قانون تاسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه گری مصوب 1350/03/30
قانون تاسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه گری مشتمل بر هفتاد و هفت ماده و ده تبصره مصوب 1350/03/30 مجلس شورای اسلامی
شناسنامه قانون تاسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه گری:
شماره روزنامه رسمی: 7723
تاریخ روزنامه رسمی: 1350/05/13
شماره ابلاغ: 8058
تاریخ ابلاغ: 1350/04/20
مرجع تصویب: مجلس شورای ملی
تاریخ تصویب: 1350/03/30
بیشتر بخوانید:
مجموعه مقررات مرتبط با قانون تاسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه گری (مقررات بیمه مرکزی)
موضوعات بیمه در آراء وحدت رویه قضایی
موضوعات بیمه در آراء دیوان عدالت اداری
متن قانون تاسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه گری:
بخش اول ـ بیمه مرکزی ایران
قسمت اول ـ تشکیل و موضوع:
ماده ۱ ـ بـه منظور تنظیم و تعمیم و هدایت امر بیمه در ایران و حمایت بیمه گذاران و بیمه شدگان و صاحبان حقوق آنها همچنین بـه منظور اعمال نظارت دولت بر این فعالیت موسسه ای بنام بیمه مرکزی ایران طبق مقررات این قانون بـه صورت شرکت سهامی تاسیس می گردد.
ماده ۲ ـ سرمایه بیمه مرکزی ایران پانصد میلیون ریال است کـه بـه پنجاه سهم ده میلیون ریالی با نام تقسیم می شود و تمامی آن متعلق بـه دولت و غیر قابل انتقال است و افزایش آن با تصویب مجمع عمومی امکان پذیر است. مبلغ مزبور از محل اندوخته های شرکت سهامی بیمه ایران تامین خواهد شد.
ماده ۳ ـ مرکز اصلی بیمه مرکزی ایران تهران است و بیمه مرکزی ایران می تواند در هر جا کـه لازم بداند بـه شرکت سهامی بیمه ایران نمایندگی بدهد.
ماده ۴ ـ بیمه مرکزی ایران تابع قوانین و مقررات عمومی مربوط بـه دولت و دستگاه هایی کـه با سرمایه دولت تشکیل شده اند نمی باشد مگر آنکه در قانون مربوط صراحتاً از بیمه مرکزی ایران نام برده شده باشد ولی نسبت بـه مواردی کـه در این قانون پیش بینی نشده باشد بیمه مرکزی ایران تابع قانون تجارت است.
قسمت دوم ـ وظایف و اختیارات:
ماده ۵ ـ بیمه مرکزی ایران دارای وظایف و اختیارات زیر است:
۱ ـ تهیه آیین نامه ها و مقرراتی کـه برای حسن اجرای امر بیمه در ایران لازم باشد با توجه بـه مفاد این قانون.
۲ ـ تهیه اطلاعات لازم از فعالیت های کلیه موسسات بیمه کـه در ایران کار می کنند.
۳ ـ انجام بیمه های اتکایی اجباری.
۴ ـ قبول بیمه های اتکایی اختیاری از موسسات داخلی یا خارجی.
۵ ـ واگذاری بیمه های اتکایی بـه موسسات داخلی یا خارجی در هر مورد کـه مقتضی باشد.
۶ ـ اداره صندوق تامین خسارت های بدنی و تنظیم آیین نامه آن، موضوع ماده ۱۰ قانون بیمه اجباری مسئولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی در مقابل شخص ثالث مصوب دی ماه ۱۳۴۷.
۷ ـ ارشاد و هدایت و نظارت بر موسسات بیمه و حمایت از آنها در جهت حفظ سلامت بازار بیمه و تنظیم امور نمایندگی و دلالی بیمه و نظارت بر امور بیمه اتکایی و جلوگیری از رقابت های مکارانه و ناسالم.
تبصره ـ بیمه مرکزی ایران ملزم بـه حفظ اسرار موسساتی است کـه بـه موجب این قانون حق نظارت بر آنها را دارا می باشد و بهیچوجه نباید از اطلاعاتی کـه در جهت اجرای این قانون بدست می آورد جز در مواردی کـه قانون معین می نماید استفاده کند.
قسمت سوم ـ ارکان بیمه مرکزی ایران:
ماده ۶ ـ بیمه مرکزی ایران دارای ارکان زیر است:
۱ ـ مجمع عمومی
۲ ـ شورای عالی بیمه
۳ ـ هیات عامل
۴ ـ بازرسان.
فصل اول ـ مجمع عمومی
ماده ۷ ـ مجمع عمومی بیمه مرکزی ایران مرکب است از وزیر دارایی، وزیر اقتصاد، وزیر کار و امور اجتماعی. هیات عامل و بازرسان بدون داشتن حق رای در جلسه شرکت خواهند کرد.
ماده ۸ ـ مجمع عمومی عادی بـه دعوت رییس کل بیمه مرکزی ایران سالی یک مرتبه حداکثر تا پایان شهریور ماه تشکیل می شود.
مجمع عمومی فوق العاده بـه دعوت رییس کل بیمه مرکزی ایران و یا بـه پیشنهاد هر یک از اعضاء مجمع عمومی تشکیل خواهد شد.
رییس کل بیمه مرکزی ایران موظف است ظرف ده روز پس از دریافت پیشنهاد تشکیل جلسه مجمع عمومی را کتباً دعوت کند. در دعوت نامه دستور جلسه، روز و ساعت و محل انعقاد جلسه ذکر خواهد شد.
هیچ موضوعی را نمی توان در مجمع عمومی عادی یا فوق العاده مطرح کرد مگر آنکه قبلا جزو دستور قرار داده شده باشد.
ماده ۹ ـ وظایف مجمع عمومی بشرح زیر است:
الف ـ تعیین خط مشی کلی
ب ـ رسیدگی و اظهار نظر نسبت بـه گزارش سالانه رییس کل بیمه مرکزی ایران.
ج ـ رسیدگی و تصویب بودجه و ترازنامه و حساب سود و زیان و ترتیب تقسیم سود.
د ـ تصویب سازمان و آیین نامه های مالی و اداری بیمه مرکزی ایران.
ھ ـ تصویب مقررات استخدامی با رعایت بند پ ماده ۲ قانون استخدام کشوری.
و ـ انتخاب بازرسان ز ـ تعیین حقوق رییس کل و اعضای هیات عامل و حق الزحمه بازرسان.
ح ـ تصمیم نسبت بـه هر موضوعی کـه از طرف رییس کل بیمه مرکزی ایران جزو دستور قرار داده شده باشد.
فصل دوم ـ شورای عالی بیمه
ماده ۱۰ ـ شورای عالی بیمه از اشخاص زیر تشکیل می شود:
۱ ـ رییس کل بیمه مرکزی ایران.
۲ ـ معاون وزارت دارایی.
۳ ـ معاون وزارت اقتصاد.
۴ ـ معاون وزارت کار و امور اجتماعی.
۵ ـ معاون وزارت تعاون و امور روستاها.
۶ ـ رییس شرکت سهامی بیمه ایران.
۷ ـ مدیر عامل یکی از موسسات بیمه بـه انتخاب سندیکای بیمه گران ایران.
۸ ـ یک نفر کارشناس امور حقوقی بـه انتخاب مجمع عمومی
۹ ـ یک نفر کارشناس در امور بیمه بـه انتخاب مجمع عمومی.
۱۰ ـ یک نفر مطلع در امور بیمه بـه انتخاب رییس اطاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران.
تبصره ـ اعضای شورای عالی بیمه موضوع بندهای 7 و 8 و 9 و 10 برای مدت سه سال انتخاب می شوند و انتخاب مجدد آنان بلا مانع است.
بیشتر بخوانید:
مجموعه مقررات مرتبط با قانون تاسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه گری (مقررات بیمه مرکزی)
موضوعات بیمه در آراء وحدت رویه قضایی
موضوعات بیمه در آراء دیوان عدالت اداری
ماده ۱۱ ـ ریاست شورای عالی بیمه بدون شرکت در اخذ رای با رییس کل بیمه مرکزی ایران و در غیاب او با قائم مقام او خواهد بود.
ماده ۱۲ ـ اعضای شورای عالی بیمه قبل از شروع بکار باید در مجمع عمومی سوگند یاد کند کـه در انجام وظایف شورای عالی بیمه نهایت دقت و مراقبت را مبذول دارند و کلیه تصمیمات خود را بـه صلاح کشور اتخاذ نمایند و اسرار شورای عالی بیمه را حفظ کنند.
ماده ۱۳ ـ جلسات شورای عالی بیمه حداقل ماهی یک بار بـه دعوت رییس شورای عالی بیمه تشکیل خواهد شد و در صورتی کـه حداقل چهار نفر از اعضای شورای عالی بیمه کتبأ تقاضای تشکیل جلسه را بنمایند رییس شورای عالی بیمه موظف است ظرف یک هفته اعضای شورای عالی را برای تشکیل جلسه دعوت کند.
ماده ۱۴ ـ جلسه شورای عالی بیمه با حضور حداقل شش نفر از اعضاء رسمیت می یابد و تصمیمات با اکثریت پنج رای حاضر در جلسه رسمی معتبر و قابل اجرا است. هنگام رسیدگی و اخذ رای نسبت بـه موسسه بیمه ای کـه یکی از اعضاء شورای عالی بـه نحوی در آن سهیم است آن عضو در رای شرکت نخواهد کرد.
ماده ۱۵ ـ صورت جلسات مذاکرات شورای عالی بیمه در دفتری ثبت و بـه امضای رییس شورای عالی بیمه رسیده و در بیمه مرکزی ایران نگاهداری می شود.
ماده ۱۶ ـ شورای عالی بیمه دارای دبیرخانه ای خواهد بود کـه سازمان آنرا شورای عالی بیمه تصویب خواهد کرد، رییس و کارکنان دبیرخانه از بین کارکنان بیمه مرکزی ایران انتخاب می شوند.
ماده ۱۷ ـ وظایف شورای عالی بیمه بشرح زیر است،
۱ ـ رسیدگی و اظهار نظر نسبت بـه صدور پروانه تاسیس یا لغو پروانه موسسات بیمه طبق مقررات این قانون و پیشنهاد آن بـه مجمع عمومی.
۲ ـ تصویب نمونه ترازنامه کـه باید مورد استفاده موسسات بیمه قرار گیرد.
۳ ـ تعیین انواع معاملات بیمه و شرایط عمومی بیمه نامه ها و نظارت بر امور بیمه های اتکایی.
۴ ـ تعیین میزان کارمزد و حق بیمه مربوط برشته های مختلف بیمه مستقیم.
۵ ـ تصویب آیین نامه های لازم برای هدایت امر بیمه و فعالیت موسسات بیمه.
۶ ـ رسیدگی و اظهار نظر نسبت بـه گزارش بیمه مرکزی ایران درباره عملیات و فعالیت های موسسات بیمه در ایران کـه حداقل هر شش ماه یکبار باید تسلیم شود.
۷ ـ اظهار نظر درباره هر گونه پیشنهاد کـه از طرف رییس شورای عالی بیمه بـه آن ارجاع می شود.
۸ ـ انجام سایر وظایفی کـه این قانون برای آن تعیین نموده است.
فصل سوم ـ هیات عامل
ماده ۱۸ ـ هیات عامل بیمه مرکزی ایران مرکب از رییس کل و قائم مقام رییس کل و معاونان بیمه مرکزی ایران خواهد بود.
ماده 19 ـ اصلاح 1360/03/14 ـ رییس کل بیمه مرکزی ایران و قائم مقام او بـه پیشنهاد وزیر دارایی و تصویب هیات وزیران با امضای وزیر امور اقتصادی و دارایی و معاونان بیمه مرکزی ایران بـه پیشنهاد رییس کل بیمه مرکزی ایران و موافقت وزیر دارایی بـه موجب تصویب نامه هیات وزیران منصوب می شوند.
بیشتر بخوانید:
مجموعه مقررات مرتبط با قانون تاسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه گری (مقررات بیمه مرکزی)
موضوعات بیمه در آراء وحدت رویه قضایی
موضوعات بیمه در آراء دیوان عدالت اداری
ماده 20 ـ رییس کل و قائم مقام رییس کل بیمه مرکزی ایران برای مدت چهار سال منصوب می شوند و انتصاب مجدد آنان بلامانع است.
ماده ۲۱ ـ رییس کل بیمه مرکزی ایران بالاترین مقام اجرایی و اداری بیمه مرکزی ایران می باشد.
ماده ۲۲ ـ وظایف و اختیارات رییس کل بیمه مرکزی ایران بـه شرح زیر است:
الف ـ نظارت در اجرای این قانون و آیین نامه های مربوط بـه آن.
ب ـ نمایندگی بیمه مرکزی ایران در مقابل اشخاص و موسسات دولتی یا خصوصی و دادگاه ها و سایر مراجع قضایی و غیر قضایی با حق توکیل و سازش و سایر اختیارات مندرج در ماده ۶۲ قانون آیین دادرسی مدنی.
ج ـ تفویض قسمتی از اختیارات خود و حق امضاء بـه قائم مقام و یا معاونان و یا روسا یا کارمندان و تعیین وظایف آن. د ـ تقدیم گزارش وضع حساب ها و امور بیمه مرکزی ایران بـه مجمع عمومی.
ھـ ـ تقدیم گزارش عملیات و فعالیت های موسسات بیمه در ایران بـه شورای عالی بیمه.
ماده ۲۳ ـ در غیاب رییس کل بیمه مرکزی ایران قائم مقام رییس کل دارای کلیه اختیارات و وظایف قانونی او خواهد بود.
فصل چهارم – بازرسان
ماده ۲۴ ـ بیمه مرکزی ایران دارای دو نفر بازرس کـه اطلاعات و تجارب کافی در امور بیمه و حسابداری داشته باشند خواهد بود کـه یک نفر از آنان از طرف وزیر دارایی و دیگری از طرف وزیر اقتصاد پیشنهاد و با تصویب مجمع عمومی برای یک سال تعیین خواهند شد انتخاب مجدد بازرسان بلا مانع است.
ماده ۲۵ ـ بازرسان حق دارند هر گونه اطلاعی را از بیمه مرکزی ایران بخواهند ولی حق دخالت مستقیم در امور بیمه مرکزی ایران را ندارند.
رسیدگی بـه ترازنامه سالانه وظیفه اصلی بازرسان می باشد ترازنامه بیمه مرکزی ایران یکماه قبل از تشکیل مجمع عمومی تسلیم بازرسان خواهد شد تا گزارش درباره آن تهیه و ضمن اظهار نظر بـه مجمع عمومی تسلیم کنند.
قسمت چهارم ـ مقررات مختلف؛
ماده ۲۶ ـ رییس کل و سایر اعضاء هیات عامل در مدت تصدی خود نمی تواند عضویت شرکت ها و موسسات بازرگانی را قبول نمایند و یا در سایر دستگاه های دولتی یا ملی سمتی داشته باشند.
تبصره ـ تدریس در دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی و قبول سمت های غیر موظف در موسسات خیریه و اجتماعی و آموزشی بلا مانع است.
ماده ۲۷ ـ اسناد مالی و اوراق بهادار و چک های بیمه مرکزی ایران با دو امضاء معتبر خواهد بود.
ماده 28 ـ اصلاح 1353/03/28 ـ بیمه مرکزی ایران مجاز خواهد بود کـه موجودی های نقدی خود را بـه صورت حساب جاری و یا سپرده نزد بانک بیمه ایران نگاهداری نماید. یا براساس بودجه مصوب از محل سرمایه و ذخایر و اندوخته های خود و صندوق تامین خسارت های بدنی تا مبلغ یکصد میلیون ریال در هر سال با تصویب هیات عامل و مازاد بر آن با تصویب مجمع عمومی بهر نوع عملیات دیگر از جمله خرید سهام و مشارکت در بانک ها و شرکت های دیگر با حق فروش و انتقال آنها کـه برای توسعه و پیشرفت وظایف بیمه مرکزی ضروری یا مفید باشد مبادرت نماید.
ماده ۲۹ ـ اعضاء شورای عالی بیمه و مشاورین و اعضاء اداری شورای عالی بیمه و افرادی کـه شورای عالی بیمه در اجرای وظایف خود بـه آنها مراجعه می کند و رییس کل و سایر اعضاء هیات عامل و بازرسان و کلیه کارکنان بیمه مرکزی ایران باید از افشای اطلاعات محرمانه ای کـه در اجرای وظایف محوله بدست می آورند خودداری نمایند و الا مشمول مقررات ماده ۱۳۸ قانون مجازات عمومی خواهند بود.
بیشتر بخوانید:
مجموعه مقررات مرتبط با قانون تاسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه گری (مقررات بیمه مرکزی)
موضوعات بیمه در آراء وحدت رویه قضایی
موضوعات بیمه در آراء دیوان عدالت اداری
ماده ۳۰ ـ شرکت سهامی بیمه ایران عملیات خود را جز آنچه بـه موجب بندهای ۱ و ۲ و ۳ و ۶ و ۷ ماده ۵ این قانون جزء وظایف و اختیارات بیمه مرکزی ایران قرار داده شده است بر طبق اساسنامه خود ادامه خواهد داد.
وزارتخانه ها و موسسات و شرکت های دولتی و شهرداری ها و هر موسسه دیگری کـه اکثریت سرمایه آن متعلق بـه دولت یا سازمان های مزبور می باشد و یا تحت نظر دولت و یا سازمان های مزبور اداره می شوند موظفند بیمه های خود را منحصرأ در شرکت سهامی بیمه ایران انجام دهند. این حکم شامل شرکت ملی نفت ایران ـ شرکت ملی ذوب آهن ایران ـ شرکت هواپیمایی ملی ایران ـ بانک مرکزی ایران ـ بانک ملی ایران ـ سازمان مرکزی گسترش و نوسازی صنایع ایران و صندوق توسعه کشاورزی خواهد بود مگر آنکه مجمع عمومی هر یک از این موسسات نسبت بـه بیمه آنها تصمیم دیگری اتخاذ نماید.
تبصره ـ دولت مکلف است ظرف چهار ماه از تاریخ تصویب این قانون اساسنامه جدید شرکت مزبور را برای تصویب کمیسیون های دارایی و استخدام مجلسین تقدیم کند.
بخش دوم ـ بیمه گری
قسمت اول ـ موسسات بیمه
فصل اول – کلیات
ماده ۳۱ ـ عملیات بیمه در ایران بوسیله شرکت های سهامی عام ایرانی کـه کلیه سهام آنها با نام بوده و با رعایت این قانون و طبق قانون تجارت بـه ثبت رسیده باشند انجام خواهد گرفت.
تبصره ۱ ـ فعالیت موسسات بیمه خارجی مشمول مقررات فصل چهارم این قانون خواهد بود.
تبصره ۲ ـ تشخیص فعالیت هایی کـه بـه آن عملیات بیمه اطلاق می شود با شورای عالی بیمه خواهد بود.
ماده ۳۲ ـ تعداد سهام داران یک موسسه بیمه ایرانی نباید کمتر از ده شخص حقیقی یا حقوقی باشد.
ماده ۳۳ ـ هر شخص حقیقی یا حقوقی نمی تواند بیش از ۲۰ درصد سهام یک موسسه بیمه ایرانی را دارا باشد. نصاب ۲۰ درصد شامل اقارب نسبی و سببی درجه یک از طبقه اول صاحب سهم نیز خواهد بود.
ماده ۳۴ ـ احکام مواد ۳۱ و ۳۲ و ۳۳ شامل موسسات بیمه ای کـه صاحب سهم آن دولت یا بنیاد پهلوی است نمی شود.
ماده 35 ـ اصلاح 1353/03/28 ـ واگذاری سهام موسسات بیمه ایرانی غیر دولتی بـه اشخاص حقیقی یا حقوقی تبعه خارج تا بیست درصد با موافقت بیمه مرکزی ایران مجاز است و بیش از آن موکول بـه پیشنهاد بیمه مرکزی ایران و تایید شورای عالی بیمه و تصویب هیات وزیران خواهد بود. در مورد اخیر انتقال سود سهام سهامداران خارجی در هر سال نباید از دوازده درصد مجموع سرمایه پرداخت شده و سود انتقال نیافته سالهای قبل تجاوز کند.
تبصره ـ الحاق 1353/03/28 ـ انتقال سهام موسسات بیمه ایرانی بـه دولت های خارجی یا انتقال بیش از چهل و نه درصد سهام آنها بـه اشخاص حقیقی یا حقوقی خارجی مطلقاً ممنوع است انتقال سهام بین سهامداران اتباع خارجی باید با موافقت قبلی بیمه مرکزی ایران صورت گیرد.
ماده ۳۶ ـ موسسات بیمه ایرانی با سرمایه حداقل یکصد میلیون ریال تشکیل می شود کـه باید ۵۰ درصد آن نقداً پرداخت شده باشد میزان ودیعه ای کـه عندالاقتضاء برای هر یک از رشته های بیمه در نظر گرفته خواهد شد در آیین نامه ای کـه از طرف بیمه مرکزی ایران تهیه و بـه تصویب شورای عالی بیمه می رسد تعیین خواهد شد.
ماده ۳۷ ـ ثبت هر موسسه بیمه در ایران موکول بـه ارائه پروانه تاسیس کـه از طرف بیمه مرکزی ایران صادر می شود خواهد بود همچنین ثبت هر گونه تغییرات بعدی در اساسنامه و میزان سرمایه و سهام موسسات بیمه ای کـه بـه ثبت رسیده باشند موکول بـه ارائه موافقت بیمه مرکزی ایران می باشد.
فصل دوم ـ صدور پروانه
ماده ۳۸ ـ برای انجام عملیات بیمه در تمام رشته ها یا رشته ای معین باید قبلاً طبق مقررات این فصل از بیمه مرکزی ایران پروانه تحصیل گردد برای تحصیل پروانه مذکور متقاضی باید مدارک و اطلاعات زیر را بـه بیمه مرکزی ایران تسلیم کند:
۱ ـ اساسنامه موسسه
۲ ـ میزان سرمایه موسسه
۳ ـ صورت کامل اسامی شرکاء و مدیران و تابعیت و تعداد سهام هر یک از آنها
۴ ـ میزان سهام نقدی و غیر نقدی و نحوه پرداخت آنها
۵ ـ اسناد و مدارک و اطلاعات دیگری کـه بیمه مرکزی ایران برای احراز صلاحیت مالی و فنی موسسه و حسن شهرت مدیران لازم بداند.
ماده ۳۹ ـ تقاضای صدور پروانه بـه بیمه مرکزی ایران تسلیم می شود بیمه مرکزی ایران مکلف است حداکثر ظرف مدت شصت روز از تاریخ تسلیم آخرین مدارک و اطلاعات خواسته شده با رعایت مفاد بند یک ماده ۱۷ نظر مجمع عمومی را اعم از قبول یا رد تقاضا کتباً بـه متقاضی اعلام نماید. هر گاه متقاضی نسبت بـه نظر اعلام شده اعتراض داشته باشد می تواند ظرف سی روز اعتراض خود را بـه هیات وزیران تسلیم نماید. نظری کـه هیات وزیران اتخاذ نماید قطعی خواهد بود.
فصل سوم ـ ابطال پروانه
ماده ۴۰ ـ پروانه بیمه برای تمام رشته ها و یا رشته های معینی در موارد زیر پس از موافقت شورای عالی بیمه با تصویب مجمع عمومی بیمه مرکزی ایران ابطال خواهد شد:
۱ ـ در صورت تقاضای دارنده پروانه
۲ ـ در صورتی کـه موسسه بیمه تا یک سال پس از صدور پروانه عملیات خود را شروع نکرده باشد.
۳ ـ در مواردی کـه بـه تشخیص بیمه مرکزی ایران وضع مالی موسسه بیمه طوری باشد کـه نتواند بـه تعهدات خود عمل نماید یا بر بیمه مرکزی ایران ثابت گردد کـه ادامه فعالیت موسسه بـه زیان بیمه شدگان و بیمه گذاران و یا صاحبان آن حقوق آنهاست.
بیشتر بخوانید:
مجموعه مقررات مرتبط با قانون تاسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه گری (مقررات بیمه مرکزی)
موضوعات بیمه در آراء وحدت رویه قضایی
موضوعات بیمه در آراء دیوان عدالت اداری
ماده ۴۱ ـ در مواردی کـه موسسه بر خلاف اساسنامه خود یا قوانین و مقررات بیمه رفتار کند بـه پیشنهاد بیمه مرکزی ایران و تصویب شورای عالی بیمه بطور موقت از قبول بیمه در رشته های معین ممنوع خواهد شد.
ماده ۴۲ ـ در صورتی کـه پروانه موسسه بیمه ای طبق ماده ۴۰ باطل گردد موسسه مزبور می تواند ظرف سی روز بـه هیات وزیران مراجعه و لغو تصمیم متخذه را درخواست کند. نظر هیات وزیران قطعی است.
ماده ۴۳ ـ صدور یا لغو پروانه موسسه بیمه و اطلاعاتی کـه از لحاظ حفظ منافع بیمه گذاران و بیمه شدگان و صاحبان حقوق آنها لازم باشد بـه هزینه خود موسسه بیمه توسط بیمه مرکزی ایران در روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی و یکی از روزنامه های کثیرالانتشار تهران و در صورتی کـه موسسه بیمه در شهر یا شهرهای دیگر شعبه یا نمایندگی داشته باشد در یکی از روزنامه های آن شهرها نیز در دو نوبت بـه فاصله یکماه آگهی خواهد شد.
ماده ۴۴ ـ در صورتی کـه پروانه موسسه بیمه ای برای یک یا چند رشته بطور دائم لغو شود بیمه مرکزی ایران با تصویب شورای عالی بیمه کلیه سوابق و اسناد مربوط بـه حقوق و تعهدات (پرتفوی Portefeuille) موسسه مزبور را بـه شرکت سهامی بیمه ایران انتقال خواهد داد و یا ترتیب خاص دیگری را کـه متضمن منافع بیمه گذاران و بیمه شدگان و صاحبان حقوق آنها باشد خواهد داد.
فصل چهارم ـ مقررات مربوط بـه موسسات بیمه خارجی
ماده ۴۵ ـ از تاریخ تصویب این قانون شروع فعالیت موسسات بیمه خارجی در ایران موکول بـه پیشنهاد بیمه مرکزی ایران و تایید شورای عالی بیمه و تصویب هیات وزیران خواهد بود.
ماده ۴۶ ـ موسسات بیمه خارجی باید طبق آیین نامه ای کـه بـه پیشنهاد بیمه مرکزی ایران بـه تصویب شورای عالی بیمه می رسد مبلغی برای هر یک از دو رشته بیمه های زندگی و سایر انواع بیمه نزد بیمه مرکزی ایران تودیع نمایند.
مبلغ این ودیعه در هر یک از دو مورد مذکور از پانصد هزار دلار یا معادل آن از ارزهای مورد قبول بانک مرکزی ایران کمتر نخواهد بود.
هر یک از موسسات بیمه خارجی باید درآمدهای خود را سال بـه سال بـه ودیعه مزبور اضافه کند تا در هر مورد مبلغ ودیعه حداقل بـه دو برابر مبلغ مصوب شورای عالی بیمه برسد. افزایش ودیعه مازاد بر مبالغ فوق اختیاری است.
ماده 47 ـ انتقال درآمد موسسات بیمه خارجی پس از تکمیل ودیعه مذکور در ماده 46 بـه خارج بلامانع خواهد بود مشروط بر اینکه رقم انتقالی در هر سال از 10 درصد مبلغی کـه بـه عنوان ودیعه در نزد بیمه مرکزی ایران است تجاوز ننماید.
تبصره ـ ترتیب انتقال درآمد مازاد بر ودیعه بـه مأخذ 10 درصد در سال مذکور در این ماده موکول بـه پیشنهاد بیمه مرکزی ایران و تایید شورای عالی بیمه و تصویب هیات وزیران خواهد بود.
ماده ۴۸ ـ موسسات بیمه خارجی کـه در ایران کار می کنند باید نماینده ای کـه در ایران مقیم و دارای اختیارات لازم برای اداره کردن تمام کارهای موسسه در ایران و انجام تعهدات از طرف موسسه بیمه اصلی باشد معرفی نمایند. نماینده مذکور مسئول کلیه عملیات موسسه بیمه اصلی در ایران خواهد بود و باید دارای اختیار نامه ای باشد کـه ضمن آن حدود اختیارات او مشخص گردیده و حق انتخاب نماینده مجاز یا قائم مقام بجای خود بـه او داده شده باشد. نماینده مزبور موظف است کلیه بیمه های منعقد شده در ایران را شخصاً یا بوسیله قائم مقام یا نماینده مجاز خود بدون اینکه تصویب موسسه بیمه اصلی لازم باشد امضاء نماید و بتواند در دعاوی خوانده یا خواهان قرار گیرد و حق توکیل و سازش داشته باشد.
ماده ۴۹ ـ نماینده موسسات بیمه خارجی فقط تا حدودی کـه از موسسه بیمه اصلی اختیار دارد اقدام بـه بیمه در ایران خواهد نمود و در صورتی کـه در هر یک از رشته های بیمه از موسسه بیمه اصلی سلب اجازه بیمه کردن بطور موقت یا دائم بشود و یا موسسه بیمه اصلی از نماینده خود جزئاً یا کلاً سلب اختیار کند باید مراتب را کتباً بـه بیمه مرکزی ایران اطلاع دهد.
ماده ۵۰ ـ موسسات بیمه خارجی علاوه بر مقررات این قانون و آیین نامه های اجرایی مربوط مشمول مقررات عمومی مربوط بـه شرکت ها و موسسات خارجی نیز خواهند بود.
قسمت دوم ـ انحلال و ورشکستگی
ماده ۵۱ ـ در صورتی کـه ورشکستگی یک موسسه بیمه اعلام بشود دادگاه مکلف است قبل از اتخاذ هر گونه تصمیم نظر بیمه مرکزی ایران را جلب نماید. بیمه مرکزی ایران از تاریخ وصول استعلام دادگاه باید ظرف ۱۵ روز نظریه خود را کتباً بـه دادگاه اعلام دارد. دادگاه با توجه بـه نظریه بیمه مرکزی ایران تصمیم مقتضی اتخاذ خواهد کرد.
بیشتر بخوانید:
مجموعه مقررات مرتبط با قانون تاسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه گری (مقررات بیمه مرکزی)
موضوعات بیمه در آراء وحدت رویه قضایی
موضوعات بیمه در آراء دیوان عدالت اداری
ماده ۵۲ ـ ابطال پروانه یک موسسه بیمه برای کلیه عملیات بیمه ای از موارد انحلال موسسه است و در این صورت مفاد ماده ۴۴ این قانون اجرا خواهد شد.
ماده ۵۳ ـ تصفیه موسسه بیمه ورشکسته طبق قانون تجارت بـه عمل می آید. در نقاطی کـه اداره تصفیه امور ورشکستگی وجود ندارد دادگاه بیمه مرکزی ایران را بـه عنوان قائم مقام اداره تصفیه تعیین می نماید و در حوزه دادگاه های شهرستانی کـه اداره تصفیه در آنجا تاسیس گردیده است اداره تصفیه با معاونت بیمه مرکزی ایران امر تصفیه را انجام خواهد داد.
قسمت سوم ـ انتقال عملیات و ادغام
ماده ۵۴ ـ موسسات بیمه می تواند با موافقت بیمه مرکزی ایران و تصویب شورای عالی بیمه تمام یا قسمتی از پرتفوی (Portefeuille) خود را با کلیه حقوق و تعهدات ناشی از آن بیک یا چند موسسه بیمه مجاز دیگر واگذار کنند.
ماده ۵۵ ـ تقاضای انتقال پرتفوی (Portefeuille) یک موسسه بیمه بـه موسسات دیگر بیمه دو بار بـه فاصله ده روز در روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی و در یکی از روزنامه های کثیرالانتشار تهران و عنداللزوم در یکی از روزنامه های محلی بهزینه متقاضی از طرف بیمه مرکزی ایران آگهی خواهد شد.
ماده ۵۶ ـ پس از انقضای سه ماه از تاریخ آخرین آگهی بیمه مرکزی ایران در صورت حصول اطمینان از اینکه در این انتقال هیچیک از حقوق بیمه شدگان و بیمه گذاران و صاحبان حقوق آنها تضییع نخواهد شد موافقت خود را با انتقال پرتفوی کتباً بـه موسسه بیمه متقاضی اعلام خواهد داشت.
ماده ۵۷ ـ در صورت موافقت بیمه مرکزی ایران با انتقال پرتفوی این انتقال برای کلیه بیمه شدگان و بیمه گذاران و صاحبان حقوق آنها از تاریخ انتقال معتبر خواهد بود.
ماده ۵۸ ـ یک یا چند موسسه بیمه می تواند با رعایت مواد ۵۵ ـ ۵۶ و ۵۷ با موافقت بیمه مرکزی ایران و تصویب شورای عالی بیمه در یک موسسه بیمه دیگر ادغام شوند.
ماده ۵۹ ـ بیمه مرکزی ایران بـه منظور حفظ حقوق بیمه گذاران و بیمه شدگان و صاحبان حقوق آنها یا بـه ملاحظات اقتصادی و حمایت امر بیمه می تواند با تایید شورای عالی بیمه و تصویب مجمع عمومی بیمه مرکزی ایران موسسات بیمه ای را کـه وضع مالی یا اداری آنها رضایت بخش نیست مکلف نماید کـه در یکی از موسسات بیمه دیگری کـه موافق باشند ادغام شوند و در صورتی کـه ادغام صورت نگیرد پروانه موسسه ای کـه وضع مالی یا اداری آن رضایت بخش نیست طبق مقررات این قانون لغو خواهد شد. تصمیم بیمه مرکزی ایران علاوه بر ابلاغ کتبی بـه موسسات مورد نظر در روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی و در یکی از روزنامه های کثیرالانتشار تهران و عنداللزوم در یکی از روزنامه های محلی بـه اطلاع عموم خواهد رسید.
قسمت چهارم ـ مقررات مختلف
ماده ۶۰ ـ اموال موسسات بیمه همچنین ودایع مذکور در مواد ۳۶ و ۴۶ تضمین حقوق و مطالبات بیمه گذاران، بیمه شدگان و صاحبان حقوق آنان است و در صورت انحلال یا ورشکستگی موسسه بیمه بیمه گذاران و بیمه شدگان و صاحبان حقوق آنان نسبت به سایر بستانکاران حق تقدم دارند. در میان رشته های مختلف بیمه حق تقدم با بیمه عمر است. موسسات بیمه نمی تواند بدون موافقت قبلی بیمه مرکزی ایران اموال خود را صلح حقوق نمایند و یا بـه رهن واگذار کنند و یا موضوع هر نوع معامله با حق استرداد قرار دهند. دفاتر اسناد رسمی موظفند هنگام انجام این قبیل معاملات موافقتنامه بیمه مرکزی ایران را مطالبه و مفاد آنرا در سند منعکس کنند.
بیشتر بخوانید:
مجموعه مقررات مرتبط با قانون تاسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه گری (مقررات بیمه مرکزی)
موضوعات بیمه در آراء وحدت رویه قضایی
موضوعات بیمه در آراء دیوان عدالت اداری
ماده ۶۱ ـ موسسات بیمه موظفند اندوخته های فنی و قانونی نگهدارند و در حساب های خود نحوه بکار افتادن آنها را بطور مشخص منعکس نمایند. انواع اندوخته های فنی و قانونی برای هر یک از رشته های بیمه و میزان و طرز محاسبه همچنین ترتیب بکار انداختن این اندوخته ها و نحوه ارزیابی اموال منقول و غیر منقولی کـه نماینده اندوخته های موسسات بیمه است از طرف شورای عالی بیمه تعیین خواهد شد.
ماده ۶۲ ـ کلیه موسسات بیمه موظفند ترازنامه و حساب های سود و زیان خود را طبق نمونه ای کـه از طرف بیمه مرکزی ایران تهیه و بـه تصویب شورای عالی بیمه می رسد تنظیم نمایند و پس از تصویب نسخه ای از آنرا برای بیمه مرکزی ایران ارسال دارند.
ماده ۶۳ ـ موسسات بیمه موظفند ترازنامه خود را در روزنامه رسمی کشور و یکی از روزنامه های کثیرالانتشار تهران درج نمایند.
ماده ۶۴ ـ اشخاصی کـه در ایران یا در خارجه بعلت ارتکاب جنایت یا دزدی یا خیانت در امانت یا کلاهبرداری یا صدور چک بی محل یا اختلاس یا معاونت در یکی از جرائم فوق محکوم شده باشند ورشکستگان بـه تقصیر نمی تواند جزو موسسین یا مدیران موسسات بیمه باشند. همچنین واگذاری نمایندگی بـه این اشخاص و اشتغال بـه دلالی از طرف آنان ممنوع است.
ماده ۶۵ ـ در صورتی کـه بـه حکم دادگاه مسلم شود کـه ورشکستگی موسسه بیمه بعلت تقصیر و تقلب مدیر یا مدیران بوده است در صورت عدم تکافوی دارایی موسسه مدیران متضامناً مسئول پرداخت طلب بیمه گذاران و بیمه شدگان و صاحبان حقوق آنان خواهند بود.
ماده ۶۶ ـ عرضه بیمه جز بوسیله اشخاص زیر ممنوع است:
۱ ـ موسسات بیمه
۲ ـ نمایندگان بیمه
۳ ـ دلالان رسمی بیمه
تبصره ـ هر کارمند یا نماینده بیمه کـه اقدام بـه عرضه بیمه نماید باید دارای کارت شناسایی از طرف موسسه بیمه مربوط باشد. نام دلال رسمی یا نماینده بیمه کـه بیمه نامه وسیله او عرضه شده است باید در بیمه نامه ذکر شود.
ماده ۶۷ ـ موسسات بیمه و نمایندگان و دلالان رسمی بیمه مسئول جبران خساراتی می باشند کـه در اجرای وظائفشان بـه سبب تقصیر و یا مسامحه آنها یا کارکنانشان بـه دیگران وارد آید.
ماده ۶۸ ـ پروانه دلالی رسمی بیمه بوسیله بیمه مرکزی ایران صادر خواهد شد و آیین نامه دلالان رسمی بیمه بـه پیشنهاد بیمه مرکزی ایران بـه تصویب شورای عالی بیمه خواهد رسید.
ماده ۶۹ ـ هر موسسه بیمه در رشته یا رشته های معینی کـه پروانه بیمه ندارد رأساً و یا بوسیله نمایندگان خود قبول بیمه نماید مکلف بـه جبران خسارت زیان دیده خواهد بود.
تبصره ـ هر شخص حقیقی یا حقوقی کـه بدون داشتن پروانه از موسسه بیمه تحت عنوان نمایندگی بیمه برای هر یک از رشته ها قبول بیمه نماید بـه مجازات مقرر در ماه ۲۳۸ قانون مجازات عمومی محکوم خواهد شد.
ماده ۷۰ ـ بیمه های زیر باید منحصراً بـه وسیله موسسات بیمه ای کـه بر اساس این قانون اجازه فعالیت دارند انجام گیرد:
الف ـ بیمه اموال منقول و یا غیر منقول موجود در ایران.
ب ـ بیمه حمل و نقل کالای وارداتی کـه قرارداد خرید آن در ایران منعقد می شود یا اعتبار اسنادی آن در ایران باز شده است.
ج ـ بیمه مربوط بـه کارگران و مستخدمین خارجی بـه استثنای بیمه عمر و حوادث شخصی در مدت اقامت در ایران.
د ـ بیمه مربوط بـه ایرانیان مقیم ایران.
تبصره ـ الحاق 1380/02/03 ـ تجهیزات نظامی مورد نیاز وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح کـه فاقد امکان ساخت در داخل کشور بوده و فروشندگان آن تجهیزات حمل و نقل کالاهای مورد معامله را انحصاراً توسط بیمه های کشور فروشنده بیمه می نمایند، با پیشنهاد وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و تایید بیمه مرکزی ایران و موافقت وزیر امور اقتصادی و دارایی از شمول بند (ب) این ماده مستثنی می باشد.
ماده ۷۱ ـ کلیه موسسات بیمه کـه در ایران فعالیت می نمایند باید ۵۰ درصد در رشته بیمه های زندگی و ۲۵ درصد در سایر رشته ها از معاملات بیمه ای مستقیم خود را نزد بیمه مرکزی ایران بیمه اتکایی نمایند بیمه مرکزی ایران مکلف است با توجه بـه ظرفیت قبولی هر یک از موسسات بیمه ای کـه در ایران کار می کنند تمام یا قسمتی از بیمه اتکایی مجدد سهمیه اتکایی اجباری دریافتی را در صورت تساوی شرائط بـه آنها واگذار نماید.
تبصره ـ آنچه موسسات بیمه بـه عنوان اتکایی قبول می کنند از شمول این ماده خارج است.
بیشتر بخوانید:
مجموعه مقررات مرتبط با قانون تاسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه گری (مقررات بیمه مرکزی)
موضوعات بیمه در آراء وحدت رویه قضایی
موضوعات بیمه در آراء دیوان عدالت اداری
ماده ۷۲ ـ نحوه واگذاری بیمه اتکایی اجباری و میزان کارمزد و مشارکت در سود آن برای هر رشته بیمه بوسیله شورای عالی بیمه تعیین خواهد شد.
ماده ۷۳ ـ موسسات بیمه کـه در ایران فعالیت می کنند موظف خواهند بود معادل ۳۰ % از مازاد سهمیه بیمه اتکایی اجباری از معاملات مستقیم خود را با همان شرایطی کـه در خارج بیمه اتکایی می نمایند بـه بیمه مرکزی ایران واگذار کنند. در صورتی کـه بیمه مرکزی ایران بهر علت از قبول آن استنکاف بنماید موسسات مزبور مجاز خواهند بود در خارج از ایران بیمه اتکایی نمایند. انتقال ارز بابت این ۳۰ % موکول بـه ارائه اجازه بیمه مرکزی ایران خواهد بود.
ماده ۷۴ ـ موسسات بیمه اعم از ایرانی یا خارجی کـه تا تاریخ تصویب این قانون بـه موجب مقررات قبلی بـه ثبت رسیده اند و مشغول فعالیت های بیمه ای می باشند برای رشته هایی کـه در آن فعالیت می کنند احتیاج بـه کسب پروانه جدید نخواهند داشت ولی در هر حال موظفند ظرف هیجده ماه از تاریخ تصویب این قانون وضع خود را با مقررات این قانون تطبیق دهند در غیر این صورت پروانه آنها لغو خواهد شد. شورای عالی بیمه می تواند با توجه بـه دلائل و مقتضیات این مدت را یکبار تمدید نماید.
ماده ۷۵ ـ موسسات بیمه کـه در ایران کار می کنند عضو سندیکای بیمه گران ایران شناخته می شوند اساسنامه این سندیکا بوسیله بیمه مرکزی ایران با جلب نظر اعضای سندیکا تدوین می شود و حداکثر ظرف شش ماه پس از تشکیل بیمه مرکزی ایران بـه تصویب شورای عالی بیمه خواهد رسید.
ماده ۷۶ ـ موسسات بیمه کـه در ایران فعالیت می نمایند ملزم بـه رعایت دستورات بیمه مرکزی ایران کـه در حدود این قانون و آیین نامه های اجرایی آن صادر می شود خواهند بود.
ماده ۷۷ ـ کلیه قوانین و مقررات مغایر با این قانون از تاریخ تصویب این قانون ملغی است.
قانون فوق مشتمل بر هفتاد و هفت ماده و ده تبصره پس از تصویب مجلس سنا در تاریخ روز شنبه 1350/03/29 در جلسه فوق العاده عصر روز یکشنبه سی ام خرداد ماه یک هزار و سیصد و پنجاه شمسی بـه تصویب مجلس شورای ملی رسید.
رییس مجلس شورای ملی ـ عبداله ریاضی