دستورالعمل اعتبار اسنادی داخلی ریالی مصوب 1403/01/21

مجموعه مقررات مرتبط با دستورالعمل اعتبار اسنادی داخلی ریالی (مقررات اعتبار اسنادی)

متن دستورالعمل اعتبار اسنادی داخلی ریالی:

احتراماً، پیرو بخشنامه شماره 94/296273 مورخ 1394/10/15 موضوع ابلاغ اصلاحیه «دستورالعمل اعتبار اسنادی داخلی ‏ ـ ریالی»،‌ بـه استحضار می‌ رساند؛ با سپری ‌شدن بیش از هشت سال از اجرای دستورالعمل مذکور و تجربیات حاصل از آن و نیز حسب بازخوردهای واصله از مراجع مختلف، بـه ویژه تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی و همچنین با امعان ‌نظر بـه این کـه در سال جاری مقرر شده، حدود 8000 هزار میلیارد ریال از تأمین مالی فعالیت ‌های اقتصادی و تولیدی کشور با استفاده از ابزار اعتبار اسنادی داخلی ‏‏ ـ ریالی انجام پذیرد، بازنگری «دستورالعمل اعتبار اسنادی داخلی ‏ ـ ریالی» با هدف تسهیل ‌گری و توسعه بیشتر این ابزار در نظام اقتصادی کشور، مجدداً در دستور کار بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران قرار گرفت. با عنایت بـه اهمیت موضوع، اصلاحیه پیشنهادی در جلسه مورخ 1403/1/21 شورای محترم پول و اعتبار، مورد تصویب واقع شد. اهم اصلاحات انجام شده در دستورالعمل مذکور بـه شرح زیر است:

1) یکی از مهم‌ ترین اصلاحات بـه عمل آمده در دستورالعمل موصوف، امکان استفاده از ساز و کار گشایش اعتبار اسنادی در رابطه با معاملات انجام گرفته توسط فعالان اقتصادی و تولیدکنندگان فعال در بورس‌ های کالایی می ‌باشد. با عنایت بـه این کـه مطابق دستورالعمل قبلی، گشایش اعتبار اسنادی داخلی بر اساس اسناد مورد معامله در بورس‌ های کالایی امکان ‌پذیر نبود، با انجام اصلاحات و تمهیدات لازم بـه ویژه دریافت «گواهی ‌نامه انجام معامله فیزیکی بورس کالا» و «اعلامیه تسویه وجوه بورس کالا» بـه جای «سیاهه تجاری»، امکان استفاده از اعتبار اسنادی داخلی ‏ ـ ریالی در بورس کالا فراهم شده است.

2) از دیگر موارد اصلاحی در دستورالعمل جدید، طراحی فرم یکنواخت و متحدالشکل «سند تعهد پرداخت» با قابلیت صدور در قالب یک یا چند فقره معادل وجه اسناد و همچنین، امکان تجمیع یا تقسیم آن می ‌باشد.

3) تمهید مهم پیش ‌بینی شده دیگر در دستورالعمل، امکان ‌پذیر شدن واگذاری «سند تعهد پرداخت» توسط ذی ‌نفع اعتبار اسنادی داخلی بین حلقه‌ های زنجیره تأمین مالی بـه منظور خرید نهاده و مواد اولیه در رابطه با کالاهایی کـه بر اساس ضوابط و مقررات مربوط ملزم بـه ارائه صورت‌ حساب الکترونیکی می ‌باشند، ‌است. این مهم موجب تعمیق و توسعه تأمین مالی زنجیره تولید خواهد شد.

بیشتر بخوانید:

مجموعه مقررات مرتبط با دستورالعمل اعتبار اسنادی داخلی ریالی (مقررات اعتبار اسنادی)

4) از دیگر اصلاحات بـه عمل آمده، می ‌توان بـه اتخاذ تمهید لازم بـه منظور امکان انتشار اوراق بهادار خرید دین بـه پشتوانه سند تعهد پرداخت در چارچوب ضوابط سازمان بورس و اوراق بهادار اشاره نمود. بر این اساس، این امکان فراهم شده است کـه ‌ذی ‌نفع اعتبار اسنادی داخلی کـه سند تعهد پرداخت بـه نفع وی صادر شده است، علاوه بر امکان تنزیل آن نزد بانک ‌ها و مؤسسات اعتباری غیربانکی، نسبت بـه واگذاری آن در چارچوب ضوابط و مقررات سازمان بورس اوراق بهادار اقدام نموده و تأمین مالی مورد نظر را انجام دهد.

5) علاوه بر این، تاکنون امکان انتخاب شرکت ‌های بازرسی توسط متقاضیان گشایش اعتبار اسنادی داخلی ‏ ـ ریالی منحصر بـه فهرست شرکت‌ های بازرسی مورد تأیید مندرج در بخش دوم مجموعه مقررات ارزی بانک مرکزی بوده است. در حالی کـه در دستورالعمل جدید، امکان استفاده از شرکت‌ های بازرسی ملی صلاحیت ‌دار نیز فراهم شده و گستره شمول شرکت ‌های موصوف افزایش یافته است.

6) از دیگر اصلاحات مهم در دستورالعمل جدید، تدوین احکامی در رابطه با «ساز و کار خاتمه اعتبار اسنادی داخلی» است کـه در دستورالعمل قبلی وجود نداشت و با هدف تکمیل ساز و کار گشایش اعتبار اسنادی داخلی ‏ ـ ریالی صورت گرفته است.

7) اصلاح برخی احکام مرتبط با سامانه پیام ‌رسانی الکترونیکی مالی (سپام) در ساز و کار گشایش اعتبار اسنادی داخلی ‏ ـ ریالی با توجه بـه تثبیت جایگاه سامانه مزبور در نظام بانکی کشور و همچنین، الزام بانک‌ ها و مؤسسات اعتباری غیربانکی بـه ایجاد، طراحی و پیاده ‌سازی سامانه ‌ای در پایگاه اطلاع ‌رسانی خود قبل از اقدام بـه گشایش اعتبار اسنادی داخلی از دیگر موارد اصلاحی دستورالعمل موصوف بـه شمار می ‌آید.

بیشتر بخوانید:

مجموعه مقررات مرتبط با دستورالعمل اعتبار اسنادی داخلی ریالی (مقررات اعتبار اسنادی)

8) تدوین ساز و کار گزارش ‌دهی توسط مدیران ارشد رعایت قوانین و مقررات (تطبیق) بـه کمیته رعایت قوانین و مقررات (تطبیق) و همچنین هیأت مدیره بانک‌ یا مؤسسه اعتباری غیربانکی از سایر موارد اصلاحی است کـه با هدف ارتقای نظام کنترل داخلی و حصول اطمینان از رعایت دقیق مفاد دستورالعمل اعتبار اسنادی داخلی ‏ ـ ریالی در شبکه بانکی کشور با بهره‌ گیری از ساز و کارهای نظارتی داخلی در مؤسسات اعتباری پیش ‌بینی شده است.

9) منحصر شدن گشایش اعتبار اسنادی داخلی ‏ ـ ریالی در قالب عقود مرابحه و استصناع (اعم از نقدی و نسیه) و حذف قرارداد جعاله گشایش اعتبار اسنادی داخلی ـ ریالی با هدف رفع برخی ابهامات و ملاحظات فقهی، اصلاح مهم دیگری است کـه در دستورالعمل اعمال شده است.

با عنایت بـه موارد فوق، ضمن ارسال نسخه‌ای از اصلاحیه دستورالعمل موصوف، خواهشمند است دستور فرمایند، مراتب بـه قید تسریع و با لحاظ مفاد بخشنامه شماره 96149153 مورخ 1396/5/16 بـه تمامی واحدهای ذی‌ ربط آن بانک‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏/مؤسسه اعتباری غیربانکی ابلاغ شده و بر حسن اجرای آن نظارت دقیق بـه عمل آید.‏‏/6386242‏‏/ح

مدیریت کل مقررات، مجوزهای بانکی و مبارزه با پولشویی ـ اداره مطالعات و مقررات بانکی

دستورالعمل اعتبار اسنادی داخلی – ریالی (سال 1403)

مقدمه

شورای پول و اعتبار در اجرای بند (5) تصویب‌ نامه شماره 35985/ت 20035 هـ مورخ 1377/6/3 هیأت محترم وزیران و بـه استناد بند (6) ماده (14) قانون پولی و بانکی کشور و بـه منظور حصول اطمینان از انجام صحیح امور مربوط بـه اعتبار اسنادی داخلی ـ ریالی و نیز با هدف تسهیل مبادلات تجاری داخلی، «دستورالعمل اعتبار اسنادی داخلی ـ ریالی» را کـه از این پس بـه اختصار «دستورالعمل» نامیده می‌ شود، تصویب نمود.

بیشتر بخوانید:

مجموعه مقررات مرتبط با دستورالعمل اعتبار اسنادی داخلی ریالی (مقررات اعتبار اسنادی)

فصل اول ـ تعاریف:

ماده 1 ـ در این دستورالعمل عبارات و اصطلاحات ذیل، در معانی مشروح بکار می ‌روند:

1 ـ 1 ـ بانک مرکزی: بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران؛

2 ـ 1 ـ اعتبار اسنادی: هرگونه ترتیباتی کـه در برگیرنده تعهد قطعی و برگشت ‌ناپذیر بانک گشایش‌ کننده مبنی بر پذیرش پرداخت در قبال ارائه اسناد مطابق می ‌باشد؛

3 ـ 1 ـ اعتبار اسنادی داخلی ـ ریالی: اعتبار اسنادی کـه بـه ریال ایران گشایش می ‌گردد و مبدأ و مقصد کالا و یا خدمت، اقامتگاه بانک‌ های مرتبط، متقاضی و ذی ‌نفع آن، در داخل مرزهای جغرافیایی جمهوری اسلامی ایران واقع است. در این دستورالعمل، اعتبار اسنادی داخلی ـ ریالی، بـه اختصار «اعتبار اسنادی داخلی» نامیده می ‌شود ؛

4 ـ 1 ـ ارائه اسناد مطابق: عبارت از ارائه اسناد، منطبق با شرایط اعتبار اسنادی داخلی گشایش ‌شده، مقررات متحد الشکل اعتبار اسنادی (UCP) و مفاد این دستورالعمل می ‌باشد؛

5 ـ 1 ـ سررسید اعتبار اسنادی داخلی: روز بانکی کـه تا پایان وقت اداری آن روز، ذی ‌نفع اعتبار اسنادی داخلی می ‌تواند نسبت بـه ارائه اسناد اقدام نماید؛

6 ـ 1 ـ روز بانکی: روزی کـه معمولاً بانک خدمات بانکی، از جمله خدمات مربوط بـه اعتبار اسنادی داخلی ارائه می ‌دهد؛

7 ـ 1 ـ اعتبار اسنادی داخلی دیداری: اعتبار اسنادی داخلی کـه در آن، بانک گشایش ‌کننده، بانک تأیید کننده و بانک تعیین ‌شده‌ مجاز بـه پذیرش پرداخت، کـه اسناد بـه آن‌ ها ارائه گردیده، موظفند پس از بررسی اسناد و حصول اطمینان از ارائه اسناد مطابق، وجه اسناد را پرداخت نمایند؛

8 ـ 1 ـ اعتبار اسنادی داخلی مدت‌ دار: اعتبار اسنادی داخلی کـه در آن، بانک گشایش‌ کننده، بانک تأیید ‌کننده و بانک تعیین ‌شده‌ مجاز بـه پذیرش پرداخت، کـه اسناد بـه آن ‌ها ارائه گردیده، موظفند پس از بررسی اسناد و حصول اطمینان از ارائه اسناد مطابق، تعهد نمایند وجه اسناد را در سررسیدِ سند تعهد پرداخت، بپردازند؛

9 ـ 1 ـ سند تعهد پرداخت: سندی کـه پس از بررسی اسناد و حصول اطمینان از ارائه اسناد مطابق در اعتبار اسنادی داخلی مدت ‌دار توسط بانک گشایش ‌کننده، بانک تأیید کننده و بانک تعیین‌ شده‌ مجاز بـه پذیرش پرداخت، صادر و در آن تعهد می‌ شود وجه اسناد در سررسید سند مزبور پرداخت شود. (مطابق فرم پیوست شماره 1)

بیشتر بخوانید:

مجموعه مقررات مرتبط با دستورالعمل اعتبار اسنادی داخلی ریالی (مقررات اعتبار اسنادی)

10 ـ 1 ـ متقاضی: خریدار و یا کارفرمایی کـه اعتبار اسنادی داخلی بنا بـه درخواست وی گشایش می‌ گردد؛

11 ـ 1 ـ ذی ‌نفع: فروشنده یا پیمانکار رتبه ‌بندی شده ‌ای کـه اعتبار اسنادی داخلی بـه نفع وی گشایش می ‌گردد؛

12 ـ 1 ـ بانک گشایش‌ کننده: بانکی کـه بنا بـه درخواست متقاضی یا از طرف خود، اقدام بـه گشایش اعتبار اسنادی داخلی می ‌نماید؛

13 ـ 1 ـ بانک ابلاغ ‌کننده: بانکی کـه اعتبار اسنادی داخلی را بنا بـه درخواست بانک گشایش ‌کننده بـه ذی‌ نفع ابلاغ می ‌نماید؛

14 ـ 1 ـ بانک تأیید کننده: بانکی کـه بنا بـه درخواست و یا با اجازه بانک گشایش‌ کننده، تأیید خود را بر اعتبار اسنادی داخلی می ‌افزاید.

15 ـ 1 ـ بانک تعیین ‌شده: بانکی کـه از سوی بانک گشایش ‌کننده، مجاز بـه دریافت اسناد و یا بررسی اسناد و پذیرش پرداخت بـه ذی ‌نفع می ‌گردد؛

16 ـ 1 ـ بانک تنزیل‌ کننده: بانکی کـه در چارچوب این دستورالعمل و بنا بـه درخواست دارنده سند تعهد پرداخت، اقدام بـه تنزیل سند مذکور، می ‌نماید؛

17 ـ 1 ـ پذیرش پرداخت: عبارت است از:

1 ـ 17 ـ 1 ـ «پرداخت دیداری، در صورتی کـه اعتبار اسنادی داخلی در مقابل پرداخت دیداری قابل استفاده باشد» یا

2 ـ 17 ـ 1 ـ «تقبل تعهد پرداخت مدت‌ دار و پرداخت وجه آن در سررسید پرداخت، در صورتی‌ کـه اعتبار اسنادی داخلی در مقابل پرداخت مدت‌ دار قابل استفاده باشد»؛

18 ـ 1 ـ خدمت: عبارت از خدمت فنی و مهندسی و پیمانکاری می ‌باشد.

19 ـ 1 ـ پیش ‌فاکتور: سندی کـه بـه منظور اعلام قیمت، توسط ذی ‌نفع و بـه نام متقاضی صادر می ‌شود و در آن نوع و مشخصات فنی کالا یا خدمت، میزان یا مقدار، مبدأ و مقصد حمل کالا، شرایط تحویل کالا و یا اجرای خدمت، بهای واحد و کل، شرایط پرداخت، موعد تحویل کالا یا ارائه خدمت، مهلت اعتبار پیش ‌فاکتور و سایر مفاد مورد توافق ذی ‌نفع و متقاضی قید می ‌گردد.

بیشتر بخوانید:

مجموعه مقررات مرتبط با دستورالعمل اعتبار اسنادی داخلی ریالی (مقررات اعتبار اسنادی)

20 ـ 1 ـ قرارداد فروش کالا/ارائه خدمت: توافق‌ نامه‌ ای کـه بـه امضای ذی ‌نفع و متقاضی می ‌رسد و بیانگر نوع و مشخصات فنی کالا یا خدمت، میزان یا مقدار، مبدأ و مقصد حمل کالا، شرایط تحویل کالا و یا اجرای خدمت، بهای واحد و کل، شرایط پرداخت، موعد تحویل کالا یا ارائه خدمت، مهلت اعتبار قرارداد فروش کالا/ارائه خدمت و سایر مفاد مورد توافق ذی ‌نفع و متقاضی می ‌باشد.

21 ـ 1 ـ سیاهه تجاری: سندی کـه توسط ذی ‌نفع و بـه نام متقاضی صادر می ‌شود و بیان‌ گر فروش قطعی کالای موضوع اعتبار اسنادی داخلی و اصلاحیه ‌های بعدی آن توسط ذی‌ نفع بـه متقاضی می ‌باشد

22 ـ 1 ـ صورت ‌‌وضعیت/صورت ‌حساب انجام خدمت: سندی کـه توسط ذی ‌نفع صادر و از سوی متقاضی و یا نماینده معتبر کـه از طرف وی تعیین گردیده است، تأیید و دلالت بر این دارد کـه ذی ‌نفع، تعهدات خود را در رابطه با ارائه خدمت موضوع اعتبار اسنادی داخلی و اصلاحیه‌ های بعدی آن انجام داده است.

23 ـ 1 ـ بارنامه/راه ‌نامه: سندی کـه توسط متصدی مجاز حمل و نقل داخلی یا نماینده وی پس از وصول کالا صادر می‌ گردد و حاکی از حمل کالای موضوع اعتبار اسنادی داخلی از یک نقطه (مبدأ حمل) بـه نقطه ‌ای دیگر (مقصد حمل)، بـه صورت زمینی (جاده ‌ای یا ریلی)، هوایی یا دریایی، با وسیله حمل مورد توافق در مقابل کرایه حمل معین می‌ باشد.

24 ـ 1 ـ شرکت بازرسی: شرکتی کـه توسط متقاضی از فهرست شرکت ‌های بازرسی ‌کننده مجاز مندرج در درگاه سازمان ملی استاندارد مشتمل بر شرکت‌ های بازرسی تأیید صلاحیت شده فعال در بخش واردات (سورویانس) و در امر نمونه‌ برداری و بازرسی کالاهای تولید داخل و صادراتی (ملی) تعیین می‌ شود تا بـه نیابت از طرف وی، کالا را در نقطه انتقال ریسک و مسئولیت کالا از ذی ‌نفع بـه متقاضی، حسب شرایط تحویل کالا (اینکوترمز مورد توافق) مورد بازرسی کمی و کیفی قرار دهد.

بیشتر بخوانید:

مجموعه مقررات مرتبط با دستورالعمل اعتبار اسنادی داخلی ریالی (مقررات اعتبار اسنادی)

25 ـ 1 ـ گواهی بازرسی فنی: سندی کـه شرکت بازرسی تعیین ‌شده، پس از بازرسی کالا صادر می ‌نماید و حاکی از تطابق یا عدم تطابق کالای بازرسی شده با مشخصه‌ های کمی و کیفی کالای مندرج در شرایط اعتبار اسنادی داخلی می ‌باشد.

26 ـ 1 ـ بیمه ‌نامه/گواهی بیمه: سندی کـه توسط شرکت‌ های مجاز بیمه داخلی یا نمایندگان آن ‌ها برای پوشش خطرات حمل کالای موضوع اعتبار اسنادی داخلی صادر می ‌شود و در آن بیمه ‌گر، بیمه‌ گذار و ذی‌ نفع بیمه و نیز مشخصات مورد بیمه از جمله نوع کالا، مقدار و ارزش کالا، مبدأ و مقصد حمل کالا، نحوه حمل، دوره پوشش و موضوعات دیگری کـه مبین حقوق و تعهدات طرفین قرارداد بیمه حمل می ‌باشد، قید می ‌گردد.

27 ـ 1 ـ سامانه پیام ‌رسانی الکترونیکی مالی (سپام): سامانه‌ ای کـه در بانک مرکزی راه‌ اندازی شده و امکان تبادل تمامی پیام ‌های مالی بین‌ بانکی بـه ‌طور متمرکز، از جمله پیام ‌های مربوط بـه اعتبار اسنادی داخلی را بـه ‌صورت استاندارد، فراهم می ‌سازد.

28 ـ 1 ـ آیین ‌نامه وصول مطالبات: آیین‌ نامه وصول مطالبات غیرجاری مؤسسات اعتباری، ابلاغی توسط بانک مرکزی؛

29 ـ 1 ـ اینکوترمز (INCOTERMS): :مجموعه مقرراتی کـه توسط اتاق بازرگانی بین ‌المللی (ICC) بـه منظور تبیین نقطه انتقال ریسک، نقطه تقسیم هزینه‌ ها و وظایف خریدار و فروشنده در ارتباط با موضوع حمل و تحویل کالا تدوین گردیده است.

30 ـ 1 ـ مقررات متحدالشکل اعتبارات اسنادی (UCP): مجموعه رویه ‌ها و ضوابطی کـه توسط اتاق بازرگانی بین ‌المللی (ICC) بـه منظور یکسان نمودن تعابیر و تفاسیر ذی ‌ربط، استاندارد نمودن مراحل، الزامات و نحوه بررسی اسناد و تبیین حقوق و تعهدات طرفین اعتبار اسنادی، تدوین گردیده است.

31 ـ 1 ـ مؤسسه اعتباری غیربانکی: مؤسسه ‌ای کـه تحت همین عنوان بـه موجب قانون و یا با مجوز بانک مرکزی تأسیس شده و تحت نظارت بانک مرکزی می ‌باشد

32 ـ 1 ـ اعلامیه تسویه وجوه بورس کالا: سندی است دال بر انجام کامل امور تسویه معامله کـه توسط اتاق‌ پایاپای بورس ‌های کالایی صادر می ‌گردد و پس از صدور، ذی ‌نفع موظف بـه تحویل کالا در موعد مقرر می‌ باشد.

33 ـ 1 ـ گواهی ‌نامه انجام معامله فیزیکی بورس کالا: سندی است مشتمل بر اطلاعات قرارداد کـه پس از قطعی شدن معامله توسط بورس‌ های کالایی صادر می ‌شود.

34 ـ 1 ـ اوراق خرید دین: اوراق بهادار بانامی است کـه تحت ضوابط سازمان بورس و اوراق بهادار بـه منظور خرید مطالبات مدت ‌دار ناشی از سند تعهد پرداخت منتشر می‌ شود.

بیشتر بخوانید:

مجموعه مقررات مرتبط با دستورالعمل اعتبار اسنادی داخلی ریالی (مقررات اعتبار اسنادی)

فصل دوم ـ گشایش اعتبار اسنادی داخلی:

ماده 2 ـ بانک گشایش‌ کننده موظف بـه اعتبارسنجی دقیق متقاضی است، بـه نحوی کـه اعتبارسنجی بـه عمل آمده مبین میزان توان و ظرفیت اعتباری وی باشد. بانک گشایش‌ کننده مجاز بـه گشایش اعتبار اسنادی داخلی بیش از ظرفیت اعتباری متقاضی نمی ‌باشد.

ماده 3 ـ بانک گشایش ‌کننده مکلف است قبل از گشایش اعتبار اسنادی داخلی، وضعیت بدهی غیرجاری و چک برگشتی متقاضی را از سامانه‌ های ذی ‌ربط تعیین شده توسط بانک مرکزی استعلام نماید. بانک گشایش‌ کننده مجاز بـه گشایش اعتبار اسنادی داخلی برای متقاضی کـه وفق ضوابط و مقررات مربوط، دارای سابقه چک برگشتی رفع سوء اثر نشده و یا بدهی غیرجاری نزد شبکه بانکی کشور است، نمی ‌باشد.

تبصره ـ در خصوص اشخاص حقوقی، موضوع مفاد این ماده علاوه بر شخص حقوقی، شامل صاحبان امضای مجاز و اعضای هیأت مدیره آن اشخاص (اعم از اشخاص حقیقی، حقوقی و نمایندگان اشخاص حقوقی) نیز می ‌گردد.

ماده 4 ـ بانک گشایش‌ کننده مکلف است بـه هنگام گشایش اعتبار اسنادی داخلی، متناسب با توان و ظرفیت اعتباری متقاضی، اقدام بـه اخذ پیش ‌‌دریافت /میان ‌دریافت از وی بـه شرح زیر نماید:

4 – 1 ـ در اعتبار اسنادی داخلی دیداری، حداقل 10 درصد مبلغ اعتبار هنگام گشایش اعتبار اسنادی داخلی؛

4 – 2 ـ در اعتبار اسنادی داخلی مدت ‌دار، حداقل 10 درصد مبلغ اعتبار در زمان گشایش اعتبار اسنادی داخلی بـه عنوان پیش ‌دریافت و حداقل 10 درصد مبلغ اسناد ارائه شده بـه هنگام ارائه اسناد مطابق بـه عنوان میان ‌دریافت. در صورت عدم ارائه اسناد مطابق، تاریخ پذیرش اسناد از سوی متقاضی ملاک اخذ میان ‌دریافت خواهد بود.

تبصره ـ بانک گشایش ‌کننده موظف است ضمن عقد خارج لازم در قرارداد بین خود و متقاضی شرط نماید کـه در صورت عدم ایفای بـه موقع تعهد مربوط بـه میان‌ دریافت، متقاضی ملزم بـه پرداخت مبلغی بـه عنوان وجه التزام تأخیر تأدیه دین بر مبنای نرخ سود عقود غیرمشارکتی در زمان گشایش اعتبار اسنادی داخلی بـه علاوه درصد‌ مقرر در آیین ‌نامه وصول مطالبات غیرجاری مؤسسات اعتباری در زمان انعقاد قرارداد، متناسب با مبلغ و مدت عدم ایفای تعهد می ‌باشد.

بیشتر بخوانید:

مجموعه مقررات مرتبط با دستورالعمل اعتبار اسنادی داخلی ریالی (مقررات اعتبار اسنادی)

ماده 5 ـ چنان‌ چه متقاضی اعتبار اسنادی داخلی، یکی از وزارتخانه ‌ها و یا نهادهای دولتی استفاده‌ کننده از بودجه کل کشور باشد، باید حداقل معادل مبلغ اعتبار اسنادی داخلی در بودجه سالیانه مصوب شود و 100 درصد مبلغ اعتبار اسنادی داخلی، بـه هنگام گشایش اعتبار اسنادی داخلی، نزد بانک گشایش‌ کننده تودیع گردد. بانک گشایش‌ کننده موظف می ‌باشد از متقاضی گشایش اعتبار اسنادی داخلی موضوع این ماده، تأییدیه ذی ‌حسابی مربوط را نیز اخذ نماید.

تبصره 1 ـ چنان‌ چه موضوع اعتبار اسنادی داخلی متقاضی بـه صورت تدریجی یا بـه طور یک‌ جا در سال ‌های بعد از سال گشایش اعتبار انجام گیرد، صرفاً اخذ مبلغ متناظر آن بخش از اعتبار اسنادی داخلی کـه در همان سال گشایش انجام می ‌پذیرد، الزامی می ‌باشد. لیکن لازم است تضمین سازمان برنامه و بودجه کشور مبنی بر پیش‌ بینی اعتبار لازم برای آن بخش از موضوع اعتبار اسنادی داخلی کـه در سال ‌های بعد انجام می ‌شود، در قوانین بودجه سنواتی سال‌ های مربوط و پرداخت آن توسط سازمان یاد شده اخذ شود.

تبصره 2 ـ بانک گشایش ‌کننده موظف است از نهادهای دولتی متقاضی اعتبار اسنادی داخلی کـه از بودجه کل کشور استفاده نمی ‌نمایند، مدارک و مستندات دال بر موضوع مذکور، از جمله تأییدیه خزانه ‌داری کل کشور و یا خزانه ‌داری معین استان‌ ها را اخذ نماید.

ماده 6 ـ بانک گشایش ‌کننده مکلف می ‌باشد قبل از گشایش اعتبار اسنادی داخلی، با توجه بـه اهلیت و توان اعتباری متقاضی، وثایق و تضمینات لازم و کافی از وی اخذ نماید. وثائق مأخوذه باید معتبر، سهل ‌البیع، قابل نقل و انتقال قانونی، از درجه نقدشوندگی بالا برخوردار و بلامعارض باشد تا در صورت عدم ایفای تعهدات از سوی متقاضی، حقوق بانک در حداقل زمان ممکن، استیفاء شود.

ماده 7 ـ مسئولیت تعیین انواع و میزان وثایق و تضمینات لازم برای گشایش اعتبار اسنادی داخلی، متناسب با ریسک اعتباری هر یک از متقاضیان، بر عهده هیأت مدیره بانک گشایش‌ کننده می ‌باشد.

ماده 8 ـ اعتبار اسنادی داخلی می ‌تواند بـه صورت دیداری یا مدت ‌دار گشایش شود. گشایش اعتبار اسنادی داخلی مدت ‌دار، با سررسید پرداخت بیش از 365 روز (از زمان ارائه اسناد مطابق یا تاریخ حمل حسب مفاد متن اعتبار اسنادی داخلی) مجاز نمی ‌باشد.

بیشتر بخوانید:

مجموعه مقررات مرتبط با دستورالعمل اعتبار اسنادی داخلی ریالی (مقررات اعتبار اسنادی)

ماده 9 ـ سررسید اعتبار اسنادی داخلی برای خرید کالا، حداکثر 6 ماه و برای سایر موارد، حداکثر 18 ماه تعیین می ‌گردد.

تبصره ـ با تصویب ارکان اعتباری بانک گشایش‌ کننده، سررسید اعتبار اسنادی داخلی برای خرید کالا، حداکثر بـه مدت 6 ماه و سایر موارد حداکثر بـه مدت 18 ماه قابل تمدید می ‌باشد. تمدید سررسید اعتبار اسنادی داخلی برای بیش از مدت ‌های مقرر در این دستورالعمل، صرفاً با تصویب هیأت عامل بانک گشایش‌ کننده ممکن می ‌باشد.

ماده 10 ـ بانک گشایش ‌کننده موظف است بـه هنگام تشکیل پرونده جهت گشایش اعتبار اسنادی داخلی، از «سامانه پیام‌ رسانی الکترونیکی مالی (سپام)»، شماره منحصر بـه ‌فرد دریافت نماید.

ماده 11 ـ بانک گشایش ‌کننده موظف است هنگام گشایش اعتبار اسنادی داخلی، علاوه بر اخذ مدارک لازم جهت شناسایی متقاضی، موضوع ماده (51) این دستورالعمل، نسبت بـه اخذ مدارک زیر از وی اقدام نماید:

11 – 1 ـ فرم تکمیل ‌شده درخواست گشایش اعتبار اسنادی داخلی؛

11 – 2 – پیش ‌فاکتور یا قرارداد فروش کالا /ارائه خدمت یا گواهی ‌نامه انجام معامله فیزیکی بورس کالا؛

11 – 3 ـ بیمه‌ نامه /گواهی بیمه حمل کالا برای اعتبار اسنادی داخلی خرید کالا.

تبصره 1 ـ در صورتی کـه تهیه پوشش بیمه ‌ای حسب اینکوترمز مورد توافق بر عهده ذی ‌نفع باشد، ارائه بیمه ‌نامه/گواهی بیمه در زمان گشایش اعتبار اسنادی داخلی توسط متقاضی، از شمول این بند مستثنی می ‌باشد.

تبصره 2 ـ چنان ‌چه کالای موضوع اعتبار اسنادی داخلی در وثیقه بانک گشایش ‌کننده باشد، بیمه‌ نامه/گواهی بیمه ارائه شده از سوی متقاضی یا ذی‌ نفع الزامی بوده و باید بـه نفع بانک گشایش ‌کننده صادر شود.

11 ـ 4 ـ اظهارنامه/اقرارنامه واقعی بودن معامله پایه؛ اظهارنامه مزبور باید مبین این موضوع باشد کـه معامله موضوع اعتبار اسنادی داخلی واقعی بوده و متقاضی با ذی ‌نفع اعتبار اسنادی داخلی، ذی ‌نفع واحد (مطابق با تعریف ارائه شده در آیین ‌نامه تسهیلات و تعهدات کلان) نمی ‌باشد. همچنین اظهارنامه /اقرارنامه فوق باید مشتمل بر این تعهد باشد کـه در صورت اثبات خلاف هر یک از موارد فوق، بانک گشایش‌ کننده حق خواهد داشت در هر مرحله از فرآیند اعتبار اسنادی داخلی، برای وصول مطالبات و خسارات احتمالی خویش اقدام نماید.

11 ـ 5 ـ فرم‌ تکمیل ‌شده قرارداد گشایش اعتبار اسنادی داخلی؛

11 – 6 ـ فرم تکمیل‌ شده نامه پذیرش بازرسی فنی مطابق با پیوست شماره (2) این دستورالعمل.

بیشتر بخوانید:

مجموعه مقررات مرتبط با دستورالعمل اعتبار اسنادی داخلی ریالی (مقررات اعتبار اسنادی)

ماده 12 – پیش ‌پرداخت بخشی از وجه اعتبار اسنادی داخلی بـه ذی ‌نفع، پس از تأمین وجه آن از سوی متقاضی (بدون در نظر گرفتن پیش‌ دریافت و میان ‌دریافت موضوع ماده (‏ماده 4 این دستورالعمل)، صرفاً در مقابل اخذ ضمانت‌ نامه پیش ‌پرداخت بانکی از ذی ‌نفع مجاز می ‌باشد.

تبصره 1 ـ صدور ضمانت ‌نامه موضوع این ماده توسط بانک گشایش ‌کننده مجاز نمی ‌باشد.

تبصره 2 ـ با قبول تمامی مسئولیت ‌های مترتبه توسط متقاضی، پیش‌ پرداخت موضوع این ماده می ‌تواند بدون اخذ ضمانت‌ نامه پیش ‌پرداخت بانکی از ذی ‌نفع، صورت پذیرد.

فصل سوم ـ مبنای عقدی درخواست گشایش اعتبار اسنادی داخلی:

ماده 13 ـ بانک گشایش ‌کننده موظف است در چارچوب مفاد این دستورالعمل و حسب توافق بـه عمل آمده با متقاضی، از یکی از عقود مرابحه یا استصناع برای انعقاد قرارداد گشایش اعتبار اسنادی داخلی استفاده نماید.

ماده 14 ـ چنان‌ چه موضوع اعتبار اسنادی داخلی، کالای موجود یا خدمت باشد، بین بانک گشایش ‌کننده و متقاضی، عقد مرابحه و چنان‌ چه موضوع اعتبار اسنادی داخلی، کالایی باشد کـه مستلزم ساخت در آینده است، بین بانک گشایش‌ کننده و متقاضی عقد استصناع منعقد می‌ گردد.

1 ـ 14 ـ در حالتی کـه مطابق توافق فی ‌ما بین بانک گشایش‌ کننده و متقاضی، بانک گشایش‌ کننده قصد تأمین مالی وی را نداشته باشد، مکلف است از عقد مرابحه نقدی و یا استصناع نقدی استفاده نماید. در این صورت، سود بانک گشایش‌ کننده وفق ضوابط ابلاغی بانک مرکزی قابل اخذ می ‌باشد.

2 ـ 14 ـ در صورتی کـه بانک گشایش ‌کننده بر اساس درخواست متقاضی در زمان انعقاد قرارداد قصد تأمین مالی وی را داشته باشد، مکلف است حسب مورد از عقود مرابحه نسیه یا استصناع نسیه استفاده نماید. در این صورت، نرخ سود معادل نرخ سود عقود غیرمشارکتی ابلاغی توسط بانک مرکزی خواهد بود.

تبصره 1 ـ چنان‌ چه در زمان گشایش اعتبار اسنادی داخلی، بین بانک گشایش ‌کننده و متقاضی قرارداد مرابحه نقدی یا استصناع نقدی منعقد شود، لیکن در زمان ارائه اسناد مطابق، متقاضی درخواست تأمین مالی نماید، در صورت موجود بودن کالا و موافقت بانک گشایش‌ کننده، طرفین می ‌توانند نسبت بـه اقاله قرارداد مرابحه نقدی یا استصناع نقدی اقدام و قرارداد مرابحه نسیه بـه ترتیب مقرر در این دستورالعمل منعقد نمایند.

تبصره 2 ـ چنان‌ چه متقاضی در مواعد مقرر بـه تعهدات خود طبق مفاد قرارداد مرابحه یا استصناع عمل ننماید، بانک گشایش ‌کننده می ‌تواند در صورت درج در قرارداد بـه صورت شرط ضمن عقد، وجه ‌التزام تأخیر تأدیه دین، حسب مورد بر مبنای نرخ سود مرابحه نسیه یا استصناع نسیه در زمان انعقاد قرارداد، بـه علاوه درصد‌ مقرر در آیین‌ نامه وصول مطالبات، متناسب با مبلغ و مدت تأخیر مطالبه نماید.

تبصره 3 ـ در اعتبار اسنادی داخلی مدت ‌دار، بانک گشایش ‌کننده می ‌تواند طبق ضوابط ابلاغی از سوی بانک مرکزی، مبلغی را برای مدت تعهد (از تاریخ ارائه اسناد مطابق تا تاریخ سررسید پرداخت) از متقاضی مطالبه نماید.

بیشتر بخوانید:

مجموعه مقررات مرتبط با دستورالعمل اعتبار اسنادی داخلی ریالی (مقررات اعتبار اسنادی)

ماده 15 ـ سود ناشی از عقود مرابحه نسیه و استصناع نسیه و نیز وجه ‌التزام تأخیر تأدیه دین وصولی توسط بانک گشایش‌ کننده در عقود مرابحه و استصناع، بـه عنوان سود مشاع تلقی و باید در محاسبات مربوط بـه آن لحاظ گردد.

ماده 16 ـ بانک گشایش ‌کننده موظف است در قرارداد مرابحه و استصناع درج نماید کـه تحویل کالا و یا ارائه خدمت بـه متقاضی، منوط بـه انجام آن از سوی ذی ‌نفع می‌ باشد.

ماده 17 ـ بانک گشایش ‌کننده باید در قرارداد مرابحه و استصناع قید نماید کـه متقاضی، وکیل آن‌ بانک در انعقاد قرارداد فروش کالا /ارائه خدمت، دریافت پیش ‌فاکتور، دریافت گواهی ‌نامه انجام معامله فیزیکی بورس کالا و تحویل گرفتن کالا یا دریافت خدمت از ذی ‌نفع است و بانک گشایش ‌کننده، بانک تأیید کننده و بانک تعیین ‌شده‌ مجاز بـه پذیرش پرداخت بـه صرف ارائه اسناد مطابق از سوی ذی ‌نفع، نسبت بـه پذیرش پرداخت اقدام می ‌نماید. تحویل کالا و یا ارائه خدمت بـه متقاضی منوط بـه انجام آن از سوی ذی ‌نفع بوده و هیچ‌ گونه مسئولیتی در این خصوص بر عهده بانک گشایش ‌کننده نمی ‌باشد.

ماده 18 ـ سایر موارد ناظر بر عقود مرابحه و استصناع، تابع دستورالعمل اجرایی مربوط بـه عقود یاد شده (مصوب شورای پول و اعتبار) می ‌باشد.

ماده 19 ـ علاوه بر سود (اعم از نقدی و نسیه) و وجه التزام تأخیر تأدیه دین و کارمزد مذکور در این فصل، اخذ هرگونه وجه دیگر تحت عنوان کارمزد گشایش اعتبار اسنادی داخلی، مجاز نمی ‌باشد.

بیشتر بخوانید:

مجموعه مقررات مرتبط با دستورالعمل اعتبار اسنادی داخلی ریالی (مقررات اعتبار اسنادی)

فصل چهارم ـ ابلاغ اعتبار اسنادی داخلی:

ماده 20 ـ تمامی پیام‌ های اعتبار اسنادی داخلی، از جمله پیام گشایش، اصلاحیه و ابطال، باید از طریق بانک ابلاغ ‌کننده کـه الزاماً بانک دیگر یا سایر شعب بانک گشایش ‌کننده است بـه ذی ‌نفع ابلاغ شود.

ماده 21 ـ بانک گشایش کننده مکلف است بلافاصله پس از گشایش اعتبار اسنادی داخلی، مطابق فرم پیوست شماره (3)، نسخه‌ ای از اعتبار اسنادی داخلی گشایش شده را برای اطلاع متقاضی و رونوشت آن را بـه شرکت بازرسی تعیین شده، ارسال نماید.

تبصره ـ متقاضی موظف است مشخصات و اطلاعات کامل کالای موضوع اعتبار اسنادی داخلی، شرایط بسته ‌بندی، بارگیری و حمل را بـه صورت مکتوب بـه شرکت بازرسی تعیین ‌شده ارائه نماید. بانک گشایش ‌کننده موظف است مورد مذکور را بـه نحو مقتضی در قرارداد گشایش اعتبار اسنادی داخلی فی ‌ما بین خود و متقاضی درج نماید.

ماده 22 ـ شماره منحصر بـه ‌فرد دریافتی موضوع ماده (10) این دستورالعمل، بـه عنوان شماره اعتبار اسنادی داخلی منظور و تمامی بانک‌ های ذی ‌ربط در فرآیند اعتبار اسنادی داخلی، از جمله بانک گشایش ‌کننده موظفند؛ در ارسال تمامی پیام ‌ها و مکاتبات خود، شماره مزبور را درج نمایند.

بیشتر بخوانید:

مجموعه مقررات مرتبط با دستورالعمل اعتبار اسنادی داخلی ریالی (مقررات اعتبار اسنادی)

فصل پنجم ـ اصلاح اعتبار اسنادی داخلی:

ماده 23 ـ اعتبار اسنادی داخلی می‌ تواند حسب درخواست متقاضی، پذیرش بانک گشایش ‌کننده و موافقت ذی ‌نفع اصلاح گردد.

ماده 24 ـ صدور هرگونه اصلاحیه از جمله تمدید سررسید اعتبار اسنادی داخلی، مطابق ضوابط و مقررات زمان صدور اصلاحیه یا تمدید امکان‌ پذیر می‌ باشد.

ماده 25 ـ در صورت درخواست افزایش مبلغ و یا مدت اعتبار اسنادی داخلی از سوی متقاضی و موافقت بانک گشایش ‌کننده، آن بانک موظف است قبل از صدور اصلاحیه، نسبت بـه اصلاح قرارداد و تنظیم قرارداد الحاقی و عنداللزوم تأمین وثایق و تضامین کافی، اخذ الحاقیه بیمه ‌نامه/گواهی بیمه، اخذ کسری پیش ‌دریافت و اصلاح سایر موارد مربوط اقدام نماید.

ماده 26 ـ چنان‌ چه مبلغ اعتبار اسنادی داخلی با اعمال اصلاحیه کاهش یابد و ذی ‌نفع موافقت خود را در این خصوص اعلام نماید، بانک گشایش‌ کننده موظف است حسب درخواست متقاضی، نسبت بـه آزادسازی مازاد وثایق و تضامین و عودت مازاد پیش ‌دریافت متناسب با مبلغ اصلاحی اقدام نماید.

تبصره ـ در خصوص وثایق غیرمنقول، آزادسازی وثایق متناسب با کاهش اعتبار اسنادی داخلی، منوط بـه تشخیص بانک گشایش‌ کننده خواهد بود.

ماده 27 ـ مفاد مواد (21) و (22) این دستورالعمل در خصوص صدور اصلاحیه نیز نافذ می ‌باشد.

بیشتر بخوانید:

مجموعه مقررات مرتبط با دستورالعمل اعتبار اسنادی داخلی ریالی (مقررات اعتبار اسنادی)

فصل ششم ـ ارائه اسناد:

ماده 28 ـ حداقل مدارک لازم بـه هنگام ارائه اسناد توسط ذی ‌نفع؛ در اعتبار اسنادی داخلی کالایی و کالایی خدماتی؛ سیاهه تجاری، بارنامه /راه‌ نامه و گواهی بازرسی فنی و در اعتبار اسنادی داخلی خدماتی؛ صورت وضعیت/صورت ‌حساب انجام خدمت می ‌باشد.

تبصره 1 ـ در خصوص کالاهای مورد معامله در بورس‌ های کالایی، حسب ساز و کارهای موجود در بورس کالا، گواهینامه انجام معامله فیزیکی بورس کالا و اعلامیه تسویه وجوه بورس کالا در حکم سیاهه تجاری موضوع این ماده قابل پذیرش است و دریافت گواهی بازرسی فنی منوط بـه تشخیص بانک‌ گشایش‌ کننده می‌ باشد.

تبصره 2 ـ چنان ‌چه در اعتبار اسنادی داخلی کالایی و کالایی خدماتی، تهیه پوشش بیمه حمل کالا حسب اینکوترمز مورد توافق، بـه عهده ذی ‌نفع باشد، ارائه بیمه‌ نامه/گواهی بیمه توسط وی، همراه با سایر اسناد موضوع این ماده، الزامی می‌ باشد. بانک گشایش ‌کننده موظف است؛ موضوع مزبور را بـه نحو مقتضی در متن اعتبار اسنادی داخلی قید نماید.

تبصره 3 ـ چنان‌ چه در اعتبار اسنادی داخلی کالایی و کالایی خدماتی، حسب توافقات فی‌ ما بین، اینکوترمز مورد استفاده در حمل کالای موضوع اعتبار اسنادی داخلی، تحویل در محل کار فروشنده (EXW) باشد، بـه هنگام ارائه اسناد توسط ذی ‌نفع، گواهی تحویل و تحول کالا کـه بـه امضا و تأیید ذی ‌نفع، متقاضی و شرکت بازرسی رسیده است، می ‌تواند جایگزین بارنامه /راه‌ نامه شود.

تبصره 4 ـ شماره اعتبار اسنادی داخلی (شماره منحصر بـه فرد موضوع ماده (10) این دستورالعمل) باید بر روی کلیه اسناد موضوع این ماده درج گردد.

ماده 29 ـ ارائه اسناد باید بـه بانک تعیین ‌شده جهت پرداخت یا بانک تأیید کننده یا بانک گشایش ‌کننده، بـه روش و در محلی انجام شود کـه در متن اعتبار اسنادی داخلی مشخص شده است.

ماده 30 ـ بانک موظف است طی مهلت مقرر، نسبت بـه بررسی اسناد ارائه شده، حسب ضوابط بررسی اسناد، مندرج در مقررات متحد الشکل اعتبارات اسنادی (UCP) اقدام نماید.

بیشتر بخوانید:

مجموعه مقررات مرتبط با دستورالعمل اعتبار اسنادی داخلی ریالی (مقررات اعتبار اسنادی)

ماده 31 ـ در صورت ارائه اسناد مطابق از سوی ذی ‌نفع:

1 ـ 31 ـ بانک گشایش‌ کننده موظف بـه پذیرش پرداخت می‌ باشد؛

2 ـ 31 ـ بانک تأیید کننده، در صورت وجود، موظف بـه پذیرش پرداخت و ارسال اسناد بـه بانک گشایش‌‌ کننده می ‌باشد؛

3 ـ 31 ـ چنان ‌چه بانک تعیین ‌شده حسب مجوز قبلی بانک گشایش‌ کننده مجاز بـه پذیرش پرداخت باشد، قبل از ارسال اسناد بـه بانک تأیید‌ کننده یا بانک گشایش ‌‌کننده، می ‌تواند نسبت بـه پذیرش پرداخت اقدام نماید. در صورتی کـه بانک تعیین‌ شده حسب توافقات قبلی صرفاً مجاز بـه دریافت اسناد باشد، موظف بـه ارسال اسناد ارائه شده از سوی ذی ‌نفع بـه بانک تأیید‌ کننده یا بانک گشایش‌‌ کننده جهت بررسی و پذیرش پرداخت می‌ باشد.

ماده 32 ـ بانک تأیید‌ کننده و بانک تعیین ‌شده موظفند؛ ضمن ارسال فیزیکی اسناد مطابق (بر اساس مفاد ماده 31)، تصویر اسناد مزبور را نیز از طریق «سامانه پیام ‌رسانی الکترونیکی مالی (سپام)»، ارسال نمایند. همچنین در صورت ارائه مستقیم اسناد از سوی ذی‌ نفع بـه بانک گشایش ‌کننده، بانک مزبور موظف است، تصویر اسناد مطابق ارائه شده را از طریق سامانه یاد شده، بـه بانک مرکزی ارسال نماید.

ماده 33 ـ در صورت وجود مغایرت در اسناد ارائه شده، بانک موظف است حسب ضوابط مندرج در مقررات متحدالشکل اعتبارات اسنادی (UCP) در خصوص اسناد مغایر، اقدام نماید.

فصل هفتم ـ تنزیل:

ماده 34 ـ تنزیل سند تعهد پرداخت در اعتبار اسنادی داخلی مدت‌ دار در قالب عقد خرید دین و پس از استعلام از «سامانه تسهیلات و تعهدات بانکی» بانک مرکزی مبنی بر اصالت و صحت اعتبار اسنادی داخلی و اخذ تأییدیه از طریق «سامانه پیام‌ رسانی الکترونیکی مالی (سپام)» از اداره مرکزی ذی ‌ربط بانک گشایش ‌کننده، مبنی بر عدم ‌تنزیل قبلی آن، مجاز می ‌باشد.

ماده 35 ـ بانک تنزیل‌ کننده موظف است قبل از تنزیل سند تعهد پرداخت، ضمن اخذ موافقت ارکان اعتباری خود، نسبت بـه دریافت شماره منحصر بـه فرد تنزیل از «سامانه پیام‌ رسانی الکترونیکی مالی (سپام)» اقدام نماید.

ماده 36 ـ ادارات مرکزی ذی ‌ربط بانک گشایش ‌کننده موظف است پس از وصول استعلام موضوع ماده (34) این دستورالعمل، تنزیل یا عدم تنزیل قبلی سند تعهد پرداخت را بررسی و نتیجه را از طریق «سامانه پیام ‌رسانی الکترونیکی مالی (سپام)» بـه بانک تنزیل ‌کننده اعلام نماید.

ماده 37 ـ بانک تنزیل‌ کننده موظف است از طریق اداره مرکزی ذی ‌ربط خود، بلافاصله پس از تنزیل و هنگام تسویه سند تعهد پرداخت تنزیل شده، مراتب را از طریق«سامانه پیام ‌رسانی الکترونیکی مالی (سپام)» بـه اداره مرکزی ذی ‌ربط بانک گشایش ‌کننده اعلام نماید .

ماده 38 ـ بانک تنزیل‌ کننده می ‌تواند با رعایت مفاد آیین ‌نامه تسهیلات و تعهدات کلان، حداکثر تا میزان20 درصد سرمایه نظارتی خود نسبت بـه تنزیل اسناد تعهد پرداخت صادره توسط بانک دیگر اقدام نماید، مشروط بر این کـه مجموع اسناد تعهد پرداخت تنزیل شده، از 5 برابر سرمایه نظارتی بانک تنزیل‌ کننده عدول ننماید.

بیشتر بخوانید:

مجموعه مقررات مرتبط با دستورالعمل اعتبار اسنادی داخلی ریالی (مقررات اعتبار اسنادی)

ماده 39 – چنان ‌چه بنا بـه دلایل قهری؛ از جمله کاهش سرمایه و اندوخته بانک تنزیل‌ کننده، حدود مقرر در این دستورالعمل نقض شود، بانک تنزیل‌ کننده موظف است ظرف مدت 5 روز کاری، موضوع را طی گزارشی با ذکر دلایل بـه بانک مرکزی اطلاع دهد و حداکثر ظرف مدت شش ماه پس از وقوع رویداد مذکور، نسبت بـه انطباق با حدود تعیین شده اقدام نماید. گزارش مزبور باید حداقل شامل اطلاعات مربوط بـه اعتبار اسنادی داخلی کـه منجر بـه نقض حدود شده است، میزان تخطی و تاریخ وقوع تخطی باشد.

تبصره ـ چنان‌ چه بانک تنزیل‌ کننده پس از گذشت مهلت مزبور، خود را با حدود مقرر در این دستورالعمل تطبیق ندهد، مشمول مجازات‌های ماده (65) خواهد شد.

ماده 40 ـ حداکثر نرخ قابل اعمال جهت تنزیل سند تعهد پرداخت مطابق با مصوبات ابلاغی توسط بانک مرکزی می ‌باشد

ماده 41 ـ تنزیل سند تعهد پرداخت، توسط بانک صادرکننده سند مزبور نیز امکان ‌پذیر می‌ باشد .

ماده 42 ـ تنزیل سند تعهد پرداخت اعتبار اسنادی داخلی مدت ‌دار صادر شده توسط بانک‌ های مستقر در سرزمین اصلی از طریق بانک ‌های مستقر در سرزمین اصلی و تنزیل سند تعهد پرداخت اعتبار اسنادی داخلی مدت ‌دار صادر شده توسط واحدهای بانکی مستقر در مناطق آزاد تجاری – صنعتی و ویژه اقتصادی توسط واحدهای بانکی مستقر در مناطق آزاد تجاری ـ صنعتی و ویژه اقتصادی مجاز می‌ باشد.

ماده 43 ـ سایر موارد ناظر بر تنزیل سند تعهد پرداخت تابع دستورالعمل اجرایی عقد خرید دین و سایر مصوبات ابلاغی توسط بانک مرکزی می‌ باشد

ماده 44 ـ واگذاری‏ /تنزیل سند تعهد پرداخت اعتبار اسنادی داخلی مدت ‌دار توسط ذی ‌نفع یا دارندگان بعدی سند مزبور، با اطلاع قبلی بانک یا مؤسسه اعتباری غیربانکی صادرکننده سند تعهد پرداخت با نرخ مورد توافق و منوط بـه ثبت در سامانه سپام و ارایه درخواست واگذاری‏ /تنزیل سند تعهد پرداخت حداقل یک ماه قبل از سررسید مندرج در آن از سوی ذی ‌نفع یا دارندگان بعدی سند مزبور بـه بانک صادرکننده سند تعهد پرداخت، در ازای دریافت کارمزد مجاز می ‌باشد.

تبصره ـ واگذاری سند تعهد پرداخت موضوع این ماده بین حلقه‌ های زنجیره تأمین بـه منظور خرید نهاده و مواد اولیه در رابطه با کالاهایی کـه بر اساس ضوابط و مقررات مربوط ملزم بـه ارائه صورت‌ حساب الکترونیکی می ‌باشند، صرفاً در چارچوب ساز و کار مربوط بـه استفاده از صورت ‌حساب مذکور امکان‌ پذیر می ‌باشد.

بیشتر بخوانید:

مجموعه مقررات مرتبط با دستورالعمل اعتبار اسنادی داخلی ریالی (مقررات اعتبار اسنادی)

فصل هشتم ـ خاتمه اعتبار اسنادی داخلی:

ماده 45 ـ اعتبار اسنادی داخلی در موارد زیر خاتمه می ‌یابد:

1 ـ 45 ـ سررسید اعتبار اسنادی داخلی و یا تاریخ ارائه اسناد مطابق، هر کدام کـه زودتر واقع شوند؛

2 ـ 45 ـ اعلام کتبی توافق متقاضی و ذی ‌نفع مبنی بر انصراف از موضوع اعتبار اسنادی داخلی قبل از سررسید اعتبار اسنادی داخلی؛

3 ـ 45 ـ صفر شدن مبلغ اعتبار اسنادی داخلی در اثر صدور «اصلاحیه‌‌ های کاهش اعتبار اسنادی داخلی» یا پذیرش پرداخت‌؛

تبصره ـ مؤسسه اعتباری موظف است خاتمه اعتبار اسنادی داخلی را در سامانه سپام ثبت نماید.

فصل نهم : انتشار اوراق بهادار خرید دین بـه پشتوانه سند تعهد پرداخت

ماده 46 ـ انتشار اوراق بهادار خرید دین بـه پشتوانه سند تعهد پرداخت در چارچوب ضوابط سازمان بورس و اوراق بهادار و بـه درخواست ذی‌ نفع امکان‌ پذیر می ‌باشد.

ماده 47 ـ سند تعهد پرداخت پس از اخذ تأییدیه از اداره مرکزی ذیربط بانک گشایش ‌کننده از طریق «سامانه پیام‌ رسانی الکترونیکی مالی (سپام)» مبنی بر عدم‌ تنزیل قبلی آن بـه شرکت سپرده‌ گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه منتقل می ‌شود.

ماده 48 ـ بانک گشایش ‌کننده موظف است انتقال سند تعهد پرداخت بـه نام شرکت سپرده ‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه را در سامانه پیام ‌رسانی الکترونیکی مالی (سپام) ثبت نماید.

ماده 49 ـ در سررسیدِ سند تعهد پرداخت، بانک متعهد پرداخت موظف بـه کارسازی وجه سند مزبور بـه حساب معرفی شده از سوی شرکت سپرده‌ گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه می‌ باشد.

فصل دهم ـ کنترل‌ های ناظر بر فرآیند اعتبار اسنادی داخلی:

ماده 50 ـ بانک موظف بـه طراحی، ایجاد و پیاده ‌سازی ساختار کنترل داخلی مالی و عملیاتی مؤثر و کارا جهت کسب اطمینان از رعایت مفاد قوانین، مقررات و دستورالعمل‌ ها، تفکیک صحیح وظایف ناسازگار، تصویب درست معاملات، ثبت صحیح و بـه موقع رویدادها و نیز جابجایی کارکنان در مقاطع زمانی مناسب، مطابق با «دستورالعمل حداقل الزامات ناظر بر استقرار نظام کنترل‎ های داخلی در مؤسسات اعتباری»، در مراحل گشایش، ابلاغ، اصلاح، ارائه اسناد، تنزیل و پرداخت اعتبار اسنادی داخلی می ‌باشد.

ماده 51 ـ تمامی بانک ‌های موضوع این دستورالعمل مکلف می‌ باشند؛ پس از مراجعه متقاضی /ذی ‌نفع، نسبت بـه شناسایی وی مطابق با قوانین، آیین ‌نامه ‌ها‌ و دستورالعمل ‌های مربوط، از جمله دستورالعمل ‌های «مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم» اقدام نمایند.

بیشتر بخوانید:

مجموعه مقررات مرتبط با دستورالعمل اعتبار اسنادی داخلی ریالی (مقررات اعتبار اسنادی)

ماده 52 ـ تمامی بانک‌ های مرتبط با فرآیند اعتبار اسنادی داخلی موظف بـه عضویت در «سامانه پیام‌ رسانی الکترونیکی مالی (سپام)» بوده و باید ارائه اطلاعات مربوط بـه تمامی مراحل اعتباراسنادی داخلی و همچنین تبادل تمامی پیام‌ های فی ‌ما بین از جمله پیام گشایش، ابلاغ، اصلاح، ارائه اسناد و تنزیل اعتبار اسنادی داخلی، طبق شیوه‌ نامه ابلاغی از سوی بانک مرکزی، صرفاً از طریق سامانه مذکور صورت ‌پذیرد.

ماده 53 ـ بانک گشایش ‌کننده در صورتی مجاز بـه گشایش اعتبار اسنادی داخلی می ‌باشد کـه نسبت بـه طراحی و پیاده ‌سازی سامانه ‌ای در پایگاه اطلاع ‌رسانی خود اقدام نموده ‌باشد، بـه نحوی کـه سایرین از جمله بانک ‌های تأیید کننده و تعیین‌ شده با مراجعه بـه سامانه مذکور و درج شماره منحصر بـه فرد اعتبار اسنادی داخلی و شماره /شناسه ملی ذی ‌نفع، بـه سایر مشخصات اعتبار اسنادی داخلی گشایش ‌یافته از جمله؛ کد حسابگری و نام اداره /شعبه بانک گشایش‌ کننده و ابلاغ ‌کننده، مبلغ، تاریخ گشایش، سررسید، نوع اعتبار اسنادی داخلی و نام ذی‌ نفع و متقاضی دسترسی داشته باشند.

فصل یازدهم ـ سایر:

ماده 54 ـ در صورت درخواست و یا اجازه بانک گشایش ‌کننده، بانک دیگری می ‌تواند تأیید خود را بر اعتبار اسنادی داخلی بیافزاید.

ماده 55 ـ گشایش اعتبار اسنادی داخلی کـه بر اساس آن معامله اعتبار اسنادی داخلی قبل از ارائه اسناد مطابق یا قبل از احراز مطابقت آن با شرایط اعتبار امکان پذیر باشد، مجاز نمی ‌باشد .

ماده 56 ـ بانک گشایش ‌کننده موظف است در گشایش اعتبار اسنادی داخلی جهت متقاضیان دولتی موضوع مواد (2)، (3) و (4) قانون محاسبات عمومی کشور بـه منظور اجرای پروژه ‌های طرح ‌های تملک دارایی ‌های سرمایه ‌ای، علاوه بر رعایت مفاد این دستورالعمل، ضوابط مقرر در آیین ‌نامه اجرایی ماده (2) قانون الحاق موادی بـه قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی را نیز ملحوظ نماید.

ماده 57 ـ مؤسسه اعتباری غیربانکی نیز می‌ تواند در چارچوب این دستورالعمل نسبت بـه انجام امور مربوط بـه اعتبار اسنادی داخلی اقدام نماید.

ماده 58 ـ اعتبار اسنادی داخلی جهت ورود کالا و خدمت از مبداء مناطق آزاد تجاری ـ صنعتی و ویژه اقتصادی بـه سرزمین اصلی، تابع بند «ز» بخش اول مجموعه مقررات ارزی بوده و از شمول این مقررات خارج است.

ماده 59 ـ بـه استثنای مواردی کـه صریحاً در این دستورالعمل ذکر شده است، سایر موارد ناظر بر فرآیند اعتبار اسنادی داخلی، تابع مقررات متحدالشکل اعتبارات اسنادی (UCP) حاکم در زمان گشایش اعتبار اسنادی داخلی می ‌باشد.

ماده 60 ـ در مواردی کـه در این دستورالعمل بـه مقررات متحدالشکل اعتبارات اسنادی (UCP) و اینکوترمز (INCOTERMS) اشاره گردیده، متن ترجمه شده مقررات مذکور توسط کمیته ایرانی اتاق بازرگانی بین‌المللی، ملاک عمل می ‌باشد.

ماده 61 ـ در این دستورالعمل، اینکوترمز (INCOTERMS) حاکم در زمان صدور پیش ‌فاکتور یا عقد قرارداد فروش کالا یا صدور گواهی ‌نامه انجام معامله فیزیکی بورس کالا مبنای عمل می ‌باشد.

ماده 62 ـ شبانک مرکزی مرجع تعیین و ابلاغ ضوابط ناظر بر تعرفه ‌های بانکی اعتبار اسنادی داخلی می‌ باشد.

ماده 63 ـ صدور سند تعهد پرداخت در یک یا چند فقره معادل وجه اسناد، مجاز می ‌باشد.

تبصره ـ تجمیع یا تقسیم سند تعهد پرداخت صادره، بنا بـه درخواست ذی ‌نفع در قبال دریافت کارمزد از وی و مشروط بـه ابطال سند تعهد پرداخت صادره قبلی، بلامانع است.

ماده 64 ـ مدیر ارشد رعایت قوانین و مقررات (تطبیق) بانک، موظف است گزارش‌ های مربوط بـه رعایت مفاد این دستورالعمل را در مقاطع زمانی شش ‌ماهه بـه کمیته رعایت قوانین و مقررات (تطبیق) ارایه نموده و پس از تأیید در کمیته یاد شده، مراتب را در هیأت مدیره برای تصویب، گزارش نماید و مصوبه هیأت مدیره را بـه مدیریت کل نظارت بر بانک ‌ها و مؤسسات اعتباری بانک مرکزی ارسال کند.

ماده 65 ـ تخطی از مفاد این دستورالعمل موجب اعمال مجازات‌ های انتظامی مقرر در قوانین و مقررات مربوط می‌ شود.

دستورالعمل اعتبار اسنادی داخلی ـ ریالی» کـه پیش ‌‌تر در (58) ماده و (20) تبصره در یک‌ هزار و دویست و یازدهمین جلسه مورخ 1394/9/17 شورای پول و اعتبار بـه تصویب رسیده بود با اعمال اصلاحاتی بـه شرح مندرج در متن در (65) ماده و (22) تبصره در یکهزار و سیصد و هفتاد و نهمین جلسه مورخ 1403/1/21 شورای پول و اعتبار بـه تصویب رسید.

بیشتر بخوانید: