ممنوعیت عوارض بهره برداری موقت قبل از کمسیون ماده 100

ممنوعیت عوارض بهره برداری موقت قبل از کمسیون ماده 100/ رای شماره 810 مورخ 1399/06/25: ابطال مصوبه شورای اسلامی شهر همدان

شماره دادنامه: ۸۱۰

تاریخ دادنامه: 1399/06/25

 شماره پرونده: ۹۷۰۱۸۹۶

مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی: خانم فریده جلیلی

موضوع شکایت و خواسته: ابطال ماده ۵۱ تعرفه سال ۱۳۹۴، ماده ۵۱ تعرفه سال ۱۳۹۵، ماده ۴۸ تعرفه سال ۱۳۹۶ و ماده ۴۱ تعرفه سال ۱۳۹۷ شورای اسلامی شهر همدان

گردش کار:

شاکی به موجب دادخواستی ابطال ماده ۵۱ تعرفه سال ۱۳۹۴، ماده ۵۱ تعرفه سال ۱۳۹۵، ماده ۴۸ تعرفه سال ۱۳۹۶ و ماده ۴۱ تعرفه سال ۱۳۹۷ شورای اسلامی شهر همدان را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که: "احتراماً به استحضار می رساند شورای اسلامی شهر همدان طبق ماده ۵۱ تعرفه مصوب سال ۱۳۹۴ شهرداری همدان و ماده ۵۱ تعرفه مصوب سال ۱۳۹۵ شهرداری همدان و ماده ۴۸ تعرفه مصوب سال ۱۳۹۶ شهرداری همدان و ماده ۴۱ تعرفه مصوب سال ۱۳۹۷ شهرداری همدان، وصول بهای خدمات حق بهره برداری سالیانه از واحدهای کسبی که در کاربری های غیرمجاز یا فاقد پایان کار احداث یا در حال بهره برداری می باشد تا تعیین تکلیف از طریق مراجع ذیربط را تجویز نموده است. به موجب ماده ۵ اصلاحی قانون تاسیس شورای عالی شهرسازی و معماری ایران مصوب سال ۱۳۵۱، بررسی و تصویب طرح های تفصیلی شهری و تغییرات آنها در هر استان به عهده کمیسیون مقرر در ماده ۵ قانون مذکور محول شده و مطابق شق ۳ ماده ۱ قانون تغییر نام وزارت آبادانی و مسکن به وزارت مسکن و شهرسازی و تعیین وظایف آن مصوب سال ۱۳۵۳ طرح تفصیلی عبارت از طرحی است که بر اساس معیارها و ضوابط کلی طرح جامع شهری و نحوه استفاده از زمینهای شهری در سطح محلات مختلف شهر، موقعیت و مساحت دقیق زمین برای هر یک از آنها تهیه و تنظیم می شود و بر اساس تبصره بند ۲۴ ماده ۵۵ قانون شهرداری مصوب سال ۱۳۳۴، شهرداری در شهرهایی که نقشه جامع شهر تعیین شده مکلف است طبق ضوابط نقشه مذکور در پروانه ساختمانی نوع استفاده از ساختمان را قید کند و چنانچه برخلاف مندرجات پروانه ساختمانی در منطقه غیرتجاری محل کسب و پیشه و یا تجارت دایر شود،

شهرداری مورد را در کمیسیون مقرر در تبصره ۱ ماده ۱۰۰ این قانون مطرح می نماید تا در صورت احراز تخلف مالک یا مستاجر، توسط کمیسیون با رعایت سایر شرایط در مورد تعطیلی محل کسب و پیشه یا تجارت اتخاذ تصمیم شود. بنابراین نفس تغییرکاربری تخلف بوده و نمی توان با تایید یا تجویز ضمنی آن توسط شهرداری و یا شورای شهر برای آن عوارض یا جریمه تعیین نمود و در واقع مجازات تغییر کاربری به تجاری تعیین عوارض یا جریمه نیست بلکه تعطیل محل کسب و پیشه است. ضمناً دایر کردن محل کسب در ساختمان های فاقد پایان کار قطع نظر از مطابقت یا مغایرت بنای احداثی با کاربری مندرج در پروانه ساختمانی صادره مجاز نیست و لذا شهرداری نمی تواند از این اماکن بهای خدمات حق بهره برداری وصول نماید. باتوجه به مراتب به لحاظ مغایرت مصوبه شورای اسلامی شهر همدان با قانون و خروج از حدود اختیارات با استناد به بند ۱ ماده ۱۲ و ماده ۸۸ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ تقاضای ابطال آن را دارم."

متن مقرره های مورد شکایت به شرح زیر است:

"تعرفه پیشنهادی عوارض سال ۱۳۹۴ شهرداری همدان

عوارض و بهای خدمات سالیانه  کد: ۰۱۰۴۰۰۳ ماده ۵۱

با توجه به تاکیدات شورا و به منظور ساماندهی، شناسایی و اخذ بهای خدمات آن دسته از واحدهای کسبی که در کاربری های غیرمجاز، یا فاقد پایان کار احداث یا در حال بهره برداری می باشند مقرر گردید، تا تعیین تکلیف از طریق مراجع ذیربط (کمیسیون ماده ۱۰۰، کمیسیون ماده ۵، کمیسیون ماده ۷۷) بهای خدمات بهره برداری سالیانه از واحدهای مذکور به شرح ذیل وصول گردد: لازم به ذکر است دریافت این عوارض یا بهای خدمات هیچ گونه حقی جهت ذینفعان یا مالکین ایجاد نخواهد کرد و مدیران مناطق مکلفند در زمان اجرای طرح های تفصیلی پرداخت غرامت را بر مبنای کاربری طرح تفصیلی صورت دهند.

توضیح: مسئولین درآمد یا متصدیان امور پیشه وری پرونده های این نوع املاک را به صورت جداگانه و در فرمهای مخصوص ثبت و ضبط نمایند.

تبصره۱: در خصوص فعالیت آن دسته از املاکی که فاقد سابقه تجاری بوده و یا بر خلاف نقشه و پروانه ساخته شده و دارای تخلف می باشد بهای خدمات به شرح جدول ذیل تا زمان تعیین و تکلیف از سوی مراجع ذیربط از ملک به صورت سالیانه به علاوه بهای خدمات پسماند دریافت گردد. ضمناً پرداخت این عوارض سابقه محسوب نشده و هیچ گونه حقی برای مودی ایجاد نمی کند.

کاربری دارای سابقه و دارای تخلف           فاقد سابقه

کاربری مجاز      Pś          Pś ۲

کاربری مغایر      Pś۲     Pś۶

مساحت اعیانی ملک = s

مساحت دارای تخلف = ś

تبصره۲: جهت محاسبه عوارض کسب املاکی که دارای پروانه در کاربری مجاز و فاقد پایان کار هستند. در صورتی که واحد مذکور مطابق نقشه و پروانه صادره از شهرداری ساخته شده باشد عوارض سالیانه و سایر عوارض مطابق ۱۳۰% تعرفه محاسبه و وصول گردد. بهای خدمات بهره برداری همانند تبصره ۱ ماده ۵۱ محاسبه و وصول خواهد شد.

تبصره۳: در مورد واحدهای صنفی رستوران ها، تالار پذیرایی، سالن غذا خوری و موارد مشابه در محدوده و حریم شهر بهای خدمات بهره برداری به صورت سالیانه طبق جدول تبصره ۱ ماده ۵۱، سالیانه تا زمان تعیین و تکلیف از سوی مراجع ذیربط از مالک دریافت گردد.

تبصره۴: املاک فاقد سابقه تجاری تبصره های فوق یا املاکی که طبق پروانه پارکینگ مورد نیاز را تامین نکرده اند تا زمان تعیین تکلیف از سوی مراجع قانونی و تسویه با شهرداری عوارض حق بهره برداری از معبر به عنوان پارکینگ، به ازای هر پارکینگ تامین نشده سالیانه برای املاک واقع در رینگ اول 10/000/000 ریال و رینگ دوم 8/000/000 ریال و رینگ سوم 5/000/000 ریال و املاک خارج از رینگ و داخل محدوده 2/500/000 ریال محاسبه و وصول گردد و در مورد واحدهای موضوع تبصره ۴ معادل ۲ برابر عوارض مندرج در این تبصره اخذ شود.

مستندات قانونی: تبصره ۱ ماده ۵۰ قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب سال ۱۳۸۷ و بند ۱۶ ماده ۷۱ و ماده ۷۷ قانون شوراها و ماده ۱۷۴ قانون برنامه پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران

تبصره۵: در صورت تامین پارکینگ عوارض مذکور لغو می گردد.

تبصره۶: از کلیه واحدهای صنفی در محدوده و حریم دارای سابقه کسب و پیشه در شهرداری مادامی که پارکینگ مورد نیاز را طبق ضوابط شهرسازی تأمین نکرده باشند عوارض حق بهره برداری از معبر به عنوان پارکینگ به ازای هر پارکینگ تأمین نشده سالیانه مطابق ۸۰% بند فوق محاسبه و وصول گردد.

تبصره۷: در مناطق ۳ و ۴ معادل ۷۰% عوارض این بند محاسبه و وصول گردد.

تعرفه مصوب عوارض سال ۱۳۹۵ شهرداری همدان کد: ۰۱۰۴۰۰۳ ماده ۵۱

با توجه به تاکیدات شورای اسلامی شهر و به منظور ساماندهی، شناسایی و اخذ بهای خدمات آن دسته از واحدهای کسبی که در کاربری های غیر مجاز، یا فاقد پایان کار احداث یا در حال بهره برداری می باشند مقرر گردید، تا تعیین تکلیف از طریق مراجع ذیربط (کمیسیون ماده ۱۰۰، کمیسیون ماده ۵، کمیسیون ماده ۷۷) بهای خدمات حق بهره برداری سالیانه از واحدهای مذکور به شرح ذیل وصول گردد:

کاربری دارای سابقه و دارای تخلف           فاقد سابقه

کاربری مجاز      Pś        Pś ۲

کاربری مغایر      Pś ۲     مجاز به فعالیت نیست

مساحت اعیانی ملک = s

مساحت دارای تخلف =  ś

توضیح: لازم به ذکر است دریافت بهای خدمات فوق هیچ گونه حقی جهت ذینفعان یا مالکین بابت سابقه تجاری و تغییر کاربری ایجاد نخواهد کرد و مدیران مناطق مکلفند در زمان اجرای طرح های تفصیلی پرداخت غرامت را بر مبنای کاربری طرح تفصیلی صورت دهند. ضمناً مسئولین درآمد و متصدیان امور پیشه وری پرونده های این نوع املاک را به صورت جداگانه و در فرمهای مخصوص ثبت و ضبط نمایند.

تبصره۱: در خصوص املاک واقع در مسیر چنانچه مالک تقاضای استفاده از ملک مذکور را داشته باشد با درخواست کتبی مالک و ارائه تعهدنامه محضری مبنی بر عدم ایجاد سابقه و عدم تغییر کاربری بهای خدمات سالیانه معادل PS۳ وصول گردد.

تبصره۲: مجتمع های تجاری که در حال حاضر بیش از ۱۰ واحد تجاری دارند چنانچه در کاربری مجاز احداث و فاقد پایان کار باشند معادل PS۴ بهای خدمات سالیانه محاسبه و وصول می گردد.

تبصره۳: جهت محاسبه بهای خدمات سالیانه املاک دارای پروانه در کاربری مجاز و فاقد پایان کار، در صورتی که واحد مذکور مطابق نقشه و پروانه صادره از شهرداری ساخته شده باشد عوارض سالیانه و سایر عوارض مطابق ۱۳۰% عوارض کسب و پیشه محاسبه و وصول گردد.

تبصره۴: در مورد واحدهای صنفی رستوران ها، تالار پذیرایی، سالن غذا خوری و موارد مشابه در محدوده و حریم شهر تا زمان تعیین تکلیف از سوی مراجع ذیربط ، در خصوص بهای خدمات بهره برداری سالیانه طبق ماده ۲۵ تعرفه عمل گردد.

تبصره۵: املاک فاقد سابقه تجاری تبصره های فوق یا املاکی که طبق پروانه پارکینگ مورد نیاز را تأمین نکرده اند تا زمان تعیین تکلیف از سوی مراجع قانونی و تسویه با شهرداری، سالیانه حق بهره برداری از معبر به عنوان پارکینگ، به ازای هر پارکینگ تأمین نشده برای املاک واقع در رینگ اول 9/000/000 ریال و رینگ دوم 7/000/000 ریال و رینگ سوم 5/000/000 ریال و املاک واقع در حریم شهر 2/500/000 ریال اخذ گردد. در رینگ دوم و سوم مناطق ۳ و ۴ معادل ۶۰% مبلغ این تبصره اخذ گردد.

تبصره۶: در صورت تأمین پارکینگ عوارض موضوع تبصره ۵ لغو می گردد.

تبصره۷: از کلیه واحدهای صنفی در محدوده و حریم دارای سابقه تجاری مادامی که پارکینگ مورد نیاز را طبق ضوابط شهرسازی تأمین نکرده باشند عوارض حق بهره برداری از معبر به عنوان پارکینگ به ازای هر پارکینگ تأمین نشده در منطقه ۱ و ۲ معادل ۸۰% و در منطقه ۳ و ۴ معادل ۶۰% تبصره ۵ محاسبه و وصول گردد.

     تعرفه مصوب عوارض سال ۱۳۹۶ شهرداری همدان

بهای خدمات سالیانه کد: ۰۱۰۴۰۰۳ ماده ۴۸

با توجه به تاکیدات شورای اسلامی شهر و به منظور ساماندهی، شناسایی و اخذ بهای خدمات آن دسته از واحدهای کسبی که فاقد پایان کار احداث یا در حال بهره برداری می باشند مقرر گردید، تا تعیین تکلیف از طریق مراجع ذیربط (کمیسیون ماده ۵، کمیسیون ماده ۷۷) بهای خدمات سالیانه از واحدهای مذکور به شرح ذیل وصول گردد:

کاربری دارای سابقه و دارای تخلف           فاقد سابقه

کاربری مجاز      Pś        Pś ۲

کاربری مغایر      Pś ۲     مجاز به فعالیت نیست

مساحت اعیانی ملک = S

مساحت دارای تخلف =  ś

توضیح: لازم به ذکر است دریافت بهای خدمات فوق هیچ گونه حقی جهت ذینفعان یا مالکین بابت سابقه تجاری و تغییر کاربری ایجاد نخواهد کرد و مدیران مناطق مکلفند در زمان اجرای طرح های تفصیلی پرداخت غرامت را بر مبنای کاربری طرح تفصیلی صورت دهند. ضمناً مسئولین درآمد و متصدیان امور پیشه وری پرونده های این نوع املاک را به صورت جداگانه و در فرم های مخصوص ثبت و ضبط نمایند.

تبصره۱: در خصوص املاک واقع در مسیر چنانچه مالک تقاضای استفاده از ملک مذکور را داشته باشد با درخواست کتبی مالک و ارائه تعهدنامه محضری مبنی بر عدم ایجاد سابقه و عدم تغییر کاربری بهای خدمات سالیانه معادل PS۲ وصول گردد.

تبصره۲: مجتمع های تجاری که در حال حاضر بیش از ۱۰ واحد تجاری دارند چنانچه در کاربری مجاز احداث و فاقد پایان کار باشند واحدهای مطابق در سابقه پروانه معادل PS۱ و واحدهای مغایر با پروانه معادل PS۴ بهای خدمات سالیانه محاسبه و وصول می گردد.

تبصره۳: بهای خدمات سالیانه املاک دارای پروانه در کاربری مجاز و فاقد پایان کار، در صورتی که واحد مذکور مطابق نقشه و پروانه صادره از شهرداری ساخته شده باشد مطابق ۱۳۰% عوارض کسب و پیشه محاسبه و وصول گردد.

تبصره۴: در مورد واحدهای صنفی رستوران ها، تالار پذیرایی، سالن غذا خوری و موارد مشابه در محدوده و حریم شهر تا زمان تعیین تکلیف از سوی مراجع ذیربط، در خصوص بهای خدمات بهره برداری سالیانه طبق ماده ۲۵ تعرفه عمل گردد.

تبصره۵: املاک فاقد سابقه تجاری تبصره های فوق یا املاکی که طبق ضوابط پارکینگ مورد نیاز را تأمین نکرده اند پس از ارسال به مراجع ذیصلاح تا زمان تعیین تکلیف از سوی مراجع قانونی و ذیصلاح و تسویه با شهرداری، سالیانه بهای خدمات به ازای هر پارکینگ تأمین نشده برای املاک واقع در رینگ اول 9/000/000 ریال و رینگ دوم 7/000/000 ریال و رینگ سوم 5/000/000 ریال و املاک واقع در حریم شهر 2/500/000 ریال اخذ گردد. در رینگ دوم و سوم مناطق ۳ و ۴ معادل ۶۰% مبلغ این تبصره اخذ گردد. در صورت تأمین پارکینگ مشمول عوارض موضوع این تبصره نمی گردد.

تبصره۶: املاک تجاری دارای سابقه که طبق ضوابط پارکینگ مورد نیاز را تأمین نکرده اند پس از ارسال به مراجع ذیصلاح تا زمان تعیین تکلیف از سوی مراجع قانونی و ذیصلاح و تسویه با شهرداری، سالیانه بهای خدمات به ازای هر پارکینگ تأمین نشده برای املاک واقع در منطقه ۱ و ۲ معادل ۸۰% و در منطقه ۳ و ۴ معادل ۶۰% تبصره ۵ محاسبه و وصول گردد.

تعرفه مصوب عوارض سال ۱۳۹۷ شهرداری همدان

بهای خدمات عمومی کد: ۰۱۰۴۰۰۳ ماده ۴۱

با توجه به تاکیدات شورای اسلامی شهر و به منظور ساماندهی، شناسایی و اخذ بهای خدمات آن دسته از واحدهای فاقد پایان کار و یا فاقد سابقه که در حال بهره برداری می باشند مقرر گردید، تا تعیین تکلیف از طریق مراجع ذیربط (کمیسیون ماده ۵، کمیسیون ماده ۷۷) بهای خدمات سالیانه از واحدهای مذکور به شرح ذیل وصول گردد:

۱- واحدهای فاقد سابقه در کاربری مجاز و مغایر برابر PS۲ سالیانه محاسبه و نسبت به ماههای بهره برداری اخذ شود.

۲- واحدهای دارای سابقه در کاربری مجاز و مغایر برابر Pś ۲ سالیانه محاسبه و نسبت به ماههای بهره برداری اخذ شود.

مساحت اعیانی ملک = s

مساحت دارای تخلف = ś

توضیح: لازم به ذکر است اعمال بندهای فوق هیچ گونه حقی جهت ذینفعان یا مالکین بابت سابقه و تغییر کاربری موجب نخواهد شد و مدیران مناطق مکلفند در زمان اجرای طرح های تفصیلی پرداخت غرامت را بر مبنای کاربری طرح تفصیلی صورت دهند. ضمناً مسئولین درآمد و متصدیان امور پیشه وری پرونده های این نوع املاک را به صورت جداگانه و در فرمهای مخصوص ثبت و ضبط نمایند.

تبصره۱: در خصوص املاک واقع در مسیر چنانچه مالک تقاضای استفاده از ملک مذکور را داشته باشد با درخواست کتبی مالک و ارائه تعهدنامه محضری مبنی بر عدم ایجاد سابقه و عدم تغییر کاربری سالیانه معادل PS۲ وصول گردد.

تبصره۲: مجتمع های تجاری که در حال حاضر بیش از ۱۰ واحد تجاری دارند چنانچه در کاربری مجاز احداث و فاقد پایان کار باشند واحدهای مطابق در سابقه پروانه معادل PS۱ و واحدهای مغایر با پروانه معادل PS۳ سالیانه محاسبه و وصول می گردد سپس جهت تعیین تکلیف پرونده به کمیسیون ماده ۱۰۰ ارسال گردد.

تبصره۳: املاک دارای پروانه در کاربری مجاز و فاقد پایان کار، در صورتی که واحد مذکور مطابق نقشه و پروانه صادره از شهرداری ساخته شده باشد برابر عوارض کسب و پیشه محاسبه و وصول گردد.

تبصره۴: املاک فاقد سابقه تبصره های فوق یا املاکی که طبق ضوابط پارکینگ مورد نیاز را تأمین نکرده اند پس از ارسال به مراجع ذیصلاح تا زمان تعیین تکلیف از سوی مراجع قانونی و ذیصلاح و تسویه با شهرداری، سالیانه بهای خدمات استفاده از معبر به عنوان پارکینگ جهت هر واحد پارکینگ برای املاک واقع در رینگ اول 5/000/000 ریال و رینگ دوم 3/000/000 ریال و رینگ سوم 2/000/000 ریال و املاک واقع در حریم شهر 1/500/000 ریال اخذ گردد. در رینگ دوم و سوم مناطق ۳ و ۴ معادل ۶۰% مبلغ این تبصره اخذ گردد. در صورت تامین پارکینگ مشمول موضوع این تبصره نمی گردد.

تبصره۵: املاک تجاری دارای سابقه که طبق ضوابط پارکینگ مورد نیاز را تأمین نکرده اند پس از ارسال به مراجع ذیصلاح تا زمان تعیین تکلیف از سوی مراجع قانونی و ذیصلاح و تسویه با شهرداری، سالیانه بهای خدمات استفاده از معبر به عنوان پارکینگ به ازای هر واحد پارکینگ برابر تبصره ۴ محاسبه و وصول گردد.

 تبصره۶: باغ رستـوران، در محـدوده و حریم شهر طبق ضـوابط شهرسازی مکلف به تأمین پارکینگ می باشند. در صورت عدم تأمین پارکینگ به علت فاقد سابقه بودن تا تعیین تکلیف از سوی مراجع قانونی و تسویه با شهرداری بهای خدمات استفاده از معبر به عنوان پارکینگ به ازای هر واحد پارکینگ سالیانه برای املاک واقع در رینگ اول 2/000/000 ریال و رینگ دوم 1/000/000 ریال و رینگ سوم 700/000 ریال و املاک خارج از رینگ در مناطق ۱ و ۲  برابر 700/000 ریال و در مناطق ۳ و ۴ برابر 500/000 ریال محاسبه و وصول گردد. ضمناً در صورت تأمین پارکینگ مبالغ مذکور اخذ نخواهد شد.

تبصره۷: در صورتی که املاک موضوع تبصره ۶ فاقد سابقه در شهرداری باشد تا زمان تعیین تکلیف برابر ضوابط شهرسازی در مراجع ذیربط معادل P ۵/۰ در مساحت عرصه و p ×۲ در مساحت اعیان سالیانه محاسبه و اخذ گردد. اخذ هزینه فوق موجبات ایجاد هیچ گونه حقی برای واحدهای مذکور نخواهد شد.

تبصره۸: در اجرای تبصره یک ماده پنجاه قانون مالیات بر ارزش افزوده و مواد ۳ و ۱۴ آیین نامه اجرایی نحوه وضع و وصول عوارض توسط شوراهای اسلامی شهر، بخش و شهرک مصوب 1378/07/07 و جلوگیری از سرشکن شدن هزینه های عمرانی و خدماتی شهر همدان ناشی از حضور و فعالیت شرکت های دولتی و شرکت های وابسته به بنیادها و نهادهای مستقر در شهر همدان بر اقشار آسیب پذیر و سایر شهروندان، به شهرداری همدان اجازه داده می شود از ابتدای سال ۱۳۹۷ نسبت به وصول بهای خدمات فعالیت از مؤسسات فوق الذکر در شهر همدان به شرح ذیل اقدام نماید:

S×P×۱۰%=T

T= عوارض سالیانه فعالیت

S = مساحت بنا

P = ارزش محاسباتی

تبصره۹: آن دسته از شرکت های اداری انتظامی که مشمول عوارض کسب و پیشه می باشند، مشمول این مصوبه نخواهند شد.

تبصره۱۰: در مورد مشاغل تبصره بند ۲۴ ماده ۵۵ قانون شهرداری بابت توسعه زیر ساخت های شهری و تجهیزات آتش نشانی برای یک بار S ×P ×۵/۱ نسبت به مساحت اعیانی محاسبه و وصول شود."

  در پاسخ به شکایت مذکور، رئیس شورای اسلامی شهر همدان به موجب لایحه شماره ۳۶۳۲۰۴/۱/۷۰ - 1397/08/20 توضیح داده است که:

  "۱- مواد معترض عنه از تعرفه عوارض سال های ۱۳۹۴ الی ۱۳۹۷ شهرداری همدان در خصوص وصول عوارض مربوطه و بر اساس ضوابط قانونی مطابق تبصره ۱ ماده ۵۰ قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب ۱۳۸۷ و بند ۱۶ ماده ۷۱ و ماده ۷۷ قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران در حدود صلاحیت شورای اسلامی شهر همدان، در موعد مقرر و پس از طی کلیه مراحل قانونی به تصویب رسیده و لازم‌الاجرا گردیده است.

 ۲- بر خلاف ادعای شاکی و به صراحت مواد معترض عنه تعرفه عوارض شهرداری همدان مربوط به بهای خدمات عمومی سالیانه و به منظور ساماندهی، شناسایی و اخذ بهای خدمات آن دسته از واحدهای فاقد پایان کار و یا فاقد سابقه که در حال بهره برداری می باشند تا تعیین تکلیف از طریق مراجع ذیربط مقرر گردیده است و اخذ این عوارض از واحدهای مذکور هیچ گونه حقی برای ذینفعان و مالکین بابت ایجاد سابقه و یا تغییر کاربری ایجاد نمی‌نماید.

 ۳- مطابق تبصره ۴ ماده ۱۰۰ قانون شهرداری، در مورد احداث بنای بدون پروانه در حوزه استفاده از اراضی مربوطه در صورتی که اصول فنی و بهداشتی و شهرسازی رعایت شده باشد، کمیسیون می تواند با صدور رای اخذ جریمه به ازاء هر مترمربع بنای بدون مجوز یک دهم ارزش معاملاتی ساختمان یا یک پنجم ارزش سرقفلی ساختمان در صورتی که ساختمان ارزش دریافت سرقفلی داشته باشد (هر کدام که مبلغ آن بیشتر است) از ذینفع، بلامانع بودن صدور برگ پایان ساختمان را به شهرداری اعلام کند. لذا بر خلاف ادعای شاکی مبنی بر الزام شهرداری به تعطیلی محل کسب، امکان صدور پایان کار برای این گونه املاک پس از طی روال قانونی در کمیسیون ماده ۱۰۰ قانون شهرداری وجود دارد.

 ۴- برخلاف ادعای شاکی عوارض معترض عنه به هیچ عنوان جریمه و یا مجازات محسوب نشده و صرفاً بهای خدمات سالیانه مربوط به این املاک می باشد که توسط شهرداری پس از تشکیل پرونده و اعلام موضوع تخلف به کمیسیون موضوع ماده ۱۰۰ قانون شهرداری و نظر به اینکه پس از طی روال اداری حسب مورد در کمیسیون ماده ۱۰۰ و یا کمیسیون موضوع ماده ۵ قانون شورای عالی شهرسازی و معماری، امکان صدور پایان کار و ادامه فعالیت این قبیل واحدها وجود دارد و همچنین باعنایت به نظر اعضای این شورا بر عدم اختلال در کسب وکار شهروندان در شرایط حساس اقتصادی کنونی و فقط تا زمان تعیین تکلیف در مراجع مربوطه و با مبالغ ناچیز دریافت می‌گردد. بدیهی است که پس از اعلام نظر مراجع مربوطه شهرداری نیز مکلف به رعایت این تصمیمات و اجرای فوری آن می باشد.

 النهایه عطف توجه به منطوق مصرحه لایحه دفاعیه و فقدان دلیل بر صحت ادعای شاکیه و با عنایت به اینکه مواد معترض عنه مطابق شرایط قانونی و در حدود صلاحیت شورای اسلامی شهر همدان به تصویب رسیده است، صدور حکم شایسته دایر بر رد اعتراض واهی مطروحه از محضر هیات عمومی دیوان عدالت اداری مورد استدعاست."

هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 1399/06/25 با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.

رای هیات عمومی

به موجب بند ۲۴ ماده ۵۵ قانون شهرداری ها مقرر شده «شهرداری در شهرهایی که نقشه جامع شهر تهیه شده مکلف است طبق ضوابط مذکور در پروانه های ساختمانی نوع استفاده از ساختمان را قید کند و در صورتی که برخلاف مندرجات پروانه ساختمانی در منطقه غیر تجاری، محل کسب یا پیشه یا تجارت دایر شود، شهرداری مورد را در کمیسیون مقرر در تبصره ۱ ماده ۱۰۰ مطرح می نماید.» نظر به اینکه اعطاء مجوز بر خلاف کاربری و اخذ وجه مغایر ماده ۱۰۰ قانون شهرداری و بند ۲۴ ماده ۵۵ قانون مذکور است. همچنین در آراء متعدد هیات عمومی دیوان عدالت اداری از جمله آراء شماره ۴۸۹-۲۴/۵/۱۳۹۶ و ۸۵-۱۲/۲/۱۳۹۶ اخذ عوارض سالیانه بهره برداری موقت از ساختمانها مغایر قانون و خارج از حدود اختیارات شورای اسلامی شهر تشخیص و ابطال شده است، بنابراین ماده ۵۱ سال های ۱۳۹۴ و ۱۳۹۵ و ماده ۴۸ سال ۱۳۹۶ و ماده ۴۱ سال ۱۳۹۷ با عنوان عوارض بهای خدمات سالیانه مصوب شورای اسلامی شهر همدان مستند به بند ۱ ماده ۱۲ و ماده ۸۸ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ مغایر قانون و خارج از حدود اختیارات شورای اسلامی شهر همدان بوده و قابل ابطال است.

هیات عمومی دیوان عدالت اداری