قانون کیفر بزه های مربوط به راه آهن 1320 مصوب 1320/01/31

آرای دیوان عدالت اداری مرتبط با موضوعات تولید و صنعت

آرای وحدت رویه قضایی مرتبط با موضوعات جرائم و مجازات ها

متن قانون کیفر بزه های مربوط به راه آهن:

ماده 1 ـ هر کس خاک ریز ـ خاک بر ـ پل ـ تونل ـ دیوار ـ سد ـ ابنیه ـ بالاست ـ تراورس ریل ـ پیچ و مهره ریل ـ اتصالی ریل ـ علائم خطر ـ تیرهای تلفن و تلگراف و سیم های آن و وسائل نقلیه راه آهن را خراب کند و بطور کلی عملی نماید که موجب خروج قطار از خط یا تصادم یا حادثه مهم دیگری شود به حبس با اعمال شاقه از پنج تا پانزده سال محکوم میشود.

و اگر در نتیجه حادثه یک یا چند نفر کشته شود مرتکب محکوم باعدام خواهد شد.

هر گاه عمل منتهی بیکی از حادثه های مذکور نگردد در غیر مورد خرابی پل ـ تونل ـ و سد مرتکب بدو سال تا هفت سال حبس مجرد و در مورد پل و تونل و سد از 4 سال تا ده سال حبس با اعمال شاقه محکوم میشود.

ماده 2 ـ هر کس در غیر مورد مذکور در ماده یک در متعلقات راه آهن عملی نماید که بیم خروج قطار از خط یا تصادم یا حادثه مهم دیگر برود مرتکب به حبس مجرد از دو تا پنج سال محکوم میشود و هر گاه عمل مذکور برای حرکت قطار فقط ایجاد مانعی نماید و بطور کلی اسباب اختلال حرکت قطار را فراهم کند مرتکب به حبس تادیبی تا دو سال محکوم میشود.

ماده 3 ـ هر گاه بزه های مذکور در ماده یک و دو در اثر توطئه و تبانی دو نفر یا بیشتر انجام یابد یک ثلث از کیفری که قطع نظر از تبانی برای مرتکب منظور می شود به کیفر مرتکب افزوده خواهد شد جز در مورد اعدام که مرتکب به همان کیفر محکوم می شود.

ماده 4 ـ هر گاه برای ارتکاب بزه های مذکوره در ماده یک جمعیتی از سه تن ببالا تشکیل شود تشکیل دهندگان و محرکین فقط برای همین عمل به حبس تادیبی از شش ماه تا سه سال محکوم می شوند.

کسی که عضو این جمعیت شده باشد فقط برای همین عمل به حبس تادیبی از سه ماه تا یکسال محکوم خواهد شد.

هر گاه از جمعیت مزبور دست کم سه تن مسلح باشند محرکین و تشکیل دهندگان هر یک به حبس با اعمال شاقه از سه سال تا 5 سال محکوم میشوند و کسی که عضو این جمعیت شده باشد بدو سال تا سه سال حبس مجرد محکوم میگردد.

ماده 5 ـ هر یک از شرکت کنندگان که جمعیت مذکور در مواد فوق را منحل یا موجبات انحلال آنرا فراهم سازند یا از جزء توطئه کنندگان و عضویت جمعیت خارج شوند یا از وقوع بزه یا توطئه یا تشکیل جمعیت برای ارتکاب بزه مانع شوند یا وجود جمعیت و تصمیمات آنرا به مامورین دولت افشا کنند از کیفر معاف خواهد بود مشروط بر اینکه پیش از تعقیب و پیش از وقوع بزه که جمعیت برای ارتکاب آن تشکیل شده اقدامات مزبور به عمل آمده باشد.

ماده 6 ـ 1399/11/08 و 1403/03/30 ـ هر کس اعمال مذکور در مواد 1 و 2 را از روی بی مبالاتی یا غفلت انجام دهد در مواردیکه کیفر بزه عمدی اعدام یا حبس با اعمال شاقه است به حبس تادیبی از یک سال تا سه سال و به تادیه غرامت از 16.500.000 تا 825.000.000 ریال محکوم می شود و در مواردی که برای بزه عمدی حبس مجرد مقرر شده کیفر مرتکب حبس تادیبی از سه ماه تا دو سال و تادیه غرامت از 6.600.000 تا 66.000.000 ریال می باشد. (مبلغ مصوب 1399: 5.000.000 تا 250.000.000 و 2.000.000 تا 20.000.000)

ماده 7 ـ هر کس وسائل نقلیه راه آهن را ضایع یا خراب کند بطوریکه از خاصیت بهره برداری بیاندازد در صورتیکه وسائط نقلیه از قبیل لکومتیو یا اتوموتوریس باشد به حبس مجرد از دو تا پنج سال محکوم میشود و در مورد سایر وسائط نقلیه راه آهن کیفر مرتکب حبس تادیبی از شش ماه تا سه سال خواهد بود مگر اینکه عمل مشمول عنوان شدیدتری باشد که در آن صورت مرتکب به کیفر همان بزه محکوم میگردد.

بیشتر بخوانید:

آرای دیوان عدالت اداری مرتبط با موضوعات تولید و صنعت

آرای وحدت رویه قضایی مرتبط با موضوعات جرائم و مجازات ها

ماده 8 ـ اصلاح 1399/11/08 و 1403/03/30 ـ مسافری که بدون جهت علامات موجوده در واگن ها را از قبیل ترمز خطر و غیره بکار برد و قطار بایستد به تأدیه غرامت 16.500.000 تا 33.000.000 ریال ملزم خواهد شد. (مبغ مصوب 1399: 5.000.000 تا 10.000.000)

ماده 9 ـ مسافری که به تجهیزات واگن از قبیل چراغ ـ توری های پنجره ـ شیشه ـ پرده ـ جایگاه ـ جامدان زیانی وارد آورد به پرداخت خسارت طبق تعرفه راه آهن مصوب وزارت راه محکوم خواهد شد برای خسارتی که قابل پیش بینی در تعرفه نبوده با رعایت اینکه مقدار خسارت از یکصد ریال تجاوز نکند طبق تشخیص اداره راه آهن ملزم خواهد شد در صورتی که عمل مشمول عناوین کیفری باشد به کیفر مقرر برای آن عمل نیز در مراجع صالحه محکوم میشود.

ماده 10 ـ وجوه مذکور در ماده 8 به تشخیص رئیس قطار وجوه مذکور در ماده 9 مطابق تعرفه یا تشخیص راه آهن به حسب مورد در مقابل قبض رسمی اداری دریافت میگردد.

در صورتی که وارد کننده خسارت اعتراضی داشته باشد میتواند پس از پرداخت وجه تا مدت شش ماه بیکی از دادگاه های شهرستان خط سیر مراجعه نماید.

هر گاه وارد کننده خسارت از پرداخت این وجوه امتناع نماید چنانچه مالی همراه داشته باشد رئیس قطار حق دارد به میزان خسارت مورد مطالبه از مال او بازداشت نموده و طبق آئین نامه مصوب وزارت راه و وزارت دادگستری خسارت راه آهن را از آن استیفا نماید نسبت به بازداشت مال نیز وارد کننده خسارت از تاریخ بازداشت آن بشرح بالا حق شکایت خواهد داشت.

هر گاه دارائی ممتنع کفایت خسارت وارده را ندهد یا دارائی نداشته و نتواند تضمین کافی بدهد چنانچه راه آهن مقتضی بداند میتواند صورت مجلس تنظیم و با خود او تحت مراقبت مامورین به نزدیکترین دادگاه مقصد ممتنع بفرستد. دادگاه در این قبیل موارد خارج از نوبت رسیدگی خواهد کرد.

ماده 11 ـ اصلاح 1399/11/08 و 1403/03/30 ـ حمل مواد زود اشتعال و قابل احتراق و انفجار بدون اطلاع اداره راه آهن ممنوع است و مسافری که بدون اطلاع راه آهن مواد مزبور را در جامه دانها و اثاثیه خود در واگنها حمل کند یا آنها را جزو اثاثیه خود به قسمت حمل و نقل اثاثیه (توشه) بسپارد و همچنین هر کس بدون استحضار راه آهن مواد مزبور را برای حمل بوسیله واگنهای باری تحویل نماید محکوم به تادیه غرامت از 16.500.000 تا 66.000.000 ریال خواهد گردید. (مبلغ مصوب 1399: 5.000.000 تا 20.000.000)

در صورتیکه عمل مزبور منجر به حریق یا حادثه دیگری گردد که جرم شدیدتری شناخته شده باشد مرتکب به کیفر آن بزه محکوم خواهد شد.

ماده 12 ـ هر گاه کسی باعث تضییع یا تلف مالی بشود که برای حمل براه آهن سپرده شده است در قبال بنگاه راه آهن مسئول خساراتی است که از این جهت براه آهن وارد شده باشد.

ماده 13 ـ اصلاح 1399/11/08 و 1403/03/30 ـ هر کس در حریم راه آهن بدون اجازه کتبی بنگاه راه آهن ساختمان یا حفریات و به طور کلی هر دخل و تصرفی نماید علاوه بر اجبار به اعاده محل به صورت اولیه محکوم به تادیه غرامت از 33.000.000 تا 165.000.000 ریال خواهد شد آنچه پیش از اجرای این قانون داخل در حریم بوده در صورتیکه راه آهن اجازه ابقاء آنرا ندهد مالک آن ملزم است که آنرا از حریم راه آهن بردارد و اگر امتناع نماید راه آهن آنرا برخواهد داشت و یا در صورت موافقت راه آهن به بهای عادلانه براه آهن واگذار میشود حریم راه آهن عبارت از 17 متر فاصله بهر یک از دو طرف محور خط می باشد و تجاوز به محدوده ایستگاهها در حکم تجاوز به حریم خط آهن می باشد. (مبلغ مصوب 1399: 33.000.000 تا 165.000.000)

ماده 14 ـ نگاهداری و چراندن دام در حریم راه آهن ممنوع است و راه آهن مسئول خسارات وارده که از تلف آنها حاصل می شود نخواهد بود. اگر از این راه خساراتی براه آهن وارد شود مالکین دامها در قبال راه آهن مسئول خواهند بود.

ماده 15 ـ اصلاح 1399/11/08 و 1403/03/30 ـ تا مسافت کمتر از پنجاه متر از خط آهن ساختن بناهائی که دارای سقف پوشالی باشد و خرمن نمودن کاه و علف و انبار نمودن مواد زود احتراق و زود اشتعال ممنوع است و متخلفین محکوم به تادیه غرامت از 16.500.000 تا 100.000.000 ریال خواهند شد. (مبلغ مصوب 1399: 5.000.000 تا 30.000.000)

بیشتر بخوانید:

آرای دیوان عدالت اداری مرتبط با موضوعات تولید و صنعت

آرای وحدت رویه قضایی مرتبط با موضوعات جرائم و مجازات ها

ماده 16 ـ هر یک از کارمندان راه آهن که متصدی راندن یا وظیفه دار تشکیل یا حرکت قطار می باشند لکومتیو – واگن ـ درزین یا هر گونه وسیله نقلیه را که می داند معیوب است و در صورت سیر موجب مخاطره خواهد شد براه اندازد و یا به مناسبت وظیفه مانع تشکیل قطار و حرکت آن نشود به حبس تادیبی از شش ماه تا سه سال محکوم می شود همین کیفر درباره کارمندانی که از معیوب بودن وسائل نقلیه مطلع و بر حسب وظیفه مکلف به آگاه ساختن مقامات مربوطه بوده و آن مقامات را مسبوق نساخته اند اعمال می گردد.

ماده 17 ـ رئیس قطار ـ راننده ـ ترمزبانان ـ سوزن بانان که برخلاف مقررات در موقع حرکت قطار تا رسیدن آن به مقصد یا در موقع حرکت و ورود قطار به ایستگاه محل خدمت خود را ترک و یا وظیفه خود را انجام ندهند به حبس تادیبی از شش ماه تا دو سال محکوم میشوند.

ماده 18 ـ متصدیان حفظ ساختمان و بناهای مربوطه براه آهن یا آلات فنی آن که مسئول نگاهداری خط و نظارت ساختمان ها و بطور کلی مامور حفظ اموال راه آهن اعم از فنی و غیر فنی میباشند اگر وظیفه خود را ترک کنند محکوم به حبس تادیبی از یکماه تا شش ماه خواهند شد.

هر گاه بزه های مذکور در این ماده و دو ماده پیش منتهی به تصادم یا خروج قطار از خط و یا حادثه مهم دیگری بشود مرتکب بدو تا سه سال حبس مجرد محکوم خواهد شد و اگر در نتیجه حادثه کسی کشته شود به حبس با اعمال شاقه از سه تا ده سال محکوم میگردد.

در مورد این ماده و ماده 17 در قسمتی که کیفر مرتکب حبس تادیبی مقرر شده است تعقیب بزه منوط به درخواست بنگاه راه آهن می باشد.

ماده 19 ـ اگر مأمورین راه آهن از مافوق خود که برای احتراز از خطر و حادثه راه آهن صادر شده تخلف کنند به حبس تادیبی از یکماه تا شش ماه محکوم خواهند شد و چنانچه این تخلف منجر به حادثه راه آهن شود مرتکب بدو تا سه سال حبس مجرد محکوم میشود و اگر در نتیجه حادثه کسی کشته شود کیفر مرتکب حبس با اعمال شاقه است از سه تا ده سال.

ماده 20 ـ هرگاه کارمند راه آهن از ساختمان ها ـ تجهیزات – کارخانه جات ـ تأسیسات ثابت و وسائط نقلیه و غیر آن نقشه ـ عکس یا اطلاعاتی که جنبه سری دارند و افشاء آن برخلاف مصالح راه آهن و یا مصالح عمومی کشور باشد به کسی بدهد و یا کسی را برای بدست آوردن چنین اسناد و مدارک کمک نماید در صورتی که عمل بزه شدیدتری نباشد به حبس مجرد از دو تا پنج سال محکوم میشود.

ماده 21 ـ چنانچه کارکنان لکومتیو اعم از راننده یا آتشکار و همچنین سایر کارمندان راه آهن که مسئول تأمین آمد و شد قطار هستند در غیر مورد مذکور در ماده 6 مرتکب بی مبالاتی یا غفلت بشوند که منجر به زیان دولت علاوه بر جبران خسارت به حبس تادیبی از یکماه تا یک سال محکوم می شوند.

تبصره ـ تعقیب متهم در دادگستری موکول به شکایت راه آهن خواهد بود.

ماده 22 ـ کدخدایان و دهبانانی که بامر مقامات مربوطه مواظبت قسمتی از راه آهن به عهده آنها واگذار شده هر گاه در انجام ماموریت خود بی مبالاتی و یا غفلتی بنمایند که موجب شود کسی براه آهن خرابی وارد نماید به سه ماه تا سه سال حبس تادیبی محکوم میشوند.

ماده 23 ـ هر گاه اعمال مذکور در این قانون منتهی به نتایج قابل کیفری گردد که در این قانون پیش بینی نشده است مقررات سایر قوانین کیفری مجری خواهد بود.

بیشتر بخوانید:

آرای دیوان عدالت اداری مرتبط با موضوعات تولید و صنعت