معیارهای تعیین انواع بطلان قرارداد در حقوق ایران و فرانسه

مجله تحقیقات حقوقی بین المللی / دوره 15، شماره 57 / پاییز / مهر 1401 / صفحه 285-304

نویسندگان:

سید محمد تقی کریم پور آلهاشم / گروه حقوق ، دانشکده حقوق و علوم سیاسی ، دانشگاه آزاد اسلامی، چالوس ، ایران

چکیده مقاله معیارهای تعیین اقسام بطلان قرارداد در حقوق ایران و فرانسه:

زمینه و هدف: کار حاضر در زمینه کشف شیوه ای علمی کاربردی در جهت تشخیص و تعیین انواع بطلان (مطلق ، نسبی و عدم وجود) قرارداد در حقوق دو کشور ایران و فرانسه به کنکاش پرداخته است. در حقوق این دو کشور، جهت تشخیص انواع و مصادیق بطلان از سه معیار کلی شرایط صحت عقد ، عدم قابلیت استناد و منافع عمومی در مقابل منافع خصوصی استفاده شده و معیار اخیر به عنوان معیار اصلی انتخاب و وارد قانون مدنی جدید فرانسه نیز گردیده است. نظر به عدم کفایت معیارهای نامبرده ، هدف از تحقیق حاضر کشف روشی قاعده مند و نو برای تعیین و تشخیص انواع بطلان در حقوق این دو کشور بوده است.

روش شناسی: تحقیق به شیوه توصیفی تحلیلی صورت پذیرفته و گردآوری اطلاعات به شیوه کتابخانه ای صورت پذیرفته است.

یافته ها و نتایج : این مقاله ضمن بررسی مفهوم و مصادیق سه معیار فوق، اولا از معیار غیر قابل استناد بودن به مناسبت استقلال آن در مقابل ضمانت اجرای بطلان رویگردان شده است ؛ ثانیا هیچکدام از معیارهای فوق را به عنوان معیار کلی جهت تشخیص نوع بطلان به رسمیت نشناخته است ؛ ثالثا به جای معیار غالب ، معیار نظم عمومی در مقابل نفع خصوصی را پسندیده است ؛ رابعا معیارهایی جدید همچون قواعد آمره ، عقل ، عرف های آمره و عدالت را پیشنهاد نموده است ، خامسا برای هر معیاری طبع متلون و پیچیده قائل و هیچ معیاری را به نحو مطلق نماینده نوع خاصی از بطلان ندانسته است.