قانون گسترش کشاورزی در قطبهای کشاورزی مصوب 1354/03/05
قانون گسترش کشاورزی در قطبهای کشاورزی مشتمل بر نوزده ماده و هجده تبصره مصوب 1354/03/05 مجلس شورای اسلامی
شناسنامه قانون:
شماره روزنامه رسمی: 8886
تاریخ روزنامه رسمی: 1354/04/16
شماره ابلاغ: 6786
تاریخ ابلاغ: 1354/03/19
مرجع تصویب: مجلس شورای اسلامی
تاریخ تصویب: 1354/03/05
بیشتر بخوانید:
مجموعه مقررات مرتبط با قانون گسترش کشاورزی در قطبهای کشاورزی 1354
نظریات مشورتی مرتبط با موضوعات تولید و صنعت
مجموعه موضوعی آرای وحدت رویه قضایی
آرای دیوان عدالت اداری مرتبط با موضوعات تولید و صنعت
متن قانون گسترش کشاورزی در قطبهای کشاورزی 1354:
ماده 1 ـ بـه منظور بهره برداری کامل از منابع آب و خاک و سرمایه گذاری هایی کـه دولت در مناطق طرح و قطب های کشاورزی مذکور در ماده 2 برای توسعه منابع آب از طریق ایجاد تاسیسات مهار کردن آبهای سطحی و یا زیرزمینی و تدارک آب تنظیم شده مینماید وزارت کشاورزی و منابع طبیعی مکلف است نسبت بـه تهیه طرح های جامع توسعه کشاورزی و دامپروری اقدام نماید.
تبصره ـ منظور از عبارت منطقه طرح در این قانون محدوده کلیه اراضی منطقه اعم از دائر و بایر است کـه قبل از مهار کردن و توسعه منابع آب و ایجاد تاسیسات آبیاری و زه کشی قطعاتی از آن اراضی بطور پراکنده بنحوی از انحاء از منابع آبهای سطحی و زیرزمینی مشروب میشده است و پس از تشکیل قطب در وضع آبیاری آن اراضی تغییری حاصل شود. منظور از قطب کشاورزی قسمتی از منطقه طرح یا حتی خارج از آن است کـه بعد از ایجاد تاسیسات آبیاری و زه کشی حائز شرایط لازم برای کشاورزی پیشرفته و دامپروری میباشد.
ماده 2 ـ مناطق طرح و همچنین قطب های کشاورزی مشمول این قانون طبق نقشه های ضمیمه بشرح زیر می باشد.
الف ـ منطقه طرح و قطب کشاورزی شبکه آبیاری قزوین.
ب ـ منطقه طرح و قطب کشاورزی شبکه آبیاری سفید رود.
ج ـ منطقه طرح و قطب کشاورزی شبکه آبیاری دز
د ـ منطقه طرح و قطب کشاورزی شبکه آبیاری ورامین.
هـ ـ منطقه طرح و قطب کشاورزی شبکه آبیاری گرمسار.
و ـ منطقه طرح و قطب کشاورزی شبکه آبیاری زاینده رود.
ز ـ منطقه طرح و قطب کشاورزی شبکه آبیاری مهاباد.
ح ـ منطقه طرح و قطب کشاورزی شبکه آبیاری زرینه رود.
ط ـ منطقه طرح و قطب کشاورزی شبکه آبیاری گرگان رود.
ی ـ منطقه طرح و قطب کشاورزی شبکه آبیاری مغان.
ک ـ منطقه طرح و قطب کشاورزی شبکه آبیاری مرودشت.
ل ـ منطقه طرح و قطب کشاورزی شبکه آبیاری جیرفت.
م ـ منطقه طرح و قطب کشاورزی شبکه آبیاری کارون.
ن ـ منطقه طرح و قطب کشاورزی شبکه آبیاری مارون.
ص ـ منطقه طرح و قطب کشاورزی شبکه آبیاری میناب.
ع ـ منطقه طرح و قطب کشاورزی شبکه آبیاری ساوه.
ف ـ منطقه طرح و قطب کشاورزی شبکه آبیاری لار (مازندران).
ض ـ منطقه طرح و قطب کشاورزی شبکه آبیاری بمپور.
ق ـ منطقه طرح و قطب کشاورزی شبکه آبیاری گلپایگان.
ر ـ منطقه طرح و قطب کشاورزی شبکه آبیاری سیستان.
تبصره 1 ـ اصلاح 1390/04/08 ـ در اجرای طرح های جامع توسعه کشاورزی و دامپروری امکانات پیشرفت و توسعه صنعتی و معدنی و همچنین هم آهنگی و ارتباط بین فعالیت های کشاورزی و صنعتی با همکاری وزارت صنعت، معدن و تجارت مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
تبصره 2 ـ تاریخ اجرای طرح جامع در هر منطقه طرح و قطب کشاورزی و اصول کلی طرح جامع از طرف وزارت کشاورزی و منابع طبیعی طی آگهی بـه اطلاع عموم خواهد رسید تا کلیه اشخاصی کـه بـه نحوی از انحاء در محدوده آگهی شده بـه امر تولید کشاورزی و دامپروری اشتغال دارند با فرصت کافی ترتیب تطبیق فعالیت های خود را با طرح جامع بدهند. در مورد وزارت جنگ و سازمان های وابسته با توافق وزارت کشاورزی و منابع طبیعی و وزارت جنگ اقدام خواهد شد.
تبصره 3 ـ اشخاصی کـه ملک آنها در خارج از قطب ها و مناطق طرح مندرج در ماده 2 واقع می باشد در صورتی کـه مایل باشند این قانون در املاک آنها اجرا شود و بیش از 50 درصد مالکین از لحاظ مساحت کتباً اعلام آمادگی نمایند و بـه تشخیص وزارت کشاورزی و منابع طبیعی منطقه از نظر منابع خاک و آب مناسب باشد این قانون در آن محدوده نیز قابل اجرا خواهد بود. ولی بهر حال مجموع آب در در دسترس گروه متقاضی نباید از دویست لیتر در ثانیه کمتر باشد.
تبصره 4 ـ هر یک از مناطق دیگر کشور کـه در آینده از طریق مهار شدن آبهای سطحی یا بستن سدها و یا آبهای زیر زمینی از طریق حفر گروه چاه های عمیق با سرمایه گذاری دولت دارای آب منظم شوند بـه پیشنهاد وزارت کشاورزی و منابع طبیعی و تصویب شورای اقتصاد در مناطق و قطب های مندرج در این ماده منظور گردیده و مقررات این قانون در آن مناطق اجرا خواهد گردید.
ماده 3 ـ طرحهای تفصیلی و اجرایی توسعه کشاورزی و دامپروری و تاسیسات و صنایع فرآورده های کشاورزی و دامی توام با تقویم زمانی انجام کار کـه در هر قطب یا قسمتی از آن بر مبنای طرحهای جامع توسعه کشاورزی و دامپروری مذکور در ماده 1 توسط سازمانهای مسئول دولتی تهیه میشود پس از تصویب وزارت کشاورزی و منابع طبیعی قابل اجرا خواهد بود. در مورد شرکت های سهامی زراعی و تعاونیهای تولید روستایی و شرکت ها و اتحادیه های تعاون روستایی کـه در حوزه منطقه طرح و قطب قرار گرفته و یا خواهد گرفت در صورتی کـه طرح تفصیلی و اجرایی موضوع این ماده بوسیله مهندسان مشاور کـه با تایید مشترک وزارتخانه های تعاون و امور روستاها و کشاورزی و منابع طبیعی انتخاب شده تهیه شده باشد اجرای طرح نیاز بـه تصویب مجدد وزارت کشاورزی و منابع طبیعی ندارد.
بیشتر بخوانید:
مجموعه مقررات مرتبط با قانون گسترش کشاورزی در قطبهای کشاورزی 1354
نظریات مشورتی مرتبط با موضوعات تولید و صنعت
مجموعه موضوعی آرای وحدت رویه قضایی
آرای دیوان عدالت اداری مرتبط با موضوعات تولید و صنعت
ماده 4 ـ اشخاصی کـه در داخل محدوده قطب کشاورزی و دامپروری بـه امر زراعت و دامپروری اشتغال دارند میتوانند ظرف مدتی کـه از طرف وزارت کشاورزی و منابع طبیعی تعیین و آگهی می شود طرح های تفصیلی و اجرایی مربوط بـه فعالیت های خود را در اراضی تخصیص داده شده با تقویم زمانی و با رعایت مدل های بهره برداری کـه از طرف وزارت کشاورزی و منابع طبیعی در اختیار آنان قرار داده میشود تهیه و پس از تصویب وزارت کشاورزی و منابع طبیعی اجراء نمایند.
ماده 5 ـ بمنظور امکان پذیر نمودن تهیه و اجرای طرحهای تفصیلی موضوع مواد 3 و 4 وزارت کشاورزی و منابع طبیعی با رعایت مسیر شبکه آبیاری و زهکشی نقشه های جابجا کردن و یکپارچه نمودن و قطعه بندی محدوده های جدید مالکیتهای اراضی زراعتی را بمنظور رفع پراکندگی و اصلاح شکل نامنظم و تبدیل آنها بـه واحدهای بهره برداری اقتصادی تهیه مینماید واحدهای بهره برداری فوق بر حسب مورد و میزان مالکیت بطور شرکت های سهامی زراعی ـ شرکت های تعاونی تولید روستایی ـ شرکت تولید کشاورزی و انفرادی و مشاع و گروهی هر یک با مدیریت واحد و توام با حد اعلای بهره وری باید مورد بهره برداری قرار گیرد. این نقشه ها بوسیله هیات سه نفری مرکب از نمایندگان وزارت کشاورزی و منابع طبیعی ـ وزارت تعاون و امور روستاها وزارت نیرو کـه در هر قطب کشاورزی برای اجرای این قانون تشکیل میشود ملاک و مبنای اجرای برنامه ادغام و جابجا کردن و یکپارچه کردن اراضی زراعتی قرار میگیرد و تصمیم این هیات از نظر اختصاص قطعات مالکیت ها همچنین گروه بندی خرده مالکین برای تشکیل گروه در مواردی کـه مساحت از واحد بهره برداری بـه مقیاس اقتصادی کوچکتر باشد، قطعی و غیر قابل تغییر است.
ماده 6 ـ زارعان و کشاورزان و مالکان و کلیه اشخاصی کـه اراضی مربوط بـه آنها در محدوده منطقه طرح و قطب کشاورزی واقع است مکلفند ظرف مدت معین کـه از طرف وزارت کشاورزی و منابع طبیعی بـه نحو مقتضی باطلاع آنان خواهد رسید در صورتی کـه با تغییر شکل و جابجا شدن و اصلاح حدود مالکیت و تشکیل واحد بهره برداری اقتصادی کـه با عوامل طرح از جمله وضع شبکه آبیاری و زهکشی تطبیق نماید موافق باشند آمادگی خود را با سرمایه گذاری کـه لازمه اجرای قسمتی از طرح جامع توسعه کشاورزی و دامپروری منطقه در محدوده واحد بهره برداری آنان است اعلام نمایند. عدم اعلام موافقت کتبی در مدت مقرر بمنزله انصراف از فعالیت های کشاورزی و دامپروری تلقی میشود.
تبصره 1 ـ در موارد زیر :
الف ـ زارعانی کـه در اجرای قوانین و مقررات اصلاحات ارضی و قوانین تقسیم و فروش خالصجات مالک می شوند.
ب ـ خرده مالکانی کـه در اجرای قوانین و مقررات اصلاحات ارضی شق تقسیم را انتخاب نموده اند مشروط بر اینکه میزان مالکیتی کـه در اثر اجرای این قانون برای آنها تشخیص میشود کمتر از ده هکتار باشد.
ج ـ کشاورزان و خرده مالکانی کـه مشمول هیچیک از مراحل قوانین و مقررات اصلاحات ارضی نبوده و هنگام تصویب قانون اصلاحات ارضی شخصاً و مستقیماً بـه امر زراعت اشتغال داشته اند مشروط بـه اینکه میزان مالکیتی کـه در اثر اجرای این قانون برای آنها تشخیص میشود کمتر از ده هکتار باشد. کـه در اثر اجرای این قانون اراضی آنها جابجا شده و محدوده ملکشان بـه طور پیوسته و متناسب با شبکه آبیاری تغییر مییابد طبق تشخیص وزارت تعاون و امور روستاها بر حسب مورد بصورت شرکت سهامی زراعی یا شرکت تعاونی تولید یکپارچه در آمده و نسبت بـه اجرای طرح جامع توسعه کشاورزی و دامپروری منطقه اقدام نمایند. تشکیل واحدهای بهره برداری موضوع این تبصره بـه عهده وزارت تعاون و امور روستاها خواهد بود.
تبصره 2 ـ ضابطه تعیین مساحت جدید اراضی هر مالکیت اعم از مشاع و مفروز و یا فردی و دسته جمعی و شرکت کـه مشمول جابجا شدن می شود ارزش اراضی شامل زیر کشت آبی ـ دیم و آیش همچنین ارزش عرصه و اعیانی باغات و سایر اعیانی های واقع در محدوده هر مالکیت بر اساس نرخ های عادله بدون احتساب اثر سرمایه گذاری های دولت برای تهیه آب میباشد و معادل با این ارزش مساحت اراضی جدید کـه بر همان مبنا ولی با احتساب اینکه از آب منظم در فصل مساعی کاشت برخوردار است ارزیابی میشود با محدوده ای کـه منطبق با شبکه آبیاری و ضوابط طرح جامع باشد تعیین و بهره مالکیت اختصاص داده خواهد شد. بهر حال مقدار زمینی کـه در اجرای این تبصره در داخل محدوده قطب بـه زارعین کـه در اجرای قوانین و مقررات اصلاحات ارضی صاحب زمین شده یا بشوند واگذار خواهد شد کمتر از میزان نسق آبی زیر کشت هر ساله قبلی آنها نخواهد بود.
تبصره 3 ـ در صورتی کـه تامین زمین هم ارزش اعیانی های موضوع تبصره 2 این ماده مقدور نباشد و یا لطمه ای بـه طرح وارد آورد بهای این اعیانی ها از طرف وزارت کشاورزی و منابع طبیعی نقداً پرداخت خواهد شد و ترتیب امحاء یا بهره برداری آن بر اساس طرح جامع داده میشود.
تبصره 4 ـ در مورد باغات وزارت کشاورزی و منابع طبیعی مکلف است در صورت درخواست مالک تا معادل مساحت باغ زمین واقع در شبکه آبیاری کـه طبق طرح جامع برای ایجاد باغ در نظر گرفته شده است تحویل نماید و مازاد ارزیابی عرصه و اعیان را نقدا پرداخت کند.
تبصره 5 ـ در مورد اراضی و املاکی کـه مالکیت آن مورد اختلاف بوده و یا اساساً تقاضای ثبت نشده باشد وزارت کشاورزی و منابع طبیعی میتواند طبق اختیارات قسمت اخیر ماده 7 اقدام بـه خلع ید و تصرف اراضی و املاک مزبور بنماید و بهای ملک بر اساس ارزیابی هیات مندرج در ماده8 در حساب سپرده ثابت در یکی از بانک های مجاز تودیع خواهد شد. مبلغ تودیع شده بابت قیمت اراضی مزبور پس از صدور حکم قطعی و یا سند مالکیت بـه صاحبان حق پرداخت خواهد شد. تصرف این قبیل اراضی و املاک توسط وزارت کشاورزی و منابع طبیعی مانع تقاضای ثبت اشخاص و انجام تشریفات قانونی و صدور سند مالکیت نمیباشد و پس از احراز مالکیت مالک فقط مستحق دریافت مبلغ تودیع شده خواهد بود.
ماده 7 ـ در صورتی کـه اشخاص مشمول این قانون بـه تشخیص وزارت کشاورزی و منابع طبیعی از اجرای مفاد ماده 6 خودداری و یا تعلل نمایند مکلف بـه انتقال اراضی و مستحدثات خود بـه وزارت کشاورزی و منابع طبیعی میباشند و ترتیب ارزیابی و تعیین خسارت آنان طبق مقررات ماده 8 خواهد بود. در این صورت وزارت کشاورزی و منابع طبیعی مالک را برای فروش اراضی و دریافت قیمت کتباً و یا بوسیله آگهی در محل دعوت مینماید چنانچه ظرف 30 روز مالک یا نماینده قانونی او حاضر بـه انتقال و تنظیم سند نباشد بهای ملک از طرف وزارت کشاورزی و منابع طبیعی بـه صندوق ثبت محل تودیع و دادستان شهرستان یا نماینده او از طرف مالک یا مالکان سند انتقال را امضا خواهند نمود در موارد ضروری و فوری کـه عملیات عمرانی و تولیدی متوقف می شود بـه تشخیص وزیر کشاورزی و منابع طبیعی پس از تودیع بهای ملک بر اساس ارزیابی مقرر در ماده 8 نسبت بـه تصرف اراضی اقدام خواهد شد و در این موارد ماموران انتظامی مکلفند کـه بـه درخواست کتبی ماموران کشاورزی کـه بوسیله وزیر کشاورزی و منابع طبیعی تعیین و کتباً معرفی میشوند بدون هیچ گونه تشریفات اقدام بـه خلع ید و تامین موجبات تصرف اراضی بنمایند.
بیشتر بخوانید:
مجموعه مقررات مرتبط با قانون گسترش کشاورزی در قطبهای کشاورزی 1354
نظریات مشورتی مرتبط با موضوعات تولید و صنعت
مجموعه موضوعی آرای وحدت رویه قضایی
آرای دیوان عدالت اداری مرتبط با موضوعات تولید و صنعت
ماده 8 ـ بمنظور اجرای ماده 6 این قانون و تبصره های آن همچنین ماده 7 هیاتی مرکب از وزیر کشاورزی و منابع طبیعی ـ وزیر تعاون و امور روستاها ـ وزیر نیرو و دادستان کل و رییس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور یا نمایندگان ذیصلاح آنها نسبت بـه ارزیابی محدوده های جدید و برآورد خسارت و قیمت اراضی کـه باید خریداری و یا جابجا شود با نظر کارشناسان منتخب این هیات و بر اساس نرخ عادله بدون احتساب اثر سرمایه گذاریهای دولت برای تهیه آب اقدام خواهد نمود. در مورد اراضی کـه با زمین های اشخاص مبادله میشوند تعیین قیمت عادله با احتساب اثر تامین آب تنظیم شده در فصل مساعد کاشت خواهد بود. دبیرخانه این هیات در وزارت کشاورزی و منابع طبیعی مستقر شده و جلسات هیات بـه دعوت وزیر کشاورزی و منابع طبیعی کـه مسئولیت اجرای قانون و تصمیمات هیات را بـه عهده دارد تشکیل می شود و با حضور حداقل سه نفر از اعضاء رسمیت می یابد و حداقل تعداد آراء برای تصویب تصمیمات سه رای متفق میباشد کـه در اینصورت حضور دادستان کل یا نماینده او در جلسه مزبور ضروری است. تصمیم این هیات قطعی و غیر قابل تغییر است.
ماده 9 ـ وزارت کشاورزی و منابع طبیعی مجاز است با توافق وزارت تعاون و امور روستاها اراضی بایر یا دائر متعلق بـه دولت یا مراتع ملی شده را با توجه بـه ارزیابی مندرج در ماده 8 این قانون بر حسب مورد بابت سرمایه دولت در شرکت های کشت و صنعت کـه منحصراً با سرمایه دولت تشکیل شده و خواهد شد و سرمایه دولت در شرکت های سهامی زراعی و تعاونیهای تولید روستایی بر اساس مقررات مربوط منظور و یا بطور اجاره در اختیار اشخاص و شرکت های کشت و صنعت موضوع ماده 1 قانون تاسیس شرکت های بهره برداری از اراضی زیر سدها و سایر اشخاص حقیقی یا حقوقی با صلاحیت و سرمایه ای کـه آمادگی خود را برای اجرای طرح های جامع توسعه کشاورزی و دامپروری مصوب منطقه اعلام نمایند بگذارد.
ماده 10 ـ سازمان ثبت اسناد و املاک کشور مکلف است در اجرای این قانون طبق رای هیات سه نفری مذکور در ماده 5 اقدام و نسبت بـه اصلاح حدود و یا صدور اسناد مالکیت جدید اقدام نماید. پرداخت بهای تمبر و کلیه هزینه های ثبتی و عوارض و مالیات معامله و انتقالاتی کـه در اجرای این قانون انجام میشود بـه عهده وزارت کشاورزی و منابع طبیعی است کـه بـه صورت جمعاً خرجاً عمل خواهد شد حق التحریر دفاتر اسناد رسمی نقداً بوسیله وزارت کشاورزی و منابع طبیعی تادیه میشود.
ماده 11 ـ زارعانی کـه در شرکت های تعاونی و تولید و یا شرکت های سهامی زراعی متشکل شده یا تعهد عضویت آنرا بنمایند و خرده مالکینی کـه از طریق متشکل شدن در یک گروه یا شرکت تشکیل یک واحد کشاورزی در مقیاس اقتصادی حداقل 20 هکتار را بدهند همچنین مالکین واحدهای مکانیزه تجارتی کـه وسعت واحد بهره برداری آنها کمتر از پنجاه هکتار نباشد و در مهلت مقرر در آگهی موافقت خود را با اجرای این قانون در اراضی متعلق بـه آنان واقع در محدوده قطب کشاورزی و دامپروری مندرج در ماده 1 این قانون اعلام نمایند و ضوابط طرح جامع توسعه کشاورزی و دامپروری اعلام شده وزارت کشاورزی و منابع طبیعی را قبول نموده و حاضر بـه سرمایه گذاری لازم باشند در استفاده از حد اعلای مزایا و کمک های دولت در امر کشاورزی و صنایع وابسته و بالاخص کمکهای موضوع تبصره 60 و 64 قانون اصلاح بودجه سال 1352 و بودجه سال 1353 کل کشور اولویت خواهند داشت.
ماده 12 ـ اصلاح 1390/03/31 ـ تفکیک و تقسیم اراضی کشاورزی و یا قابل کشاورزی کـه قبل از تهیه طرحهای جامع بهره وری از سرزمین شامل کلیه اراضی اعم از دایر و بایر خارج محدوده قانونی مصوب شهرها می باشد بـه قطعات کوچکتر از 20 هکتار همچنین تبدیل نوع استفاده از اراضی کشاورزی محدوده قطب ها جز آنچه در طرح جامع مربوط ذکر شده بغیر کشاورزی ممنوع است. تفکیک و تبدیل نوع استفاده از زمین بر اساس طرح های جامع توسعه شهری و صنعتی و معدنی و طرحهای دیگر کـه در اثر تحولات اقتصادی و اجتماعی کشور لازم باشد پس از تصویب مقامات مربوط بـه پیشنهاد مشترک وزارت کشاورزی و منابع طبیعی وزارت راه و شهرسازی و وزارت کشور بـه تصویب هیات وزیران میرسد بلامانع است. وزارت کشاورزی و منابع طبیعی مکلف است در صورت تبدیل نوع استفاده یا بدون استفاده نگهداشتن اراضی در قطب ها بدون تحصیل مجوز نسبت بـه خلع ید از متخلف با رعایت ماده 13 این قانون اقدام نماید و این اراضی و مستحدثاتی را کـه باقی خواهد ماند از طریق اجاره دراز مدت با نظر هیات مذکور در ماده 8 این قانون در اختیار اشخاص و مؤسسات مجاور و یا غیر مجاور کـه اجرای طرح جامع را تعهد نمایند قرار دهد. مال الاجاره دریافتی پس از وضع 10 درصد بابت هزینه های مربوط بـه صاحب ملک پرداخت و یا در غیبت او بـه صندوق ثبت تودیع میشود تا بـه نامبرده پرداخت گردد. ایجاد مستحدثات زراعی و همچنین منازل مسکونی در حد معقول و متعارف از شمول ممنوعیت تبدیل نوع استفاده مستثنی است و در مورد اختلاف نظر تشخیص مشترک وزارت کشاورزی و منابع طبیعی و وزارت کشور قطعی و لازم الاجرا است. سازمان ثبت اسناد و املاک مکلف است در اجرای این ماده از تفکیک اراضی کـه منجر بـه کوچکتر شدن از 20 هکتار شود خودداری نماید.
تبصره 1 ـ تفکیک اراضی مورد نیاز خدمات عمومی و زیربنایی و عمرانی دولت مانند آب، برق، گاز، نفت، راه و حوزه های عمرانی و انبارسازی در حوزه عمل شرکت ها و اتحادیه های تعاونی روستایی و همچنین تفکیک اراضی مورد نیاز برای امور فرهنگی و تربیتی و آموزشی و بهداشتی و درمانی با اجازه وزارت کشاورزی و منابع طبیعی از شمول این ماده مستثنی است.
تبصره 2 ـ هیات پنج نفری مقرر در ماده 8 این قانون میزان اجاره را بر اساس نرخ های عادله منطقه و با توجه بـه نوع بهره برداری از اراضی و مستحدثاتی کـه در طرح جامع مقرر است تعیین می نماید.
تبصره 3 ـ وزارت تعاون و امور روستاها نیز میتواند برای جلوگیری از تبدیل نوع استفاده از کشاورزی بـه غیر کشاورزی از اراضی کـه بـه موجب قوانین و مقررات اصلاحات ارضی بـه زارعین واگذار شده است از اختیار مذکور در این ماده و سایر مواد این قانون بـه تشخیص وزارت تعاون و امور روستاها مستقیماً استفاده نماید. در مواردی کـه اقدامات انجام شده منجر بـه خلع ید میشود زمین برای بهره برداری کشاورزی، طبق نظر وزارت تعاون و امور روستاها در اختیار شرکت های سهامی زراعی یا تعاونی تولید روستایی محل و یا زارع صاحب نسق دیگر همان روستا قرار می گیرد و مال الاجاره آن کـه بـه تشخیص وزارت مزبور تعیین و مبلغ آن قطعی و غیر قابل اعتراض است بـه مالک پرداخت و یا در صندوق ثبت بنام مالک تودیع میگردد.
تبصره 4 ـ در مورد باغات و قلمستان ها کـه طبق ضوابط مصوب وزارت کشاورزی و منابع طبیعی بـه مرحله بهره برداری اقتصادی رسیده باشد تفکیک بـه مساحت حداقل ده هکتار اجازه داده می شود.
تبصره 5 ـ اراضی واقع در خارج از حریم دریای خزر تا عرض 500 متر از انتهای حریم (560 متر از آخرین پیشرفتگی آب دریا) از شمول مقررات این ماده مستثنی است. ولی اراضی موضوع تبصره ماده 7 قانون حفظ و گسترش فضای سبز و جلوگیری از قطع بی رویه درخت مصوب مرداد ماه 1352 شمسی کماکان مشمول مقررات تبصره ماده 7 قانون مزبور خواهد بود.
تبصره 6 ـ زمین های کشاورزی و باغاتی کـه در اجرای برنامه تقسیم املاک پهلوی در استانهای گیلان و مازندران و شهرستان جیرفت در اختیار کشاورزان و زارعان و ساکنان محل قرار گرفته است و بـه علت انجام تشریفات ثبتی تاکنون اسناد تفکیکی واگذاری صادر نشده از شمول این ماده مستثنی است.
ماده 13 ـ وزارت کشاورزی و منابع طبیعی مجاز است بوسیله گارد منابع طبیعی یا سایر مامورین انتظامی از اقدامات تبدیل نوع بهره برداری از زمین از کشاورزی بغیر کشاورزی در محدوده مناطق طرح و قطب های کشاورزی موضوع ماده 12 این قانون جلوگیری بعمل آورد و نسبت بـه قلع و امحاء مستحدثاتی کـه بـه این ترتیب بوجود می آید و بـه تشخیص وزیر کشاورزی و منابع طبیعی مخل اجرای طرح جامع کشاورزی میباشد اقدام کند. مامورین انتظامی مکلفند طبق درخواست کتبی مامورین کشاورزی کـه بوسیله وزیر کشاورزی و منابع طبیعی تعیین و کتباً معرفی میشوند اقدام نمایند.
بیشتر بخوانید:
مجموعه مقررات مرتبط با قانون گسترش کشاورزی در قطب های کشاورزی 1354
نظریات مشورتی مرتبط با موضوعات تولید و صنعت
مجموعه موضوعی آرای وحدت رویه قضایی
آرای دیوان عدالت اداری مرتبط با موضوعات تولید و صنعت
ماده 14 ـ مالیات بر اجاره های درازمدت اراضی متعلق بـه دولت و مراتع ملی کـه برای توسعه کشاورزی بـه بخش خصوصی اجاره داده میشود بـه اقساط مساوی با تعداد سال های اجاره اراضی تقسیط می گردد. قسط اول در موقع امضای سند اجاره و بقیه اقساط هم زمان پرداخت اجاره بهای اراضی در هر سال از طرف وزارت کشاورزی و منابع طبیعی بـه وزارت امور اقتصادی و دارایی پرداخت خواهد گردید.
ماده 15 ـ استفاده کنندگان از آب مورد نیاز کشاورزی از طریق یک دریچه آبیاری بـه هر مساحت مکلفند یک نفر نماینده تام الاختیار برای عقد قرارداد خرید و مصرف آب و تعهد پرداخت آب بهاء و هزینه ای مربوط تعیین و معرفی نمایند و در غیر اینصورت وزارت نیرو تعهدی برای تحویل آب نخواهد داشت. تعیین ضوابط و مقیاس و اندازه دریچه ها با وزارت نیرو خواهد بود.
ماده 16 ـ در هر یک از قطب های توسعه کشاورزی یا در مجموعه ای از تعدادی قطب سازمانهای گسترش و نوسازی کشاورزی و دامپروری تشکیل خواهد شد. اساسنامه این سازمانها بـه صورت نمونه با موافقت وزارتخانه های کشاورزی و منابع طبیعی ـ نیرو ـ تعاون و امور روستاها تهیه و پس از تصویب کمیسیونهای مربوط مجلسین بموقع اجراء گذارده خواهد شد. وزارتخانه های کشاورزی و منابع طبیعی ـ نیرو ـ تعاون و امور روستاها مکلفند کلیه وظایف اجرایی و حاکمیت، همچنین اعتبارات طرحهای عمرانی مربوط بـه محدوده قطب ها را بـه این سازمان تفویض و محول نمایند.
تبصره 1 ـ مؤسسه مهندسی زراعی وزارت کشاورزی و منابع طبیعی در اجرای وظایف برنامه ریزی و نظارت این قانون بـه سازمان مستقل و مجهزی بنام سازمان گسترش کشاورزی تبدیل میشود. اساسنامه این سازمان بـه تایید سازمان امور اداری و استخدامی کشور بـه تصویب کمیسیون های مربوط مجلسین خواهد رسید.
تبصره 2 ـ بـه وزیر کشاورزی و منابع طبیعی اختیار داده میشود کـه نسبت بـه انتقال تمام یا قسمتی از وظایف سرمایه و اعتبارات و تجهیزات همچنین تشکیلات هر یک از سازمان ها یا دستگاه های تابعه و وابسته بـه وزارت کشاورزی و منابع طبیعی کـه لازم تشخیص دهد در این سازمان و سازمان های گسترش و نوسازی کشاورزی و دامپروری ادغام شوند اقدام نماید.
ماده 17 ـ
1 ـ شرکت های سهامی زراعی و شرکت های تعاونی تولید روستایی واقع در منطقه قطب و خارج آن میتوانند جهت توسعه فعالیتهای کشاورزی و غیر کشاورزی مانند ایجاد دامداری یا استقرار صنایع یا انجام خدمات و نظایر آن اقدام بـه تشکیل شرکت های جدیدی نموده و حداکثر تا میزان 49 درصد از سهام آنرا با موافقت شورای امور شرکت های سهامی زراعی و تعاونی تولید روستایی بـه ساکنان و روستاهای حوزه عمل شرکت یا بـه سازمان ترویج و توسعه فعالیتهای غیر کشاورزی یا سایر سازمانهای وابسته بـه وزارت تعاون و امور روستاها واگذار نمایند.
2 ـ سازمان ترویج توسعه فعالیتهای غیر کشاورزی و سایر سازمانهای وابسته بـه وزارت تعاون و امور روستاها کـه سهام این شرکت ها را خریداری نمایند مکلفند بـه دستور وزیر تعاون و امور روستاها سهام خود را بقیمت اسمی بر حسب مورد بـه ساکنان روستاهای حوزه عمل شرکت سهامی زراعی یا شرکت تعاونی تولید کـه داوطلب خرید باشند بفروشند.
3 ـ در صورتی کـه ساکنان روستاها کـه سهام شرکت های جدید را خریداری نموده اند بـه خواهند سهام خود را بفروشند میتوانند آنرا با موافقت وزارت تعاون و امور روستاها بـه قیمتی کـه توافق مینمایند بـه سایر ساکنان روستا اعم از سهامدار یا بدون سهم بفروشند و یا آن را بـه قیمتی کـه وسیله شورای امور شرکت های سهامی زراعی تعیین میشود و بهر حال از قیمت اسمی سهم کمتر نخواهد بود بـه شرکت واگذار نمایند و شرکت نیز مکلف بخرید و پرداخت ارزش آن نقداً می باشد.
4 ـ شرکت های جدید طبق اساسنامه نمونه ای کـه بر اساس اصول بازرگانی تهیه و بـه پیشنهاد وزارت تعاون امور روستاها بـه تصویب هیات وزیران میرسد تشکیل خواهد شد. این شرکت ها پس از ثبت در دفتر مخصوص کـه وزارت مذکور ترتیب میدهد دارای شخصیت حقوقی خواهند بود. کلیه تغییرات و اقدامات مربوط بـه ثبت شرکت های مذکور در این دفتر انجام میشود. شرکت های موضوع این ماده از کلیه مزایا و تسهیلاتی کـه در قانون تاسیس شرکت های سهامی زراعی مصوب 1352/02/03 و قانون تعاونی نمودن تولید و یکپارچه شدن اراضی در حوزه محل شرکت های تعاون روستایی مصوب 1349/12/24 برای شرکت های سهامی زراعی و شرکت های تعاونی تولید روستایی برقرار شده است استفاده خواهند نمود.
5 ـ شرکت های سهامی زراعی و تعاونیهای تولید روستایی می توانند با موافقت وزارت تعاون و امور روستاها سهام شرکت های دیگری را خریداری کنند و یا در سایر شرکت هایی کـه موضوع آن با هدف شرکت های مذکور ارتباط داشته باشد مشارکت نموده و سهام آنرا تا میزانی کـه وزارت تعاون و امور روستاها تعیین می نماید خریداری کنند.
6 ـ شرکت های تعاونی تولید روستایی از مزایایی کـه در قانون شرکت های سهامی زراعی برای آن شرکت ها برقرار شده استفاده خواهند کرد. نمونه اساسنامه شرکت های تعاونی تولید روستایی وسیله وزارت تعاون و امور روستاها تهیه و پس از تصویب هیات دولت بموقع اجرا گذارده خواهد شد.
ماده 18 ـ از تاریخ اجرای این قانون کلیه قوانین و مقرراتی کـه مغایر با این قانون باشد در قسمتهای مغایر در محدوده قطب های توسعه ملغی الاثر خواهد بود.
ماده 19 ـ آیین نامه های اجرایی این قانون توسط وزارت کشاورزی و منابع طبیعی تهیه و پس از تصویب هیات وزیران اجرا خواهند شد.
بیشتر بخوانید:
آئین نامه قانون گسترش کشاورزی در قطبهای کشاورزی مصوب 1355/04/14
مجموعه مقررات مرتبط با قانون گسترش کشاورزی در قطبهای کشاورزی 1354
نظریات مشورتی مرتبط با موضوعات تولید و صنعت
مجموعه موضوعی آرای وحدت رویه قضایی
آرای دیوان عدالت اداری مرتبط با موضوعات تولید و صنعت
قانون فوق مشتمل بر نوزده ماده و هجده تبصره و نقشه های ضمیمه آن پس از تصویب مجلس شورای ملی در جلسه روز سه شنبه 16 اردیبهشت ماه1354 در جلسه روز دوشنبه پنجم خرداد ماه یکهزار و سیصد و پنجاه و چهار شمسی بـه تصویب مجلس سنا رسید.
رییس مجلس سنا - جعفر شریف امامی