آیین نامه بند (ج) تبصره 7 قانون بودجه ۱۴۰۲ مصوب 1402/03/17
آیین نامه بند (ج) تبصره 7 قانون بودجه ۱۴۰۲ با موضوع توسعه پنجره ملی خدمات دولت هوشمند در بودجه 1402 مصوب 1402/03/17 هیات وزیران
شناسنامه آیین نامه بند (ج) تبصره 7 قانون بودجه ۱۴۰۲:
شماره ابلاغ: 64492/ت61273هـ
تاریخ ابلاغ: 1402/04/17
مرجع تصویب: هیات وزیران
تاریخ تصویب: 1402/03/17
بیشتر بخوانید:
مقررات مرتبط با آیین نامه بند (ج) تبصره 7 قانون بودجه ۱۴۰۲ (مقررات دولت الکترونیک)
موضوعات قوه مجریه در آراء وحدت رویه قضایی
قوه مجریه در آراء دیوان عدالت اداری
مقررات مرجع آیین نامه بند (ج) تبصره 7 قانون بودجه ۱۴۰۲:
بند (ج) تبصره (۷) قانون بودجه سال ۱۴۰۲ : بـه منظور ارتقای بهره وری و کاهش هزینه های دولت و افزایش رضایت مندی مردم، تمام دستگاه های اجرایی موضوع ماده پنج (5) قانون مدیریت خدمات کشوری و ماده (29) قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، نهادهای عمومی غیر دولتی و سایر دستگاه های دارای ردیف در این قانون، مکلفند ضمن ارائه کلیه خدمات خود از طریق پنجره ملی خدمات دولت هوشمند تا آبان سال 1402، با بهینه سازی فرایندها، حداقل بیست درصد خدمات خود را تا پایان دی سال 1402 بـه صورت هوشمند بـه گونه ای ارائه نمایند کـه تمام مراحل درخواست تا دریافت خدمت بـه صورت برخط، بدون دخالت عامل انسانی و بدون اخذ هرگونه مدرک از متقاضی خدمت با استفاده کامل از داده و اطلاعات ملی موضوع قانون مدیریت داده ها و اطلاعات ملی انجام گردد. دستگاه های اجرایی مذکور مکلفند تا پایان آذرماه 1402 کلیه استعلاماتی کـه توسط سایر دستگاه ها از آنها انجام می شود را بـه صورت برخط از طریق مرکز ملی تبادل اطلاعات در اختیار دستگاه متقاضی قرار دهند. آیین نامه اجرایی این بند مشتمل بر خدمات مشمول هر دستگاه، نحوه بهینه سازی فرایندها، نحوه برخط سازی استعلامات، ظرف دو ماه پس از لازم الاجرا شدن این قانون توسط وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات با همکاری سازمان اداری و استخدامی کشور پیشنهاد و بـه تصویب هیات وزیران خواهد رسید. سازمان اداری و استخدامی کشور و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مکلفند گزارش پیشرفت ارائه دامنه خدمات هوشمند و میزان پوشش مجوزهای کسب و کار صادرشده از سوی دستگاه های اجرایی بـه انضمام تحقق استعلامات برخط از طریق مرکز ملی تبادل اطلاعات و فهرست دستگاه های دارای تاخیر از اجرای برنامه را هر سه ماه یک بار بـه کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی ارائه نمایند.
متن آیین نامه بند (ج) تبصره 7 قانون بودجه ۱۴۰۲:
هیات وزیران در جلسه ۱۴۰۲/۳/۱۷ بـه پیشنهاد شماره ۱/۱۹۱۳۲ مورخ ۱۴۰۲/۲/۱۲ وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات با همکاری سازمان اداری و استخدامی کشور و بـه استناد بند (ج) تبصره (۷) ماده واحده قانون بودجه سال ۱۴۰۲ کل کشور آیین نامه اجرایی بند یادشده را بـه شرح زیر تصویب کرد:
بیشتر بخوانید:
مقررات مرتبط با آیین نامه بند (ج) تبصره 7 قانون بودجه ۱۴۰۲ (مقررات دولت الکترونیک)
موضوعات قوه مجریه در آراء وحدت رویه قضایی
قوه مجریه در آراء دیوان عدالت اداری
ماده 1 ـ در این آیین نامه اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط بـه کار می روند:
۱ ـ دستگاه های اجرایی: دستگاه های اجرایی موضوع ماده (۵) قانون مدیریت خدمات کشوری و ماده (۲۹) قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه اقتصادی اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و نهادهای عمومی غیردولتی و سایر دستگاه های دارای ردیف در قانون بودجه سال ۱۴۰۲ کل کشور و دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی غیردولتی و دانشگاه آزاد اسلامی
2 ـ قانون: قانون مدیریت داده ها و اطلاعات ملی مصوب 1401
3 ـ شورا: شورای اجرایی فناوری اطلاعات
۴ ـ وزارت: وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات
۵ ـ سازمان: سازمان اداری و استخدامی کشور
۶ ـ هیات (کمیته): هیات موضوع ماده (۱۳) این آیین نامه
7 ـ خدمت هوشمند: خدمتی کـه بـه صورت برخط و بدون دخالت عامل انسانی و بدون اخذ هر گونه مدرک از متقاضی خدمت با استفاده کامل از داده و اطلاعات ملی موضوع قانون انجام گردد.
8 ـ کارگروه: کارگروه تعامل پذیری دولت الکترونیکی موضوع ماده (۳) قانون
9 ـ پنجره: ملی پنجره ملی خدمات دولت هوشمند.
۱۰ ـ پنجره دستگاه: پنجره واحد خدمات هوشمند دستگاه.
ماده ۲ ـ دستگاه های اجرایی مکلفند تمامی خدمات خود را از طریق پنجره ملی و پنجره دستگاه منطبق با الزامات فنی و معماری پنجره ملی و پنجره دستگاه موضوع مصوبات جلسات (۲۴) و (۲۵) شورا و اصلاحات بعدی آن و مفاد این آیین نامه تا پایان آبان ماه سال ۱۴۰۲ ارائه نمایند.
ماده ۳ ـ خدمات مشمول ماده (۲) این آیین نامه شامل کلیه خدمات قابل ارائه بـه کسب و کارها یا مردم اعم از خدمات منجر بـه صدور مجوز، پروانه، اجازه نامه، گواهی، جواز، نماد، استعلام، پاسخ بـه استعلام موافقت تاییدیه یا سایر عناوین مشابه و خدمات قابل ارایه بـه کارکنان دستگاه های اجرایی است بـه منظور تکمیل و بروزرسانی پایگاه شناسنامه خدمات دولت موضوع ردیف (۸) جدول ماده (۱۰) قانون، دستگاه های اجرایی مکلفند تا پایان مرداد ماه سال ۱۴۰۲ با همکاری سازمان نسبت بـه بازطراحی، احصا و بروز رسانی شناسنامه خدمات فاقد شناسه از پایگاه مذکور شناسه خدمت دریافت نمایند.
تبصره ـ دستگاه های اجرایی دارای خدمت یا مجوز فاقد شناسه خدمت موظفند قبل از ایجاد دسترسی کاربران بـه خدمت مذکور در پنچره در پنجره ملی، شناسه خدمت از سازمان اخذ نمایند.
ماده ۴ ـ دستگاه های اجرایی مکلفند معماری و طراحی پنجره دستگاه خود را با ضوابط و مقررات این آیین نامه تطبیق داده و نیازمندی های خود برای توسعه از منظر داده ها و اطلاعات یا ویژگی ها و قابلیت ها را حداکثر تا پایان تیرماه سال ۱۴۰۲ شناسایی، پیاده سازی و مستقر نمایند.
تبصره ـ دستگاه های اجرایی مکلفند پس از اتصال بـه پنجره ملی، قبل از اجرای هرگونه تغییر در طراحی پنجره دستگاه یا نحوه ارائه خدمت در پنجره ملی، این تغییرات یا اصلاحات را با هماهنگی سازمان فن آوری اطلاعات ایران و رعایت مصوبات جلسات (۲۴) و (۲۵) شورا و اصلاحات بعدی انجام داده و سپس در دسترس کاربران قرار دهند.
ماده ۵ ـ بـه منظور ارائه خدمات یکپارچه بـه کاربران، تمامی دستگاه های اجرایی مکلفند صرفاً با استفاده از ریز خدمات تبادلی (میکرو سرویس های) ورود و احراز هویت یکپارچه و یک باره (S.S.O) منطبق با استانداردهای اعلامی وزارت، اجازه ورود کاربران بـه پنجره دستگاه یا پنجره ملی را پیاده سازی و اجرا نمایند.
تبصره ـ تمامی دستگاه های اجرایی موظفند با رعایت قانون، حداکثر تا پایان شهریور ماه سال ۱۴۰۲ ثبت نام کاربران در پنجره دستگاه خود را صرفاً از طریق خدمات پنجره ملی یا ریز خدمات تبادلی آن اجرایی نمایند و پس از آن حسب نیاز، اطلاعات تکمیلی را در پنجره دستگاه دریافت نمایند.
ماده ۶ ـ بـه منظور حذف استعلامات غير الکترونیکی و انجام برخط و آنی استعلامات برای ارائه الکترونیکی و هوشمند خدمات تمامی دستگاه های اجرایی مکلفند حداکثر تا پایان تیرماه سال ۱۴۰۲ نیازمندی های داده و اطلاعات خود را جهت تصویب بـه کارگروه ارائه نمایند، بـه نحوی کـه کلیه استعلامات و تبادل داده ها تا پایان آذرماه سال ۱۴۰۲ بـه صورت آنی و برخط در مرکز تبادل اطلاعات بـه بهره برداری رسیده باشد. کارگروه کاربرگ درخواست های واصله را با اولویت در اولین جلسه پس از دریافت هر یک از اعلام نیازمندی ها مطرح و تصمیم گیری می نماید.
ماده 7 ـ بـه منظور احصای خدمات مشمول هوشمندسازی موضوع این آیین نامه تمامی دستگاه های اجرایی موظفند حداکثر تا پایان تیرماه سال ۱۴۰۲ حداقل بیست درصد (۲۰%) از خدمات خود را برای هوشمندسازی انتخاب و جهت بررسی و تایید بـه هیات (کمیته) اعلام کنند. ویژگی های اصلی برای تایید مصادیق خدمات مشمول هوشمندسازی عبارتند از:
1- خدماتی کـه در اولویت های ارزیابی شاخص توسعه دولت الکترونیکی درج شده اند و در مصوبات جلسات شورا ابلاغ شده است.
2- خدماتی کـه برای تکمیل پایگاه های داده و اطلاعات پایه موضوع ماده (۱۰) قانون ضروری می باشند.
3- خدماتی کـه برای افراد خانوارها و کسب و کارها کاربری فراگیر داشته باشد.
4- خدماتی کـه حسب قوانین بودجه سنواتی یا سایر قوانین مورد تاکید قرار گرفته اند.
5- خدماتی کـه دریافت خدمت مستلزم اجرای زنجیره ای از خدمات متوالی در دستگاه های دیگر بـه عنوان پیش نیاز دریافت خدمت است.
تبصره ـ هیات (کمیته) موظف است ظرف (۱۵) روز کاری نسبت بـه تعیین تکلیف پیشنهادات دستگاه های اجرایی و تایید انطباق مصادیق خدمات با ویژگی های مذکور در این ماده اقدام نماید.
ماده ۸ ـ دستگاه های اجرایی مکلفند خدمات موضوع ماده (۷) این آیین نامه را کـه بـه تایید هیات (کمیته) رسیده است بـه شرح ذیل هوشمند نمایند:
۱ ـ خدماتی کـه بـه صورت کامل قابلیت الکترونیکی شدن را دارند حسب نوع خدمت بـه یکی از دو صورت زیر هوشمند می شوند:
الف ـ خدمات هوشمند مبتنی بر درخواست خدمت گیرنده: برای خدماتی کـه "درخواست"، عامل شروع فرآیند خدمت است، خدمت گیرنده تنها با یک بار مراجعه بـه پنجره ملی با درخواست خدمت موردنظر و بدون نیاز بـه درخواست سایر زنجیره خدمات پیش نیاز خدمت درخواست شده پاسخ خود را دریافت می کند.
ب ـ خدمات هوشمند مبتنی بر استحقاق خدمت گیرنده برای خدماتی کـه خدمت گیرندگان بالقوه در صورت داشتن مجموعه ای از شرایط مستحق دریافت خدمت می شوند، آن خدمت و سایر زنجیره خدمات پیش نیاز خدمت مورد نظر، بـه صورت خودکار و پس از اخذ تایید کاربر اجرا شده و نتیجه خدمت بدون نیاز بـه درخواست و پیگیری ارائه می شود.
۲ ـ خدماتی کـه بخشی از فرایند خدمت، غیر قابل الکترونیکی شدن است، برای هوشمندسازی لازم است حداقل یک یا چند ویژگی زیر را داشته باشند:
الف ـ درخواست یا تقاضای خدمت توسط اشخاص پس از احراز هویت مبتنی بر پنجره ملی یا بر اساس تحلیل دادههای اشخاص و در اجرای تکالیف قانونی بـه صورت خودکار توسط دستگاه اجرایی اقدام می شود.
ب ـ تمامی داده ها و اطلاعات مورد نیاز برای ارزیابی قواعد و شرایط اخذ خدمات کاملاً الکترونیکی، آنی و برخط و از طریق مرکز ملی تبادل اطلاعات فراهم می شود .
پ ـ ارزیابی یا تطبیق داده و اطلاعات کاربر با شرایط و قواعد اخذ خدمت حداکثر بـه صورت الکترونیکی و آنی و برخط انجام شود.
ت ـ تبادل داده و اطلاعات بـه منظور هوشمندسازی و حذف اخذ هرگونه اسناد و مدارک از متقاضی خدمات باید بـه صورت آنی و برخط از طریق مرکز ملی تبادل اطلاعات انجام گرفته و حتی المقدور زمان ارزیابی و تحلیل داده ها و داده کاوی باید کاهش یابد و در نهایت در همان جلسه الکترونیکی درخواست خدمت نهایی شود.
تبصره ۱ ـ تمامی مدارکی کـه دارای پایگاه اطلاعات پایه موضوع ماده (۱۰) قانون می باشند باید بـه صورت الکترونیکی میان دستگاه های اجرایی تبادل شوند، دستگاه های اجرایی در پنجره دستگاه یا پنجره ملی حسب مورد با رعایت حریم خصوصی اشخاص فقط مجاز بـه دریافت شناسه مدرک مورد نیاز برای انجام الکترونیکی استعلام می باشند.
تبصره ۲ ـ اگر در فرایند تولید و ارائه خدمت، بخشی از خدمت بر اساس ویژگی های خاص آن بـه صورت فیزیکی تعریف شده باشد، اجرای هوشمند سایر بخش های فرایند خدمت بـه منزله هوشمندسازی است.
ماده ۹ ـ خدماتی کـه در فهرست هوشمندسازی دستگاه بـه تایید هیات (کمیته) رسیده است، بـه عنوان اولویت بهینه سازی فرایندها تعیین می شود. تمامی استعلامات نیازمندی های تبادل داده و اطلاعات مربوط بـه این خدمات پس از تصویب کارگروه باید حداکثر تا مهر ماه سال ۱۴۰۲ با همکاری دستگاه های خدمات دهنده و خدمات گیرنده در مرکز ملی تبادل اطلاعات بـه صورت الکترونیکی ارائه شود.
تبصره ـ در فرایند بهینه سازی خدمات دستگاه های اجرایی حسب تشخیص نیاز بـه تبادل داده برای خدمت توسط سازمان، سازمان موظف است درخواست استعلام الکترونیکی مورد نیاز را بـه کارگروه اعلام نماید.
ماده ۱۰ ـ بـه منظور مشارکت شهروندان در فرایند بهینه سازی و هوشمندسازی خدمات، دستگاه های اجرایی موظفند سنجش رضایت شهروندان و ارزیابی کیفیت خدمت ارائه شده را بـه صورت الکترونیکی و بلافاصله پس از ارائه خدمت انجام دهند.
تبصره ـ هیات (کمیته) موظف است سازوکار رضایت سنجی از کیفیت و هوشمندی خدمات را ظرف دو ماه از تاریخ ابلاغ این آیین نامه تدوین و ابلاغ نماید. سازمان و وزارت موظفند امکان دسترسی برخط مردم و سازمانهای نظارتی بـه نتایج رضایت سنجی را فراهم نمایند.
بیشتر بخوانید:
مقررات مرتبط با آیین نامه بند (ج) تبصره 7 قانون بودجه ۱۴۰۲ (مقررات دولت الکترونیک)
موضوعات قوه مجریه در آراء وحدت رویه قضایی
قوه مجریه در آراء دیوان عدالت اداری
ماده ۱۱ ـ دستگاه های اجرایی مکلفند بهینه سازی فرایندهای خود را بـه گونه ای انجام دهند کـه برای هر یک از خدمات مشمول هوشمندسازی در بازه زمانی پایان دی ماه سال ۱۴۰۲ تا پایان اسفند ماه سال ۱۴۰۲ شاخص رضایت خدمت گیرندگان (موضوع ماده (۱۰) این آیین نامه) حداقل بیست درصد (۲۰) بهبود داشته باشد.
ماده ۱۲ ـ بـه منظور سنجش پذیری بهینه سازی فرآیندهای ارایه خدمات هوشمند، دستگاه های اجرایی مکلفند:
1 ـ شاخص های بهبود فرایند خدمات مشمول هوشمندسازی و مقادیر مورد انتظار این شاخص ها بعد از هوشمندسازی در زمینه کارایی و اثر بخشی را تا پایان شهریور ماه سال ۱۴۰۲ احصا کرده و بـه تایید سازمان برسانند.
۲ ـ پیشخوان پایش (داشبورد کنترل) برخط و مبتنی بر داده های بـه روز برای نمایش شاخص های موضوع بند (۱) این ماده را تا پایان سال ۱۴۰۲ ایجاد و دسترسی برخط اعضای هیات (کمیته) بـه داده ها و پیشخوان (داشبورد) مربوطه را فراهم نمایند.
۳ ـ اقدامات بهینه سازی فرآیندهای ارائه خدمات هوشمند را بـه گونه ای شناسایی و اجرا نمایند کـه اهداف مورد انتظار در بند (۱) این ماده در پایان سال ۱۴۰۲ محقق شود.
ماده ۱۳ ـ بـه منظور نظارت بر حسن اجرای این آیین نامه و تعیین اولویت های بهینه سازی و هوشمندسازی، هیاتی (کمیته ای) با مسئولیت وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات و عضویت رییس سازمان برنامه و بودجه کشور و رییس سازمان تشکیل می شود. دبیرخانه این هیات (کمیته) در وزارت مستقر است.
تبصره ـ دستگاه های اجرایی موظفند گزارش پیشرفت اجرای این آیین نامه را بـه صورت ماهانه بـه هیات (کمیته) ارائه نمایند. گزارش پیشرفت ارائه دامنه خدمات هوشمند، میزان پوشش مجوزهای کسب و کار صادر شده، تحقق استعلامات برخط از طریق مرکز ملی تبادل اطلاعات، کیفیت خدمات ارائه شده در پنجره ملی و پنجره دستگاه و فهرست دستگاه های دارای تاخیر از اجرای برنامه هر سه ماه یک بار توسط وزارت و سازمان بـه رییس جمهور، کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی و رسانه های عمومی اعلام می شود.
ماده ۱۴ ـ رعایت ضوابط امنیتی مراجع ذی ربط در اجرای این آیین نامه الزامی است.
معاون اول رییس جمهور ـ محمد مخبر