مصوبه حمایت از فرزندآوری و جلوگیری از سقط جنین غیرقانونی مصوب 1402
مصوبه حمایت از فرزندآوری و جلوگیری از سقط جنین غیرقانونی مصوب 1402/05/02 ستاد ملی جمعیت
شناسنامه مصوبه حمایت از فرزندآوری:
شماره ابلاغ: 88087
تاریخ ابلاغ: 1402/05/22
مرجع تصویب: ستاد ملی جمعیت
تاریخ تصویب: 1402/05/02
متن مصوبه حمایت از فرزندآوری:
جلسه پنجم ستاد ملی جمعیت با استناد بـه بند الف ماده ۱ قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت مصوب در تاریخ 1400/07/24 مجلس شورای اسلامی با اصلاحات و الحاقات بعدی در تاریخ 1402/05/02 تشکیل شد و موارد ذیل تصویب گردید.
1) بر اساس بند (۲) ماده (۵۳) و ماده (۵۴) قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، با موضوع ساماندهی روش های تشخیصی دوران بارداری، حفظ جنین و ثبت اطلاعات مراجعین در مراکز ناباروری، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مکلف است با همکاری دبیرخانه ستاد ملی جمعیت، معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری و مرکز مدیریت حوزه های علمیه، ظرف مدت دو ماه و حسب مورد، با رعایت موازین شرعی و قوانین و مقررات مرتبط، نسبت بـه تهیه آیین نامه و یا لایحه موارد مجاز تعیین جنسیت جنین، اهدای سلول های جنسی و روش های علمی حفظ آنها در مراکز ناباروری اقدام نموده و بـه تصویب هیأت وزیران برساند.
2) بر اساس بند (۳) سیاست های کلی جمعیت مبنی بر اختصاص تسهیلات مناسب برای مادران و بـه منظور استفاده از ظرفیت علمی و پژوهشی زنان تحصیل کرده و نخبه کـه بـه دلیل فرزند آوری امکان حضور در مراکز علمی و تحقیقاتی را ندارند، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مکلف است با همکاری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری و دبیرخانه ستاد ملی جمعیت، ظرف مدت دو ماه آیین نامه مادران پژوهشگر مستقل را با رعایت قوانین و مقررات مرتبط، تدوین و بـه تصویب هیأت وزیران برساند.
3) بـه منظور فرهنگ سازی و تلاش برای جلوگیری از سقط جنین، تبیین تبعات تک فرزندی در جامعه و تشویق بـه فرزند آوری و در چارچوب آیین نامه اجرایی بند (ه ـ ) تبصره (۹) ماده واحده قانون بودجه سال ۱۴۰۲ کل کشور مبنی بر اختصاص یک درصد از هزینه های شرکت های دولتی، بانک ها و مؤسسات انتفاعی وابسته بـه دولت بـه امور فرهنگی، موارد ذیل جهت ارائه بـه کارگروه ارزیابی و نظارت مورد اشاره در آیین نامه اجرایی یاد شده، پیشنهاد می گردد:
3 ـ 1) وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با همکاری سازمان صدا و سیما نسبت بـه طراحی و اجرای پویش ملی در خصوص دو مورد فوق، اقدام نماید.
۳ ـ 2) سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران سالانه حداقل یک سریال در تقبیح سقط جنین و عوارض آن را تهیه و اجرا نماید.
3 ـ ۳) سازمان صدا و سیما در میان برنامه های کوتاه خود در شبکه های مختلف ملی و استانی بـه تبیین تبعات و عوارض تک فرزندی برای والدین و فرزند و تشویق بـه فرزندآوری بپردازد.
3 ـ 4) وزارت ورزش و جوانان و سازمان تبلیغات اسلامی از گروه های مردمی فعال در جلوگیری از سقط جنین حمایت نمایند و نسبت بـه فرهنگ سازی برای تبدیل موارد تک فرزندی بـه دو فرزندی و بیشتر و همچنین قبح بی فرزندی اقدامات لازم را بـه انجام رسانند.
4) شرح وظایف کارگروه فرهنگی ستاد ملی جمعیت (پیوست شماره ۱)؛ مصوبه بند (۱۶) چهارمین جلسه ستاد کـه براساس تبصره (۲) ماده (۱) قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت تشکیل می شود و همچنین اعضای این کارگروه، بـه شرح ذیل بـه تصویب رسید.
اعضای کارگروه: دبیر ستاد ملی جمعیت؛ وزیر ورزش و جوانان ؛ وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی؛ وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی؛ رئیس سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران؛ رئیس سازمان تبلیغات اسلامی؛ معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری؛ مدیر حوزه های علمیه؛ رئیس شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده شورای عالی انقلاب فرهنگی؛ رئیس سازمان بسیج مستضعفین؛ دبیر کمیسیون فرهنگی اجتماعی دفتر هیأت دولت؛ رئیس مرکز ملی فضای مجازی؛ دستیار رئیس جمهور در امر مردمی سازی دولت؛ نماینده کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی؛ مدیرکل بانوان وزارت کشور، معاون امور فرهنگی اجتماعی شهرداری تهران؛ رئیس بنیاد ملی خانواده و دو نفر از صاحب نظران در حوزه فرهنگی بـه انتخاب دبیر ستاد.
تبصره: اعضای کارگروه می توانند نماینده تام الاختیار و ثابت خود برای شرکت در جلسات معرفی کنند.
۵) مطابق ماده (۱) قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت و همچنین مصوبه بند (۷) چهارمین جلسه ستاد ملی جمعیت، دستورالعمل ارزیابی عملکرد دستگاه ها نسبت بـه اجرای قانون، پس از اعمال نظرات اعضا بـه تصویب رسید (پیوست شماره ۲؛ دو ـ الف و دو ـ ب).
6) بر اساس تکلیف ماده (۳۱) قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت و مصوبه بند (۱۲) چهارمین جلسه ستاد ملی جمعیت، دستورالعمل ارزیابی عملکرد دستگاه ها در مورد کاهش سن ازدواج، تسهیل ازدواج، تشویق بـه فرزندآوری و استحکام خانواده، پس از اعمال نظرات اعضا بـه تصویب رسید (پیوست شماره ۳).
۷) دستگاه های اجرایی مکلف در قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت موظف هستند چنانچه در قانون بودجه ۱۴۰۲ اعتباری برای تکالیف مرتبط پیش بینی نشده است، برنامه های عملیاتی خود را در اسرع وقت بـه دبیرخانه ستاد ملی جمعیت ارسال نمایند تا پس از انجام بررسی های کارشناسی لازم و تأیید، بـه سازمان برنامه و بودجه کشور اعلام گردد. سازمان برنامه و بودجه کشور موظف است تا پایان شهریور ۱۴۰۲ نسبت بـه تخصیص حداکثری اعتبارات حمایتی ردیف ۱۳۱۵۵۰ دبیرخانه ستاد ملی جمعیت اقدام نماید. همچنین بـه منظور اجرایی شدن بند (۱۳) مصوبه جلسات اول و دوم ستاد ملی جمعیت مبنی بر راه اندازی سامانه الکترونیک جامع ستاد ملی و رصد و پایش اجرایی شدن قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت و همچنین در راستای اجرایی شدن وظایف محوله قانون مذکور بـه دبیرخانه ستاد، مبلغ سیصد میلیارد ریال تا پایان مرداد ماه ۱۴۰۲ توسط سازمان برنامه و بودجه کشور بـه دبیرخانه ستاد تخصیص داده شود.
8) در راستای اجرایی شدن مواد (۵۴)، (۵۵)، (۵۶)، (۵۷)، (۵۸)، (۵۹)، (۶۰) و (۶۱) قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت و بـه منظور فرهنگ سازی، هماهنگی بین دستگاهی و بررسی راه های پیشگیری از سقط غیرقانونی جنین، کارگروه ویژه ای متشکل از مدیران دستگاه های مورد اشاره در قانون مذکور از جمله وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، دادستانی کل کشور سازمان نظام پزشکی، رئیس شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده شورای عالی انقلاب فرهنگی و با مسئولیت دبیرخانه ستاد تشکیل شود و گزارش های اقدامات انجام شده در جلسات ستاد ملی جمعیت ارائه گردد.
مصوبات در 8 بند و 1 تبصره در پنجمین جلسه ستاد ملی جمعیت مورخ 1402/05/02 بـه تصویب رسید.
سید ابراهیم رئیسی
کارگروه فرهنگی دبیرخانه ستاد ملی جمعیت»
شرح وظایف:
1 ـ سیاست گذاری با هدف اصلاح فرهنگ موجود فرزند آوری در جامعه بـه فرهنگ مطلوب و درک ضرورت جوانی جمعیت و تدوین راهبرد و برنامه عمل مرتبط با آن و تقسیم کار ملی میان دستگاه های اجرایی و فرهنگی کشور
2 ـ برنامه ریزی فرهنگی در جهت اصلاح فرهنگ عمومی حاکم در مسأله ازدواج و تشویق جوانان بـه ازدواج آسان هم راستا با اقدامات سایر کارگروه ها در تسهیل ازدواج و ارائه خدمات و تسهیلات لازم
3 ـ تدوین سازوکارهای فرهنگی ـ تبلیغی و اجرایی در خصوص پیشگیری از سقط جنین در جامعه و تمهید و اصلاح قوانین مورد نیاز با هدف بازدارندگی از اقدام بـه این امر
4 ـ سیاست گذاری و تدوین راهبرد های همه جانبه با هدف ترویج سبک زندگی اسلامی ـ ایرانی برای جوانان و ترغیب بـه تشکیل خانواده و فرزندآوری
5 ـ بررسی، شناسایی و تلاش در جهت اصلاح تمامی قوانین، مقررات، آیین نامه ها، دستورالعمل ها و رویه های فرهنگی موجود در دستگاه های اجرایی کشور بـه منظور رفع موانع در مسیر تشکیل خانواده و فرزندآوری
6 ـ مانع زدایی از تولیدات و محصولات فرهنگی، هنری و رسانه ای کـه مغایر با سیاست های جوانی جمعیت می باشد و هدایت آنها بـه سوی تبیین، ترویج و تبلیغ فرزندآوری و جوانی جمعیت
7 ـ بررسی، شناسایی و بکارگیری تمامی ظرفیت های بومی، محلی، قومی و خرده فرهنگ های موجود در جامعه با استفاده از ظرفیت های ملی و استانی جهت همسویی با سیاست های جوانی جمعیت
8 ـ تدوین چارچوب هدایت و حمایت از گروه های جهادی، فعالان مردمی و سازمان های مردم نهاد مرتبط با حوزه جمعیت و فرزندآوری و جلب مشارکت های مردمی
9 ـ بازبینی و اصلاح دستورالعمل ها، برنامه‌ها و منشورات مرتبط با خانواده، فرزندآوری و جمعیت در چارچوب مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی و در راستای اجرای ماده (2) قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت تهیه و تدوین شده توسط دستگاه های اجرایی کشور
10 ـ رصد، پایش و نظارت مستمر بر فعالیت های فرهنگی، تبلیغی، رسانه ای دستگاه های اجرایی کشور در موضوع فرهنگ سازی جوانی جمعیت، فرزندآوری و تشکیل خانواده و هم افزایی و هماهنگی بین دستگاه ها
11 ـ سیاست گذاری و تدوین راهبرد و برنامه جامع اقدام بـه جهت تقویت، نگهداشت، حفظ، ثبات و پایداری بنیان های خانواده بـه ویژه میان جوانان با اقدامات فرهنگی و تبیینی با تقسیم کار ملی میان دستگاه های اجرایی و فرهنگی کشور
دستورالعمل ارزیابی عملکرد دستگاه های اجرایی موضوع بند (ب) ماده (1) قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت
در اجرای وظایف ستاد ملی جمعیت موضوع بند (ب) ماده (1) قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، دستورالعمل نحوه ارزیابی عملکرد دستگاه های اجرایی نسبت بـه تکالیف تعیین شده در قانون فوق در سطوح ملی و استانی (در طول سال های اجرای این قانون) بـه شرح زیر تعیین می گردد:
ماده 1 ـ شاخص های عمومی ارزیابی عملکرد کـه تمامی دستگاه های اجرایی مشمول آن هستند، بـه شرح پیوست «الف» این دستورالعمل و شیوه نامه آن می باشد.
ماده 2 ـ شاخص های اختصاصی ارزیابی عملکرد هر یک از دستگاه اجرایی، شامل شاخص های ارزیابی اجرای تکالیف شاخص آن، در قالب پیوست «ب» این دستورالعمل و شیوه نامه آن می باشد.
ماده 3 ـ کلیه دستگاه های مکلف در قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت لازم است دسترسی های لازم جهت دریافت اطلاعات و مستندات مربوط بـه ارزیابی عملکرد عمومی و اختصاصی خود را در چارچوب قوانین و مقررات مربوط، بـه طور مستمر مطابق شیوه نامه های پیوستی برای دبیرخانه ستاد ملی جمعیت، تأمین نمایند.
تبصره: در خصوص اطلاعات هویتی گروه های اصلی هدف قانون، دسترسی بـه اطلاعات با هماهنگی وزارت کشور و در چارچوب دسترسی های امن بـه داده های ثبت احوال می باشد.
ماده 4 ـ گزارش عملکرد واحدهای استانی دستگاه های اجرایی در گزارش دستگاه های اجرایی ملی لحاظ می گردد.
تبصره: وزارت کشور مکلف است مستندات گزارش استانداری ها را در خصوص تکالیف مربوطه بـه پیوست بـه دبیرخانه ستاد ملی جمعیت ارسال نماید.
ماده 5 ـ قرارگاه های جوانی جمعیت مستقر در دستگاه های اجرایی در سطح ملی مکلفند هر شش ماه یک بار (پایان اسفند و شهریور ماه هر سال) نسبت بـه تهیه گزارش عملکرد همه تکالیف دستگاه متبوع خود اقدام نموده و گزارش فوق را بـه همراه جداول مربوط بـه شاخص های اصلی و مستندات آن و با امضای بالاترین مقام اجرایی دستگاه بـه دبیرخانه ستاد ملی جمعیت، ارسال نمایند.
ماده 6 ـ ستاد ملی جمعیت مکلف است هر شش ماه یکبار گزارش های واصل شده از دستگاه ها را بـه مجلس شورای اسلامی و شورایعالی انقلاب فرهنگی ارسال نماید.
ماده 7 ـ ستاد ملی جمعیت مکلف است هر شش ماه یک بار بر اساس امتیازات مربوط بـه شاخص های اصلی، وضعیت اجرای قانون در هریک از دستگاه ها را بـه تفکیک تکالیف اصلی محاسبه نماید.
الف ـ شیوه نامه ارزیابی شاخص های عمومی تصویر برای مشاهده ادامه شیوه نامه بـه بخش متن و تصویر مراجعه شود.
ب ـ شیوه نامه ارزیابی شاخص های اختصاصی تصویر برای مشاهده ادامه شیوه نامه بـه بخش متن و تصویر مراجعه شود.
دستورالعمل ارزیابی عملکرد مربوط بـه اجرای ماده (31) قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت مبنی بر حمایت از سازمان های مردم نهاد و تشکل های فرهنگی
دبیرخانه ستاد ملی جمعیت مکلف است عملکرد وزارتخانه های کشور، ورزش و جوانان و فرهنگ و ارشاد اسلامی و هم چنین سازمان تبلیغات اسلامی، ستاد امر بـه معروف و نهی از منکر و سایر نهادهای ذی ربط را در خصوص تکالیف مندرج در ماده (31) قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، بر اساس شیوه نامه و شاخص های زیر بـه صورت سالیانه بررسی نماید.
ماده 1 ـ شاخص های ارزیابی عملکرد دستگاه های مندرج در ماده (31) قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت بـه شرح زیر می باشد:
الف) نسبت تعداد مجموعه های حمایت شده فعال در حوزه های کاهش سن ازدواج، تسهیل ازدواج جوانان، تشویق بـه فرزند آوری و تحکیم خانواده کـه رویکرد دینی هم داشته باشند، توسط هر یک از دستگاه ها بـه کل مجموعه های مردمی حمایت شده توسط هر یک از دستگاه ها
ب) نسبت تعداد مجموعه های حمایت شده توسط هر دستگاه کـه در حوزه های کاهش سن ازدواج، تسهیل ازدواج جوانان، تشویق بـه فرزند آوری و تحکیم خانواده با رویکرد دینی دستاورد داشته اند بـه کل مجموعه هایی کـه توسط هر دستگاه در حوزه های کاهش سن ازدواج، تسهیل ازدواج جوانان، تشویق بـه فرزندآوری و تحکیم خانواده با رویکرد دینی حمایت شده اند
ج) نسبت تعداد مجموعه با توزیع متنوع جغرافیایی حمایت شده در موضوع ماده (31) توسط هر دستگاه بـه کل مجموعه هایی کـه توسط هر دستگاه در حوزه های کاهش سن ازدواج، تسهیل ازدواج جوانان، تشویق بـه فرزندآوری و تحکیم خانواده با رویکرد دینی حمایت شده اند
د) نسبت تعداد موارد انتشار عمومی حمایت های صورت گرفته موضوع ماده (۳۱) قانون توسط دستگاه بـه کل حمایت های صورت گرفته موضوع ماده (۳۱) قانون توسط دستگاه
هـ) سهم (درصد) حمایت های موضوع ماده (31) از بودجه های حمایت شده (اختصاصی ـ در اختیار)
تبصره: چارچوب مربوط بـه بررسی وضعیت گروه های مذکور در جلد الف از نظر رویکرد دینی ایشان مطابق برنامه جامع مندرج در ماده (30) قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت توسط سازمان تبلیغات اسلامی مشخص می شود.
ماده 2 ـ دستگاه های مندرج در ماده (31) قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت موظفند هر شش ماه یکبار اطلاعات زیر در خصوص سازمان های مردم نهاد، گروه ها و فعالیت های فرهنگی جهادی کـه از آنها مطابق ماده (31) قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت حمایت کرده اند را در چارچوب قوانین و مقررات مربوط تهیه و بـه دبیرخانه ستاد ملی جمعیت ارسال نمایند.
تبصره: دستگاه های مورد ارزیابی در این دستورالعمل شامل دستگاه های مندرج در ماده (31) قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت و کلیه ی دستگاه های دیگری است کـه مطابق بررسی دبیرخانه ستاد ملی جمعیت بـه حمایت از گروه های مردمی مذکور اشتغال دارند.
ماده 3 ـ دستگاه های مندرج در ماده (31) قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت مکلفند اطلاعات مربوط بـه حمایت از مردم نهادها و اطلاعات مربوط بـه مجموعه های حمایت شده را سالیانه بـه دبیرخانه ستاد ملی جمعیت ارسال نمایند. این اطلاعات عبارتند از:
الف) میزان حمایت دستگاه از مجموعه های مردمی از منابع اختصاص یافته
ب) میزان حمایت دستگاه از مجموعه های مردمی از منابع در اختیار
ج) میزان توزیع منابع حمایتی دستگاه (اختصاصی ـ در اختیار) بـه تفکیک استان و شهرستان
د) میزان سهم (درصد) حمایت های موضوع ماده (31) بـه نسبت بودجه های حمایت شده (اختصاصی ـ در اختیار)
ه) عنوان موسسه، شماره ثبت، مدیر عامل مجموعه، استان و شهرستان محل استقرار، میزان و نوع حمایت
و) تعداد دفعات حمایت از مجموعه حمایت شونده در 3 سال گذشته توسط دستگاه
ماده 4. دبیرخانه ستاد ملی جمعیت مکلف است گزارش سالانه عملکرد و ارزیابی فعالیت های صورت گرفته و حمایت های موضوع این دستورالعمل را جهت انتشار در اختیار رسانه های عمومی قرار دهد.