آیین نامه بند (خ) ماده ۷۱ قانون برنامه هفتم پیشرفت مصوب 1403/12/19

آیین نامه بند (خ) ماده ۷۱ قانون برنامه هفتم پیشرفت با موضوع ایجاد نظام رهگیری و ردیابی، بسته بندی و شناسه دار کردن محصولات خام کشاورزی، دامی، طیور و آبزی و ارزیابی باقیمانده ها مصوب 1403/12/19 هیات وزیران

شماره روزنامه رسمی: 

تاریخ روزنامه رسمی: 

شماره ابلاغ: ۲۰۳۲۰۷

تاریخ ابلاغ: ۱۴۰۳/۱۲/۲۵

مرجع تصویب: هیات وزیران

تاریخ تصویب: ۱۴۰۳/۱۲/۱۹

بیشتر بخوانید:

مقررات برنامه هفتم پیشرفت  

مقررات دامداری و کشاورزی           

مقررات صنایع دریایی      

مقررات منابع دریایی      

بند (خ) ماده ۷۱ قانون برنامه هفتم پیشرفت: وزارت جهاد کشاورزی مکلف است با هماهنگی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سازمان ملی استاندارد ایران پس از ایجاد نظام رهگیری، ردیابی، بسته بندی و شناسنامه دار کردن و نشان(برند)سازی برای محصولات خام کشاورزی، دامی، طیور و آبزی از سطح مزرعه و دامداری، این محصولات را از نظر باقیمانده سموم کشاورزی، شوره (نیترات)، فلزات سنگین و باقیمانده داروهای دامی در زنجیره تأمین، جهت انجام اقدام قانونی لازم، ارزیابی و اعلام نماید. آئین نامه اجرائی این بند توسط وزارت جهاد کشاورزی با هماهنگی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سازمان ملی استاندارد ایران تهیه می شود و بـه تصویب هیأت وزیران می رسد. وزارت جهاد کشاورزی و سازمان ملی استاندارد ایران مکلفند گزارش عملکرد این بند را هر شش ماه یک بار بـه کمیسیون های بهداشت و درمان و کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست مجلس ارسال نمایند.

هیات وزیران در جلسه 1403/12/19 به پیشنهاد وزارت جهاد کشاورزی (با هماهنگی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سازمان ملی استاندارد ایران) و به استناد بند (خ) ماده (71) قانون برنامه پنج ساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران مصوب 1403، آیین نامه اجرایی بند یادشده را به شرح زیر تصویب کرد:

ماده 1 ـ در این آیین نامه، اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می روند:

1 ـ محصول: هر یک از انواع محصولات خام کشاورزی و فراورده های خام دامی.

2 ـ محصولات خام کشاورزی: هرگونه محصول کشاورزی که منشاء گیاهی دارد و به غیر از عملیات کشاورزی، هیچ گونه فرآوری دیگری بر روی آن انجام نشده است.

3 ـ فراورده های خام دامی: موادی مانند شیر، عسل، تخم پرندگان، تخم آبزیان، گوشت و آلایش خوراکی که در زمان حیات دام، طیور و آبزی یا بعد از کشتار یا صید به دست می آید و برای مصرف غذایی انسان استفاده می شود.

تبصره ـ فراورده های دامی که برای حفظ، نگهداری و مصرف با روش های صنعتی یا غیرصنعتی، تغییر شکل داده و از حالت خام درآمده باشند، مشمول تعریف فراورده های خام دامی نیستند.

4 ـ بسته بندی: بهره گیری از پوششی مناسب و مجاز مطابق ضوابط و مقررات مربوط که برای محافظت، نگهداری و نشانه گذاری محصول به کار می رود.

5 ـ شناسنامه دار کردن محصول: تخصیص شناسه و درج آن در نشانه گذاری محصول به شیوه های مختلف از جمله برچسب گذاری، به منظور ایجاد قابلیت رهگیری و شناسایی محصول در تمام مراحل (از تولید تا عرضه یا صادرات).

6 ـ شناسنامه محصول: مجموعه ‏ای از اطلاعات و عناصر توصیفی محصول (از جمله مشخصات محل و فرآیند تولید و تولیدکننده) برای توصیف مشخصات و ایجاد برداشت مشترک از هر قلم محصول.

7 ـ شناسه محصول: شناسه یکتای مجموعه‏ اطلاعات شناسنامه هر قلم محصول.

8 ـ نظام رهگیری و ردیابی: ساز و کار ایجاد قابلیت شناسایی محصول در تمام مراحل زنجیره تأمین در بستر سامانه های مربوط.

9 ـ نشان (برند) سازی: طراحی، ثبت و بهره گیری از یک نشان (برند) تجاری با رعایت قوانین و مقررات مربوط.

10 ـ نشان (برند): عبارت و یا طرح (لوگو) و یا نماد اختصاصی برای شناساندن و متمایز ساختن یک یا چند محصول بسته بندی شده از محصولات مشابه تولیدی توسط سایر تولیدکنندگان.

11 ـ باقیمانده ها: باقیمانده هر یک از سموم کشاورزی و دامپزشکی، نیترات و فلزات سنگین و داروهای دامپزشکی در محصول.

12 ـ بیشینه مجاز باقیمانده ها: حداکثر غلظت مجاز هر یک از باقیمانده ها در محصول، برابر قوانین و مقررات مربوط.

13 ـ ارزیابی محصول: بررسی وضعیت باقیمانده ها در زنجیره تأمین محصول.

14 ـ زنجیره تأمین: کلیه مراحل و فرایندها شامل تولید، نگهداری، بسته بندی و عرضه یا صادرات محصول.

ماده 2 ـ به منظور شناسنامه دار کردن، رهگیری و ردیابی محصول در زنجیره تأمین، وزارت جهاد کشاورزی مکلف است با رعایت ماده (107) قانون برنامه پنج ساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران مصوب 1403، ضوابط فنی، فرایند و برنامه اجرایی آن را ظرف شش ماه از تاریخ ابلاغ این آیین نامه، تدوین و اعلام نماید.

تبصره ـ وزارت صنعت، معدن و تجارت، اتاق اصناف کشاورزی و منابع طبیعی ایران و سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی جمهوری اسلامی ایران موظف به همکاری در اجرای این ماده می باشند.

ماده 3 ـ وزارت جهاد کشاورزی موظف است نسبت به تهیه شناسنامه و فراهم کردن امکان تخصیص شناسه برای محصولات خام کشاورزی و فراورده های خام دامی در بستر سامانه های رهگیری و ردیابی مربوط اقدام نماید. جدول زمان بندی اجرای این برنامه از سوی وزارت جهاد کشاورزی به نحوی ارائه می شود که تا پایان اجرای قانون برنامه پنجساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران عملیاتی گردد.

تبصره ـ سامانه های رهگیری و ردیابی محصول که توسط وزارت جهاد کشاورزی با استفاده حداکثری از سامانه های موجود حسب مورد، ایجاد، تکمیل و به روزرسانی می شوند، به منظور هماهنگی با سایر دستگاه های ذی ربط، باید امکان تبادل داده با سامانه جامع یکپارچه سازی و نظارت بر فرایند تجارت (سامانه جامع تجارت)، سامانه گمرک و سامانه های سازمان غذا و دارو و سازمان ملی استاندارد ایران را دارا باشند و درگاه مورد نیاز جهت دسترسی ذی نفعان موضوع این آیین نامه را فراهم کنند.

ماده 4 ـ وزارت جهاد کشاورزی موظف است ضوابط، دستورالعمل ها و برنامه های اجرایی مربوط به عرضه محصول به صورت بسته بندی شده را با هماهنگی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، سازمان ملی استاندارد ایران (در خصوص کالاهای دارای استاندارد ملی) و وزارت صنعت، معدن و تجارت و مبتنی بر مقتضیات بازارهای مربوط، ظرف شش ماه از تاریخ ابلاغ این آیین نامه، تدوین و اجرایی نماید.

ماده 5 ـ کلیه اشخاص حقیقی یا حقوقی که به نحوی در زمینه تولید، واردات و عرضه محصول فعالیت دارند، مکلف به اجرای ضوابط و دستورالعمل های اعلامی وزارت جهادکشاورزی در خصوص این آیین نامه می باشند.

تبصره 1 ـ کلیه مراکز مرتبط با توزیع محصول از جمله اصناف و شهرداری ها موظفند پس از راه اندازی سامانه، از عرضه محصولات فاقد شناسه رهگیری و یا محصولات شناسه دار دارای باقیمانده غیرمجاز در مراکز تحت نظارت و مدیریت خود جلوگیری نمایند.

تبصره 2 ـ پس از برقراری نظام رهگیری و ردیابی محصولات توسط وزارت جهادکشاورزی، صرفاً محصولات دارای شناسنامه، مجاز به صادرات بوده و گمرک جمهوری اسلامی ایران موظف به رعایت مفاد این آیین نامه می باشد.

ماده 6 ـ تولیدکنندگان محصول و سایر اشخاص حقیقی و حقوقی مرتبط با زنجیره تأمین این محصولات، در صورت بسته بندی، اخذ شناسه محصول و نشان(برند) سازی برای محصولات تولیدی خود، در اولویت بهره مندی از مشوق ها، حمایت های قانونی و تسهیلات اعطایی می باشند.

ماده 7 ـ به منظور ارزیابی محصول در زنجیره تأمین:

1 ـ وزارت جهاد کشاورزی موظف است با همکاری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سازمان ملی استاندارد ایران، محصولاتی که در نظام رهگیری و ردیابی ثبت شده اند را به منظور انجام اقدامات قانونی لازم مورد بررسی و نظارت قرار دهد.

2 ـ وزارت جهاد کشاورزی موظف است محصول خام کشاورزی بسته بندی شده شناسنامه دار شده را برای برنامه ریزی ارزیابی این محصولات در سطح عرضه، به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سازمان ملی استاندارد ایران اعلام کند، تا هریک حسب وظایف قانونی مربوط، اقدام نمایند.

تبصره ـ در مورد فرآورده های خام دامی، سازمان دامپزشکی کشور مکلف است برنامه ملی پایش باقیمانده ها را در سطح تولید و عرضه به طور سالانه تدوین و اجرا نماید.

ماده 8 ـ هرگاه وجود باقیمانده ها به میزانی بیشتر از بیشینه مجاز آن در محصول در سطح عرضه، حسب مورد توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، سازمان ملی استاندارد ایران و سازمان دامپزشکی کشور تشخیص داده شود:

1 ـ وزارت جهاد کشاورزی مکلف است حسب گزارش های دریافتی، درباره علت و منشأ آن، بررسی و با توجه به نتایج حاصله، راهکارهای لازم برای پیشگیری از وقوع مجدد این موضوع را اتخاذ و حسب مورد اجرا نماید.

2 ـ تولیدکننده، واردکننده یا عرضه کننده محصول (حسب مورد) موظف است نسبت به فراخوان و جمع آوری محصول از سطح عرضه و تعیین تکلیف، حسب ضوابط مرجع ذی صلاح قانونی مربوط، اقدام نماید. متخلف از این موضوع، به مرجع صالح قانونی ذی ربط، معرفی می شود.

تبصره ـ در صورت شناسایی عرضه محصول فاقد شناسه، بسته بندی و غیرقابل رهگیری و ردیابی در مراکز توزیع و عرضه، برخلاف ضوابط، دستورالعمل ها و برنامه های اجرایی وزارت جهادکشاورزی، مرجع قانونی ذی ربط، متخلف را به سازمان تعزیرات حکومتی معرفی می کند.

ماده 9 ـ سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران موظف است به استناد ماده (18) قانون افزایش بهره وری بخش کشاورزی و منابع طبیعی مصوب 1389، با درخواست وزارت جهاد کشاورزی برای ترویج فرهنگ مصرف محصولات بسته بندی شده و دارای شناسه رهگیری و اطلاع رسانی در زمینه تولید و مصرف این قبیل محصولات نسبت به تولید و پخش برنامه های آموزشی و ترویجی اقدام نماید.

ماده 10 ـ سازمان برنامه و بودجه کشور اعتبارات لازم برای اجرای این آیین نامه را با پیشنهاد دستگاه های اجرایی ذی ربط و با رعایت بند (ت) ماده (18) قانون برنامه پنج ساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران، بند (د) و (هـ) ماده (28) قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (2) مصوب 1393، در لایحه بودجه سنواتی پیش بینی می نماید.

ماده 11 ـ وزارت جهاد کشاورزی و سازمان ملی استاندارد ایران موظفند گزارش عملکرد اجرای این آیین نامه را هر شش ماه یک بار به کمیسیون های بهداشت و درمان و کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست مجلس شورای اسلامی ارسال نمایند.

محمدرضا عارف ـ معاون اول رئیس جمهور