قانون بیمه های اجتماعی کارگران ساختمانی مصوب ۱۳۸۶/۰۸/۰۹
قانون بیمه های اجتماعی کارگران ساختمانی مشتمل بر 14 ماده مصوب ۱۳۸۶/۰۸/۰۹ مجلس شورای اسلامی
شناسنامه قانون بیمه اجتماعی کارگران ساختمانی:
شماره روزنامه رسمی: ۱۸۳۹۴
تاریخ روزنامه رسمی: ۱۳۸۷/۰۲/۰۷
شماره ابلاغ: ۱۳۲۷۳۴
تاریخ ابلاغ: ۱۳۸۶/۰۹/۱۱
مرجع تصویب: مجلس شورای اسلامی
تاریخ تصویب: ۱۳۸۶/۰۸/۰۹
بیشتر بخوانید:
مجموعه مقررات مرتبط با قانون بیمه های اجتماعی کارگران ساختمانی (مقررات بیمه کارگران ساختمانی)
موضوعات بیمه در آراء وحدت رویه قضایی
موضوعات بیمه در آراء دیوان عدالت اداری
متن قانون بیمه اجتماعی کارگران ساختمانی:
ماده ۱ ـ کارگران شاغل در کارهای ساختمانی اعم از ایجاد یا توسعه ساختمان، تجدید بنا، تعمیرات اساسی و یا تخریب مربوط به ساختمان و به ترتیب مندرج در این قانون با نام نویسی و اخذ کد ملی نزد سازمان تامین اجتماعی بیمه می شوند.
تبصره ـ کارگران شاغل در کارهای ساختمانی تا زمان تحت پوشش قرار گرفتن به موجب این قانون، کماکان از حیث خدمات مشمول قانون بیمه اجباری کارگران ساختمانی مصوب ۱۳۵۲ و اصلاحات بعدی آن هستند و درصورت احراز شرایط از مزایای قانون یاد شده برخوردار خواهند شد.
ماده ۲ ـ کارگران شاغل در کارهای ساختمانی در موارد زیر از شمول این قانون خارج و کماکان تابع قانون تامین اجتماعی مصوب ۱۳۵۴ و اصلاحات بعدی آن هستند:
۱ ـ وزارتخانه ها، سازمانها، مؤسسات و شرکتهای دولتی و وابسته به دولت، مؤسسات عمومی غیردولتی، شهرداری ها، بانکها و مؤسسات عام المنفعه و نیز کارخانجات دارای پروانه بهرهبرداری اعم از اینکه انجام کار را به پیمانکار واگذار نمایند یا راساً انجام دهند.
۲ ـ درمورد آن دسته از کارهای ساختمانی مشمول این قانون که انجام آنها از طریق انعقاد پیمان به پیمانکار واگذار میشود حق بیمه کارگران پیمانکار براساس ماده(۳۸) قانون تامین اجتماعی وصول خواهد شد.
بیشتر بخوانید: آیین نامه مواد 3 و 5 قانون بیمه های اجتماعی کارگران ساختمانی 1386 با موضوع بیمه و آموزش کارگران ساختمانی مصوب 1389/02/19
ماده ۳ ـ وزارت کار و امور اجتماعی (سازمان آموزش فنی و حرفهای) موظف است نسبت به فراخوان و آموزش کارگران شاغل در کارهای ساختمانی اقدام و کارت مهارت فنی برای آنها صادر نماید.
تبصره ۱ ـ اصلاح ۱۳۹۰/۰۳/۳۱ ـ زمانبندی، شرایط و ترتیب صدور، تمدید، تعلیق و کارت مهارت فنی و نحوه شناسایی کارگران شاغل در کارگاههای ساختمانی موضوع این ماده و اشتغال آنها در طول دوره اعتبار کارت، طبق آئین نامهای خواهد بود که مشترکاً توسط وزارتخانه های تعاون، کار و رفاه اجتماعی، راه و شهرسازی و کشور تهیه و به تصویب هیات وزیران خواهد رسید.
تبصره ۲ ـ کارگران شاغل دارای کارت مهارت فنی معتبر از تاریخ نام نویسی در سازمان تامین اجتماعی مبتنی بر کد ملی مشمول مقررات این قانون هستند و از تعهدات آن بهرهمند خواهند شد.
ماده ۴ ـ تعهدات موضوع این قانون شامل موارد زیر است که به بیمه شده درصورت احراز شرایط ارائه خواهد شد:
الف ـ حوادث و بیماریها.
ب ـ غرامت دستمزد.
ج ـ از کارافتادگی.
د ـ بازنشستگی.
هـ ـ فوت.
تبصره ـ افراد خانواده بیمه شده جهت برخورداری از خدمات موضوع بند(الف) این ماده طبق ماده(۵۸) قانون تامین اجتماعی و در مورد بازماندگان طبق مواد(۸۱) و(۸۲) قانون یاد شده تعیین میگردند.
ماده ۵ ـ اصلاح ۱۳۸۷/۱۲/۱۴ و ۱۴۰۱/۱۱/۰۵ و 1402/06/22:
بیشتر بخوانید: آیین نامه مواد 3 و 5 قانون بیمه های اجتماعی کارگران ساختمانی 1386 با موضوع بیمه و آموزش کارگران ساختمانی مصوب 1389/02/19
الف ـ سازمان تأمین اجتماعی مکلف است با دریافت هفت درصد (۷%) حق بیمه سهم بیمه شده از مأخذ کسر حق بیمه از کارگران دارای پروانه مهارت فنی شاغل مستقیم به عنوان سهم کارگر و معادل بیست و پنج درصد (۲۵%) مجموع عوارض صدور پروانه ایجاد یا توسعه، احداث و یا افزایش تراکم ساختمان، تخریب و نوسازی بنا و تعمیرات اساسی (علاوه بر عوارض پرداختی) به عنوان سهم مالک، این کارگران را بیمه نماید.
در صورت عدم تأمین منابع لازم جهت گسترش پوشش بیمه ای کارگران با تصویب هیأت وزیران، افزایش مجموع عوارض تا معادل سی درصد (۳۰%) و به صورت سالانه حداکثر در سقف معادل دو و نیم درصد (۵/۲%) بلامانع است.
تبصره ۱ ـ برای ساخت و ساز در داخل محدوده روستاها، با مجوز دهیاری ها، معادل ده درصد (۱۰%) مجموع عوارض صدور پروانه به عنوان سهم مالک خواهد بود.
تبصره ۲ ـ برای ساخت و ساز در خارج از محدوده روستاها (محدوده عمل بخشداری ها) و در داخل مجتمع ها و شهرک های کشاورزی، نواحی و شهرک های صنعتی و مناطق نمونه گردشگری با مجوز سازمان متولی حسب مورد مطابق نزدیک ترین روستا یا شهر (هر کدام نزدیکتر باشد) عمل می گردد.
تبصره ۳ ـ ساخت و ساز مساجد، حسینیه ها، خانه های عالم و ابنیه مربوط به ارتقای سرانه خدمات عمومی ـ آموزشی، بهداشتی، درمانی، ورزشی و فرهنگی که حق بهره برداری دائم آن مطابق آیین نامه اجرائی که ظرف شش ماه به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید، در اختیار دستگاههای متولی ارائه خدمات عمومی قرار می گیرد، از پرداخت حق بیمه موضوع این قانون معاف است.
تبصره ۴ ـ افراد تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) و سازمان بهزیستی کشور و سایر افراد ناتوان از پرداخت عوارض مذکور، از پرداخت آن معاف هستند.
آیین نامه اجرایی این تبصره که شامل نحوه تشخیص افراد موضوع این تبصره براساس سطح درآمد و دارایی آنها است، توسط وزارت کشور با همکاری وزارتخانه های تعاون، کار و رفاه اجتماعی و امور اقتصادی و دارایی و کمیته امداد امام خمینی (ره) و سازمان بهزیستی کشور تدوین می شود و حداکثر ظرف سه ماه از تاریخ لازم الاجرا شدن این بند به تصویب هیأت وزیران می رسد.
تبصره ۵ ـ طرح(پروژه )های ملی حمایتی ساخت مسکن، معرفی شده توسط وزارت راه و شهرسازی به منظور تأمین مسکن متقاضیان واجد شرایط در تمامی مناطق شهری کشور، مشمول پرداخت حق بیمه پانزده درصد (۱۵%) مجموع عوارض صدور پروانه می باشند.
تبصره ۶ ـ سازمان تأمین اجتماعی مکلف است با هماهنگی وزارتخانه های تعاون، کار و رفاه اجتماعی، کشور و راه و شهرسازی از محل منابع حق بیمه سهم کارفرمایی با ایجاد زیرساخت های مناسب و همچنین بهره مندی از سامانه رفاه ایرانیان و سایر سامانه های مرتبط، نسبت به شناسایی دقیق کارگران شاغل در امر ساختمان در دوره اشتغال اقدام نماید.
ج ـ سازمان تأمین اجتماعی مکلف است ضمن ایجاد حساب واحد برای کلیه عملیات مالی موضوع این قانون، وجوه حاصل از درآمدهای تحقق یافته و سرمایه گذاری انجام شده و سود حاصل از سرمایه گذاری را صرفاً برای بیمه نمودن کارگران ساختمانی، مصرف نموده و گزارش عملکرد درآمد و هزینه و خسارت پرداختی افراد تحت شمول را به تفکیک، هر سه ماه یک بار به کمیسیون های اجتماعی و عمران مجلس شورای اسلامی ارائه کند.
بیشتر بخوانید:
مجموعه مقررات مرتبط با قانون بیمه های اجتماعی کارگران ساختمانی (مقررات بیمه کارگران ساختمانی)
موضوعات بیمه در آراء وحدت رویه قضایی
موضوعات بیمه در آراء دیوان عدالت اداری
ز ـ در مورد آن دسته از کارهای ساختمانی موضوع بند (۲) ماده (۲) این قانون، پرداختی سهم سازمان تأمین اجتماعی بابت صدور پروانه ساختمانی در محاسبه حق بیمه سهم کارفرمایی کارگران ساختمانی پیمانکار لحاظ می شود. سازمان تأمین اجتماعی مکلف است حق بیمه سهم کارفرمایی را در فهرست حقوق و مزد ماهانه کارگران ساختمانی شاغل تا سقف مبلغ مذکور منظور نموده و مفاصاحساب مربوط را مطابق مواد (۳۸) و (۴۱) قانون تأمین اجتماعی مصوب 1354/04/03 صادر کند.
ح ـ سازمان تأمین اجتماعی مکلف است حداکثر سه ماه پس از لازم الاجرا شدن این بند، معادل و متناسب با درآمدهای این قانون، کارگران ساختمانی متقاضی را پس از بررسی مدارک و احراز اشتغال به عنوان کارگر ساختمانی تحت پوشش بیمه ای قرار دهد و حداکثر ظرف یکماه نسبت به تعیین تکلیف کارگران متقاضی که به‌صورت مکتوب درخواست نموده اند، اقدام و نتیجه را به آنان اعلام نماید.
ط ـ آیین نامه اجرائی «نحوه شناسایی کارگران شاغل در کارگاههای ساختمانی کشور» ظرف سه ماه از تاریخ لازم الاجرا شدن این قانون توسط وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با همکاری وزارتخانه‌های کشور و راه و شهرسازی به نحوی تهیه و به تصویب هیأت وزیران می رسد که صدور و تمدید کارت مهارت و ادامه اشتغال در بخش کارگری ساختمان به‌صورت دورهای قابل راستی‌آزمایی بوده و صرفاً کارگران ساختمانی امکان استفاده از این قانون را داشته باشند.
قانون تفسير ماده (۵) قانون بيمه هاي اجتماعي کارگران ساختماني مصوب 1403/01/19
موضوع استفساریه:
الف ـ آیا مراد از عوارض صدور پروانه ایجاد یا توسعه، احداث و یا افزایش تراکم ساختمان، تخریب و نوسازی بنا و تعمیرات اساسی در ماده (۵) قانون بیمه های اجتماعی کارگران ساختمانی اصلاحی ۲۲/۶/۱۴۰۲ عوارضی است که در اجرای بند «الف» تبصره (۱) ماده (۲) قانون درآمد پایدار و هزینه شهرداری ها و دهیاری ها مصوب ۱/۴/۱۴۰۱ هر سال توسط وزیر کشور جزو عناوین عوارض صدور پروانه ساختمانی ابلاغ می گردد، می باشد؟
ب ـ آیا در مواردی که به موجب آرای کمیسیون های موضوع مواد (۹۹) و (۱۰۰) قانون شهرداری مصوب ۱۱/۴/۱۳۳۴ با اصلاحات و الحاقات بعدی، رأی به ابقای بنای مازاد بر پروانه یا بدون پروانه صادر می شود، مؤدی مکلف است به موجب قانون جاری در زمان پرداخت یا تعیین تکلیف نحوه پرداخت عوارض نسبت به پرداخت حق بیمه کارگران ساختمانی اقدام نماید؟
پاسخ:
الف ـ بله؛ مراد از عوارض صدور پروانه ایجاد یا توسعه، احداث و یا افزایش تراکم ساختمان، تخریب و نوسازی بنا و تعمیرات اساسی (علاوه بر عوارض پرداختی) در ماده (۵) قانون بیمه های اجتماعی کارگران ساختمانی اصلاحی ۲۲/۶/۱۴۰۲ عوارضی است که در اجرای بند «الف» تبصره (۱) ماده (۲) قانون درآمد پایدار و هزینه شهرداری ها و دهیاری ها مصوب ۱/۴/۱۴۰۱ هر سال توسط وزیر کشور جزو عناوین عوارض صدور پروانه ساختمانی ابلاغ می گردد.
ب ـ بله؛ در مواردی که به موجب آرای کمیسیون های موضوع مواد (۹۹) و (۱۰۰) قانون شهرداری مصوب ۱۱/۴/۱۳۳۴ با اصلاحات و الحاقات بعدی، رأی به ابقای بنای مازاد بر پروانه یا بدون پروانه صادر می شود مؤدی مکلف است به موجب قانون جاری در زمان پرداخت یا تعیین تکلیف نحوه پرداخت عوارض نسبت به پرداخت حق بیمه کارگران ساختمانی اقدام نماید.
تفسیر فوق در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ نوزدهم فروردین ماه یکهزار و چهارصد و سه مجلس شورای اسلامی تصویب شد و در تاریخ ۲۹/۱/۱۴۰۳ به تأیید شورای نگهبان رسید.
رئیس مجلس شورای اسلامی ـ محمدباقر قالیباف
ماده ۶ ـ حق بیمه سهم بیمه شده معادل هفت درصد (۷%) دستمزد ماهانه ای خواهد بود که طبق ماده (۳۵) قانون تامین اجتماعی مصوب ۱۳۵۴ برای کارگران تعیین میشود.
تبصره ـ دولت مکلف است معادل سه درصد (۳%) ماخذ کسر حق بیمه موضوع این ماده به عنوان سهم مشارکت خود به سازمان تامین اجتماعی پرداخت نماید، همچنین با توجه به تعداد افراد تحت پوشش، همه ساله با اعلام سازمان تامین اجتماعی سهم مشارکت خود را در بودجه کل کشور منظور و به سازمان تامین اجتماعی پرداخت نماید.
ماده ۷ ـ بیمه شده مکلف است حق بیمه خود را به ترتیبی که سازمان تامین اجتماعی تعیین مینماید پرداخت نماید.
تبصره ـ درصورت عدم پرداخت حق بیمه موضوع این قانون، سازمان طبق اختیارات مندرج در قانون تامین اجتماعی برای وصول حق بیمه اقدام خواهد نمود.
ماده ۸ ـ نقل و انتقال سابقه پرداخت حق بیمه موضوع این قانون فی مابین صندوق های بیمه و بازنشستگی براساس قوانین مربوط انجام می شود.
ماده ۹ ـ چگونگی استفاده از خدمات درمانی، مدت و شرایط و میزان غرامت دستمزد برای حوادث ناشی از کار، تعیین درصد از کار افتادگی، چگونگی تشخیص حوادث ناشی و غیر ناشی از کار، شرایط پرداخت غرامت نقص مقطوع و برقراری مستمری جزئی و کلی، نحوه محاسبه و میزان آن و تغییر درجه از کار افتادگی جزئی و کلی تابع مقررات قانون تامین اجتماعی خواهد بود.
ماده ۱۰ ـ مشمولان این قانون درصورت دارا بودن یکی از شرایط زیر میتوانند درخواست بازنشستگی نمایند:
۱ ـ داشتن حداقل سابقه مقرر در قانون تامین اجتماعی و شصت سال تمام سن.
۲ ـ داشتن سی و پنج سال کامل سابقه پرداخت حق بیمه.
تبصره ـ میزان مستمری بازنشستگی طبق قانون تامین اجتماعی تعیین میشود.
مستمری از کار افتادگی جزئی و کلی، نحوه محاسبه و میزان آن و تغییرات درجه از کار افتادگی جزئی و کلی تابع مقررات قانون تامین اجتماعی خواهد بود.
ماده ۱۱ ـ شرایط بیمه شده متوفی، بازماندگان واجد شرایط بیمه شده متوفی، نحوه برقراری مستمری بازماندگان و سهم مستمری هر یک از آنان طبق قانون تامین اجتماعی خواهد بود.
ماده ۱۲ ـ درصورتی که ثابت شود وقوع حادثه ناشی از کار مستقیماً ناشی از عدم رعایت مقررات حفاظت فنی کارفرما میباشد، سازمان تامین اجتماعی طبق مقررات این قانون (ماده ۶۶ قانون تامین اجتماعی و تبصره های آن) هزینههای مربوط را طبق ماده (۵۰) قانون تامین اجتماعی از کارفرما مطالبه و وصول خواهد نمود.
بیشتر بخوانید:
مجموعه مقررات مرتبط با قانون بیمه های اجتماعی کارگران ساختمانی (مقررات بیمه کارگران ساختمانی)
موضوعات بیمه در آراء وحدت رویه قضایی
موضوعات بیمه در آراء دیوان عدالت اداری
ماده ۱۳ ـ کلیه وزارتخانه ها، دستگاهها، نهادها، شرکتها و مؤسسات دولتی و وابسته به دولت، شهرداری ها و مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی و دستگاههایی که شمول قانون بر آنها مستلزم ذکر نام است و مراجع صدور پروانه ساختمان مکلف به همکاری با مجریان این قانون میباشند.
ماده ۱۴ ـ از تاریخ تصویب این قانون آن دسته از مواد قانون بیمه اجباری کارگران ساختمانی مصوب ۱۳۵۲ و سایر قوانینی که با این قانون مغایر است لغو میگردد.
قانون فوق مشتمل بر چهارده ماده و نه تبصره در جلسه علنی روز چهارشنبه مورخ نهم آبان ماه یک هزار و سیصد و هشتاد و شش مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ ۱۳۸۶/۸/۱۶ به تایید شورای نگهبان رسید.
غلامعلی حداد عادل رئیس، مجلس شورای اسلامی