آیین نامه طبیعت گردی مصوب ۱۴۰۳/۰۱/۱۵

آیین نامه طبیعت گردی مشتمل بر دوازده ماده بـه استناد بـه اصل 138 قانون اساسی مصوب ۱۴۰۳/۰۱/۱۵ هیأت وزیران

شناسنامه آیین نامه طبیعت گردی:

شماره ابلاغ: ۱۵۴۸۷

تاریخ ابلاغ: ۱۴۰۳/۰۲/۰۳

مرجع تصویب: هیات وزیران

تاریخ تصویب: ۱۴۰۳/۰۱/۱۵

بیشتر بخوانید:

مجموعه مقررات مرتبط با آیین نامه طبیعت گردی

نظریات مشورتی مرتبط با موضوعات تولید و صنعت 

مجموعه موضوعی آرای وحدت رویه قضائی

آرای دیوان عدالت اداری مرتبط با تولید و صنعت

متن آیین نامه طبیعت گردی:

هیأت وزیران در جلسه 1403/1/15 بـه پیشنهاد مشترک وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، وزارت جهاد کشاورزی و سازمان حفاظت محیط زیست و بـه استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، آیین نامه طبیعت گردی را بـه شرح زیر تصویب کرد:

ماده 1 ـ در این آیین نامه، اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط بـه کار می روند:

1 ـ وزارت: وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی.

2 ـ کارگروه ملی: کارگروه ملی طبیعت گردی.

3 ـ کارگروه استانی: کارگروه طبیعت گردی استان ها.

4 ـ اداره کل: هر یک از ادارات کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان ها.

5 ـ مناطق و محدوده های طبیعی خاص:

الف ـ مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست: مناطق چهارگانه شامل پارک ملی، اثر طبیعی،‌ ملی، پناهگاه حیات وحش، منطقه حفاظت شده موضوع بند (الف) ماده 3 قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست مصوب 1353 با اصلاحات بعدی و تالاب ها و مناطق ثبت شده در معاهده های بین المللی.

ب ـ مناطق تحت مدیریت و نظارت سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور:

محدوده های اراضی جنگلی، مراتع، بیابان ها، کویرها و دیگر پهنه های طبیعی.

پ ـ زمین بوستان (ژئوپارک) های ملی و جهانی در داخل کشور مورد تأیید فنی سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور.

ت ـ محدوده های میراث طبیعی ملی و جهانی و محدوده های تاریخی ـ فرهنگی ـ طبیعی (ثبت شده توسط وزارت) دارای ظرفیت طبیعت گردی.

6 ـ طبیعت گردی: گونه ای از گردشگری و سفر مسئولانه، غیرمصرفی و پایدار در طبیعت با تأکید بر حفظ و احیای محیط زیست، منابع طبیعی، فرهنگ، رفاه، رشد اقتصادی و احترام بـه جامعه محلی و اعتقادات و فرهنگ آن، تفسیر و آموزش کـه شامل فعالیت ها و خدمات گردشگری در طبیعت و مشتمل بر شاخه های مختلفی همچون بوم گردی (اکوتوریسم) و زمین گردشگری (ژئوتوریسم) است.

7 ـ طرح طبیعت گردی: طرحی کـه بر پایه تعریف طبیعت گردی بـه منظور بهره برداری در مناطق طبیعی با پایبندی حداکثری بـه اصول حفاظت و بهره برداری پایدار، متناسب با حفظ ظرفیت زیستی طبیعت و با هدف ارائه خدمات طبیعت گردی تهیه و حسب مورد بـه تصویب نهایی کارگروه ملی یا استانی می رسد.

ماده 2 ـ دامنه شمول این آیین نامه مناطق و محدوده های طبیعی خاص می باشد.

ماده 3 ـ بـه منظور مدیریت کلان، برنامه ریزی و هماهنگی در زمینه توسعه طبیعت گردی در مناطق خاص، تشویق و ترویج طبیعت گردی و تسهیل و هدایت فعالیت ها و امور مندرج در این آیین نامه، کارگروه ملی طبیعت گردی مرکب از اعضای زیر تشکیل می گردد:

1 ـ نماینده وزارت (معاون گردشگری بـه عنوان رییس کارگروه).

2 ـ نماینده وزارت جهاد کشاورزی (رییس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور).

3 ـ نماینده سازمان حفاظت محیط زیست (معاون محیط زیست طبیعی)

4 ـ نماینده وزارت صنعت، معدن و تجارت (رئیس سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور).

5 ـ یک نفر متخصص حوزه طبیعت گردی.

6 ـ دستیار وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در امر مردمی سازی.

7 ـ نماینده دستگاه ها و معاونت های تخصصی مرتبط، حسب موضوع مورد بررسی در کارگروه (مدعو بدون حق رأی).

تبصره 1 ـ دبیرخانه کارگروه ملی، در وزارت و دبیرخانه کارگروه استانی، در اداره کل مستقر است.

تبصره 2 ـ ساختار و وظایف دبیرخانه کارگروه ملی و استانی بدون توسعه تشکیلات مطابق دستورالعملی خواهد بود کـه بـه تصویب کارگروه ملی خواهد رسید.

تبصره 3 ـ تصمیمات کارگروه ملی بـه اتفاق آرای اعضای کارگروه ملی اتخاذ و توسط وزارت ابلاغ می گردد.

تبصره 4 ـ متخصص حوزه طبیعت گردی با معرفی وزارت و تأیید کارگروه ملی برای مدت دو سال انتخاب می گردد.

تبصره 5 ـ اداره کل موظف است نسبت بـه تشکیل کارگروه های استانی متشکل از اعضای متناظر کارگروه ملی (به جز بند 6) در سطح استان و نماینده استانداری اقدام نماید. در کارگروه استان تهران، از شهردار تهران با حق رأی دعوت بـه عمل می آید.

ماده 4 ـ دستگاه های عضو کارگروه ملی مکلفند نسبت بـه پیش بینی پست های سازمانی در ساختار اداری خود کـه مرتبط با طبیعت گردی در سطوح ستادی و استانی است با استفاده از ظرفیت های موجود و بدون توسعه تشکیلات با ساختار جدید و با همکاری سازمان اداری و استخدامی کشور در چهارچوب قوانین و مقررات مربوط اقدام نمایند.

بیشتر بخوانید:

مجموعه مقررات مرتبط با آیین نامه طبیعت گردی

نظریات مشورتی مرتبط با موضوعات تولید و صنعت 

مجموعه موضوعی آرای وحدت رویه قضائی

آرای دیوان عدالت اداری مرتبط با تولید و صنعت

ماده 5 ـ وظایف کارگروه ملی در زمینه فعالیت ها و طرح های مرتبط با مناطق و محدوده های طبیعی خاص در چهارچوب قوانین و مقررات، بـه شرح زیر است:

1 ـ تدوین سیاست های اجرایی،‌ دستورالعمل های اجرایی و تخصصی و ساز و کارهای نظارتی با مشارکت دستگاه های ذی ربط.

2 ـ تصویب و نظارت بر اجرای طرح های طبیعت گردی با رعایت ضوابط عرصه و حریم میراث طبیعی و تاریخی ـ فرهنگی ثبت شده.

3 ـ حمایت از طراحی و معرفی محصولات، مناطق و مسیرهای جدید و مستعد طبیعت گردی در کشور و معرفی آنها در سطح ملی و بین المللی.

4 ـ معرفی و ویژند (برند) سازی تولیدات و محصولات محلی در سطح اثرگذاری طرح های طیبعت گردی.

5 ـ حمایت و پشتیبانی از فعالان حوزه طبیعت گردی و تبادل تجربیات و ارتباطات در سطح بین المللی.

6 ـ حمایت و پشتیبانی از طرح های توانمند سازی جوامع محلی در راستای توسعه طبیعت گردی.

7 ـ تهیه پیوست های فرهنگی مورد نیاز طرح طبیعت گردی و تدوین دستورالعمل های لازم برای ساماندهی و نظارت برگشت (تور) های طبیعت گردی.

8 ـ بسترسازی و تسهیل شرایط حضور خانواده ها در طبیعت و ترویج سفرهای خانواده محور.

9 ـ برنامه ریزی جهت ایجاد بسترهای لازم برای هوشمند سازی فرآیندها و استفاده از ابزار رقومی در توسعه طبیعت گردی کشور.

10 ـ برنامه ریزی در زمینه ساز و کارهای حفاظتی، نظارتی و اجرایی ظرفیت برد گردشگری در مقصدها و مناطق مستعد طبیعت گردی.

11 ـ تدوین دستورالعمل ساماندهی و نظارت بر بیراهه نوردی (آفرود سواری) در عرصه های طبیعی کشور.

ماده 6 ـ دستگاه های عضو کارگروه ملی موظفند دستورالعمل و ضوابط مرتبط با طرح های طبیعت گردی در مناطق تحت مدیریت خود را در کارگروه ملی اعلام و نسبت بـه رفع موانع موجود اقدام نمایند.

ماده 7 ـ اجرای طرح های طبیعت گردی در اراضی ملی واقع در مناطق چهارگانه و تالاب های تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست توسط اشخاص حقیقی یا حقوقی با اولویت جوامع محلی و رعایت قوانین و مقررات طبق طرحی کـه بـه تصویب نهایی کارگروه ملی می رسد، انجام می شود. سازمان یادشده با رعایت ضوابط زیست محیطی، نسبت بـه انعقاد قرارداد استفاده از منافع فعالیت های تفرجی بدون واگذاری عرصه و اعیان و بدون ایجاد هرگونه حقوق مکتسبه، برای مدتی معین با قابلیت تمدید برای اشخاص مورد تأیید یا معرفی شده توسط وزارت اقدام می نماید.

تبصره 1 ـ کلیه طرح های طبیعت گردی در داخل مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست، تابع ضوابط ابلاغی و برنامه مناطق تفرجی مندرج در طرح های مدیریت این مناطق می باشند.

تبصره 2 ـ طرح های طبیعت گردی مشمول گزارش ارزیابی اثرات زیست محیطی باید بر اساس مصوبه شورای عالی حفاظت محیط زیست مورد ارزیابی محیط زیستی قرار گرفته و مجوز لازم را اخذ نمایند.

تبصره 3 ـ مشوق های حمایتی وزارت کـه منطبق با ضوابط دستگاه های عضو کارگروه ملی باشد، در عرصه های طرح های طبیعت گردی قابل تسری می باشد.

ماده 8 ـ اجرای طرح های طبیعت گردی مصوب کارگروه ملی واقع در عرصه های تحت اختیار سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور،‌ منوط بـه انعقاد قرارداد با سازمان مذکور در قالب ماده 3 قانون حفاظت و بهره برداری از جنگل ها و مراتع مصوب 1346 با اصلاحات بعدی است.

ماده 9 ـ سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور مکلفند در صورت عدم انجام تعهدات توسط مجری طرح،‌ مراتب را بـه وزارت جهت پیگیری ایفای تعهدات توسط مجری اعلام نموده و در صورت عدم انجام تعهدات،‌ اقدامات قانونی لازم را بـه عمل آورند. نظارت بر حسن جریان خدمات طبیعت گردی بر اساس طرح مصوب بر عهده وزارت می باشد.

تبصره 1 ـ تعهدات مجری در قبال وزارت برای اجرای طرح های طبیعت گردی باید بـه دستگاه های ذی ربط اعلام و در قراردادهای مربوط قید شود.

تبصره 2 ـ اصلاح 1403/02/26 ـ مجوز بهره برداری هرگونه فعالیت گردشگری مطابق ضوابط آیین نامه ایجاد،‌ اصلاح، تکمیل، درجه بندی و نرخ گذاری تأسیسات گردشگری و نظارت بر آنها، موضوع تصویب نامه شماره 75791 /51001هـ مورخ 1394/6/11 با اصلاحات بعدی آن و سایر مقررات گردشگری از سوی وزارت صادر می شود.

بیشتر بخوانید:

مجموعه مقررات مرتبط با آیین نامه طبیعت گردی

نظریات مشورتی مرتبط با موضوعات تولید و صنعت 

مجموعه موضوعی آرای وحدت رویه قضائی

آرای دیوان عدالت اداری مرتبط با تولید و صنعت

ماده 10 ـ اعتبارات مورد نیاز برای اجرای تعهدات این آیین نامه از محل اعتبارات مصوب مربوط دستگاه های عضو کارگروه ملی تأمین می گردد.

ماده 11 ـ وزرات مکلف است ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ این آیین نامه با همکاری و مشارکت دستگاه های عضو کارگروه ملی شرح خدمات طرح های طبیعت گردی را تهیه و ابلاغ نماید.

ماده 12 ـ تصویب نامه شماره 27313 /ت33472هـ مورخ 1384/5/5 با اصلاحات بعدی آن لغو می گردد.

محمد مخبر، معاون اول رییس جمهور