیگر سه ماه پس از تاریخی کـه در آن کشور یا سرزمین مزبور سند خود را تودیع کرده باشد، لازم الاجراء خواهد شد.
ماده 28 ـ اظهارنامه در مورد آبهای داخلی: هر کشور یا سرزمین می تواند هنگام تنفیذ، پذیرش، تصویب یا الحاق به این کنوانسیون یا هر زمان پس از آن اظهار نماید کـه "قواعد" در مورد آن دسته از آبهای داخلی کـه دارای مشخصه دریایی نیستند، اعمال خواهد شد.
ماده 29 ـ محدودیت هایی در حوزه جغرافیایی: هر کشور یا سرزمینی می تواند در هنگام تنفیذ، پذیرش، تصویب یا الحاق به این کنوانسیون اظهارنامه ای را به امین اسناد تسلیم نماید مبنی بر این کـه این کنوانسیون به بخشهای خاصی از قلمرو آن، آبهای داخلی، آبهای مجمع الجزایری یا آبهای سرزمینی آن قابل اعمال نخواهد بود و در آن دلایل چنین اظهارنامه ای را مشخص خواهد نمود. کشور مزبور تا حدی کـه عملی باشد و در اسرع وقت شرایطی را کـه به موجب آنها این کنوانسیون درمورد مناطق مشخص شده در اظهارنامه آن اعمال خواهد شد، ایجاد خواهد کرد و به این منظور به محض نیل به موارد مزبور اظهارنامه خود را به طور کلی یا جزیی باز پس خواهد گرفت.
ماده 30 ـ حق شرط ها: به استثناء ماده (29) نمی توان هیچ گونه حق شرطی را در مورد این کنوانسیون در نظر گرفت.
ماده 31 ـ اصلاحات
1 ـ هر کشور عضوی می تواند به طور کتبی خطاب به مدیرکل، اصلاحاتی را برای این کنوانسیون پیشنهاد نماید. مدیرکل مکاتبه مزبور را بین تمامی کشورهای عضو منتشر خواهد نمود. اگر ظرف مدت شش ماه از تاریخ توزیع مکاتبه، حداقل نیمی از کشورهای عضو به این درخواست پاسخ مثبت دهند، مدیر کل پیشنهاد مزبور را در گردهمایی بعدی کشورهای عضو جهت بررسی و تصویب احتمالی ارائه خواهد نمود.
2 ـ اصلاحات توسط اکثریت دوسوم کشورهای عضو حاضر و رای دهنده، تصویب خواهد شد
3 ـ اصلاحات این کنوانسیون در صورت تصویب منوط به تنفیذ، پذیرش، تصویب یا الحاق کشورهای عضو خواهد بود.
4 ـ اصلاحات سه ماه پس از تاریخ تودیع اسناد موضوع بند (3) این ماده توسط دوسوم کشورهای عضو، فقط در مورد کشورهای عضوی کـه آنها را تنفیذ، پذیرفته یا تصویب کرده یا به آنها ملحق شده اند، لازم الاجراء خواهد شد. پس از آن، اصلاحات مذکور برای هر کشور یا سرزمین کـه آن را مورد تنفیذ، پذیرش یا تصویب قرار می دهد یا به آن ملحق می شود سه ماه پس از تاریخ تودیع اسناد تنفیذ، پذیرش، تصویب یا الحاق آن عضو، لازم الاجراء خواهد شد.
5 ـ کشور یا سرزمینی کـه پس از لازم الاجراء شدن اصلاحات طبق بند (4) این ماده، عضو این کنوانسیون می شود، در صورتی کـه تمایل آن کشور یا سرزمین به گونه دیگری اظهار نشده باشد:
الف) به عنوان عضو این کنوانسیون به صورتی کـه اصلاح گردیده و
ب) به عنوان عضو کنوانسیون اصلاح نشده در ارتباط با کشور عضوی کـه متعهد به اصلاحات نمی باشد، تلقی خواهد شد.
ماده 32 ـ فسخ
1 ـ هر کشور عضو می تواند از طریق اطلاعیه کتبی خطاب به مدیرکل عضویت خود را در این کنوانسیون، فسخ کند.
2 ـ فسخ عضویت دوازده ماه پس از تاریخ دریافت اطلاعیه نافذ خواهد شد مگر این کـه این اطلاعیه تاریخ مؤخرتری را مشخص کرده باشد
3 ـ فسخ عضویت به هیچ عنوان مسئولیت هر کشور عضو جهت انجام تعهدات مندرج در این کنوانسیون کـه آن کشور به موجب حقوق بین الملل به صورت مستقل از این کنوانسیون مشمول آنها خواهد بود را تحت تاثیر قرار نخواهد داد.
ماده 33 ـ قواعد: قواعد پیوست این کنوانسیون جزء لاینفک آن می باشد، مگر این کـه به صورت دیگری صریحاً پیش بینی شده باشد اشاره به این کنوانسیون به مثابه اشاره به قواعد نیز خواهد بود.
ماده 34 ـ ثبت در سازمان ملل متحد: این کنوانسیون طبق ماده (102) منشور سازمان ملل متحد به درخواست مدیرکل در دبیرخانه سازمان ملل متحد ثبت خواهد شد.
ماده 35 ـ متون معتبر: این کنوانسیون به زبانهای عربی، چینی، انگلیسی، فرانسوی، روسی و اسپانیایی تنظیم شده است کـه هر شش متن اعتبار برابر دارند.
پیوست: قواعد مربوط به فعالیتهای معطوف به میراث فرهنگی زیر آب
1 ـ اصول
قاعده 1 ـ حفاظت از میراث فرهنگی زیر آب از طریق نگهداری شرایط طبیعی آن، به عنوان اولین گزینه مورد توجه قرار خواهد گرفت. بر همین اساس، فعالیت های معطوف به میراث فرهنگی زیر آب به نحوی مجاز خواهد بود کـه سازگار با محافظت از آن میراث باشد و با رعایت شرط مزبور به منظور کمک قابل توجه به حفاظت یا دانش یا افزایش میراث فرهنگی زیر آب می تواند تجویز شود.
قاعده 2 ـ بهره برداری تجاری از میراث فرهنگی زیر آب جهت تجارت، خرید و فروش یا پراکندن غیرقابل جبران آن اساساً مغایر با حفاظت و مدیریت صحیح میراث فرهنگی زیر آب است. میراث فرهنگی زیر آب را نمی توان به عنوان کالاهای تجاری معامله، خرید و فروش یا معاوضه نمود. این قاعده را نمی توان به گونه ای تفسیر نمود کـه مانع موارد زیر باشد:
الف) ارائه خدمات باستان شناسی حرفه ای یا خدمات لازم ضمنی مربوط به آن کـه ماهیت و هدف آنها با این کنوانسیون تطابق کامل دارد و مشمول مجوز مقامات صلاحیتدار می باشند.
ب) تودیع میراث فرهنگی زیر آب کـه در زمان انجام پروژه های پژوهشی طبق این کنوانسیون بازیابی شده است به شرط آن کـه لطمه ای به منافع علمی یا فرهنگی یا یکپارچگی اشیاء بازیابی شده نزند یا منجر به پراکنده شدن غیرقابل جبران آن نگردد و مطابق مفاد قواعد (33) و (34) مشمول مجوز مقامات صلاحیتدار باشد.
قاعده 3 ـ فعالیت های معطوف به میراث فرهنگی زیر آب نباید میراث فرهنگی زیر آب را بیش از آن کـه برای اهداف پروژه مورد نیاز است، تحت تاثیر نامطلوب قرار دهد.
قاعده 4 ـ در فعالیت های معطوف به میراث فرهنگی زیر آب نباید از فنون و روش های نقشه برداری مخرب در جهت کشف اشیاء استفاده شود اگر خاک برداری یا اکتشاف برای مطالعات عملی یا برای محافظت نهایی از میراث فرهنگی زیر آب ضروری باشد، فنون و روشهای مورد استفاده باید تا حد ممکن غیر مخرب باشند وبه حفظ بقایا کمک نمایند
قاعده 5 ـ فعالیتهای معطوف به میراث فرهنگی زیر آب نباید به بقایای بشری یا مکانهای مقدس آسیبی برساند.
قاعده 6 ـ فعالیت های معطوف به میراث فرهنگی زیر آب باید به طور دقیق تنظیم شود تا از ثبت صحیح اطلاعات فرهنگی، تاریخی و باستان شناسی اطمینان حاصل گردد.
قاعده 7 ـ دسترسی عموم به میراث فرهنگی زیر آب در شرایط طبیعی آن باید ترغیب گردد مگر در مواردی کـه دسترسی مزبور با حفاظت و مدیریت میراث مذکور مغایر باشد.
قاعده 8 ـ به منظور افزایش مبادله مؤثر یا استفاده از باستان شناسان و سایر متخصصان امر، همکاری بین المللی باید در انجام فعالیتهای معطوف به میراث فرهنگی زیر آب تشویق گردد
2 ـ طرح پروژه
قاعده 9 ـ پیش از شروع هرگونه فعالیت معطوف به میراث فرهنگی زیر آب، باید طرحی برای پروژه فعالیت آماده گردد و به مقامات صلاحیتدار جهت اخذ مجوز و بررسی موشکافانه تسلیم گردد.
قاعده 10 ـ طرح پروژه در برگیرنده موارد زیر خواهد بود: الف) ارزیابی مطالعات اولیه یا پیشین ب) بیان و اهداف پروژه پ) روش مورد استفاده و فنونی کـه قرار است به کار رود ت) بودجه پیش بینی شده ث) جدول زمانی مورد انتظار برای تکمیل پروژه ج) ترکیب گروه و شایستگی ها، مسئولیت ها و تجربه هریک از اعضاء گروه چ) برنامه های تحلیل پس از کار و سایر فعالیتها ح) برنامه مرمت برای مصنوعات و محل با همکاری نزدیک مقامات صلاحیتدار خ) سیاست مدیریت و نگهداری محل برای کل مدت پروژه د) برنامه مستندسازی ذ) سیاست ایمنی ر) سیاست حفاظت محیط زیستی ز) ترتیباتی برای تشریک مساعی با موزه ها و مؤسسات دیگر به ویژه مؤسسات علمی ژ) تهیه گزارش س) تودیع بایگانی ها از جمله میراث فرهنگی زیر آب برداشت شده ش) برنامه ای جهت انتشارات
قاعده 11 ـ فعالیتهای معطوف به میراث فرهنگی زیر آب طبق طرح پروژه مصوب مقامات صلاحیتدار انجام خواهد شد.
قاعده 12 ـ در مواردی کـه میراث فرهنگی زیر آب به صورت پیش بینی نشده کشف می شود یا شرایط تغییر می کند، طرح پروژه با تصویب مقامات صلاحیتدار بازبینی و اصلاح خواهد شد.
قاعده 13 ـ در موارد کشفیات اضطراری یا تصادفی، فعالیت های معطوف به میراث فرهنگی زیر آب از جمله اقدامات مرمتی یا فعالیت های کوتاه مدت، به ویژه تثبیت محل، در صورت نبودن طرح پروژه جهت حفظ میراث فرهنگی زیر آب، می توانند تجویز گردند.
3 ـ کارهای اولیه
قاعده 14 ـ کارهای اولیه موضوع بند (الف) قاعده (10) در برگیرنده ارزیابی خواهد بود کـه اهمیت و آسیب پذیری میراث فرهنگی زیر آب و محیط طبیعی پیرامون در معرض خطر به وسیله طرح پروژه و قابلیت جمع آوری داده هایی کـه اهداف پروژه را محقق نماید ارزیابی می نماید.
قاعده 15 ـ ارزیابی شامل مطالعات زمینه ای راجع به شواهد تاریخی و باستان شناسی، مشخصه های باستان شناسی و محیطی محل و پیامدهای هرگونه دخالت بالقوه برای ثبات بلند مدت میراث فرهنگی زیر آب متاثر از فعالیتها نیز خواهد بود
4 ـ هدف، روش و فنون پروژه
قاعده 16 ـ روش باید با اهداف پروژه هم خوانی داشته باشد و فنون به کار گرفته شده باید تا حد ممکن غیر مخرب باشد
5 ـ بودجه
قاعده 17 ـ به استثناء موارد اضطراری جهت حفاظت از میراث فرهنگی زیر آب، باید بودجه کافی برای هرگونه فعالیتی از پیش در نظر گرفته شود، کـه جهت تکمیل تمامی مراحل طرح پروژه از جمله مرمت، مستندسازی و تعمیر مصنوعات بازیابی شده، تهیه گزارش و انتشار آن، کافی باشد.
قاعده 18 ـ طرح پروژه باید نشان دهد کـه دارای قابلیت لازم، مثل وثیقه گذاشتن ضمانت نامه را دارد تا بودجه پروژه را تا زمان تکمیل تامین نماید.
قاعده 19 ـ طرح پروژه باید دارای برنامه ای برای حوادث غیرمترقبه باشد تا از حفاظت از میراث فرهنگی زیر آب و اسناد مؤید ادعا در صورت قطع بودجه پیش بینی شده، اطمینان حاصل گردد.
6 ـ زمان پروژه ـ جدول زمانی
قاعده 20 ـ قبل از شروع هرگونه فعالیت معطوف به میراث فرهنگی زیر آب، برنامه زمانی مناسبی باید تهیه شود تا تکمیل تمامی مراحل طرح پروژه، از جمله مرمت، مستندسازی و تعمیر میراث فرهنگی زیر آب بازیابی شده و نیز تهیه گزارش پروژه و انتشار آن را تضمین نماید.
قاعده 21 ـ طرح پروژه باید دارای برنامه ای برای حوادث غیر مترقبه باشد تا از حفاظت از میراث فرهنگی زیر آب و اسناد مؤید ادعا در صورت وقفه یا خاتمه پروژه اطمینان حاصل شود
7 ـ صلاحیت و شایستگی ها
قاعده 22 ـ فعالیت های معطوف به میراث فرهنگی زیر آب تنها تحت رهبری و کنترل و نیز با حضور مداوم یک باستان شناس زیر آب واجد شرایط کـه دارای صلاحیت علمی متناسب با پروژه باشد هدایت خواهد شد.
قاعده 23 ـ تمامی افراد گروه پروژه باید دارای شایستگی بوده و صلاحیت خود را متناسب با نقش خود در پروژه به اثبات برسانند.
8 ـ مرمت و مدیریت محل
قاعده 24 ـ برنامه مرمت، شرایط رسیدگی به بقایای باستان شناسی در طی فعالیتهای معطوف به میراث فرهنگی زیر آب، انتقال آن و در درازمدت را پیش بینی خواهد نمود. مرمت باید طبق استانداردهای جاری تخصصی صورت گیرد.
قاعده 25 ـ برنامه مدیریت محل باید حفاظت و مدیریت شرایط طبیعی میراث فرهنگی زیر آب را در طول کار و خاتمه آن پیش بینی کند. برنامه مذکور در برگیرنده اطلاعات عمومی، آینده نگری منطقی برای تثبیت محل، پایش و محافظت در مقابل دخالت خواهد بود.
9 ـ مستندسازی
قاعده 26 ـ برنامه مستندسازی باید مستندات کامل از جمله گزارش پیشرفت فعالیتهای معطوف به میراث فرهنگی زیر آب، طبق استانداردهای جاری تخصصی مستندسازی باستان شناسی را به نمایش بگذارد.
قاعده 27 ـ برنامه مستند سازی حداقل باید در برگیرنده سابقه جامع از محل، از جمله منشا میراث فرهنگی زیر آب جابجا شده یا برداشته شده در جریان فعالیت های معطوف به میراث فرهنگی زیر آب، یادداشت های میدان اکتشاف، برنامه ها، نقشه ها، بخشها و تصاویر یا ثبت در ابزار دیگر باشد.
10 ـ ایمنی
قاعده 28 ـ سیاست ایمنی باید به صورتی مهیا گردد کـه برای حصول اطمینان از ایمنی و سلامتی گروه پروژه و اشخاص ثالث کافی و طبق هرگونه الزامات حرفه ای و قانونی حاکم باشد.
11 ـ محیط
قاعده 29 ـ سیاست محیط زیستی باید به صورتی مهیا گردد کـه برای حصول اطمینان از این کـه به بستر دریا و زندگی در دریا آسیبی بیش از اندازه وارد نمی آید، کافی باشد.
12 ـ گزارش دهی
قاعده 30 ـ گزارش های نهایی و موقتی باید طبق جدول زمانی مندرج در طرح پروژه تهیه و در سوابق عمومی مربوط درج شود.
قاعده 31 ـ گزارش ها باید در برگیرنده موارد زیر باشد: الف) شرحی از اهداف. ب) شرحی از روش ها و فنون به کار گرفته شده. پ) شرحی از نتایج حاصله. ت) اسناد گرافیکی و تصویری مهم در رابطه با تمامی مراحل فعالیت. ث) پیشنهادهایی در رابطه با مرمت و بازسازی محل و هرگونه میراث فرهنگی زیر آب برداشت شده، و. ج) پیشنهادهایی برای فعالیت های آتی.
13 ـ بازسازی بایگانی های پروژه
قاعده 32 ـ ترتیبات بازسازی بایگانی های پروژه باید پیش از شروع هرگونه فعالیتی، مورد توافق قرار گیرد و باید در طرح پروژه قید گردد.
قاعده 33 ـ بایگانی های پروژه، ازجمله هرگونه میراث فرهنگی زیر آب برداشت شده و یک نسخه از تمامی اسناد مؤید ادعا باید تا جایی کـه ممکن است به صورت یک مجموعه و به نحوی کـه در دسترس متخصصان و عموم باشد و نیز جهت بازسازی بایگانی ها نگهداری شود. این امر باید تا حد ممکن سریع انجام گیرد و در هر صورت حداکثر ده سال پس از تکمیل پروژه و مطابق با ضوابط نگهداری از میراث فرهنگی زیر آب انجام گیرد.
قاعده 34 ـ بایگانی های پروژه باید طبق استانداردهای تخصصی بین المللی و با رعایت مجوز مقامات صلاحیتدار اداره شود.
14 ـ انتشار
قاعده 35 ـ پروژه ها باید آموزش همگانی و ارائه عمومی نتایج پروژه را به صورت مقتضی پیش بینی کند.
قاعده 36 ـ ترکیب نهایی پروژه باید به صورت زیر باشد:
الف) با در نظر گرفتن پیچیدگی پروژه و ماهیت محرمانه یا حساس اطلاعات تا حد ممکن بلافاصله به اطلاع عموم برسد؛
ب) در سوابق عمومی مربوط درج گردد. این کنوانسیون در روز ششم نوامبر 2001 میلادی (1380/08/15 هجری شمسی (در دو نسخه معتبر تنظیم شد کـه به امضاء رییس سی و یکمین جلسه کنفرانس عمومی و مدیرکل سازمان علمی، فرهنگی و آموزشی ملل متحد رسیده است و به بایگانی یونسکو سپرده خواهد شد و نسخه های مصدق آن به تمامی کشورها و سرزمینهای موضوع ماده (26) و نیز سازمان ملل متحد تحویل خواهد شد.
امین اسناد: یونسکو
لازم الاجراء شدن: این کنوانسیون طبق ماده (27) آن، سه ماه پس از تاریخ تودیع بیستمین سند تنفیذ، پذیرش، تصویب یا الحاق، فقط در مورد بیست کشور یا سرزمینی کـه اسناد خود را تودیع کرده اند، لازم الاجراء خواهد شد. این کنوانسیون در مورد هر کشور یا سرزمین دیگر، سه ماه پس از تاریخی کـه در آن کشور یا سرزمین مزبور سند خود را تودیع کرده است، لازم الاجراء خواهد شد.
متون معتبر: عربی، انگلیسی، چینی، فرانسوی، اسپانیایی و روسی.
قانون فوق مشتمل بر ماده واحده منضم به متن موافقت نامه، شامل مقدمه و سی و پنج ماده و یک پیوست در جلسه علنی روز چهارشنبه مورخ سیزدهم آذر ماه یک هزار و سیصد و هشتاد و هفت مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ 1387/10/04 به تایید شورای نگهبان رسید.
رییس مجلس شورای اسلامی ـ علی لاریجانی