آیین نامه قانون حمایت خانواده 1391 مصوب 1393/11/27

متن آیین نامه قانون حمایت خانواده 1391:

در اجرای مواد 17، 21، 41 و 57 قانون حمایت خانواده مصوب 1391/12/01 مجلس شورای اسلامی و بنا بـه پیشنهاد وزیر دادگستری، «آیین نامه اجرایی قانون حمایت خانواده» بـه شرح مواد آتی است.

فصل اول ـ دادگاه خانواده

مبحث اول: کلیات

ماده 1 ـ واژه های بـه کار رفته در این آیین نامه بـه شرح زیر می باشند:

الف ـ قانون: قانون حمایت خانواده مصوب 1391/12/01 مجلس شورای اسلامی

ب ـ آیین نامه: آیین نامه اجرایی قانون حمایت خانواده مصوب 1391/12/01 مجلس شورای اسلامی

ج ـ دادگاه خانواده: دادگاه خانواده موضوع قانون

د ـ مرکز امور مشاوران: مرکز امور مشاوران، وکلا و کارشناسان رسمی قوه قضاییه

ماده 2 ـ از زمان لازم الاجراء شدن قانون در حوزه های قضایی کـه دادگاه خانواده تشکیل نگردیده یا در صورت تشکیل بـه تعداد کافی ایجاد نشده است تا استقرار کامل دادگاه های مذکور، دادگاه عمومی حقوقی مستقر در آن حوزه یا شعب دادگاه عمومی فعلی ویژه رسیدگی بـه دعاوی خانوادگی با ساختار موجود ولی با رعایت مقررات قانون و تشریفات مربوط، بـه دعاوی موضوع قانون رسیدگی خواهند کرد.

تبصره ـ در حوزه قضایی دادگاه بخش چنانچه دادگاه خانواده تشکیل نشود دعاوی راجع بـه اصل نکاح و انحلال آن در دادگاه خانواده نزدیکترین حوزه قضایی هر استان رسیدگی خواهد شد.

ماده 3 ـ رئیس کل دادگستری هر استان موظف است تمهیدات لازم جهت تشکیل دادگاه خانواده و مراکز مشاوره خانواده را با کمک مسئولان قوه قضاییه و همکاری رؤسای حوزه های قضایی شهرستان های مربوط ظرف مهلت مقرر در قانون، فراهم نماید.

ماده 4 ـ مراجع عالی اقلیت های دینی مذکور در قانون اساسی توسط کلیساها، دارالشرع کلیمیان و انجمن ها و نهادهای زرتشتی سراسر کشور بـه قوه قضاییه اعلام خواهد شد. دادگاه خانواده تصمیم مراجع مذکور در خصوص امور حسبی و احوال شخصیه اقلیت های یاد شده مانند نکاح و طلاق را پس از وصول، بررسی و بدون رعایت تشریفات، تنفیذ و دستور اجراء صادر خواهد کرد.

تبصره ـ قوه قضاییه مراجع عالی معتبر را از طریق رؤسای کل دادگستری بـه دادگاه های خانواده معرفی خواهد کرد.

ماده 5 ـ احراز عدم تمکن مالی اصحاب دعوی، موضوع ماده 5 قانون، بـه تشخیص دادگاه است و نیاز بـه تشریفات دادرسی و حکم اعسار ندارد. در صورت نیاز، دادگاه در وقت فوق العاده تحقیقات لازم را انجام خواهد داد.

ماده 6 ـ در صورت اقتضاء ضرورت یا وجود الزام قانونی دایر بر داشتن وکیل، دادگاه حسب مورد راساً یا بـه درخواست فرد فاقد تمکن مالی از طریق مرکز امور مشاوران یا کانون وکلاء دادگستری مربوط وکیل معاضدتی تعیین می کند. مرکز یا کانون مذکور مطابق مقررات، موظف بـه معرفی وکیل معاضدتی بـه دادگاه است.

مبحث دوم: ارائه گواهی پزشکی توسط زوجین

بیشتر بخوانید:

ماده ۷ ـ

الف ـ وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی مکلف است فهرست بیماریهای موضوع صدر ماده 23 قانون و هرگونه تغییری کـه در فهرست مذکور متعاقباً ایجاد گردد را تعیین و بـه سازمان اسناد و املاک کشور اعلام کند. سازمان یاد شده پس از وصول فهرست مذکور، مراتب را بـه دفاتر اسناد رسمی ثبت ازدواج ابلاغ می کند. نظارت و پیگیری بر این امر بر عهده سازمان مذکور می باشد.

ب ـ دفاتر رسمی ثبت ازدواج پس از دریافت گواهی واکسینه شدن نسبت بـه بیماری های مزبور و گواهی عدم اعتیاد زوجین بـه مواد مخدر و عدم ابتلاء بـه بیماری های مذکور، اقدام بـه ثبت ازدواج می نمایند.

ج ـ چنانچه گواهی صادر شده بر وجود بیماری و یا اعتیاد بـه مواد مخدر دلالت کند، ثبت نکاح در دفتر رسمی ازدواج، در صورت درخواست کتبی آنان مبنی بر ثبت ازدواج علیرغم بیماری و یا اعتیاد بـه مواد مخدر، بلامانع است.

د ـ چنانچه گواهی صادر شده بر وجود بیماری های مسری و خطرناک مذکور در فهرست یاد شده دلالت کند، طرفین جهت مراقبت و نظارت توسط دفتر رسمی ثبت ازدواج بـه مرکز مورد تایید وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی معرفی می شوند. دفتر مذکور پس از تایید مرکز یاد شده مبنی بر انجام مراقبت لازم، نسبت بـه ثبت ازدواج اقدام می کند.

تبصره ـ در مورد بیماری خطرناک کـه منجر بـه خسارت جنین باشد باید علاوه بر مراقبت و نظارت بـه شرح فوق، نسبت بـه جلوگیری از بچه دار شدن، پیشگیری مؤثری را تحت نظارت مراکز یاد شده و پزشک متخصص انجام و نتیجه را بـه مراکز مزبور ارائه دهند. در صورت تایید مراکز فوق مبنی بر انجام اقدامات فوق دفتر رسمی ازدواج نسبت بـه ثبت ازدواج اقدام می کند.

هـ ـ گواهی عدم اعتیاد بـه مواد مخدر و عدم ابتلاء بـه بیماری های موضوع ماده 23 قانون باید توسط مراکز مورد تایید وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی صادر گردد و الا اعتبار نخواهد داشت.

مبحث سوم: طلاق توافقی

ماده 8 ـ در صورتی کـه زوجین متقاضی طلاق توافقی باشند، دادگاه باید موضوع را بـه مرکز مشاوره خانواده ارجاع دهد. مرکز فوق در صورت انصراف طرفین از طلاق، با تنظیم صورتجلسه، پرونده را جهت اتخاذ تصمیم مقتضی بـه دادگاه ارسال می کند. در صورت عدم حصول توافق کلی زوجین نسبت بـه شرایط مقرر بین طرفین، گزارش اقدامات انجام شده و مشروح مذاکرات از جمله، اظهارات آنها و نقاط قوت و ضعف و موارد توافق و نظر مرکز فوق پیرامون موضوع را بـه دادگاه ارائه می دهد تا دادگاه مطابق قانون رسیدگی و اتخاذ تصمیم نماید.

تبصره ـ مواردی کـه طرفین در اجرای ماده 25 قانون مستقیماً بـه مرکز مشاوره خانواده مراجعه می کنند، در صورت انصراف طرفین از طلاق، با تنظیم صورتجلسه پرونده بایگانی می شود. در صورت عدم حصول توافق کلی زوجین نسبت بـه شرایط مقرر بین طرفین، مرکز فوق اظهارات آنها و موارد توافق و اختلاف را صورتجلسه و نظر خود را اعلام می کند. در صورتی کـه موضوع در دادگاه مطرح شود، مرکز فوق صورتجلسات تنظیمی و نظریه خود را بـه تقاضای هر یک از طرفین بـه دادگاه جهت اتخاذ تصمیم مقتضی ارسال می کند.

ماده 9 ـ در صورتی کـه اقدامات مرکز مشاوره خانواده منجر بـه حصول توافق در طلاق بین زوجین گردد، سازش نامه با ذکر شروط و تعهدات مورد توافق طرفین تنظیم و مراتب بـه دادگاه اعلام خواهد شد. در این صورت، دادگاه تعهدات و شروط مورد توافق طرفین در مرکز مشاوره را در صورت تایید زوجین در محضر دادگاه ضمن انعکاس در صورتمجلس در گواهی عدم امکان سازش قید می نماید.

ماده 10 ـ اصلاح بواسطه مصوبه اصلاحی آئین نامه مصوب 1402/07/08 ـ مرکز مشاوره از زمان وصول درخواست یا ارجاع دادگاه، باید حداکثر ظرف سه ماه اتخاذ تصمیم نماید. در صورت توافق زوجین، مهلت مذکور حداکثر تا سه ماه دیگر قابل تمدید خواهد بود. نحوه فعالیت مراکز مشاوره خانواده در خصوص اموری از قبیل نحوه ارجاع، پذیرش و تشکیل پرونده، نحوه برگزاری جلسات مشاوره، نظارت و ارزیابی عملکرد و رتبه بندی مراکز فوق مطابق دستورالعملی خواهد بود کـه بـه تصویب رئیس مرکز می رسد.

مبحث چهارم: داوری

بیشتر بخوانید:

ماده 11ـ داوری در این قانون تابع شرایط مندرج در قانون آیین دادرسی مدنی نمی باشد.

ماده ۱۲ـ پس از صدور قرار ارجاع امر بـه داوری هر یک از زوجین مکلف است ظرف یک هفته از تاریخ ابلاغ قرار، داور خود را کـه دارای شرایط مقرر در ماده ۲۸ قانون باشد، بـه دادگاه معرفی کند.

ماده 13 ـ مهلت اعلام نظر داوران توسط دادگاه تعیین خواهد شد. دادگاه می تواند در صورت درخواست داوران یا یکی از آنها و احراز ضرورت، مهلت را تمدید نماید.

ماده 14 ـ داوران موظفند با تشکیل جلسه یا جلسات متعدد با حضور زوجین و در صورت امتناع بدون حضور زوجین یا یکی از آنان در جهت رفع اختلاف و اصلاح ذات البین تلاش کنند و نتیجه را در مهلت مقرر بـه دادگاه اعلام نماید.

ماده 15 ـ چنانچه داوران یا یکی از آنان درخواست حق الزحمه داوری کند دادگاه حق الزحمه متناسبی برای وی تعیین و با رعایت ماده 5 قانون، دستور دریافت آن را از متقاضی صادر خواهد کرد.

مبحث پنجم: حقوق زوجه

ماده 16 ـ دادگاه باید ضمن صدور گواهی عدم امکان سازش یا حکم الزام زوج بـه طلاق، در مورد حقوق زوجه، موضوع ماده 29 قانون، تعیین تکلیف نماید. در مواردی کـه تعیین جهیزیه یا نفقه و موارد دیگر بـه لحاظ مجهول المکان بودن زوجه یا بـه علت دیگر در زمان صدور رای ممکن نباشد نسبت بـه موارد مذکور پرونده مفتوح خواهد ماند تا بعداً رسیدگی و اقدام شود و نسبت بـه سایر حقوق زوجه باید تعیین تکلیف گردد.

ماده 17 ـ هزینه های حضانت و نگهداری طفل اعم از نفقه و سایر هزینه های لازم در این خصوص، توسط دادگاه با رعایت اوضاع و احوال طفل و شخصی کـه حضانت و نگهداری طفل بـه عهده وی محول گردیده و در صورت ضرورت با اخذ نظر کارشناس رسمی دادگستری یا خبره محلی و رعایت سایر ضوابط تعیین خواهد شد.

مبحث ششم: مدت اعتبار حکم طلاق و گواهی عدم امکان سازش

بیشتر بخوانید:

مقررات مرتبط: دستورالعمل مواد ۲۳، ۲۴، ۳۲، ۳۳، ۳۵، ۳۹ و ۴۷ آیین نامه قانون حمایت خانواده 1391 با موضوع نحوه تشکیل و فعالیت مراکز مشاوره خانواده مصوب 1396/12/17

ماده 18 ـ عذر زوج برای عدم حضور در دفترخانه موضوع ماده 33 قانون، در صورتی موجه تلقی خواهد شد کـه از معاذیر پیش بینی شده در ماده 306 قانون آیین دادرسی مدنی باشد، چنانچه دفترخانه نسبت بـه موجه بودن عذر، مواجه با ابهام باشد، باید از دادگاه صادر کننده حکم تقاضای رفع ابهام نماید.

ماده 19 ـ نمایندگی موضوع تبصره ماده 33 قانون بدون هرگونه هزینه خواهد بود.

ماده 20 ـ چنانچه زوج در دفترخانه حاضر شود و گواهی عدم امکان سازش را در مهلت سه ماهه تسلیم کند ولی از جهت پرداخت حقوق مالی زوجه اظهار عجز نماید و گواهی مبنی بر ارائه دادخواست اعسار و تقسیط بـه دادگاه صالح را در مهلت مذکور بـه دفترخانه تحویل دهد، اعتبار گواهی عدم امکان سازش تا تعیین تکلیف اعسار بـه قوت خود باقی خواهد ماند.

ماده 21 ـ چنانچه زوجه برای اجرای گواهی عدم امکان سازش کـه بـه درخواست زوج صادر گردیده در دفترخانه حاضر نشود، در صورتی کـه زوج حقوق مالی زوجه، موضوع ماده 29 قانون، را تحویل اجرای احکام دادگاه صادر کننده گواهی عدم امکان سازش نماید، بـه تقاضای زوج صیغه طلاق جاری و در دفتر طلاق ثبت و مراتب بـه زوجه اطلاع داده می شود. از جهت حفظ و نگهداری حقوق مالی زوجه، اجرای احکام بـه ترتیب مقرر در مواد 45 و 78 قانون اجرای احکام مدنی عمل خواهد کرد. هزینه نگهداری اشیاء و اموال و سکه ها از زمان تحویل توسط زوج، بـه عهده زوجه خواهد بود.

مبحث هفتم: حضانت و نگهداری اطفال

ماده ۲۲ـ اجرای حکم حضانت تا زمانی کـه در حکم قطعی دادگاه معین گردیده استمرار دارد و اجرای احکام دادگاه باید پرونده اجرائی ویژه آن را تشکیل دهد و هر زمان نیاز بـه پیگیری باشد، اقدام نماید.

ماده 23 ـ در مواردی کـه طفل بـه هر دلیل از ملاقات امتناع می کند، اجرای احکام باید با هماهنگی با دادگاه تدابیر لازم از جمله ارجاع موضوع بـه مددکار اجتماعی یا مرکز مشاوره خانواده برای جلب تمایل طفل بـه ملاقات اتخاذ نماید. اگر با توجه بـه نظر مشاور روانشناس مرکز فوق و قرائن موجود برای دادگاه محرز شود اجرای حکم حضانت یا ملاقات کودک بـه سلامت روانی وی آسیب وارد خواهد کرد، اجرای احکام می تواند با کسب موافقت دادگاه تا فراهم شدن آمادگی طفل، اجرای حکم را بـه تاخیر اندازد.

ماده 24 ـ برای پیگیری امور حضانت و نگهداری اطفال و سایر امور مربوط، دادگستری باید از وجود مددکاران اجتماعی آموزش دیده، موضوع ماده 68 آیین نامه، و واجد مهارتهای لازم برای ارتباط با اطفال و بستگان افراد یا از روانشناسان مرکز مشاوره خانواده بهره گیرد.

مبحث هشتم: حقوق وظیفه و مستمری

بیشتر بخوانید:

ماده 25 ـ حقوق وظیفه یا مستمری زوجه دائم متوفی و فرزندان و سایر وراث قانونی کلیه کارکنان شاغل و بازنشسته مشمول صندوق بازنشستگی کشوری مطابق ماده 87 قانون استخدام کشوری مصوب 1345/03/31 و اصلاحات بعدی آن و با لحاظ ماده 86 همان قانون و اصلاحیه های بعدی آن تقسیم و پرداخت می گردد.

ماده 26 ـ ازدواج دائم همسر متوفی مانع دریافت حقوق وظیفه ( مستمری بازماندگان) زوج متوفی نمی باشد. صندوقهای بازنشستگی و تامین اجتماعی مکلفند در مورد همسرانی کـه مستمری آنها بـه علت ازدواج مجدد قطع گردیده، نسبت بـه برقراری مستمری قطع شده از تاریخ لازم الاجراء شدن قانون اقدام نمایند. در هر صورت مجموع مستمری بازماندگان مربوط بـه همسر متوفی و سایر وراث نباید از حداقل مستمری مربوط بـه هر صندوق کمتر باشد.

ماده 27 ـ زوجه متوفی، در صورت فوت شوهر بعدی و تعلق حقوق وظیفه ( مستمری بازماندگان) بـه زوجه در اثر آن، از مستمری کـه مبلغ آن بیشتر است برخوردار خواهد شد. همسر متوفی مکلف است در اینگونه موارد مراتب برخورداری از مستمری دوم را بـه صندوقهای بازنشستگی مربوط اطلاع دهد. در صورت عدم اقدام و دریافت مستمری مضاعف، صندوق بازنشستگی کـه مستمری پرداختی آن کمتر است مجاز خواهد بود کلیه مستمری های پرداختی و سایر هزینه هایی را کـه من غیرحق دریافت شده بر اساس آخرین مستمری دریافتی و تعرفه های جاری مربوط بـه سایر هزینه ها از زوجه وصول نمایند.

تبصره ـ مرجع تعیین از کارافتادگی در هر یک از صندوقها، مرجع تایید از کارافتادگی فرزندان ذکور موضوع این ماده نیز محسوب می شوند.

ماده 28 ـ فرزندان در صورتی کـه واجد شرایط دریافت مستمری بازماندگان از طریق هر یک از والدین باشند، از هر دو مستمری برخوردار خواهند شد.

مبحث نهم: مقررات کیفری

ماده 29 ـ بـه جرایم موضوع مواد 49 الی 56 قانون توسط دادگاه صالح رسیدگی خواهد شد.

تبصره ـ در مورد ماده 49 قانون، دادگاه ضمن صدور رای بـه الزام بـه ثبت واقعه نکاح، طلاق، فسخ یا انفساخ نکاح یا اعلان بطلان نکاح یا طلاق، حکم بـه مجازات مقرر نیز خواهد داد. محکوم علیه مکلف است مدارک لازم برای ثبت هر یک از وقایع فوق را مطابق دستور دادگاه در مهلت مقرر بـه دفترخانه ارائه کند، در هر صورت ثبت واقعه موکول بـه ارائه مدارک لازم یا دستور دادگاه مبنی بر ثبت آن بدون دریافت برخی از مدارک خواهد بود.

فصل دوم ـ مراکز مشاوره خانواده

مبحث اول: اهداف و تشکیلات

بیشتر بخوانید:

ماده 30 ـ در هر حوزه قضایی بـه تعداد لازم مرکز مشاوره خانواده بـه شرحی کـه در مواد آتی می آید، تشکیل می شود.

ماده 31 ـ هر مرکز مشاوره خانواده حداقل باید دارای سه عضو مشاور خانواده باشد. در صورتی کـه بـه هر دلیل تعداد مشاوران خانواده از حداقل مذکور کمتر شود، تا رسیدن بـه حد نصاب فعالیت مرکز یاد شده معلق خواهند ماند.

ماده 32 ـ مرکز امور مشاوران، علاوه بر وظایف و اختیارات فعلی، وظایف و اختیارات زیر را جهت ساماندهی امور مشاوران خانواده بر عهده دارد:

الف ـ سیاستگذاری و برنامه ریزی در امور مختلف مشاوره، موضوع قانون و آیین نامه.

ب ـ برگزاری آزمونهای علمی، مصاحبه و گزینش متقاضیان و احراز شرایط آنان.

ج ـ برگزاری دوره های آموزشی و کارآموزی در تهران و سایر استانها برای پذیرفته شدگان.

د ـ اعطای مجوز تاسیس مرکز مشاوره خانواده و پروانه مشاور خانواده و نظارت بر عملکرد مشاوران خانواده.

ه‍ـ ـ لغو مجوز تاسیس مرکز مشاوره خانواده در موارد مذکور در آیین نامه.

و ـ برگزاری مراسم تحلیف و اخذ تعهدنامه از دریافت کنندگان پروانه عضویت در مرکز مشاوره خانواده.

ز ـ اصلاح بواسطه مصوبه اصلاحی ائین نامه مصوب 1402/07/08ـ پیشنهاد تعرفه حق الزحمه مشاوران و اصلاح آن، هر سال یک بار بـه رئیس قوه قضاییه جهت تصویب.

ح ـ تهیه و تنظیم دستورالعمل ها و پیشنهاد آن جهت تصویب بـه رئیس قوه قضاییه.

ط ـ بررسی و پیشنهاد اعتبار مورد نیاز هر سال با همکاری معاونت های ذیربط قوه قضاییه جهت سیر مراحل بعدی.

ی ـ هماهنگی و تعامل لازم با سازمانها و دستگاههای اجرائی مربوط بمنظور پیشبرد اهداف مورد نظر.

ک ـ ارزیابی وضعیت پیشرفت اجرای قانون و اعلام آن بـه رئیس قوه قضاییه.

ل ـ پیشنهاد تعیین تکلیف موارد ضروری کـه در آیین نامه مسکوت است، بـه رئیس قوه قضاییه.

م ـ الحاق بواسطه مصوبه اصلاحی ائین نامه مصوب 1402/07/08 ـ بررسی مدارک و احراز شرایط متقاضیان اعضای مشاوره خانواده؛

ن ـ الحاق بواسطه مصوبه اصلاحی ائین نامه مصوب 1402/07/08 ـ بررسی اولیه شکایت مطرح شده علیه مشاوران خانواده و در صورت اقتضاء اعلام تخلفات آنان بـه دادسرا جهت رسیدگی؛

س ـ الحاق بواسطه مصوبه اصلاحی ائین نامه مصوب 1402/07/08 ـ مدیریت فرآیند ارجاع بـه مراکز مشاوره از طریق سامانه مشاوره خانواده قوه قضائیه؛

ع ـ الحاق بواسطه مصوبه اصلاحی ائین نامه مصوب 1402/07/08 ـ انتصاب رئیس واحد مشاوره استان جهت پیگیری امور مشاوران و مراکز مشاوره در استان

مبحث دوم: واحد مشاوره خانواده استان ها

ماده 33 ـ اصلاح بواسطه مصوبه اصلاحی ائین نامه مصوب 1402/07/08 ـ بمنظور نظارت بر مراکز مشاوره خانواده در هر استان، واحد مشاوره خانواده در شهرستان مرکز استان و تحت نظارت رئیس کل دادگستری استان ، تشکیل خواهد شد کـه وظایف آن بـه شرح زیر خواهد بود:

الف ـ پیشنهاد تعداد مرکز مشاوره خانواده مورد نیاز دادگاههای خانواده حوزه های قضایی استان بـه مرکز امور مشاوران.

ب ـ پیگیری و نظارت بر حسن اجرای قانون و آیین نامه در استان.

ج ـ همکاری با مرکز امور مشاوران در امر نظارت بر عملکرد مشاوران خانواده و بررسی معضلات و تلاش در رفع آنها.

د ـ بررسی مدارک و احراز شرایط متقاضیان اعضای مشاوره خانواده

ه‍ـ ـ برگزاری آزمون های علمی، مصاحبه و گزینش متقاضیان با هماهنگی با مرکز امور مشاوران.

و ـ برگزاری دوره های آموزشی ضمن خدمت مشاوران با هماهنگی مرکز امور مشاوران.

ز ـ برگزاری دوره های آموزشی علمی و عملی کارآموزی با هماهنگی مرکز امور مشاوران.

ح ـ بررسی اولیه شکایت مطرح شده علیه مشاوران خانواده و در صورت اقتضاء، اعلام تخلفات آنان بـه مرکز امور مشاوران جهت رسیدگی.

ط ـ ارزیابی تاثیرات مثبت و منفی اجرای قانون با اخذ نظر قضات دادگاههای خانواده و صاحبنظران و پیشنهاد راهکارهای مناسب بـه مرکز امور مشاوران.

مبحث سوم: شرایط اخذ مجوز تاسیس مرکز مشاوره:

بیشتر بخوانید:

ماده 34 ـ متقاضیان اخذ مجوز تاسیس مرکز مشاوره خانواده و اعضاء مرکز مشاوره خانواده در مراکز مذکور باید دارای شرایط ذیل باشند:

الف ـ تابعیت دولت جمهوری اسلامی ایران.

ب ـ اصلاح بواسطه مصوبه اصلاحی آئین نامه مصوب 1402/07/08 ـ تاهل و داشتن حداقل 35 سال سن و 3 سال سابقه کار مرتبط.

ج ـ داشتن حداقل مدرک کارشناسی از دانشکده های معتبر داخلی یا خارجی ( در مورد اخیر، بـه شرط تایید وزارت علوم و فناوری) یا معادل حوزوی آن در رشته های مطالعات خانواده، مشاوره، روان پزشکی، روان شناسی، مددکاری اجتماعی، حقوق، فقه و مبانی حقوق اسلامی و همچنین رشته های همسان با تشخیص مرکز امور مشاوران.

د ـ اصلاح بواسطه مصوبه اصلاحی آئین نامه مصوب 1402/07/08ـ انجام خدمت وظیفه عمومی یا معافیت برای آقایان.

ه‍ـ ـ عدم سوء پیشینه کیفری و عدم محرومیت از حقوق اجتماعی.

و ـ عدم اعتیاد بـه مواد مخدر و سکرآور بـه تایید سازمان پزشکی قانونی

ز ـ نداشتن سوء شهرت و عدم تجاهر بـه فسق.

ح ـ داشتن وثاقت و تعهد بـه اصل نظام جمهوری اسلامی ایران و قانون اساسی.

ط ـ عدم محکومیت بـه انفصال دایم از خدمات دولتی یا عمومی یا سلب صلاحیت.

تبصره ـ الحاق بواسطه مصوبه اصلاحی آئین نامه مصوب 1402/07/08 ـ صدور مجوز تأسیس مرکز برای وکلا، سردفتران ازدواج، طلاق و اسناد رسمی، مدیران دفاتر خدمات الکترونیک قضائی و همچنین مدیران مؤسسات داوری و داوران کـه در حوزه اختلافات خانوادگی فعالیت دارند، ممنوع است.

ماده 35 ـ نقاطی کـه احتیاج بـه مرکز مشاوره دارد با تعیین تعداد مورد نیاز برای هر محل، نحوه اطلاع بـه متقاضیان و مدارک لازم برای تقاضا بـه موجب دستورالعملی است کـه توسط رئیس مرکز امور مشاوران تهیه و بـه تصویب رئیس قوه قضاییه می رسد.

ماده 36 ـ از کلیه داوطلبان واجد شرایط بـه ترتیب مقرر در مواد آتی امتحان کتبی بـه عمل خواهد آمد.

زمان و مکان برگزاری امتحان از طریق سامانه مرکز امور مشاوران اعلام می گردد.

ماده 37 ـ مرکز امور مشاوران می تواند بررسی صلاحیت متقاضیان پذیرفته شده در آزمون کتبی را از هسته گزینش قوه قضاییه یا هسته گزینش قوه قضاییه در استانها درخواست نماید. هسته گزینش مربوط مکلف است اقدامات لازم را انجام و نتیجه بررسی را ظرف مهلت مقرر اعلام نماید.

ماده 38 ـ درخواست متقاضیان بـه ترتیب وصول در « سامانه الکترونیکی دفترکل » ثبت و برای هر متقاضی پرونده جداگانه ای تشکیل می شود. مرجع برگزارکننده آزمون، سوابق متقاضیان پذیرفته شده آزمون را از مراجع محل اقامت و اشتغال یا محل تحصیل فعلی و گذشته و از مؤسسه آموزش عالی مربوطه استعلام و درباره صلاحیت وی بـه نحو مقتضی تحقیق و نتیجه را در پرونده منعکس می نماید.

ماده 39 ـ چگونگی و نحوه انجام امتحان و مواد امتحانی بر اساس رشته تحصیلی و امور مربوط بـه آن از جمله انجام مصاحبه پس از قبولی در آزمون کتبی مطابق دستورالعمل مرکز امور مشاوران است.

ماده 40 ـ قضات بازنشسته و همچنین اعضای هیات علمی رسمی دانشگاههای معتبر در رشته های مذکور در بند ج ماده 34 آیین نامه جهت تصدی مرکز مشاوره خانواده یا پروانه عضویت در مرکز مذکور در اولویت بوده و از شرکت در آزمون معاف می باشند.

ماده 41 ـ متقاضیان عضو مرکز مشاوره خانواده پس از قبولی در آزمون و احراز صلاحیت و گزینش، باید دوره کارآموزی علمی و عملی را طی نمایند. دوره کارآموزی 3 ماه می باشد.

تبصره ـ هر کارآموز دارای کارنامه مخصوصی خواهد بود. در این کارنامه، حسن اخلاق کارآموز و عملکرد دوره کارآموزی وی ثبت و ارزیابی خواهد شد و دوره کارآموزی کارآموزانی کـه قادر بـه کسب نصاب قبولی از کارآموزی علمی و عملی نباشند برای یک نوبت، تجدید خواهد شد.

مبحث چهارم: اتیان سوگند

ماده 42 ـ دارندگان مجوز تاسیس مرکز مشاوره خانواده و پروانه عضویت در مرکز فوق قبل از شروع بـه کار بـه ترتیب ذیل سوگند یاد نموده و سوگندنامه و صورتجلسه مربوطه را امضاء می نمایند. متن سوگندنامه مشاور بـه شرح ذیل می باشد:

بسم الله الرحمن الرحیم

در این موقع کـه فعالیت در مرکز مشاوره خانواده را آغاز می نمایم بـه خداوند قادر متعال سوگند یاد می کنم کـه همواره قوانین و نظامات را محترم شمرده و جز عدالت و احقاق حق منظوری نداشته و برخلاف کیان خانواده اقدام و اظهاری ننمایم و احترام اشخاص، مقامات قضایی، اداری، همکاران و اصحاب دعوی را رعایت نموده و از اعمال نظر شخصی، کینه توزی، انتقام جویی احتراز و در امور و کارهایی کـه انجام می دهم راستی و درستی را رویه خود قرار داده و مدافع حق باشم و شرافت من وثیقه این سوگند است و ذیل سوگندنامه را امضا می نمایم.

مبحث پنجم: نحوه صدور و اعتبار مجوز ایجاد مرکز مشاوره خانواده

بیشتر بخوانید:

ماده 43 ـ اعتبار مجوز تاسیس مرکز مشاوره خانواده و پروانه عضویت در مرکز فوق بـه مدت سه سال بوده و بـه امضای رئیس کل دادگستری استان و رئیس مرکز امور مشاوران می رسد. تمدید آن در صورت وجود شرایط مقرر در قانون و آیین نامه بلامانع است.

تبصره ـ دارندگان مجوز فقط مجاز بـه تشکیل یک مرکز مشاوره خانواده می باشند ؛ ایجاد شعب و مؤسسات فرعی ممنوع خواهد بود و مستوجب لغو مجوز خواهد بود.

ماده ۴۴ ـ مرکز مشاوره خانواده باید در نزدیکی دادگاههای خانواده ایجاد شود. در صورتی کـه بـه هر دلیل امکان ایجاد مرکز فوق در نزدیکی دادگاههای خانواده فراهم نباشد، ایجاد آن در نقطه مناسب دیگر با موافقت رئیس واحد مشاوره خانواده خواهد بود.

مبحث ششم: چگونگی تعیین تعرفه خدمت مراکز مشاوره

ماده 45 ـ پرداخت هزینه مطابق تعرفه با خواهان و در طلاقهای توافقی بر عهده زوجین است. در مورد افراد بی بضاعت مطابق حکم ماده 5 قانون عمل خواهد شد.

مبحث هفتم: نحوه ارائه خدمات مشاوره ای

ماده 46 ـ مرکز مشاوره خانواده منحصراً بـه ارائه خدمات مشاوره ای بـه متقاضیان طلاق توافقی یا انجام مواردی کـه از سوی مراجع قضایی ارجاع می شود، اقدام می کند. دادگاه خانواده می تواند در صورت لزوم با مشخص کردن موضوع اختلاف و تعیین مهلت، نظر مرکز فوق را در مورد امور و دعاوی خانوادگی خواستار شود. مرکز مذکور ضمن ارائه خدمات مشاوره ای بـه زوجین و سعی در سازش طرفین، خواسته های دادگاه را در مهلت مقرر اجرا و در صورت حصول سازش بـه تنظیم سازش نامه مبادرت و در غیر اینصورت نظر کارشناسی خود در مورد علل و دلایل عدم سازش را بـه طور مکتوب و مستدل بـه دادگاه اعلام می کنند.

تبصره 1 ـ دادگاه با ملاحظه نظریه کارشناسی مرکز مشاوره خانواده مبادرت بـه صدور رای می کند.

تبصره ۲ ـ در صورت سازش، رعایت مفاد مواد ۱۸۳ و ۱۸۴ قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور مدنی لازم است.

مبحث هشتم: تخلفات و مجازات های انتظامی

ماده 47 ـ الحاق بواسطه مصوبه اصلاحی آئین نامه مصوب 1402/07/08 ـ

الف ـ مجازاتهای انتظامی مشاوران خانواده در ۷ درجه بـه شرح زیر است:

درجه ۱: تذکر شفاهی؛

درجه ۲: توبیخ کتبی بدون درج در پرونده؛

درجه ۳: توبیخ کتبی با درج در پرونده؛

درجه ۴: محرومیت از ارتقای رتبه در نظام رتبه بندی بـه مدت یک تا دو سال یا تنزل رتبه بـه مدت یک سال؛

درجه ۵: تعلیق موقت پروانه فعالیت از سه ماه تا یک سال؛

درجه ۶: تعلیق موقت پروانه بیش از یک سال تا سه سال؛

درجه ۷: ابطال پروانه فعالیت و محرومیت دائم از مشاوره خانواده قوه قضائیه؛

ب ـ مجازات های انتظامی مدیران مراکز مشاوره در ۵ درجه بـه شرح زیر است.

درجه ۱: توبیخ کتبی با درج در پرونده؛

درجه ۲: محرومیت از ارتقای رتبه در نظام رتبه بندی بـه مدت یک تا دو سال یا تنزل رتبه بـه مدت یک سال؛

درجه ۳: تعطیلی مرکز مشاوره از سه ماه تا یک سال؛

درجه ۴: تعطیلی مرکز مشاوره بیش از یک سال تا دو سال؛

درجه ۵؛ ابطال مجوز مرکز مشاوره؛

موارد تخلف مشاوران خانواده و مدیران مراکز مشاوره و انطباق متناسب آنها با مجازات های مذکور بـه موجب دستورالعملی است کـه بـه تصویب رئیس قوه قضائیه می رسد. تا تصویب دستورالعمل مذکور، موارد تخلف و مجازات ها بر اساس ماده ۴۷ آئین نامه اجرایی قانون حمایت خانواده، مصوب ۱۳۹۳ خواهد بود.

تبصره ـ مرجع رسیدگی بـه صدور حکم در خصوص تخلفات، دادسرا و دادگاههای بدوی و تجدیدنظر مرکز امور مشاوران می باشد.

مبحث نهم: سایر موارد

بیشتر بخوانید:

ماده 48 ـ مجوز مرکز مشاوره بنام یک نفر صادر می شود. مجوز مذکور قابل انتقال بـه غیر ( حقیقی و حقوقی) نمی باشد.

ماده 49 ـ اگر فرد مؤسس بـه دلیل کشف فساد و یا ارتکاب جرایم عمدی محکومیت یابد و یا بـه هر دلیل قانونی دیگر طبق بررسی های بعمل آمده از وی سلب صلاحیت گردد، مجوز تاسیس مرکز فوق توسط مرکز امور مشاوران لغو می شود.

ماده ۵۰ ـ نصب مجوز فعالیت و لیست تعرفه خدمات مرکز مشاوره در جایی کـه در معرض دید مراجعان باشد الزامی است.

ماده 51 ـ فهرست اسامی دارنده مجوز تاسیس مرکز مشاوره خانواده و کلیه دارندگان پروانه عضویت شاغل در مرکز مشاوره خانواده همراه با عکس آنها و ساعات کار و رشته تخصصی آنان باید در سایت اختصاصی کـه توسط مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه طراحی خواهد شد منتشر و همچنین در محل مرکز در تابلویی برای اطلاع مراجعان نصب گردد.

ماده 52 ـ اعضاء دارای پروانه عضویت در مرکز مشاوره خانواده موظف بـه شرکت در کلاسهای آموزشی ضمن خدمت کـه از سوی مرکز امور مشاوران ابلاغ می شود، می باشند.

ماده 53 ـ مرکز مشاوره خانواده موظف است برای کلیه مراجعان پرونده تشکیل داده و کلیه سوابق، یافته های بالینی و شرح خدمات درمانی ارائه شده بـه آنها را در فرم های مخصوص و استاندارد کـه نمونه آن توسط مرکز امور مشاوران ارائه می شود، درج و نگهداری نماید و آمار ماهانه مراجعین را بـه رئیس حوزه قضایی یا مجتمع قضایی خانواده مربوط تحویل دهد. پرونده و سوابق مراجعان دور از دسترس سایر مراجعه کنندگان و پرسنل بـه طور محرمانه نگهداری می شود. اخذ رونوشت از مدارک پرونده مشاوره در موارد ضروری با نظر دادگاه خواهد بود. سوابق مشاوره ای اشخاص جزء اسرار خانوادگی محسوب و سوء استفاده از آنها برابر مقررات قابل تعقیب خواهد بود.

ماده ۵۴ ـ ثبت مشخصات کلیه مراجعان در دفتر مرکز مشاوره با ذکر خدمات انجام شده الزامی است.

ماده 55 ـ دارنده مجوز مرکز مشاوره خانواده مکلف بـه نظارت بر کارکنان زیر مجموعه خود می باشد. هرگونه بی نظمی و اعمال خلاف موازین اسلامی و اخلاقی و شئون حرفه ای، در مرکز مشاوره واقع گردد تخلف محسوب خواهد شد و برابر آیین نامه و قوانین مربوط قابل پیگیری است.

ماده 56 ـ نظارت بر ساعات کار مراکز مشاوره خانواده بـه عهده رئیس حوزه قضایی مربوط است.

فصل سوم ـ ثبت ازدواج و طلاق و وقایع مربوط بـه آن

ماده ۵۷ ـ دفاتر رسمی ثبت ازدواج و طلاق مکلفند مطابق تصمیمات سازمان ثبت اسناد و املاک کشور وقایع نکاح دایم، فسخ و انفساخ آن، طلاق، رجوع و اعلام بطلان نکاح یا طلاق را علاوه بر ثبت در دفتر مربوط، در سامانه مربوط نیز منعکس نمایند.

ماده 58 ـ سردفتر طلاق باید قبل از ثبت طلاق، گواهی کتبی دادگاه یا اقرارنامه رسمی زوجه دایر بر تادیه حقوق مالی او را از متقاضی ثبت اخذ کند و مفاد آن را در ثبت دفتر طلاق منعکس نماید. در صورتی کـه زوجه نزد سردفتر طلاق اقرار بـه وصول حقوق مالی خود بنماید، و همچنین در موردی کـه زوجه بدون تادیه حقوق مالی بـه ثبت طلاق رضایت دهد، سردفتر مکلف است مراتب را در سند و ثبت دفتر طلاق درج کند. در مورد اخیر زوجه می تواند پس از ثبت طلاق برای دریافت حقوق یاد شده، مستقیماً از دادگاه صادر کننده گواهی عدم امکان سازش یا حکم طلاق درخواست اجرای حکم را بنماید. حکم صادره مانند سایر احکام اجراء خواهد شد.

ماده ۵۹ ـ سردفتر طلاق مکلف است گواهی معتبر پزشک متخصص یا پزشک قانونی در مورد وجود یا عدم جنین را از متقاضی اخذ و مفاد آن را در سند و دفتر ثبت طلاق ذکر کند. چنانچه زوجین بر وجود جنین اتفاق نظر داشته باشند، درج اقرار آنها در سند طلاق و ثبت دفتر الزامی است.

ماده ۶۰ ـ سردفتر طلاق مکلف است قبل از اجرای صیغه طلاق و ثبت آن، گواهی کتبی دادگاه مبنی بر قطعیت رای و انقضاء مهلت فرجام خواهی یا ابلاغ رای فرجامی را از متقاضی اخذ نماید. در صورت انقضاء مدت اعتبار حکم طلاق، اجرای صیغه طلاق و ثبت آن ممنوع است.

ماده 61 ـ چنانچه حکم طلاق از سوی زوجه بـه دفتر طلاق تسلیم شود، سردفتر مکلف است مراتب را کتباً بـه زوج اعلام نماید تا ظرف یک هفته از تاریخ ابلاغ برای اجرای طلاق در دفترخانه حاضر شود. در صورتی کـه زوج در مهلت مقرر در دفترخانه حاضر نشود، سردفتر با تعیین مهلت مناسبی کـه کمتر از یک هفته نباشد، بـه زوجین ابلاغ می نماید کـه برای اجرای صیغه طلاق و ثبت آن در دفترخانه حاضر شوند. عذرهای قابل قبول برای تعیین مهلت دیگر، همان موارد مندرج در ماده 306 قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی یا اعذار شرعی است.

ماده 62 ـ سردفتر مکلف است تسلیم گواهی عدم امکان سازش بـه دفترخانه را با قید تاریخ و طرفی کـه آن را تسلیم کرده کتباً تایید کرده و بـه وی تحویل نماید تا در زمان اجرای صیغه طلاق و ثبت آن بـه دفترخانه ارائه شود. چنانچه در زمان اجرای صیغه طلاق و ثبت آن، گواهی کتبی مذکور بـه دفترخانه ارائه نشود، تاریخ حضور یا ارائه مدارک، تاریخ تسلیم گواهی عدم امکان سازش تلقی می شود.

ماده 63 ـ چنانچه گواهی عدم امکان سازش توسط زوج بـه دفتر طلاق تسلیم شود، سردفتر مطابق قانون حسب مورد ابلاغ های لازم را انجام می دهد. در مواردی کـه صیغه طلاق در غیاب زوجه جاری و ثبت می شود، دفترخانه مراتب را کتباً بـه زوجه ابلاغ نموده و اوراق ابلاغ شده را در سابقه مربوط بایگانی می نماید. چنانچه زوج یا زوجه مجهول المکان باشند، دفتر ثبت رسمی طلاق، آگهی لازم را کتباً توسط متقاضی بـه روزنامه کثیرالانتشار ارسال می کند و نسخه ای از روزنامه را کـه آگهی در آن منتشر شده از وی اخذ و در سابقه مربوط نگهداری می نماید.

ماده 64 ـ چنانچه پس از اجرای طلاق رجعی و تنظیم صورت جلسه مربوط، رجوع بـه موجب اقرارنامه رسمی زوج یا اقرار او نزد سردفتر طلاق یا حکم مرجع ذی صلاح محرز شود، سردفتر مراتب را درصورت جلسه مربوط درج و پس از امضای تسلیم کننده اقرارنامه رسمی یا حکم مرجع ذی صلاح یا امضای اقرار کننده، مراتب را ذکر و پس از امضاء و مهر، بـه ضمیمه مستند مربوط بایگانی می نماید. در این صورت شماره، تاریخ و دفتر اسناد رسمی تنظیم کننده اقرارنامه در صورتجلسه سند و ثبت دفتر طلاق درج و نسخه ای از آن در سابقه مربوط بایگانی خواهد شد. رضایت زن بـه ثبت طلاق رجعی بدون گواهی کتبی دو شاهد مبنی بر سکونت وی در منزل مشترک تا پایان عده، باید در صورتجلسه مربوط ذکر و بـه امضای او برسد ؛ مگر در مواردی کـه اقرارنامه رسمی دایر بر رضایت وی بـه دفتر رسمی ثبت طلاق ارائه شود.

ماده 65 ـ هرگاه سردفتر ازدواج و طلاق طبق قانون و آیین نامه یکی از وقایع موضوع قانون را بدون حضور یکی از طرفین ثبت کند مکلف است بلافاصله موضوع را کتباً بـه طرف دیگر ابلاغ کند.

فصل چهارم ـ نحوه ملاقات والدین با طفل

بیشتر بخوانید: