دستورالعمل سامانه کارپوشه ملی ایرانیان مصوب 1396/01/28
دستورالعمل سامانه کارپوشه ملی ایرانیان مستند بـه بند (ث) ماده 67 قانون برنامه ششم توسعه مصوب 1396/01/28 شورای عالی فناوری اطلاعات
شناسنامه دستورالعمل سامانه کارپوشه ملی ایرانیان:
شماره روزنامه رسمی: 21326
تاریخ روزنامه رسمی: 1397/03/09
مرجع تصویب: شورای عالی فناوری اطلاعات
تاریخ تصویب: 1396/01/28
بیشتر بخوانید:
مجموعه مقررات برنامه توسعه ششم
مجموعه موضوعی آرای دیوان عدالت اداری
موضوعات قوه مجریه در آراء وحدت رویه قضایی
مقررات مرجع:
بند (ث) ماده 67 قانون برنامه پنج ساله ششم: کلیه دستگاه های اجرایی کشور موظفند تا پایان سال دوم اجرای قانون برنامه، امکان تبادل الکترونیکی اطلاعات و پاسخگویی الکترونیکی بـه استعلام های مورد نیاز سایر دستگاه های اجرایی را حسب شرح وظایف آنان در چهارچوب قوانین خاص و موضوعی، بـه صورت رایگان فراهم نمایند.
ماده ۸ قانون انتشار و دسترسی آزاد بـه اطلاعات ۱۳۹۴: موسسه عمومی یا خصوصی باید بـه درخواست دسترسی بـه اطلاعات در سریعترین زمان ممکن پاسخ دهد و در هر صورت مدت زمان پاسخ نمی تواند حداکثر بیش از ده روز از زمان دریافت درخواست باشد. آیین نامه اجرائی این ماده ظرف مدت شش ماه از تاریخ تصویب این قانون بنا بـه پیشنهاد کمیسیون انتشار و دسترسی آزاد بـه اطلاعات، بـه تصویب هیات وزیران می رسد.
متن دستورالعمل سامانه کارپوشه ملی ایرانیان:
در اجرای آیین نامه اجرایی ماده ۸ قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات، مصوب ۱۳۹۴ هیات محترم وزیران و مفاد بند ث ماده ۶۷ قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه ج.ا. ایران، موارد زیر بانضمام اسناد پیوست (ممهور بـه مهر دبیرخانه شورای اجرایی فناوری اطلاعات) در یازدهمین جلسه شورا در تاریخ 1396/01/28 بـه تصویب رسید. شایان ذکر است اجرای مصوبات مذکور با رعایت قوانین و مقررات و در چارچوب قانون بودجه سالیانه انجام می گیرد.
1-کلیه دستگاه های اجرایی موضوع ماده (۵) قانون مدیریت خدمات کشوری موظف اند ظرف مدت شش ماه نسبت بـه ارائه خدمات بـه مردم از طریق کارپوشه ملی ایرانیان بـه موازات روش های ارائه خدمات موجود، اقدام نمایند.
2-وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات سامانه کارپوشه ملی ایرانیان را بـه گونه ای توسعه و تکمیل نماید کـه امکان ارائه خدمات استعلامی دستگاه های اجرایی بـه مردم و یا ارائه اسناد و مدارک احراز اصالت شده اشخاص بـه دستگاه های اجرایی را فراهم نماید.
3-دستورالعمل اجرایی سامانه کارپوشه ملی ایرانیان بـه شرح پیوست.
نصرا... جهانگرد ـ دبیر شورا
محمود واعظی ـ وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات
حسن روحانی ـ رئیس جمهور و رئیس شورا
مقدمه
در اجرای آیین نامه اجرایی ماده ۸ قانون انتشار و دسترسی آزاد بـه اطلاعات، مصوب ۱۳۹۴ هیات محترم وزیران و مفاد بند ث ماده ۶۷ قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۳۹۵، دستورالعمل اجرایی سامانه کارپوشه ملی ایرانیان را در تاریخ 1396/01/28 در شورای اجرایی فناوری اطلاعات تصویب شد. متن مصوبه بـه قرار زیر است:
بخش اول : اهداف و ویژگی های سامانه
ماده 1 ـ اصلاح 1399/07/07 ـ سامانه کارپوشه ملی ایرانیان، سامانه ای است کـه طی آن کاربران شامل تمام اشخاص حقیقی و حقوقی در کشور دارای امکانات زیر هستند:
1 ـ کارپوشه ای اختصاصی (ایران پوشه) جهت ارسال و دریافت مکاتبات و دریافت خروجی و پاسخ خدمات الکترونیکی
2 ـ حفظ اسناد ارسالی از سوی دستگاه ها جهت ارائه بـه متقاضیان وفق ماده 25 این دستورالعمل
3 ـ احراز هویت یگانه جهت دسترسی بـه تمام خدمات دولت الکترونیکی بر روی تمام بستر های ارتباطی اعم از ثابت و همراه
ماده ۲ ـ اهداف و ویژگی های سامانه:
1- ایجاد بستری یکتا، امن، یکپارچه و استناد پذیر بین دستگاه ها و کاربران
2- ایجاد فضایی جهت حفظ و ارائه اسناد ارسالی از سوی دستگاه ها بـه کاربران
3- ایجاد ساز و کاری جهت احراز هویت یگانه کاربران برای دریافت تمام خدمات دولت الکترونیکی
4- حذف هزینه های سربار دستگاه ها جهت احراز هویت و ارسال پاسخ خدمات درخواستی، اعلان ها و ابلاغیه ها بـه کاربران
5- کاهش مراجعات حضوری بـه دستگاه ها و امکان رصد وصول مکاتبات و اعلانات بـه کاربران توسط دستگاه ها
6- مدیریت زمان و تسریع در روند اجرای امور اداری
7- کاهش ترافیک تبادل و گردش اطلاعات مورد نیاز از شبکه داخلی دستگاه ها
8- ایجاد بستر استناد پذیری اسناد کاربران، سامانه مدیریت اسناد و فراهم نمودن دسترسی دستگاه های اجرایی بـه این اسناد حسب اعلام کاربران
بخش دوم : مفاهیم و دامنه شمول مصوبه
ماده ۳ ـ مفاهیم و اختصار های این مصوبه در معانی برشمرده زیر بکار رفته اند:
1- دستگاه: دستگاه های اجرایی موضوع ماده 5 قانون مدیریت خدمات کشوری و سازمان ها یا موسسات وابسته بـه آنها و موسسات عمومی مشمول قانون دسترسی آزاد بـه اطلاعات کـه از صلاحیت قانونی برای مکاتبه اداری مستقل با کاربران برخوردارند.
2- اصلاح 1399/07/07 ـ کارگزار: کلیه دفاتر پیشخوان رسمی دولت و قوه قضائیه و ارائه دهندگان خدمات یکپارچه دولت هوشمند
3- سازمان: سازمان فناوری اطلاعات ایران.
4- کاربر: اشخاص حقیقی بالای ۱۸ سال و موسسات خصوصی ایرانی موضوع بند «هـ» ماده (۱) قانون انتشار و دسترسی آزاد بـه اطلاعات و همچنین اتباع خارجی مقیم حاضر در ایران.
5- ایران پوشه: فضای اختصاصی کاربران بر روی سامانه جهت تبادل اعلانات و اسناد با دستگاه ها است کـه برای هر شخص حقیقی بـه صورت iran@ (کد ملی) و برای هر شخص حقوقی بـه صورت iran@ (شناسه ملی)
6- مرکز ملی تبادل اطلاعات: بستر تبادل اطلاعات ناهمگون دولت، شامل شبکه تبادل داده بین دستگاه ها و بستر نرم افزاری تبادل داده ها و اطلاعات الکترونیکی دولت بـه صورت امن، پایدار و یکپارچه موضوع تبصره ۲ بند ث ماده ۶۷ قانون برنامه ششم توسعه
بخش سوم : تکالیف دستگاه های اجرایی
ماده 4 ـ دستگاه هایی کـه خدماتی را بـه مردم یا کسب و کارها ارائه می کنند ملزم هستند از طریق مرکز ملی تبادل اطلاعات بـه سامانه متصل شوند.
ماده ۵ ـ دستگاه ها می بایستی درخواست رسمی خود را کـه حاوی موارد ذیل است، بـه سازمان ارائه کنند:
الف) گستره، پراکندگی، فراوانی و نوع اعلان ها و اسناد ارسالی بـه کاربران مربوطه؛
ب) معرفی نماینده دستگاه برای راهبری بخش اختصاصی در سامانه
ت) امکانات و همچنین نیازمندی های فناورانه اختصاص یافته از سوی دستگاه بـه سامانه اعم از اتصال از طریق مرکز ملی تبادل اطلاعات یا از طریق واسط کاربری؛
ماده ۶ ـ در صورت تایید سازمان، دستگاه ظرف ۲۰ روز شرایط و نیازمندی های ابلاغی آن را فراهم می آورد. در صورت زمان بر بودن کار، جدول زمانی امور بـه تایید سازمان می رسد.
ماده ۷ ـ دستگاه ها متعهد هستند احراز هویت و همه مکاتبات خود با کاربران را از سامانه انجام داده و چنانچه بر حسب ضرورت از سایر درگاه ها یا سامانه های الکترونیکی یا بـه شکل حضوری تعامل اداری مربوط را بـه انجام رسانند، می بایستی سوابق آن را در ایران پوشه کاربران بارگذاری کنند.
ماده ۸ ـ انحلال دستگاه یا منتفی شدن خدمات آن، دلیلی برای پایان خدمات سامانه نیست و کاربران آن همچنان می توانند بـه اسناد و سوابق مربوط دسترسی داشته باشند.
ماده ۹ ـ دستگاه ها موظف اند امکان معرفی سامانه بـه کاربران را بـه عنوان کانال دریافت نتیجه خدمات درخواستی، در پرتال و کلیه ابزارهای عرضه خدمات معرفی کنند.
بخش چهارم : تکالیف سازمان
ماده ۱۰ ـ سازمان برای شناسایی کارگزاران آماده خدمت بـه تفکیک استان ها، کلان شهرها، مراکز استان، شهرها، بخش ها و روستاهای سراسر کشور و همچنین نمایندگی های کنسولی ایران در سایر کشورها، پیمایش و آمایش لازم را انجام می دهد.
ماده ۱۱ ـ سازمان ویژگی ها، شرایط و کارکردهای سامانه را از طریق فراخوان و اطلاع رسانی بـه دستگاه ها معرفی می کند.
ماده ۱۲ ـ حجم و نوع فایل الصاقی قابل ارسال از طریق سامانه توسط سازمان تعیین و اعلام می شود.
ماده ۱۳ ـ سازمان موظف است ظرف ده روز درخواست اتصال دستگاه ها بـه سامانه را بررسی و پاسخ دستگاه درخواست دهنده را بدهد. در صورت عدم پاسخ، فرض بر تایید درخواست دستگاه است.
ماده ۱۴ ـ با احراز فراهم بودن همه شرایط، سازمان از طریق مرکز ملی تبادل اطلاعات ضمن تامین سرویس احراز هویت کاربران، خروجی خدمات الکترونیکی دستگاه را بـه سامانه فراهم می آورد. در غیر صورت غیر الکترونیکی بودن خدمات دستگاه ها دسترسی دستگاه از طریق واسط کاربری بـه سامانه فراهم می شود.
ماده ۱۵ ـ سازمان موظف است ساز و کار استعلام صحت سنجی اسناد چاپ شده را از طریق ایران پوشه کاربران را تا سه ماه فراهم کند.
ماده ۱۶ ـ اتصال بر اساس پیوست امنیتی کـه باید ظرف سه ماه از سوی سازمان در دسترس دستگاه های متقاضی قرار گیرد، انجام می شود.
ماده ۱۷ ـ سازمان مکلف است ظرف شش ماه مرکز تماس و ارائه خدمت از راه دور این سامانه را ایجاد کند.
بخش پنجم : نحوه اخذ و فعال سازی ایران پوشه
ماده ۱۸ ـ سامانه دارای سه سطح دسترسی است.
1- سطح اول: برای عرضه خدمات عمومی دستگاه ها کـه ارائه آنها نیازمند اطلاع از هویت گیرنده خدمت است. برای این سطح از خدمات کد کاربری کاربران با ارسال شماره تلفن همراه مربوط بـه خود شخص، کد ملی و شماره سریال شناسنامه کاربر فعال می شود.
2- سطح دو: برای عرضه آن دسته از خدمات دستگاه ها کـه ارائه آنها نیازمند احراز هویت کاربران است، احراز هویت با مراجعه حضوری کاربران بـه یکی از دفاتر کارگزاری و ارائه مدارک مطابق موارد مندرج در مواد ۱۸ و ۱۹ انجام می شود.
3- سطح سوم: برای عرضه آن دسته از خدمات دستگاه ها کـه ارائه آنها نیازمند اخذ امضای دیجیتالی یا سایر ابزارهای هوشمند دارای کد امنیتی است.
ماده ۱۹ ـ کاربر سطح دو و سه در گزینش هریک از انواع کارگزاری ها جهت فعال نمودن ایران پوشه خود آزاد است.
ماده ۲۰ ـ برای فعال شدن کد کاربری درخواست دهندگان حقیقی در سطح دو لازم است متقاضی شخصاً با در دست داشتن اطلاعات و مدارک زیر بـه یکی از کارگزاری های عرضه کننده خدمت بـه صورت حضوری مراجعه کند:
الف) کارت هوشمند ملی؛
ب) کد پستی محل اقامت؛
پ) شماره تلفن همراه کـه باید بـه نام خود کاربر باشد. بدیهی است در صورت درخواست کاربر اعلام وصول سند جدید از طریق پیامک بـه شماره تماس همراه ارسال می شود.
ت) در صورتیکه کاربر خواستار دریافت اعلام وصول سند جدید از طریق رایانامه شخصی خود باشد لازم است نشانی رایانامه خود با دامنه ir. را ارائه کند.
تبصره ـ در صورت فقدان کارت هوشمند ملی، اصل کارت ملی و شماره سریال شناسنامه باید ارائه شود.
ماده ۲۱ ـ برای فعال شدن کد کاربری درخواست دهندگان حقوقی در سطح دو و سه لازم است صاحب مجاز امضا وفق آخرین روزنامه رسمی معتبر، با در دست داشتن اطلاعات و مدارک زیر بـه صورت حضوری بـه یکی از کارگزاری های عرضه کننده خدمت مراجعه کند.
الف) اصل شناسنامه و کارت ملی صاحب مجاز امضا موسسه بـه عنوان کاربر حقوقی خدمت؛
ب) شماره ثبت موسسه؛
پ) شناسه ملی موسسه
ت) کد پستی محل موسسه
ث) شماره تلفن همراه کـه باید بـه نام صاحب مجاز امضا موسسه یا خود موسسه باشد. بدیهی است در صورت درخواست کاربر اعلام وصول سند جدید از طریق پیامک بـه شماره تماس همراه ارسال می شود.
ج) در صورتی کـه کاربر خواستار دریافت اعلام وصول سند جدید از طریق رایانامه شخصی صاحب مجاز امضای موسسه می باشد لازم است نشانی رایانامه خود را ارائه کند.
تبصره ـ در صورت تغییر صاحب مجاز امضا در یک موسسه، صاحب امضا جدید موظف است شخصاً جهت تغییر مشخصات حساب کاربری موسسه بـه یکی از دفاتر کارگزاری مراجعه کند.
ماده ۲۲ ـ کاربر کارپوشه می تواند دسترسی بـه کارپوشه خود را با حضور در دفاتر کارگزاری و ارائه فرم تعهد بـه کاربر دیگری نیز تفویض کند. در این صورت اطلاعات کارپوشه کاربر برای نماینده معرفی شده نیز ارسال می شود. در این صورت اطلاعات هویتی نماینده نیز برپایه مواد ۱۸ یا ۱۹ حسب مورد ثبت می شود.
تبصره ـ پذیرش نمایندگی کاربران در صورت درخواست خود کاربر، از سوی دفاتر کارگزاری مجاز بلامانع است.
ماده ۲۳ ـ اطلاعات هویتی درخواست دهنده بـه صورت برخط راستی آزمایی می شود و در صورت مغایرت، فعال سازی ایران پوشه کاربر درخواست دهنده تا زمان رفع مغایرت بـه تعویق می افتد.
ماده ۲۴ ـ پس از تایید نهایی اطلاعات هویتی درخواست دهنده، نام کاربری بـه همراه گذرواژه ایران پوشه کاربر از سوی متصدی کارگزاری (غیر از سطح اول موضوع بند یک ماده 17 صرفاً بـه شخص کاربر تحویل داده می شود.
ماده ۲۵ ـ مسئولیت حفاظت از نام کاربری و گذرواژه دسترسی بـه سامانه بر عهده کاربر است و کاربر باید در اولین استفاده رمز عبور خود را تغییر دهد.
ماده ۲۶ ـ سامانه نمی تواند برای مبادله اطلاعات بین کاربران بکار گرفته شود.
بخش ششم : نحوه ارائه خدمات سامانه
ماده ۲۷ ـ اسناد ارسالی از سوی دستگاه ها در ایران پوشه کاربران حفظ می شود و با مجوز کاربر اسناد مذکور یا کلیه اسنادی کـه توسط کاربر ذخیره شده و حسب نیاز توسط دستگاه های ذیربط احراز اصالت شده می تواند در اختیار سایر دستگاه ها قرار گیرد.
ماده ۲۸ ـ در صورت لزوم بازیابی رمز عبور ایران پوشه، کاربران سطح دو و سه باید بـه یکی از کارگزاری ها بـه صورت حضوری مراجعه و با ارائه اصل کارت هوشمند ملی یا کارت ملی، رمز عبور جدید را دریافت کنند. بازیابی رمز عبور کاربران سطح یک بـه صورت غیر حضوری و از طریق ساز و کار تعیین شده در سامانه انجام می شود.
ماده ۲۹ ـ وصول سند جدید در سامانه باید بوسیله پیامک و یا سامانه پیام رسان داخلی و یا رایانامه برای سه بار در بازه های زمانی متناسب بـه آگاهی کاربر برسد. در صورت دریافت دو بار تایید پیام از سوی کاربر، مکاتبه مزبور بـه منزله ابلاغ واقعی خواهد بود.
ماده ۳۰ ـ کاربر می تواند بدون محدودیت جغرافیایی بـه سامانه دسترسی داشته و نسبت بـه چاپ و ذخیره اسناد ارسالی در ایران پوشه خود اقدام کند. تغییر اطلاعات هویتی موضوع مواد 18، 19 و 20 تنها پس از راستی آزمایی ثبت می شود.
ماده ۳۱ ـ در صورت فوت یا حجر کاربر حقیقی دسترسی بـه ایران پوشه کاربر تابع قوانین انحصار وراثت است.
ماده ۳۲ ـ در صورت انحلال کاربر حقوقی، می بایستی کاربر بلافاصله موضوع انحلال شرکت را بـه یکی از کارگزاری ها اعلام کند. هرگونه دسترسی بـه سامانه کاربران حقوقی پس از درج پیام از سوی سازمان های ذی ربط، منوط بـه رعایت تشریفات برشمرده در ماده 20 است. پیامدهای اطلاع ندادن یا اطلاع رسانی دیرهنگام بـه عهده نماینده کاربر خواهد بود.
ماده ۳۳ ـ اسناد و مستندات ایران پوشه کاربران و همچنین داده های حاصل از تبادل (داده ترافیک) آنها، تا زمان انقضای اعتبار تعیین شده از سوی دستگاه فرستنده نزد سامانه نگاهداری می شوند.
بخش هفتم : سایر مقررات
ماده ۳۴ ـ کارگزاران موظف هستند بر پایه شاخص های ابلاغی سازمان نسبت بـه فراهم آوردن نیازمندی های سازه ای، سامانه ای، اداری و یا دفتری کاربران اقدام نمایند.
ماده ۳۵ ـ هرگونه دسترسی غیرمجاز بـه ایران پوشه کاربران و داده ها و اطلاعات آنها خارج از قوانین مربوط ممنوع است.
ماده ۳۶ ـ تعرفه یا کارمزد خدمات سامانه مذکور از سوی کارگزاران یا دستگاه ها در ازای ارائه خدمت بـه کاربران، با پیشنهاد سازمان منوط بـه تصویب کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات است.
ماده ۳۷ ـ دستگاه ها یا کارگزاران می توانند با تایید سازمان خدمات ویژه ای را برای کاربران خود پیش بینی کنند بـه نحوی کـه کاربران در استفاده از آنها مختار باشند؛ مشروط بـه آنکه در ارائه مطلوب خدمات پایه و الزامی شان خدشه ای وارد نشود.
ماده ۳۸ ـ سازمان فناوری اطلاعات ایران موظف است بر اساس بازخورد نیازمندی ها سامانه کار پوشه ملی ایرانیان را توسعه دهد.