قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی مصوب 1378/09/07

قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی مشتمل بر 115 ماده مصوب 1378/09/07 مجلس شورای اسلامی

شناسنامه قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی:

شماره روزنامه رسمی:15960

تاریخ روزنامه رسمی:1378/09/18

شماره ابلاغ:48877

تاریخ ابلاغ:1378/09/14

مرجع تصویب: مجلس شورای اسلامی

تاریخ تصویب:1378/09/07

بیشتر بخوانید:

مجموعه مقررات مرتبط با قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی (مقررات انتخابات)

موضوعات قوه سه گانه و حاکمیتی در آرای وحدت رویه قضایی

موضوعات قوه سه گانه در آرای دیوان عدالت اداری

موضوعات قوای سه گانه و حاکمیتی در نظریات مشورتی

متن قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی:

‌فصل اول ـ کلیات

ماده 1 ـ انتخابات مجلس شورای اسلامی بر طبق مقررات این قانون انجام می گیرد و دولت موظف است در برگزاری انتخابات ترتیبی اتخاذ نماید کـه پیش از پایان دوره قبل، انتخابات را برگزار نماید به طوری کـه کشور در هیچ زمان بدون مجلس نباشد.

تبصره 1 ـ اصلاح 1395/03/03 ـ مقصود از کلمه «مجلس» در این قانون، مجلس شورای اسلامی می باشد.

تبصره 2 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ در دوره‌ هایی کـه علاوه بر انتخابات مجلس، انتخابات مجلس خبرگان نیز برگزار می‌ شود، وزارت کشور موظف است ترتیبی اتخاذ نماید تا انتخابات مجلس و انتخابات مجلس خبرگان به صورت همزمان در یک روز برگزار شود.

تبصره 3 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ أخذ رأی باید با فاصله زمانی حداقل 70 روز تا پایان هر دوره مجلس برگزار گردد.

ماده 2 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ عده نمایندگان مجلس290 نفر می ‌باشد و افزایش تعداد آن بر اساس اصل شصت و چهارم (64) قانون اساسی‌ خواهد بود.

تبصره ـ از تعداد کل نمایندگان پنج نفر به ترتیب ذیل مربوط به اقلیتهای دینی می باشد:

زرتشتیان و کلیمیان هر کدام یک نماینده، مسیحیان آشوری و کلدانی مجموعاً یک نماینده و مسیحیان ارمنی جنوب و شمال هر کدام یک نماینده.

ماده 3 ـ نظارت بر انتخابات مجلس شورای اسلامی به عهده شورای نگهبان می باشد. این نظارت استصوابی و عام و در تمام مراحل در کلیه امور مربوط به انتخابات جاری است.

ماده 4 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ در موارد زیر انتخابات میان دوره ای مجلس همزمان با اولین انتخابات بعدی مندرج در اصل ششم (6) قانون ‌اساسی برگزار می ‌شود:

الف ـ انتخابات یک یا چند حوزه انتخابیه باطل و یا به هر دلیل از جمله فوت یا انصراف داوطلبان یا منتخبین یا حوادث غیرمترقبه متوقف شده یا برگزار نشود، به ‌نحوی کـه منجر به عدم انتخاب نماینده گردد.

ب ـ اعتبارنامه‌ منتخبین، به تصویب مجلس نرسد.

ج ـ چنانچه به ‌دلیل فوت یا استعفا یا هر علت دیگر، حوزه‏ انتخابیه ‏ای یک یا چند نماینده‏ خود را از دست بدهد.

تبصره 1 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ چنانچه تعداد نمایندگان مجلس کمتر از چهارپنجم مجموع نمایندگان شود، وزارت کشور مکلف است حداکثر ظرف چهار ماه پس از تاریخ اعلام آن توسط مجلس با هماهنگی شورای نگهبان، انتخابات میان دوره ای را در حوزه یا حوزه های مربوط برگزار نماید. در اجرای این تبصره تمامی مواعد زمانی فرایند انتخابات به نصف کاهش می یابد. در این شرایط، مدت ‌زمان استعفای داوطلبان مشمول ماده (32) این قانون، دو ماه قبل از روز برگزاری انتخابات می باشد. بلافاصله بعد از اعلام تاریخ برگزاری انتخابات، فهرست مشاغل هم تراز توسط وزارت کشور، به آگاهی عموم می رسد.

ماده 5 ـ سرپرستان وزارت کشور، استانداری، فرمانداری و بخشداری در اجرای این قانون به جای وزیر کشور، استاندار، فرماندار و بخشدار خواهند بود.

ماده 6 ـ سنوات نمایندگی مستخدمین رسمی دولت اعم از لشکری و کشوری و سازمانها و شرکتها و مؤسسات دولتی و وابسته به دولت، نهادهای عمومی و شهرداریها پس از انتخاب شدن و صدور اعتبارنامه با اعطای گروه و افزایش سنواتی مربوطه جزو سنوات خدمتی آنان محسوب خواهد شد و در دوران نمایندگی فقط حقوق نمایندگی را دریافت خواهند کرد.

تبصره 1 ـ اصلاح 1402/05/01 ـ سالهای دوره نمایندگی مجلس جزء سنوات خدمت آن تعداد از نمایندگانی هم کـه در طول دوره نمایندگی و یا پس از آن به استخدام دستگاههای دولتی و وابسته به دولت در می آیند محسوب می گردد.

تبصره 2 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ حق بیمه یا کسور بازنشستگی نمایندگانی کـه مطابق ماده (32) این قانون از شغل خویش استعفا داده و سوابق بیمه ای آنها با صندوق مربوط قطع شده است، توسط مجلس و بنا به درخواست و رضایت نماینده، در صندوق های بازنشستگی مربوط اعمال می شود.

1 ـ در مورد ماده (6) و تبصره آن استفساریه‌ای به شرح زیر در تاریخ 1383/02/15 تصویب شد:

قانون استفساریه‌ ماده (6) قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی

موضوع استفساریه: با عنایت به مفاد ماده (6) قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی ـ مصوب 1378/09/07 ـ به ویژه تبصره آن، «‌سنوات نمایندگی در مجلس شورای اسلامی»‌ در کدامیک از صور ذیل جزو سابقه خدمت دولتی قابل احتساب می‌باشد؟

‌الف ـ صرفاً سنوات نمایندگی بعد از تاریخ 1378/09/07.

ب ـ سنوات نمایندگی اعم از قبل یا بعد از تاریخ فوق، فارغ از تاریخ استخدام در‌دستگاه دولتی.

نظر مجلس: سنوات نمایندگی اعم از قبل یا بعد از تاریخ فوق، فارغ از تاریخ استخدام در دستگاه‌ دولتی جزو سابقه خدمت دولتی قابل احتساب می‌باشد. افراد مشمول این قانون از کلیه ‌امتیازات قانونی مستخدمین رسمی دولت نیز بهره‌مند خواهند شد. ‌این قانون از تاریخ تصویب لازم‌ الاجراست.

‌فصل دوم ـ کیفیت انتخابات

ماده 7 ـ انتخابات به صورت مستقیم و عمومی و با رأی مخفی خواهد بود.

ماده 8 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ صرفاً احزاب و جبهه ‌ها می ‌توانند پس از تأیید صلاحیت داوطلبان، فهرست انتخاباتی خود را به‌ صورت مجزا برای حوزه ‌های انتخابیه دارای بیش از یک کرسی و تا سقف کرسی های آن حوزه انتخابیه تنظیم و حسب مورد به ستاد انتخابات کشور یا فرمانداری ‌ها اعلام کنند. این امر مانع از حمایت‌ های احزاب و جبهه‌ ها از نامزدها در حوزه‌ های انتخابیه تک کرسی نخواهد بود. آگهی اسامی نامزدها‌ و فهرست‌ های موضوع این ماده پس از تأیید ستاد انتخابات کشور یا فرمانداری ‌ها منتشر خواهد شد.

تبصره 4 ـ الحاق 1402/05/01 ـ احزاب استانی فقط حق ارائه فهرست انتخاباتی در حوزه انتخابیه استان محل فعالیت خود را دارند.

تبصره 5 ـ الحاق 1402/05/01 ـ در صورتی کـه جبهه ها اعلام موجودیت و ارائه فهرست کنند، احزاب ائتلاف ‌کننده آن جبهه، حق ارائه فهرست مجزا را نخواهند داشت.

تبصره 6 ـ الحاق 1402/05/01 ـ هر فهرست دارای یک عنوان است و عنوان هر فهرست باید مطابق عنوان حزب یا جبهه ارائه ‌کننده آن فهرست باشد و چنانچه عنوان فهرست متفاوت از عنوان حزب یا جبهه‌ ارائه‌ کننده آن فهرست باشد، عنوان مزبور با رعایت تبصره (4) ماده (2) قانون نحوه فعالیت احزاب و گروههای سیاسی باید به تأیید وزارت کشور برسد.

تبصره 7 ـ الحاق 1402/05/01 ـ عدم رعایت تشریفات این ماده موجب محرومیت آن حزب یا جبهه از ارائه فهرست در آن دوره انتخابات و همان حوزه انتخابیه می شود.

ماده 9 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ در انتخابات مجلس فرد منتخب در مرحله اول انتخابات باید حداقل بیست درصد (20 % ) از کل آراء را کسب نماید و انتخاب در مرحله دوم و همچنین انتخابات میان دوره ‌ای با کسب اکثریت نسبی به هر میزان است.

تبصره 1 ـ در صورتی کـه آراء دو یا چند نفر از نامزدها مساوی باشد، ملاک انتخاب یک یا چند نفر از آنان، قرعه می باشد کـه در جلسه مشترک هیأتهای اجرائی و نظارت مرکز حوزه انتخابیه انجام خواهد گرفت. نامزدهای مذکور و یا نمایندگان آنان می توانند در مراسم قرعه کشی حضور داشته باشند.

‌تبصره 2 ـ منسوخ 1402/05/01 ـ چنانچه انتخابات یک یا چند حوزه انتخابیه متوقف یا باطل گردد و یا اعتبارنامه منتخبین مورد تأیید مجلس واقع نشود، وزارت کشور‌ مکلف است با هماهنگی شورای نگهبان حداکثر ظرف مدت هفت ماه انتخابات مجدد را همزمان در حوزه‌ های انتخابیه مذکور برگزار نماید. مهلت هفت ماه، از تاریخ تعیین وضعیت آخرین حوزه در بین حوزه‌ های انتخابیه مورد نظر محاسبه می‌ شود.

‌تبصره 3 ـ منسوخ 1402/05/01 ـ چنانچه به علت فوت، استعفاء و یا هر علت دیگر حوزه انتخابیه‌ ای یک یا چند نماینده خود را از دست بدهد، وزارت کشور مکلف‌ است ظرف مدت هفت ماه پس از تاریخ اعلام آن توسط مجلس شورای اسلامی با هماهنگی شورای نگهبان انتخابات را در حوزه مربوطه برگزار نماید.

تبصره 2 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ پس از تأیید صحت انتخابات توسط شورای نگهبان، وزارت کشور موظف است اعتبارنامه کلیه منتخبین را صادر و به مجلس ارسال نماید. پذیرش انصراف هر یک از منتخبین پس از تأیید صحت انتخابات و قبل از تصویب اعتبارنامه نیز می ‌بایست به تصویب مجلس برسد.

تبصره 3 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ منتخبین حوزه های انتخابیه کـه اعتبارنامه آنان به علت عدم صلاحیت شخص در مجلس رد می شود نمی توانند در انتخابات همان دوره مجلس شرکت نمایند.

تبصره 6 ـ منسوخ 1400/11/10 ـ اولین انتخابات میان دوره ای مجلس ششم همزمان با انتخابات هشتمین دوره ریاست جمهوری سال 1380 برگزار خواهد شد.

ماده 10 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ چنانچه در مرحله اول برای یک یا چند نفر از داوطلبان حداقل یک پنجم آراء حاصل نگردید، انتخابات دومرحله ‌ای خواهد شد، بدین معنی کـه از بین نامزدهایی کـه حداقل یک پنجم آراء را در مرحله اول بدست نیاورده ‌اند، فقط به تعداد دو برابر نمایندگان مورد نیاز از بین کسانی کـه بیشترین آراء را در مرحله اول داشته ‌اند، در انتخابات مرحله دوم شرکت می ‌کنند و در صورتی کـه تعداد نامزدهای باقی ‌مانده، کمتر از دوبرابر باشد، تمام آنان در مرحله دوم انتخابات شرکت خواهند نمود.

تبصره 1 ـ اصلاح 1395/03/03 ـ اگر تعداد نامزدهای باقیمانده مساوی یا کمتر از نمایندگان مورد نیاز باشد، انتخابات مرحله دوم انجام نخواهد شد و نامزد یا نامزدهای مذکور با همان تعداد آراء مکتسبه مرحله اول به مجلس راه می یابند.

تبصره 2 ـ اصلاح 1395/03/03 ـ هیچ یک از داوطلبان نمایندگی نمی توانند در بیش از یک حوزه انتخابیه خود را نامزد کنند، در غیر این صورت نامزدی آنها کلاً باطل و از شرکت در انتخابات آن دوره مجلس محروم می شوند.

تبصره 3 ـ اصلاح 1395/03/03 ـ وزارت کشور با هماهنگی شورای نگهبان زمان انجام مرحله دوم انتخابات را ظرف مدت یک ماه پس از اعلام نتیجه مرحله اول و تأیید صحت انتخابات توسط شورای نگهبان، تعیین و اعلام خواهد کرد.

تبصره 4 ـ اصلاح 1395/03/03 ـ کلیه رأی دهندگان مرحله دوم منحصراً در حوزه انتخابیه ای کـه در مرحله اول انتخابات رأی داده اند شرکت خواهند نمود و کسانی کـه در مرحله اول در هیچ یک از حوزه های انتخابیه رأی نداده باشند در مرحله دوم انتخابات می توانند شرکت کنند.

تبصره 5 ـ اصلاح 1395/03/03 ـ در انتخابات میان دوره ای حوزه های انتخابیه هر دوره مجلس، کسانی حق رأی دارند کـه در انتخابات قبلی آن دوره در همان حوزه رأی داده باشند و یا در هیچ یک از حوزه های انتخابیه شرکت نکرده و رأی نداده باشند.

تبصره 6 ـ اصلاح 1395/03/03 ـ وزارت کشور موظف است ظرف مدت شش ماه از زمان تصویب این قانون نسبت به نوین سازی شیوه های اخذ رأی و شمارش آراء به منظور دقت، سلامت و نظارت بهتر در اخذ، شمارش و اعلام نتایج و همین طور استانداردسازی صندوق های اخذ رأی در حدود اعتبارات مصوب و پس از تأیید شورای نگهبان اقدام نماید.

تبصره 7 ـ اصلاح 1395/03/03 ـ وزارت کشور موظف است با هماهنگی و موافقت شورای نگهبان تمام مراحل انتخابات را در حدود اعتبارات مصوب با استفاده از روشها و فناوری های نوین برگزار کند.

تبصره 8 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ در انتخابات الکترونیکی با تأیید شورای نگهبان از امضاهای الکترونیکی مجریان و ناظران استفاده می‌ شود. همچنین در صورت برگزاری همزمان چند انتخابات، در هر شعبه أخذ رأی از یک دستگاه به ‌طور مشترک برای تمامی انتخابات در أخذ رأی و شمارش آراء با تأیید شورای نگهبان ‌استفاده می ‌شود.

ماده 11 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ در هر مرحله انتخاباتی، هر شخص واجد شرایط می ‌تواند فقط یک بار با ارائه اصل یکی از مدارک کارت ملی، شناسنامه، گذرنامه، گواهینامه رانندگی یا کارت خدمت دوره ضرورت نظام وظیفه رأی دهد. همچنین در مواردی کـه احراز مشخصات هویتی رأی ‌دهنده و انطباق آن با اطلاعات دستگاه احراز هویت از طریق اثر انگشت یا سایر نشانه های زیست سنجی (بیومتریک) امکان پذیر باشد، از رأی‌ دهنده ثبت نام به عمل می ‌آید. بر اساس داده ‌های دستگاه احراز هویت، شرکت و رأی ‌دادن فرد در سوابق سجلی رأی دهنده در سازمان ثبت احوال کشور ثبت خواهد شد.

تبصره 1 ـ منسوخ 1402/05/01 ـ اخذ رأی در زندانها و پادگانها و بیمارستانها نیز فقط با ارائه شناسنامه و شماره ملی یا کارت ملی می باشد.

تبصره 2 ـ منسوخ 1402/05/01 ـ شناسنامه رأی دهنده ممهور می گردد.

تبصره 1 ـ اصلاح 1402/05/01 ـ اخذ رأی در کلیه حوزه های انتخابیه کشور در یک روز انجام می شود و مدت آن حداقل ده ساعت است و در صورت ضرورت قابل تمدید می باشد.

تبصره 2 ـ اصلاح 1402/05/01 ـ تشخیص ضرورت و مدت تمدید اخذ رأی تا حداکثر 3 ساعت در یک حوزه یا سراسر کشور به عهده وزیر کشور و تمدید بیش از 3 ساعت با درخواست وی و با تأیید شورای نگهبان است.

تبصره 3 ـ اصلاح 1402/05/01 ـ اخذ رأی باید در یکی از روزهای تعطیل رسمی باشد.

تبصره 4 ـ اصلاح 1402/05/01 ـ در انتخابات الکترونیکی ملاک اخذ رأی از رأی دهندگان، احراز عدم ثبت شماره ملی رأی دهنده در سامانه انتخاباتی است.

ماده 12 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ رأی‌ گیری از افرادی کـه تا قبل از پایان مهلت قانونی اخذ رأی در محل شعبه حاضر شده و نوبت رأی ‌گیری از‌ آنان فرا نرسیده است، در حکم رأی‌ گیری در مهلت قانونی تلقی می ‌شود و اعضای شعبه موظفند رأی آنها را أخذ کنند.

ماده 13 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ کلیه وزارتخانه‌ ها، سازمان ها و ادارات و نهادهای قانونی و مؤسسات دولتی و وابسته به دولت و شهرداری ها و مؤسسات عمومی موظفند ‌حسب درخواست وزارت کشور، استانداران، فرمانداران و بخشداران، کارکنان و سایر امکانات خود را تا خاتمه انتخابات در اختیار آنان قرار دهند. بدیهی ‌است مدت همکاری کارکنان مذکور جزو ایام مأموریت نامبردگان محسوب خواهد شد.

‌تبصره 1 ـ در جهت اعمال نظارت بر انتخابات، کلیه نهادها و ارگانهای فوق‌ الذکر موظفند حسب درخواست شورای نگهبان و هیأتهای منصوب از‌ جانب آن، کارکنان خود را در اختیار آنان قرار دهند و همچنین وزارت کشور، استانداران، فرمانداران و بخشداران موظفند امکانات لازم را در اختیار آنان‌ قرار دهند.

‌تبصره 2 ـ حق مأموریت کارکنان مذکور از محل اعتبارات سازمان متبوع آنان تأمین و پرداخت می‌ گردد.

ماده 14 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ انتخابات اقلیت‌ های دینی زرتشتی، کلیمی، آشوری، کلدانی و ارامنه شمال به مرکزیت حوزه انتخابیه فرمانداری تهران و ارامنه جنوب به‌ مرکزیت حوزه انتخابیه فرمانداری اصفهان توسط فرمانداران و بخشدارانی کـه اقلیت‌ های مزبور در آنجا سکونت دارند انجام خواهد شد.

ماده 15 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ در صورتی کـه همزمان با برگزاری انتخابات مجلس، انتخابات دیگری نیز برگزار گردد، به دستور وزارت کشور، یک شعبه ثبت ‌نام و أخذ‌ رأی با اعضای واحد و با صندوق های مجزا برای هر دو انتخابات در نظر گرفته خواهد شد.

ماده 16 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران مکلف ‌است به منظور ترویج هنجارهای انتخاباتی و نهادینه کردن آن در فرهنگ عمومی نسبت به تبیین جایگاه مجلس، وظایف نمایندگان و فرایند انتخابات اقدام نماید و همچنین برنامه‌ های آگاهی‌ بخشی و آموزش انتخاباتی را کـه وزارت ‌کشور یا هیأت‌ مرکزی نظارت بر انتخابات ضروری تشخیص می دهند و نیز کلیه‌ اعلامیه‌ ها و اطلاعیه‌ های‌ مربوط ‌به انتخابات را از شبکه‌ های سراسری یا محلی صدا و سیما پخش نماید.

ماده 17 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ به‌ منظور پیشگیری از ارتکاب جرائم و تخلفات انتخاباتی:

الف ـ الحاق 1402/05/28 ـ شورای ‌عالی پیشگیری از وقوع جرم در چهارچوب وظایف خود راهبردها، برنامه‌ ها، تدابیر و سایر اقدامات لازم در حوزه پیشگیری از وقوع جرائم انتخاباتی را حداقل نُه ماه قبل از برگزاری انتخابات اتخاذ می ‌کند.

ب ـ الحاق 1402/05/28 ـ دبیرخانه شورای‌ عالی پیشگیری از وقوع جرم و معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضائیه مکلفند با استفاده از امکانات موجود پژوهش ‌های لازم برای آسیب‌ شناسی علل وقوع جرائم انتخاباتی و راههای پیشگیری از آن را انجام داده و نتایج آن را برای اتخاذ تصمیم به شورای ‌عالی پیشگیری از وقوع جرم ارائه دهند.

ماده 18 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ انتخابات مجلس در حوزه‌ های انتخابیه ‌ای کـه دچار حوادثی از قبیل سیل، زلزله، جنگ و غیره شوند، با تشخیص و پیشنهاد وزارت کشور ‌و موافقت شورای نگهبان در شهرهای محل استقرار مهاجرین و در صورت امکان در حوزه‌ های مذکور نیز برگزار می شود و مراتب به اطلاع عموم‌ می رسد.

تبصره ـ شعب ثبت نام و اخذ رأی مخصوص حوزه های انتخابیه مناطق مذکور، در شهرستانهائی دایر می شود کـه حداقل دو هزار و پانصد مهاجر ناشی از وضعیت مزبور از آن حوزه انتخابیه، در محدوده شهرستان مهاجر بوده و اسکان یافته باشند و امکان بازگشت به حوزه انتخابیه خود را نداشته باشند.

ماده 19 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ مأموران انتظامی در حدود قانون موظف به ایجاد نظم و جلوگیری از هرگونه بی ‌نظمی در جریان انتخابات و حفاظت صندوق ها بوده و ‌حق دخالت در امور اجرائی و نظارت را ندارند.

تبصره ـ اصلاح 1402/05/28 ـ در صورت نیاز فرماندهی کل انتظامی جمهوری اسلامی ایران به نیروهای کمکی با تصویب مراجع ذی ‌صلاح قانونی، نیروهای نظامی با آن فرماندهی، همکاری‌ می ‌نمایند.

ماده 20 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ قوه‏ قضائیه به تعداد کافی شعب موجود در هر حوزه‏ قضائی را به ‏منظور رسیدگی فوری و خارج از نوبت به جرائم انتخاباتی اختصاص می ‏دهد.

تبصره 1 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ از زمان ثبت نام تا پایان مهلت رأی‌ گیری، جلب یا بازداشت داوطلبان نمایندگی مجلس در رابطه با اتهامات قبل از داوطلبی یا تخلفات و جرائم انتخاباتی ممنوع است، مگر در مواردی کـه با استدلال کتبی دادستان کل کشور، تعویق تعقیب یا رسیدگی، حقوق افراد یا حقوق عمومی را در معرض تضییع قرار دهد.

ماده 21 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ در صورت وقوع تخلفات انتخاباتی، مراتب به صورت مستند به مراجع ذی‌ صلاح رسیدگی به تخلفات اداری ـ انضباطی سازمان متبوع از جمله هیأتهای رسیدگی به تخلفات اداری اعلام می شود و مراجع مذکور موظفند حداکثر یک ماه پس از پایان فرایند انتخابات،‌ به تخلف رسیدگی کنند.

تبصره ـ اصلاح 1402/05/28 ـ به هیأتهای رسیدگی به تخلفات اداری وزارت کشور و شورای نگهبان اجازه داده می شود کـه به ترتیب به تخلفات انتخاباتی عوامل اجرائی و نظارت اشخاص غیرکارمند رسیدگی کنند. متخلف، از همکاری به ‌عنوان عامل اجرائی یا عامل نظارت برای یک تا سه دوره از برگزاری هر یک از انتخابات‌ مندرج در اصل ششم (6) قانون اساسی محروم خواهد شد. حکم محرومیت مقرر در تبصره ماده (93) این قانون از شمول این تبصره مستثنی است.

ماده 18 ـ منسوخ 1386/01/26 ـ در موارد ذیل با تأیید هیأت نظارت حوزه انتخابیه مربوطه، برگهای رأی باطل ولی جزء آراء مأخوذه محسوب شده و مراتب در صورتجلسه، قید و آراء مذکور ضمیمه صورتجلسه خواهد شد:

1 ـ منسوخ 1386/01/26 ـ آراء ناخوانا باشد.

2 ـ منسوخ 1386/01/26 ـ آرائی کـه از طریق خرید و فروش بدست آمده باشد.

3 ـ منسوخ 1386/01/26 ـ آرائی کـه کلاً حاوی اسامی غیر از نامزدهای تأیید شده باشد.

4 ـ منسوخ 1386/01/26 ـ آرائی کـه سفید به صندوق ریخته شده باشد.

‌تبصره ـ منسوخ 1386/01/26 ـ در حوزه‌ هائی کـه تعداد نمایندگان مورد نیاز بیش از یک نفر باشد، فقط اسامی ناخوانا باطل خواهد شد.

ماده 22 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ در موارد ذیل با تأیید هیأت نظارت حوزه انتخابیه مربوطه، برگه های رأی باطل و مراتب در صورتجلسه قید و آراء مذکور ضمیمه صورتجلسه می شود:

الف ـ در موارد ذیل برگه های رأی باطل و جزء آراء مأخوذه محسوب می گردد:

1 ـ آراء ناخوانا باشد.

2 ـ آرائی کـه کلاً حاوی اسامی غیر از نامزدهای تأیید شده باشد.

3 ـ آرائی کـه سفید به صندوق ریخته شده باشد.

ب ـ در موارد ذیل برگه های رأی باطل و جزء آرای مأخوذه محسوب نمی گردد:

1 ـ صندوق فاقد لاک و مهر انتخاباتی باشد.

2 ـ آراء زائد بر تعداد تعرفه باشد.

3 ـ آراء کسانی کـه به سن قانونی رأی نرسیده باشند.

4 ـ آرائی کـه با شناسنامه افراد فوت شده یا غیرایرانی داده شده باشد.

5 ـ آرائی کـه با تقلب و تزویر (در تعرفه ها، آراء، صورتجلسات، شمارش) به دست آمده باشد.

6 ـ آرائی کـه با شناسنامه و شماره ملی یا کارت ملی غیر یا جعلی أخذ شده باشد.

7 ـ آراء تکراری.

8 ـ آرائی کـه با شناسنامه و شماره ملی یا کارت ملی کسانی کـه حضور ندارند أخذ شده باشد.

9 ـ آرائی کـه فاقد مهر انتخاباتی باشد.

10 ـ آرائی کـه از طریق تهدید به دست آمده باشد.

11 ـ آرائی کـه روی ورقه ای غیر از برگه رأی نوشته شده باشد.

12 ـ آرائی کـه از طریق خرید و فروش به دست آمده باشد.

تبصره 1 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ کل آراء مندرج در صورتجلسه‌ ای کـه صندوق أخذ رأی آن فاقد اوراق رأی یا برگه‌ های تعرفه باشد، باطل است و جزو آرای مأخوذه محسوب ‌نخواهد شد.

تبصره 2 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ آرای زائد مذکور در جزء (2) بند «ب» به قید قرعه از کل برگه‌ های رأی کسر می ‌شود.

تبصره 3 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ آرای باطل مأخوذه در حد نصاب انتخاب نماینده موضوع ماده (9) این قانون محاسبه نمی ‌گردد.

ماده 23 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ در صورتی کـه در برگه رأی علاوه بر اسامی نامزدهای تأیید شده، اسامی دیگری نوشته شده باشد، برگه رأی باطل نبوده و فقط اسامی ‌اضافی خوانده نمی‌ شود.

تبصره 1 ـ در صورتی کـه نام یک داوطلب در برگه رأی مکرر نوشته شده باشد فقط یک رأی برای او محسوب می شود.

تبصره 2 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ چنانچه آرای ریخته شده به صندوق به علت تشابه اسمی نامزدهای انتخاباتی به هیچ وجه قابل تشخیص و تفکیک نباشد به نسبت آرای‌ نامزدهای دارای تشابه اسمی در آن صندوق میان آنان تقسیم می‌ شود و در مورد رأی یا آرای باقی مانده غیرقابل تقسیم، به حکم قرعه عمل می شود.

تبصره 3 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ به منظور تسهیل امر نظارت و حفظ آرای واقعی مردم و جلوگیری از تضییع حقوق داوطلبان نمایندگی، چنانچه نامزدی در حوزه ‌انتخابیه به تشخیص هیأت اجرائی یا نظارت برای عامه مردم ناشناخته و گمنام باشد ولی نام خانوادگی و یا نام و نام خانوادگی او مشابه نام خانوادگی و‌ یا نام و نام خانوادگی یکی از داوطلبان سرشناس و معروف آن حوزه باشد، باید مشخصه ‌ای مانند شماره (‌کد)، شغل، محل سکونت، نام پدر و غیره‌ برای وی تعیین و در آگهی انتشار اسامی نامزدهای انتخاباتی درج گردد. آرای فاقد آن مشخصه، برای وی منظور نخواهد شد.

فرد مذکور می ‌تواند در تبلیغات انتخاباتی خود مشخصه تعیین شده را قید نماید و چنانچه در ایام تبلیغات انتخاباتی اعلام انصراف نماید، داوطلب ‌همنام او می ‌تواند قبل از روز انتخابات از طریق روزنامه و یا صدور اطلاعیه ادامه داوطلبی خود را برای رفع ابهام اعلام نماید.

تبصره 4 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ در مواردی کـه دو انتخابات به طور همزمان انجام می گیرد آرائی کـه اشتباهاً به صندوق دیگر ریخته شود با حضور ناظرین شورای نگهبان‌ قبل از هر اقدامی به صندوق مربوطه انتقال داده شده و سپس وظیفه قانونی انجام می ‌شود.

تبصره 4 ـ منسوخ 1402/05/01 ـ چنانچه تعداد برگه‌ های رأی با برگه‌ های ویژه نظارت تطبیق نداشت، با مبنا قرار دادن تعداد برگه ‌های نظارت به قید قرعه با حضور اعضاء شعب ‌اخذ رأی و نمایندة هیأت اجرایی و نظارت به همان تعداد از آراء صندوق کسر و جزء آراء مأخوذه نخواهد بود.

ماده 24 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ در صورتی کـه اسامی نوشته شده بیش از تعداد لازم باشد، اسامی اضافی از آخر، خوانده نمی ‌شود.

ماده 25 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ قبل از شروع رأی ‌گیری باید در حضور نمایندگان هیأت نظارت بر حوزه انتخابیه مربوط، صندوقهای خالی، بسته و ممهور به مهر هیأت ‌نظارت حوزه انتخابیه گردد و در صورتجلسه‌ ای کـه قبل از آغاز زمان انتخابات در محل أخذ رأی تنظیم می ‌گردد، نمایندگان هیأت نظارت بر حوزه انتخابیه ‌مربوط، تعداد صندوق ها و خالی بودن آنها را گواهی نمایند و در صورتی کـه در جریان رأی ‌گیری، نیاز باشد کـه صندوقی را اضافه نمایند، باید به همین‌ ترتیب عمل نموده و صورتجلسه گردد.

ماده 26 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ وزارت کشور موظف است در طول برگزاری انتخابات با توجه به وظایفی کـه بر عهده دارد، مطالب مربوط به انتخابات را به اطلاع عموم ‌برساند.

ماده 27 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ فرمانداران و بخشداران مراکز حوزه ‌های انتخابیه موظفند بلافاصله پس از خاتمه رأی ‌گیری و شمارش آراء نتایج حاصله را با هیأت‌ های ‌نظارت حوزه انتخابیه خود تطبیق داده و طی صورتجلسه‌ ای به وزارت کشور و شورای نگهبان ارسال و سپس از رسانه ‌های گروهی اعلام نمایند.

ماده 28 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ وزارت کشور مأمور اجرای این قانون بوده و مسؤول حسن جریان انتخابات است. بدین منظور می ‌تواند ‌مأمورانی جهت بازرسی و کنترل جریان انتخابات به حوزه‌ های انتخابیه و شعب ثبت ‌نام و اخذ رأی اعزام دارد.

تبصره ـ هیچ سازمان یا دستگاهی جز وزارت کشور و شورای نگهبان تحت عنوان اجرای قانون انتخابات یا نظارت، مجاز نیست در امر انتخابات دخالت کند و یا مأموران و بازرسانی اعزام نماید.

ماده 29 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ پس از پایان انتخابات، بلافاصله صورتجلسه نتیجه انتخابات با امضاء هیأت اجرائی مرکز حوزه انتخابیه و هیأت نظارت بر انتخابات‌ حوزه مربوطه در پنج نسخه تهیه می ‌شود کـه یک نسخه نزد هیأت اجرائی مرکز حوزه انتخابیه می ‌ماند و بقیه برای هیأت نظارت بر انتخابات مزبور و ‌وزارت کشور (‌دو نسخه) و هیأت مرکزی نظارت بر انتخابات ارسال می ‌شود.

‌فصل سوم ـ شرایط انتخاب کنندگان و انتخاب شوندگان

ماده 30 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ انتخاب کنندگان باید دارای شرایط ذیل باشند:

1 ـ تابعیت کشور جمهوری اسلامی ایران.

2 ـ اصلاح 1385/10/12 ـ هجده سال تمام.

3 ـ عاقل بودن.

ماده 31 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ انتخاب شوندگان هنگام ثبت نام باید دارای شرایط زیر باشند:

1 ـ اصلاح 1395/03/03 ـ اعتقاد و التزام عملی به اسلام

2 ـ اصلاح 1395/03/03 ـ التزام عملی به نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران

3 ـ اصلاح 1395/03/03 ـ تابعیت کشور جمهوری اسلامی ایران.

4 ـ اصلاح 1395/03/03 ـ ابراز وفاداری به قانون اساسی و اصل مترقی ولایت مطلقه فقیه.

5 ـ اصلاح 1395/03/03 ـ داشتن مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد یا معادل آن.

6 ـ اصلاح 1395/03/03 ـ نداشتن سوء شهرت در حوزه انتخابیه.

7 ـ اصلاح 1402/05/01 ـ داشتن سلامت جسمی و روانی به گونه‌ ای کـه توانایی متعارف انجام وظایف نمایندگی را داشته باشد.

تبصره ـ اصلاح 1402/05/28 ـ شورای نگهبان‌ می ‌تواند در صورت نیاز، موضوع این بند و بند (6) ماده (33) این قانون را از سازمان پزشکی قانونی کشور استعلام نماید.

8 ـ الحاق 1395/03/03 ـ حداقل سن سی سال تمام و حداکثر هفتاد و پنج سال تمام.

9 ـ الحاق 1402/05/01 ـ گواهی معتبر و مورد تأیید بالاترین مقام نهاد یا مؤسسات مربوط مبنی برداشتن حداقل پنج سال سابقه فعالیت اجرائی یا آموزشی یا پژوهشی یا ‌قضائی در یک یا همه آنها در بخش دولتی، عمومی یا غیرعمومی در هنگام ثبت ‌نام

10 ـ الحاق 1402/05/01 ـ داشتن کارت یا گواهی پایان خدمت وظیفه یا معافیت دائم قانونی

تبصره 1 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ داوطلبان نمایندگی اقلیت های دینی مصرح در قانون اساسی از التزام عملی به اسلام، مذکور در بند (1) این ماده مستثنی بوده و باید در دین خود ‌ثابت ‌العقیده باشند.

تبصره 2 ـ منسوخ 1390/01/28 ـ مدرک تحصیلی لیسانس یا معادل آن به شرط داشتن پنج سال سابقه خدمت اجرائی در سطح کارشناسی و بالاتر در بخشهای خصوصی یا دولتی و یا پنج‌ سال سابقه فعالیت آموزشی و یا پژوهشی با تأیید مراجع ذی‌ ربط و یا سابقه یک دوره نمایندگی مجلس می‌ تواند جایگزین مدرک کارشناسی ارشد باشد.

تبصره 2 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ هر دوره نمایندگی مجلس معادل یک مقطع تحصیلی فقط برای شرکت در انتخابات محسوب می ‌شود.

تبصره 3 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ ملاک محاسبه سن اشخاص برای ثبت نام در انتخابات بر اساس تاریخ تولد اولیه ثبت شده در شناسنامه رسمی است و تغییرات بعدی توسط دستگاههای ذی ربط به استثنای محاکم قضائی ملاک عمل نمی باشد.

ماده 32 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ اشخاص زیر به واسطه مقام و شغل خود از داوطلب شدن محرومند:

الف ـ اصلاح 1386/01/26 ـ اشخاص زیر از داوطلب شدن در حوزه‌ های انتخابیه سراسر کشور محرومند مگر اینکه حداقل شش‌ ماه قبل از ثبت نام از سمت خود استعفاء‌ نموده و به هیچ وجه در آن پست شاغل نباشند:

1 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ رئیس جمهور و معاونان و مشاوران وی

2 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام و معاونان وی

3 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ مشاوران معاونان رئیس جمهور

4 ـ روسای دفاتر سران سه قوه.

5 ـ وزرا و سرپرستان وزارتخانه‌ ها.

6 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ معاونان و مشاوران وزرا

7 ـ مدیران کل و سرپرستان ادارات کل وزارتخانه‌ ها و مدیران کل حوزه وزارتی و رؤسای دفاتر وزرا.

8 ـ اعضای شورای نگهبان و هیأت مرکزی نظارت بر انتخابات.

9 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ رئیس قوه قضائیه و معاونان و مشاوران وی

10 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ رئیس دیوان عالی کشور و معاونان و مشاوران وی

11 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ دادستان کل کشور و معاونان و مشاوران وی

12 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ رئیس دیوان عدالت اداری و معاونان و مشاوران وی

13 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ رئیس سازمان بازرسی کل کشور و معاونان و مشاوران وی

14 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ رؤسا و سرپرستان سازمان ها و ادارات کل و ادارات عقیدتی سیاسی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران و جانشینان و معاونان آنان در سراسر‌کشور

15 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ رئیس سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران و معاونان وی

16 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ رئیس جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران و معاونان وی

17 ـ استانداران.

18 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ معاونان و مشاوران استانداران

19 ـ فرمانداران.

20 ـ بخشداران.

21 ـ شهرداران و روسای مناطق شهرداری.

22 ـ روسا و سرپرستان سازمانهای دولتی.

23 ـ رئیس دانشگاه آزاد اسلامی.

24 ـ اعضای هیأت مدیره و مدیران عامل بانکها.

25 ـ اعضای هیأت مدیره و مدیران عامل شرکتهای دولتی و وابسته به دولت کـه حیطه وظایف و اختیارات آنها به کل کشور تسری دارد.

26 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ رئیس کل بانک مرکزی ایران و معاونان و مشاوران وی

27 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ رؤسا و سرپرستان بنیادهای (‌مستضعفان انقلاب اسلامی، شهید و امور ایثارگران، 15 خرداد، مسکن انقلاب اسلامی)، کمیته امداد امام خمینی (‌ره)، سازمان نهضت سوادآموزی جمهوری اسلامی ایران، سازمان تبلیغات اسلامی،‌ دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم و رئیس سازمان تعزیرات حکومتی و رؤسای اتاقهای بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران و تعاون ایران و معاونان و مشاوران آنان

28 ـ شاغلین در نیروهای مسلح و وزارت اطلاعات.

29 ـ الحاق 1394/02/29 ـ اعضای شوراهای اسلامی شهرها

ب ـ اصلاح 1386/01/26 ـ اشخاص زیر از داوطلب شدن در حوزه‌ های انتخابیه قلمرو مأموریت خود محرومند مگر اینکه شش ماه قبل از ثبت نام از سمت خود استعفا‌ نموده و به هیچ وجه در آن پست شاغل نباشند:

1 ـ ائمه جمعه دائمی.

2 ـ اصلاح 1386/01/26 ـ قضات شاغل در امر قضاء و رؤسای دادگستری شهرستانها و استانها.

3 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ مدیران کل و سرپرستان دفاتر و ادارات کل استان ها و معاونان آنان

4 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ مدیران کل و سرپرستان دفاتر و ادارات کل استانداری ها و معاونان آنان

5 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ رؤسا و سرپرستان ادارات و سازمانهای دولتی و وابسته به دولت و معاونان آنان در استان و شهرستان

6 ـ رؤسا و سرپرستان دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی اعم از دولتی و غیردولتی و رؤسا و سرپرستان واحدها و شعب آنها.

7 ـ اعضای هیأت مدیره و مدیران عامل شرکتهای دولتی و وابسته به دولت در استان و شهرستان.

8 ـ سرپرستان مناطق و روسای شعب بانکها در استان و شهرستان.

9 ـ سرپرستان دفاتر سازمان تبلیغات اسلامی در مرکز استان و شهرستانها.

10 ـ مدیران مراکز صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران.

11 ـ اصلاح 1394/02/29 ـ اعضاء شوراهای اسلامی روستا .

12 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ رؤسای اتاقهای بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران و رؤسای اتاقهای اصناف و تعاون در استان

ج ـ اعضای هیأتهای اجرائی و ناظرین شورای نگهبان در حوزه انتخابیه تحت مسؤولیت خود.

تبصره 1 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ کلیه مقامات و هم ترازان آنها موضوع ماده (71) قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب 1386/07/08 و با اجرای تبصره (1) آن، مشمول حکم بند «الف» این ماده می باشند. تشخیص اعلام هم ترازی سایر مقامات با این ماده، بر اساس مجموع معیارهای ساختار، مأموریت ها، جغرافیای تأثیرگذاری، ماهیت فعالیت و اختیارات، اهمیت و پیچیدگی وظایف و مسؤولیت ها بر عهده سازمان اداری و استخدامی کشور می باشد و اثر این هم ترازی صرفاً نسبت به استعفا برای انتخابات بوده و اثر قانونی دیگری ندارد. این سازمان موظف است حداقل هشت ماه قبل از آغاز ثبت ‌نام، فهرست مشاغلی را کـه هم تراز تشخیص می‌ دهد به وزارت کشور و شورای نگهبان، ارسال و اعلام نماید. رئیس مجلس و سمت نمایندگی مجلس از شمول حکم این ماده مستثنی است.

تبصره 2 ـ اصلاح 1402/05/01 ـ در مورد کسانی کـه طبق قوانین استخدامی و یا تعهد خدمت، استعفای آنان منوط به پذیرش آن از سوی مسؤولین مربوطه باشد، قبول استعفاء شرط است. همچنین استعفای پرسنل نیرو های مسلح منوط به قبول فرماندهی کل قوا می باشد.در مورد اشخاص موضوع اجزای (14) و (28) بند «الف» و جزء (2) بند «ب» این ماده، قطع رابطه استخدامی و هرگونه همکاری تحت هر عنوانی شرط می‏ باشد.

تبصره 3 ـ اصلاح 1402/05/01 ـ در هنگام ثبت ‌نام، ارائه گواهی رسمی مبنی ‌بر قبول‏ استعفا یا قطع هرگونه رابطه استخدامی و همکاری و عدم ‏اشتغال در پست یا مقام یا سمت یا مشاغل یاد شده الزامی است، در غیر این صورت از ثبت ‌نام داوطلب خودداری می ‌شود.

تبصره 4 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ جایگزین فرد مستعفی از مقام یا پست باید از سوی مرجع یا مقام ذی‌ صلاح، حداکثر به مدت یک ماه از زمان قبول استعفا به ‌طور رسمی به سازمان اداری و استخدامی کشور معرفی شود و فرد مستعفی در آن سِمت، شغل، پست یا مقام مسؤولیتی نداشته باشد. تخلف از حکم این ماده توسط فرد مستعفی و مقام ذی ‌صلاح به ‌استثنای مقاماتی کـه در قانون اساسی برای انتصاب آنها ترتیبات خاصی پیش‌ بینی شده است، جرم بوده و مرتکب یا مرتکبان به انفصال موقت از خدمات دولتی از شش ماه تا یک سال محکوم می ‌شوند. در صورتی کـه تخلف از سوی شخص داوطلب باشد، فرد مستعفی، از داوطلبی در آن انتخابات محروم می شود.

تبصره 5 ـ اصلاح 1402/05/01 ـ سرپرست یا قائم‌ مقام‌ جایگاههای یاد شده، مشمول حکم این ماده می‌ باشند.

تبصره 6 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ وزارت کشور موظف است حداقل سه ماه قبل از ثبت‌ نام از داوطلبان، مراتب را از طریق رسانه‌ های گروهی به آگاهی عموم برساند.

تبصره 7 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ منظور از واژه «دولت» در بندهای این ماده، معنای عام آن است کـه شامل دستگاههای اجرائی موضوع ماده (29) قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و مستثنیات آن و همچنین نهادهای تابعه یا وابسته به آنها می‌ شود. منظور از «تابعه» و «وابسته به دولت» در این ماده، کلیه اشخاص حقوقی است کـه حداقل دارای یکی از شرایط زیر باشند:

1 ـ الحاق 1402/05/28 ـ حداقل ده درصد (10 %) سهام آنها متعلق به دولت و یا بیش از پنجاه درصد (50 %) سهام آنها مجموعاً متعلق به دولت و نهادهای عمومی غیردولتی موضوع قانون فهرست نهادها و مؤسسات عمومی غیردولتی مصوب 1373/04/19 با اصلاحات بعدی آن باشد.

2 ـ الحاق 1402/05/28 ـ تأسیس، انحلال و یا آیین‌ نامه‌ های اجرائی یا مستقل آنها به‌ موجب تصویب یا تصمیم هیأت وزیران یا هر یک از وزیران یا رؤسای قوا باشد.

3 ـ الحاق 1402/05/28 ـ مدیرعامل یا نیمی از اعضای هیأت مدیره یا مقامات آنها از اشخاص دولتی یا توسط مقامات دولت منصوب می‌ شوند.

ماده 33 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ اشخاص زیر از داوطلب شدن نمایندگی مجلس محرومند:

1 ـ کسانی کـه در جهت تحکیم مبانی رژیم سابق نقش مؤثر داشته اند.

2 ـ ملاکین بزرگ کـه زمینهای موات را بنام خود ثبت داده‌ اند.

3 ـ عضویت یا وابستگی اداری یا تشکیلاتی به احزاب، سازمان ها، اشخاص حقوقی و یا همکاری با اشخاص حقیقی یا حقوقی کـه علیه منافع و اهداف نظام جمهوری اسلامی ایران اقدام می‌ نمایند یا غیرقانونی بودن آنها از سوی مراجع ذی‌ صلاح اعلام شده است.

4 ـ اصلاح 1402/05/01 ـ کسانی کـه به جرم اقدام علیه امنیت داخلی و خارجی جمهوری اسلامی ایران محکوم شده‌ اند.

5 ـ محکومین به ارتداد به حکم محاکم صالحه قضائی.

6 ـ اصلاح 1402/05/01 ـ مشهورین به فساد و متجاهرین به فسق و معتادین به مواد مخدر یا روانگردان.

7 ـ محکومین به حدود شرعی مگر آنکه توبه آنان ثابت شده باشد.

8 ـ اصلاح 1402/05/01 ـ محکومین قطعی به جرائم قاچاق انسان، مهمات، اسلحه، مواد مخدر، مواد روانگردان و مشروبات الکلی یا پولشویی و همچنین جرائم عمدی کـه مجازات قانونی آنها مشمول محرومیت از حقوق اجتماعی موضوع ماده (25) قانون مجازات اسلامی مصوب 1392/02/01با اصلاحات و الحاقات بعدی است.

9 ـ محجورین و کسانی کـه به حکم دادگاه مشمول اصل چهل و نهم (49) قانون اساسی باشند.

10 ـ اصلاح 1402/05/01 ـ نماینده قانونی اشخاص حقوقی موضوع ماده (143) قانون مجازات اسلامی کـه به یکی از مجازات‌ های انحلال شخص حقوقی یا مصادره اموال یا ممنوعیت از یک یا چند فعالیت شغلی یا اجتماعی به‌ طور دائم مطابق مواد (20) و (22) قانون مجازات اسلامی محکوم شده‌ اند.

11 ـ محکومین به خیانت و کلاهبرداری، اختلاس و ارتشاء و غصب اموال دیگران و محکومین به سوء استفاده مالی به حکم محاکم صالحه قضائی.

12 ـ اتباع ایرانی کـه اقامت دائم کشور دیگری را دارند یا تابعیت کشور دیگری را داشته یا دارند.

13 ـ الحاق 1402/05/01 ـ محکومین قطعی به مجازات انفصال از خدمات دولتی و عمومی در زمان ثبت ‌نام

‌فصل چهارم ـ هیأت اجرائی

ماده 34 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ وزارت کشور زیر نظر هیأت اجرائی مرکزی، مجری انتخابات است. وزیر کشور موظف است به ‌گونه ‌ای برنامه ‌ریزی نماید کـه حداقل شش ‌ماه قبل از پایان دوره مجلس و 20 روز پیش از ثبت ‌نام داوطلبان، هیأت اجرائی مرکزی را با ترکیب زیر تشکیل دهد:

1 – وزیر کشور (رئیس هیأت)

2 ـ دادستان کل کشور

3 ـ وزیر اطلاعات

4 ـ رئیس سازمان اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی

5 ـ وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات

6 ـ رئیس ستاد انتخابات کشور

7 ـ رئیس سازمان ثبت احوال کشور

8 – شش نفر از شخصیت‏ های دینی، سیاسی، فرهنگی ـ اجتماعی، علمی، اقتصادی و حقوقی در سطح ملی به عنوان معتمدان مردمی به گونه ‌ای کـه حتی ‌الامکان یک نفر از هر یک از حوزه ‌های مذکور در آن حضور داشته باشد.

تبصره 1 ـ اصلاح 1402/05/01 ـ نماینده شورای نگهبان می تواند در جلسات هیأت اجرائی مرکزی بدون حق‌ رأی حضور داشته باشد.

ماده 35 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ به ‌منظور تعیین معتمدان مردمی هیأت اجرائی مرکزی، وزیر کشور در مجموع سی نفر از شخصیت‏ های دینی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، علمی، اقتصادی و حقوقی کشور را کـه دارای صلاحیت ‏های مندرج در ماده (41) این قانون باشند، به ‏عنوان معتمد به هیأت‏ مرکزی نظارت معرفی می‌ کند. پس از تأیید هیأت مرکزی نظارت با رعایت تبصره های (1) و (2) این ماده وزیر کشور حداکثر ظرف یک هفته، جلسه ‏ای با حضور نماینده هیأت مرکزی نظارت و حداقل دوسوم معتمدان مذکور تشکیل می‏ دهد کـه ضمن آن شش نفر معتمدان هیأت اجرائی مرکزی با رأی مخفی و اکثریت نسبی معتمدان به‏ عنوان عضو اصلی و سه نفر عضو علی ‏البدل به ‏ترتیب آراء انتخاب می‌ شوند.

ماده 36 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ وظایف هیأت اجرائی مرکزی، علاوه بر مواردی کـه در این قانون برعهده آنها گذاشته شده است، به ‌شرح زیر است:

1 ـ الحاق 1402/05/28 ـ مسؤولیت حسن اجرای فرایند اجرائی انتخابات در همه سطوح

2 ـ الحاق 1402/05/28 ـ هماهنگی با نهادهای مرتبط در برگزاری انتخابات

3 ـ الحاق 1402/05/28 ـ تصویب برنامه زمان‌ بندی و اجرائی انتخابات با تأیید شورای نگهبان

4 ـ الحاق 1402/05/28 ـ رسیدگی به موضوعات ارجاعی از سوی وزیر کشور

5 ـ الحاق 1402/05/28 ـ هماهنگی های لازم جهت تأمین امنیت اجرای انتخابات در چهارچوب قوانین

ماده 37 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ وزارت کشور موظف است به ‌منظور اجرای انتخابات، ستادی را تحت عنوان «ستاد انتخابات کشور» با وظایف زیر تشکیل دهد:

1 ـ الحاق 1402/05/28 ـ تنظیم برنامه زمان بندی فرایندهای اجرائی انتخابات و ارائه به هیأت اجرائی مرکزی انتخابات

2 ـ الحاق 1402/05/28 ـ برنامه ریزی به منظور اجرای مطلوب کلیه فرایندهای انتخاباتی در چهارچوب قانون و مصوبات هیأت اجرائی مرکزی انتخابات

3 ـ الحاق 1402/05/28 ـ هماهنگی های اجرائی با کلیه دستگاهها و نهادها در‌خصوص برگزاری انتخابات در چهارچوب مصوبات هیأت اجرائی مرکزی

4 ـ الحاق 1402/05/28 ـ اطلاع رسانی عمومی در‌ خصوص کلیه فرایندهای انتخابات

5 ـ الحاق 1402/05/28 ـ طراحی و چاپ تعرفه ها، اوراق و کاربرگ های انتخابات و تهیه اقلام و لوازم انتخاباتی از جمله لوازم مورد نیاز برای برگزاری انتخابات الکترونیکی

6 ـ الحاق 1402/05/28 ـ سایر امور محوله مرتبط با انتخابات از سوی وزیر کشور

ماده 32 ـ اصلاح 1402/05/01 ـ فرماندار یا بخشدار مرکز هر حوزه انتخابیه، جهت انتخاب معتمدین اصلی و علی البدل هیأت اجرائی موضوع ماده (31)، تشکیل جلسه داده و سی نفر از روحانیون و معتمدان اقشار مختلف مردم حوزه انتخابیه را کـه بومی بوده و یا حداقل دارای سه سال سابقه سکونت در حوزه انتخابیه باشند را از بین کلیه اقشار واجد شرایط در این قانون انتخاب و به منظور تأیید صلاحیت به هیأت نظارت مربوط معرفی می نماید.

هیأت نظارت مزبور حداکثر ظرف مدت دو روز اظهار نظر کتبی خود نسبت به تأیید صلاحیت آنان را به فرماندار یا بخشدار ارسال می دارد.

فرماندار یا بخشدار مرکز حوزة انتخابیه بلافاصله از سی نفر معتمدین محلی تأیید شده از سوی هیأت نظارت، کتباً دعوت به عمل آورده و مدعوین حداکثر ظرف دو روز از تاریخ دعوت تشکیل جلسه می دهند و پس از حضور حداقل دو سوم مدعوین (بیست نفر) در حضور هیأت نظارت از بین خود هشت نفر را به عنوان معتمدین اصلی و پنج نفر را به عنوان معتمدین علی البدل هیأت اجرایی با رأی مخفی و اکثریت نسبی آراء انتخاب می نمایند.

ماده 38 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ دو هفته پیش از ثبت‌ نام، فرماندار مرکز حوزه های انتخابیه دستور تشکیل هیأتهای اجرائی حوزه های فرعی را به فرماندار یا بخشدار حوزه‌ های فرعی صادر نموده و خود موظف است ظرف هفت روز در مرکز حوزه انتخابیه هیأت اجرائی انتخابات را با حضور هیأت نظارت مرکز حوزه انتخابیه به ریاست خود و عضویت سایر اعضای حقوقی شامل یک نفر حقوقدان با معرفی رئیس کل دادگستری استان و رئیس یا سرپرست ثبت ‌احوال مرکز حوزه انتخابیه و هشت نفر معتمدان موضوع ماده (39) این قانون تشکیل دهد.

تبصره 1 ـ چنانچه هیأت نظارت، معتمدین پیشنهادی فرماندار یا بخشدار مرکز حوزه انتخابیه را تأیید ننمود، فرماندار یا بخشدار مربوطه موظف است به تعداد دو برابر، افراد واجد شرایط دیگری را به هیأت نظارت پیشنهاد نماید. هیأت نظارت موظف است حداکثر ظرف بیست و چهار ساعت نظر خود را کتباً اعلام نماید. اگر برای بار دوم معتمدین پیشنهادی، مورد تأیید هیأت نظارت مربوطه قرار نگیرند در صورتی کـه حداقل بیست نفر مورد تأیید باشند اعضای اصلی و علی البدل را از میان خود انتخاب خواهند کرد و در صورت عدم توافق فرماندار، بخشدار و هیأت نظارت شهرستان، هیأت نظارت استان با هماهنگی استاندار ظرف بیست و چهار ساعت، باقیمانده از سی نفر معتمد را انتخاب خواهند کرد.

تبصره 2 ـ معتمدین این ماده باید دارای ایمان و التزام عملی به اسلام (به جز حوزه های اقلیت دینی) و قانون اساسی و حسن شهرت و سواد خواندن و نوشتن بوده و از عوامل مؤثر در تحکیم رژیم سابق و وابسته به گروههای غیرقانونی نباشند.

تبصره 3 ـ تعداد اعضای هیأت اجرائی مرکز حوزه انتخابیه و حوزه های فرعی و کیفیت و مهلت تشکیل آنها یکسان است.

تبصره 4 ـ فرمانداران و بخشداران حوزه انتخابیه موظفند از معرفی کسانی کـه در هیأتهای اجرائی و شعب اخذ رأی انتخابات قبل، مرتکب تخلف شده باشند برای عضویت در لیست معتمدین و عضویت شعب اخذ رأی خودداری نمایند.

ماده 39 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ به ‌منظور تعیین معتمدان هیأت اجرائی، فرماندار حداکثر ظرف 48 ساعت پس از صدور دستور تشکیل هیأتهای اجرائی، مجموعاً سی‌ نفر از شخصیت ‏های دینی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، علمی، اقتصادی و حقوقی محل کـه دارای صلاحیت‏ های مندرج در این قانون باشند را به‏عنوان معتمد با مشخصات قابل شناسایی جهت تعیین صلاحیت به هیأت‏ نظارت مربوط معرفی می‏نماید.

هیأت‏ نظارت مزبور با أخذ نظر مراجع ذی صلاح موظف است حداکثر ظرف 48 ساعت، اظهار نظر کتبی خود نسبت ‏به صلاحیت معتمدان معرفی ‌شده را برای فرماندار ارسال کند. پس از تأیید هیأت نظارت با رعایت تبصره (1) این ماده، فرماندار حداکثر ظرف 48 ساعت جلسه‏ ای با حضور هیأت نظارت شهرستان و حداقل دوسوم معتمدان مذکور تشکیل می ‏دهد کـه ضمن آن هشت نفر معتمدان هیأت اجرائی با رأی مخفی و اکثریت نسبی به‏عنوان عضو اصلی و پنج نفر به ‌عنوان عضو علی‏ البدل به ‏ترتیب آراء انتخاب می ‌شوند.

ماده 40 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ تصمیمات هیأت های نظارت قابل اعتراض و رسیدگی در هیأت مرکزی نظارت است.

ماده 41 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ شرایط اعضای هیأتهای اجرائی و نظارت، هیأتهای بازرسی وزارت کشور و شورای نگهبان، ناظران شورای‌ نگهبان، اعضای شعب و نمایندگان فرماندار و بخشدار به‌ شرح زیر است:

1 ـ اصلاح 1402/05/01 ـ اعتقاد به اسلام

2 ـ اصلاح 1402/05/01 ـ التزام عملی به احکام اسلام و قانون اساسی

3 ـ الحاق 1402/05/01 ـ حداقل سواد خواندن و نوشتن

4 ـ الحاق 1402/05/01 ـ عدم وابستگی به گروههای غیرقانونی

5 ـ الحاق 1402/05/01 ـ عدم سابقه محکومیت کیفری مؤثر و عدم محرومیت از حقوق اجتماعی

6 ـ الحاق 1402/05/01 ـ عدم سابقه محکومیت به جرائم انتخاباتی

ماده 42 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ اعضای هیأت اجرائی پس از پذیرفتن عضویت، ملزم به شرکت در جلسات و امضای صورتجلسات و اعتبارنامه منتخبین و انجام سایر ‌وظایف قانونی می ‌باشند.

تبصره 1 ـ اصلاح 1402/05/01 ـ در صورت عدم شرکت فرماندار یا بخشدار حوزه انتخابیه ، یا حقوقدان و یا رئیس ثبت احوال در جلسات، هیأت اجرائی موظف است مراتب را طی صورتجلسه ای به مقامات اجرائی مافوق آنها اعلام داشته کسب تکلیف نماید.

تبصره 2 ـ اصلاح 1402/05/01 ـ در صورت غیبت فرماندار یا بخشدار یا حقوقدان و یا رئیس ثبت احوال حوزه انتخابیه و یا بروز هر نوع اختلاف در هیأت اجرائی کـه منجر به توقف انتخابات شود، هیأت نظارت موظف است مراتب را به فوریت به هیأت نظارت مافوق گزارش دهد.

تبصره 3 ـ هیأت اجرائی موظف است در صورت جلسات و گزارش کار خود موارد غیبت اعضا را با ذکر علت غیبت به وزارت کشور اعلام دارد.

ماده 43 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ هرگاه در جریان انتخابات یک یا چند نفر از معتمدین هیأت اجرائی دو جلسه متوالی یا چهار جلسه متناوب از حضور در جلسات هیأت ‌اجرائی خودداری نمایند یا از سمت خود استعفا دهند و یا هیأت اجرایی را از اکثریت ساقط کنند، به جای آنان به ترتیب تعداد رأی از معتمدین‌ علی ‌البدل به وسیله فرماندار یا بخشدار دعوت به عمل خواهد آمد. در صورتی کـه با دعوت از اعضای علی‌ البدل باز هم اکثریت حاصل نگردد، از باقی مانده ‌از معتمدین (‌تا سی نفر) تأمین خواهند نمود.

ماده 44 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ هیأتهای اجرائی فرعی بلافاصله پس از انتخابات معتمدین تشکیل جلسه داده و تعداد و محل استقرار شعب ثبت نام و اخذ رأی را تعیین ‌نموده و به وسیله رئیس هیأت به فرماندار یا بخشدار مرکز حوزه انتخابیه جهت طرح در هیأت اجرائی مرکز حوزه انتخابیه اعلام می ‌دارند.

ماده 45 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ جلسات هیأتهای اجرائی اصلی و فرعی با حضور دوسوم کلیه اعضاء رسمیت یافته و اخذ تصمیم با اکثریت مطلق حاضرین خواهد بود.

‌تبصره ـ رأی ممتنع در حکم رأی مخالف خواهد بود.

ماده 46 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ هیأت اجرایی مرکز حوزه انتخابیه پس از تعیین محلهای استقرار شعب ثبت نام و اخذ رأی در مرکز حوزه انتخابیه و بررسی و تأیید و‌تصویب مصوبات هیأت‌ های اجرایی فرعی در مورد تعداد و محل شعب ثبت نام و اخذ رأی نُه روز قبل از روز اخذ رأی مبادرت به انتشار آگهی انتخابات‌ حاوی تاریخ برگزاری انتخابات، ساعات اخذ رأی، شرایط انتخاب کنندگان، جرائم و تخلفات و مقررات جزایی و محل شعب ثبت نام و اخذ رأی در ‌سراسر حوزه انتخابیه می ‌نمایند.

تبصره ـ در صورت بروز بعضی از مشکلات با موافقت وزارت کشور، مهلت نُه روز تا هفت روز تقلیل می یابد.

ماده 47 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ فرماندار یا بخشدار مرکز حوزه انتخابیه موظف است سه نسخه از آگهی ‌های منتشره در سطح حوزه انتخابیه را به وزارت کشور ارسال ‌دارد. یک نسخه از این آگهی‌ ها به وسیله وزارت کشور به هیأت مرکزی نظارت بر انتخابات منتخب شورای نگهبان فرستاده می ‌شود.

ماده 48 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ هیأت اجرائی مرکز حوزه انتخابیه و حوزه‌ های فرعی حداقل تا یک ماه پیش از روز اخذ رأی، برای هر شعبه ثبت ‌نام و اخذ رأی، سه تا پنج‌ نفر و در شعب پرتراکم هفت‌ تا نه نفر و در تهران حداکثر تا یازده نفر از معتمدان محل، انتخاب و به فرماندار یا بخشدار جهت صدور حکم معرفی می ‌نمایند.

تبصره 1 ـ اعضاء شعب ثبت نام و اخذ رأی از بین خود یک نفر رئیس، یک نفر نایب رئیس و بقیه اعضاء را به عنوان منشی انتخاب می نمایند و بایستی ترتیبی اتخاذ نمایند کـه یک روز قبل از روز اخذ رأی، محل شعبه آماده برای اخذ رأی باشد.

تبصره 2 ـ محل شعب ثبت نام و اخذ رأی مندرج در آگهی انتخابات غیرقابل تغییر است مگر اینکه دائر نمودن شعبه و یا ادامه کار آن در محل اعلام شدهٔ قبلی، به علت حوادث غیرمترقبه یا هر علت دیگری مقدور نباشد. کـه در این صورت مراتب تغییر شعبه ثبت نام و اخذ رأی توسط هیأت اجرایی و ناظران شورای نگهبان با ذکر علت، صورتجلسه شده و شعبه ثبت نام و اخذ رأی جدید در کوتاهترین فاصله نسبت به شعبه سابق به نحوی دایر خواهد شد کـه خللی در مراجعهٔ رأی دهندگان و تشخیص محل شعبه ایجاد نشود و تبدیل شعبه باید به اطلاع مردم محل برسد.

تبصره 3 ـ تشکیل شعب ثبت نام و اخذ رأی در موزه ها ممنوع می باشد.

ماده 49 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ فرماندار یا بخشدار مرکز حوزه انتخابیه موظف است مستقیماً یا با تفویض اختیار به فرماندار یا بخشدار حوزه ‌های فرعی برای هر یک از‌ شعب ثبت نام و أخذ رأی یک نفر نماینده تعیین نماید.

ماده 50 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ هیأتهای اجرائی انتخابات مسؤول صحت جریان انتخابات در حوزه انتخابیه خود می ‌باشند.

تبصره ـ در مواردی کـه وزارت کشور برای حسن انجام انتخابات در برگزاری مرحلهٔ دوم ضروری بداند، با اطلاع و تأیید هیأت مرکزی نظارت بر انتخابات دستور تجدید انتخاب معتمدین هیأت اجرائی حوزة انتخابیه را صادر خواهد نمود.

ماده 51 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ کلیه امور انتخابات بخش مرکزی را هیأت اجرائی حوزه انتخابیه شهرستان انجام می ‌دهد.

ماده 52 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ هیأت اجرائی فرعی با تصویب هیأت اجرائی مرکز حوزه انتخابیه میتواند برای مناطق صعب ‌العبور و کوهستانی و مسافتهای دور و ‌نقاطی کـه تأسیس شعب ثابت أخذ رأی مقدور نیست، شعب اخذ رأی سیار تشکیل دهد. هیأت اجرائی مرکز حوزه انتخابیه نیز میتواند در صورتی کـه لازم بداند، نسبت به تأسیس شعب اخذ رأی سیار در مرکز حوزه انتخابیه و بخش مرکزی اقدام نماید و در هر دو مورد باید به اطلاع هیأت نظارت برسد ‌و همچنین نماینده ‌ای از هیأت نظارت در معیت صندوق سیار بوده و مسیر گردش صندوق را در صورتجلسه قید و تأیید نماید.

‌فصل پنجم ـ اعلام داوطلبی و رسیدگی به صلاحیت داوطلبان

ماده 53 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ داوطلبان نمایندگی مجلس باید ظرف هفت روز از تاریخ انتشار دستور شروع ثبت نام به ‏وسیله‏ وزارت‏ کشور، به سامانه الکترونیکی کـه وزارت کشور جهت ثبت ‌نام اعلام کرده است، مراجعه کنند و ضمن تکمیل پرسشنامه‏ مخصوص اعلام داوطلبی، مدارک و گواهینامه‌ های مربوط را بارگذاری و شناسه رهگیری أخذ نمایند.

تبصره 1 ـ اصلاح 1402/05/01 ـ لزوم مراجعه حضوری داوطلبان برای ثبت‌ نام یا تأیید نهائی آن به مراکز ثبت‌ نام با تشخیص وزارت کشور خواهد بود. مراجعه حضوری به مراکز ثبت نام از ساعت 8 صبح تا 16 عصر می باشد. تمدید زمان مذکور حداکثر تا ساعت 24 بر عهده ستاد انتخابات کشور است.

تبصره 2 ـ اصلاح 1402/05/01 ـ عدم مراجعه به مراکز ثبت ‌نام در موارد لزوم مراجعه حضوری موضوع تبصره (1) این ماده، عدم تکمیل پرسشنامه‏ مخصوص اعلام داوطلبی، عدم بارگذاری مدارک و گواهینامه ‌های مربوط و یا عدم اخذ شناسه رهگیری در موعد مقرر جهت تأیید نهائی ثبت ‌نام، به ‌منزله عدم‌‌ ثبت‌ نام است.

تبصره 3 ـ اصلاح 1402/05/01 ـ پرسشنامه اعلام داوطلبی باید حاوی اطلاعات شخصی و خانوادگی و سوابق از جمله علمی، شغلی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و مذهبی داوطلب باشد. این پرسشنامه توسط وزارت کشور تهیه و به تأیید هیأت مرکزی نظارت می‌ رسد.

ماده 54 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ وزیر کشور موظف است حداقل 70 و حداکثر 110 روز قبل از شروع ثبت ‌نام الکترونیکی موضوع ماده (53) این قانون، دستور شروع فرایند انتخابات را صادر کند.

متقاضیان پس از صدور دستور شروع فرایند انتخابات، باید ظرف هفت روز از طریق درگاه الکترونیکی واحد با مدیریت وزارت کشور، صدور گواهی و مدارک موضوع این ماده را از دستگاهها و مراجع ذی ‌صلاح از جمله نهادهای زیر درخواست نمایند. این دستگاهها و مراجع موظفند به ‌شرح زیر حداکثر تا یک ماه پیش از شروع ثبت ‌نام الکترونیکی موضوع ماده (53) این قانون، گواهی‌ های مربوط را صادر و به درخواست ‌کننده تحویل دهند.

وزارت کشور موظف است اطلاعات متقاضیان و نسخه ‌ای از مدارک را پس از دریافت به شورای نگهبان ارسال کند. عدم صدور گواهی‌ در موعد مقرر یا عدم رسیدگی به اعتراض متقاضیان مستوجب مجازات درجه شش موضوع ماده (19) قانون مجازات اسلامی برای مقام یا شخصی است کـه فعل یا ترک فعل به او مستند است.

1 ـ سازمان ثبت احوال کشور نسبت به صدور گواهی های موضوع بندهای (3) و (8) ماده (31) و بند (12) ماده (33) این قانون

2 – وزارتخانه ‌های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، دانشگاه‌ آزاد اسلامی و مراکز مدیریت حوزه‌ های علمیه حسب مورد نسبت به صدور گواهی موضوع بند (5) ماده (31) این قانون

3 ـ سازمان اداری و استخدامی کشور نسبت به صدور گواهی موضوع ماده (32) این قانون

4 ـ دادستانی کل کشور نسبت به صدور گواهی موضوع بندهای (3)، (4)، (5)، (7)، (8)، (9)، (10) و (11) ماده (33) و مواد (82) و (83) این قانون

5 ـ فرماندهی کل انتظامی جمهوری اسلامی ایران نسبت به صدور گواهی موضوع بند (10) ماده (31) این قانون

6 ـ وزارت امور خارجه نسبت به صدور گواهی موضوع بند (3) ماده (31) و بند (12) ماده (33) این قانون

تبصره 1 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ دستگاهها و مراجع فوق الذکر موظف به رسیدگی به اعتراض داوطلبان نسبت به گواهی ‌های صادر شده حداکثر تا 24 ساعت قبل از شروع ثبت ‌نام، می ‌باشند. سازمان اداری و استخدامی کشور موظف است حداکثر ظرف یک ماه پس از پایان مهلت درخواست متقاضیان نسبت به پاسخ به استعلام و رسیدگی به اعتراض در ‌خصوص گواهی های بند (3) این ماده اقدام کند. عدم پاسخ دستگاهها و مراجع مذکور موضوع این ماده در مهلت های مقرر، مانع از ثبت نام نخواهد بود.

تبصره 2 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ متقاضیانی کـه مطابق گواهی‌ های موضوع این ماده شرایط داوطلب شدن را ندارند و یا در سامانه درخواست خود را ثبت نکرده اند، نمی ‌توانند به‌عنوان داوطلب نمایندگی مجلس ثبت‌ نام کنند. سایر متقاضیان باید گواهینامه‌ های مذکور را در زمان ثبت‌ نام در سامانه الکترونیکی موضوع ماده (53) این قانون بارگذاری کنند.

ماده 55 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ وزارت کشور با موافقت شورای نگهبان می ‌تواند برای همه یا برخی از حوزه‌ های انتخابیه حداقل یک ماه قبل از برگزاری انتخابات از رأی ‌دهندگان به صورت الکترونیکی ثبت ‌نام به عمل آورد تا رأی دهندگان نسبت به تعیین شعبه اخذ رأی اقدام نمایند.آیین‌ نامه موضوع این ماده حداکثر ظرف شش ماه پس از لازم‌ الاجرا شدن این قانون توسط وزیر کشور تهیه می شود و به ‌تصویب هیأت وزیران می‌ رسد.

ماده 56 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ هر یک از داوطلبان نمایندگی مجلس با مراجعه به سامانه اعلامی وزارت کشور می تواند حداکثر تا 72 ساعت قبل از رأی ‌گیری، انصراف خود را ثبت کند. مراتب انصراف توسط وزارت کشور فوراً به اطلاع هیأت مرکزی نظارت می ‌رسد. انصراف پس از زمان مذکور یا عدول از انصراف پذیرفته نمی ‌شود.

ماده 57 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ فرماندار یا بخشدار مرکز حوزه انتخابیه موظف است روزانه مشخصات کامل داوطلبان حوزه انتخابیه خود را بر اساس مفاد مندرج در ‌پرسشنامه با سریعترین وسیله به وزارت کشور اعلام نماید.

وزارت کشور نیز موظف است تصویری از مشخصات کامل داوطلبان را روزانه به هیأت مرکزی نظارت اعلام نماید.

ماده 58 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ وزارت کشور و شورای نگهبان به‌ منظور بررسی سوابق داوطلبان در رابطه با شرایط مندرج در این قانون، روزانه اطلاعات کامل ثبت ‌نام داوطلبان را حسب مورد به مراجع ذی ‌صلاح از جمله وزارت اطلاعات، سازمان اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، سازمان ثبت احوال کشور، فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران و قوه قضائیه ارسال می‌ کنند. مراجع مزبور مکلفند ظرف مهلت ده روز نسبت به ارسال پاسخ در خصوص هر یک از افراد اعلام ‌شده به صورت مکتوب و مستدل به ‌همراه اسناد و مدارک اقدام نمایند. پاسخ مراجع مزبور باید تنها ناظر به وجود سوابق در خصوص شرایط مذکور در قانون باشد. مراجع مزبور مکلفند در صورتی کـه هر یک از داوطلبان فاقد هرگونه سابقه ‌ای نزد آنان باشد، در پاسخ ارسالی، نسبت به این موضوع تصریح کنند.

تبصره 1 ـ اصلاح 1402/05/01 ـ وزارت کشور می تواند در صورت لزوم از داوطلب نمایندگی مجلس انگشت نگاری به عمل آورد.

ماده 59 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ وزارت کشور موظف است پس از وصول نتایج بررسی از مراجع مذکور در ماده (58) مراتب را به فرمانداران و بخشداران مراکز‌حوزه‌ های انتخابیه به نحو مقتضی اعلام نماید و فرمانداران و بخشداران مراکز حوزه‌ های انتخابیه موظفند عیناً مدارک و نتایج بررسی را در جلسه ‌مشترک هیأت اجرائی و هیأت نظارت مرکز حوزه انتخابیه مربوطه مطرح نمایند.

ماده 60 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ هیأتهای اجرائی مراکز حوزه‌ های انتخابیه موظفند حداکثر ظرف 15 روز پس از پایان مهلت ثبت نام با توجه به نتایج بدست آمده از ‌بررسی های لازم در محل و با استفاده از نتایج اعلام شده توسط وزارت کشور صلاحیت داوطلبان در رابطه با صلاحیت‌ های مذکور در این قانون را مورد ‌رسیدگی قرارداده و رونوشتی از مدارک و اسناد را همراه نتیجه به هیأت ‌های نظارت اعلام نمایند.

تبصره ـ اصلاح 1402/05/28 ـ رد صلاحیت داوطلبان نمایندگی مجلس باید مستند به قانون و بر اساس مدارک و اسناد معتبر باشد.

ماده 61 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ فرمانداران مراکز حوزه ‌های انتخابیه مکلفند نظر هیأت اجرائی انتخابات مبنی ‌بر عدم تأیید یا عدم احراز صلاحیت داوطلب را با ذکر مستند قانونی ظرف دو روز به داوطلبان ابلاغ نموده و با قید فوریت به ‌همراه اسناد و مدارک به هیأت نظارت استان اطلاع دهند.

داوطلب می تواند پس از ابلاغ عدم تأیید یا عدم احراز صلاحیت ظرف دو روز درخواست کتبی مبنی ‌بر ارائه دلایل عدم تأیید یا عدم احراز صلاحیت خود را به هیأت اجرائی داده و آن هیأت موظف است دلایل را با رعایت قانون لزوم رسیدگی دقیق به شکایات داوطلبان رد صلاحیت شده در انتخابات مختلف مصوب 1378/08/22مجمع تشخیص مصلحت نظام در مدت چهار روز به وی ابلاغ کند.

تبصره ـ کسانی کـه صلاحیت آنان مورد تأیید قرار نگرفته حق دارند ظرف چهار روز از تاریخ ابلاغ به داوطلب، شکایت خود را مستدلاً به هیأت نظارت استان اعلام نمایند.

ماده 62 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ هیأت نظارت استان در راستای بررسی دقیق صلاحیت داوطلبان و تحت نظارت هیأت مرکزی نظارت موظف است به صورت مستدل و مستند به قانون، مدارک، دلایل یا قرائن اطمینان‌آور بر اساس تحقیقات لازم، اخذ سوابق و مدارک اثباتی از داوطلب، شنیدن توضیحات یا دفاعیات داوطلب و با رعایت موازین شرعی و حقوقی، نظر خود را به ‌همراه مستندات به هیأت مرکزی نظارت اعلام کند. مدت زمان بررسی و تشخیص صلاحیت در این مرحله (بررسی در هیأت نظارت استان و نظر نهائی هیأت مرکزی نظارت) 50 روز است.

ماده 52 ـ اصلاح 1402/05/01 ـ گزارشها و شکایات واصله ظرف مدت بیست روز پس از پایان مهلت دریافت شکایت در جلسه هیأت نظارت استان رسیدگی و نتیجه صورتجلسه می شود. چنانچه نظر هیأت اجرائی مبنی بر رد صلاحیت داوطلب، مورد تأیید هیأت نظارت استان نیز باشد، هیأت نظارت مذکور موظف است در این خصوص، نظر هیأت مرکزی نظارت را نیز کسب نماید. هیأت نظارت استان در مورد صلاحیت سایر داوطلبان نیز نظر خود را به هیأت مرکزی نظارت اعلام می نماید.

ماده 63 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ فرایند رسیدگی به صلاحیت داوطلبان در شورای نگهبان به قرار زیر است:

الف ـ الحاق 1402/05/28 ـ هیأت‌ نظارت استان پس از کسب نظر هیأت‌ مرکزی نظارت موظف است نظر هیأت مرکزی نظارت مبنی بر تأیید، عدم تأیید یا عدم احراز صلاحیت کلیه داوطلبان را با ذکر مستند قانونی به ‌نحو مقتضی طی صورتجلسه ای به فرماندار مرکز حوزه انتخابیه اعلام نموده تا فرماندار ظرف دو روز به آنان ابلاغ نماید.

ب ـ الحاق 1402/05/28 ـ داوطلبانی کـه صلاحیت آنها تأیید یا احراز نشده است، می ‌توانند مراتب اعتراض خود را ظرف سه روز به شورای نگهبان اعلام کنند. شورای نگهبان ظرف سی روز نظر قطعی خود را از طریق هیأت نظارت استان درباره صلاحیت داوطلبان به ‌نحو مقتضی به فرماندار مرکز حوزه انتخابیه یا ستاد انتخابات کشور اعلام نموده تا به داوطلبان ابلاغ شود.

ج ـ الحاق 1402/05/28 ـ چنانچه شورای نگهبان صلاحیت داوطلبی کـه در مراحل قبلی مورد تأیید قرار گرفته است را تأیید یا احراز نکند، پس از ارسال اظهار نظر عدم تأیید یا عدم احراز صلاحیت داوطلب به هیأت نظارت استان، هیأت نظارت استان موظف است به فوریت مراتب را به ‌نحو مقتضی به فرماندار مرکز حوزه انتخابیه یا ستاد انتخابات کشور اعلام کند تا آن را ظرف یک روز به داوطلبان ابلاغ نماید. داوطلب می ‌تواند حداکثر ظرف سه روز از تاریخ ابلاغ، رسیدگی مجدد و ارائه آن به هیأت نظارت استان را درخواست نماید. شورای نگهبان باید ظرف هفت روز رسیدگی و نتیجه قطعی را به ستاد انتخابات کشور اعلام نماید.

ماده 64 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ شورای نگهبان در بررسی فرایند صلاحیت داوطلبان و یا اعتراض آنها می‌ تواند در صورت تشخیص رأساً و یا از طریق هیأت مرکزی نظارت یا هیأت نظارت استان اقدامات لازم مندرج در ماده (62) را انجام دهد. نظر شورای نگهبان قطعی است. تنها داوطلبانی کـه صلاحیت‌ آنها تأیید شده ‌است می‌ توانند به‌عنوان نامزد خود را در معرض انتخاب‌ شدن برای نمایندگی قرار دهند.

تبصره 1 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ حق دانستن دلایل و ارائه دفاعیات و توضیحات داوطلب در مراحل بررسی صلاحیت در شورای نگهبان تنها در صورتی است کـه یکی از شرایط زیر در مورد وی صدق کند:

الف ـ الحاق 1402/05/28 ـ داوطلب در مراحل نظارتی پیشین، پس از ابلاغ و اطلاع از حق دانستن دلایل و ارائه توضیحات و دفاعیات، درخواست کتبی خود مبنی ‌بر اعمال حق مذکور را ارائه داده ولی امکان استماع دفاعیات وی فراهم نشده است.

ب ـ الحاق 1402/05/28 ـ با عذر موجه یا خارج از اراده خود از برخورداری از این حق محروم بوده است.

ج ـ الحاق 1402/05/28 ـ دلایل، مدارک یا مستندات جدیدی در مراحل بعد کشف شده است کـه در این صورت تنها نسبت به همان دلایل جدید حق ارائه دلیل و اخذ دفاعیات انجام می‌ شود.

ماده 65 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ در صورتی کـه شورای نگهبان تا قبل از صدور اعتبارنامه منتخبین بر اساس ادله و مدارکی کـه کشف شده یا در مراحل قبل مورد بررسی قرار نگرفته، صلاحیت منتخبی را رد کند، موظف است از زمان ابلاغ به داوطلب ظرف 72 ساعت ضمن اخذ اعتراض و دفاعیات او حسب مورد اقدام لازم را اتخاذ کند.

تبصره 1 ـ اصلاح 1395/03/03 ـ هیأت نظارت استان موظف است رأساً یا از طریق نمایندگان خود توضیحات و اظهارات داوطلبانی کـه صلاحیتشان رد شده یا رد می شود و یا احراز نگردیده است را تا پایان مهلت مقرر در این ماده، استماع نماید.

تبصره 2 ـ اصلاح 1395/03/03 ـ هیأت نظارت استان پس از کسب نظر هیأت مرکزی نظارت، موظف است مراتب تأیید یا رد صلاحیت کلیه داوطلبان را با استناد قانونی طی صورتجلسه ای به فرماندار یا بخشدار مربوط اعلام نماید.

تبصره 2 ـ اصلاح 1395/03/03 ـ فرماندار یا بخشدار موظف است نظر هیأت مرکزی نظارت، مبنی بر تأیید یا رد صلاحیت داوطلبان را کـه از هیأت نظارت استان دریافت نموده است، به نامبردگان ابلاغ نماید تا در صورت اعتراض به رد صلاحیت خود، کتباً به شورای نگهبان شکایت نمایند.

تبصره 4 ـ اصلاح 1395/03/03 ـ در صورتی کـه نظر هیأت مرکزی نظارت مبنی بر رد صلاحیت داوطلبانی باشد کـه صلاحیت آنان مورد تأیید هیأت اجرائی مرکز حوزه انتخابیه قرار گرفته است، داوطلبان می توانند اعتراض خود را به شورای نگهبان تسلیم نمایند. شورای نگهبان بیست روز پس از اظهارنظر هیأت مرکزی نظارت نظر قطعی و نهایی خود را در خصوص تأیید یا رد صلاحیت داوطلبان به وزارت کشور اعلام خواهد نمود.

ماده 66 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ در صورتی کـه معتمدین هیأت اجرائی در بررسی صلاحیت داوطلبان و سایر وظایف خود مقررات قانونی انتخابات را رعایت ننمایند،‌ فرماندار یا بخشدار موظف است با اطلاع هیات نظارت مرکز حوزه انتخابیه و ستاد انتخابات کشور نسبت به تعویض هر یک از معتمدین هیات ‌اجرائی یا به‌ طور کلی تشکیل مجدد هیات اجرائی اقدام نماید. تعویض بعض اعضاء و یا تغییر کل هیأت اجرائی حسب مورد طبق مواد (39) و (43)‌ این قانون انجام خواهد شد.

ماده 67 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ در مواردی کـه طبق گزارش ها و شکایات و اعتراضات واصله برای شورای نگهبان معلوم گردد کـه اعضای هیأتهای نظارت از قوانین و ‌مقررات تخلف نموده ‌اند، شورای نگهبان موظف است حسب مورد و متناسب با تخلفات انجام شده برخورد قانونی نماید.

ماده 68 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ هر یک از نامزدها به ‏تنهایی یا چند نامزد به ‌طور مشترک می ‏توانند برای شعب أخذ رأی به شیوه زیر نمایندگان خود را جهت بررسی شرایط به هیأت ‏نظارت حوزه‏ انتخابیه معرفی نمایند:

الف ـ اصلاح 1402/05/01 ـ حوزه ‏های دارای یک یا دو نماینده، به ‏ازای هر صندوق یک نماینده

ب ـ اصلاح 1402/05/01 ـ حوزه‏ های دارای سه نماینده، به ‏ازای هر سه صندوق یک نماینده

ج ـ اصلاح 1402/05/01 ـ حوزه‏ های دارای چهار نماینده، به‏ ازای هر چهار صندوق یک نماینده

د ـ اصلاح 1402/05/01 ـ حوزه ‏های دارای پنج نماینده، به ‏ازای هر پنج صندوق یک نماینده

ه ـ اصلاح 1402/05/01 ـ ـ ـ حوزه‏ های دارای شش نماینده، به ‏ازای هر شش صندوق یک نماینده

و ـ اصلاح 1402/05/01 ـ حوزه های دارای بیش از شش نماینده، به ازای هر بیست صندوق یک نماینده

ز ـ الحاق 1402/05/01 ـ حوزه انتخابیه تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس به ازای هر پنجاه صندوق یک نماینده

تبصره 1 ـ اصلاح 1402/05/01 ـ کارکنان (پرسنل) نیروهای نظامی، انتظامی، اطلاعاتی، امنیتی و عوامل اجرائی و نظارت انتخابات نمی ‌توانند از طرف هیچ نامزدی نمایندگی داشته باشند.

ماده 69 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ وزارت کشور موظف ‌است کلیه دستورالعمل‌ ها، بخشنامه‌ ها و اطلاعیه‌ های اجرائی مربوط به کلیه فرایندهای اجرائی انتخابات را مطابق با قانون و مقررات تدوین و منتشر نموده و به اطلاع هیأت مرکزی نظارت برساند. هیأت مزبور، در صورت تشخیص مغایرت آنها با قوانین و مقررات، به صورت فوری مراتب را جهت بررسی و اصلاح به وزیر کشور اعلام می ‌کند.

‌فصل ششم ـ تبلیغات

ماده 70 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ تبلیغات و شیوه‌ های تبلیغی مجاز اعم از فضای حقیقی و مجازی منحصر به موارد مجاز مذکور در این قانون و قانون شفافیت و نظارت بر تأمین مالی فعالیت های انتخاباتی در انتخابات مجلس شورای اسلامی مصوب 1398/11/06 است و مراجع اداری، انتظامی و قضائی موظف به برخورد با تبلیغات غیرمجاز هستند. فعالیت تبلیغات انتخاباتی نامزدهای نمایندگی هشت روز قبل از روز أخذ رأی (‌مرحله اول و دوم) آغاز و تا 24 ساعت قبل از ‌أخذ رأی ادامه خواهد داشت.

‌ماده 57 ـ اصلاح 1398/11/06 ـ استفاده از هرگونه پلاکارد، پوستر، دیوار نویسی و کاروانهای تبلیغاتی و استفاده از بلندگوهای سیار در خارج از محیط سخنرانی و امثال آن به‌ استثناء عکس برای تراکت و زندگی نامه و جزوه و همچنین سخنرانی و پرسش و پاسخ از طرف نامزدهای انتخاباتی و طرفداران آنان ممنوع می‌ باشد. متخلفین از این ماده به سه تا سی روز زندان محکوم می‌ گردند.

ماده 71 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ هرگونه انتشار نظر یا تصویر مقامات و مدیران و اشخاص موضوع ماده (75) این قانون، به نفع یا ضرر نامزدها و جریان ها و احزاب و گروههای سیاسی در جریان انتخابات به جز مواردی کـه قبلاً جنبه عمومی پیدا کرده، ممنوع است. استفاده از اظهار نظر، نام، تصویر یا نماد سایر اشخاص حقیقی و حقوقی و همچنین احزاب و گروههای سیاسی در تبلیغات انتخاباتی منوط به ارائه موافقت کتبی آنها به هیأت بررسی تبلیغات استان مطابق قانون است.

تبصره 1 ـ اصلاح 1386/12/01 ـ اعلام نظر شخصیتها در تأیید نامزدها به شرطی مجاز است کـه بدون ذکر عنوان و مسؤولیت آنها باشد و مدرک کتبی مربوط به امضاء آنان‌ تسلیم هیأت اجرائی انتخابات شده باشد.

تبصره 2 ـ اصلاح 1386/12/01 ـ نصب و الصاق عکس و پوستر ممنوع می باشد و چاپ عکس صرفاً محدود به زندگینامه، جزوه، بروشور و کارت حداکثر در قطع 10×15 مجاز می باشد. نصب بنر و پارچه در محل ستادهای اصلی نامزد ها به تفکیک برادران و خواهران مجاز می باشد.

تخلف از مفاد این تبصره توسط چاپخانه ها مستوجب مجازات مندرج در این ماده می باشد.

ماده 72 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ چاپخانه ‌ها، مراکز تکثیر و سایر اشخاص منحصراً در صورت درخواست کتبی نامزد، مسؤول ستاد اصلی تبلیغات وی و یا احزاب و گروههای سیاسی با رعایت ضوابط، مجاز به چاپ و آگهی تبلیغات انتخاباتی می‌ باشند. نام و نشانی چاپخانه یا مرکز تکثیر و تاریخ چاپ باید در زیر آگهی درج شود. در صورت عدم درج این موارد، آگهی در حکم آگهی غیرمجاز می ‌باشد.

تولید، انتشار و بازنشر هرگونه محتوا یا اخبار جعلی یا خلاف واقع و یا تخریب و تهدید توسط هر یک از نامزدها و یا ستادهای ایشان در هر یک از درگاههای نشر داخلی یا خارجی در فضای مجازی، ممنوع بوده و جرم محسوب می‌ شود. در صورت نقض این حکم، مرتکب مجرم شناخته شده و به مجازات درجه شش موضوع ماده (19) قانون مجازات اسلامی به استثنای حبس محکوم می ‌شود.

ماده 73 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ انجام هرگونه فعالیت یا تبلیغات انتخاباتی توسط کارکنان دستگاههای موضوع ماده (29) قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و اشخاص حقوقی وابسته به آنها در ساعات اداری و همچنین هرگونه استفاده از جایگاه، عنوان، مقام یا موقعیت اداری و سازمانی توسط کارکنان نهادهای مذکور برای فعالیت یا تبلیغات انتخاباتی ممنوع است و مرتکب به مجازات نقدی درجه شش موضوع ماده (19) قانون مجازات اسلامی و انفصال موقت از خدمات دولتی از شش ماه تا یک سال محکوم می‌ شود.

تبصره 1 ـ منسوخ 1402/05/01 ـ مؤسسات و نهادهایی کـه دارائی آنان از اموال عمومی است، همانند بنیاد مستضعفان مشمول این ماده می باشند.

تبصره 2 ـ منسوخ 1402/05/01 ـ نشریات و مطبوعات متعلق به سازمانها، وزارتخانه ها، ادارات، نهادها و مؤسسات یاد شده در متن این ماده، حق تبلیغ برای نامزدهای انتخاباتی را ولو به صورت درج آگهی ندارند.

ماده 74 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ در راستای بند (3) سیاست‌ های کلی انتخابات و به ‌منظور ایجاد عدالت انتخاباتی، نهادها و دستگاههای اجرائی موضوع ماده (5) قانون مدیریت خدمات کشوری، یک ماه قبل از شروع تبلیغات انتخاباتی فهرست و مشخصات کامل امکاناتی کـه عرفاً می ‌توان از آنها برای تبلیغات عمومی در انتخابات استفاده کرد و برنامه زمان ‌بندی پیشنهادی خود را در اختیار هیأت استانی بررسی تبلیغات قرار می‌ دهند. این هیأت موظف است حداکثر دو هفته قبل از شروع تبلیغات، فهرست امکانات، تسهیلات و برنامه‌‌ زمان بندی، هزینه‌ استفاده از آنها و نحوه مراجعه نامزدها برای استفاده را مبتنی بر اصل برابری فرصت تبلیغاتی و عدالت انتخاباتی حسب هر حوزه انتخابیه بر اساس آیین‌ نامه موضوع این ماده کـه حداکثر دو ماه پس از لازم ‌الاجرا شدن این قانون توسط وزیر کشور تهیه می شود و به ‌تصویب هیأت وزیران می ‌رسد، به اطلاع نامزدها برساند.

ماده 75 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ رؤسای قوای مجریه و قضائیه و معاونان و مشاوران آنها، اعضای شورای نگهبان، معاونان و مشاوران رئیس مجلس، ائمه جمعه دائمی و موقت، وزرا و معاونان و مشاوران آنها، کارکنان نیروهای مسلح، رئیس و اعضای هیأتهای نظارت، هیأتهای اجرائی و ستاد انتخابات در کلیه سطوح، استانداران، سفرا، فرمانداران، بخشداران، شهرداران و معاونان و مشاوران آنها و بازرسان و سایر دست ‏اندرکاران امور اجرائی و نظارتی انتخابات در طول مدت مسؤولیت در فرایند انتخابات موظفند، در ساعات و محیط اداری و غیراداری بی ‏طرفی کامل را حفظ نمایند و نمی ‏توانند به ‌نفع یا به ضرر نامزدها و احزاب و گروههای سیاسی در انتخابات و مواضع آنها اقدام یا اعلام ‏نظر کنند.

عدم رعایت مفاد این ماده، جرم است و مرتکب به جزای نقدی درجه شش موضوع ماده (19) قانون مجازات اسلامی و به انفصال از خدمات دولتی از شش ماه تا یک سال محکوم می‌ شود.

تبصره ـ منسوخ 1402/05/01 ـ در صورت تخلف از حکم این ماده مرتکبان به جزای نقدی درجه شش موضوع ماده (19) قانون مجازات اسلامی مصوب 1392/02/01محکوم می شوند.

ماده 76 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ الصاق اعلامیه، پوستر و هرگونه آگهی تبلیغاتی روی علائم راهنمایی، تابلوی بیمارستان ‌ها و تابلوی مدارس و سایر مؤسسات آموزشی و سازمان‌ های ‌عمومی و ادارات ‌دولتی و سازمان ‌های وابسته به دولت و خودروهای دولتی و اتوبوس ‌های شرکت واحد اتوبوسرانی و تأسیسات عمومی و دولتی و صندوق ‌های پست، باجه‌ های تلفن، پستهای برق و تلفن، تابلوها و همچنین اماکن بخش خصوصی (مگر با رضایت اشخاص ذی‌ حق) در سراسر کشور ممنوع می باشد و مرتکب در صورت اثبات جرم، به مجازات درجه هفت موضوع ماده (19) قانون مجازات اسلامی به استثنای حبس محکوم می ‌شود.

تبصره 1 ـ اصلاح 1402/05/01 ـ مأموران انتظامی مکلفند در صورت مشاهده جرم، مرتکبان را دستگیر نموده و به مقامات قضائی تحویل دهند.

تبصره 2 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ نصب آثار تبلیغاتی در محل ستادهای تبلیغاتی نامزدها مجاز می ‌باشد. تنظیم و تقسیم سایر جایگاههایی کـه جهت نصب اقلام تبلیغاتی توسط شهرداری ها و دهیاری ها اختصاص می ‌یابد، با رعایت مساوات مطابق آیین ‌نامه ماده (74) این قانون است کـه توسط هیأت بررسی تبلیغات استان اعلام می‌ شود و هیأت مزبور مکلف به تضمین اجرای آن است. تخلف از حکم این تبصره مشمول مجازات این ماده می ‌باشد.

ماده 77 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ هر گونه نماد، آگهی و آثار تبلیغاتی باید قبل از شروع أخذ رأی از محل شعبه ثبت‌ نام و اخذ رأی و محیط پیرامون آن امحاء گردد. مسؤولیت این امر بر عهده رئیس شعبه با همکاری فرماندهی انتظامی است.

ماده 78 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ ستاد تبلیغات انتخابات، مرکزی است کـه فعالیت‌ های انتخاباتی و تبلیغاتی نامزدها و طرفداران آنان در آن ساماندهی و انجام می ‌شود و عناوین مشابه نظیر ستاد مردمی، مرکز، مجمع، کانون هواداران، ستاد بانوان و غیره «ستاد تبلیغاتی» محسوب می ‌شوند. هر نامزد می ‌تواند یک ستاد اصلی در حوزه انتخابیه داشته باشد. همچنین در هر شهر یا روستا یا منطقه شهرداری حوزه انتخابیه می‌ تواند فقط یک ستاد انتخابات به‌ عنوان ستاد فرعی داشته باشد. نامزد موظف است ستادهای اصلی و فرعی به همراه نشانی و مسؤول آنها را به فرمانداری مرکز حوزه انتخابیه و هیأت استانی بررسی تبلیغات اعلام نماید. همچنین هر نامزد می‌ تواند یک ستاد انتخاباتی مجازی به‌ صورت تارنمای اینترنتی داشته باشد و موظف است کـه نشانی و مشخصات دقیق درگاه و همچنین مسؤول آن را به فرمانداری مرکز حوزه انتخابیه و هیأت استانی بررسی تبلیغات اعلام و پیوند آن را در سامانه‌ ای کـه وزارت کشور اعلام می کند، ثبت نماید.

نامزد موظف است پیوند (لینک) سایر درگاههای مجازی قانونی مانند پیام ‌رسان‌ اجتماعی و برنامک را در تارنمای مذکور قرار دهد. کلیه تبلیغات و فعالیت‌ های انتخاباتی نامزد در فضای مجازی تنها در این تارنما و درگاههای معرفی ‌شده صورت می ‌پذیرد. وزارت کشور موظف است پس از تأیید ستادهای مجازی، پیوند این ستادها را از طریق سامانه خود به تفکیک حوزه انتخابیه در دسترس قرار دهد به گونه‌ ای کـه عموم مردم به سهولت بتوانند برای آشنایی با نامزدها و سوابق ایشان به این سامانه مراجعه نمایند. وزارت کشور محتوای ضروری برای اطلاع‌ رسانی عمومی مانند مقررات، دستورالعمل‌ ها و اطلاعیه‌ ها را نیز از طریق سامانه مذکور در دسترس عموم مردم قرار می ‌دهد. نامزد موظف است کـه الزامات قانونی را به مسؤولان ستادها و طرفداران خود اطلاع رسانی کند.

تبصره 1 ـ اصلاح 1402/05/01 ـ در پایان مهلت قانونی تبلیغات، کلیه ستادهای انتخاباتی اصلی و فرعی تعطیل می ‌شود و فعالیت ستادهای مجازی و درگاههای نشر و همچنین کلیه تبلیغات نامزدها در درگاههای مختلف تا پایان اعلام رسمی نتیجه انتخابات متوقف می شود. تخلف از این ماده مستوجب مجازات درجه شش موضوع ماده (19) قانون مجازات اسلامی است.

تبصره 2 ـ اصلاح 1402/05/01 ـ نامزدها و مسؤولان ستادها موظف به نظارت بر ستادهای حقیقی و مجازی بوده و نسبت به اعمال ارتکابی در ستادها دارای مسؤولیت هستند. در صورت ارتکاب جرائم انتخاباتی در ستادها علاوه بر مجازات مرتکب، نامزد نیز برای جرائم انتخاباتی ارتکابی در ستاد اصلی و مجازی و همچنین مسؤول ستاد برای جرائم خاص انتخاباتی ارتکابی در ستادهای فرعی و درگاههای دیگر به مجازات درجه هفت موضوع ماده (19) قانون مجازات اسلامی محکوم می شوند.

ماده 79 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ درج آگهی یا نشر محتوا علیه نامزدهای انتخاباتی یا احزاب و گروههای سیاسی و یا اعلام خلاف واقع انصراف نامزدها توسط رسانه‌ های همگانی ممنوع است و پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات (فتا) و ضابطان قوه قضائیه موظف به رصد موارد یاد شده و جلوگیری از آن می باشند و در این صورت، ضمن معرفی مرتکب به مراجع قضائی، نامزد حق دارد پاسخ خود را به رسانه مربوط اعلام کند. رسانه یاد شده طبق قوانین و مقررات مربوط موظف به چاپ یا نشر فوری آن حداکثر ظرف 24 ساعت می ‌باشد. در صورتی‏ کـه امکان انتشار از طریق رسانه مرتکب وجود نداشته باشد، مسؤول آن باید با هزینه‏ خود، پاسخ نامزد را به رسانه‏ مشابه دیگری ارسال کند و آن رسانه مکلف به انتشار آن در اولین نشر خود می ‌باشد. عدم رعایت مفاد این ماده جرم است و مرتکب به مجازات درجه شش موضوع ماده (19) قانون مجازات اسلامی به استثنای حبس محکوم می ‌شود.

ماده 80 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ داوطلبان نمایندگی و طرفداران آنان به هیچ وجه مجاز به تبلیغ علیه داوطلبان دیگر نبوده و تنها می ‌توانند شایستگی‌ های خود یا ‌داوطلب مورد نظرشان را مطرح نمایند و هر گونه هتک حرمت و حیثیت نامزدهای انتخاباتی برای عموم ممنوع بوده و متخلفین طبق مقررات مجازات‌ خواهند شد.

ماده 65 مکرر 1 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ اقدامات زیر در فعالیت‏ های تبلیغاتی انتخابات توسط نامزدها، احزاب و گروهها و اشخاص حقیقی و حقوقی، جرم است و مرتکبان به مجازات درجه شش موضوع ماده (19) قانون مجازات اسلامی به ‌استثنای حبس و محرومیت از داوطلبی در دو دوره نمایندگی مجلس محکوم می ‌شوند:

1 ـ اقدامات مغایر امنیت ملی نظیر ایجاد تفرقه قومی و مذهبی

2 ـ دادن وعده های خارج از اختیارات قانونی نمایندگی توسط نامزدها

3 ـ هرگونه تخریب، تهدید، هتک حرمت و حیثیت اشخاص حقیقی و حقوقی

4 ـ نوشتن یا اظهار مطالب خلاف واقع

5 ـ دیوارنویسی

6 ـ تخریب یا پاره ‌کردن عکس و دیگر آثار تبلیغاتی نامزدها در مهلت قانونی تبلیغات کـه در محلهای مجاز الصاق شده و یا قرار گرفته باشد.

7 ـ نصب یا توزیع محتوا و آثار تبلیغات انتخاباتی تهیه شده بدون رعایت مفاد این قانون

8 ـ استفاده از آثار تبلیغاتی متضمن موارد مغایر عفت عمومی و یا موازین شرع

9 ـ اخلال و برهم‌ زدن اجتماعات و سخنرانی‌ های قانونی و تعرض به ستادهای انتخاباتی نامزدها

10 ـ استفاده از کاروان های تبلیغاتی

تبصره 1 ـ اصلاح 1402/05/01 ـ در صورتی کـه ارتکاب جرائم مذکور موجب حدود شرعی نیز باشد، رعایت احکام مقرر در ماده (135) قانون مجازات اسلامی الزامی است.

تبصره 2 ـ اصلاح 1402/05/01 ـ انجام هر یک از موارد فوق کـه از طریق فضای مجازی امکان وقوع دارد، حسب مورد مشمول مجازات مربوط می ‌شود.

تبصره 3 ـ اصلاح 1402/05/01 ـ گزارش تخلف و نقض ضوابط تبلیغات موضوع این قانون در جلسه مشترک هیأتهای اجرائی و نظارت بررسی و ضمن تذکر به مرتکبان، نسخه ای از گزارش مذکور به مرجع صالح قضائی موضوع ماده (17) این قانون و همچنین هیأت نظارت مرکزی جهت بررسی مجدد صلاحیت نامزدها ارسال می ‌شود.

تبصره 4 ـ اصلاح 1402/05/01 ـ اندازه آثار تبلیغاتی نامزدها حداکثر 70 در 100 سانتی متر می ‌باشد.

ماده 81 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ به ‌منظور ساماندهی و مدیریت تبلیغات انتخاباتی و ایجاد فضای مناسب جهت تحقق انتخابات رقابتی و نیز تضمین بهره‌ مندی یکسان نامزدها از امکانات دولتی و عمومی، هیأت استانی بررسی تبلیغات در هر استان یک هفته پس از پایان ثبت‌ نام داوطلبان زیر نظر هیأت اجرائی مرکزی انتخابات با ترکیب زیر تشکیل می ‌شود:

1 ـ استاندار یا نماینده تام ‌الاختیار او به‌ عنوان رئیس هیأت

2 ـ دادستان مرکز استان یا نماینده تام الاختیار‌ او

3 – مدیر کل صدا و سیمای استان یا نماینده تام الاختیار رئیس سازمان

4 – مدیر کل ارتباطات و فناوری اطلاعات استان

5 ـ مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان

6 ـ رئیس هیأت بازرسی انتخابات استان

7 ـ دبیر ستاد انتخابات استان بدون حق ‌رأی

8 – دو نفر از اعضای شورای اسلامی استان به انتخاب شورای اسلامی استان بدون حق ‌رأی

تبصره 3 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ وظایف هیأت استانی بررسی تبلیغات عبارتند از:

1 ـ الحاق 1402/05/28 ـ اجرای دستورالعمل های هیأت اجرائی مرکزی در خصوص تبلیغات و فعالیت‌‌ های انتخاباتی

2 ـ الحاق 1402/05/28 ـ برنامه ‌ریزی و اجرای مقررات لازم جهت برخورداری نامزدها از فرصت برابر استفاده از امکانات تبلیغاتی نهادها موضوع ماده (74) این قانون

3 ـ الحاق 1402/05/28 ـ مراقبت بر جرائم تبلیغاتی ارتکابی از جمله استفاده غیرقانونی از هرگونه امکانات و اموال دستگاههای دولتی و عمومی یا فعالیت‌ های تبلیغاتی غیرقانونی مسؤولان و کارکنان و اعلام آن به مراجع صالح قضائی

4 ـ الحاق 1402/05/28 ـ سایر وظایف مقرر در این قانون

‌فصل هفتم ـ جرائم و تخلفات

ماده 82 ـ اقدامات زیر در فعالیت ‏های تبلیغاتی انتخابات توسط نامزدها، احزاب و گروهها و اشخاص حقیقی و حقوقی، جرم است و مرتکبان به مجازات درجه شش موضوع ماده (19) قانون مجازات اسلامی به ‌استثنای حبس و محرومیت از داوطلبی در دو دوره نمایندگی مجلس محکوم می ‌شوند:

ماده 66 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ علاوه ‌بر جرائم مندرج در سایر مواد این قانون، ارتکاب رفتارهای زیر در فضای مجازی یا واقعی جرم محسوب و مرتکب به مجازات درجه شش موضوع ماده (19) قانون مجازات اسلامی به استثنای حبس و محرومیت از داوطلبی در دو دوره نمایندگی مجلس محکوم می ‌شود:

1 ـ الحاق 1402/05/28 ـ اقدامات مغایر امنیت ملی نظیر ایجاد تفرقه قومی و مذهبی

2 ـ الحاق 1402/05/28 ـ دادن وعده های خارج از اختیارات قانونی نمایندگی توسط نامزدها

3 ـ الحاق 1402/05/28 ـ هرگونه تخریب، تهدید، هتک حرمت و حیثیت اشخاص حقیقی و حقوقی

4 ـ الحاق 1402/05/28 ـ نوشتن یا اظهار مطالب خلاف واقع

5 ـ الحاق 1402/05/28 ـ دیوارنویسی

6 ـ الحاق 1402/05/28 ـ تخریب یا پاره‌ کردن عکس و دیگر آثار تبلیغاتی نامزدها در مهلت قانونی تبلیغات کـه در محلهای مجاز الصاق شده و یا قرار گرفته باشد.

7 ـ الحاق 1402/05/28 ـ نصب یا توزیع محتوا و آثار تبلیغات انتخاباتی تهیه شده بدون رعایت مفاد این قانون

8 ـ الحاق 1402/05/28 ـ استفاده از آثار تبلیغاتی متضمن موارد مغایر عفت عمومی و یا موازین شرع

9 ـ الحاق 1402/05/28 ـ اخلال و برهم ‌زدن اجتماعات و سخنرانی ‌های قانونی و تعرض به ستادهای انتخاباتی نامزدها

10 ـ الحاق 1402/05/28 ـ استفاده از کاروان های تبلیغاتی

1 ـ اصلاح 1402/05/01 ـ هرگونه خرید و فروش مستقیم یا غیرمستقیم رأی یا فعالیت و تبلیغات انتخاباتی مستقیم و غیرمستقیم از طریق توزیع اقلام و لوازمی کـه برای دریافت ‌کننده جنبه‌ انتفاعی داشته باشد، اعطای کمک‌ های نقدی و غیرنقدی به اشخاص حقیقی و حقوقی، اماکن عمومی و مذهبی، هیأتها و امور خیریه، اعطای وام، پاداش و یا امتیازات از زمان ثبت نام در انتخابات

2 ـ اصلاح 1402/05/01 ـ رأی‌ دادن با مدارک شناسایی جعلی یا متعلق به دیگری

3 ـ اصلاح 1402/05/01 ـ رأی گرفتن با مدارک شناسایی کسی کـه حضور ندارد.

4 ـ اصلاح 1402/05/01 ـ رأی‌ دادن بیش از یک بار

5 ـ اصلاح 1402/05/01 ـ تقلب، جعل، دستکاری، تخریب، از بین بردن، جا‌ به‌ جایی، ربودن یا اخفای آراء، صورتجلسات، اسناد، مدارک، تجهیزات، برنامه‌ ها، داده های رایانه ‌ای و یا نتایج انتخابات

6 ـ اصلاح 1402/05/01 ـ کم ‌و زیاد کردن آراء یا تعرفه ‌ها

7 ـ اصلاح 1402/05/01 ـ اخلال در امر انتخابات به ‌نحوی کـه روند عادی انتخابات را دچار ایراد نماید، از قبیل تأخیر یا تعجیل در شروع یا اجرای انتخابات، ثبت ‌نام و رأی ‌گیری، تعجیل در بستن شعبه یا عدم اخذ رأی از رأی‌ دهندگان

8 ـ اصلاح 1402/05/01 ـ تهدید یا تطمیع در امر انتخابات از قبیل تهدید افراد جهت رأی دادن به نامزد خاص

9 ـ اصلاح 1402/05/01 ـ تبانی در انتخابات از جمله کناره ‌گیری نامزدها با اخذ هرگونه امتیاز یا مواردی کـه جنبه انتفاعی داشته باشد.

10 ـ اصلاح 1402/05/01 ـ توهین به اعضای هیأتهای نظارت و اجرائی و مجریان و ناظران انتخابات یا تهدید آنان

11 ـ اصلاح 1402/05/01 ـ دستور و یا تحریک کارکنان کلیه دستگاههای اجرائی موضوع ماده (5) قانون مدیریت خدمات کشوری برای فعالیت تبلیغاتی به‌ نفع یا ضرر نامزدها، توسط مقامات دستگاههای مزبور (اعم از وقت اداری یا خارج از آن)

12 ـ اصلاح 1402/05/01 ـ دخالت در امر انتخابات با سند یا سِمت مجعول و یا به هر صورت غیرقانونی

13 ـ اصلاح 1402/05/01 ـ ممانعت از اعمال وظایف قانونی مقامات و کسانی کـه مطابق قوانین و مقررات در فرایند انتخابات و یا شعب اخذ رأی دارای وظایفی هستند.

14 ـ اصلاح 1402/05/01 ـ انجام یا عدم‌انجام هرگونه عملی کـه باعث محروم شدن رأی دهندگان از شرکت در انتخابات یا مخدوش‌ شدن رأی مردم از ناحیه‌ اعضای شعبه‌ اخذ رأی یا مجریان و ناظران باشد؛ از قبیل خودداری ‌کردن از ثبت نام در دستگاه احراز یا ممهور نمودن برگ تعرفه، خودداری از صدور تعرفه یا کارت شرکت در انتخابات یا اخذ رأی

15 ـ اصلاح 1402/05/01 ـ توصیه به رأی ‌دهنده در محل اخذ رأی مبنی بر انتخاب یا عدم انتخاب و یا تبلیغ به ‌نفع یا ضرر نامزد یا نامزدهای معین از طرف اعضای شعبه‌ اخذ رأی اعم از مجریان یا ناظران یا افراد متفرقه

16 ـ اصلاح 1402/05/01 ـ استفاده از نمادهای خاص نظیر لباس یا رنگ مشخص جهت تبلیغات نامزدها در شعب اخذ رأی

17 ـ اصلاح 1402/05/01 ـ افزایش یا کاهش تعداد شعب، تعرفه ‌ها، صندوق‌ ها و یا عوامل و اسناد انتخاباتی بدون رعایت تشریفات قانونی

18 ـ اصلاح 1402/05/01 ـ اعلام و القای انصراف، شکست و یا پیروزی نامزدهای انتخابات بدون رعایت تشریفات قانونی در فضای عمومی

19 ـ اصلاح 1402/05/01 ـ اعلام نتایج پیش از رعایت تشریفات قانونی

20 ـ اصلاح 1402/05/01 ـ انتقال یا جا‌ به ‌جایی صندوق اخذ رأی به غیر از محل آگهی ‌شده بدون مجوز قانونی

21 ـ اصلاح 1402/05/01 ـ باز کردن و یا شکستن قفل محل نگهداری و مهر و موم صندوق‌ ها یا تجهیزات رأی‌ گیری بدون مجوز قانونی

22 ـ اصلاح 1402/05/01 ـ ایجاد رعب و وحشت برای رأی ‌دهندگان یا اعضای شعب ثبت ‌نام و اخذ رأی با اسلحه یا بدون اسلحه

تبصره 1 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ مجازات ارتکاب اعمال موضوع بند (22) این ماده به شرح زیر است:

الف ـ اصلاح 1402/05/28 ـ چنانچه مرتکب بدون اسلحه ایجاد رعب و وحشت نماید، به حداکثر مجازات شلاق درجه شش موضوع ماده (19) قانون مجازات اسلامی محکوم می ‌شود.

ب ـ اصلاح 1402/05/28 ـ چنانچه ایجاد رعب و وحشت، به تحریک یا بالمباشره همراه با اسلحه باشد و محاربه صدق نکند، به حبس درجه پنج موضوع ماده (19) قانون مجازات اسلامی و شلاق از سی و یک تا هفتاد و چهار ضربه محکوم می‌ شود و در صورتی کـه محاربه صدق نماید به مجازات محاربه محکوم می شود.

تبصره 2 ـ اصلاح 1402/05/01 ـ چنانچه ارتکاب هر یک از جرائم فوق موجب شود کـه جریان انتخابات در یک یا چند شعبه‌ ثبت ‌نام و اخذ رأی از مسیر قانونی خود خارج شود و در نتیجه‌ کلی انتخابات مؤثر باشد، مرتکب به مجازات حبس و محرومیت از حقوق اجتماعی درجه پنج موضوع ماده (19) قانون مجازات اسلامی محکوم می ‌شود.

ماده 67 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ ناظرانی کـه با رعایت شرایط ماده (30) قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392/12/04، از سوی شورای نگهبان به قوه قضائیه معرفی می ‌شوند پس از گذراندن دوره‌ های آموزشی و مهارتی قانون اخیرالذکر و صدور گواهی از سوی دادستان از زمان ثبت ‌نام داوطلبان تا پایان تأیید نهائی انتخابات توسط شورای نگهبان، ضابط خاص جرائم انتخاباتی محسوب می ‌شوند.

ماده 83 ـ علاوه ‌بر جرائم مندرج در سایر مواد این قانون، ارتکاب رفتارهای زیر در فضای مجازی یا واقعی جرم محسوب و مرتکب به مجازات درجه شش موضوع ماده (19) قانون مجازات اسلامی به استثنای حبس و محرومیت از داوطلبی در دو دوره نمایندگی مجلس محکوم می ‌شود:

1 ـ اصلاح 1402/08/21 ـ هرگونه خرید و فروش مستقیم یا غیرمستقیم رأی یا فعالیت و تبلیغات انتخاباتی مستقیم و غیرمستقیم از طریق توزیع اقلام و لوازمی کـه برای دریافت ‌کننده جنبه‌ انتفاعی داشته باشد، اعطای کمک ‌های نقدی و غیرنقدی به اشخاص حقیقی و حقوقی، اماکن عمومی و مذهبی، هیأتها و امور خیریه، اعطای وام، پاداش و یا امتیازات از زمان ثبت نام در انتخابات. ارجاع و پیگیری تقاضاهای مردم به دستگاههای اجرائی و مراجع قانونی و همچنین پیگیری امور حوزه انتخابیه از شمول این بند، مستثنی است. این حکم از زمان تصویب لازم الاجراست.

2 ـ الحاق 1402/05/28 ـ رأی‌ دادن با مدارک شناسایی جعلی یا متعلق به دیگری

3 ـ الحاق 1402/05/28 ـ رأی گرفتن با مدارک شناسایی کسی کـه حضور ندارد

4 ـ الحاق 1402/05/28 ـ رأی‌ دادن بیش از یک بار

5 ـ الحاق 1402/05/28 ـ تقلب، جعل، دستکاری، تخریب، از بین بردن، جا‌ به‌ جایی، ربودن یا اخفای آراء، صورتجلسات، اسناد، مدارک، تجهیزات، برنامه ‌ها، داده های رایانه ‌ای و یا نتایج انتخابات

6 ـ الحاق 1402/05/28 ـ کم ‌و زیاد کردن آراء یا تعرفه‌ ها

7 ـ الحاق 1402/05/28 ـ اخلال در امر انتخابات به ‌نحوی کـه روند عادی انتخابات را دچار ایراد نماید، از قبیل تأخیر یا تعجیل در شروع یا اجرای انتخابات، ثبت ‌نام و رأی ‌گیری، تعجیل در بستن شعبه یا عدم اخذ رأی از رأی ‌دهندگان

8 ـ الحاق 1402/05/28 ـ تهدید یا تطمیع در امر انتخابات از قبیل تهدید افراد جهت رأی دادن به نامزد خاص

9 ـ الحاق 1402/05/28 ـ تبانی در انتخابات از جمله کناره‌ گیری نامزدها با اخذ هرگونه امتیاز یا مواردی کـه جنبه انتفاعی داشته باشد

10 ـ الحاق 1402/05/28 ـ توهین به اعضای هیأتهای نظارت و اجرائی و مجریان و ناظران انتخابات یا تهدید آنان

11 ـ الحاق 1402/05/28 ـ دستور و یا تحریک کارکنان کلیه دستگاههای اجرائی موضوع ماده (5) قانون مدیریت خدمات کشوری برای فعالیت تبلیغاتی به ‌نفع یا ضرر نامزدها، توسط مقامات دستگاههای مزبور (اعم از وقت اداری یا خارج از آن)

12 ـ الحاق 1402/05/28 ـ دخالت در امر انتخابات با سند یا سِمت مجعول و یا به هر صورت غیرقانونی

13 ـ الحاق 1402/05/28 ـ ممانعت از اعمال وظایف قانونی مقامات و کسانی کـه مطابق قوانین و مقررات در فرایند انتخابات و یا شعب اخذ رأی دارای وظایفی هستند.

14 ـ الحاق 1402/05/28 ـ انجام یا عدم‌ انجام هرگونه عملی کـه باعث محروم شدن رأی دهندگان از شرکت در انتخابات یا مخدوش‌ شدن رأی مردم از ناحیه‌ اعضای شعبه‌ اخذ رأی یا مجریان و ناظران باشد؛ از قبیل خودداری ‌کردن از ثبت نام در دستگاه احراز یا ممهور نمودن برگه تعرفه، خودداری از صدور تعرفه یا کارت شرکت در انتخابات یا اخذ رأی

15 ـ الحاق 1402/05/28 ـ توصیه به رأی ‌دهنده در محل اخذ رأی مبنی بر انتخاب یا عدم انتخاب و یا تبلیغ به‌ نفع یا ضرر نامزد یا نامزدهای معین از طرف اعضای شعبه‌ اخذ رأی اعم از مجریان یا ناظران یا افراد متفرقه

16 ـ الحاق 1402/05/28 ـ استفاده از نمادهای خاص نظیر لباس یا رنگ مشخص جهت تبلیغات نامزدها در شعب اخذ رأی

17 ـ الحاق 1402/05/28 ـ افزایش یا کاهش تعداد شعب، تعرفه‌ ها، صندوق ‌ها و یا عوامل و اسناد انتخاباتی بدون رعایت تشریفات قانونی

18 ـ الحاق 1402/05/28 ـ اعلام و القای انصراف، شکست و یا پیروزی نامزدهای انتخابات بدون رعایت تشریفات قانونی در فضای عمومی

19 ـ الحاق 1402/05/28 ـ اعلام نتایج پیش از رعایت تشریفات قانونی

20 ـ الحاق 1402/05/28 ـ انتقال یا جا‌ به‌ جایی صندوق اخذ رأی به غیر از محل آگهی ‌شده بدون مجوز قانونی

21 ـ الحاق 1402/05/28 ـ باز کردن و یا شکستن قفل محل نگهداری و مهر و موم صندوق ‌ها یا تجهیزات رأی ‌گیری بدون مجوز قانونی

22 ـ الحاق 1402/05/28 ـ ایجاد رعب و وحشت برای رأی ‌دهندگان یا اعضای شعب ثبت‌ نام و اخذ رأی با اسلحه یا بدون اسلحه

الف ـ الحاق 1402/05/28 ـ چنانچه مرتکب بدون اسلحه ایجاد رعب و وحشت نماید، به حداکثر مجازات شلاق درجه شش موضوع ماده (19) قانون مجازات اسلامی محکوم می ‌شود.

ب ـ الحاق 1402/05/28 ـ چنانچه ایجاد رعب و وحشت، به تحریک یا بالمباشره همراه با اسلحه باشد و محاربه صدق نکند، به حبس درجه پنج موضوع ماده (19) قانون مجازات اسلامی و شلاق از سی و یک تا هفتاد و چهار ضربه محکوم می‌ شود و در صورتی کـه محاربه صدق نماید به مجازات محاربه محکوم می شود.

تبصره ـ اصلاح 1402/05/01 ـ از موقع ثبت نام تا پایان انتخابات احضار و بازداشت نامزدهای نمایندگی مجلس شورای اسلامی در رابطه با اتهامات قبل از نامزدی و یا تخلفات انتخاباتی ممنوع است مگر در مواردی کـه به نظر رئیس قوه قضائیه عدم بازداشت آنان موجب تضییع حق گردد و یا اخذ تأمین و تضمین لازم ممکن نباشد.

ماده 67 مکرر ـ اصلاح 1402/05/28 ـ کلیه اعضای شعب ثبت‌ نام و اخذ رأی و مجریان و ناظران و هیأتهای اجرائی و نظارت و بازرسان موظفند در صورت اطلاع از ارتکاب هر یک از جرائم یا تخلفات موضوع این قانون در روز اخذ رأی، مورد را به نماینده فرماندار، هیأت نظارت و مرجع قضائی ذی ‏صلاح اطلاع دهند و موضوع باید بلافاصله توسط دادستان حوزه‏ مربوط رسیدگی شود.

عدم انجام این تکلیف از سوی اشخاص فوق جرم است و مرتکب به مجازات حبس یا جزای نقدی و محرومیت از حقوق اجتماعی درجه شش موضوع ماده (19) قانون مجازات اسلامی محکوم می ‌شود.

ماده 84 ـ ناظرانی کـه با رعایت شرایط ماده (30) قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392/12/04، از سوی شورای نگهبان به قوه قضائیه معرفی می ‌شوند پس از گذراندن دوره‌ های آموزشی و مهارتی قانون اخیرالذکر و صدور گواهی از سوی دادستان از زمان ثبت‌ نام داوطلبان تا پایان تأیید نهائی انتخابات توسط شورای نگهبان، ضابط خاص جرائم انتخاباتی محسوب می ‌شوند.

تبصره 1 ـ اصلاح 1402/05/01 ـ چنانچه وقوع این جرائم موجب شود جریان انتخابات در یک یا چند شعبه‌ ثبت ‌نام و اخذ رأی از مسیر قانونی خود خارج شود و در آرای شعب مزبور یا نتیجه‌ کلی انتخابات مؤثر باشد، مراتب به فوریت توسط هیأت مرکزی نظارت به شورای نگهبان اعلام می ‌شود.

تبصره 2 ـ اصلاح 1402/05/01 ـ شورای نگهبان می‌ تواند فرایندهای نظارت بر انتخابات از جمله ثبت شکایات و اعتراضات و اعلام تخلفات انتخاباتی در خصوص بررسی صلاحیت داوطلبان و صحت انتخابات را به‌ صورت الکترونیکی و با ارائه شناسه رهگیری فراهم ‌کند.

ماده 85 ـ الحاق 1402/05/28 ـ کلیه اعضای شعب ثبت ‌نام و اخذ رأی و مجریان و ناظران و هیأتهای اجرائی و نظارت و بازرسان موظفند در صورت اطلاع از ارتکاب هر یک از جرائم یا تخلفات موضوع این قانون در روز اخذ رأی، مورد را به نماینده فرماندار، هیأت نظارت و مرجع قضائی ذی‏ صلاح اطلاع دهند و موضوع باید بلافاصله توسط دادستان حوزه‏ مربوط رسیدگی شود.

عدم انجام این تکلیف از سوی اشخاص فوق جرم است و مرتکب به مجازات حبس یا جزای نقدی و محرومیت از حقوق اجتماعی درجه شش موضوع ماده (19) قانون مجازات اسلامی محکوم می ‌شود.

‌فصل هشتم ـ شکایات و نحوه رسیدگی

ماده 86 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ هیأتهای اجرائی مراکز حوزه‌ های انتخابیه موظفند از تاریخ تشکیل هیات اجرائی تا دو روز پس از اعلام نتیجه اخذ رأی انتخابات،‌ شکایات واصله را بپذیرند و حداکثر ظرف هفت روز از تاریخ دریافت شکایات در جلسه مشترک هیأتهای اجرائی و نظارت حوزه انتخابیه به آنها‌ رسیدگی نمایند.

تبصره 1 ـ کسانی کـه از نحوه برگزاری انتخابات شکایت داشته باشند، می توانند ظرف هفت روز از تاریخ اخذ رأی شکایت مستند خود را به دبیرخانه شورای نگهبان نیز تسلیم دارند.

تبصره 2 ـ شکایاتی قابل رسیدگی خواهند بود کـه مشخصات شاکی یا شاکیان شامل نام، نام خانوادگی، نام پدر، شغل، نشانی کامل، شماره تلفن (در صورت داشتن تلفن) و اصل امضاء شاکی را داشته باشد.

تبصره 3 ـ در صورتی کـه شاکی بدون دلیل و مدرک کسی را متهم نماید و عمل شاکی عنوان افترا داشته باشد قابل تعقیب و پیگیری است.

تبصره 4 ـ طرح و بررسی شکایات در مورد افراد محرمانه بوده و افشای آن ممنوع است.

ماده 87 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ شکایاتی کـه در جریان انتخابات به هیات اجرائی تسلیم می ‌شود مانع ادامه کار انتخابات نمی ‌باشد.

ماده 88 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ هیأت اجرائی پس از بررسی شکایات و گزارشها چنانچه تشخیص دهد کـه امور انتخابات در یک یا چند شعبه از جریان عادی خارج شده ‌و صحیح انجام نگرفته است، با تأیید هیات نظارت، انتخابات یک یا چند شعبه مزبور را در صورتی کـه در سرنوشت انتخابات مؤثر نباشد، باطل اعلام ‌می ‌نماید.

تبصره ـ چنانچه ابطال همه و یا قسمتی از آراء یک یا چند صندوق اخذ رأی در تغییر سرنوشت انتخابات مؤثر باشد، تصمیم با شورای نگهبان است.

ماده 89 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ کلیه شکایات مربوط به انتخابات، قبل از ارسال پرونده انتخاباتی به مجلس توسط وزارت کشور به هیأت مرکزی نظارت ارسال و پس از ‌آن، پرونده عیناً به مجلس فرستاده خواهد شد.

تبصره ـ شورای نگهبان موظف است کلیه شکایات مربوط به انتخابات را پس از صدور اعتبارنامه ها به مجلس ارسال دارد.

ماده 90 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ در صورتی کـه رسیدگی به شکایات هر یک از حوزه ‌های انتخابیه منجر به توقف یا ابطال انتخابات گردد، اعلام آن از رسانه‌ های گروهی از ‌اختیارات شورای نگهبان است.

تبصره ـ توقف یا ابطال انتخابات در هر حوزه انتخابیه باید مستند به قانون و همراه با اسناد و مدارک معتبر و با رأی اکثریت مطلق اعضای شورای نگهبان باشد.

ماده 91 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ صدور اعتبارنامه منتخبین موکول به عدم ابطال انتخابات از طرف شورای نگهبان می ‌باشد و شورای نگهبان در اسرع وقت نظر خود را‌ درباره انتخابات اعلام می ‌نماید و وزارت کشور موظف است بلافاصله دستور صدور اعتبارنامه را بدهد.

ماده 92 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ اعتبارنامه منتخبین به دستور وزارت کشور و با مهر و امضاء اعضاء هیأت اجرائی و هیأت نظارت در پنج نسخه (یک نسخه برای شورای ‌نگهبان) ظرف 48 ساعت تنظیم و صادر می ‌گردد.

تبصره ـ در صورتی کـه هر یک از اعضای هیأتهای اجرائی و نظارت پس از اعلام نظر شورای نگهبان از امضاء اعتبارنامه خودداری کنند، متخلف از قانون محسوب و تا ده سال از عضویت در هیأتهای اجرائی و نظارت محروم خواهند شد و اعتبارنامه با امضاء وزیر کشور و رئیس هیأت مرکزی نظارت بر انتخابات کشور معتبر خواهد بود.

‌فصل نهم ـ مجازات

ماده 75 ـ منسوخ 1402/05/01 ـ مجازات مرتکبین جرائم و تخلفات مقرر در بندهای (1)، (2)، (3)، (4)، (5)، (6)، (7) و (8) ماده (66) تا سه ماه حبس یا بیست و پنج تا شصت میلیون ریال جزای نقدی و هشت سال محرومیت از عضویت در هیأتهای اجرائی و نظارت و شعب اخذ رأی می باشد.

ماده 93 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ مجازات تخلف از مقررات مواد (27)، (42)، (48) و (66) این قانون و تبصره‌ های مربوط با رعایت مقررات قانون رسیدگی به‌ تخلفات اداری عبارت است از: کسر حقوق، فوق ‌العاده شغل و یا عناوین مشابه، حداکثر تا یک سوم از یک ماه تا یک سال و یا انفصال موقت از یک ماه ‌تا یک سال.

ماده 77 ـ منسوخ 1402/05/01 ـ مجازات مرتکبین جرایم مقرر در بند (16) ماده (66) اعم از مباشر و یا معاون و یا تحریک کننده در صورتی کـه محاربه صدق نکند همان مجازات مقرر در ماده (617) قانون مجازات اسلامی می باشد.

ماده 78 ـ منسوخ 1402/05/01 ـ مجازات مرتکبین جرائم مقرر در بند (17) ماده (66) علاوه بر مجازات مندرج در ماده (555) قانون مجازات اسلامی، دوازده سال محرومیت از عضویت در هیأتهای اجرائی و نظارت و شعب اخذ رأی می باشد.

ماده 94 ـ اصلاح 1403/03/20 ـ مجازات مرتکبین تخلف از موضوع مقرر در صدر ماده (80) این قانون، جزای نقدی از 3.300.000 تا 66.000.000 ریال ‌می ‌باشد.

ماده 79 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ مجازات تخلف از مقررات مواد (24)، (34)، (40)و (53) و تبصره های مربوط با رعایت مقررات قانون رسیدگی به تخلفات اداری عبارت است از کسر حقوق، فوق العاده شغل و یا عناوین مشابه، حداکثر تا یک سوم از یک ماه تا یک سال و یا انفصال موقّت از یک ماه تا یک سال.

تبصره ـ چنانچه مرتکب از کارکنان دولت نباشد از عضویت در هیأتهای اجرائی، نظارت و شعب اخذ رأی برای مدت هشت سال محروم خواهد شد.

ماده 80 ـ منسوخ 1402/05/01 ـ مجازات تخلف از مقررات مواد (57) و (58) پرداخت ده میلیون ریال تا بیست و پنج میلیون ریال جزای نقدی می باشد.

ماده 81 ـ منسوخ 1402/05/01 ـ مجازات مرتکبین تخلف مندرج در صدر ماده (59) و تبصره (2) آن از سه تا شش ماه یا جزای نقدی از چهل میلیون ریال تا صد میلیون ریال می باشد و مجازات مرتکبین جرائم مندرج در قسمت اخیر ماده (59) و تبصره (1) آن همان مجازات مقرر در ماده (598) قانون مجازات اسلامی خواهد بود.

ماده 82 ـ منسوخ 1402/05/01 ـ مجازات تخلف از مقررات ماده (61) از دو میلیون و پانصد هزار ریال تا چهل میلیون ریال جزای نقدی می باشد چنانچه مأمورین انتظامی و سایر مقامات و مسؤولین موظف از انجام وظیفه مقرر در ذیل ماده (61) استنکاف نمایند علاوه بر مجازات مقرر فوق به انفصال موقت از یک تا سه ماه محکوم می گردند.

ماده 83 ـ منسوخ 1402/05/01 ـ مجازات مرتکبین تخلفات موضوع ماده (64) علاوه بر کیفر مقرر در قانون مطبوعات، جزای نقدی از بیست و پنج میلیون ریال تا شصت میلیون ریال می باشد. در صورتی کـه تخلف ارتکابی متضمن افتراء و اهانت باشد مرتکب به مجازات مقرر در قانون مجازات اسلامی محکوم خواهد شد.

ماده 84 ـ منسوخ 1402/05/01 ـ مجازات مرتکبین تخلف مقرر در تبصره ماده (63) از ده میلیون ریال تا چهل میلیون ‌ریال جزای نقدی می باشد.

ماده 95 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ در کلیه مواردی کـه مرتکب هر یک از تخلفات موضوع این قانون از داوطلبان نمایندگی باشد، به حداکثر مجازات مقرر محکوم خواهد ‌شد.

ماده 96 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ در اجرای صحیح اصل نود و نهم (99) قانون اساسی و حفظ بی طرفی کامل، ناظرین شورای نگهبان موظفند در طول مدت مسؤولیت ‌خود، بی طرفی کامل را حفظ نمایند و جانبداری ناظرین به هر طریقی از یکی از کاندیداها جرم محسوب می ‌شود.

ماده 87 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ در اجرای صحیح اصل نود و نهم (99) قانون اساسی و حفظ بی طرفی کامل، ناظرین شورای نگهبان موظفند در طول مدت مسؤولیت خود، بیطرفی کامل را حفظ نمایند و جانبداری ناظرین به هر طریقی از یکی از کاندیداها جرم محسوب می شود.

ماده 97 – مجازات های این فصل به انواع مذکور در این قانون منحصر نبوده و قاضی در هر مورد می ‌تواند متخلف را به مجازات مذکور در این قانون و ‌یا مجازاتی کـه برای این تخلفات در کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی (‌تعزیرات و مجازات های بازدارنده) مصوب 1375/03/02 مقرر گردیده محکوم ‌نماید.

تبصره ـ اصلاح 1402/05/01 ـ ناظرین شورای نگهبان در صورتی کـه مرتکب هر یک از جرائم مربوط به هیأتهای اجرایی و یا هیأتهای اخذ رأی شوند به مجازات مقرر جرائم مزبور، محکوم می گردند.

ماده 88 ـ اصلاح 1402/05/28 ـ مجازاتهای این فصل به انواع مذکور در این قانون منحصر نبوده و قاضی در هر مورد می تواند متخلف را به مجازات مذکور در این قانون و یا مجازاتی کـه برای این تخلفات در کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی (تعزیرات و مجازاتهای بازدارنده) مصوب 1375/03/02 مقرر گردیده محکوم نماید.

‌فصل دهم ـ اصلاح 1402/05/28 ـ تمهید مقدمات، تشکیل و افتتاح مجلس شورای اسلامی

ماده 98 ـ الحاق 1402/05/28 ـ فرمانداران و بخشداران مرکز حوزه انتخابیه موظفند پس از اعلام ستاد انتخابات کشور مبنی بر صدور اعتبارنامه منتخبین حداکثر ظرف 48 ساعت نسبت به صدور اعتبارنامه‌ های نمایندگان مجلس حوزه انتخابیه اقدام و یک نسخه از آن را به منتخب یا نماینده ‌وی کـه کتباً معرفی می ‌شود و برای دریافت آن به فرمانداری یا بخشداری مرکز حوزه انتخابیه مراجعه نموده تحویل نمایند. (مراجعه به ماده 51 این قانون)

ماده 99 ـ الحاق 1402/05/28 ـ پس از آنکه اعتبارنامه‌ های دوسوم مجموع نمایندگان مجلس واصل شد معاونت قوانین مجلس مراتب ‌را به منظور فراهم نمودن مقدمات افتتاح مجلس به استحضار وزیر کشور می‌ رساند.

ماده 100 ـ الحاق 1402/05/28 ـ وزیر کشور پس از فراهم نمودن مقدمات افتتاح مجلس از نمایندگان منتخب دعوت می‌ نماید تا در تهران حضور یابند. نمایندگان منتخب ‌موظفند ظرف پنج روز از تاریخ دعوت وزیر کشور خود را به معاونت قوانین مجلس معرفی نمایند.

ماده 101 ـ الحاق 1402/05/28 ـ وزیر کشور موظف است در جلسه افتتاحیه مجلس، گزارش انتخابات را به مجلس تقدیم نماید.

ماده 89 ـ فرمانداران و بخشداران مرکز حوزه انتخابیه موظفند پس از اعلام ستاد انتخابات کشور مبنی بر صدور اعتبارنامه منتخبین حداکثر ظرف چهل و هشت ساعت نسبت به صدور اعتبارنامه های نمایندگان مجلس شورای اسلامی حوزه انتخابیه اقدام و یک نسخه از آن را به منتخب یا نماینده وی کـه کتباً معرفی می شود و برای دریافت آن به فرمانداری یا بخشداری مرکز حوزه انتخابیه مراجعه نموده تحویل نمایند.

ماده 90 ـ اصلاح 1402/05/01 ـ پس از آنکه اعتبارنامه های دو سوم مجموع نمایندگان مجلس شورای اسلامی واصل شد معاونت قوانین مجلس شورای اسلامی مراتب را به منظور فراهم نمودن مقدمات افتتاح مجلس شورای اسلامی به استحضار وزیر کشور می رساند.

تبصره ـ اصلاح 1402/05/01 ـ مجلس شورای اسلامی موظف به برگزاری دوره های آموزشی و آشنایی با وظایف نمایندگی، قانون اساسی و قانون آیین ‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی برای منتخبین می ‌باشد. منتخبینی کـه سابقه نمایندگی مجلس را دارند از مفاد این تبصره مستثنی هستند.

ماده 91 ـ وزیر کشور پس از فراهم نمودن مقدمات افتتاح مجلس از نمایندگان منتخب دعوت می نماید تا در تهران حضور یابند. نمایندگان منتخب موظفند ظرف پنج روز از تاریخ دعوت وزیر کشور خود را به اداره کل قوانین مجلس شورای اسلامی معرفی نمایند.

ماده 92 ـ وزیر کشور موظف است در جلسه افتتاحیه مجلس شورای اسلامی گزارش انتخابات را به مجلس شورای اسلامی تقدیم نماید.

ماده 93 ـ اصلاح 1402/05/01 ـ وزارت کشور موظف است در صورت موافقت شورای نگهبان در اولین انتخابات پس از تصویب این قانون با در نظر گرفتن سهولت رأی دادن، تسریع در شمارش آراء و حضور و مشارکت رأی ‌دهندگان، فرایند رأی ‌دادن و شمارش آراء را در حداقل یک هشتم حوزه‌ های دارای تعدد کرسی مجلس، به‌ صورت کاملاً الکترونیکی برگزار نماید. توسعه فرایند الکترونیکی در دوره های انتخاباتی بعدی مجلس منوط به در نظر گرفتن شرایط اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و امنیتی و موافقت شورای نگهبان است. وزارت کشور موظف است به ‌گونه ‌ای برنامه ‌ریزی نماید کـه حداکثر یک هفته قبل از روز اخذ رأی، کلیه فرایندها و امکانات الکترونیکی برای برگزاری انتخابات ثبت شود و به تأیید شورای نگهبان برسد.

تبصره ـ اصلاح 1402/05/01 ـ فرایند ثبت ‌نام رأی ‌دهندگان در شعب اخذ رأی و احراز هویت آنها در کلیه حوزه‌ های انتخابیه کشور به‌ صورت الکترونیکی خواهد بود.

ماده 94 ـ اصلاح 1402/05/01 ـ وزارت کشور موظف است پس از اینکه کار رسیدگی به اعتبارنامه نمایندگی کلیه منتخبین در مجلس به پایان رسید، با موافقت شورای نگهبان، دستور امحای تعرفه و برگه های رأی مصرف شده و نشده و اطلاعات و داده های داخل صندوق های رأی و تمامی مهرهای انتخاباتی کلیه حوزه های انتخابیه را به فرمانداران مراکز حوزه های انتخابیه صادر نماید.

ماده 95 ـ اصلاح 1402/05/01 ـ بار مالی اجرای این قانون از محل امکانات موجود تأمین و پرداخت می‏ گردد.

ماده 96 ـ اصلاح 1402/05/01 ـ این قانون از زمان تصویب لازم الاجراست و هرگونه تغییر یا اصلاح بعدی در مواد مندرج در این قانون (قانون اصلاح موادی از قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی مصوب 1402 بر اساس بند (14) سیاست های کلی انتخابات مستلزم ضرورت و تصویب با رأی حداقل دوسوم نمایندگان مجلس شوای اسلامی است.

ماده 97 ـ اصلاح 1402/05/01 ـ قوانین و احکام قانونی زیر نسخ می ‌شود:

الف ـ «قانون تفسیر ماده (28) قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی» مصوب 1378 و اصلاحات بعدی مصوب 1390/05/09

ب – مواد (3)، (4)، (5) و (7) «قانون الحاق چند ماده به قانون نظارت شورای نگهبان بر انتخابات مجلس شورای اسلامی مصوب 1365/05/09مجلس شورای اسلامی و الحاق یک تبصره به ماده (20) قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی مصوب 1378/09/07» مصوب 1378/10/13

ج ـ «قانون اصلاح ماده (4) قانون الحاق چند ماده به قانون نظارت شورای نگهبان بر انتخابات مجلس شورای اسلامی مصوب 1365/05/09مجلس شورای اسلامی و الحاق یک تبصره به ماده (20) قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی مصوب 1378» مصوب 1378/11/04

ماده 98 ـ اصلاح 1402/05/01 ـ آئین نامه اجرائی این قانون را وزارت کشور تهیه و با تصویب هیأت وزیران به اجراء می گذارد.

فصل یازدهم ـ الحاق 1402/05/28 ـ سایر مقررات

ماده 102 ـ الحاق 1402/05/28 ـ در انتخابات الکترونیکی پس از ثبت ‌نام رأی ‌دهنده و بعد از تأیید نماینده هیأت نظارت، کارت الکترونیکی مورد تأیید نماینده فرماندار و ناظر صادر و تحویل رأی ‌دهنده می‌ شود.

ماده 103 ـ الحاق 1402/05/28 ـ در انتخابات الکترونیکی پس از اعلام رسمی پایان رأی ‌گیری، شمارش آراء با دستور نماینده فرماندار و نماینده هیأت نظارت، با امضای الکترونیکی آنها توسط دستگاه الکترونیکی انجام می ‌شود.

ماده 104 ـ الحاق 1402/05/28 ـ پس از پایان انتخابات، بلافاصله صورتجلسه الکترونیکی نتیجه انتخابات با امضای الکترونیکی هیأت اجرائی مرکز حوزه انتخابیه و هیأت نظارت بر انتخابات حوزه مربوطه تهیه و پنج نسخه از آن چاپ می ‌شود کـه یک نسخه نزد هیأت اجرائی مرکز حوزه انتخابیه نگهداری می‌ گردد و بقیه برای هیأت نظارت بر انتخابات مزبور و وزارت کشور (دو نسخه) ‌و هیأت مرکزی نظارت بر انتخابات ارسال می‌ شود.

ماده 105 ـ الحاق 1402/05/28 ـ پس از شمارش آراء، صندوق الکترونیکی و صندوق ثبت با نظارت ناظرین مهر و موم (پلمب) می ‌شود و همراه نسخه چاپی، صورتجلسه الکترونیکی نتیجه انتخابات برای بخشداری و فرمانداری مرکز حوزه انتخابیه ارسال می‌ شود.

ماده 106 ـ الحاق 1402/05/28 ـ در صورت بروز اختلال در نرم افزارها و سخت ‌افزارهای سامانه انتخابات الکترونیکی در یک یا چند شعبه یا همه شعب حوزه انتخابیه در استان یا کل کشور حسب مورد به پیشنهاد رئیس شعبه، رئیس ستاد انتخابات استان و رئیس ستاد انتخابات کشور و تأیید هیأت نظارت مربوطه، انتخابات به صورت غیرالکترونیکی و با ورقه رأی انجام می‌ شود. در پایان مدت أخذ رأی، ابتداء شمارش مجزای هر یک از آرای مأخوذه الکترونیکی و غیرالکترونیکی (با ورقه رأی)‌ صورت گرفته و سپس تجمیع آراء انجام می ‌شود و نهایتاً صورتجلسه شعبه تنظیم می ‌گردد.

ماده 107 ـ الحاق 1402/05/28 ـ رأی دهندگانی کـه به هر دلیل قادر به رأی ‌دادن از طریق سامانه انتخابات الکترونیکی نباشند، می‌ توانند از کمک همراه مورد اعتماد برای رأی دادن، استفاده کنند.

ماده 108 ـ الحاق 1402/05/28 ـ کارشناس فنی الکترونیکی با تأیید رئیس شعبه و هیأت نظارت می ‌تواند به ‌منظور رفع اشکالات احتمالی دستگاه الکترونیکی أخذ رأی، در شعبه حضور داشته باشد.

ماده 109 ـ الحاق 1402/05/28 ـ کلیه جرائم و تخلفات در خصوص شناسه (کد)ها، صورتجلسات و اسناد الکترونیکی در انتخابات الکترونیکی مشمول مجازات‌ های موضوع مواد (3) تا (11)‌، (19) تا (21)، (26) تا (29)، (35) تا (48) قانون جرائم رایانه ‌ای مصوب 1388/03/05 می ‌باشند. آیین ‌نامه اجرائی این ماده توسط وزارتخانه‌ های کشور و ارتباطات و فناوری اطلاعات حداکثر ظرف شش ‌ماه از تاریخ ابلاغ این قانون تهیه و تنظیم می ‌شود و به تصویب هیأت وزیران می‌ رسد.

ماده 110 ـ الحاق 1402/05/28 ـ وزارت کشور موظف است در صورت موافقت شورای نگهبان در اولین انتخابات پس از تصویب این قانون با در نظر گرفتن سهولت رأی دادن، تسریع در شمارش آراء و حضور و مشارکت رأی‌ دهندگان، فرایند رأی ‌دادن و شمارش آراء را در حداقل یک هشتم حوزه‌ های دارای تعدد کرسی مجلس، به‌ صورت کاملاً الکترونیکی برگزار نماید. توسعه فرایند الکترونیکی در دوره های انتخاباتی بعدی مجلس منوط به در نظر گرفتن شرایط اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و امنیتی و موافقت شورای نگهبان است. وزارت کشور موظف است به‌ گونه ‌ای برنامه‌ ریزی نماید کـه حداکثر یک هفته قبل از روز اخذ رأی، کلیه فرایندها و امکانات الکترونیکی برای برگزاری انتخابات ثبت شود و به تأیید شورای نگهبان برسد.

ماده 111 ـ الحاق 1402/05/28 ـ وزارت کشور موظف است پس از اینکه کار رسیدگی به اعتبارنامه نمایندگی کلیه منتخبین در مجلس به پایان رسید، با موافقت شورای نگهبان، دستور امحای تعرفه و برگه های رأی مصرف شده و نشده و اطلاعات و داده های داخل صندوق های رأی و تمامی مهرهای انتخاباتی کلیه حوزه های انتخابیه را به فرمانداران مراکز حوزه های انتخابیه صادر نماید.

ماده 112 ـ الحاق 1402/05/28 ـ بار مالی اجرای این قانون از محل امکانات موجود تأمین و پرداخت می‏ گردد.

ماده 113 ـ الحاق 1402/05/28 ـ این قانون از زمان تصویب لازم الاجراست و هرگونه تغییر یا اصلاح بعدی در مواد مندرج در این قانون (قانون اصلاح موادی از قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی مصوب 1402/05/01) بر اساس بند (14) سیاست های کلی انتخابات مستلزم ضرورت و تصویب با رأی حداقل دو سوم نمایندگان مجلس است.

ماده 114 ـ الحاق 1402/05/28 ـ قوانین و احکام قانونی زیر نسخ می ‌شود:

الف ـ الحاق 1402/05/28 ـ «قانون تفسیر ماده (28) قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی» مصوب 1378 و اصلاحات بعدی مصوب 1390/05/09

ب ـ الحاق 1402/05/28 ـ مواد (3)، (4)، (5) و (7) «قانون الحاق چند ماده به قانون نظارت شورای نگهبان بر انتخابات مجلس شورای اسلامی مصوب 1365/05/09مجلس شورای اسلامی و الحاق یک تبصره به ماده (20) قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی مصوب 1378/09/07» مصوب 1378/10/13

ج ـ الحاق 1402/05/28 ـ «قانون اصلاح ماده (4) قانون الحاق چند ماده به قانون نظارت شورای نگهبان بر انتخابات مجلس شورای اسلامی مصوب 1365/05/09مجلس شورای اسلامی و الحاق یک تبصره به ماده (20) قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی مصوب 1378» مصوب 1378/11/04

ماده 115 ـ الحاق 1402/05/28 ـ آیین ‌نامه اجرائی این قانون را وزارت کشور تهیه و با تصویب هیات وزیران به اجراء می‌ گذارد.

قانون فوق مشتمل بر نود و چهار ماده و هفتاد و پنج تبصره در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ هفتم آذرماه یکهزار و سیصد و هفتاد و هشت مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ1378/09/09 به تایید شورای نگهبان رسیده است.

رئیس مجلس شورای اسلامی ـ علی اکبر ناطق نوری