آیین نامه مدیریت، بهره برداری، احداث و توسعه فرودگاههای غیر نظامی مصوب 1401/06/30
آیین نامه مدیریت، بهره برداری، احداث و توسعه فرودگاه های غیر نظامی بـه استناد تبصره 2 ماده 5 و ماده 22 قانون هواپیمایی کشوری مصوب ۱۳۲۸ در سی و نه ماده مصوب 1401/06/30 هیات وزیران
شناسنامه آیین نامه مدیریت، بهره برداری، احداث و توسعه فرودگاههای غیر نظامی :
شماره روزنامه رسمی 22593
تاریخ روزنامه رسمی 1401/07/23
شماره ابلاغ 121579/ت6010هـ
تاریخ ابلاغ 1401/07/11
مرجع تصویب هیأت وزیران
تاریخ تصویب 1401/06/30
بیشتر بخوانید:
مجموعه مقررات مرتبط با آیین نامه مدیریت، بهره برداری، احداث و توسعه فرودگاههای غیر نظامی
نظریات مشورتی مرتبط با موضوعات صنعت و تولید
مجموعه موضوعی آرای وحدت رویه قضایی
آرای دیوان عدالت اداری مرتبط با موضوعات صنعت و تولید
مقررات مرجع:
ماده (۲۲) قانون هواپیمایی کشوری مصوب ۱۳۲۸: آئین نامه های اجرائی قانون شامل مقررات مربوط بـه پرواز هواپیماهای کشوری ایرانی و خارجی تامین بی خطری پرواز هواپیماها ـ فرودگاه ها ـ ثبت و تابعیت هواپیماها ـ قابلیت پرواز هواپیما ـ گواهینامه های متخصصین فنی هواپیمایی مؤسسات مربوط بـه تعلیم و تربیت متخصصین فنی هواپیمایی ـ کارخانه ها و تعمیرگاه های مربوط بـه هواپیمایی ـ حمل و نقل هوایی سوانح هواپیمایی مخابرات هواپیمایی و موارد توقیف موقت یا لغو هرگونه اجازه نامه یا گواهینامه یا پروانه صادره یا توقیف هواپیمای متخلف بوسیله اداره کل هواپیمایی کشوری تنظیم و پس از تصویب هیات وزیران بـه موقع اجرا گذاشته خواهد شد.
متن آیین نامه مدیریت، بهره برداری، احداث و توسعه فرودگاههای غیر نظامی :
هیأت وزیران در جلسه 1401/06/30 بـه پیشنهاد شماره ۰۲/۱۰۰/۵۶۹۲۹ مورخ 1401/04/14 وزارت راه و شهرسازی و بـه استناد تبصره 2 ماده 5 و ماده 22 قانون هواپیمایی کشوری مصوب ۱۳۲۸ و اصلاحات بعدی آن، آیین نامه مدیریت، بهره برداری، احداث و توسعه فرودگاه های غیرنظامی را بـه شرح زیر تصویب کرد:
ماده ۱ ـ در این آیین نامه، اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط بـه کار می روند:
۱ ـ سازمان: سازمان هواپیمایی کشوری.
۲ ـ ستاد: ستاد کل نیروهای مسلح.
۳ ـ ایکائو: سازمان بینالمللی هواپیمایی کشوری.
۴ ـ کنوانسیون: کنوانسیون بینالمللی هواپیمایی کشوری (کنوانسیون شیکاگو۱۹۴۴).
۵ ـ استانداردها و توصیه های ایکائو: الزامات و توصیه های ایکائو کـه در قالب ضمایم کنوانسیون ارایه شده‌اند.
۶ ـ ضمیمه 14: ضمیمه شماره 14 کنوانسیون حاوی استانداردها و توصیه های ایکائو در حوزه فرودگاهی.
۷ ـ ضمیمه 15: ضمیمه شماره 15 کنوانسیون حاوی استانداردها و توصیه های ایکائو در حوزه خدمات اطلاعات هوانوردی.
۸ ـ دستورالعمل های مربوط: مقررات، استانداردها، اسناد راهنمای مدون و شیوه نامه های ابلاغی سازمان در حوزه صلاحیت خود مرتبط با موضوع این آیین نامه.
۹ ـ اصلاح 1401/09/02ـ نشریه اطلاعات هوانوردی: نشریه ای کـه بر اساس قوانین و مقررات مربوط منتشر می‌شود و در بردارنده اطلاعات هوانوردی موضوع ضمیمه 15 کنوانسیون است.
۱۰ ـ وسیله پرنده: وسیله ای کـه بتواند در نتیجه عکس العمل هوا بجز عکس العمل هوا در برابر سطح زمین خود را در هوا نگاه دارد.
۱۱ ـ فرودگاه: منطقه‌ای مشخص بر روی زمین یا آب شامل ساختمان‌ها، تاسیسات و تجهیزات نصب شده کـه از کل یا بخشی از آن حسب مورد جهت نشست، برخاست و حرکت زمینی انواع وسایل پرنده و حمل و نقل هوایی بار، مسافر و محموله های پستی استفاده می‌شود و شامل انواع ذیل می باشد:
الف ـ فرودگاه بینالمللی: فرودگاهی کـه دارای الزامات، تجهیزات و تسهیلاتی از جمله گمرک، گذرنامه، بهداشت عمومی و قرنطینه گیاهی و حیوانی برای پرواز های بینالمللی می‌باشد.
ب ـ فرودگاه داخلی: فرودگاهی کـه صرفاً برای انجام پرواز های داخلی تعیین شده است.
پ ـ فرودگاه مرز هوایی: فرودگاهی داخلی کـه حسب مورد برای پرواز های غیر برنامه ای با تأمین الزامات، تجهیزات و تسهیلاتی از جمله گمرک، گذرنامه، بهداشت عمومی و قرنطینه گیاهی و حیوانی، برای پرواز های بینالمللی استفاده می‌شود.
ت ـ فرودگاه مشترک: فرودگاهی کـه هواپیما های نظامی و غیرنظامی براساس ضوابط مندرج در این آیین نامه، مجاز بـه عملیات در آن می باشند.
ث ـ فرودگاه نظامی با بهره برداری غیر نظامی: فرودگاهی نظامی کـه براساس مصوبه 466 شورای عالی امنیت ملی وسیله پرنده غیرنظامی براساس ضوابط و مقررات سازمان، مجاز بـه عملیات در آن می‌باشند.
ج ـ فرودگاه هوانوردی عمومی (جنرال آویشن): فرودگاهی صرفاً برای کاربری های خاص از جمله آموزشی، تفریحی، ورزشی، آزمایش های پروازی وسایل پرنده و خدمات هوایی کشاورزی استفاده می‌شود و مجاز بـه انجام جابجایی بار و مسافر نمی باشد.
چ ـ فرودگاه اختصاصی: فرودگاهی کـه با هدف ارایه خدمات بـه اشخاص حقیقی و یا حقوقی برای جابجایی مسافر و بار اختصاصی همان اشخاص استفاده می‌شود.
ح ـ بالگردگاه (هلی پورت): یک فرودگاه یا یک منطقه‌ی مشخص روی سازه کـه کل یا بخشی از آن برای نشست و برخاست و حرکت روی سطح بالگردها مورد استفاده قرار می گیرد.
خ ـ پایگاه پروازی(ایرفیلد): منطق های مشخص بر روی زمین یا آب بـه غیر از فرودگاه کـه از کل یا بخشی از آن حسب مورد جهت نشست، برخاست و حرکت زمینی انواع وسایل پرنده استفاده می‌شود و الزاماً دارای پایانه، تاسیسات و یا باند روکش شده نمی باشد.
د ـ پایگاه (سایت) ورزش های هوایی: پایگاه (سایت) پروازی کـه مورد استفاده ورزش های هوایی قرار می گیرد.
۱۲ ـ باند: منطق های مستطیل شکل در فرودگاه کـه برای نشست و برخاست وسایل پرنده تعیین شده است.
بیشتر بخوانید:
مجموعه مقررات مرتبط با آیین نامه مدیریت، بهره برداری، احداث و توسعه فرودگاههای غیر نظامی
نظریات مشورتی مرتبط با موضوعات صنعت و تولید
مجموعه موضوعی آرای وحدت رویه قضایی
آرای دیوان عدالت اداری مرتبط با موضوعات صنعت و تولید
۱۳ ـ حریم باند: ناحیه مستطیل شکل محیط بر باند و ایست راه کـه بـه منظور کاهش خطر آسیب دیدن وسایل پرنده ای کـه از باند خارج می شوند و محافظت از وسایل پرنده در هنگام عملیات نشست و یا برخاست بـه کار گرفته می‌شود و دارای ابعاد ذیل می‌باشد:
الف ـ طول حریم باند باید قبل از آستانه و پس از انتهای باند یا ایست راه (در صورت وجود) حداقل بـه ابعاد زیر توسعه یابد:
(۶۰) متر برای باند های با طول (۸۰۰) متر و بیشتر.
(۶۰) متر برای باند های با طول کمتر از (۸۰۰) متر و دارای دستگاه کمک ناوبری بصری و غیر بصری.
(۳۰) متر برای باند های با طول کمتر از (۸۰۰) متر و بدون دستگاه کمک ناوبری غیر بصری.
ب ـ عرض حریم باند باید در دو طرف خط مرکزی و در طول حریم باند بـه ابعاد زیر توسعه یابد:
(۱۴۰) متر برای باند های با طول (۱۲۰۰) متر و بیشتر و دارای دستگاه کمک ناوبری بصری و غیر بصری.
(۷۰) متر برای باند های با طول کمتر از (۱۲۰۰) متر و دارای دستگاه کمک ناوبری بصری و غیر بصری.
(۷۵) متر برای باند های با طول (۱۲۰۰) متر و بیشتر و بدون دستگاه کمک ناوبری غیر بصری.
(۴۰) متر برای باند های با طول (۸۰۰) متر تا (۱۲۰۰) متر و بدون دستگاه کمک ناوبری غیر بصری.
(۳۰) متر برای باند های با طول کمتر از (۸۰۰) متر و بدون دستگاه کمک ناوبری غیر بصری.
۱۴ ـ حریم فرودگاه: محدود های در اطراف فرودگاه کـه مطابق با حدود مندرج در جدول پیوست این آیین نامه کـه تایید شده بـه مهر دفتر هیئت دولت است، مشمول اعمال محدودیت ها و ممنوعیت های موضوع ضوابط و مقررات داخلی یا بینالمللی مربوط می‌باشد.
۱۵ ـ مانع: تمام و یا قسمتی از اشیای متحرک و ثابت دایمی یا موقت کـه در محوطه حرکت یا حریم فرودگاه یا بالاتر از سطحی قرار دارند کـه برای حفظ ایمنی از پرواز تعیین شده است.
۱۶ ـ تسهیلات فرودگاهی: خدمات و امکانات مطابق استانداردها و توصیه های ضمیمه 9 کنوانسیون کـه موجب ارتقای سطح مطلوبیت فرودگاه با هدف افزایش ایمنی، امنیت، کیفیت یا سرعت جابجایی بار و مسافر می شود.
۱۷ ـ تجهیزات زمینی فرودگاهی: وسایل مخصوص تعمیر، نگهداری و ارایه خدمات روی زمین بـه وسایل پرنده.
۱۸ ـ خدمات پشتیبانی زمینی فرودگاهی: خدمات مرتبط با پذیرش و سوار و پیاده کردن مسافر، تخلیه و بارگیری و خدمات (سرویس)دهی بـه هواپیماها کـه روی زمین انجام می‌شود.
۱۹ ـ ارایه کنندگان خدمات پشتیبانی زمینی فرودگاهی: اشخاص دارای صلاحیت مجاز بـه ارایه تمام و یا قسمتی از خدمات پشتیبانی زمینی فرودگاه.
۲۰ ـ سامانه مدیریت ایمنی فرودگاهی: رویکرد مدون و از پیش تعیین شده بـه مدیریت ایمنی کـه در برگیرنده ساختار سازمانی مورد نیاز، مسئولیت ها، خط مشی ها و روش های اجرایی لازم می‌باشد.
۲۱ ـ نظام نامه فرودگاه: سندی کـه در برگیرنده اطلاعات مرتبط با موقعیت مکانی، تسهیلات، خدمات، تجهیزات، دستورالعمل های عملیاتی مربوط، ساختار سازمانی و مدیریت فرودگاه از جمله نحوه اعمال سامانه مدیریت ایمنی بوده و مورد پذیرش سازمان قرار گرفته است.
۲۲ ـ برنامه امنیتی فرودگاه: برنامه ای کـه بـه منظور تأمین حفاظت و امنیت بخش های مختلف فرودگاه از جمله داخل و پیرامون محوطه حرکت وسایل پرنده و تجهیزات کمک ناوبری، اشخاص، بار و محمولات پستی در فرودگاه، توسط بهره بردار فرودگاه تدوین و بـه تایید سازمان می‌رسد.
تبصره ـ در فرودگاه های مشترک و نظامی مورد استفاده پرواز های غیرنظامی در خصوص بخش های حفاظت پیرامونی قسمت های مشترک فرودگاه، برنامه امنیتی باید با هماهنگی پایگاه های نظامی مستقر در فرودگاه تدوین شود.
۲۳ ـ گواهینامه فرودگاهی: گواهینامه ای کـه توسط سازمان مطابق با دستورالعمل های مربوط و بر اساس مشخصات زیرساخت؛ طراحی؛ عملیات و نگهداری فرودگاه و متعاقب پذیرش نظامنامه فرودگاه توسط سازمان، جهت بهره برداری از فرودگاه های بینالمللی و مرز هوایی صادر می‌گردد.
۲۴ ـ مالک فرودگاه: اشخاصی حقیقی یا حقوقی کـه براساس قوانین و مقررات کشور، مالکیت یک فرودگاه را بـه عهده دارند.
۲۵ ـ بهره بردار فرودگاه: شخص حقوقی کـه مسئولیت بهره برداری، عملیات و نگهداری فرودگاه را بـه عهده دارد و دارای اختیارات لازم از سوی مالک برای اطمینان از تأمین مالی و انجام فعالیت های فرودگاه مطابق دستورالعمل های مربوط باشد.
۲۶ ـ مدیر فرودگاه: شخصی کـه توسط بهره بردار فرودگاه براساس مقررات و استاندارد های سازمان، منصوب و مسئولیت اداره یک فرودگاه و پاسخگویی بـه سازمان را بـه عهده دارد.
۲۷ ـ طرح جامع فرودگاهی: سندی کـه در برگیرنده نیازها و الزامات موجود و پیش‌بینی نیاز های آتی ساخت و بهره برداری از فرودگاه براساس مطالعات اجتماعی، سیاسی، جغرافیایی و اقتصادی مستند می‌باشد.
ماده ۲ ـ مدیریت، بهره برداری، احداث و توسعه فرودگاه های غیرنظامی موضوع بند 11 ماده 1 این آیین نامه با رعایت مقررات و استاندارد های مربوط، مستلزم اخذ مجوز از سازمان می باشد.
تبصره ـ نحوه صدور، تمدید، اصلاح، تعلیق، لغو مجوز و ایجاد هر گونه محدودیت موضوع این ماده در محدوده قوانین و احکام این آیین نامه و براساس دستورالعمل های مصوب سازمان می‌باشد.
ماده ۳ ـ وزارت راه و شهرسازی مکلف است با همکاری سازمان و ستاد و با توجه بـه نیاز آتی بیست ساله کشور، سند جامع حمل و نقل شامل تعداد فرودگاه های مورد نیاز در کشور را تدوین و بـه تصویب هیأت وزیران برساند. صدور مجوز احداث هر گونه فرودگاه جدید باید براساس سند مذکور انجام پذیرد.
تبصره ـ در صورت صدور مجوز احداث فرودگاه غیرنظامی جدید، سازمان برنامه و بودجه کشور و سازمان اداری و استخدامی کشور مکلفند در چهارچوب قوانین اقدامات لازم را در راستای تأمین منابع انسانی، مالی، فنی و حفاظتی حسب مورد برای سازمان و بهره بردار فرودگاه انجام دهند.
بیشتر بخوانید:
مجموعه مقررات مرتبط با آیین نامه مدیریت، بهره برداری، احداث و توسعه فرودگاههای غیر نظامی
نظریات مشورتی مرتبط با موضوعات صنعت و تولید
مجموعه موضوعی آرای وحدت رویه قضایی
آرای دیوان عدالت اداری مرتبط با موضوعات صنعت و تولید
ماده ۴ ـ فرودگاه های بین المللی و مرز هوایی قبل از بهره برداری ملزم بـه دریافت گواهینامه فرودگاهی مطابق با مقررات و استاندارد های سازمان می باشند.
تبصره ۱ ـ فرودگاه های داخلی قبل از کسب مجوز های لازم برای تغییر بـه عنوان فرودگاه بینالمللی یا مرز هوایی ملزم بـه دریافت گواهینامه فرودگاهی مطابق با مقررات و استاندارد های سازمان می‌باشند.
تبصره ۲ ـ شرایط ادامه عملیات فرودگاه های بینالمللی و مرز هوایی کـه در زمان تصویب این آیین نامه فاقد گواهینامه فرودگاهی هستند مطابق با دستورالعمل های مربوط می‌باشد و فرودگاه های بینالمللی و مرز هوایی موجود ملزم بـه تطبیق با مفاد این آیین نامه طبق جدول زمانبندی ذیل هستند:
ردیف فرودگاه ها براساس نوع شدآمد (ترافیک) مهلت اخذ یا تبدیل گواهینامه ۱ فرودگاه های بینالمللی ۱ تیر ماه ۱۴۰۳ ۲ فرودگاه های داخلی دارای پرواز بین لمللی (مرز هوایی) ۱۰ آذرماه ۱۴۰۵
ماده ۵ ـ سازمان ملزم است برای فرودگاه های بینالمللی و مرز هوایی فاقد گواهینامه، فرودگاه های بینالمللی و مرز هوایی کـه شرایط اعتبار گواهینامه را از دست می دهند و فرودگاه های ی کـه مقررات در آنها رعایت نمی گردد، در چهارچوب قوانین و متناسب با شرایط فرودگاه و تخلف صورت گرفته، یک یا چند مورد از محدودیت های زیر را مطابق دستورالعمل های ابلاغی اعمال نماید:
کاهش ظرفیت پرواز های بین المللی.
کاهش ظرفیت پرواز های داخلی.
توقف پرواز های بین المللی.
توقف پرواز های داخلی.
کاهش نوع رده هواپیما.
کاهش نوع عملیات فرودگاهی و محدودیت های عملیاتی.
اعمال جرایم نقدی مطابق با مفاد ماده 34 قانون هواپیمایی کشوری.
الزام بـه کاهش تعرفه های خدماتی فرودگاه.
تعطیلی فرودگاه.
ماده ۶ ـ مقررات و استاندارد های مربوط بـه مدیریت، طراحی، عملیات، تعیین حریم باند، انواع طبقه بندی، احداث، تجهیزات، تسهیلات، توسعه و بهره برداری فرودگاه های موضوع بند 11 ماده 1 این آیین نامه، متناسب با نوع کاربری و طبقه بندی آن، توسط سازمان و بر طبق ضمیمه 14 کنوانسیون تدوین و ابلاغ می گردد.
تبصره ۱ ـ مدیریت، عملیات و بهره برداری از بخش هوایی (ایرساید) در بخش های مشترک در فرودگاه های مشترک جهت استفاده نظامی و غیرنظامی، مطابق با دستورالعمل های مدون فی مابین سازمان و ستاد می‌باشد.
تبصره ۲ ـ سازمان می‌تواند حسب تشخیص و در مواقع خاص بـه منظور حفظ و ارتقای ایمنی هوانوردی، بخشنامه ایمنی در جهت چهارچوب این آیین نامه صادر کند.
ماده ۷ ـ سازمان ملزم است اختلاف عملکرد مقررات ملی با محتویات ضمیمه 14 کنوانسیون را بررسی و بـه ایکائو اعلام و از طریق سازوکار (مکانیزم) نشریه اطلاعات هوانوردی اطلاع رسانی نماید.
ماده ۸ ـ سازمان موظف است در طول مدت انجام مطالعات، احداث، توسعه و یا تغییر در فرودگاه، نسبت بـه رعایت مقررات و استاندارد های فرودگاهی توسط متقاضی نظارت نماید و متقاضی نیز ملزم است در این خصوص بر اساس دستورالعمل های مربوط، همکاری لازم با سازمان را بـه عمل آورد.
ماده ۹ ـ مراحل اخذ مجوز احداث و بهره برداری فرودگاه های موضوع بند 11 ماده 1 این آیین نامه بـه ترتیب زیر می‌باشد:
۱ ـ موافقت اصولی: مراحل صدور موافقت اصولی بـه ترتیب زیر می‌باشد:
الف ـ ارایه طرح امکان سنجی احداث فرودگاه توسط متقاضی بـه سازمان مطابق با شیوه نامه ابلاغی سازمان جهت انجام مطالعات احداث و توسعه فرودگاه شامل ضرورت احداث، نکات فنی، عملیاتی، ارزیابی زیست محیطی، توجیه اقتصادی با رعایت کامل اصول پدافند غیرعامل و کاربری های مصوب شورای عالی شهرسازی و معماری ایران.
ب ـ اخذ تاییدیه صلاحیت امنیتی اشخاص حقیقی و حقوقی مطابق مصوبه (۵۲۹) شورای عالی امنیت ملی.
پ ـ طرح موضوع احداث فرودگاه در کمیته دایمی اداره امور فضای کشور جهت اخذ مصوبه این کمیته.
ت ـ اخذ استعلام از سازمان حفاظت محیط زیست، پدافند غیر عامل و حسب مورد از شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان و یا شورای عالی شهرسازی و معماری ایران توسط سازمان.
تبصره ۱ ـ موافقت اصولی با تایید سازمان حداکثر ظرف یک سال صادر و فقط برای یک بار قابل تمدید است.
تبصره ۲ ـ صدور موافقت اصولی بـه منزله مجوز احداث نمی باشد و متقاضی موظف است پس از اخذ موافقت اصولی برابر با بند 2 این ماده اقدامات لازم جهت اخذ مجوز احداث را انجام دهد.
۲ ـ مجوز احداث: صدور مجوز احداث پس از ارائه مدارک زیر توسط متقاضی و پس از تایید مدارک توسط سازمان می باشد:
الف ـ طرح جامع فرودگاهی مطابق با الزمات سازمان.
ب ـ ارایه اسناد مالکیت یا اجاره زمین، اراضی ملی و دولتی و موافقت مالک برای احداث فرودگاه بـه سازمان.
پ ـ ارائه جزئیات نقشه های اجرایی احداث فرودگاه شامل نقشه های بخش هوایی و بخش زمینی.
ت ـ ارائه نقشه ها و دستورالعمل های پروازی مسیر های ورودی، خروجی و طرح های تقرب فرودگاهی.
ث ـ ارائه نقشه واپایش (کنترل) موانع فرودگاهی.
تبصره ۱ ـ اعتبار مجوز احداث جهت شروع عملیات عمرانی یک سال می باشد و متقاضی باید پس از دریافت مجوز احداث فرودگاه، شروع عملیات عمرانی را آغاز نماید. در صورت عدم شروع عملیات عمرانی و با ارایه دلایل و مستندات علل عدم شروع فعالیت عمرانی، مجوز احداث فرودگاه برای یک سال دیگر قابل تمدید می باشد.
تبصره ۲ ـ در صورت عدم شروع عملیات عمرانی مطابق با تبصره 1 این ماده، مجوز احداث و موافقت اصولی صادر شده ابطال می گردد و در صورت درخواست متقاضی ضروری است مراحل اخذ مجوز مجددا طی گردد.
تبصره ۳ ـ متقاضی موظف است در طول مدت احداث فرودگاه، گزارشات فنی مطابق با الزامات سازمان را ارائه نماید و سازمان در طول احداث فرودگاه بر مراحل ساخت فرودگاه نظارت می نماید.
تبصره ۴ ـ متقاضی موظف است با نظر سازمان، مشاور عامل چهارم بـه منظور نظارت بـه مراحل ساخت داشته باشد. عامل چهارم تحت نظر سازمان فعالیت خواهد نمود و گزارشات خود را بـه سازمان ارائه می نماید.
۳ ـ مجوز بهره برداری: پس از احداث فرودگاه ضروری است مالک فرودگاه مطابق با دستورالعمل های مربوط، بهره بردار فرودگاه را معرفی و مجوز بهره برداری از فرودگاه را اخذ نماید.
تبصره ـ بهره بردار ملزم است در طول مدت بهره برداری هر (۵) سال یکبار نسبت بـه بازنگری طرح جامع اقدام و نتیجه را بـه تایید سازمان برساند.
بیشتر بخوانید:
مجموعه مقررات مرتبط با آیین نامه مدیریت، بهره برداری، احداث و توسعه فرودگاههای غیر نظامی
نظریات مشورتی مرتبط با موضوعات صنعت و تولید
مجموعه موضوعی آرای وحدت رویه قضایی
آرای دیوان عدالت اداری مرتبط با موضوعات صنعت و تولید
ماده ۱۰ ـ فرودگاه های بین المللی و مرز هوایی با رعایت قوانین و مقررات مربوط، با پیشنهاد وزارت راه و شهرسازی و با رعایت شرایط زیر و تصویب هیأت وزیران تعیین می گردند:
1- استعلام سازمان از ستاد و وزارت اطلاعات جهت تعیین فرودگاه بـه عنوان فرودگاه بینالمللی یا مرز هوایی و تغییر شد آمد (ترافیک) هوایی.
2- اخذ گواهینامه فرودگاهی از سوی بهره بردار فرودگاه مربوط، قبل از ارسال تقاضای تعیین فرودگاه بـه عنوان فرودگاه بینالمللی یا مرز هوایی بـه سازمان.
3- عدم وجود فرودگاه بینالمللی و مرز هوایی در شعاع (۳۰۰) کیلومتری فرودگاه متقاضی.
4- تأمین الزامات حفاظتی، امنیتی و تسهیلاتی براساس برنامه ملی امنیت هوانوردی (مصوبه (۵۲۹) شورای عالی امنیت ملی) و برنامه ملی تسهیلات هوانوردی.
تبصره ـ تایید احراز شرایط موضوع این ماده در خصوص هر یک از فرودگاه های مذکور، بر عهده سازمان می‌باشد.
ماده ۱۱ ـ هر فرودگاه باید متناسب با نوع کاربری و طبقه بندی آن دارای خدمات، تسهیلات، تجهیزات لازم و سامانه های هوانوردی و فرودگاهی بـه شرح زیر باشد:
۱ ـ تجهیزات هوانوردی شامل تجهیزات ارتباطی، کمک ناوبری، نظارتی و هواشناسی.
۲ ـ تجهیزات فرودگاهی شامل تجهیزات پشتیبانی زمینی فرودگاهی (خدمات فرودگاهی)، اطلاعات پرواز، روشنایی و علایم کمک بصری محوطه جابجایی، برف روبی و یخ زدایی، بازرسی بار و مسافر، سوخت رسانی، واپایش (کنترل) مخاطرات حیات وحش، خدمات نجات و آتش‌نشانی فرودگاهی، چراغ ها و حصار های حفاظتی و علایم راهنمایی حمل و نقل هوایی بار و مسافر.
۳ ـ سامانه مدیریتی شامل نظام مدیریت ایمنی، مدیریت تغییرات، مدیریت مخاطرات حیات وحش، واپایش (کنترل) موانع، تعمیر و نگهداری پیشگیرانه فرودگاهی و مدیریت تنظیم جریان شد آمد (ترافیک) هوایی.
۴ ـ خدمات و تسهیلات فرودگاهی شامل خدمات مراقبت پرواز، پشتیبانی زمینی (هندلینگ)، خدمات نجات و آتش‌نشانی، هواشناسی، گمرک، گذرنامه، قرنطینه، مسیر دسترسی در محوطه حرکت و پایانه (ترمینالی) مسافران.
تبصره ـ جزییات خدمات، تسهیلات، تجهیزات و سامانه های هوانوردی و فرودگاهی کـه برای انجام فعالیت فرودگاه ها ضروری می‌باشد، توسط سازمان، بـه تفکیک نوع کاربری و طبقه بندی فرودگاه تعیین و ابلاغ می‌شود.
ماده ۱۲ ـ سازمان مرجع سیاست گذاری، صدور مجوز فعالیت، نظارت و ابلاغ مقررات و استاندارد های ارائه خدمات پشتیبانی زمینی در فرودگاه های کشور می‌باشد.
تبصره ـ ارائه دهندگان موجود خدمات پشتیبانی زمینی فرودگاه کـه تا قبل از ابلاغ این آیین نامه در زمینه خدمات مذکور فعالیت داشته‌اند، موظفند ظرف شش ماه پس از ابلاغ این آیین نامه، فعالیت های خود را با مفاد آن تطبیق دهند.
ماده ۱۳ ـ اعمال هر گونه محدودیت در تسهیلات و عملیات یک فرودگاه توسط بهره بردار فرودگاه کـه موجب تعطیلی دایم یا موقت یا کاهش ظرفیت پذیرش مسافر فرودگاه گردد، مستلزم کسب مجوز از سازمان می‌باشد.
تبصره ۱ ـ موارد غیرقابل پیش‌بینی و اضطراری با تشخیص مدیر فرودگاه و اطلاع بـه سازمان از شمول حکم این ماده مستثنی می‌باشد.
تبصره ۲ ـ در فرودگاه های مشترک هر گونه محدودیت در تسهیلات و عملیات فرودگاه با هماهنگی سازمان و ستاد انجام خواهد شد.
ماده ۱۴ ـ سازمان مکلف است ظرف یک سال پس از ابلاغ این آیین نامه نسبت بـه ایجاد سامانه جمع آوری اطلاعات آماری از جمله نشست و برخاست هواپیما، آمار بار و مسافر و ظرفیت فرودگاه مربوط بـه فرودگاه ها اقدام نماید.
تبصره ـ فرودگاه ها موظفند اطلاعات موضوع این ماده را در اختیار سازمان قرار دهند.
ماده ۱۵ ـ بهره بردار فرودگاه ملزم است از ضوابط تعیین شده توسط سازمان در خصوص امور مربوط بـه نیروی انسانی، ساختار سازمانی، تجهیزات و نظامنامه ها و دستورالعمل های خود تبعیت نماید.
ماده ۱۶ ـ بهره بردار فرودگاه ملزم بـه اخذ تایید صلاحیت فنی و تخصصی مدیران و مسئولین عملیاتی فرودگاه قبل از انتصاب مطابق با دستورالعمل های مربوط از سازمان می‌باشد.
ماده ۱۷ ـ سازمان موظف بـه نظارت و بازرسی کلیه فعالیت های موضوع این آیین نامه از قبیل خدمات، تسهیلات، تجهیزات و سامانه های هوانوردی و فرودگاهی غیرنظامی و واپایش (کنترل) نفوذ موانع در سطوح بی خطری پرواز در فرودگاه های کشور می باشد.
تبصره ۱ ـ سازمان می تواند در اجرای این ماده بـه صورت کلی یا جزیی از خدمات اشخاص (حقیقی و حقوقی) صاحب صلاحیت استفاده نماید.
تبصره ۲ ـ بازرسان علاوه بر احراز صلاحیت های عمومی، حسب مورد باید صلاحیت های تخصصی و امنیتی فرودگاه ها را مطابق با دستورالعمل های مربوط دارا بوده و از سازمان مجوز دریافت نمایند. مجوز فعالیت اشخاص مذکور بـه صورت موقت و قابل تمدید صادر می شود.
بیشتر بخوانید:
مجموعه مقررات مرتبط با آیین نامه مدیریت، بهره برداری، احداث و توسعه فرودگاههای غیر نظامی
نظریات مشورتی مرتبط با موضوعات صنعت و تولید
مجموعه موضوعی آرای وحدت رویه قضایی
آرای دیوان عدالت اداری مرتبط با موضوعات صنعت و تولید
ماده ۱۸ ـ بهره بردار فرودگاه ملزم است سامانه یکپارچه مناسبی برای مدیریت تردد تمامی کارکنان (پرسنل)، خدمه هواپیما و افرادی کـه بـه مناطق طبقه بندی شده غیرنظامی فرودگاه تردد می نمایند را مطابق با ضوابط سازمان ایجاد نماید. این سامانه باید دسترسی و واپایش (کنترل) بدون واسطه سازمان را فراهم نماید، بـه نحوی کـه در هر زمان امکان صدور یا لغو مجوز تردد افراد بـه مناطق طبقه بندی شده غیرنظامی فرودگاه بـه دلایل ایمنی و امنیتی توسط سازمان وجود داشته باشد.
ماده ۱۹ ـ بازرسان سازمان باید بـه کلیه مناطق طبقه بندی شده غیرنظامی فرودگاه دسترسی کامل داشته باشند. بهره بردار فرودگاه و کلیه عوامل پلیس فرودگاه، سپاه حفاظت هواپیمایی و حراست مستقر در فرودگاه با رعایت مصوبه 529 شورای عالی امنیت ملی ملزم هستند دسترسی کامل بازرسان سازمان بـه فرودگاه شامل دسترسی بـه زیرساخت ها و سامانه (سیستم) مدیریت تمامی شرکت هایی کـه در فرودگاه فعالیت می نمایند از قبیل خدمات فرودگاهی، دفاتر شرکت های هواپیمایی، آشیانه های تعمیر و نگهداری، غرفه ها، پیمانکاران طرف قرارداد، شرکت های مشاور، اسناد و مدارک مربوط و تجهیزات را بـه منظور حصول اطمینان از ایمنی و امنیت پروازها و اجرای قوانین و مقررات هوانوردی بدون ممانعت و محدودیت فراهم نمایند.
ماده ۲۰ ـ سازمان می تواند در موارد نقض مقررات موضوع این آیین نامه هر گونه اجازه نامه یا گواهینامه متخلف را در چهارچوب قوانین لغو یا موقتاً توقیف نموده یا اختیارات مندرج در آن را محدود نماید. سازمان ملزم است حسب مورد موضوع جرایم احتمالی را جهت تعقیب کیفری بـه مراجع ذی‌صلاح اعلام نماید.
ماده ۲۱ ـ سازمان می تواند در صورت احراز شرایط نا ایمن و مشاهده هر گونه تخلف و یا عدم انطباق از مقررات و استاندارد های سازمان بـه شرح تبصره 1 این ماده در تمام یا بخشی از فرودگاه، حسب تشخیص نسبت بـه محدود کردن عملیات فرودگاه و یا غیر عملیاتی نمودن فرودگاه تا زمان رفع عدم انطباق، اقدام نموده و اطلاعیه هوانوردی مربوط را صادر نماید.
تبصره ۱ ـ شرایط نا ایمن، تخلف یا عدم انطباق از مقررات و استاندارد های سازمان موضوع این ماده حداقل شامل موارد زیر می گردد:
۱ ـ عدم انطباق جدی با مشخصه های فنی زیرساخت های فرودگاه کـه مشخص کننده نوع عملیات فرودگاه بوده و گواهینامه فرودگاهی براساس آن صادر می‌گردد کـه بـه تشخیص بازرس سازمان مخاطره جدی ایمنی برای عملیات پرواز در فرودگاه تلقی گردد.
۲ ـ عدم فراهم نمودن دسترسی کامل سازمان بـه فرودگاه، مدیریت فرودگاه، تجهیزات، اسناد و مدارک مربوط مطابق با مقررات و استاندارد های سازمان.
۳ ـ جعل یا ارسال شواهد ساختگی جهت کسب و حفظ اعتبار لازم برای صدور گواهینامه فرودگاهی
۴ ـ استفاده متقلبانه یا استفاده کلاهبردارانه از گواهینامه فرودگاهی.
۵ ـ فقدان مدیر فرودگاه.
۶ ـ عدم ارایه برنامه اقدام اصلاحی برای رفع یافته های گزارش شده توسط بازرسان سازمان توسط بهره بردار فرودگاهی.
۷ ـ عدم اقدام متناسب بهره بردار فرودگاه مطابق با برنامه اقدام اصلاحی برای رفع یافته های گزارش شده توسط بازرسان سازمان.
تبصره ۲ ـ در فرودگاه های مشترک محدودیت های اعمال شده این ماده شامل عملیات پرواز وسایل پرنده نظامی نمی گردد.
ماده ۲۲ ـ بهره بردار فرودگاه ملزم است جهت رفع یافته های گزارش شده توسط بازرسان سازمان، مطابق با زمان بندی اعلامی توسط سازمان، برنامه اقدام اصلاحی ارایه نماید. فرودگاه ملزم است پس از تایید سازمان، برنامه اقدام اصلاحی را پیاده سازی نماید.
ماده ۲۳ ـ پرواز هر گونه وسایل پرنده کنترلی، مدل، بدون سرنشین و تفریحی غیرنظامی در حریم فرودگاه، باید براساس دستورالعمل های مصوب شورای امنیت کشور و شورای عالی امنیت ملی انجام شود.
ماده ۲۴ ـ استفاده از فرودگاه های نظامی جهت پرواز های غیرنظامی باید براساس مصوبه 466 شورای عالی امنیت ملی و ضوابط تخصصی موضوع ماده 7 مصوبه مذکور صورت می پذیرد.
ماده ۲۵ ـ هر گونه نمایش هوایی غیرنظامی باید پس از اخذ مجوز سازمان و هماهنگی فرودگاه مربوط انجام شود.
ماده ۲۶ ـ هر گونه فعالیت نظامی اثرگذار بر فعالیت های فرودگاه های غیرنظامی با هماهنگی نیروی مسلح مربوط با سازمان میسر خواهد بود.
تبصره ـ سازوکار اجرایی این ماده براساس دستورالعمل مشترک بین سازمان و ستاد خواهد بود.
ماده ۲۷ ـ ایجاد هر گونه مانع، خواه موقت یا دایمی بالاتر از سطوح بی خطری یا اطراف دستگاه ناوبری و مخابراتی مطابق با مقررات و استاندارد های تعیین شده توسط سازمان در حریم فرودگاه نظامی و غیرنظامی ممنوع یا محدود می‌باشد.
تبصره ـ بهره بردار فرودگاه علاوه بر رعایت مقررات مربوط بـه سطوح بی خطری پرواز در داخل فرودگاه ملزم بـه ارائه گزارش هر گونه تخلف از موضوع این ماده در حریم فرودگاه، بلافاصله بعد از مشاهده بـه سازمان می‌باشد.
ماده ۲۸ ـ ایجاد هر گونه مانع خواه موقت یا دایمی در اطراف فرودگاه های غیرنظامی، نظامی و مشترک یا اطراف دستگاه های ناوبری و مخابراتی علاوه بر رعایت موارد ذکر شده در ماده (۲۷) این آیین نامه باید مطابق با الزامات تعیین شده در راستای قانون تعیین حریم حفاظتی ـ امنیتی اماکن و تاسیسات کشور نیز باشد.
بیشتر بخوانید:
مجموعه مقررات مرتبط با آیین نامه مدیریت، بهره برداری، احداث و توسعه فرودگاههای غیر نظامی
نظریات مشورتی مرتبط با موضوعات صنعت و تولید
مجموعه موضوعی آرای وحدت رویه قضایی
آرای دیوان عدالت اداری مرتبط با موضوعات صنعت و تولید
ماده ۲۹ ـ بهره بردار فرودگاه ملزم بـه تهیه نقشه حریم فرودگاه مطابق با مقررات و استاندارد های ابلاغی سازمان و اخذ تایید از سازمان، برای ابلاغ بـه مبادی موضوع ماده 30 این آیین نامه می‌باشد.
ماده ۳۰ ـ بهره بردار فرودگاه ملزم بـه واپایش (کنترل) کلیه فعالیت های مجاز و غیرمجاز از جمله عملیات عمرانی، روشنایی ها، جنس موانع، تغییرات کاربری اراضی، فعالیت های ورزشی، تفریحی یا هوانوردی، پیشگیری از تداخلات بسامدی (فرکانسی) در حریم فرودگاه و پیگیری از مبادی ذی‌ربط و در صورت لزوم معرفی متخلفان بـه مراجع قضایی می باشد.
ماده ۳۱ ـ هر گونه استفاده عامدانه یا سهوا از چراغ های لیزر و یا پرتاب لیزر بـه سمت یک وسیله پرنده ممنوع بوده و بهره بردار فرودگاه ملزم بـه پایش محیط های اطراف فرودگاه و معرفی متخلفان بـه مراجع قضایی می باشد.
ماده ۳۲ ـ نصب و بهره برداری از کلیه چراغ ها در حریم فرودگاه ها بـه منظور جلوگیری از تداخل چراغ ها و سامانه های روشنایی با علائم کمک بصری فرودگاه ها، باید مطابق با مقررات و استاندارد های تعیین شده ابلاغی توسط سازمان، انجام گردد.
ماده ۳۳ ـ انجام هر گونه اقدام محیط زیستی کـه آثار سوء برای ایمنی پروازها داشته باشد، در حریم فرودگاه های غیرنظامی، نظامی و مشترک ممنوع می‌باشد. مطالعات و ارزیابی مخاطرات حیات وحش و تدوین برنامه واپایش (کنترل) مخاطرات حیات وحش فرودگاه های کشور، توسط بهره بردار مطابق با دستورالعمل های مربوط صورت می گیرد.
ماده ۳۴ ـ شهرداری ها، ادارات کل راه و شهرسازی، سازمان های وابسته بـه وزارت جهاد کشاورزی، شرکت های زیر مجموعه وزارت نیرو، شرکت های تابع وزارت نفت و شرکت های زیر مجموعه شرکت ملی نفت ایران و کلیه سازمان ها، نهادها و ارگان هایی کـه مجوز ساخت و یا بهره برداری از اماکن را می دهند، قبل از صدور هر گونه مجوز احداث و بهره برداری در حریم و اطراف فرودگاه، ملزم بـه اخذ استعلام از فرودگاه مربوط (نظامی، مشترک و غیرنظامی) می باشند. عدم پاسخ فرودگاه ظرف سه ماه بـه عنوان موافقت تلقی می شود.
تبصره ـ اجرای مواد 27، 28 و 30 این آیین نامه در فرودگاه های مشترک براساس دستورالعمل فی مابین بهره بردار فرودگاه و بخش نظامی مستقر در فرودگاه خواهد بود.
ماده ۳۵ ـ تغییر کاربری اراضی اطراف فرودگاه توسط شهرداری ها، ادارات کل راه و شهرسازی، وزارت جهاد کشاورزی و سایر دستگاه های متولی باید با اخذ استعلام از فرودگاه های نظامی و غیرنظامی و مطابق با دستورالعمل های مربوط باشد. عدم پاسخ فرودگاه ظرف سه ماه بـه عنوان موافقت تلقی می‌شود.
ماده ۳۶ ـ تمامی بهره برداران طیف بسامد (فرکانس ) های رادیویی در اطراف و داخل فرودگاه های غیرنظامی بـه منظور جلوگیری از تداخل بسامد (فرکانس) های رادیویی، قبل از نصب و بهره برداری سامانه (سیستم) های رادیویی ملزم بـه اخذ مجوز (سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی) و هماهنگی با بهره بردار فرودگاه و بهره برداران طیف بسامدی (فرکانسی) مربوط در نیرو های مسلح می‌باشند.
ماده ۳۷ ـ بهره بردار فرودگاه، بالگردگاه (هلی پورت)، بالگردنشین (هلی پد)؛ عرشه بالگرد، مالک باند، پایگاه (سایت) پروازی و پایگاه (سایت) ورزش های هوایی غیرنظامی ملزم بـه پرداخت هزینه انجام ممیزی، بررسی مدارک، مطالعات هوانوردی و ارزیابی ایمنی، صدور، تمدید، تعلیق یا لغو مجوز یا گواهینامه فرودگاهی یا سایر خدمات دریافتی از سازمان، مطابق با تعرفه های مصوب شورای عالی هواپیمایی کشوری می باشد.
ماده ۳۸ ـ دستورالعمل های مورد نیاز برای اجرای این آیین نامه با رعایت قوانین و مقررات مربوط حداکثر ظرف یک سال پس از ابلاغ این آیین نامه توسط سازمان تنظیم و ابلاغ می‌شود.
بیشتر بخوانید:
مجموعه مقررات مرتبط با آیین نامه مدیریت، بهره برداری، احداث و توسعه فرودگاههای غیر نظامی
نظریات مشورتی مرتبط با موضوعات صنعت و تولید
مجموعه موضوعی آرای وحدت رویه قضایی
آرای دیوان عدالت اداری مرتبط با موضوعات صنعت و تولید
ماده ۳۹ ـ از زمان تصویب این آیین نامه، آیین نامه بی خطری پرواز هواپیماها موضوع تصویب نامه شماره 264/3786 مورخ 1345/04/11 و تصویب نامه شماره 31/136 مورخ 1352/02/03 مربوط بـه اداره کل هواپیمایی کشوری لغو می گردد.
معاون اول رئیس جمهور - محمد مخبر