دستورالعمل اجرایی پدافند غیر عامل استانها مصوب 1399/12/26

دستورالعمل اجرایی پدافند غیر عامل استانها مشتمل بر ١٨ ماده و ١٣ تبصره و ١ پیوست مصوب 1399/12/26 ستاد کل نیروهای مسلح

شناسنامه دستورالعمل اجرایی پدافند غیر عامل استانها:

شماره روزنامه رسمی: 22223

تاریخ روزنامه رسمی: 1400/04/14

شماره ابلاغ: 2135/1/160

تاریخ ابلاغ: 1400/02/20

مرجع تصویب: ستاد کل نیروهای مسلح 

تاریخ تصویب: 1399/12/26 

بیشتر بخوانید:

مجموعه مقررات مرتبط با دستورالعمل اجرایی پدافند غیر عامل استانها (مقررات پدافند)

موضوعات امنیتی، نظامی و انتظامی در آرای وحدت رویه قضایی

موضوعات امنیتی، نظامی و انتظامی در آرای دیوان عدالت 

موضوعات نظامی، امنیتی و انتظامی در نظریات مشورتی

متن دستورالعمل اجرایی پدافند غیر عامل استانها:

پنجاه و یکمین جلسه کمیته دائمی (شورای عالی) پدافند غیر عامل کشور به استناد ماده ٨ اساسنامه سازمان پدافند غیر عامل کشور مصوّب مقام معظم رهبری و فرماندهی ّ کل قوا (مدظله العالی) در تاریخ 1399/12/26 تشکیل و با پیشنهاد وزارت کشور و سازمان، دستورالعمل اجرایی پدافند غیر عامل استان ها موضوع بند ۴ مادّه ٩ اساسنامه، بازبینی و اصلاح و به شرح زیر تصویب گردید؛

مقدمه

دستورالعمل اجرایی پدافند غیر عامل استانها در سال ١٣٨٧ توسط کمیته دائمی پدافند غیر عامل ـ اعضای کارگروه دارای اختیارات اصل ١٢٧ و ١٣٨ قانون اساسی ـ تصویب و ابلاغ گردید و تا کنون مبنای اقدام در استانداری های کل کشور بوده است، با درخواست اصلاح و بازنگری دستورالعمل اجرایی پدافند غیر عامل استان ها از ناحیه وزارت کشور و استانداری ها و تاثیر نظامات و دستورالعمل های ابلاغی از کمیته دائمی بر این دستورالعمل از قبیل:

- نظام عملیاتی پدافند مردم محور (صیانت و حفاظت از مردم در شرایط اضطراری بحران ناشی از تهدید و جنگ)

- نظام آمادگی و رزمایش دستگاه های اجرایی در برابر تهدیدات

ـ سند راهبردی پدافند غیر عامل شهری

ـ آئین نامه اجرایی ماده ۵٨ قانون احکام دائمی و بند (پ) ماده ١٠۶ و ماده ١٠٩ قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه کشور

ـ آئین نامه اجرایی پدافند غیر عامل مرزبانی زیستی و همچنین ارتقاء وظایف و ماموریت استانداری ها متناسب با نوع و سطح تهدیدات، دستورالعمل اجرایی پدافند غیر عامل استان ها بشرح زیر مورد بازبینی و اصلاح قرار گرفت؛

ماده ١ ـ تعاریف و اختصارات

١) کمیته دائمی: کمیته دائمی (شورای عالی) پدافند غیر عامل کشور

٢) سازمان: سازمان پدافند غیر عامل کشور

٣) آمادگی: مجموعه تدابیر و اقدامات در حوزه نیروی انسانی، تجهیزات (آماده بکاری) و برنامه ها کـه ظرفیت جامعه، زیرساخت و اجرایی مسئول را برای پاسخ موثر به حوادث و سوانح در حداقل زمان، ناشی از تهدیدات سایبری، شیمیایی، زیستی، پرتوی، نظامی و ترکیبی افزایش می دهد بطوری کـه خسارات انسانی و مادی ناشی از آن را به حداقل می رساند.

۴) رزمایش: تمرین میدانی (با بکارگیری تجهیزات) یا ستادی (دورمیزی) است کـه بر اساس سناریوهای احتمالی شبیه سازی و با روش های گوناگون اجرا می گردد و باعث کشف آسیب پذیری و ارتقاء آمادگی های دستگاهی و انفرادی و ارزیابی کارآیی اقدامات برای مقابله با تهدیدات می شود.

۵) دستگاه اجرایی: کلیه وزارتخانه ها، موسسات دولتی، موسسات یا نهادهای عمومی غیردولتی، شرکت های دولتی و کلیه دستگاه هایی کـه شمول قانون بر آنها مستلزم تصریح و یا ذکر نام است از قبیل شرکت ملی نفت ایران، سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران، بانک مرکزی، بانک ها و بیمه های دولتی، دستگاه های اجرایی نامیده می شوند.

ماده ٢ ـ اسناد بالادستی

١) رهنمودها، احکام، منویات و تدابیر مقام معظّم رهبری (مدظله العالی)

٢) سیاست های کلی نظام در موضوع پدافند غیر عامل ابلاغی مقام معظّم رهبری (مدظله العالی)

٣) سیاست های کلی امنیت ملی در حوزه امنیت داخلی ابلاغی مقام معظّم رهبری (مدظله العالی)

۴) قانون احکام دائمی برنامه های توسعه کشور

۵) قوانین و سیاست های کلی برنامه های پنج ساله توسعه جمهوری اسلامی ایران ۶ ) اساسنامه سازمان پدافند غیر عامل کشور

ماده ٣ ـ دامنه شمول استانداری ها، فرمانداری ها و شهرداری های کل کشور و سایر دستگاه های اجرایی استانی و شهرستانی و نیز دستگاه های اجرایی ملی مستقر در استان ها مشمول این دستورالعمل قرار می گیرند.

ماده ۴ ـ هدف استقرار و نهادینه سازی

ـ روزآمدی، هدایت، راهبری، اجرا، نظارت، بازخورد و اصلاح

ـ نظام پدافند غیر عامل در مقابل تهدیدات نظامی، زیستی، پرتوی، سایبری و الکترونیک، شیمیایی و ترکیبی و اقدامات خصمانه دشمن و کاهش آسیب پذیری و تداوم چرخه ارائه خدمات ضروری برای مردم در سطح استان و شهرستان،

ماده ۵ ـ منظور

١) برآورد و احصاء تهدیدات دشمن در مراکز و زیرساخت های حیاتی، حساس و مهم مستقر در استان و شهرستان

٢) ارتقاء آمادگی مردم قبل از بحران برای مواجهه با وضعیت اضطراری،

٣) افزایش آستانه مقاومت مردمی در برابر پیامدهای ناشی از وقوع تهدیدات دشمن،

۴) تداوم خدمات رسانی به مردم استان و شهرستان در وضعیت اضطراری ناشی از تهدیدات خصمانه دشمن،

۵) بهینه سازی، ایجاد هماهنگی وهم افزایی، یکپارچه سازی وایجاد وحدت رویه در امور پدافندغیر عامل استان ها و شهرستان ها،

6) ایجاد بستر مناسب برای پیاده سازی مصوبات کمیته دائمی و طرح های پدافند غیر عامل در استان ها و شهرستان ها،

ماده ۶ ـ ارکان پدافند غیر عامل استان

ـ شورای پدافندغیر عامل استان

ـ اداره کل پدافند غیر عامل استانداری

ـ کارگروه های تخصصی پدافند غیر عامل

ـ شورای پدافند غیر عامل شهرستان

ماده ٧ ـ مأموریت شورای پدافند غیر عامل استان شورای پدافند غیر عامل استان مأموریت برنامه ریزی، هدایت، سازماندهی، راهبری و نظارت بر اقدامات پدافند غیر عامل شامل: فرهنگ سازی، ایجاد آمادگی، ارتقاء آستانه مقاومت و تحمل مردم، کاهش آسیب پذیری زیرساخت ها و سرمایه های استان، صیانت و اداره امور مردم، تسهیل مدیریت بحران در شرایط اضطراری، تدوین طرح های جابجایی و استقرار مردم، تداوم چرخه خدمات اساسی و تامین نیازهای ضروری مردم و نهادینه سازی اصول، الزامات و ملاحظات فنی مهندسی پدافند غیر عامل در طرح ها و پروژه های استانی از طریق دستگاه های اجرایی را برعهده دارد.

ماده ٨ ـ وظایف شورای پدافند غیر عامل استان

١) شناسایی دارائی ها و سرمایه های حیاتی و حساس استان و سطح بندی آنها،

2) بررسی و تأیید تهدیدات و آسیب پذیری های استان در حوزه های مردم محور،

٣) پیگیری و نظارت بر تهیه شناسنامه اماکن طبقه بندی شده در استان،

۴) بررسی و تصویب برنامه اجرایی پدافند غیر عامل استان در حوزه های مختلف و تعیین منابع مالی مورد نیاز از طریق مراجع ذی ربط در چارچوب قوانین و مقرّرات،

۵) نظارت بر رعایت استانداردها، آئین نامه ها و دستورالعمل های فنی و اجرایی پدافند غیر عامل استان،

۶) ایجاد و سازماندهی و راه اندازی کارگروه های تخصّصی و نظارت بر عملکرد آنها،

٧) بررسی و تائید طرح های اجرایی پدافند غیر عامل پیشنهادی کارگروه های تخصّصی و نظارت بر اجرای آنها،

٨) نظارت بر انجام آموزش، فرهنگ سازی و پژوهش های تخصصی به منظور نهادینه سازی پدافند غیر عامل در سطح استان با همکاری دستگاه های اجرایی ذی ربط،

٩) نظارت بر اجرای سیاست ها و راهبردهای کلان ابلاغی کمیته دائمی در استان،

١٠) هماهنگی و برقراری تعامل با وزارت کشور و سازمان در راستای اجرایی شدن اهداف و سیاست های ابلاغی پدافند غیر عامل،

١١) هماهنگی و نظارت بر تمرین ها و رزمایش های مختلف پدافند غیر عامل استان،

١٢) سازماندهی مناسب دستگاه ها و مدیریت صحنه عملیات امداد نجات و مردم یاری و استفاده از ظرفیت ها و قابلیت های بسیج در بحران ناشی از اقدامات دشمن،

١٣) بررسی میزان آمادگی دستگاه های اجرایی استان جهت اداره امور مردم و تأمین نیازهای ضروری در شرایط بحران ناشی از اقدامات دشمن،

١۴) اطلاع رسانی مناسب جهت ایجاد آرامش روحی و روانی برای مردم و مقابله با عملیات روانی دشمن،

١۵) ایجاد هماهنگی و ارتقای هم افزایی با شورای مدیریت بحران استان جهت تسهیل مدیریت شرایط اضطراری،

١۶) هماهنگی و تعامل با استان های همجوار جهت شناسایی ظرفیت ها و توانمندی های یکدیگر و اشراف بر تاثیر پیامدهای تهدیدات دشمن نسبت به مردم و زیرساخت های مشترک با هدف مساعدت و همکاری متقابل در شرایط اضطراری.

ماده ٩ ـ اعضاء شورای پدافند غیر عامل استان

١) استاندار (رئیس شورا)

٢) معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استان/ معاون امنیتی و انتظامی استان

٣) فرمانده ارشد آجا در استان

۴) فرمانده سپاه استان

۵) فرمانده ناحیه انتظامی استان

۶) دادستان مرکز استان

7) مدیرکل اطلاعات استان

٨) مدیرکل صدا و سیمای استان

٩) رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان

١٠) مدیرکل مدیریت بحران استان

١١) فرماندار شهرستان مرکز استان

١٢) شهردار شهر مرکز استان

١٣) رئیس دانشگاه علوم پزشکی استان

١۴) مدیرکل ارتباطات و فناوری استان

١۵) رئیس دانشگاه اصلی استان (ارشد وزارت علوم، تحقیقات و فناوری)

١۶) مدیرکل پدافند غیر عامل استان (دبیر شورا) معاونین استاندار، فرمانداران، روسای کارگروه های تخصّصی پدافند غیر عامل و سایر مدیران دستگاه های اجرایی، بنا به موضوع و ضرورت با نظر رئیس شورا در جلسه شرکت می کنند.

تبصره ١ ـ استاندار می تواند معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استان (یا معاون امنیتی ـ انتظامی) را با اختیارات کافی بعنوان جانشین رئیس شورا تعیین کند.

تبصره ٢ ـ حکم رئیس شورای پدافند غیر عامل استان توسط رئیس ستاد کل نیروهای مسلح و رئیس کمیته دائمی و احکام سایر اعضای شورای پدافند غیر عامل استان، توسط استاندار صادر می شود.

تبصره ٣ ـ مدیرکل پدافند غیر عامل استان از بین مدیران مجرّب، باسابقه و آشنا با موضوعات پدافند غیر عامل با حکم استاندار منصوب می شود.

تبصره ۴ ـ استاندار با هماهنگی سازمان می تواند مدیرکل پدافند غیر عامل استان را از بین نظامیان دارای سابقه و آشنا با حوزه پدافند غیر عامل با حفظ شغل و جایگاه سازمانی در نیروهای مسلح منصوب کند.

تبصره ۵ ـ کلیه منصوبین در مشاغل پدافند غیر عامل استان ها بویژه مدیران کل پدافند غیر عامل موظّف به گذراندن دوره های آموزشی پدافند غیر عامل و تداوم آن، تحت نظر سازمان هستند.

تبصره ۶ ـ جلسات شورای پدافند غیر عامل استان ماهی یکبار با حضور دوسوم اعضاء برگزار می شود؛ مصوبات و تصمیمات شورا با تائید استاندار برای کلیه دستگاه های اجرایی استان لازم الاجراست.

ماده ١٠ ـ اداره کل پدافند غیر عامل استان به منظور پیگیری و تحقق مأموریت های پدافند غیر عامل در استان، اداره کل پدافند غیر عامل استان زیر نظر معاون سیاسی، امنیتی، اجتماعی/ معاون امنیتی ـ انتظامی ایجاد می گردد؛ ساختار سازمانی و شرح وظایف تفصیلی اداره کل پدافند غیر عامل، توسط وزارت کشور با هماهنگی سازمان تهیه و ابلاغ می شود.

تبصره ١ ـ اداره کل پدافند غیر عامل استان می تواند در صورت نیاز برابر مقررات و دستورالعمل های مربوط از خدمات منابع انسانی دستگاه های اجرایی استان و نیروهای مسلّح استفاده کند.

تبصره ٢ ـ اداره کل پدافند غیر عامل می تواند از طریق سازمان و با تصویب ستاد کل نیروهای مسلّح، افسران وظیفه دارای مدرک تخصّصی مورد نیاز را ـ در سقف و سهمیه مشخص شده توسط ستاد کل بصورت اَمریه بکارگیری کند.

تبصره ٣ ـ ارتباطات اداری و مکاتبات اداره کل پدافند غیر عامل استان در حوزه های استانداری و وزارت کشور از طریق سلسله مراتب وزارت کشور و در سایر حوزه های زیرساختی در استان، بصورت مستقیم با سازمان و دستگاه اجرایی ذی ربط اقدام می شود.

ماده ١١ ـ وظایف اداره کل پدافند غیر عامل استان (دبیرخانه)

١) بررسی و تنظیم طرح ها و پیشنهادات و اولویت بندی موضوعات و طرح در جلسات شورای پدافند غیر عامل استان،

٢) تهیه و تدوین برنامه های سالانه پدافند غیر عامل در راستای اهداف و راهبردهای ابلاغی سالانه سازمان،

٣) پیگیری ابلاغ مصوبات شورای پدافند غیر عامل استان به سازمان های ذی ربط و نظارت بر روند اجرای آنها،

۴) تهیه گزارش های مستمر و ادواری از آخرین وضعیت پدافند غیر عامل استان و انعکاس نقایص، معایب و مشکلات به شورای پدافند غیر عامل استان و وزارت کشور،

۵) هماهنگی جهت تشکیل جلسات شورای پدافند غیر عامل استان،

۶) نظارت بر عملکرد کارگروه های تخصصی استان،

٧) مستند سازی گزارش ها، اسناد، اطلاعات، مذاکرات و صورتجلسات شورای پدافند غیر عامل استان،

٨) ارسال مصوبات، روند پیشرفت و اجرای مصوبات و ارزیابی مستمر اقدامات و جلسات به وزارت کشور و سازمان،

٩) نظارت بر عملکرد شورای پدافند غیر عامل شهرستان ها،

ماده ١٢ ـ شورای پدافند غیر عامل شهرستان

١) بمنظور هماهنگی، پیگیری و اجرایی نمودن اهداف پدافند غیر عامل و مصوبات کمیته دائمی در حوزه شهرستان از جمله: سند راهبردی پدافند غیر عامل شهری مصوبه شماره 160/01/2022 و نظام عملیاتی پدافند مردم محور مصوبه شماره 160/01/2060 ـ شورای پدافند غیر عامل شهرستان در فرمانداری هر شهرستان به ریاست فرماندار و با عضویت اعضای متناظر شورای پدافند غیر عامل استان تشکیل خواهد شد.

٢) فرماندار بعنوان رئیس شورای پدافند غیر عامل شهرستان با حکم استاندار و رئیس شورای پدافند غیر عامل استان منصوب می شود و سایر اعضای شورای پدافند غیر عامل شهرستان با حکم فرماندار تعیین می شوند؛ دبیر شورا، معاون فرماندار و دبیرخانه این شورا برعهده مدیر پدافند غیر عامل فرمانداری بوده کـه با حکم فرماندار منصوب می شوند.

تبصره ـ این شورا هر ماه یکبار تشکیل و ضمن نظارت بر مصوبات ابلاغی از کمیته دائمی و شورای پدافند غیر عامل استان، نسبت به پیگیری و اجرای طرح های پدافند غیر عامل مربوط به دستگاه های اجرایی شهرستان اقدام می کند.

ماده ١٣ ـ کارگروه های تخصصی برای شناسایی تهدیدات، مخاطرات و آسیب پذیری ها در حوزه مردم و زیرساخت های استان و ارائه راهکارهای مناسب به منظور کاهش آسیب پذیری ها و خسارت های احتمالی، ارائه نظرات کارشناسی در اجرای مصوبات شورای پدافند غیر عامل استان، فرهنگ سازی، اطلاع رسانی و اجرای برنامه های آموزشی برای اقشار مختلف جامعه، کارگروه های تخصّصی زیر، در تابعیت شورای پدافند غیر عامل استان تشکیل می گردند؛

١ ـ کارگروه امنیت و دفاع (غیر عامل)

٢ ـ کارگروه زیستی

٣ ـ کارگروه پشتیبانی و تامین نیازهای ضروری

۴ ـ کارگروه خدمات و امداد و نجات

۵ ـ کارگروه سایبری و الکترونیک

۶ ـ کارگروه حمل و نقل و جابجایی

٧ - کارگروه مشارکت مردمی (مردم محور)

٨ - کارگروه امور فرهنگی و اجتماعی

٩ - کارگروه کالبدی و زیربنایی

١٠ - کارگروه کشاورزی و امنیت غذایی

١١ - کارگروه حقوقی و قضایی اعضاء و شرح وظایف کارگروه های تخصّصی به پیوست می باشد.

ماده ١۴ ـ استاندار بعنوان رئیس شورای پدافند غیر عامل استان موظّف است با توجه به ماهیت تهدیدات، مخاطرات و حوادث استان «قرارگاه عملیاتی پدافند غیر عامل استان» را در حوزه های زیستی، شیمیایی، پرتوی و مردم محور تشکیل و برابر با ساختارها و نظام های عملیاتی مصوّب کمیته دائمی اقدام کند.

قرارگاه پدافند شیمیایی: نظام مصون سازی و عملیات پدافند شیمیایی: شماره 2121 /160 - مورخ 1399/01/21

قرارگاه پدافند مردم محور: نظام عملیاتی پدافند مردم محور: شماره 2060 /160 ـ مورخ 1399/03/29

قرارگاه پدافند زیستی:  چارچوب و وظایف قرارگاه پدافند زیستی: شماره 644 /315 /137 ـ مورخ 1391/04/20 

قرارگاه پدافند پرتوی: چارچوب و وظایف قرارگاه پدافند پرتوی: شماره 166 /315 /137 ـ مورخ 1390/11/19 

تبصره ١ ـ استاندار، فرمانده قرارگاه عملیاتی پدافند غیر عامل استان و فرمانده سپاه استانی، جانشین قرارگاه عملیاتی پدافند غیر عامل استان می باشند.

تبصره ٢ ـ با حکم رئیس ستادکل نیروهای مسلح و وزیر کشور، استاندار بعنوان فرمانده قرارگاه عملیاتی پدافند غیر عامل استان منصوب می گردد.

تبصره ٣ ـ با حکم فرمانده کل سپاه و رئیس سازمان پدافند غیر عامل کشور، فرمانده سپاه استان بعنوان جانشین قرارگاه عملیاتی پدافند غیر عامل استان منصوب می گردد.

ماده ١۵ ـ تصمیمات و مصوبات شورای پدافند غیر عامل استان کـه به تائید اکثریت اعضاء شورا رسیده و توسط استاندار ابلاغ می شود برای کلیه دستگاه های اجرایی استانی لازم الاجرا بوده و مستنکفین از اجرای آنها به تشخیص استاندار توسط دادستان، پیگیری قضایی و وفق مقررّات و قوانین امنیتی و دفاعی، اقدام قضایی مناسب انجام می شود.

ماده ١۶ ـ سازمان با همکاری دستگاه های اجرایی ذی ربط، اسناد تفصیلی، دستورالعمل، ضوابط و طرح های عملیاتی مورد نیاز برای اجرای این دستورالعمل را تهیه و به دستگاه های اجرایی ابلاغ می کند.

ماده ١٧ ـ سازمان مسئول نظارت بر حسن اجرای این دستورالعمل بوده و هر نوع اصلاح و بازنگری برای آن، با پیشنهاد وزارت کشور و سازمان به تصویب کمیته دائمی می رسد.

ماده ١٨ ـ این تصویب نامه در هجده ماده و سیزده تبصره و یک پیوست در پنجاه و یکمین جلسه کمیته دائمی به تاریخ بیست و ششم اسفندماه سال یک هزار و سیصد و نود و نه هجری شمسی به تصویب رسید.

دستورالعمل اجرایی پدافند غیر عامل استان ها مشتمل بر ١٨ ماده و ١٣ تبصره و ١ پیوست کـه در تاریخ 1399/12/26 در پنجاه و یکمین جلسه کمیته دائمی (شورای عالی) پدافند غیر عامل کشور به تصویب رسید، به استناد تبصره یک ماده نه اساسنامه سازمان پدافند غیر عامل کشور مصوّب مقام معظم رهبری و فرماندهی کل قوا (مدظله العالی) جهت اجرا ابلاغ می گردد.

رئیس ستاد کل نیروهای مسلح و کمیته دائمی پدافند غیر عامل کشور - سرلشکر پاسدار محمد باقری