قانون تدوین و تنقیح قوانین و مقررات مصوب 1389/03/25
شناسنامه:
شماره روزنامه رسمی: 19040
تاریخ روزنامه رسمی: 1389/04/24
مرجع تصویب: مجلس شورای اسلامی
تاریخ تصویب: 1389/03/25
متن قانون:
فصل اول ـ کلیات
ماده ۱ ـ بـه موجب این قانون تدوین و تنقیح قوانین کشور بـه عهده معاونت قوانین مجلس شورای اسلامی کـه بـه اختصار معاونت نامیده می شود بـه شرح مندرج در این قانون می باشد.
تبصره ـ اعمال وظایف این معاونت شامل حیطه اختیارات تقنینی نمایندگان مجلس شورای اسلامی نمی باشد.
ماده ۲ ـ کلیه دستگاه های حکومتی کـه مقررات وضع می کنند از قبیل هیات دولت، شورای عالی انقلاب فرهنگی، هیات عمومی دیوان عالی کشور، هیات عمومی دیوان عدالت اداری همچنین دستگاه هایی کـه مقررات آنها لزوم اجراء دارد، موظفند تمام مصوبات خود را جهت اعمال این قانون بـه مجلس شورای اسلامی ارسال نمایند.
تبصره ـ مجلس خبرگان، مجمع تشخیص مصلحت نظام، شورای عالی امنیت ملی و شورای نگهبان از شمول این ماده مستثنی می باشند.
فصل دوم ـ وظایف
ماده ۳ ـ وظایف معاونت در امور تنقیح بـه شرح زیر است:
۱ ـ تنقیح کلیه قوانین کشور و اعلام قوانین معتبر و حاکم از راه های زیر:
۱ ـ ۱ ـ جمع آوری و تفکیک و طبقه بندی موضوعی قوانین کشور و تهیه و تنظیم فهرست های موضوعی؛ تاریخی و سایر موارد.
۲ ـ ۱ ـ تشخیص تعارضات موجود در مقررات و اعلام آن بـه مرجع تصویب کننده جهت اقدام قانونی.
۳ ـ ۱ ـ تشخیص مقرراتی کـه موضوع آنها منتفی شده است و اعلام آنها بـه مرجع تصویب کننده جهت اقدام قانونی.
۴ ـ ۱ ـ تهیه پیشنهاد جهت نسخ قوانینی کـه موضوع آنها منتفی یا نسخ ضمنی شده و ارائه آن بـه هیات رئیسه مجلس جهت طی مراحل قانونی.
۵ ـ ۱ ـ شناسایی موارد نسخ صریح شخصی و اعمال آنها در مجموعه های تنقیح شده و ارسال بـه روزنامه رسمی جهت انتشار.
۶ ـ ۱ ـ اعلام قوانین و مقررات مغایر با سیاست های کلی نظام کـه توسط مقام معظم رهبری ابلاغ شده یا می شود بـه مجمع تشخیص مصلحت نظام و هیات رئیسه مجلس جهت اطلاع و اقدام قانونی.
۷ ـ ۱ ـ تهیه شناسنامه برای کلیه قوانین و مقررات کشور.
تبصره - اصلاح 1389/12/18 - کلیه دستگاه های موضوع مواد 5 و 117 قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب 1386/07/08 و قوه قضائیه بـه استثناء مراجع مذکور در تبصره ماده 2 این قانون موظفند اقدامات زیر را در خصوص تنقیح قوانین و مقررات انجام دهند:
الف ـ تا پایان تیرماه 1390 کلیه قوانین مرتبط با حوزه فعالیت خود را کـه تا پایان سال 1389 تصویب شده است تنقیح نمایند و توسط بالاترین مقام دستگاه خود قوانین معتبر، منسوخ صریح و ضمنی، قوانین معارض و مغایر با یکدیگر و یا موضوع منتفی شده را بـه تفکیک و با ذکر دلایل آن بـه معاونت ارائه نمایند.
ب ـ تا پایان مهرماه 1390 قوانین مربوط بـه حوزه فعالیت خود را کـه با سیاست های کلی ابلاغی از سوی مقام رهبری مغایر است با ذکر دلایل بـه معاونت اعلام نمایند.
ج ـ با همکاری معاونت حقوقی ریاست جمهوری تا پایان اسفند 1390 کلیه تصویب نامه ها، آیین نامه ها و دستورالعمل ها و بـه طور کلی مقررات مربوط بـه خود را تنقیح نمایند و با شناسایی موارد نسخ صریح، آنها را از مجموعه مقررات حذف و موارد نسخ ضمنی، زائد، متروک و موضوع منتفی شده را مشخص و برای تنقیح بـه مراجع تصویب کننده ارسال کنند.
د ـ کلیه دستگاه های مشمول این تبصره موظف بـه همکاری با معاونت قوانین مجلس شورای اسلامی برای تنقیح قوانین مرتبط با حوزه فعالیت خود می باشند و نیز معاونت و دستگاه های مشمول می توانند برای تنقیح قوانین و مقررات از ظرفیت کارشناسی دستگاه های اجرائی و قضائی و همچنین اشخاص حقیقی و حقوقی غیر دولتی با تمایل آنها استفاده کنند.
۲ ـ پاسخ بـه استعلامات هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی؛ نمایندگان؛ دولت و شورای عالی استان ها.
تبصره ـ مهلت پاسخ بـه استعلامات در مورد طرح ها و لوایح دو فوریتی بیست و چهار ساعت و یک فوریتی چهل و هشت ساعت و در موارد عادی یک هفته خواهد بود.
3 ـ تدوین شیوه نامه نگارش طرح ها و لوایح بر اساس چهارچوب های علمی و تعریف لغات تخصصی مورد استفاده در موضوعات مختلف جهت استفاده قانونی دستگاه های حکومتی بـه گونه ای کـه تغییر در مراد مقنن نباشد.
4 ـ انتشار مجموعه های تنقیح شده موضوعی تخصصی بـه صورت کتب و نسخ الکترونیکی.
۵ ـ ویراستاری مصوبات مجلس و کمیسیون ها قبل از تصویب نهایی بدون تغییر در مراد مقنن برابر آیین نامه داخلی مجلس.
۶ ـ اطلاع رسانی قوانین.
۷ ـ شناسه گذاری کد گذاری قوانین و اصلاح فصول و شماره مواد آن بدون تغییر در متن آن بعد از اقدامات تنقیحی.
۸ ـ ارائه مشاوره حقوقی و تقنینی بـه رئیس؛ اعضاء هیات رئیسه؛ کمیسیون ها و نمایندگان مجلس.
ماده 4 ـ نمایندگان مجلس شورای اسلامی، دولت و شورای عالی استان ها قبل از تقدیم طرح یا لایحه بـه مجلس در خصوص امور زیر از معاونت استعلام می نمایند این استعلام مانع طی مراحل تصویب طرح ها و لوایح نخواهد شد:
۱ ـ وجود قوانین متعارض یا مرتبط با طرح و لایحه پیشنهادی.
۲ ـ انطباق طرح و لایحه پیشنهادی از نظر شیوه نگارش تخصصی قوانین.
3 ـ لزوم یا عدم لزوم قانونگذاری در موضوع یاد شده.
۴ ـ انطباق طرح و لایحه با آئین نامه داخلی مجلس؛ قانون برنامه؛ سند چشم انداز؛ سیاست های کلی نظام و اسناد بالا دستی.
تبصره 1 ـ نظر معاونت در مورد طرح ها و لوایح بـه همراه طرح یا لایحه پیشنهادی تقدیم مجلس خواهد شد تا نمایندگان در جریان آن واقع شوند.
تبصره ۲ ـ چنانچه در مورد موضوعات فوق استعلام نشده باشد هیات رئیسه نظر معاونت را استعلام می نماید.
ماده 5 ـ معاونت موظف است حداکثر یک سال پس از اجرائی شدن هر قانون گزارشی از نحوه اجراء و موارد ابهام، اجمال، تعارض، نقص و هرگونه ایراد اجرایی آن را بـه رئیس مجلس؛ دولت، شورای عالی تنقیح و کمیسیون های ذی ربط مجلس تقدیم و پیشنهاد اصلاحی لازم برای رفع نقایص یاد شده جهت اقدامات قانونی ارائه نماید.
ماده 6 - اصلاح 1389/12/18 - از ابتدای سال 1391، چاپ و انتشار مجموعه قوانین تنها با تایید معاونت قوانین مجلس امکانپذیر است.
تبصره ـ روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران از شمول این ماده مستثنی می باشد.
ماده ۷ ـ بـه منظور اطلاع رسانی عمومی درباره آخرین قوانین و مقررات مصوب، پایگاه اطلاع رسانی در مجلس شورای اسلامی تشکیل می شود این معاونت موظف است در اسرع وقت اقدام بـه انتشار قوانین از طریق پایگاه اطلاع رسانی مجلس نماید.
فصل سوم ـ مسائل متفرقه
ماده ۸ ـ بـه منظور اجراء صحیح این قانون شورای عالی تنقیح قوانین مرکب از اشخاص زیر تشکیل می گردد:
الف ـ رئیس مجلس شورای اسلامی بـه عنوان رئیس. ب ـ معاون حقوقی رئیس جمهور. ج ـ یکی از معاونان رئیس قوه قضائیه. د ـ معاونان قوانین و نظارت مجلس.
دبیرخانه شورا بر عهده معاونت می باشد. تصمیمات شورا جنبه مشورتی برای رئیس مجلس خواهد داشت.
ماده ۹ ـ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سایر وزارتخانه ها، دستگاه ها و مؤسسات دولتی موظفند دو نسخه از کتب و نسخ الکترونیکی منتشر شده حقوقی و مجموعه قوانین و مقررات خود را برای معاونت ارسال نمایند.
ماده ۱۰ ـ قانون تشکیل سازمان تنقیح و تدوین قوانین و مقررات کشور مصوب 1350/12/29 و اصلاحات بعدی و آئین نامه های آن نسخ می گردد.
ماده ۱۱ ـ دستورالعمل اجرائی این قانون بـه تصویب رئیس مجلس می رسد.
بیشتر بخوانید: دستورالعمل اجرایی قانون تدوین و تنقیح قوانین و مقررات کشور مصوب 1389/05/19
ماده 12 ـ این قانون از تاریخ تصویب لازم الاجراء می باشد.
قانون فوق مشتمل بر دوازده ماده و هفت تبصره در جلسه علنی روز سه شنبه مورخ بیست و پنجم خرداد ماه یک هزار و سیصد و هشتاد و نه مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ 1389/04/02 بـه تایید شورای نگهبان رسید.
رئیس مجلس شورای اسلامی
علی لاریجانی