قانون کنوانسیون مزایا و مصونیت های ملل متحد مصوب 1352/12/13

قانون کنوانسیون مزایا و مصونیت های ملل متحد مشتمل بر یک ماده و متن کنوانسیون ضمیمه مصوب 1352/12/13 مجلس سنا

شناسنامه قانون کنوانسیون مزایا و مصونیت های ملل متحد:

شماره روزنامه رسمی: 8513

تاریخ روزنامه رسمی: 1353/01/18

شماره ابلاغ: تاریخ ابلاغ: 1353/01/11

مرجع تصویب: مجلس سنا

تاریخ تصویب: 1352/12/13 

بیشتر بخوانید:

مقررات کنوانسیون های بین المللی

مقررات مرتبط با قانون کنوانسیون مزایا و مصونیت های ملل متحد (مقررات سازمانهای بین المللی)

مجموعه موضوعی نظریات مشورتی

مجمـوعه موضوعی آرای وحدت رویه قضایی 

مجموعه موضوعی آرای دیوان عدالت اداری

متن قانون کنوانسیون مزایا و مصونیت های ملل متحد:

ماده واحده ـ الحاق دولت شاهنشاهی ایران به کنوانسیون مزایا و مصونیت های ملل متحد مورخ 13 فوریه 1946 تصویب و اجازه تسلیم اسناد مربوط داده می شود.

قانون فوق مشتمل بر یک ماده و متن کنوانسیون ضمیمه پس از تصویب مجلس شورای ملی در جلسه روز سه شنبه بیستم آذر ماه 1352، در جلسه روز دوشنبه سیزدهم اسفند ماه یک هزار و سیصد و پنجاه و دو شمسی به تصویب مجلس سنا رسید.

رئیس مجلس سنا جعفر شریف امامی

کنوانسیون درباره مزایا و مصونیت های ملل متحد مصوب مجمع عمومی سازمان ملل متحد در تاریخ 13 فوریه 1946

نظر به این کـه ماده 401 منشور ملل متحد مقرر می دارد کـه سازمان در سرزمین هر یک از دول عضو از اهلیت حقوقی کـه برای انجام وظائف و نیل به مقاصد خود ضروری باشد، برخوردار خواهد گردید، و نظر به این کـه ماده 105 منشور ملل متحد مقرر میدارد کـه سازمان در سرزمین هر یک از دول عضو از مزایا و

مصونیت هایی کـه برای وصول به هدفهای خود ضروری باشد برخوردار خواهد گردید و نیز نمایندگان دول عضو ملل متحد و کارمندان سازمان از مزایا و مصونیت هایی کـه در اجرای به استقلال وظائف مربوط به سازمان برای آنان ضروری می باشد بهره مند خواهد گردید.

لذا مجمع عمومی، به موجب قطعنامه مورخ 13 فوریه 1946 کنوانسیون ذیل را تصویب و آنرا برای الحاق بهر یک از اعضای سازمان ملل متحد پیشنهاد نمود.

ماده 1 ـ شخصیت حقوقی.

بخش 1 ـ سازمان ملل متحد دارای شخصیت حقوقی بوده و برای انجام امور ذیل اهلیت دارد.

الف) عقد قرارداد.

ب) تحصیل و واگذاری اموال غیر منقول و منقول.

ج) اقامه دعوی در محاکم.

ماده 2 ـ اموال و وجوه و دارائی.

بخش 2 ـ سازمان ملل متحد و اموال و دارائی آن، در هر کجا و دست هر کس کـه باشد، از مصونیت قضائی برخوردار خواهد بود، مگر تا حدودی کـه سازمان صراحتاً از آن اعلام انصراف نماید. معهذا تفاهم حاصل است کـه انصراف از مصونیت به تدابیر اجرائی تسری نخواهد داشت.

بخش 3 ـ اماکن متعلق به سازمان ملل متحد تعرض ناپذیر و اموال و دارائی آن در هر جا و بدست هر کس باشد از تفتیش و مصادره و توقیف و ضبط و سلب مالکیت و هر نوع الزامات اجرائی و اداری و قضائی یا قانونی مصون خواهد بود.

بخش 4 ـ بایگانی سازمان و بطور کلی کلیه مدارکی کـه به آن تعلق داشته و یا توسط آن نگاهداری میشود در هر جا کـه باشد تعرض ناپذیر خواهد بود.

بخش 5 ـ سازمان بدون آن کـه به هیچ نوع کنترل یا تبعیت از مقررات یا استمهالات مالی ملزم باشد) می تواند:

الف) وجوه نقد و طلا یا هر نوع ارز در اختیار داشته و بهر ارزی حساب باز کند.

ب) وجوه نقد و طلا و ارزهای خود را آزادانه از کشوری به کشور دیگر و یا در داخل یک کشور از نقطه ای به نقطه ای دیگر انتقال داده و ارز موجود خود را بهر ارز دیگری تبدیل نماید.

بخش 6 ـ در اعمال حقوقی کـه طبق بخش 5 فوق بدان تفویض گردیده سازمان ملل متحد پیشنهادها و نظریات دول عضو را تا حدودی کـه تشخیص دهد خللی به منافع سازمان وارد نمی آورد ملحوظ خواهد داشت.

بخش 7 ـ سازمان ملل متحد و دارائی و درآمد و سایر اموال متعلق به آن از معافیت های زیر برخوردار خواهد بود:

الف) معافیت از کلیه مالیات های مستقیم، معذلک تفاهم حاصل است کـه سازمان ملل متحد در مورد مالیات هائی کـه از حدود عوارض بازای خدمات عمومی تجاوز نکند، درخواست معافیت نخواهد نمود.

ب) معافیت از هر نوع حقوق گمرکی و ممنوعیت ها و محدودیت های وارداتی یا صادراتی نسبت به لوازمی کـه جهت مصرف رسمی خود صادر و یا وارد می نماید. مع الوصف تفاهم حاصل است لوازمی کـه بدین ترتیب با استفاده از معافیت های گمرکی وارد میشود در سرزمین کشوری کـه در آن وارد گردیده به معرض فروش گذارده نخواهد شد مگر تحت شرایطی کـه مورد قبول حکومت کشور مذکور واقع شود.

بخش 8 ـ هر چند سازمان ملل متحد بطور اصولی درخواست معافیت از عوارض غیر مستقیم و مالیات بر فروش اموال منقول و غیر منقول کـه جزئی از قیمت محسوب میشود نخواهد نمود، معهذا هنگامی کـه جهت استفاده رسمی خود خریدهای عمده ای انجام میدهد کـه این نوع حقوق و مالیات ها در قیمت منظور گردیده یا مشمول این نوع حقوق و مالیات ها میگردد، اعضای سازمان هر بار کـه ممکن باشد برای کسر یا استرداد این حقوق و مالیات ها تدابیر اداری مقتضی اتخاذ خواهد نمود.

ماده 3 ـ تسهیلات در مورد مکاتبات و مخابرات:

بخش 9 ـ سازمان ملل متحد در سرزمین هر یک از دول عضو، در مورد مکاتبات و مخابرات رسمی خود از معامله ای برخوردار خواهد بود کـه از آنچه حکومت چنین عضوی نسبت به سایر دول از جمله مأموریت دیپلماتیک آنها راجع بحق تقدم تعرفه و عوارض پستی و تلگراف از طریق دریائی یا زمین یا رادیوئی و عکس تلگرافی و تلفنی و سایر مخابرات و همچنین تعرفه های مطبوعاتی برای نشر اخبار از طریق مطبوعات یا رادیو معمول میدارد نامساعدتر نباشد. مکاتبات و مخابرات رسمی سازمان ملل متحد نمیتواند تحت سانسور قرار گیرد.

بخش 10 ـ سازمان ملل متحد حق استفاده از رمز خواهد داشت و همچنین میتواند مکاتبات خود را از طریق کوریه یا کیسه کـه از مزایا و مصونیت های کوریه یا کیسه دیپلماتیک برخوردار باشد ارسال و دریافت دارد.

ماده 4 ـ نمایندگان دول عضو.

بخش 11 ـ نمایندگان دول عضو نزد ارکان های اصلی و فرعی و یا کنفرانسهائی کـه از طرف سازمان ملل متحد دعوت شده ـ در طول مدت مأموریت و طی مسافرت به مقصد یا مراجعت از محل اجتماع ـ از مزایا و مصونیت های ذیل برخوردار خواهند بود:

الف) مصونیت از توقیف و حبس و ضبط لوازم شخصی و مصونیت نسبت به کلیه اعمالی کـه در سمت نماینده انجام میدهند (از جمله اظهارات و نوشتجات آنان) و مصونیت از هر نوع محاکمه.

ب) تعرض ناپذیر بودن کلیه نوشتجات و اسناد.

ج) حق استفاده از رمز و حق دریافت اسناد و مکاتبات بوسیله پیک (کوریه) یا کیسه های ممهور.

د) معافیت نمایندگان و همسران آنها، از مقررات محدود کننده راجع به مهاجرت و تشریفات ثبت بیگانگان و کلیه الزامات خدمات ملی در ممالکی کـه به منظور انجام وظائف به آن مسافرت یا از آن عبور می نمایند.

هـ) برخورداری از همان تسهیلات در مورد مقررات پولی یا ارزی کـه نمایندگان دول خارجی در مأموریت رسمی موقت بهره مند می باشند.

و) برخورداری از همان مصونیت ها و تسهیلاتی کـه به مأمورین دیپلماتیک در مورد بار و اثاثه شخصی اعطاء میشود و همچنین:

ز ـ برخورداری از آن مزایا و مصونیت ها و تسهیلات دیگری کـه با مراتب فوق مغایرت نداشته و مأمورین دیپلماتیک از آن برخوردار می باشند، به استثنای حق تقاضای معافیت از حقوق گمرکی بر کالاهای وارداتی (بغیر از آنچه جزو اثاثیه شخصی آنهاست) و یا تقاضای معافیت از مالیات بر مصرف و یا مالیات فروش.

بخش 12 ـ به منظور تأمین آزادی کامل گفتار و استقلال تام حین انجام وظائف خود، نمایندگان دول عضو کـه در ارکان های اصلی و فرعی ملل متحد و یا در کنفرانسهای متشکله از طرف سازمان حضور می یابند، حتی پس از پایان مأموریت آنان به عنوان نمایندگان دول عضو، کماکان از مصونیت قضائی نسبت به گفتار و نوشتجات و در مورد اعمالی کـه به مناسبت انجام وظیفه از آنان سر میزند برخوردار خواهند بود.

بخش 13 ـ در مواردی کـه تعلق مالیات منوط به اقامت مؤدی است، مدت زمانی کـه طی آن نمایندگان دول عضو جهت انجام وظائف خود در ارکان های اصلی و فرعی و یا در کنفرانسهای سازمان ملل متحد در سرزمین یکی از دول عضو توقف می نمایند) به عنوان دوران اقامت تلقی نخواهد شد.

بخش 14 ـ مزایا و مصونیت های اعطائی به نمایندگان دول عضو بمنظور استفاده شخصی آنان نبوده بل کـه جهت تأمین استقلال آنها در جهت اجرای وظائف مربوط به سازمان است. بنا بر این هر دولت عضو نه تنها حق دارد بل کـه مکلف است در مواردی کـه بنا به تشخیص او مصونیت مانع اجرای عدالت است و انصراف از آن به هدفی کـه به سبب آن مصونیت اعطاء شده خللی وارد نمی آورد از مصونیت نماینده خود صرف نظر کند.

بخش 15 ـ مقررات بخش های 11 و 12 و 13 بین نماینده و مقامات دولت متبوع او و یا دولتی کـه نمایندگی آن را به عهده دارد و یا قبلا نمایندگی آن را به عهده داشته است، قابل اجراء نخواهد بود.

بخش 16 ـ از لحاظ ماده حاضر اصطلاح « نمایندگان » اطلاق می شود به کلیه نمایندگان و معاونین آنان و مشاورین و کارشناسان فنی و منشی های هیأت نمایندگی.

ماده 5 ـ کارمندان.

بخش 17 ـ دبیر کل طبقات کارمندانی را کـه مشمول مقررات این ماده و ماده هفت خواهند بود، تعیین خواهد کرد و فهرست این طبقات را به مجمع عمومی تسلیم و بعداً نیز آنرا به اطلاع کلیه دول عضو خواهد رسانید. اسامی کارمندان طبقات فوق الذکر مرتباً به اطلاع مقامات دول عضو خواهد رسید.

بخش 18 ـ کارمندان ملل متحد:

الف) در مورد گفته و نوشته خود کلیه اعمالی کـه در سمت رسمی خود انجام میدهند از مصونیت قضائی برخوردار خواهند بود.

ب) از پرداخت مالیات بر حقوق و حق الزحمه کـه از طرف سازمان ملل متحد بآنها پرداخت می گردد معاف خواهند بود.

ج) از تعهدات مربوط به خدمات ملی معافیت خواهند داشت.

د) از شمول مقررات مربوط به تحدید مهاجرت و تشریفات ثبت اتباع بیگانه، نسبت بخود و همسران و اعضای خانواده تحت تکفل خود، معاف خواهند بود.

هـ) در مورد تسهیلات ارزی، از همان مزایائی اعطائی به کارمندان همپایه خود در مأموریت های دیپلماتیک نزد حکومت مربوطه، بهره مند خواهند بود.

و) هنگام بروز بحران بین المللی، در مورد خود و همسران و اعضای خانواده تحت تکفل از همان تسهیلات اعطائی به فرستادگان دیپلماتیک برای مراجعت به میهن استفاده خواهند نمود.

ز ـ از حق وارد کردن اثاثیه و لوازم با معافیت گمرکی، به مناسبت تصدی اولیه در کشور مربوطه برخوردار خواهند بود.

بخش 19 ـ علاوه بر مزایا و مصونیت های مندرج در بخش 18، دبیر کل و کلیه معاونین دبیر کل و همسران و اولاد صغیر آنها، از مزایا و مصونیت ها و معافیت ها و تسهیلاتی کـه به موجب حقوق بین الملل به مأمورین دیپلماتیک اعطا می گردد برخوردار خواهند بود.

بخش 20 ـ اعطای مزایا و مصونیت ها به کارمندان منحصراً به منظور حفظ مصالح و منافع ملل متحد بوده و جنبه مزیت شخصی برای آنان ندارد. دبیر کل حق دارد و موظف خواهد بود، در هر مورد کـه بنا به تشخیص او مصونیت اعطائی مانع اجرای عدالت است و انصراف از آن به منافع سازمان لطمه ای وارد نمی آورد، از مصونیت کارمند صرف نظر کند. در مورد دبیر کل شورای امنیت صلاحیت انصراف از مصونیت را دارا می باشد.

بخش 21 ـ سازمان ملل متحد در تمام مواقع بمنظور حسن اجرای عدالت و رعایت مقررات انتظامی و جلوگیری از هر نوع سوء استفاده از مزایا و مصونیت ها تسهیلات مذکور در این ماده با مقامات ذی صلاحیت دول عضو همکار خواهند نمود.

ماده 6 ـ کارشناسان مأمور از طرف سازمان ملل متحد.

بخش 22 ـ کارشناسان باستثنای (کارمندان مشمول ماده 5) در طول مدتی کـه برای سازمان ملل متحد به انجام مأموریت اشتغال دارند) منجمله مدت زمانی کـه صرف مسافرت مربوط به مأموریت می نمایند، از مزایا و مصونیت هایی کـه برای انجام وظایف مستقلانه آنها لازم باشد برخوردار خواهند بود. این مأمورین بالاخص از مزایای و مصونیت های ذیل بهره مند خواهند بود:

الف) مصونیت از توقیف شخصی یا بازداشت و ضبط لوازم شخصی.

ب) در مورد گفته و نوشته خود و اعمالی کـه ضمن ایفای مأموریت خود انجام میدهند از مصونیت قضائی برخوردار خواهند بود. این مصونیت قضائی حتی پس از پایان مأموریت اشخاص مزبور در سازمان ملل کماکان بدان ها اعطاء می گردد.

ج) تعرض ناپذیر بودن اوراق و اسناد.

د) حق استفاده از رمز و دریافت اسناد و مکاتبات از طریق پیک (کوریه) یا کیسه های ممهور ـ برای مکاتبه و مخابره با سازمان ملل متحد.

هـ) برخورداری از همان تسهیلات پولی یا ارزی اعطائی به نمایندگان حکومتهای خارجی کـه به انجام مأموریت رسمی موقت اشتغال دارند.

و) برخورداری از همان مصونیت ها و تسهیلات اعطائی به مأمورین دیپلماتیک در مورد لوازم شخصی.

بخش 23 ـ اعطای مزایا و مصونیت به هکارشناسان منحصراً به منظور حفظ مصالح و منافع ملل متحد بوده و جنبه مزیت شخصی برای آنان ندارد. دبیر کل حق دارد و موظف خواهد بود در هر مورد کـه بنا به تشخیص او مصونیت مانع اجرای عدالت است، و انصراف از آن به منافع سازمان لطمه ای وارد نمی آورد از مصونیت کارشناس صرف نظر کند.

ماده 7 ـ جواز عبور (لسه پاسه) ملل متحد.

بخش 24 ـ سازمان ملل متحد میتواند برای کارمندان خود جواز عبور (لسه پاسه) صادر نماید. این جوازهای عبور (لسه پاسه) با توجه به مقررات بخش 25 از طرف مقامات دول عضو به عنوان مدرک معتبر مسافرت شناخته شده و مورد قبول قرار خواهد گرفت.

بخش 25 ـ درخواست نامه روادید (در صورتی کـه روادید لازم باشد) کـه توسط دارنده جواز عبور (لسه پاسه) تسلیم گردد و همراه گواهینامه ای باشد دایر بر این کـه از جانب سازمان ملل متحد مسافرت می نماید، در اسرع وقت اوقات ممکنه مورد اقدام قرار خواهد گرفت. بعلاوه تسهیلات لازم برای مسافرت سریع به دارندگان این جواز عبور (لسه پاسه) داده خواهد شد.

بخش 26 ـ به کارشناسان و سایر افرادی کـه فاقد جواز عبور (لسه پاسه) ملل متحد بوده لیکن گواهینامه ای دایر بر این کـه از طرف سازمان مسافرت مینمایند در دست دارند، تسهیلاتی مشابه آنچه در بخش 25 مندرج است اعطاء خواهد گردید.

بخش 27 ـ دبیر کل و معاونین دبیر کل و رؤسائی کـه با جواز عبور (لسه پاسه) ملل متحد و از طرف ملل متحد مسافرت می نمایند، از همان تسهیلاتی کـه به نمایندگان دیپلماتیک اعطاء می گردد برخوردار خواهند بود.

بخش 28 ـ مقررات ماده حاضر در مورد کارمندان همپایه سازمانهای تخصصی قابل اجرا خواهد بود، مشروط بر این کـه این امر در موافقتنامه هایی کـه طبق ماده 63 منشور روابط این مؤسسات و سازمان را تعیین می نماید پیش بینی شده باشد.

ماده 8 ـ حل اختلافات

بخش 29 ـ سازمان ملل متحد جهت حل اختلافات ذیل طرق مقتضی اتخاذ خواهد نمود:

الف) اختلافات ناشی از عقود یا سایر اختلافات حقوقی خصوصی کـه سازمان در آن طرف دعوی باشد.

ب) اختلافاتی کـه در آن یکی از کارمندان سازمان کـه به سبب وضع رسمی خود از مصونیت برخوردار است ذی مدخل باشد، مشروط به آن کـه دبیر کل از مصونیت او صرف نظر نکرده باشد.

بخش 30 ـ کلیه اختلافات ناشی از تفسیر یا اجرای کنوانسیون حاضر به دیوان دادگستری بین المللی ارجاع خواهد شد. مگر این کـه در امر خاصی طرف های دعوی نسبت به اتخاذ راه حل دیگری توافق نموده باشند، در صورتی کـه اختلافی بین سازمان ملل متحد از یکطرف و یکی از دول عضو، از طرف دیگر بروز کند، نظر مشورتی دیوان بین المللی دادگستری، طبق ماده 96 منشور و ماده 65 اساسنامه دیوان نسبت به مسائل حقوقی مورد اختلاف استعلام خواهد شد رأی صادره از طرف دیوان از جانب طرفین دعوی به عنوان رأی قطعی پذیرفته خواهد شد.

ماده نهائی

بخش 31 ـ کنوانسیون حاضر جهت الحاق به کلیه دول عضو سازمان ملل متحد تسلیم خواهند گردید.

بخش 32 ـ الحاق هر یک از دول عضو به این کنوانسیون با سپردن سند الحاق نزد دبیر کل سازمان انجام میگیرد و کنوانسیون نسبت بهر یک از دول عضو از تاریخ تسلیم سند الحاق از طرف آن دولت، لازم الاجراء خواهد شد.

بخش 33 ـ دبیر کل تسلیم سند الحاق هر عضو سازمان ملل متحد را به اطلاع کلیه دول عضو خواهد رسانید.

بخش 34 ـ تفاهم حاصل است کـه تسلیم سند الحاق از طرف یکی از دول عضو بایستی مبتنی بر قوانین داخلی خود بوده به نحوی کـه آن دولت قادر به اجرای مقررات کنوانسیون حاضر باشد.

بخش 35 ـ کنوانسیون حاضر بین سازمان ملل متحد و هر یک از دول عضو کـه سند الحاق خود را تسلیم نموده باشد، تا زمانی کـه دولت اخیر به عضویت سازمان باقی است و یا تا زمانی کـه این دولت بیک کنوانسیون عمومی تجدید نظر شده و مصوب از طرف مجمع عمومی ملحق نگردیده است، کماکان لازم الاجراء خواهد بود.

بخش 36 ـ دبیر کل می تواند با یک یا چند دولت عضو موافقتنامه های اضافی بمنظور تطبیق مقررات این کنوانسیون نسبت به عضو یا اعضاء مذکور منعقد نماید

این قبیل موافقت نامه های اضافی در هر مورد به تصویب مجمع عمومی خواهد رسید. کنوانسیون فوق مشتمل بر یک مقدمه و هشت ماده منضم به قانون کنوانسیون مزایا و مصونیت های ملل متحد می باشد.

رئیس مجلس سنا ـ جعفر شریف امامی