قانون نظارت مجلس بر رفتار نمایندگان مصوب 1391/01/15
قانون نظارت مجلس بر رفتار نمایندگان مشتمل بر دوازده ماده مصوب 1391/01/15 مجلس شورای اسلامی
شناسنامه قانون نظارت مجلس بر رفتار نمایندگان:
شماره روزنامه رسمی: 19568
تاریخ روزنامه رسمی: 1391/02/21
مرجع تصویب: مجلس شورای اسلامی
تاریخ تصویب: 1391/01/15
بیشتر بخوانید:
مجموعه مقررات مرتبط با قانون نظارت مجلس بر رفتار نمایندگان (مقررات قوه مقننه)
موضوعات قوای سه گانه و حاکمیتی در نظریات مشورتی
آرای وحدت رویه قضایی مرتبط با قوای سه گانه
آرای دیوان عدالت اداری مرتبط با قوای سه گانه
متن قانون نظارت مجلس بر رفتار نمایندگان:
ماده 1 ـ به منظور حفظ شان و منزلت نمایندگان و نظارت درباره امور مربوط به دوران نمایندگی در ابتدای هر دوره مجلس شورای اسلامی و حداکثر سه ماه پس از انتخاب هیات رئیسه دائمی، هیات نظارت که از این پس هیات نامیده می شود مرکب از افراد زیر برای همان دوره تشکیل می گردد:
الف ـ یکی از نواب رئیس به انتخاب هیات رئیسه برای هر سال
ب ـ یک نفر از اعضای کمیسیون اصل نودم (90) به انتخاب مجلس
پ ـ یک نفر از اعضای کمیسیون قضائی و حقوقی به انتخاب مجلس
ت ـ چهار نفر از سایر نمایندگان به انتخاب مجلس
تبصره 1 ـ هیات رئیسه مکلف است برای ثبت نام متقاضیان عضویت در هیات یک هفته مهلت تعیین نماید.
تبصره 2 ـ هیات رئیسه مجلس از بین داوطلبان کمیسیون های یادشده و نمایندگان مجلس به جز اعضای هیات رئیسه شش نفر را انتخاب و به مجلس معرفی می نماید. ملاک انتخاب رای اکثریت مطلق نمایندگان حاضر در مجلس است و در صورت عدم انتخاب، افراد دیگری توسط هیات رئیسه معرفی می شوند. در هر صورت انتخاب افراد در هر مرحله با رای اکثریت مطلق نمایندگان حاضر در مجلس است.
تبصره 3 ـ هیات از بین اعضای خود یک رئیس و دو نائب رئیس و دو دبیر انتخاب می نماید.
تبصره 4 ـ در صورت غیبت غیر موجه هر یک از اعضای انتخابی در سه جلسه متوالی و یا یک چهارم جلسات متناوب در مدت شش ماه، یا ضرورت تغییر هر یک از اعضای هیات به تشخیص اعضای جلسه موضوع تبصره (2) این ماده فرد جایگزین مطابق تبصره مذکور انتخاب می شود.
ماده 2 ـ هیات صلاحیت رسیدگی به امور زیر را دارد:
الف ـ گزارش های واصله درباره سوء استفاده و تخلف مالی یا اخلاقی نماینده و درآمد ها و هزینه های غیر متعارف وی
ب ـ گزارش های مربوط به رفتار خلاف شئون نمایندگی
پ ـ گزارش های واصله درباره اعمال خلاف امنیت ملی کشور و سایر اعمال مجرمانه از بعد انتظامی
ت ـ گزارش های هیات رئیسه درباره غیبت، تاخیر و بی نظمی نماینده موضوع مواد (78) تا (81) و (88) تا (91) آیین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی
تبصره 1 ـ منظور از موارد خلاف شئون نمایندگی رفتار خلاف عرف مسلم نمایندگی است به نحوی که نوعا نمایندگان آن را خلاف شان بدانند.
تبصره 2 ـ گزارش هایی در هیات قابل رسیدگی است که مشخصات کامل ارسال کننده را دارا باشد مگر این که مستندات ارائه شده کافی بوده یا اعتبار و هویت گزارش دهنده توسط هیات احراز شود.
تبصره 3 ـ هر گاه هیات احراز نماید گزارش دهنده جهت هتک حرمت نماینده یا تشویش اذهان عمومی یا مسئولین اقدام به تنظیم و ارسال گزارش کرده مکلف است مراتب را همراه با مدارک مربوط جهت پیگیری قضائی به مرجع قضائی ارسال نماید و رونوشتی از آن را در اختیار نماینده قرار دهد.
تبصره 4 ـ تعقیب کیفری نماینده مانع رسیدگی هیات به تخلفات موضوع این قانون و شئون نمایندگی نیست.
تبصره 5 ـ هیات ضمن رسیدگی به تخلفات موضوع این قانون، مراتب کیفری آن را به مرجع قضائی ذی صلاح اعلام می نماید.
ماده 3 ـ دریافت هرگونه هدیه نقدی یا غیر نقدی غیر متعارف از اشخاص حقیقی یا حقوقی خصوصی یا عمومی و دولتی داخلی یا خارجی تحت هر عنوان توسط نمایندگان ممنوع و مرتکب مستوجب اعمال مجازات ماده (6) این قانون است.
ماده 4 ـ سوء استفاده از اختیارات نمایندگی و اخذ هر نوع امکانات و امتیازات از بخش های دولتی، عمومی و خصوصی به هر عنوان و هر شکل، توسط نماینده به نفع خود و اقربای وی به ناحق و اعمال نفوذ و استفاده از سمت نمایندگی برای این منظور و سوءاستفاده از اطلاعات و اسناد در دسترس وی ممنوع و مرتکب مستوجب اعمال مجازات ماده (6) این قانون است.
ماده 5 ـ هیات به گزارش های واصله درباره هر یک از نمایندگان به صورت محرمانه رسیدگی می نماید و در صورتی که تخلف را متوجه نماینده بداند در اولین جلسه از نماینده دعوت و پس از مذاکره با وی و نیز استعلام از مراجع ذی ربط تصمیم لازم را اتخاذ می نماید.
تبصره ـ هیات موظف است قبل از صدور رای، دفاعیات نماینده را استماع نماید.
ماده 6 ـ هیات با توجه به اهمیت تخلفات و شرایط و موقعیت ارتکاب آن ها نسبت به اعمال یک یا چند مجازات ذیل که طبق ماده (6) قانون آیین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی قابل اجراء است، تصمیم می گیرد:
الف ـ تذکر شفاهی بدون درج در پرونده
ب ـ تذکر کتبی با درج در پرونده
پ ـ اخذ تعهد کتبی مبنی بر عدم تکرار تخلف
ت ـ کسر حقوق از یک ماه تا یک سال به میزان یک دوم
ث ـ محرومیت از عضویت در مجامع و شورا ها یا کمیته های تحقیق و تفحص
ج ـ محرومیت از نامزدی برای عضویت در هیات رئیسه مجلس و هیات رئیسه کمیسیون ها
چ ـ اعلام یک یا چند تخلف نماینده در جلسه غیر علنی توسط رئیس مجلس
ح ـ اعلام یک یا چند تخلف نماینده در جلسه علنی توسط رئیس مجلس
تبصره 1 ـ در صورتی که هیات تشخیص دهد دارایی نماینده به ناحق افزایش یافته است، تا قبل از انتخابات دوره بعد موضوع را به اطلاع شورای نگهبان می رساند و جهت رسیدگی به دستگاه قضائی ارسال می نماید.
تبصره 2 ـ کلیه امور مربوط به حقوق نمایندگی ملت که در قانون اساسی به آن تصریح شده است اعم از اظهارنظر و اعلام مواضع در مسائل داخلی و خارجی کشور و آزادی در انجام وظایف قانونی و اعمال رای خود و کسب اخبار و اطلاعات مورد نیاز وظایف نمایندگی و قانونگذاری و تحقیق و تفحص در تمام امور کشور و سؤال و استیضاح وزرا و رئیس جمهور و رای اعتماد و رای عدم اعتماد و ماموریت های محوله که همه آن ها در راستای ایفای وظایف نمایندگی به عمل می آید از شمول مجازات موضوع این ماده مستثنی است.
ماده 7 ـ هر گاه موضوع رسیدگی هیات، گزارش های واصله علیه یکی از اعضای هیات مذکور باشد وی حق شرکت در جلسه مربوط را ندارد.
ماده 8 ـ تصمیمات هیات در خصوص اعمال بند های (الف)، (ب) و (ت) ماده (6) این قانون قطعی است و در سایر موارد ظرف ده روز توسط نماینده مربوط قابل اعتراض می باشد. در این صورت موضوع در جلسه هیات تجدیدنظر متشکل از اعضای هیات رئیسه و رؤسای کمیسیون های دائمی مجلس مورد رسیدگی قرار می گیرد.
ماده 9 ـ نمایندگان مجلس در مقام ایفای وظایف نمایندگی در اظهار نظر و رای خود کاملا آزادند و نمی توان آن ها را به سبب نظراتی که در مجلس اظهار کرده اند یا آرائی که در مقام ایفای وظایف نمایندگی خود داده اند تعقیب یا توقیف کرد.
تبصره 1 ـ تشخیص مصادیق موضوع اصل هشتاد و ششم (86) قانون اساسی و ماده (75) آیین نامه داخلی مجلس با هیات است.
تبصره 2 ـ تخلف از مفاد این ماده از سوی مراجع قضائی حسب مورد مستوجب مجازات انتظامی از درجه پنج تا هفت است.
ماده 10 ـ قوه قضائیه موظف است در اجرای این قانون شعبه خاصی را جهت رسیدگی به موضوعات ارسالی تشکیل دهد و خارج از نوبت رسیدگی و نهایتا رای قطعی را ظرف سه ماه به هیات اعلام نماید.
ماده 11 ـ نمایندگان مجلس مشمول قانون ممنوعیت تصدی بیش از یک شغل مصوب 1373/10/11 می باشند.
ماده 12 ـ دستورالعمل اجرائی این قانون و مصادیق آن به پیشنهاد هیات نظارت به تصویب کمیسیون تدوین آیین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی می رسد.
قانون فوق مشتمل بر دوازده ماده در جلسه علنی روز سه شنبه مورخ پانزدهم فروردین ماه یک هزار و سیصد و نود و یک مجلس شورای اسلامی تصویب شد و در تاریخ 1391/01/30 به تایید شورای نگهبان رسید.
رئیس مجلس شورای اسلامی ـ علی لاریجانی